• Nie Znaleziono Wyników

Doradztwo zawodowe w gimnazjach : raport z badań

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Doradztwo zawodowe w gimnazjach : raport z badań"

Copied!
10
0
0

Pełen tekst

(1)

Krzysztof Zajdel

Doradztwo zawodowe w gimnazjach

: raport z badań

Problemy Profesjologii nr 2, 147-155

2010

(2)

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI • POLSKIE TOWARZYSTWO PROFESJOLOGICZNE

Problem y Profesjologii 2/2010

K rzysztof Zajdel

DORADZTW O ZAW ODOW E W GIMNAZJACH

- RAPORT Z B A D A Ń

Streszczenie

Doradca zawodowy to ważna osoba dla młodego człowieka nie tylko z racji profesji jaką powinien wykonywać. Nie zawsze rodzice są w stanie właściwie pokierować karierą swojego dziecka z różnych powodów. Te rolę doceniło Ministerstwo Edukacji wydając przepisy i umieszczając doradcę zawodowego w swych rozporządzeniach, określając szczegółowo jego kompetencje. Niniejszy artykuł próbuje porównać zamierzenia okre­ ślone w Ustawie z rzeczywistością, na terenie dużego powiatu we wszystkich szkołach gimnazjalnych, jakie się tam znajdują. Porównanie teorii i praktyki pozwoli czytelnikowi ocenić co jeszcze powinno się zmienić w systemie edukacji, przepisach i zwykłej co­ dzienności, aby zamierzenia teoretyczne współgrały z praktyką w terenie, zwłaszcza że badane szkoły są z terenów wiejskich, jak wiemy bardziej doświadczonych bezrobociem.

PROFESSIONAL ADVISING AT HIGH SCHOOLS - THE REPORT FROM NVESTIGATIONS

Summary

The professional Adviser this important is not the person for the young man only from the right o f the profession what he should execute. Parents are not to practically control one's child career because of various in the state not always. These the Ministry o f Educa­ tion valued the ploughland giving out recipes and places the professional adviser in its decrees, defining his competences in detail. The present article tries to compare definite intentions in the Law with the reality, on the terrain o f large administrative district in all secondary-school schools which are there. The comparison o f theory and practice will let what estimate still he should change so that theoretical intentions harmonize with the practice in the terrain in the system o f the education, recipes and usual commonplaceness, especially that studied schools are from country terrains, we know more experienced un­ employment as.

D oradca zaw odowy pom aga w sposób indyw idualny lub zbiorow y, udziela porad szkolenio­ w ych i zaw odowych zarów no m łodzieży, ja k i osobom dorosłym. Pow inien w tym co robi kierować się m ożliw ościam i psychofizycznym i zgłaszających się po poradę, ja k i znajom o­ ścią rynku edukacyjnego i rynku pracy. M ożna stwierdzić, że „każdy człow iek czynny zaw o­ dowo realizuje sw oją karierę zaw odową, nawet, jeśli tego faktu nie uśw iadam ia sobie w pełni. Tak rozum iana kariera je st dynam icznym procesem dośw iadczania sukcesów i rozczarow ań,

(3)

148 K RZY SZTO F ZA JD EL

w których m ożna w yróżnić kilka typow ych etapów składających się na proces rozw oju karie­ ry” 1.

Zm ienia się rów nież dynam icznie rola nauczyciela w procesie kształcenia. M a on być dla podopiecznych:

- przew odnikiem uczącego się po różnych dziedzinach wiedzy; - organizatorem procesu uczenia się;

- doradcą w poszukiw aniu najlepszych dróg sam okształcenia2.

O stania rola, to znaczy doradcy, je s t szczególnie w ażna z tego powodu, iż na podstaw ie statystyk (m iędzy innym i M inisterstw a Pracy i Polityki Społecznej3) i przeprow adzonych badań w Polsce, bezrobotni to przede w szystkim m łodzież, w wieku od 18 do 34 roku życia. Osoby te w w yniku braku odpow iedniego przygotow ania do procesu poszukiw ania pracy, zniechęcają się pierw szym i niepow odzeniam i, a przede w szystkim nie posiadają w iedzy doty­ czącej skutecznego je j poszukiw ania. W dobie szybko zm ieniającej się sytuacji na rynku pra­ cy młodzi ludzie potrzebuje pom ocy, aby dokonać racjonalnego przem yślanego w yboru za­ wodu. Rynek pracy rządzi się swoim i zasadam i- nie zaw sze zrozum iałym i dla każdego z ze­ w nątrz. Znajom ość tego rynku i reguł ja k ie tu panują na pewno ułatw ia znalezienie zatrudnie­ nia, ale i podjęcie decyzji: ja k a droga edukacyjną pójść. W opiniach wielu specjalistów od doradztw a zaw odow ego stw ierdza się, że karierę zaw odow ą trzeba planować odpow iednio w cześniej przynajm niej na rok przed ukończeniem szkoły, ponieważ szukając pracy nie je ste ­ śmy w tedy zdesperow ani koniecznością podjęcia natychm iastowej decyzji.

W iele uczelni w yższych w sw oich inform atorach zachęca do ukończenia studiów ja k o specjalista doradztw a, ja k i m ożna ja k o czynny nauczyciel pogłębić sw oją wiedzę w tym za­ kresie w OD N (ośrodkach doskonalenia nauczycieli). W prow adzenie reform y edukacji m iało skutkow ać tym , iż w każdej szkole pow inna pojaw ić się funkcja doradcy zaw odow ego, bądź nauczyciela przeszkolonego pod kątem doradztw a zaw odowego. Jednakże nie tylko na nich spoczyw ać m iał obow iązek nakierow ania świadom ości ucznia, aby w ybrał on w łaściw ą dla siebie szkołę (drogę życiow ą), ale rów nież na nauczycielach i wychow aw cach. T akie przygo­ tow anie zaw odow e pow inien m ieć też pedagog szkolny- ew entualnie psycholog.

Założenia dotyczące doradztw a zaw odow ego w placówkach ośw iatow ych zostały za­ warte w U staw ie4 z dnia 7 w rześnia 1991 r. o System ie O światy (Dz.U. N r 67, 1996, poz. 329 z późniejszym i zm ianam i). A rtykuł 1, punkt 14 zaw iera zapis zobow iązujący placówki ośw ia­ tow e do „przygotow ania uczniów do w yboru zaw odu i kierunku kształcenia", ja k i w R ozpo­ rządzeniu M inistra Edukacji N arodow ej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w spraw ie zasad udzielania i organizacji pom ocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placów kach m ów i, że w szkołach, centrach kształcenia praktycznego i centrach

1 I. Korcz, B. Pietrulewicz, Kariera zawodowa, Instytut Edukacji Techniczno-Informatycznej Uniwersy­ tetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2003, s. 21.

2 D. Kukla, Ł. Bednarczyk, Przyszły doradca zawodowy w społeczeństwie informacyjnym, Edukacja Ustawiczna Dorosłych, nr 2/2006, Wydawnictwo WITE, Radom 2006.

3 http://www.mpips.gov.pl/

(4)

Doradztwo zawodowe w gimnazjach..

149

kształcenia ustaw icznego m oże być zatrudniony doradca zaw odow y, precyzuje też ich zada­ nia.

Dobrze przygotow any nauczyciel lub specjalista m oże pokierow ać w yboram i uczniow ­ skimi zgodnie z je g o preferencjam i edukacyjnym i, podsunąć pom ysł na w ybór szkoły, zaw o­ du i doradzić ja k ą w ybrać drogę edukacyjną (w oparciu o relacje partnerskie)5. Jeżeli będzie cel w życiu, to w ów czas uczeń m oże podjąć w ysiłek jeśli chodzi o naukę, aby ten cel osią­ gnąć. M ów ienie o nauce tylko i w yłącznie w kontekście otrzym ywanych w szkole ocen: czyli ganienie za złe, chw alenie za dobre, nie musi przekładać się na dążenia zaw odowe. G im na­ zjum je s t tylko przystankiem w drodze do osiągnięcia sukcesu w późniejszych działaniach, np. podjęciu pracy i realizow aniu kariery w tej pracy. K ariera zaw odow a najprościej ujm ując to potrzeba osiągnięć w pracy i zm ian, które zachodzą na naszej drodze zawodowej (te zm ia­ ny zachodzą rów nież w jednostce, nie zaw sze w sposób przypadkowy)6.

M ówi się krytycznie, że doradztw o kształcenia i doradztw o zaw odowe było zw ykle ofe­ rowane przez szkoły i urzędy pracy, a przy tym akcent był przew ażnie położony na bezpo­ średnie decyzje w zw iązku z konkretnym w yborem zawodu albo poszukiw aniem pracy. Ta pom oc w ystępow ała głów nie w form ie indyw idualnych rozm ów i przez przekazyw anie in­ formacji. K om petencja ustaw icznego planow ania przebiegu kariery zaw odowej była w znacznym stopniu zaniedbywana, tak sam o ja k grupy docelow e osób studiujących i doro­ słych aktywnych zaw odow o7.

Odniesienie do badań i miejsca badań

Jak kształtuje się doradztw o zaw odow e w gim nazjach, ja k pracują doradcy zaw odowi, było jednym z elem entów moich szerszych badań na terenie dużego powiatu, to je s t Powiatu W ro­

cławskiego. Badany pow iat położony je s t na N izinie Śląskiej, na południow y-w schód od W rocławia. P ow ierzchnia pow iatu w rocław skiego wynosi 1116 km kw adratowych. Pod w zględem wielkości pow ierzchni pow iat wrocław ski znajduje się na 3 m iejscu spośród 26 powiatów ziem skich w ojew ództw a dolnośląskiego. Powiat W rocławski graniczy ze stolicą Dolnego Śląska - W rocław iem i stanowi integralną część aglomeracji wrocławskiej. Ponadto graniczy z innymi pow iatam i ziem skim i. Powiat w rocławski tw orzą 3 gm iny m iejsko- wiejskie, oraz 6 gm in wiejskich:

N a terenie powiatu znajduje się 209 sołectw oraz 252 m iejscow ości, w tym 3 m iasta i 249 wsi. Teren pow iatu charakteryzuje wysoki udział użytków rolnych, który wynosi 71% ogólnej struktury użytków. U dział lasów i gruntów leśnych wynosi 11% ogólnej struktury

5 T. Mróz, E. Jurasik, Partnerstwo nauczyciela i uczniów - założenia a rzeczywistość, [w:] Wybrane problemy dydaktyki na progu reformy edukacji, T. Mróz (red. naukowa), Wydawnictwo ORGANON, Zielona

Góra 1999, s. 43.

6 K. Łaniec, B. Pietrulewicz, Kariera zawodowa pracowników i możliwości je j kształtowania w procesie pracy, [w:] Edukacja dla bezpieczeństwa: bezpieczeństwo intelektualne Polaków, M. Gawrońska-Garstka (red.

naukowa), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, Poznań 2009, s. 164.

(5)

150

K R ZY SZTO F ZA JD EL

użytków, natom iast pozostałą część pow ierzchni pow iatu zajm ują tereny zabudow ane oraz w niewielkiej ilości nieużytki i pozostałe grunty.

W edług danych GUS z końca 2003r. badany pow iat zam ieszkiw ało 98.032 m ieszkań­ ców, w tym 49.815 kobiet. Z tych danych w ynika, że struktura ludności je st bardziej zrów no­ w ażona z uwagi na w skaźnik fem inizacji (103) niż w w ojew ództw ie dolnośląskim (108).

Jedną z cech charakterystycznych pow iatu je st przew ażająca liczba ludności zam ieszka­ łej na terenach w iejskich. W skaźnik zam ieszkania na terenach w iejskich wynosi 83,5% ogółu m ieszkańców pow iatu (dla w ojew ództw a dolnośląskiego wynosi 28,7% ) i w yraźnie w skazuje na typow o rolniczy charakter pow iatu.

W 1) gm inach pow iatu znajduje się 19 gim nazjów publicznych, które zostały objęte ba­ daniami. N ie ujm ow ane były gim nazja specjalne, ja k rów nież szkoły niepubliczne, w yzna­ niowe. M iejscowości podzielono w edle następującego klucza:

A / G im nazja m ieszczące się w obrębie wsi tradycyjnej (w ieś tradycyjna 5 gim nazjów - litera A),

B/ G im nazja m ieszczące się w obrębie w iejskim w rejonach uprzem ysłow ionych (wieś w rejonie uprzem ysłow ionym 5 gim nazjów - litera B),

C/ G im nazja m ieszczące się w obrębie wsi podm iejskiej (wieś podm iejska 4 gim nazja - litera C),

D/ G im nazja w iejskie w m iejscow ościach po byłych PGR (wieś po PGR 5 gim nazjów - litera D)

Dla porów nania w yników przeprow adzono badanie w dwóch gim nazjach, rów nież w losowo w ybranych klasach III: jednym typow o m iejskim w rocławskim na osiedlu Koza- nów i w drugim, w Środzie Śląskiej. Środa Śląska należy do jednego z najstarszych w Polsce ośrodków m iejskich (praw o średzkie z 1235 rok). Jest obecnie nie tylko siedzibą w ładz gminy lecz także liczącego około 10 tysięcy m ieszkańców powiatu średzkiego.

G eneralnie badaniam i objęto 19 gim nazjów wiejskich (szkół z pow iatu) i 2 gim nazja dla porównania: w Środzie Śląskiej i we W rocław iu- łącznie przebadano 21 gim nazjów.

Raport z badań

O w yborze zaw odu przez m łodzież decyduje w iele czynników natury w ewnętrznej i ze­ wnętrznej. Do grupy czynników zew nętrznych należy zaliczyć oddziaływ ania w ychow aw cze zw iązane z w yborem zaw odu, tj. orientację i poradnictw o zaw odow e, rozwijanie zaintereso­ wań, kształcenie zdolności specjalnych oraz czynniki sytuacyjne. Sytuację podejm ow ania decyzji zawodowej przez m łodzież m ożna określić ja k o sytuację zależności. M łodzież w ybie­ rająca zawód je s t istotnie zależna od sw ojego otoczenia społecznego, m ożliw ość realizacji przez n ią określonych w artości zależy w tym w ypadku od innych ludzi. Czynniki w ew nętrzne zw iązane są z rozw ojem ogólnym i zaw odow ym człow ieka (poziom rozwoju poznaw czego

(6)

Doradztwo zawodowe w gimnazjach..

151 społecznego i em ocjonalnego) oraz cecham i indyw idualnym i: inteligencja ogólna, zdolności specjalne, zainteresow ania, tem peram ent, stan zdrow ia8.

Kolejna istotna kw estia w praw idłow ym funkcjonow aniu szkoły to dostęp do specjali­ stów nie tylko dydaktycznych, pracujących na terenie gim nazjum , ale i innych m ających za zadanie pom oc i w sparcie ucznia. O fertę usług specjalistycznych i opiekuńczych przedstaw ia poniższy wykres.

Wykres 1. Oferta usług opiekuńczych i specjalistycznych w gimnazjach, dane ilościowe

Legenda: A - gimnazja w miejscowościach tradycyjnie wiejskich (5 szkół), В - gimnazja wiejskie blisko dużego miasta (5 szkół), С - gimnazja w miejscowościach blisko małych miasteczek (4 szkoły), D - gimnazja w miej­ scowości po byłych PGR (5 szkół)

D oradca zaw odow y w e w spółpracy z rodzicam i, badając predyspozycje i zainteresow a­ nia uczniów, znając potrzeby rynku pracy i m ożliw ości kierow ania sw oją karierą, pozw ala w skazać te kierunki kształcenia po gim nazjum , które m ogą przynieść sukces zarów no w sfe­ rze podjęcia nauki w predestynow anej szkole, ja k i odnieść sukces finansowy.

Inform acje zebrane od dyrektorów placów ek m ów ią o tym , że na 19 gim nazjów w iej­ skich tylko w 6 je s t specjalista w dziedzinie poradnictw a zaw odowego. W gim nazjach m iej­ skich taki nauczyciel je s t obecny tylko we W rocław iu, ale ju ż w Środzie Śląskiej go nie ma. D la uczniów badanych gim nazjów (jako podstawowej formy przygotow ania ich do podjęcia decyzji edukacyjnej) je s t tylko zbiorow e spotkania o charakterze inform acyjnym .

* M. Czerwińska-Jasiewicz, Psychologiczne problemy wyboru zawodu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1991, s. 7-24.

(7)

152 K RZY SZTO F ZAJDEL

Wykres 2. Kontakty uczniów z doradcą zawodowym (dane procentowe)

Legenda: A - gimnazja w miejscowościach tradycyjnie wiejskich (5 szkół), В - gimnazja wiejskie blisko dużego miasta (5 szkół), С - gimnazja w miejscowościach blisko małych miasteczek (4 szkoły), D - gimnazja w miej­ scowości po byłych PGR (5 szkół)

W ybór szkoły średniej to trudna decyzja. W ielu uczniów jeszcze nie wie, gdzie chce się kształcić, zastanaw iają się nad tym , nie znają swoich predyspozycji, możliw ości i ograniczeń, czasami chcieliby w ybrać, zdecydow ać, ale się boją, potrzebują w sparcia. M oże m ieć m iejsce i taka sytuacja, że uczeń m a zaw yżone aspiracje, ale nie m a osoby, która by mu coś kom pe­ tentnie doradziła, dokonała właściwej diagnozy. Zły w ybór form y kształcenia m oże przynieść w konsekwencji porażkę, a porażki byw ają bolesne i pow odują brak wiary w sukces, obniżają na długo poziom m otyw acji. D latego tak ważne są rozm owy z fachowcam i, specjalistyczne badania, pokierow anie w łaściw ym w yborem przy w sparciu rodziny i akceptacji ucznia.

Z danych uzyskanych od uczniów (wykres nr 2) wynika, że w cale nie je s t to tak oczy­ wiste, jakby się m ogło w ydaw ać. N a tym poziom ie edukacji pow inno być 100 procent uczestnictwa uczniów w spotkaniach z pedagogiem lub psychologiem na tem at przyszłej dro­ gi edukacyjnej. Średnio 6,4 procent w gim nazjach wiejskich, 4 procent w Środzie Śląskiej i 2,7 procent we W rocław iu, to stanow czo za mało. S ą to uczniow ie z klas trzecich, w ięc pro­ ces ich przygotow ania do decyzji: gdzie chcą się dalej uczyć, winien się rozpocząć ju ż dużo wcześniej i nie poprzestać na jednym spotkaniu.

Innym sposobem zapoznania uczniów z różnymi szkołam i ponadgim nazjalnym i je s t na pewno odw iedzenie potencjalnej placówki (wycieczka), lub goszczenie uczniów z wybranej szkoły średniej, kiedy to starsi koledzy opow iadają o zaletach konkretnej szkoły.

(8)

Doradztwo zawodowe w gimnazjach.

153

Wykres 3. Formy poznawania przez gimnazjalistów przyszłych szkól- dane procentowe

Legenda: A - gimnazja w miejscowościach tradycyjnie wiejskich (5 szkół), В - gimnazja wiejskie blisko dużego miasta (5 szkół), С - gimnazja w miejscowościach blisko małych miasteczek (4 szkoły), D - gimnazja w miej­ scowości po byłych PGR (5 szkół)

Zebrane dane nie są zbyt optym istyczne (wykres nr 3) z punktu w idzenia zadań w za­ kresie orientacji zaw odowej i edukacyjnej 16 latków. Zanikła tradycja w spólnych w ycieczek do szkół w yższych program ow o, osw ajania się z nimi, w konsekwencji łagodzenia stresu przy przekraczaniu progu edukacyjnego. W spólne rozm ow y ze starszym i kolegam i, często uczniami tych sam ych szkół, które oni w cześniej ukończyli, daje znaczące przesłanki do pod­ ję cia decyzji. Tych spotkań je st jed n ak bardzo m ało i pojaw iają się z inicjatywy bezpośrednio

zainteresowanych.

Tylko 8 procent gim nazjalistów w iejskich stw ierdziło, że było w innej szkole średniej. W mieście nie był nikt - m im o posiadania specjalisty od poradnictw a i bliskości w szelkiego typu liceów, techników , szkół zaw odow ych. To m ożna zrozum ieć, gdyż młodzi w rocław ianie m ogą zbierać opinie o szkołach różnym i sposobam i bez oficjalnego program u.

O dw iedziny uczniów i zachęcanie do w ybrania ich placówki to zaledw ie 6 procent uczniów na poziom ie gim nazjów m ających sw oje siedziby na wsiach, m iasto rów nież nie gościło nikogo, tam w skaźnik wynosi zero.

D okonując w yw iadów pogłębionych z w ybranym i uczniam i w każdej z badanych pla­ cówek, autor niniejszej pracy dow iedział się, że je d n o gim nazjum m iejskie (W rocław ) było na targach edukacyjnych, gdzie prezentow ały się szkoły średnie z terenu W rocław ia i okolic. Tylko dw a gim nazja w iejskie odw iedziły targi edukacyjne (gim nazja w iejskie m ieszczące się

(9)

154

K R ZY SZTO F ZA JD EL

obok dużego m iasta), które m a ją ju ż w ieloletnią tradycję i nie są w ydarzeniem jed n o razo ­ wym.

N a takich im prezach, które trw ają zazw yczaj k ilka dni m ożna zobaczyć ja k ie są typy szkół średnich, w ziąć ulotkę, porozm aw iać z uczniami i nauczycielam i z tych placów ek, pytać się o sukcesy uczniów tej konkretnej szkoły, w ym agania egzam inacyjne, bazę, tradycję, do­ ja zd i inne w ażne inform acje. N a pew no rozw ieje to niektóre w ątpliwości, poszerzy inform a­ cje, przybliży w ybór edukacyjny.

M ożna się zastanaw iać: dlaczego uczestnictw o w targach edukacyjnych nie je s t wpisane w stały grafik badanych gim nazjów . D yrektorzy tłum aczą to natłokiem pow tórek z przedm io­ tów nauczania, ko m asacją zajęć i gorącym okresem w ystaw iania ocen. S ą jednak je szc ze w olne soboty. Tę spraw ę w yraźnie pozostaw iono uczniom i ich rodzicom.

Tak w ięc w idoczne je st, że w gim nazjach, pom im o ustaw odaw stw a, nie funkcjonuje po­ radnictw o zaw odowe. T rudno w ięc określić, jak i w pływ na w ybory edukacyjne gim nazjali­ stów miałyby: rozm ow y, testy, w izyty w szkołach średnich, cały zaplanow any tok przybliża­ ją cy w łaściw y w ybór szkoły średniej. W e w szystkich badanych gim nazjach (19 w iejskich i 2

m iejskich) je s t tylko 7 specjalistów od poradnictw a zaw odowego.

W skali całego w ojew ództw a dolnośląskiego, tylko kilku nauczycieli w ram ach fundu­ szy europejskich odw iedziło ośrodek doradztw a zaw odowego w kraju zachodnioeuropejskim (w e Francji- dane z konferencji dla dyrektorów szkół przed rozpoczęciem roku szkolnego 2006/2007 organizow anej przez D olnośląskiego K uratora Oświaty).

N ie m a specjalnych godzin dydaktycznych w szkołach, ani m ożliw ości, aby te um iejęt­ ności dokształconych nauczycieli w ykorzystać. D yrektor ma w swojej puli godzin dydaktycz­ nych do je g o w yłącznej dyspozycji m ożliw ości m ożliw ość, by oddać je do dyspozycji w ła­ ściwej osoby. Jeśli takiego specjalisty nie m a w jego placów ce, to w ówczas zaprosić go z po­ radni psychologiczno pedagogicznej (PPP).

Liczba poradni P PP generalnie się zm niejsza w skali całego kraju, a ilość w niosków w ręcz odw rotnie i pow staje błędne koło niem ożności. Średnio na wizytę w poradni psycholo­ giczno-pedagogicznej w pow iecie w rocławskim czeka się od 4 m iesięcy do roku czasu. U czniow ie nie m o g ą być zbadanym i przez specjalistę w zakresie poradnictw a zaw odowego, zaś same placówki nie kw ap ią się do tego, aby uczniom przybliżyć kolejny próg edukacyjny, um ożliw ić w łaściw y w ybór.

N agm inny je s t też fakt, że w badanych przeze m nie placów kach nie było aktualnego in­ form atora na tem at szkół średnich. Pow iedziano mi, że od tego je s t Internet i inw encja sa­ mych uczniów i ich rodziców gdyż inform acje zm ieniają się zbyt szybko, zazwyczaj je s t j e ­ den egzem plarz na szkołę - w tej chwili dostępny z ubiegłego roku. Jeśli szkoły średnie chcą, zależy im, to m o g ą podesłać sw oje reklam y do gim nazjum . O czyw iście szkołom zależy, aby jej absolwenci poszli do dobrych szkół średnich, niemniej to i tak je st to decyzja rodziny i samego m łodego człow ieka. Ż adna ze szkół nie m iała w ypracow anego narzędzia, do okre­ ślania predyspozycji zaw odow ych i badania aspiracji m łodych ludzi.

O śm ioprocentow y w skaźnik odw iedzin w szkole średniej i jednorazow e spotkania z pe­ dagogiem czy psychologiem nie rozw iązują problem u. Jest to problem nie tylko badanego

(10)

Doradztwo zawodowe w gimnazjach..

155

powiatu, ale m yślę że i całego kraju. Uw ażam , że pow inno się w inny sposób w ykorzystać role doradcy zaw odow ego, ja sn o określić je g o kom petencje i przeznaczyć w ym iar konkretnej pracy w siatce godzinowej. W ybór przyszłej szkoły średniej to nie pow inna być decyzja po­ dejm ow ana w ostatnim roku nauki gim nazjum , tą decyzje w arto by przedyskutow ać z rodzi­ cami i sam ym uczniem ju ż na początku tego progu edukacyjnego. O podjętych w yborach po­ winien w iedzieć w ychow aw ca, co ja k iś czas uczeń musi być wspierany w swej decyzji, szko­ ła m usiałaby nachylić się nad potrzebam i edukacyjnym i i nie tylko sw ojego ucznia, w zm ac­ niać go, staw iać w yzw ania. Jeśli tego nie będzie czynić, w ówczas rosnąć nam będzie liczba osób bez pracy, sfrustrow anych, gdyż nie będą pracow ać w m iejscach, gdzie chcieliby, a pra­ cu ją tam gdzie muszą. T racą na tym nie tylko dzisiejsi uczniow ie a późniejsi pracow nicy, ale również my sam i, ja k o społeczeństw o.

Bibliografia

Czerwińska-Jasiewicz M., Psychologiczne problemy wyboru zawodu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1991.

Ertelt B.J., Nowe trendy w poradnictwie zawodowym, Rynek Pracy, Warszawa 2002, nr 9/10.

Kukla D., Bednarczyk Ł., Przyszły doradca zawodowy w społeczeństwie informacyjnym, Edukacja Ustawiczna Dorosłych, nr 2/2006, Wydawnictwo WITE, Radom 2006.

Łaniec K., Pietrulewicz B., Kariera zawodowa pracowników i możliwości je j kształtowania w procesie

pracy, [w:] Edukacja dla bezpieczeństwa: bezpieczeństwo intelektualne Polaków, M. Gawrońska-

Garstka (red. naukowa), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, Poznań 2009.

Korcz I., Pietrulewicz B., Kariera zawodowa, Instytut Edukacji Techniczno-Informatycznej Uniwer­ sytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2003.

Mróz T., Jurasik E., Partnerstwo nauczyciela i uczniów - założenia a rzeczywistość, [w:] Wybrane

problemy dydaktyki na progu reformy edukacji, T. Mróz (red. naukowa), Wydawnictwo ORGA­

NON, Zielona Góra 1999.

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o Systemie Oświaty (Dz.U. Nr 67, 1996, poz. 329 z późniejszymi zmianami).

Strony internetowe: http://www.mpips.gov.pl/

Cytaty

Powiązane dokumenty

Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ w oparciu o wyniki badań fokusowych studentów Z opinii studentów, zebranych podczas sesji fokusowych, wyłaniają

Portal Uniwersytetu Jagiellońskiego jako źródło informacji dla kandydatów na studia I, II, III stopnia...89 3.1.2.Rekomendacje dla rozproszonego systemu informacji edukacyjnej UJ

Z danych przedstawionych w tabeli 9 wynika, że respondenci z wykształceniem podstawowym wskazywali dyskusję jako tę me- todę pracy doradcy zawodowego, która im najbardziej odpowiada

w sprawie wykazu zawodów wiedzy, artystycznych i sportowych, organizowanych przez Małopolskiego Kuratora Oświaty lub inne podmioty działające na terenie szkoły, które mogą

[r]

Podczas konsultacji każdy uczeo pracował na dokumencie : Mój indywidualny plan działania czyli 5 kroków do sukcesu zawodowego.. Uczniowie rozwiązują zadania samodzielnie i z

Zapraszam uczniów do zapoznania się i zagrania w grę edukacyjno-diagnostyczną Tajemnica Aeropolis, mającą na celu zbadanie predyspozycji i zainteresowań zawodowych.. Narzędzie

zdanie, iż nieprawdą jest, jakoby badania jakościowe były łatwiejsze (i tańsze) od ilościowych oraz wymagały mniej pracy. Nakłady pracy są w tym wypadku co najmniej porównywalne,