Kompetencje – doradztwo
zawodowe
Czym są kompetencje?
Definicja kompetencji
Praktyczna umiejętność, przydatność, zdolność do wykonywania czegoś, jakiejś czynności.
Zakres wiedzy, umiejętności i doświadczenia wykorzystywany w życiu osobistym i zawodowym.
Zestaw umiejętności przydatnych w konkretnym działaniu.
Określony zestaw kompetencji będzie decydował o naszej przydatności w wykonywaniu pracy (Krajewska, 2018).
WIEDZA UMIEJĘTNOŚCI DOŚWIADCZENIE
KOMPETENCJE
Kompetencje personalne
Osobisty zestaw wiedzy, umiejętności i doświadczenia związany z naszą osobowością, rozumieniem,
odczuwaniem, motywacją do działania.
Sprawiają, że różnimy się od siebie, inaczej radzimy sobie z emocjami, w odmienny sposób myślimy,
planujemy, wykonujemy zadania. Podejmujemy
odmienne decyzje (Krajewska 2018).
Kompetencje personalne
• rzetelność,
• wytrwałość,
• zaangażowanie,
• kreatywność,
• pewność siebie,
• elastyczne myślenie,
• samodzielność,
• …
Kompetencje społeczne
Zestaw wiedzy, umiejętności i doświadczenia, które decyduje o funkcjonowaniu człowieka w różnych
sytuacjach w społeczeństwie.
Rola, jaką pełnimy w danej grupie społecznej,
w znacznym stopniu zależy od naszych kompetencji
społecznych (Krajewska 2018).
Kompetencje społeczne
• nawiązywanie kontaktów,
• współpraca w zespole,
• obycie i szacunek do innych kultur,
• umiejętność rozwiązywania konfliktów,
• zachowanie asertywne,
• umiejętność planowania,
• otwartość na innych,
• …
Kompetencje kluczowe
Zgodnie ze stanowiskiem przyjętym przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej w Zaleceniu z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie
(2006/962WE) kompetencje kluczowe to:
„(…) kompetencje, których potrzebują wszystkie osoby do
samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia (…) przygotowujące do
samodzielnego działania, podejmowania decyzji dotyczących własnego rozwoju i życia”.
Kompetencje kluczowe
1. porozumiewanie się w języku ojczystym, 2. porozumiewanie się w językach obcych,
3. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo- techniczne,
4. kompetencje informatyczne, 5. umiejętność uczenia się,
6. kompetencje społeczne i obywatelskie, 7. inicjatywność i przedsiębiorczość,
8. świadomość i ekspresja kulturalna.
Kompetencje zawodowe
Kompetencje zawodowe to zestaw umiejętności,
wiedzy i doświadczenia potrzebnych do wykonywania zadań w określonym zawodzie lub na określonym
stanowisku pracy.
Kompetencje zawodowe dzielimy na twarde i miękkie.
Kompetencje zawodowe
Kompetencje twarde to cechy konkretne, są one mierzalne, łatwo jest ich się nauczyć, pozwalają wykonać pracę w danym zawodzie. Zaliczamy do nich np.:
znajomość języka obcego, obsługę programów komputerowych, czy wiedzę specjalistyczną itp.
Kompetencje miękkie, w odróżnieniu od twardych, są trudne do zmierzenia, to cechy charakteru lub umiejętności, które niełatwo udowodnić, a które korzystnie wpływają na pracę w zespole, jej organizację.
Inny podział kompetencji
• Kompetencje związane z uzdolnieniami;
• Kompetencje związane z umiejętnościami i zdolnościami;
• Kompetencje związane z wiedzą;
• Kompetencje fizyczne;
• Kompetencje związane ze stylami działania;
• Kompetencje związane z osobowością;
• Kompetencje związane z zasadami i wartościami;
• Kompetencje związane z zainteresowaniami.
Poziomy kompetencji
• A(1) - Brak przyswojenia danej kompetencji. Brak zachowań wskazujących na jej opanowanie i wykorzystywanie w podejmowanych działaniach;
• B(2) - Przyswojenie kompetencji w stopniu podstawowym. Jest ona
wykorzystywana w sposób nieregularny. Wymagane jest aktywne wsparcie i nadzór ze strony bardziej doświadczonych osób;
• C(3) - Kompetencja przyswojona w stopniu dobrym-pozwalającym na samodzielne, praktyczne jej wykorzystanie w trakcie realizacji zadań zawodowych;
• D(4) - Kompetencja przyswojona w stopniu bardzo dobrym, pozwalającym na bardzo dobrą realizację zadań z danego zakresu oraz przekazywanie
innych własnych doświadczeń;
• E(5) - Kompetencja przyswojona w stopniu doskonałym. Zdolność do twórczego wykorzystania i rozwijania wiedzy, umiejętności i postaw właściwych dla danego zakresu działań.
Drabina kompetencji
Źródło: Jędrusik A., Etapy uczenia się – drabina kompetencji, Biuro Karier DSW
Kompetencje a kwalifikacje
Kwalifikacje kojarzą się z wiedzą i certyfikatami Kompetencje z zachowaniem się w różnych
sytuacjach
„Uczenie się przez całe życie stało się koniecznością dla każdego człowieka. Musimy wciąż rozwijać nasze umiejętności i kompetencje,
nie tylko w celu samorealizacji i aktywnego udziału w życiu
społeczeństwa, ale również po to, by z powodzeniem funkcjonować na rynku pracy, który ulega ciągłym zmianom… Poziom kompetencji danej
osoby wpływa na jej motywację i satysfakcję zawodową w miejscu pracy, co ma z kolei wpływ na jakość wykonywanej przez nią pracy”.
Jan Figel (Członek Komisji Europejskiej odpowiedzialny za kształcenie, szkolenie, kulturę i młodzież)
Źródło:
• https://poradnikpracownika.pl/-czy-kompetencje-miekkie-sa-kluczem-do-sukcesu
• http://www.biurokarier.dsw.edu.pl/artykuly-2014/articles/badz-zmiana-ktora-pragniesz-ujrzec-w- swiecie-nowoczesne-formy-aktywizacji-zawodowej-i-rozwoju-osobistego-studentow-i-
absolwentow
• https://docplayer.pl/8636875-Kompetencje-zawodowe.html
• Jędrusik A., Etapy uczenia się – drabina kompetencji, Biuro Karier DSW
• Krajewska A., Kompetencje personalne i społeczne, Ekonomik, Warszawa 2018
• Kupczyk T., Stor M., Zarządzanie kompetencjami teoria, badania i praktyka biznesowa, Wyższa Szkoła Handlowa, Wrocław 2017
• Oleksyn T., Zarządzanie kompetencjami teoria i praktyka, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006
• Sławiński S., Słownik Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, IBE, Warszawa 2016.
• Zawadzka D., Stalmach M., Kompetencje społeczne, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2017
Opracowała: Krystyna Stelmach-Tyszko