WKAD POLSKI W UMACNIANIE KONKURENCYJNOCI
EUROPY NA WIATOWYM RYNKU TURYSTYKI
BIZNESOWEJ
Sawomir Wróblewski
Meetings PolandStreszczenie. Przedmiotem opracowania jest turystyka biznesowa. W wiatowej statystyce
dotyczcej midzynarodowych konferencji i kongresów, stanowicych zasadnicz cz turystyki biznesowej, wskazywane jest stopniowe, kilkuprocentowe, ale systematyczne, zmniejszanie udziau Europy jako destynacji w skali globalnego rynku brany spotka. W Europie lokowanych jest nieco powyej 50% wszelkich spotka [ICCA 2009], jednake od lat obserwowany jest stopniowy spadek tego udziau. Podstawowym problemem do rozwizania jest redukcja zagroe dla dominujcej jeszcze pozycji Europy zwikszon po-pularnoci destynacji azjatyckich, w tym ostatnio Chin. Przeciwdziaanie temu trendowi byo jednym z gównych zada powstaej w 2005 roku Europejskiej Federacji Stowarzy-sze Profesjonalnych Organizatorów Kongresów EFAPCO. Polska jest od pocztku w niej reprezentowana – czonkiem zaoycielem jest Stowarzyszenie „Konferencje i Kongresy w Polsce”, a Polacy peni kierownicze funkcje w EFAPCO. Celem opracowania jest przedstawienie zaangaowania Polski w EFAPCO i efektu umidzynarodowienia pyn-cego z turystyki biznesowej jako interesujpyn-cego przykadu ilustrujpyn-cego wkad Polaków w budowanie pozycji Europy na rynku globalnym.
Sowa kluczowe: turystyka biznesowa, konferencje i kongresy, konkurencyjno Europy,
wkad Polski
GENEZA I ROZWÓJ SEKTORA TURYSTYKI BIZNESOWEJ W POLSCE Od lat 90. ubiegego wieku wzrastajce znaczenie turystyki biznesowej znajduje od-zwierciedlenie zarówno w realiach polskich przedsibiorstw turystycznych, jak i w lite-raturze przedmiotu. Pojcie turystyki biznesowej obejmuje konferencje, kongresy, targi i wystawy, podróe motywacyjne (ang. Incentive), podróe subowe oraz inne formy spotka, w tym modne ostatnio eventy [MICE Poland]. Coraz czciej stosowany jest
Adres do korespondencji – Corresponding author: Sawomir Wróblewski, Meetings Poland – Biu-ro Konferencji i Doradztwa Turystyki Biznesowej, ul. Omulewska 24/5, 04-128 Warszawa, e-mail: swroblewski@meetingspoland.pl
termin „brana spotka”, a nawet „przemys spotka”, co podkrela rosnc skal tego rodzaju dziaalnoci gospodarczej [Przemys spotka w Warszawie 2009; Polska Orga-nizacja Turystyczna, www.pot.gov.pl, 2010]. Brana ta okrelana bywa te akronimem MICE – skrótem od „Meetings, Incentive, Conventions, Exhibitions” [Cornell University 2010].
Analizujc czynniki wzrostu brany naley podkreli zasadniczy wpyw na skal dziaalnoci turystyki biznesowej stanu infrastruktury hotelarskiej, zarówno w zakresie nowych inwestycji, które napyny do Polski po 1989 roku, jak i gruntownej moderniza-cji – w pewnej czci pod wpywem konkurenmoderniza-cji – dotychczasowej bazy. Na podstawie wyników analizy przeprowadzonej przez autora mona sformuowa wniosek, e jako infrastruktury jest najsilniejsz stron oferty Polski jako destynacji dla turystyki bizne-sowej. Infrastruktur t tworzy ju okoo 850 [badania wasne; portal www.MeetingsPo-land.pl] obiektów konferencyjnych – obiektów zarówno mniejszych, jak i wielkich cen-trów kongresowych.
Znaczenie turystyki biznesowej doceniono w dokumentach o charakterze strategicz-nym w rekomendacjach przygotowanych przez ekspertów Unii Europejskiej w 1995 roku pod nazw „Strategia Rozwoju Krajowego Produktu Turystycznego”. Nadal zachowuj-ce aktualno opracowanie, przygotowane w ramach programu pomocowego UE Phare, wyznaczyo wieloletni plan strategicznych przemian w zarzdzaniu turystyk w Polsce. Wród najwaniejszych zalece znalazy si:
postulat powoania Narodowej Organizacji Turystycznej (NTO – National Tourism Organisation), co wdroono w 1990 roku w postaci Polskiej Organizacji Turystycz-nej,
postulat koncentracji na rozwijaniu silnych ofert (produktów turystycznych) w pi-ciu obszarach – polskich specjalnociach, w tym m.in. turystyce biznesowej. Sposo-bem rozwijania owych specjalnoci mia by „branding”, czyli tworzenie produktów markowych, w czym kluczow rol odgrywa mieli „brand managers” – menede-rowie marek. Branding zosta potraktowany jako skuteczna, nowoczesna metoda marketingowa, wykorzystywana dla rozwijania turystyki take w innych krajach (np. w Irlandii), przynoszca dobre rezultaty, zwaszcza przy elastycznym mody kowaniu i dostosowywaniu do warunków.
Jednym z fundamentalnych zalece ekspertów europejskich byo partnerskie wspó-dziaanie brany prywatnej z wadzami centralnymi i samorzdowymi w celu wspólnego planowania dziaa, w tym wspó nansowania promocji. Wyrazem przygotowania si do takiego dojrzaego partnerstwa jest utworzenie w 1998 roku Stowarzyszenia „Konfe-rencje i Kongresy w Polsce”, którego zadaniem byo reprezentowanie profesjonalistów przemysu spotka. Do zada tej organizacji nale te poszerzenie wiedzy zawodowej czonków i podniesienie ich kompetencji, wspólny marketing i lobbowanie w sprawach istotnych dla brany turystyki biznesowej. Organizacja ta uczestniczy – jako partner bran-owy i swoista izba gospodarcza – we wszystkich najistotniejszych dziaaniach podejmo-wanych w obszarze turystyki biznesowej w Polsce, wspótworzy na szczeblu krajowym dokumenty przygotowywane przez ministerstwo waciwe dla turystyki (poprzednio Mi-nisterstwo Transportu, potem MiMi-nisterstwo Gospodarki, a obecnie MiMi-nisterstwo Sportu i Turystyki) i Polsk Organizacj Turystyczn.
–
Podczas pierwszej Europejskiej Akademii Organizatorów Konferencji – pionierskie-go przedsiwzicia szkoleniowepionierskie-go (zorganizowanepionierskie-go w 1997 roku1) – sformuowano klarowny plan rozwijania brany turystyki biznesowej w Polsce [Wroblewski 1998]. Wród zalece znalazo si utworzenie Convention Bureaus i wykorzystywanie Progra-mu Ambasadorów Kongresów. Na podkrelenie zasuguje znaczenie wizyt eksperckich s nansowanych przez fundusze europejskie2.
Wspomniane szkolenia zawodowe pod nazw Europejska Akademia Organizato-rów Konferencji byy podstawowym kierunkiem inwestowania w kapita ludzki. Ofert szkoleniow adresowano gównie do kadry zarzdzajcej tych rm, których przedmio-tem dziaalnoci biznesowej bya organizacja konferencji na zlecenie lub z inicjatywy wasnej. Szkolenia organizowano co roku pón jesieni w ramach Forum Turystyki Biznesowej – imprezy o charakterze targowym z towarzyszcymi debatami i imprezami okolicznociowymi. Po kilku latach Europejskie Akademie – jako wymagajce wik-szego wysiku organizacyjnego i skupienia dziaa na jednym celu – zostay oddzielone od szkole i przeniesione na okres wiosenny3. Stowarzyszenie „Konferencje i Kongresy w Polsce” odgrywa wiodc rol w kontynuowaniu szkole, uzyskujc wsparcie mate-rialne licznych instytucji, w tym Ministerstwa Gospodarki i Pracy, Polskiej Organizacji Turystycznej, Polskiej Agencji Rozwoju Turystyki, Urzdu Miasta St. Warszawy. Od 1997 do 2009 roku w jedenastu edycjach szkolenia uczestniczyo okoo 800 osób, a wy-kadowcami byo blisko 90 ekspertów polskich i zagranicznych [analizy wasne].
Innym wanym oprócz szkole polem dziaalnoci Stowarzyszenia nadal pozostaje Program Ambasadorów Kongresów jako znany w wielu krajach program marketingo-wy sucy pozyskiwaniu imprez – zwaszcza kongresów stowarzysze profesjonalnych i naukowych. Kierujc si wzorami irlandzkimi, ju w 1998 roku zainicjowano taki pro-gram w Polsce [Wróblewski 1999]. Wobec braku zaplecza instytucjonalnego i przy mi-nimalnych rodkach inicjatorzy programu wystpili zarazem jako Zarzd Stowarzysze-nia „Konferencje i Kongresy w Polsce” i kapitua programu Ambasadorów Kongresów Polskich. W pierwszej edycji wskazano pitnacie osób z grona profesury i osobowoci wiata kultury, którym przyznano tytuy „Ambasador Kongresów Polskich”4 [Wróblew-ski 1999]. Od tamtego czasu Program Ambasadorów Kongresów co roku jest wznawiany w skali uzalenionej od pozyskanych na ten cel rodków. Od 2004 roku – w wyniku specjalnego porozumienia Stowarzyszenia „Konferencje i Kongresy w Polsce” i Polskiej Organizacji Turystycznej – program Ambasadorów Kongresów zosta uznany za jedno z waniejszych wspólnych zada [Porozumienie POT-SKKP 2004]. Podkreli naley, 1Ekspertem i mentorem szkolenia by Tom Giblin z Irlandii, wspótwórca ówczesnego sukcesu brany konferencyjnej w tym kraju.
2Wród zagranicznych ekspertów wspierajcych rozwijanie turystyki biznesowej w Polsce byli m.in. Tom Giblin (Irlandia), Tony Carey (Wlk. Brytania), Paul Flackett (Wlk. Brytania), Tom Hul-ton (Wlk. Brytania) i Tuula Lindberg (Finlandia) zarekomendowani przez organizacje midzyna-rodowe: MPI, SITE, ICCA.
3Inicjatorem kolejnych edycji Akademii i jednoczenie wykadowc by autor niniejszego opraco-wania, pocztkowo jako Meneder Marki Turystyki Biznesowej, nastpnie jako reprezentant wadz stowarzyszenia „Konferencje i Kongresy w Polsce”.
4
Wrczenie pierwszych dyplomów-plakiet nastpio podczas galowego przyjcia w hotelu Victoria w grudniu 1998 roku.
e z budetu Polskiej Organizacji Turystycznej pokrywa si wikszo wydatków nan-sowych zwizanych z Programem Ambasadorów. W ramach tego partnerstwa Stowarzy-szenie „Konferencje i Kongresy w Polsce” wnosi prac w kapitule, przygotowanie mate-riaów promocyjnych, zgaszanie kandydatur [Porozumienie POT-SKKP 2004]. W 2009 roku program zosta objty patronatem Prezesa Polskiej Akademii Nauk [www.pot.gov. pl 2009]. Dotychczas ponad 80 osób otrzymao honorowy tytu Ambasadora Kongresów Polskich, do koca 2010 roku liczba ta dojdzie do 100 [www.skkp.org.pl 2010].
Zarówno w literaturze przedmiotu, jak równie w praktyce biznesowej targi s narz-dziem rozwijania kontaktów i wspópracy. Tradycyjn coroczn imprez brany turystyki biznesowej s Targi Obiektów i Usug Konferencyjno-Szkoleniowych (Business Tourism Fairs – BTF) odbywajce si jesieni w Warszawie. Od 2009 roku impreza nosi nazw Meetings Poland Expo i ulokowana jest w nowoczesnych halach Warszawskiego Cen-trum EXPO XXI. Towarzysz jej Targi Eventów i Incentive „Adrenalina” oraz Forum Biznesowe5.
Jak wynika z analizy procesów rozwojowych, Polska turystyka biznesowa wkracza obecnie w nowy etap swego rozwoju. W jej historii wyróni mona okres pionierski, dla którego zasadna bya kada nowa inicjatywa, bo zagospodarowywaa obszar cako-wicie zaniedbany. Pocztkowy brak koncepcji programowej, struktur organizacyjnych, bada, szkole, literatury i wyspecjalizowanych kadr zosta stopniowo wypeniony. Na podstawie wyników analizy mona sformuowa ocen, e osignito ju etap dojrzaoci systemu tworzenia ofert i ich promocji.
Spodziewa si mona w dalszej perspektywie rozwijania szkole specjalistycznych, w tym akademickich, oraz bada sektorowych. Znaczcym faktem jest wzrost zaanga-owania Polski w midzynarodowych stowarzyszeniach profesjonalistów brany spo-tka – w tym MPI [www.mpiweb.pl 2010], a take ICCA i SITE [www.pot.gov.pl 2010]. Ostatnich dziesi lat to okres stopniowego umacniania obecnoci Polski na najwik-szych wiatowych targach tej brany – EIBTM (Barcelona) i IMEX (Frankfurt n. Me-nem) [Sprawozdanie POT 2009].
Reasumujc, turystyka biznesowa uznawana jest za najbardziej dynamicznie rozwi-jajcy si sektor gospodarki turystycznej w Polsce. Wspieranie rozwoju turystyki bizne-sowej i kongrebizne-sowej w Polsce ujte jest w rzdowym dokumencie „Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku” [Kierunki… 2008]. Dugofalowy trend w tym zakresie, trwajcy przez dziesi ostatnich lat, potwierdzaj dane Instytutu Turystyki i GUS: prawie jedna trzecia wszystkich przyjazdów do Polski motywowana jest biznesowo [Bartoszewicz, Skalska 2009]. Niewtpliwym osigniciem jest stworzenie w Polsce systemu Conven-tion Bureaus – wyspecjalizowanych komórek zajmujcych si promocj przyjazdów klienteli biznesowej do najwikszych miast. Obecnie dziaa ju 10 Convention Bureaus: jedno na szczeblu ogólnopolskim, tj. Convention Bureau of Poland w ramach Polskiej Organizacji Turystycznej oraz w nastpujcych miastach (w kolejnoci powstawania): Wrocaw, Warszawa, Kraków, Pozna, Bydgoszcz, Toru, Gdask, Katowice, Szczecin. Nie do przecenienia jest rola korporacji i stowarzysze skupiajcych rodowiska rónych zawodów w inicjowaniu misji handlowych, szkole, konferencji i kongresów. Te
sjonalne spotkania maj coraz czciej wymiar midzynarodowy, co jest potwierdzeniem procesów pogbiania integracji europejskiej i globalizacji.
POLSKIE INICJATYWY NA RYNKU EUROPEJSKIEJ TURYSTYKI BIZNESOWEJ
W 2004 roku Stowarzyszenie „Konferencje i Kongresy w Polsce” (SKKP) wspól-nie ze swoimi odpowiednikami z Belgii, Grecji, Hiszpanii, Niemiec, Portugalii, Wielkiej Brytanii oraz Woch zawizao EFPCO – European Federation of the Associations of Professional Congress Organisers, które koncentruje si na budowaniu znaczenia Europy w obszarze usug konferencyjno-kongresowych, a w szczególnoci na koordynowaniu wanych spraw zawodu organizatora konferencji w Europie [www.skkp.org.pl 2009]. Czonkami organizacji s narodowe stowarzyszenia z krajów-czonków Unii Europej-skiej, cho organizacja zachowuje otwarto w stosunku do innych podmiotów. W gronie zaoycieli tej nowej europejskiej organizacji bya przedstawicielka Polski6. Z chwil zaoenia EFEPCO polskie stowarzyszenie SKKP zadeklarowao przygotowanie witry-ny internetowej sucej caej spoecznoci. Od stycznia 2005 roku dziaa portal www. europemeetings.org przygotowany, utrzymywany i obsugiwany technicznie przez polsk organizacj branow SKKP, której szeroki zakres zaangaowania jest przedmiotem ana-lizy w niniejszym opracowaniu.
Podjto starania o uzyskanie decyzji o ulokowaniu w Polsce midzynarodowego Kon-gresu EFAPCO. Pierwszy kongres odby si w Madrycie, drugi w Atenach. Na obydwu tych spotkaniach polska delegacja podejmowaa zabiegi o przychyln decyzj, prezento-waa atuty Polski jako miejsca dla kolejnego kongresu. Warto podkreli, e wszystkim krajom zaley na pozyskaniu takich prestiowych wydarze, std te konkuruj ze sob, a przygotowanym wnioskom formalnym towarzysz prezentacje i wystpienia goci spe-cjalnych. Takie zabiegi podjto w Atenach podczas II Kongresu EFAPCO, gdzie specjal-n prezentacj o atutach Warszawy na prob SKKP zaprezentowa redaktor magazynu The Warsaw Voice7. Polsce powierzono realizacj III Kongresu EFAPCO, który odby si w dniach 10–12 stycznia 2008 roku. Wzio w nim udzia ponad 150 osób z 12 kra-jów. W przedstawionych ocenach [EFPACO 2009] kongres ten by znaczcym sukcesem polskich organizatorów, jednoczenie caego europejskiego rodowiska profesjonalnych organizatorów kongresów.
Od tego czasu EFAPCO zajo miejsce w gronie rozpoznawalnych organizacji repre-zentujcych w skali midzynarodowej interesy europejskiego rodowiska PCO. Wyrazem uznania jest wczenie tej organizacji do elitarnego grona stowarzysze patronujcych midzynarodowym targom IMEX. W 2009 roku delegacja EFAPCO spotykaa si z Ko-misarzem ds. Usug Komisji Europejskiej w celu przedstawienia postulatów europejskiej brany konferencyjno-kongresowej8.
6Irena Sokoowska – ówczesna prezes SKKP, pozostaje ju kolejn kadencj czonkiem Zarzdu EFAPCO, obecnie jako pierwszy wiceprezydent.
7Juliusz Kosowski, wiceprezes Fundacji Warsaw Destination Alliance. 8
Z komisarzem Günterem Verheugenem spotkaa si delegacja EFAPCO na czele z obecnym pre-zesem Nicolasem Le Brunem.
Przykadem dobrze ilustrujcym aktywno strony polskiej na forum europejskim jest inicjatywa obchodów Europejskiego Dnia Profesjonalnego Organizatora Kongresów. Podczas Kongresu EFAPCO w Madrycie reprezentanci z Polski9 zaproponowali, aby 25 listopada – dzie obrad tego pierwszego kongresu nowej organizacji – przyj jako dat dorocznego wita, które bdzie okazj do promowania idei europejskiej jednoci profe-sjonalistów brany spotka i prezentowania w mediach walorów Europy jako wiodcej, globalnej destynacji dla podróy biznesowych. Idea ta, zaakceptowana przez kongres EFPACO, spotkaa si z przyjaznym przyjciem przez sam bran, wiele rm i osób odwouje si do tej daty i podejmuje aktywno promocyjn10. W ostatnich latach EFAP-CO aktywnie zajmowao si zagadnieniem regulacji rynku spotka. Uznano, e w wa-runkach wolnej gospodarki nie do zaakceptowania byyby regulacje rzdowe chronice rynek europejski metodami administracyjnymi, gdy mogoby to by uznane za dziaania protekcjonistyczne. Wyrazem aktywnego podejcia do trudnych wyzwa zaostrzajcej si konkurencji na rynku jest podjcie dziaa, które zapewni przewag konkurencyjn. Rozwizaniem jest zapewnienie najwyszej jakoci i waciwej relacji cen. Drog do osigania jakoci s oddolne i dobrowolne normy. Wanie tej problematyce powicona bya Midzynarodowa Konferencja „Normy” zrealizowana przez SKKP we wspópracy z EFAPCO w Krakowie 23 padziernika 2008 roku, konferencja ma by kontynuowana w 2010 roku.
Prowadzone w 2010 roku ogólnoeuropejskie konsultacje w sprawie istniejcych ure-gulowa w zakresie podatku VAT naliczanego od wartoci usug konferencyjno-kongre-sowych oraz licencjonowanie dziaalnoci profesjonalnych organizatorów kongresów spowodowana aktywno Polski w celu ochrony wasnych interesów. W obu wypadkach analizy porównawcze wykazay skrajne zrónicowanie przepisów w tym zakresie w po-szczególnych krajach Unii Europejskiej. EFAPCO zabiega o zastosowanie jednolitych i maksymalnie korzystnych rozwiza, zgodnych z unijn polityk ochrony praw kon-sumenta. Przez struktury EFAPCO i SKKP coraz czciej promowane s te podczas spotka rozwizania proekologiczne zgodne z zaleceniami zrównowaonego rozwoju.
POTENCJA BRANY SPOTKA W POLSCE W WIETLE WYNIKÓW BADA
W 2009 roku polska gospodarka odczua w mniejszym stopniu ni inne kraje skutki kryzysu gospodarczego i jako jedyna odnotowaa dodatni, okoo 1,6%, wskanik wzrostu PKB. Stopniowy wzrost osiganych przez Polsk dodatnich wskaników ekonomicznych pozwoli na zahamowanie spadku odwiedzin ogóem, w tym tych zwizanych z przyjaz-dami subowymi lub w interesach. Wanym celem przyjazdów s pobyty biznesowe, które – oceniajc po optymistycznych wynikach gospodarczych Polski w 2009 roku oraz pozytywnych prognozach na 2010 rok – wykazuj tendencj rosnc w kolejnych latach z uwagi na stabiln pozycj kraju, zasadniczo zdrowy system bankowy i kredytowy oraz
9Sawomir Wróblewski i Irena Sokoowska. 10
Przykadowo Urzd Miasta Poznania w tym dniu wrcza certy katy PCO podczas uroczystej sesji tematycznej.
rosnc konsumpcj gospodarstw domowych. Przedstawiony obraz gospodarki oraz bo-gata oferta turystyczna zachca odwiedzajcych Polsk turystów, w tym biznesowych, do ponownego przyjazdu [www.MeetingsPoland.pl 2010].
W analizach SWOT wskazuje si, e Polska pozostaje stosunkowo atrakcyj nym ce-lem przyjazdów biznesowych. Rozwój gospodarki krajowej sprzyja wzrostowi liczby podróy subowych, w tym take rozwojowi przemysu spo tka profesjonalistów, kon-ferencji i kon gresów. Atutem Polski jest centralne pooenie geogra czne w Eu ropie, lepsza dostpno nie tylko stoli cy, ale take wielu pozostaych miast, co jest m.in. za-sug rozwoju tanich linii lotniczych i rozbudowy infra struktury lotnisk regionalnych. Naley równie podkreli dobr pozycj Polski w zakresie szeroko rozumianego bez-pieczestwa turystów. Pozytywn ocen uzasadnia take brak zagroe w postaci niepo-kojów poli tycznych i spoecznych.
Okoo 18–19% wyjazdów Europejczyków stanowi podróe subowe. Uywajc po-jcia „turystyka biznesowa” czy te „przyjazdy w sprawach subowych” naley pami-ta, e jest to kategoria wewntrznie bardzo zrónicowana, a dodatkowo jej wewntrzna struktura przedstawia si odmiennie – w zalenoci od krajów pochodzenia. Gocie biz-nesowi stanowi blisko 30% wszystkich osób przyjedajcych z zagranicy do Polski. W analizach Instytutu Turystyki wykazano, e wydatki goci zwizane ze subowym ce-lem przyjazdu naleay do najwyszych (166 USD na osob). Wysokie wydatki tej grupy przyjeznych wizay si zwaszcza z kongresami i konferencjami (217 USD na osob).
Organizacja monitorujca rynek midzynarodowych kongresów i konferencji (Inter-national Congress and Convention Association – ICCA) opublikowaa najnowsz list destynacji cieszcych si najwikszym zainteresowaniem organizatorów spotka bizne-sowych [ICCA 2010]. Wród nich Stany Zjednoczone i Niemcy po raz kolejny tworz cis czoówk. Polska przez lata lokowaa si w pierwszej trzydziestce, jednak w rapor-cie stwierdzono, e w najbliszych latach spodziewa si mona coraz wyszych pozycji rankingowych krajów z grona nowych czonków Unii Europejskiej, wskazano na rosnc popularno Pragi, Warszawy i Budapesztu. Raporty ICCA za 2009 rok wskazuj na licz-b 8294 wydarze, speniajcych cile okrelone kryteria, takie jak: organizacja przez midzynarodowe stowarzyszenie, regularno i rotacja midzy minimum trzema krajami. Warto przytoczy, e wskazano na atuty, które zdecydoway o sukcesie Niemiec: wize-runek kraju o znakomitej organizacji, czystoci i dbaoci o suenie celom biznesowym. Jednoczenie Niemcy oferuj bardzo dobrze przygotowan infrastruktur, w tym obiekty historyczne, std te kraj jest przez wielu postrzegany jako znakomita destynacja roman-tyczna. Z prognoz i ocen eksperckich wynika, e Polska moe przedstawi interesujc ofert w tych samych kategoriach. Poniej zamieszczone rankingi za 2009 rok prezentuj 10 krajów o najwikszej liczbie spotka stowarzysze midzynarodowych: Stany Zjed-noczone (595), Niemcy (458), Hiszpania (360), Wochy (350), Wielka Brytania (345), Francja (341), Brazylia (293), Japonia (257), Chiny (245), Austria (236). Z kolei 10 miast o najwikszej liczbie spotka stowarzysze midzynarodowych to: Wiede (160), Bar-celona (135), Pary (131), Berlin (129), Singapur (119), Kopenhaga (103), Sztokholm (102), Amsterdam (98), Lizbona (98), Pekin (96) [ICCA 2010].
W 2009 roku gównymi celami pobytu goci zagranicznych w Polsce byy: turystyka biznesowa (inte resy) – 26,5%, turystyka urlopowa (waka cje, wypoczynek) – 20,5%, od-wiedziny u krewnych lub znajomych – l 7,6%. Turystyka biznesowa z reguy wie si
z pobytami w miastach (75%). Wród nich dominuj zdecydowanie Warszawa, Pozna, Kraków i Wrocaw. Najczciej odwiedzane s województwa: mazowieckie (1377 tys.), wielkopolskie (449,3 tys.), dolnolskie (386,9 tys.). Wizyty w interesach lub sprawach subowych cz si z wiksz czsto tliwoci przyjazdów. 54,8% turystów bizneso-wych odwiedza Polsk 3 lub wicej razy w cigu roku. rednia liczba wizyt wynio-sa 4,7 (w 2005 roku 4,1) [MICE Poland 2009]. Niektóre publikacje podaj, e turysta biznesowy wydaje 4–5 razy wicej pienidzy ni pozo stali turyci. Wikszo autorów zdecydowanie twierdzi, e turystyka biznesowa jest najbardziej dochodowym rodzajem dziaalnoci gospodarczej w caym sektorze turystyki. W gronie ekspertów wyraane jest przekonanie, e Polska nada za wiatowymi tendencjami, wic i w Polsce najbardziej dynamicznie rozwija si turystyka biznesowa.
KONKLUZJE
Zdynamizowanie dziaalnoci kongresowej i spotka biznesowych jest jednym z ce-lów rzdowej strategii rozwoju Polski, a turystyka biznesowa – podróe w celach zawo-dowych – postrzegana jest jako jedna z szans rozwoju gospodarczego kraju [Kierunki rozwoju 2008]. Realizacja zaplanowanych dziaa pozwoli na rozwój dziaalnoci tu-rystycznej o wysokiej efektywnoci ekonomicznej i bdzie równoczenie wpywa na ksztatowanie i wzmacnianie inwestycyjnego wizerunku kraju.
W nadchodzcych latach Polska bdzie gospodarzem wanych wydarze midzyna-rodowych o znaczeniu europejskim, a nawet wiatowym. Po obchodach Roku Chopi-nowskiego 2010, w kolejnym roku Polska obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Euro-pejskiej, z czym wiza si bd szczególnie czste wizyty w kraju goci zagranicznych, zarówno polityków, jak i dziennikarzy oraz partnerów biznesowych. W 2012 roku Polska, wespó z Ukrain, bdzie gospodarzem Mistrzostw Europy w Pice Nonej. Wszystko to powinno by dodatkow inspiracj do zainteresowania Polsk jako krajem godnym od-wiedzenia i jako partnerem dla profesjonalnej wspópracy w rónych dziedzinach. Polska i Polacy s aktywnym uczestnikiem europejskiego rynku spotka, ksztatujc i umacnia-jc konkurencyjne wartoci, jakie reprezentuje Stary Kontynent Europy wobec reszty wiata.
PIMIENNICTWO
A new framework for the tourism policy in the EU, Discussion Document, EU Commission 2010 Bartoszewicz W., Skalska T., 2009. Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski w 2008 roku.
Instytut Turystyki, Warszawa.
Charakterystyka przyjazdów do Polski w 2009 roku, 2010. Instytut Turystyki, Warszawa. Cornell University, 2010. School of Hotel Administration, www.hotelschool.cornell.edu Czerny M., 2003. Od turystyki biznesowej do meeting industry. wiat Kongresów i Targów. EFAPCO Congress Madryt 2006. Materiay kongresowe, www.efaco.eu/events
EFAPCO Congress Warszawa 2008. Materiay kongresowe, www.ga2008.efaco.eu ICCA Annual Raport, 2009. International Meeting Association, www.iccaworld.nl ICCA Annual Raport, 2010. International Meeting Association, www.iccaworld.nl
Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku, dokument rzdowy, przyjty przez Rad Ministrów 26.09.2008. MSiT, www.msport.gov.pl/strategie
Materiay szkoleniowe Europejskiej Akademii Organizatorów Konferencji, Warszawa, 4–6 grudnia 1997. Meneder Marki Turystyki Biznesowej, Warszawa 1997
MeetingsPoland.pl, 2010. Katalog Obiektów i Usug Konferencyjnych, Wyd. Meetings Manage-ment Sawomir Wróblewski, Warszawa.
MICE Poland, “Meetings-Incentive-Conferences-Events”. Wyd. Eurosystem, Warszawa. Normy, 2008. Materiay pokonferencyjne. Midzynarodowa Konferencja, Kraków.
Plan Dziaania Polskiej Organizacji Turystycznej na lata 2010–2011. POT, Warszawa, marzec 2010.
Porozumienie Polskiej Organizacji Turystycznej i Stowarzyszenia Konferencje i Kongresy w Pol-sce w sprawie Programu Honorowych Ambasadorów Kongresów Polskich, 2004. War-szawa. (archiwum SKKP).
Program Rozwoju Krajowego Produktu Turystycznego w latach 1998–2007, 1997. Opracowanie L&R, Urzd Kultury Fizycznej i Turystyki, Warszawa (archiwum Instytutu Turystyki). Raport Meeting Industry 2009. International Meeting Association, Amsterdam.
Przemys spotka w Warszawie, 2009. Raport MICE Poland, SGH, Warszawa.
Raport „Turystyka biznesowa w Polsce” 2009. Instytut Turystyki, MICE Poland, Warszawa. Sprawozdanie z realizacji dziaa Polskiej Organizacji Turystycznej w 2009 roku, POT, marzec
2010.
Stowarzyszenia „Konferencje i Kongresy w Polsce”, statut stowarzyszenia, rejestr sdowy 1998. Turystyka biznesowa, Zbiór materiaów pokonferencyjnych, 2007. Wysza Szkoa Turystyki i
Ho-telarstwa w Gdasku, Gdask.
Wróblewski S., 1998. Ambasadorzy Kongresów Polskich 1998. Rynek Turystyczny, nr 1–2. Wróblewski S., 1999. Tworzenie produktów markowych turystyki polskiej. Propozycje dziaa
w zakresie turystyki biznesowej na lata 1997–2000. Doradca Hotelarza, 1998, nr 1. www.MeetingsPoland.pl, internetowy serwis turystyki biznesowej.
CONTRIBUTION OF POLAND INTO COMPETITIVENESS OF EUROPE ON THE GLOBAL MARKET OF BUSINESS TOURISM
Abstract. For the last few years, statistic data concerning international conferences and
congresses, which constitute the crucial component of the business tourism, show gradual, single digit but systematic, declining trend in the share of Europe as business destination in the scale of the global market. According to ICCA annual reports, a little bit more then 50% of all international meetings are located in Europe, however, a gradual decrease in this share is being observed. One of the threats to the still dominating position of Europe, is an increased popularity of Asian destinations, including China. Counteracting this trend was one of main objectives of European Federation of Associations of Professional Congress Organisers EFAPCO, established in 2005. Since its inception, Poland is being represented in EFAPCO. The Polish Conference and Congress Association PCCA has been a founder member, and the Pole is acting for two terms as the EFAPCO First Vice-President. The organization and the eld of tourism business is an interesting example of the contribution of Poles to building the position of Europe on the global market. The paper is showing the issue relating to trends of the development of this sector in Poland.
Key words: business tourism, conferences and congresses, competitiveness of Europe,
contribution of Poland
