Szanowny Pan JozefRacki

POLSKA IZBA RZECZNIKÓW PATENTOWYCH POLSKA IZBA RZECZNIKÓW PATENTOWYCH

POLlSH CHAM BER Of PATENT ATTORNEYS ^ul. Madalińskiego 20 lok. 2, 02-513 Warszawa tel.lfax: 022 646-40-12, 022 646-41-43 e-mail: info@pirp.org.pl www.rzecznikpatentowy.org.pl NIP: 526-17·32·118

Warszawa, dnia 24 czerwca 2014 r.

Szanowny Pan JozefRacki

Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej do spraw związanych z ograniczeniem biurokracji

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej PIRP-1206/X/02/2014

wyrażamy głębokie zaniepokojenie przebiegiem obserwowanego, prowadzonego przez _Rząd procesu legislacyjnego towarzyszącego pracom nad trzecim projektem tzw. ustawv cderegulacvjne]",

I. Zarzuty dotyczące przebiegu postępowania legislacyjnego na etapie prac rządowych ­ brak wymaganych konsultacji projektu.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 2. Uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 30 lipca 1992 r.

Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r., poz. 32 ze zm.), którą dalej określa się

"Regulaminem Sejmu" - wnioskodawca projektu ustawy składając go na ręce Marszałka Sejmu

dołącza uzasadnienie, które zgodnie z ust. 3 ww. artykułu 34 - "powinno przedstawiać również

wyniki przeprowadzanych konsultacji oraz informować o przedstawionych wariantach i opiniach, w szczególności jeżeli obowiązek zasięgania takich opinii wynika

z

W przypadku Polskiej Izby Rzeczników Patentowych - obowiązek zasięgania opinii tej instytucji - wprowadzony został w ustawie z 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz.

U. z 2011 r., Nr 155, poz. 925 ze zm.), której art. 43 ust. 1 pkt 3 wśród zadań samorządu

rzeczników patentowych wymienia - "współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa

własności przemysłowej, a także w zakresie organizowania i wykonywania zawodu rzecznika patentowego", natomiast art. 51 pkt 2 do zadań Krajowej Rady Rzeczników Patentowych zalicza - "opiniowanie projektów aktów prawnych oraz przedstawianie wniosków dotyczących unormowań prawnych w sprawach własności przemysłowej i rzeczników patentowych".

W odniesieniu do rządowego projektu ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki

dostępu do wykonywania niektórych zawodów, który _wpłynął do Sejmu w dniu 15 kwietnia 2014 r. (oznaczony jako druk nr 2331), a który miałby w istotny sposób zmienić zasady uzyskiwania

uprawnień do wykonywania zawodu rzecznika patentowego - jego w n i o s k o d a w c a n i e z a s i _ę g n _{ą ł} o P i n i i Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, co do p r o p o z y c j i z a p i s ó w prawnych z war t y c h w t y m p r o j e k c i e. Samorządowi rzeczników

''"5:-:;.'

.A~9.f

{~.~~ n~ q

:: ~ , Data pisma: ^9f....

JXi..??I ,

JH''''!f;!''-_.' D _{,.a a} t WPlyWU -",

I "'.

Q~.vv-:2r,J',

Członek samorządu

.A: _K?4~(-2: . Przesłano

wiadomości: ?1.Y:~.Odf.0.-1n .

Projekt ocoowledzl opracuje: .

Ory~ir;a~

\~:

X1.9..~

Powiązano :r dokumentarni: .

Uwagt/zmtanv:

B;"'Q.. c2'l

.<fQi/<m.<..

",,w]

Odpowiedź wysłano dnia: .

I

1

- 2 ­

patentowych został przekazany po raz ostatni do zaopiniowania projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki _dostępu do wykonywania niektórych zawodów pochodzący z dnia 18 czerwca 2013 r. i do tego projektu samorząd swoje stanowisko przedłożył. Zakres regulacji

dotyczącej rzeczników patentowych przewidziany w projekcie z 18 czerwca 2013 r. był

zdecydowanie węższy od zakresu zmian przewidzianych w rządowym projekcie ustawy wniesionym do Sejmu w dniu 15 kwietnia 2014 r. Nowe rozwiązania legislacyjne, z n a c z n i e o b s z e r n i e j s z e, które pojawiły się w projekcie wniesionym do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej nie zostały zaopiniowane przez samorząd rzeczników patentowych na etapie prac

rządowych, wbrew obowiązkowi zasięgania opinii tego samorządu zawodowego wynikającemu z przepisów ustawy o rzecznikach patentowych.

II. Niekompletność proponowanego projektu rządowego.

Nie ma żadnych wątpliwości, iż projektodawca naruszył także kolejny obowiązek określony wart. 34 ust. 4 Regulaminu Sejmu. Zgodnie z powołanym przepisem: "Do uzasadnienia wniesionego przez Radę Ministrów projektu ustawy dołqcra się projekty podstawowych aktów wykonawczych." Pomimo, li projekt ustawy zakłada wprowadzenie istotnych zmian dotyczących rozdziału 4 ustawy o rzecznikach patentowych ("Aplikacja rzecznikowska i egzamin kwalifikacyjny") do uzasadnienia projektu ustawy nie dołączono

podstawowego dla tej materii projektu rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, o którym mowa wart. 39 ustawy, a które określać ma przedmiot szkolenia aplikantów oraz szczegółowy tryb i sposób przeprowadzenia egzaminu konkursowego i egzaminu kwalifikacyjnego.

III. Niezachowanie procedur prowadzenia prac legislacyjnych nad projektem.

Nie jest jasne kto jest wnioskodawcą projektowanej ustawy, ponieważ konferencję uzgodnieniową, w czasie której omawiano pierwotny tekst, która odbyła się w dniu 19 września 2013 r. organizowało lVIinisterstwo Sprawiedliwości, którego przedstawiciel wskazywał jako "gospodarza"

wyżej wymienionej projektu - Ministerstwo Gospodarki. W czasie spotkania w dniu 19 września 2013 r. omawiano odmienny projekt od przedstawionego obecnie Wysokiemu Sejmowi, o

objętości zapisów dot. rzeczników patentowych

s t a n o w i ą c Y c h 1 / 3 o b e c n e g o t e k s t u . Natomiast w zaproszeniu na tę konferencję zapraszający odróżniał "Ministerstwo merytorycznie odpowiedzialne za projekt", którym nie był

inicjator i organizator spotkania.

Tymczasem z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie

szczegółowego zakresu działania Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 8, poz. 59 ze zm.) wynika, że:

,,§ 2.1./...

l­

2. Do szczegółowego zakresu działania Urzędu Patentowego należy: / .../

8) opracowywanie projektów ustaw oraz innych aktów normatywnych dotyczących

ochrony własności przemysłowej i rzeczników patentowych, wydawanych przez Radę

Ministrów i Prezesa Rady Ministrów na podstawie upoważnień zawartych w ustawach, 9)/...[;"

Przytoczony wyżej przepis rozporządzenia Rady lVIinistrów został wydany zgodnie z normą kompetencyjną sformułowaną wart. 262 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2003 r. Nr 119 poz. 1117 ze zm.), która przewiduje, iż Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres działania Urzędu Patentowego, uwzględniając w

szczególności jego zadania i kompetencje.

W świetle przedstawionej regulacji prawnej gospodarzem obu ustaw powinien być Urząd

Patentowy RP, któremu odmówiono prawa wypowiadania się w przedmiotowej sprawie w czasie

wrześniowej konferencji.

2

Ten stan rzeczy dokumentuje materiały utrwalające przebieg spotkania.

Sądzimy, że opisana sytuacja _wpływa niekorzystnie na prawidłowość procesu legislacyjnego i na kształt systemu prawa w naszym kraju oraz na procesjego tworzenia.

Bez wątpienia ustawodawca powierzył Urzędowi Patentowemu RP szczególne zadania

związane z kształtowaniem regulacji prawnych dotyczących ochrony własności przemysłowej i rzeczników patentowych. A skoro nie uzależniono tej reguły od usytuowania Urzędu w hierarchii organów administracji - jest ona obowiązująca. Zatem n a d z ó r sprawowany nad

działalnością Urzędu Patentowego, n i e m o ż e naszym zdaniem, o z n a c z a ć

p r z e j m o w a n i a k o m p e t e n c j i o r g a n u n a d z o r o w a n e g o przez organ

nadzorujący,

Tego rodzaju sytuacja ma miejsce i prowadzi do niepokojących zjawisk. Z całą pewnością

bowiem niepokoi niespójność systemowa proponowanych zapisów. Przykładem może być zamiar:

wprowadzenia do ustawy zapisów przewidujących obowiązek publicznego udostępniania

danych dotyczących daty i miejsca urodzenia rzecznika w ramach listy rzeczników patentowych, podczas gdy ustawa o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje wpis do CEIDG daty urodzenia przedsiębiorcy (art. 25 ust. 1 pkt la), który n i e p o d I e g a jednak u d o s t _ę P n i e n i u (art. 37 ust.l pkt l),

kolejny przykład to włączenie do ustawy o rzecznikach patentowych uregulowania

dotyczącego doręczeń w postępowaniu przed organami administracji oraz sądami (art. 19d) ­ w sytuacji, gdy kwestia ta jest uregulowana w sposób generalny odpowiednio w kodeksie

postępowania cywilnego oraz w kodeksie postępowania administracyjnego.

IV. Niespójność uzasadnienia ze skutkiem wprowadzenia analizowanego projektu.

Wśród negatywnych skutków regulacji zasad podejmowania

i

wyższy poziom bezrobocia, w szczególności wśród osób młodych, wchodzących na rynek pracy oraz kobiet zamierzających na niego powrócić po okresie macierzyńskim lub wychowawczym.

Według projektodawców szereg barier, jakie stawiane są przed tymi osobami w zakresie

spełnienia wymogów do wykonywania zawodu regulowanego zniechęca je do podejmowania

wysi.łku w zdobyciu odpowiednich uprawnień.

Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki dastępu do niektórych zawodów z dnia 18 czerwca 2013 r. n i e w y jaś n i a, w jak i s P o s ó b projekt tym razem m a p r z y c z y n i ć s i ę do zmniejszenia bezrobocia wśród osób

wchodzących na rynek pracy lub zwiększenia zatrudnienia wśród rzeczników patentowych.

V. Uwagi dotyczące projektowanych zmian w ustawie o rzecznikach patentowych (art. 12 projektu ustawy deregulacyjnej).

Uwaga do punktu 6):

Uważamy za chybione rozwiązanie, które zakłada zwolnienie w całości z części dotyczącej

problematyki prawnej - osoby, która uzyskała stopień naukowy doktora nauk prawnych w zakresie własności przemysłowej (nowo projektowany ust la, pkt 3 wart. 21). Praca doktorska, której temat dotyczy własności przemysłowej, obejmuje jedynie _wąski wycinek problematyki prawnej tej obszernej dziedziny, jaką stanowi ochrona własności przemysłowej. Zwracamy

uwagę, że wysoko wykwalifikowani eksperci Urzędu Patentowego będą mogli liczyć na

- 4 ­

zwolnienie tylko w takim zakresie, który odpowiada wykonywanym przez nich zadaniom (nowoprojektowany pkt 5 wart. 21 ust. la).

Uwaga do pkt 11):

Proponowany tu zapis redukuje wysokość opłaty rocznej za aplikacje, która ma _być nie

wyższa niż "dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzedzajqcym rok rozpoczęcia

kolejnego roku aplikacji" (dotychczas _była ona nie wyższa, niż trzykrotność przeciętnego

wynagrodzenia). Dla porównania koszt przygotowania do złożenia egzaminu na europejskiego rzecznika patentowego wynosi: _całkowity koszt _opłat za egzamin, zakupu podręczników, uczestnictwa w kursach wynosi (minimum) ponad 9.200,00 ELlRO. Do podanych kwot _należy doliczyć kwoty przelotów (zarówno szkolenia jak i sam egzamin nie odbywają się w Polsce) oraz koszty zakwaterowania. Na _wielkości te składają się następujące wielkości:

- pierwszy krok - zdanie przed przystąpieniem do _głównego egzaminu tzw. Pre-Exam.

Opłata podstawowa 200 EUR, opłata za egzamin 200 ELlR. ŁĄCZI\IIE 400 EUR,

- drugi krok ­ czteroczęściowy (A, B, C i D) trwający trzy dni egzamin. Opłata podstawowa 200 EUR plus 200 EUR za każdą część (tj. 4 x 200 = ROO FURO). _łĄCZNIF 1.000 EUR,

Jest bardzo niewiele publikacji (podręczników), które są pomocne przy nauce - bez tych podręczników, zdanie egzaminu jest niemożliwe. Poniżej pozycje (niezbędne minimum) i ich koszty:

- Derk Visser "The annotated EPC" 100 EUR

- Jelle Hoekstra "References to the European Patent Convention" -118 EUR - Main Exam Questions for Paper D -106,00 EUR

- Methodology Book for Paper A -79,50 EUR - Methodology Book for Paper B -79,50 EUR - Methodology Book for Paper C- 115 EUR - Crossed reference to PCT -75,79 EUR - A - book,88 EUR

- B - book,88 EUR - C- book, 88 EUR - D - book, 98 EUR

'ŁĄCZNIE ZAKUP PODRCCZNIKÓW: ponad 920,00 EUR

Zaledwie dwie organizacje na _świecie: DELTAPATENTS oraz Uniwersytet w Sztrasburgu (CEl PI) organizują kursy przygotowującedo zdania egzaminu EQE:

kursy A i B Methodology (Deltapatents) - 930 EUR kurs D Methodology (Deltapatents) -1380 EUR kurs C Methodology (Deltapatents) -1380 EUR Seminiarium A I B (CEIPI) - 825 EUR

Seminarium D (CEl PI) - 1600 EUR

Seminarium C (CEIPI) - 825 EUR - ŁĄCZNIE CENA samych tylko KURSÓW (MINIMUM):

6940 EUR.

Całkowity koszt _opłat za egzamin, zakupu podręczników, uczestnictwa w kursach wynosi w przypadku egzaminu na europejskiego rzecznika patentowego (minimum) ponad 9.200,00 EURO. Przygotowanie polskiego rzecznika patentowego do wykonywania zawodu jest znacznie trudniejsze, ponieważ obejmuje innej jeszcze obszary wiedzy (na przykład: umiejętność

prowadzenia badań i dokonywania zgłoszeń znaków międzynarodowych i wspólnotowych,

umiejętność prowadzenia _badań i dokonywana _zgłoszeń wzorów międzynarodowych i wspólnotowych, _znajomość uzyskiwana ochrony międzynarodowej patentowej w trybie 4

porozumienia peT, znajomość polskich procedur cywilnych administracyjnych, oraz szereg innych zagadnień).

Uwaga do pkt 12):

Uważamy za _nietrafną rezygnację z _części ustnej egzaminu konkursowego (nowoprojektowany ust. 3 wart. 28 b). _Uważamy za konieczne sprawdzenie predyspozycji kandydata w zakresie wypowiadania się w formie ustnej, zważywszy, że zawód rzecznika patentowego polega między innymi na reprezentowaniu stron na rozprawach ­ administracyjnych i _sądowych, które _mają charakter ustny;

Uwaga do pkt 14):

Uważamy za nietrafną rezygnację z części ustnej egzaminu kwalifikacyjnego (nowoprojektowany ust.2 wart. 31). Zgodnie z art. 31 ust.l - celem egzaminu kwalifikacyjnego jest sprawdzenie przygotowania osoby przystępującej do tego egzaminu do samodzielnego i

prawidłowego wykonywania zawodu. Wykonywanie zawodu rzecznika patentowego polega

między innymi na świadczeniu pomocy prawnej (art. 8 ust.l), a w jej ramach na zastępstwie

prawnym i procesowym (art. 8 ust.Z]. Zgodnie z art. 9 ust. 1 - rzecznik patentowy występuje w charakterze pełnomocnika w postępowaniu przed Urzędem Patentowym, sądami i organami

orzekającymi w sprawach własności przemysłowej.

Sprawdzenie przygotowania do samodzielnego i prawidłowego wykonywania zawodu rzecznika patentowego powinno zatem objąć również sprawdzenie przygotowania do

zastępowania stron w trakcie ustnych rozpraw przed _Urzędem Patentowym, _sądami i innymi organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej.

Uwaga do pkt.17) :

Uważamy za niewłaściwe, wywołujące zamęt terminologiczny, uzvcre określenia

"aplikant" wobec osoby, która ukończyła aplikację, a zatem aplikantem _już nie jest.

Ustawa o rzecznikach patentowych w dotychczasowym brzmieniu rezerwuje określenie

"aplikant" wyłącznie dla oznaczenia osób odbywających trzyletnią aplikację, natomiast wobec osób, które aplikację ukończyły, a jeszcze nie zostały wpisane na listę rzeczników patentowych ustawa używa innej denominacji, trafniej oddającej ich status - "osoba przystępująca do egzaminu" kwalifikacyjnego (art. 31 ust.l oraz art. 34 ust. l), "zdający" (art. 31 ust.3 oraz art. 33 ust. 4), "osoba, która ukończyła aplikację" (art. 32 ust. l), "osoba, która _złożyła egzamin kwalifikacyjny" (art. 35).

Uwaga do pkt 18):

Aktualność zachowuje uwaga zgłoszona do pkt. 17.

Uwaga do pkt 19):

Projekt modyfikacji art. 37, zakładającego utrzymanie na liście aplikantów - osób, które

aplikację już ukończyły, uważamy za rozwiązanie z gruntu nietrafne. Projektodawcy tego

rozwiązania legislacyjnego nie dostrzegli, że odbycie aplikacji rzecznikowskiej stanowi przesłankę

wpisu na _listę rzeczników patentowych _odrębną od kolejnego wymogu - _złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu kwalifikacyjnego (art. 19 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy o rzecznikach patentowych w dotychczasowym, zachowanym przez projekt ustawy brzmieniu).

i - 6 ­

Z opisanych _niżej przyczyn - prosimy o wstrzymanie prac nad _ustawą w części dotyczącej

rzeczników patentowych w prowadzonym trybie, wyłączenie tej części projektu ustawy procedowanie nad nią odrębnie.

Z wyrazami szacunku,

Polskiej Izby ntowych

6