Analiza sytuacji osób bezrobotnych na rynku pracy powiatu jarosławskiego

(1)

Analiza sytuacji osób bezrobotnych

na rynku pracy powiatu

jarosławskiego

(2)

1. Stopa bezrobocia i ludność powiatu jarosławskiego

Stopa bezrobocia, tj. procentowy udział liczby zarejestrowanych bezrobotnych w stosunku do liczby czynnych zawodowo, w powiecie jarosławskim w listopadzie 2015 roku wyniosła 15,7% (brak danych na grudzień) i była wyższa od stopy bezrobocia w województwie o 2.8 punktu procentowego (12,9%) oraz od stopy bezrobocia w Polsce o 6.1 punktu procentowego (9,6%). W 2015 roku najwyższą dla powiatu jarosławskiego wartość wynoszącą 18% stopa bezrobocia osiągnęła w lutym, w kolejnych miesiącach przyjęła tendencję spadkową lub stałą. Przewiduje się, że w grudniu wskaźnik bezrobocia utrzyma się na poziomie z miesiąca października i listopada tj. 15,7%. Warto podkreślić, że stopa bezrobocia na poziomie 15,7%, to najniższy wskaźnik dla powiatu jarosławskiego od 2008 roku.

Kształtowanie się stopy bezrobocia w Polsce, województwie podkarpackim i powiecie jarosławskim na przestrzeni 13 miesięcy (listopad 2014-listopad 2015) przedstawia poniższy wykres.

Wykres 1 Stopa bezrobocia w powiecie jarosławskim, województwie podkarpackim i Polsce (listopad 2014 r.

- listopad 2015 r.)

Źródło: GUS, miesięczna informacja o stopie bezrobocia wg województw, podregionów i powiatów

Analizując dane GUS dotyczące liczby osób zamieszkujących teren powiatu jarosławskiego na przestrzeni 2008-2014 zauważymy, że liczba ludności nie uległa większym zmianom. Na koniec 2008 roku na terenie powiatu mieszkało 121 660 osób, natomiast na koniec 2014 roku 121 795 osób. Należy jednak zwrócić uwagę na strukturę osób mieszkających w powiecie jarosławskim pod względem wieku. Dane GUS pokazują, że na

(3)

terenie powiatu jarosławskiego spada liczba osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym, natomiast rośnie liczba osób w wieku poprodukcyjnym.

Tabela 1 Struktura mieszkańców powiatu jarosławskiego wg wieku przedprodukcyjnego, produkcyjnego i poprodukcyjnego

% udział osób w wieku przedprodukcyjnym

% udział osób w wieku produkcyjnym

% udział osób w wieku poprodukcyjnym

liczba mieszkańców powiatu jarosławskiego

2008 ogółem 21,4% 63,3% 15,3% 121 660

kobiety 20,3% 59,3% 20,4% 62 708

2009 ogółem 20,8% 63,7% 15,5% 121 654

kobiety 19,8% 59,5% 20,7% 62 655

2010 ogółem 20,6% 63,8% 15,7% 122 894

kobiety 19,6% 59,3% 21,1% 63 055

2011 ogółem 20,1% 63,8% 16,0% 122 677

kobiety 19,2% 59,2% 21,6% 62 933

2012 ogółem 19,7% 63,8% 16,5% 122 414

kobiety 18,8% 59,0% 22,3% 62 750

2013 ogółem 19,3% 63,6% 17,0% 122 130

kobiety 18,5% 58,6% 22,9% 62 588

2014 ogółem 19,0% 63,4% 17,6% 121 795

kobiety 18,1% 58,3% 23,6% 62 383

Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, Ludność, dane roczne, opracowanie własne

Zmiany w strukturze ludności wskazują na starzenie się mieszkańców powiatu jarosławskiego, co ma również odzwierciedlenie w strukturze osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu.

Wg danych statystycznych gromadzonych przez tut. Urząd liczba osób bezrobotnych w wieku 18-24 lata w okresie 2008-2015 znacznie spadła. Na koniec 2008 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu zarejestrowanych było 1 631 osób w wieku 18-24 lata, tj. 21,3% ogółu bezrobotnych, natomiast na koniec 2015 roku w ewidencji tut. Urzędu figurowały 1 474 osoby w ww. przedziale wiekowym. Spadek zanotowano również w grupie kobiet. Sytuację obrazują poniższe wykresy.

(4)

Wykres 2 Bezrobotni w wieku 18-24 lata w ewidencji PUP Jarosław

Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, Rynek pracy, Bezrobocie rejestrowane oraz MPiPS-01 załącznik 1, opracowanie własne

Wykres 3 Bezrobotne kobiety w wieku 18-24 lata w ewidencji PUP Jarosław

Jednocześnie odzwierciedleniem dla rosnącej liczby osób w wieku poprodukcyjnym jest również wzrastająca na przestrzeni ostatnich lat liczba osób bezrobotnych w wieku powyżej 45 roku życia oraz udział ww. grupy wiekowej w ogólnej liczbie zarejestrowanych.

Na koniec 2008 roku liczba osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia liczyła 1 948, natomiast w 2015 roku liczba osób w ww. grupie wyniosła 2 440. Udział osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia w ogólnej liczbie zarejestrowanych osób w latach 2008-2015 przedstawiają poniższe wykresy.

(5)

Wykres 4 Bezrobotni powyżej 45 r. ż. w ewidencji PUP Jarosław

Wykres 5 Bezrobotne kobiety powyżej 45 r. ż. w ewidencji PUP Jarosław

Spadek liczby bezrobotnych i stopy bezrobocia jest pozytywnym zjawiskiem na jarosławskim rynku pracy, jednak aby sytuacja ta się utrzymywała niezbędna jest ciągła aktywizacja osób bezrobotnych i stwarzanie im warunków wejścia na rynek pracy poprzez pozyskiwanie środków na realizację działań ograniczających bezrobocie oraz efektywną współpracę z partnerami rynku pracy, w szczególności pracodawcami.

(6)

2. Osoby bezrobotne zarejestrowane w PUP Jarosław

Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu prowadzi ewidencję i udziela wsparcia osobom bezrobotnym i poszukującym pracy z terenów miast: Jarosław i Radymno; gminy miejsko- wiejskiej Pruchnik oraz gmin: Jarosław, Radymno, Chłopice, Laszki, Pawłosiów, Roźwienica, Rokietnica, Wiązownica.

Według stanu na 31 grudzień 2015 roku na terenie powiatu jarosławskiego zarejestrowanych było 8 315 osób bezrobotnych, w tym 4 074 kobiety, które stanowiły 49%

ogółu zarejestrowanych. W grudniu 2015 roku w porównaniu do analogicznego okresu 2014 roku (9 220) liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 905 osób, natomiast w porównaniu do czerwca 2015 roku (8 624) liczba zarejestrowanych bezrobotnych spadła o 309. W 2015 roku najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowanych było na koniec lutego – 9 767, natomiast najmniej na koniec grudnia – 8 315. Podobnie jak w przypadku stopy bezrobocia, liczba osób zarejestrowanych na koniec grudnia 2015 roku jest najniższa od 2008 roku.

Liczbę osób bezrobotnych wg miejsca zamieszkania prezentuje poniższa tabela.

Tabela 2 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Jarosław (dane na koniec grudnia 2014 r. oraz listopada i grudnia 2015 r.)

Miejscowość Liczba bezrobotnych według stanów na koniec:

wzrost/spadek w stosunku do

miesiąca grudzień 2014

wzrost/spadek w stosunku do

miesiąca listopad 2015

2014 2015

grudzień listopad listopad

Miasto Jarosław 2 685 2 473 2 444 -241 -29

Miasto Radymno 467 433 428 -39 -5

Gmina Chłopice 419 351 344 -75 -7

Gmina Jarosław 928 851 843 -85 -8

Gmina Laszki 622 561 570 -52 9

Gmina Pawłosiów 605 572 573 -32 1

Gmina miejsko-

wiejska Pruchnik 935 787 820 -115 33

Gmina Radymno 920 837 835 -85 -2

Gmina Rokietnica 296 270 279 -17 9

Gmina Roźwienica 529 477 467 -62 -10

Gmina Wiązownica 814 709 712 -102 3

powiat

jarosławski 9 220 8 321 8 315 -905 -6

Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS-01, opracowanie własne

Wśród osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu, część bezrobotnych posiada prawo do pobierania zasiłku. Na koniec grudnia 2015 roku prawo do zasiłku miały 544 osoby bezrobotne, w tym 238 kobiet. Dla porównania w grudniu 2014 roku prawo do zasiłku miało 770 osób, w tym 321 kobiet. Osoby z prawem do zasiłku na koniec grudnia 2015 roku stanowiły 6,5% zarejestrowanych bezrobotnych (8 315). W roku 2016 na terenie powiatu jarosławskiego okres pobierania zasiłku będzie wynosił 365 dni, jeśli

(7)

osoba rejestrująca się będzie spełniać warunki do nabycia prawa do zasiłku określone w art.

71 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.

U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm.).

Ogółem w 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu zarejestrowały się 9 684 osoby bezrobotne, w tym 4 181 kobiet. Liczba osób rejestrujących się w 2015 roku była niższa o 291 w porównaniu z rokiem 2014, kiedy do ewidencji tut. Urzędu napłynęło 9 975 osób bezrobotnych, w tym 4 232 kobiety. Liczba osób wyrejestrowanych w 2015 roku z ewidencji tut. Urzędu wyniosła 10 589, w tym 4 564 kobiet. Liczba osób wyrejestrowanych w 2015 roku była niższa o 210 w porównaniu z rokiem 2014, kiedy z ewidencji tut. Urzędu wyłączono 10 799 osób, w tym 4 661 kobiet. Wśród wyrejestrowanych bezrobotnych w 2015 roku 5 226 osób, tj. 49,4% ogółu wyłączonych z ewidencji podjęło zatrudnienie.

2. 1 Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Jarosław

Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu gromadzi szereg danych statystycznych dotyczących zarejestrowanych osób, między innymi określa strukturę bezrobotnych wg wieku, wykształcenia, czasu pozostawania bez pracy oraz stażu pracy. Poniżej przedstawiono, krótką analizę osób bezrobotnych wg podanych powyżej kategorii.

Tabela 3 Podział bezrobotnych ze względu na wiek (2014, 2015 rok) Wiek

18 – 24 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 – 59 60 lat i więcej IV kwartał

2014 roku 1763 2991 1943 1528 748 247

IV kwartał

2015 roku 1474 2589 1812 1374 768 298

Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne

W 2015 roku w porównaniu do roku poprzedniego zmalała ogólna liczba osób bezrobotnych, a zatem zmniejszyła się również liczba osób w poszczególnych kategoriach wiekowych, z wyjątkiem liczby osób w wieku „55-59 lat” oraz „60 lat i więcej”, gdzie nastąpił wzrost w porównaniu z rokiem 2014. Największy odsetek zarejestrowanych stanowiły na koniec 2014 oraz 2015 roku osoby w przedziale wiekowym 25-34 lata, odpowiednio 32,4%

oraz 31,1%. Udział osób bezrobotnych w wieku 18-24 na koniec grudnia 2015 roku był o 1,4 punktu procentowego niższy niż udział bezrobotnych w tym przedziale wiekowym w roku 2014 (19,1%). Natomiast na koniec grudnia 2015 roku znacznie wzrósł udział osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia w ogóle zarejestrowanych w porównaniu z analogicznym okresem 2014 roku. Łącznie liczba osób powyżej 45 r. ż. zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu na koniec grudnia 2015 roku wyniosła 2 440 tj. 29,3% ogółu, natomiast na koniec grudnia 2014 roku liczba ta wynosiła 1528 i stanowiła 16,6% ogółu zarejestrowanych wówczas bezrobotnych. Wśród zarejestrowanych na koniec 2015 roku osób 2 848, tj. 34,3% ogółu bezrobotnych nie ukończyło 30 lat, natomiast 1 755 osób, tj. 21,1% ogółu bezrobotnych miała powyżej 50 lat. Procentowy udział osób bezrobotnych wg wieku w ogóle bezrobotnych przedstawia poniższy wykres.

(8)

Wykres 6 Procentowy udział bezrobotnych wg wieku (grudzień 2014, grudzień 2015)

Tabela 4 Podział bezrobotnych ze względu na staż pracy (2014, 2015 rok) Staż pracy

do 1 roku 1 – 5 lat 5 – 10 lat 10 –20 lat 20-30 lat 30 i więcej bez stażu IV kwartał

2014 roku 1631 2039 1131 1198 679 177 2365

IV kwartał

2015 roku 1592 1868 1026 1076 628 173 1952

W kategorii „staż pracy” najliczniej reprezentowani na koniec 2014 i 2015 roku są bezrobotni nie posiadający żadnego stażu pracy. Na koniec grudnia 2015 roku w Urzędzie zarejestrowanych było 1 952 osoby bezrobotne bez stażu pracy, grupa ta stanowiła 23,5%

ogółu zarejestrowanych. Udział osób bez stażu pracy w ogóle bezrobotnych na koniec 2015 roku był o 2.2 punktu procentowego niższy od udziału osób bezrobotnych bez stażu pracy zarejestrowanych na koniec 2014 roku (25,7%). Wśród bezrobotnych bez stażu pracy 63,2%

to bezrobotni poniżej 30 roku życia (1 233). Drugą co do wielkości grupą w tej kategorii są osoby bezrobotne, które pracowały dłużej niż rok ale krócej niż 5 lat. Na koniec roku 2015 było zarejestrowanych 1 868 osób ze stażem pracy 1-5 lat, co stanowi 22,5% ogółu zarejestrowanych. W 2015 roku w porównaniu z danymi na koniec roku 2014 wzrósł o 1,4%

udział liczby osób, które posiadają staż pracy do 1 roku. Na koniec grudnia 2015 roku w ewidencji tut. Urzędu figurowały 1 592 osoby, które pracowały krócej niż rok, wśród tej grupy 57% to osoby poniżej 30 roku życia. Najmniej liczną grupą w kategorii „staż pracy” są osoby pracujące dłużej niż 30 lat. Na koniec 2015 roku były zarejestrowane 173 osoby, które przepracowały więcej niż 30 lat, stanowiły one 2,1% ogółu zarejestrowanych. Wśród osób, które przepracowały dłużej niż 10 lat 63,1% to bezrobotni powyżej 50 roku życia, w tej kategorii wiekowej bez stażu pracy na koniec 2015 roku było zaledwie 158 osób. Dane

(9)

wskazują, że z brak doświadczenia zawodowego to problem głównie osób młodych.

Procentowy udział osób bezrobotnych wg stażu w ogóle bezrobotnych przedstawia poniższy wykres.

Wykres 7 Procentowy udział bezrobotnych wg stażu (grudzień 2014, grudzień 2015)

Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne Tabela 5 Podział bezrobotnych ze względu na wykształcenie (2014, 2015 rok)

Wykształcenie wyższe policealne

i średnie zawodowe

średnie

ogólnokształcące zasadnicze zawodowe

gimnazjaln e i niższe IV kwartał

2014 roku 1352 2121 892 2792 2063

IV kwartał

2015 roku 1150 1926 803 2532 1984

Zdecydowaną większość bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem

„zasadniczym zawodowym”, na koniec roku 2015 w ewidencji tut. Urzędu figurowały 2 532 osoby z ww. wykształceniem, tj. 30,5% ogółu zarejestrowanych. Wykształcenie „zasadnicze zawodowe” dominuje wśród osób powyżej 50 roku życia, na koniec grudnia 2015 roku 38,9% bezrobotnych powyżej 50 roku życia miało wykształcenie „zasadnicze zawodowe”.

Osoby z wykształceniem „policealnym i średnim zawodowym” w liczbie 1 926 stanowiły na koniec grudnia 2015 roku 23,2% ogółu zarejestrowanych. Wykształcenie „policealne i średnie zawodowe” dominuje wśród osób do 30 roku życia, na koniec grudnia 2015 roku 25,2% bezrobotnych do 30 roku życia miało wykształcenie „policealne i średnie zawodowe”.

Osoby z wykształceniem „gimnazjalnym i poniżej” stanowiły na koniec 2015roku 23,9% ogółu zarejestrowanych. 31,8% osób powyżej 50 roku życia i 17,8% osób do 30 roku życia posiadało na koniec 2015 roku wykształcenie „gimnazjalne i poniżej”. Udział osób z wykształceniem

„policealnym i średnim zawodowym”, „zasadniczym zawodowym” oraz „gimnazjalnym i poniżej” wzrósł na koniec 2015 roku w porównaniu z rokiem 2014. Natomiast w 2015 roku

(10)

zmniejszył się udział osób bezrobotnych z wykształceniem „wyższym” w ogóle zarejestrowanych (13,8%) w porównaniu z danymi z końca roku 2014 (14,7%).

Wykształcenie „wyższe” na koniec 2015 roku posiadało 545 bezrobotnych do 30 roku życia, tj. 47,4% osób z tym wykształceniem. Najmniej na koniec 2015 roku w tut. Urzędzie figurowało osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, ich liczba wyniosła 803 co stanowiło 9,7% ogółu zarejestrowanych, tak jak w roku poprzednim. Procentowy udział osób bezrobotnych wg wykształcenia w ogóle bezrobotnych przedstawia poniższy wykres.

Wykres 8 Procentowy udział bezrobotnych wg wykształcenia (grudzień 2014, grudzień 2015)

Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne Tabela 6 Osoby bezrobotne pozostające bez pracy w miesiącach (2015 rok)

Czas pozostawania bez pracy w m-c

do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24

IV kwartał

2014 roku 713 1337 1209 1402 1639 2920

IV kwartał

2015 roku 526 1107 1106 1263 1435 2878

W rejestrach Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu na koniec 2015 roku znajdowało się 4 313 osób bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, tj.

51,9% ogółu zarejestrowanych. Udział osób pozostających bez zatrudnienia dłużej niż 12 miesięcy na koniec grudnia 2015 roku był wyższy o 2,5% w porównaniu z danymi z roku 2014. Wśród osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy 21,7% to bezrobotni poniżej 30 roku życia oraz 28,1% bezrobotni powyżej 50 roku życia. Liczną grupę bezrobotnych stanowiły również osoby, które pozostają bez pracy od 6 do 12 miesięcy, na koniec grudnia 2015 roku zarejestrowane były 1 263 osoby w ww. kategorii tj. 15,2 % ogółu zarejestrowanych. Im dłużej osoby bezrobotne pozostają poza rynkiem pracy, tym trudniejsza jest ich aktywizacja, wymagają większego wsparcia, a proces powrotu jest dłuższy. Procentowy udział osób bezrobotnych wg wykształcenia w ogóle bezrobotnych przedstawia poniższy wykres.

(11)

Wykres 9 Procentowy udział bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy (grudzień 2014, grudzień 2015)

2. 2 Osoby w wieku do 30 r.ż., od 30 do 50 r. ż., powyżej 50 r. ż. w ewidencji PUP Jarosław

W odpowiedzi na potrzeby osób bezrobotnych, a także mając na uwadze zmiany zachodzące na lokalnym rynku pracy Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu podejmuje działania wspierające osoby szukające zatrudnienia w umiejscowieniu na rynku pracy. Ze względu na zmiany demograficzne, wydłużający się okres kształcenia osób młodych oraz coraz częściej dotykający problem bezrobocia osoby powyżej 50 roku życia oraz osoby w wieku do 30 roku życia w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy osoby z ww. grup wiekowych zostały ujęte w kategorię „osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy”.

Na koniec grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu zarejestrowanych było 8 315 osób bezrobotnych, w tym 2 848 osób bezrobotnych do 30 roku życia, 3 712 osób bezrobotnych w wieku powyżej 30 lat i poniżej 50 lat oraz 1 755 osób w wieku powyżej 50 roku życia. Procentowy udział osób bezrobotnych na koniec czerwca i grudnia 2015 roku w poszczególnych kategoriach wiekowych przedstawiają poniższe wykresy.

(12)

Wykres 10 Procentowy udział osób bezrobotnych wg. kategorii wiekowej w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych (czerwiec 2015 r.)

Wykres 11 Procentowy udział bezrobotnych kobiet wg. kategorii wiekowej w ogóle zarejestrowanych kobiet (czerwiec 2015 r.)

Wykres 12 Procentowy udział osób bezrobotnych wg. kategorii wiekowej w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych (grudzień 2015 r.)

Wykres 13 Procentowy udział bezrobotnych kobiet wg. kategorii wiekowej w ogóle zarejestrowanych kobiet (grudzień 2015 r.)

Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 za miesiąc czerwiec 2015 r., opracowanie własne

Jak wskazują powyższe dane w grupie osób bezrobotnych zarejestrowanych zarówno na koniec czerwca 2015 r., jak i grudnia 2015 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu przeważają osoby w wieku od 30 do 50 r. ż., procentowy udział tej grupy bezrobotnych w ogóle zarejestrowanych wyniósł 45,8% na koniec czerwca i 44,6% na koniec grudnia 2015 roku. Drugą pod względem wielkości w kategorii wiekowej grupą osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu są osoby w wieku do 30 r. ż., na koniec czerwca i grudnia 2015 roku stanowiły odpowiednio 32,8%

oraz 34,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Najmniejszą grupę wiekową w strukturze zarejestrowanych osób stanowią bezrobotni powyżej 50 r. ż., na koniec grudnia 2015 roku (2 848) nastąpił wzrost liczby w porównaniu do czerwca 2015 roku o 22 osoby, przy jednoczesnym spadku procentowego udziału tych osób w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych z 21,4% notowanym na koniec czerwca 2015 r. na 21,1% notowanym na koniec grudnia 2015 roku.

(13)

Analogicznie sytuacja wygląda w grupie zarejestrowanych kobiet. Jednak z danych statystycznych gromadzonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu wynika, że kobiety w wieku od 30 do 50 r. ż. stanowiły ma koniec czerwca 2015 roku aż 49,5% ogółu zarejestrowanych kobiet, a na koniec grudnia 2015 r. 48,4%. Wśród kobiet w wieku do 30 r.

ż. nastąpił w grudniu 2015 roku wzrost procentowego udziału w ogólnej liczbie zarejestrowanych do 34,9% w porównaniu do czerwca 2015 roku, kiedy zanotowano 33,7%

ogólnej liczby bezrobotnych kobiet w tej kategorii wiekowej. Natomiast kobiety powyżej 50 r. ż. stanowiły na koniec czerwca 2015 roku zaledwie 16,8% ogółu zarejestrowanych kobiet, a ich udział w ogólnej liczbie kobiet na koniec roku 2015 zmniejszył się do 16,7%.

Sytuacja ta jest częściowo wynikiem pełnienia w głównej mierze przez kobiety obowiązków rodzicielskich, stereotypami panującymi w środowisku pracodawców, a także sytuacją na rynku pracy – pracodawcy poszukują do pracy częściej mężczyzn niż kobiet.

2. Profilowanie pomocy dla osób bezrobotnych

Znowelizowana ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 15. 149) do zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy wprowadziła ustalenie profilu pomocy dla bezrobotnych. Profil pomocy oznacza właściwy ze względu na potrzeby bezrobotnego zakres form pomocy określonych w ustawie.

Profil pomocy zostaje ustalony przez pracownika Urzędu na podstawie wywiadu przeprowadzonego z osobą bezrobotną przy pomocy Kwestionariusza. W grudniu 2015 przeprowadzono 815 wywiadów zakończonych ustaleniem profilu. Na koniec 2015 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu figurowały 8 292 osoby bezrobotne, dla których ustalono profil pomocy.

Tabela 7 Profilowanie pomocy dla osób bezrobotnych (grudzień 2015 rok)

wyszczególnienie

liczba wszystkich wywiadów zakończonych ustaleniem profilu w grudniu 2015 roku

liczba osób z ustalonym profilem pomocy na koniec

grudnia 2015 roku

ogółem kobiety ogółem kobiety

profil I 1 1 20 6

profil II 537 221 5324 2587

profil III 277 110 2948 1469

ogółem 815 332 8292 4062

Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01

Z przeprowadzonych w grudniu 2015 r. 815 wywiadów, 1 tj. 0,1% ogólnej liczby wywiadów zakończył się ustaleniem I profilu pomocy, 537 tj. 65,9% ogólnej liczby wywiadów zakończyło się ustaleniem II profilu pomocy, 277 tj. 34% ogólnej liczby wywiadów zakończyło się ustaleniem III profilu pomocy. Na koniec grudnia 2015 roku w ewidencji Powiatowego

(14)

Urzędu Pracy w Jarosławiu figurowało 20 osób bezrobotnych, dla których został ustalony I profil pomocy, 5 324 osób bezrobotnych, dla których ustalono profil II oraz 2 948 osób bezrobotnych, dla których ustalono profil III.

Tabela 8 Profile pomocy dla osób bezrobotnych

wyszczególnienie

Liczba osób w wieku do 30 r. ż. z ustalonym

profilem na koniec grudnia 2015 roku

liczba osób w wieku od 30 do 50 r. ż. z ustalonym

profilem na koniec grudnia 2015 roku

liczba osób w wieku pow.

50 r. ż. z ustalonym profilem pomocy na koniec grudnia 2015 roku ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety

profil I 10 3 10 3 0 0

profil II 2002 958 2450 1294 872 335

profil III 822 455 1247 670 879 344

Ogółem 2 834 1 416 3 707 1 967 1 751 679

Źródło: Dane z systemu Syriusz Std, opracowanie własne

Wśród zarejestrowanych na koniec grudnia 2015 roku osób, dla których ustalono profil pomocy:

- 2 834 bezrobotnych, w tym 1 416 kobiet to osoby poniżej 30 roku życia. Dla 70,6%

osób do 30 roku życia ustalono II profil pomocy.

- 3 707 bezrobotnych, w tym 1 967 kobiet to osoby w wieku od 30 do 50 roku życia.

Dla 66,1% osób w wieku 30-50 lat ustalono II profil pomocy.

- 1 751 bezrobotnych, w tym 679 kobiet to osoby w wieku powyżej 50 roku życia. Dla 50,1% osób w wieku powyżej 50 roku życia ustalono III profil pomocy.

Najczęściej identyfikowane bariery utrudniające zatrudnienie wymieniane przez osoby bezrobotne będące w wieku od 30 do 50 r. ż. to:

 zbyt mała ilość ofert pracy na lokalnym rynku, brak odpowiednich ofert pracy – 2 310, w tym 1 129 kobiet;

 ograniczona dyspozycyjność ze względu na opiekę nad osobą zależną lub dzieckiem – 750, w tym 654 kobiety;

 duża liczba osób ubiegająca się o pracę – 508, w tym 267 kobiet;

 brak odpowiedniego wykształcenia – 506, w tym 182 kobiety;

 brak doświadczenia zawodowego – 378, w tym 236 kobiet;

Duża grupa osób w wieku od 30 do 50 r.ż. – 681, w tym 247 kobiet nie potrafi określić przyczyn pozostawania bez zatrudnienia.

Najczęściej identyfikowane bariery utrudniające zatrudnienie wymieniane przez osoby bezrobotne będące w wieku od 30 do 50 r. ż., dla których ustalono II profil pomocy to:

 zbyt mała ilość ofert pracy na lokalnym rynku, brak odpowiednich ofert pracy – 1 822, w tym 934 kobiety;

(15)

 ograniczona dyspozycyjność ze względu na opiekę nad osobą zależną lub dzieckiem – 261, w tym 228 kobiet;

 brak doświadczenia zawodowego – 261, w tym 173 kobiety;

 wygórowane wymagania pracodawców – 256, w tym 128 kobiet.

Duża grupa osób w wieku od 30 do 50 r.ż. - 501, w tym 198 kobiet, dla której ustalono II profil pomocy nie potrafi określić przyczyn pozostawania bez zatrudnienia.

Najczęściej identyfikowane bariery utrudniające zatrudnienie wymieniane przez osoby bezrobotne będące w wieku powyżej 50 r. ż. to:

 zbyt mała ilość ofert pracy na lokalnym rynku, brak odpowiednich ofert pracy – 904, w tym 342 kobiet;

 nieodpowiedni wiek – 605, w tym 241 kobiet;

 problemy zdrowotne – 596, w tym 232 kobiety;

 duża liczba osób ubiegająca się o pracę – 200, w tym 83 kobiety;

 nieodpowiednie kwalifikacje – 172, w tym 90 kobiet;

Duża grupa osób w wieku powyżej 50 r.ż. – 183 osoby, w tym 60 kobiet nie potrafi określić przyczyn pozostawania bez zatrudnienia.

Najczęściej identyfikowane bariery utrudniające zatrudnienie wymieniane przez osoby bezrobotne będące w wieku powyżej 50 r. ż., dla których ustalono II profil pomocy to:

 zbyt mała ilość ofert pracy na lokalnym rynku, brak odpowiednich ofert pracy – 604, w tym 233 kobiety;

 nieodpowiedni wiek – 274, w tym 112 kobiet;

 problemy zdrowotne – 154, w tym 55 kobiet;

 nieodpowiednie kwalifikacje – 81, w tym 34 kobiety;

 wygórowane wymagania pracodawców – 81, w tym 33 kobiety.

Duża grupa osób w wieku pow. 50 r.ż. – 110, w tym 45 kobiet, dla której ustalono II profil pomocy nie potrafi określić przyczyn pozostawania bez zatrudnienia.

(16)

3 Podsumowanie

Stopa bezrobocia, tj. procentowy udział liczby zarejestrowanych bezrobotnych w stosunku do liczby czynnych zawodowo, w powiecie jarosławskim na koniec listopada 2015 roku wyniosła 15,7% i była wyższa od stopy bezrobocia w województwie o 2.8 punktu procentowego (12,9%) oraz od stopy bezrobocia w Polsce o 6.1 punktu procentowego (9,6%). Stopa bezrobocia na poziomie 15,7%, to najniższy wskaźnik dla powiatu jarosławskiego od 2008 roku.

Dane GUS pokazują, że na terenie powiatu jarosławskiego spada liczba osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym, natomiast rośnie liczba osób w wieku poprodukcyjnym, co świadczy o starzeniu się mieszkańców powiatu.

Zmiany demograficzne w powiecie jarosławskim mają również odzwierciedlenie w strukturze osób bezrobotnych. Wg danych statystycznych gromadzonych przez tut. Urząd liczba osób bezrobotnych w wieku 18-24 lata w okresie 2008-2015 znacznie spadła, natomiast wzrosła liczba osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia.

Według stanu na 31 grudzień 2015 roku na terenie powiatu jarosławskiego zarejestrowanych było 8 315 osób bezrobotnych, w tym 4 074 kobiety, które stanowiły 49%

ogółu zarejestrowanych. W grudniu 2015 roku w porównaniu do analogicznego okresu 2014 roku (9 220) liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 905 osób, natomiast w porównaniu do czerwca 2015 roku (8 624) liczba zarejestrowanych bezrobotnych spadła o 309. Liczba osób zarejestrowanych na koniec grudnia 2015 roku jest najniższa od 2008 roku.

Największy odsetek zarejestrowanych stanowiły na koniec 2014 oraz 2015 roku osoby w przedziale wiekowym 25-34 lata, odpowiednio 32,4% oraz 31,1%. Osoby powyżej 45 r. ż.

zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu na koniec grudnia 2015 roku stanowiły natomiast 29,3% ogółu bezrobotnych. Dane te potwierdzają że w powiecie jarosławskim istnieje wysokie bezrobocie wśród osób młodych (do 35 r. ż.) i starszych (pow. 45r. ż.). Dużym problemem jest również brak doświadczenia zawodowego. Osoby, które nie posiadają żadnego stażu pracy są najliczniej reprezentowaną grupą bezrobotnych na koniec 2014 i 2015 roku. Wśród bezrobotnych bez stażu pracy 63,2% to bezrobotni poniżej 30 roku życia (1 233). Zdecydowaną większość bezrobotnych stanowiły na koniec 2015 roku osoby posiadające wykształcenie „zasadnicze zawodowe” - 30,5% ogółu zarejestrowanych. Wykształcenie „zasadnicze zawodowe” dominuje w grupie osób powyżej 50 roku życia. W grupie osób do 30 roku życia dominuje wykształcenie „policealne i średnie zawodowe”. W 2015 roku zmniejszył się udział osób bezrobotnych z wykształceniem „wyższym” w ogóle zarejestrowanych (13,8%) w porównaniu z danymi z końca roku 2014 (14,7%). Dane statystyczne wskazuję również, że w 2015 roku wzrósł udział osób pozostających bez zatrudnienia dłużej niż 12 miesięcy w porównaniu z danymi

(17)

z roku 2014. Niestety im dłużej osoby bezrobotne pozostają poza rynkiem pracy, tym trudniejsza jest ich aktywizacja, a proces powrotu jest dłuższy.

Wśród zarejestrowanych na koniec grudnia 2015 r. największą grupę bezrobotnych stanowiły osoby w wieku od 30 do 50 r.ż., procentowy udział tej grupy bezrobotnych w ogóle zarejestrowanych wyniósł 44,6%. Kobiety w wieku od 30 do 50 r. ż. zarejestrowane na koniec grudnia 2015 r. stanowiły 48,4 % ogółu bezrobotnych kobiet.

W strukturze osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu, wzorem lat ubiegłych utrzymuje się wysoka liczba bezrobotnych kwalifikujących się do kategorii osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy, czyli osób, dla których powrót lub wejście na rynek pracy jest szczególnie trudne i w znacznym stopniu uwarunkowane od pomocy różnych instytucji, w tym Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu. Na koniec grudnia 2015 roku liczba osób bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy wyniosła 7 595, w tym 3 791 kobiet. Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy na koniec grudnia 2015 roku stanowiły 91,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (8 315).

2 992 osoby, tj. 39,4% ogółu osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, to osoby w wieku od 30 do 50 r.ż., 23,1% to osoby w wieku powyżej 50 roku życia, 37,5% to osoby w wieku do 30 roku życia.

W grudniu 2015 r. 578 osób bezrobotnych podjęło zatrudnienia, w tym 374 osoby będących w wieku od 30 do 50 r. ż., 167 osób będących w wieku do 30 roku życia, 37 osób powyżej 50 roku życia. W grupie kobiet 276 osób podjęło zatrudnienie, w tym 196 kobiet w wieku od 30 do 50 r.ż., 71 osób w wieku do 30 roku życia, 9 osób w wieku powyżej 50 roku życia.

W grudniu 2015 przeprowadzono 815 wywiadów zakończonych ustaleniem profilu.

Na koniec 2015 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu figurowały 8 292 osoby bezrobotne, dla których ustalono profil pomocy, tj. 99,7% ogółu zarejestrowanych (8 315). Wśród zarejestrowanych na koniec grudnia 2015 roku osób, dla których ustalono profil pomocy 34,1% to osoby poniżej 30 roku życia, 44,7% to osoby w wieku od 30 do 50 roku życia, 21,1% to osoby powyżej 50 roku życia. Liczba osób zarejestrowanych na koniec grudnia 2015 roku z ustalonym II profilem pomocy wyniosła 5 324, w tym 2 587 kobiet.

Wśród osób z ustalonym II profilem pomocy 37,6% to osoby do 30 roku życia, 46% to osoby w wieku od 30 do 50 roku życia, 16,4% to osoby powyżej 50 roku życia.

Najczęściej identyfikowane bariery w znalezieniu zatrudnienia to:

 zbyt mała ilość ofert pracy na lokalnym rynku, brak odpowiednich ofert pracy;

 ograniczona dyspozycyjność ze względu na opiekę nad osobą zależną lub dzieckiem;

 duża liczba osób ubiegająca się o pracę;

Pomimo lepszych wskaźników płynących z powiatowego rynku pracy – zmniejszająca się stopa bezrobocia, spadająca liczba osób bezrobotnych, wzrastająca liczba ofert pracy – sytuację na rynku pracy jest nadal trudna. Niskie i niedostosowane do potrzeb pracodawców kwalifikacje osób bezrobotnych, długi okres pozostawania bez pracy, brak doświadczenia zawodowego to bariery, które w znacznym stopniu przyczyniają się do lokalnego bezrobocia.

(18)

Oczekiwania ze strony osób poszukujących pracy względem Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu są wysokie, a formy aktywizacji cieszą się dużym powodzeniem, dlatego ważne jest podejmowanie inicjatyw mających na celu przeciwdziałanie bezrobociu oraz współpraca z partnerami, w szczególności pracodawcami.

Sporządził:

Justyna Podolak Starszy Inspektor

(19)

Spis treści:

1. Stopa bezrobocia i ludność powiatu jarosławskiego ... 2

2. Osoby bezrobotne zarejestrowane w PUP Jarosław ... 6

2. 1 Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Jarosław ... 7

2. 2 Osoby w wieku do 30 r.ż., od 30 do 50 r. ż., powyżej 50 r. ż. w ewidencji PUP Jarosław ... 11

2. Profilowanie pomocy dla osób bezrobotnych ... 13

3 Podsumowanie ... 16

(20)

Spis tabel:

Tabela 1 Struktura mieszkańców powiatu jarosławskiego wg wieku przedprodukcyjnego,

produkcyjnego i poprodukcyjnego ... 3

Tabela 2 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Jarosław (dane na koniec grudnia 2014 r. oraz listopada i grudnia 2015 r.)... 6

Tabela 3 Podział bezrobotnych ze względu na wiek (2014, 2015 rok) ... 7

Tabela 4 Podział bezrobotnych ze względu na staż pracy (2014, 2015 rok) ... 8

Tabela 5 Podział bezrobotnych ze względu na wykształcenie (2014, 2015 rok) ... 9

Tabela 6 Osoby bezrobotne pozostające bez pracy w miesiącach (2015 rok) ... 10

Tabela 8 Profilowanie pomocy dla osób bezrobotnych (grudzień 2015 rok) ... 13

Tabela 9 Profile pomocy dla osób bezrobotnych ... 14

(21)

Materiały źródłowe:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U.

2015 r. 149)

http://www.stat.gov.pl/

http://www.pup.jaroslaw.pl/

Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS-01 – (grudzień 2014, listopad 2015, grudzień 2015) Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS-01 – (IV kwartał 2015)