Fred Wendorf,Angela Close,Hanna
Więckowska,Halina
Królik,Romuald Schild,Nabil El
Hadidi,Bahay Issawi
Wadi Kubbaniya
Informator Archeologiczny : badania 15, 290-291
2 9 0
T r z e c im zad an iem sezonu b yło wykonanie so n d a ż u -tee tu dla u sta le nia str a ty g r a f il komu na podstaw ie z n a le z ie k cera m icz n y c h . W sondażu tym odkryto bardzo w ie le fragm entów p rzedm iotów brązow ych I cera m ik i.
P rz ew a ż a ły naczyn ia o typ ie zasob ow ym . W w a rstw ie środkow ej z a sy p o wej z o sta ła zn alezion a duża ilo ś ć fragm entów m arm urow ych, głów nie p o
chodzących z ptyt z c a n c e lll, płytek posadzkow ych i płytek dekoracyjnych^ n ie lic z n e fragm en ty m oza ik i 1 tynku. M ożna było stw ie r d z ić duże zw alisk a cegły· Dolna c z ę ś ć zasyp u sk ład ała s i ę z luźnych c e g ie ł wypalanych fra g mentów w ap ien ia, ro zło żo n ej zapraw y i tynków. W za sy p ie zn alezion o ró w n ie ż dwa fragm en ty baz kolumny ze ślad am i z ło c e n ia i dwa fragm enty am for z n ap isam i w języku g re ck im . W w a rstw ie ciem n ej z ie m i, nad którą zn a j dow ał s i ę z a sy p , o d słon ięto fragm en t p osadzki z c e g ły w ypalanej, w ią żą cej s i ę prawdopodobnie z p o z o s ta ło ś c ia m i konstrukcji odkrytych w poprzedniej kam panii.
Aby s tw ie r d z ić z jak iej budowli pochodzą m arm urow e 1 stiukow e elem en ty w ystroju a rch itek to n iczn eg o k on ieczn e je s t w ydobycie w następnej kam panii zasyp u w id oczn ego w południowym p rofilu wykopu oraz p o g łę b ie nie sondażu Z od str o n y zachod n iej, gdyż jeg o e k sp lo r a cję tr zeb a było p rzerw ać z powodu zalan ia wodą.
WADI KUBBANIYA P olsk a A kadem ia Nauk Instytut H isto r ii Kultury M aterialn ej w W arszaw ie /w ram ach Combined P r e h is to r ie E xp ed itio n /
B adania prow adzone p rze z Combined P r e h is to r ic E xpedition /S ou th ern M ethodist U n iv ersity , D allas T e x a s, ΙΗΚΜ,ΡΑΝ 1 G eo lo g ica l Survey of E gypt/ p rze z.n a stę p u ją c e osoby z e stron y am eryk ańsk iej^ p rof. dr. F red a W endorfa /d y r e k to r e k sp e d y c ji/ i dr A n gelę C lose; z e strony p o lsk lej:d oc. dr.hab. Hannę W ięckow ską, m g r H alinę K rólik 1 prof, dr. hab, Rom ualda Schllda; z e stro n y egip sk iej: dr· Bahaya Issa w i 1 p r o f,d r.N ab ila E l Hadldl z U niw er sytetu K alrsk leg o . D rugi se z o n badań. Stanowiska p ó ź n o -p a le o lity c z n e .
U przedni sez o n badań doprow adził do od krycia liczn y ch Btanowlek późnego p aleo litu z X V U -X V t y s ią c le c ia p .n . e. zaw ierający ch bogatą faunę, lic z n e m a te r ia ły zabytkow e, w tym s p r z ę t p rzetw ó rstw a ziarn a oraz s z c z ą tk i flo r y , w śród których w ykryto zia rn a ję c z m ie n ia I jedno z ia r no p sz e n ic y . C echy m o r fo lo g ic zn e zia re n w sk azyw ały, lż były one pozy skane z gatunków już udom owionych bądź te ż zerw an e z k ła e ó w j e s z c z e z ielo n y ch . R ekonstrukcja warunków ek olog iczn y ch stan ow isk przekonuje, i ż zb oża w Wadi Kubbaniya b yły uprawiane p r z e z człow iek a lub t e ż p od le gały zab iegom protekcyjnym , b ow iem nie roogfyby u trzym ać s i ę w tych warunkach w środ ow isk u naturalnym w obec siln e j konkurencji r o ślin saharo·· su dańskich.
Badania w roku b ieżącym ekuptîy s i ę głów nie na bardzo dokładnym kartowaniu g eo lo g icz n y m l ek ologiczn ym stan ow isk p radziejow ych Wadi Kubbanlya, a ponadto na ro zw in iętej e k sp lo r a c ji dwóch n a jw ażn iejszych s t a nowisk za w ie ra ją c y ch od ponad 30 do 10 poziom ów kulturow ych. Na sta n o w iskach tych w roku b ieżącym rozkopano d o ść zn aczn e p ow ierzch n ie kultu row e o ra z uzyskano bardzo bogaty zb ió r szczątk ów ro ślin n y ch , a w śród nich k ilk a set zia re n zb óż.
P r a c e będą kontynuowane. IR A K
WYSPA BIDŻAN P olsk a Stacja A rch eo lo g ii ś ró d ziem n o m o rsk ie j UW w K airze
B adaniam i k ierow ali doc. d r hab. M ichał G aw likow ski oraz d r M arla K rogulska. F inansuje D yrek cja G en e ralna S taro ży tn o ści Iraku oraz P o lsk a Stacja A r ch eo lo g ii Ś ród ziem n om orsk iej. T r z e c i 1 czw arty sezo n badań /1 .I V . - .1 0 . V. 1 2 2 .X . - 25. XI. 1981 г . / . Wyspa B idżan znajduje s i ę na E u fra cie w o d le g ło ś c i około 100 km od gran icy s y r y jsk ie j. B adania m ają ch arak ter ratunkowy i zw iązane s ą z budową zb iorn ika wodnego /tz w . Haditha P r o j e c t /.
Wyspa stanow i tw ierd zę a sy r y jsk ą , w ykorzystyw aną w o k resa ch p artyjsk lm , rzy m sk im , sa san id zk im 1 isla m sk im .
Badania tr z e c ie g o sezon u m ia ły na celu zbadanie str a ty g r a fii za b u dowy w yspy na odcinku otw artym w poprzednim s e z o n ie b ezp ośred n io na zew nątrz m uru tw ierd zy a sy r y jsk ie j s ta r s z e j fazy, Stw ierdzono, że w arstw a partyjska /I -I I w. n. e . / znajduje s i ę tam na ca lcu utworzonym p rze z wydm ę r z e c z n ą jaka n arosła p rzy m u rze. Wydma ta była początkow o w y k o rzy styw a na jako cm en ta rzy sk o . W yeksplorow ano trzy groby; zm arłych składano w dostosow an ych do tego celu n aczyn iach zasobow ych z bardzo skrom nym w ypo sa że n iem w p o sta ci jedn ego lub dwóch naczyń. B ezp o śred n io nad grobam i znajdują e ię kam ienne fundam enty budowli o ch a rak terze m ieszk a ln y m ora z zapew ne m agazynow ym . Zabytki ru ch om e jak ie m ożna w ią za ć z tą w arstw ą s ą bardzo n ie lic z n e 1 m ało ch ara k tery sty czn e.
W o p u szczon ej budowli zain stalow an o p ie c ce ra m icz n y wkopany w c a le c do g łęb o k o śc i 2 m . J e s t on prawdopodobnie n iem al w sp ó łcze sn y budyn kom położonym pow yżej, k tó re w yk orzystu ją fundam enty w c z e ś n ie js z e j w ar stw y, Z achow ały s i ę one rów n ież na p oziom ie fundam entów, jednakże nagłe ich o p u sz cze n ie sp ra w iło , że w yp ełn isk o zachow ało lic z n e zabytki ruchom e, m ian ow icie cera m ik ę, w sz c z e g ó ln o ś c i w ielk ą Ilo ść za czyń zasób owych, oraż rzy m sk ie m onety z I połowy III w. n. e. W iążem y tę w a rstw ę z okupacją rz y m sk ą w o k r e s ie d yn astii Sew erów . C h ociaż o b ecn ość garnizonu rzy m sk ieg o wynikała już z e z n a le z isk poprzedniego sezon u , tym razem m o g liśm y s tw ie r d zić, że zabudowa z nim zw iązana je s t zn aczn ie s o lid n ie js z a n iż początkowo p rzyjm ow aliśm y.
W czw artym se z o n ie badania koncentrow ały s i ę na w schodnim skraju w yspy, w m ie jsc u gd zie narożnik s ta r s z e j fazy um ocnień a sy ry jsk ich łą czy s i ę z m urem fazy m ło d sz e j. O dsłon ięto zn aczn ą p o w ierzch n ię w raz z n a roż nikiem muru 1 p rzyległym płytowaniem d zied ziń ca s ta r s z e j fo r tec y .
