LEOKADIA JARECKA (Warszawa)
Zakład Pa,ra2ytolog1! UW
LARWY TASIEMCÓW W JEZIORZE GOŁDAPIWO
[82]
W latach 1954/55 badane były skorupiaki planktonowe jeziora Gołda
piwo w celu poznania ich a:-oli jako pośrednich żywiciel-i tasiemców i przywr. Skorupiaki żyjące w pelagialu łowiono czerpakiem Patalasa, ~na-
tomiast skorupiaki żyjące w płytkich i zarośniętych brzegach litoralu po- bierano siatką planktonową. Oznaczanie gatunków Copepoda i Ostracoda, oraz przegląd ich na obecność larw pasożytów przeprowadzano na mate-
riale żywym.
Ogółem zbadano 38.705 ,osobników należących do 13 gatunków Cope- poda i 5 gatunków Ostracoda. Zna1e:ziono w nich 236 la,rw 13 gaitunków tasiemców, jedną metacerkarię Bunodera luciopercae (M ii 11 er, 1776), i jedną larwę Acanthocephala - Neorhynchus rutili M ii 11.
Przynależność gatunkową larw tasiemców określano metodą morfolo- gicznego porównania z larwami otrzymanymi dxogą eksperymentu oraz przez porównanie cech larwy z ,cechami tasiemca dorosłego.
Stwierdzono, że skompiaki planktonowe żyjące w pelagialu były głów
nie nosicielami larw tasiemców rybich jak Proteocephalidae, natomiast gatunki litoralne nosicielami larw tasiemców ptasich z rodziny Hymeno-
lepididae. Zarówno w planktonie pelagicznym jak i litoralnym występo
wało ogniskowe zarażenie. W ognisku procent zarażenia jest bardzo wy- soki w porównaniu z ogólnym procentem zarażenia zbadanego planktonu.
Charakterystycznymi gatunkami planktonu pelagicznego były: Eudiap- tomus graciloides, Cyclops scutifer, Mesocyclops leucarti, Mesocyclops
oithnoides. Dominował Eudiaptomus graciloides i Cyclops scutifer. Te dwa gatunki okazały się wyłącznymi nosicielami larw tasiemców. Były to larwy gatunków: Proteocephalus percae (O. F. M ii 11 e r, 1780) w Eudiaptomus graciloides i Proteocephalus exiguus la Ru e, 1911 w Cyclops scutifer i procerkoid Ligula sp. w Diaptomus graciloides.
W planktonie litoralnym najliczniej występującymi gatunkami były
z Copepoda: Macrocyclops albidus, Macrocyclops fuscus, Acanthocyclops viridis, Acanthocyclops vernalis, Eucyclops macruroides; z Ostracoda: Ci- pridopsis vidua, Cyclocypris laevis, Notodromas monacha. W gatunkach tych znaleziono 190 larw 11 gatunków tasiemców, jedną metacerkarię Bu- nodera luciopercae i jedną farwę Acanthocephala. W Macrocyclops albi- dus znajdywano procerkoidy Bothriocephalus claviceps, cysticerkoidy:
Diploposthae levis (B 1 och, 1782), Hymenolepis paracompressa Cz a- p 1 iński, 1956, Hymenolepis spiralibursata Cz ap 1 iński, 1956, Fim- briaria sp. W Cyclops insignis występującym w okresie jesiennym znaj- dywano larwy Protocephalus macrocephalus (C rep 1 i n, 1825). W Cy-
Wiadomości Parazytologriczne 111r 5 - Supplementum
204 L. JARECKA
clocypris laevis występowały cysticerkoidy: Diorchis ransomi S chu 1 t z, Diorchis nyrocae Y am a gu t i, 1935, Dicranotaenia coronula (D u j a r- d i n, 1849), larwa Acanthocephala-Neorhynhus rutili. W Cypridop_sis vi- dua występowały larwy Hymenolepis gracilis (Ze der, 1803) i Diorchis ransomi Sc hu 1 t z. W Notodromas monacha 2ma,jdywano larwy Hyme- nolepis macrocephala i Diorchis stefańskii Cz ap 1 iński, 1956. Z Phyl- lopoda tylko u Simocephalus expinosus występowały larwy Anomotaenia ciliata Fu hr, 1913.
Drogą eksperymentalną określono cykl życiowy dla:
1. Proteocephalus perca.e - żywiciel pośredni Eudiaptomus gracilo- ides;
2. Hymenolepis compressa - żywiciel pośredni Macrocyclops albidus;
3. Hymenoiepis macrocephala - żywiciel pośredni Notodromas mo- nacha;
.4. Diorchis stefańskii - żywiciel pośredni Notodromas monacha;
5. Anomotaenia ciliata - żywiciel pośredni Simocephaltls expinosus.
6. Uzyskano procerkoidy Bothriocephalus claviceps w Macrocyclops albidus.
7. Określono drogę krążenia dla tasiemców występujących w czaplach i kormoranach, których larwy występujące w rybach nazywano Grypor- hynchus. Przykład krążenia tego typu z,robiono na Paradilepis scolecina (Rud., 1918). Pierwszym żywicie1em jest ryba, drugim i ostatecznym Phalacrocorax carbo.
Negatywne wyniki zarażania różnych gatunków Copepoda i Ostracoda
dały jaja: Aploparaxis crassirostris Kr ab be, 1869, Aploparaxis filum Go ez e, 1782, Paricterotaenia porosa R ud.
Jllif'1MHKJ1 UECTO,Il; B 03EPE I'OJI)];AIIMBO Pe3IOMe
B 1954 11 1955 r. r. 6hIJI paCIIIl1cppoBaH I.\łiIKJI pa3Bl1Tl1H CJie,[\y10ru;11x Blil,[\OB u;e- CTO,[\: Hymenolepis compressa Li n st o w, 1904, Hymenolepis macrocephaia Li n-
st o w, 1913, Diorchis stefa.nskii Cz ap I iński 1956; Anomotaenia ciliata Fu hr, 1913; Paradilepis scolecina (Rud. 1018), Proteocephalus percae (Mi.i 11, 1780), Proteocephalus exiguus 1 a Ru e 1911; Proteocephalus macrocepha/,us (Crep 1 i n, 1825). IloJiy,.1eab1 rrpou;epKOl1,[\hI Bothriocephalus c!aviceps.
TAPEWORM LARVAE AT GOŁDAPIWO LAKE Summary
The development cycle of the following Cestoda species was examined at Gołda
piwo Lake ,in 1954-55: Hymenolepis compressa Li n st o w, 1904, Hymenolepis ma- crocephala Li n st o w, 1913, Diorchis stefańskii Cz ap 1 iński, 1956, Anomo- taenia ciliata F u hr., 1913, Paradilepis scolecina (Rud., 1918), Proteocephalus percae (MD. 11., 1780), Proteocephalus exiguus 1 a Ru e, 1911, Proteocephalus ma- crocephalus (Crep 1 i n, 1825). Bothriocephalus claviceps procercoids were obtained.
