Wymagania edukacyjne i zasady oceniania z PRZYRODY dla uczniów klas V

Wymagania edukacyjne i zasady oceniania

z PRZYRODY dla uczniów klas V

Autor Tytuł Nr dopuszczenia

program nauczania

Małgorzata Kuś

Ewa Sulejczak Przyroda DKW-4014-165/99

podręcznik

Janina Ślósarczyk Ryszard Kozik Feliks Szlajfer

Przyroda 225/00

zeszyt ćwiczeń

Cz. I i II- Jolanta Golanko, Urszula Moździerz, Teresa

Paczkowska

Przyroda

1. Przy sprawdzaniu wiedzy i umiejętności uczniów będą brane pod uwagę:

- wyniki prac klasowych krótkich prac pisemnych, - pisemne zadania domowe,

- praca w grupie, - odpowiedzi ustne, - aktywnośd na lekcji,

- zeszyt (systematycznośd i estetyka).

2. Uczeo ma prawo trzy razy w ciągu każdego semestru zgłosid nieprzygotowanie do lekcji (nie dotyczy to wcześniej zaplanowanych prac klasowych).

3. Uczeo ma prawo poprawid pracę klasową w terminie uzgodnionym z nauczycielem 4. Uczeo nieobecny w dniu, w którym odbywała się praca klasowa,

ma obowiązek napisania tej pracy w terminie uzgodnionym z nauczycielem.

5. Powiązania ocen z poziomami wymagao edukacyjnych.

Aby uzyskad ocenę:

- celującą - uczeo powinien spełnid wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą i celującą.

- bardzo dobrą - uczeo powinien spełnid wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą i bardzo dobrą,

- dobrą - uczeo powinien spełnid wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną i dobrą,

- dostateczną - uczeo powinien spełnid wymagania na ocenę dopuszczającą i dostateczną,

- dopuszczającą - uczeo powinien spełnid wymagania na ocenę dopuszczającą.

WYMAGANIA EDUKACYJNE

Skala

ocen Kryteria oceniania wiedzy i umiejętności

celu jący

 spełnia wymagania dopełniające

 posiada wiadomości wykraczające poza program nauczania

 w kategorii zachowao postaw spełnia co najmniej 3 z 6 kryteriów na ocenę celującą, tzn. odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych

 wnosi twórczy wkład w wykonanie zadao przydzielonych grupie

 prezentuje wyniki pracy grupowej

 korzysta z dodatkowych źródeł informacji (np. literatura popularnonaukowa, Internet, programy komputerowe, własne obserwacje) wnosząc twórczy wkład w przebieg zajęd

 bierze udział w pracy koła zainteresowao o tematyce przyrodniczej, programach i projektach

 opiekuje się hodowlami szkolnymi.

b ar dz o dobry

 Wyjaśnia istotę oddziaływao np. magnetycznego

 Wskazuje związek między budową, a niektórymi właściwościami ciał stałych, cieczy i gazów

 Wskazuje przykłady praktycznego zastosowania wiedzy nt. rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów

 Uzasadnia, dlaczego substancję dzielimy na proste i złożone

 Porównuje właściwości kilku metali

 Uzasadnia, że metale i niemetale to substancje proste

 Rysuje model budowy wybranych związków chemicznych

 Uzasadnia, dlaczego woda może stanowid przykład mieszaniny jednorodnej lub niejednorodnej

 Wyjaśnia, dlaczego powietrze podtrzymuje palenie

 Porównuje proces utleniania i spalania wyjaśnia, dlaczego rdza jest przykładem związku chemicznego

 Wyjaśnia, dlaczego podwyższona temperatura przyśpiesza rozpuszczanie

 Wyjaśnia, na czym polega proces krystalizacji

 Nazywa władze gminy, powiatu, województwa

 Opisuje krajobraz ukształtowany przez lądolód

 Charakteryzuje poszczególne rodzaje lasów i gleb

 Wskazuje związek między rodzajem gleby a typem lasu

 Wyjaśnia, dlaczego drzewa iglaste są mniej odporne na zanieczyszczenia niż liściaste

 Opisuje bieg Odry i Wisły od źródeł do ujścia

 Charakteryzuje typy jezior występujących w Polsce

 Wyjaśnia zasadnośd tworzenia obszarów chronionych na Pojezierzu Mazurskim

 Uzasadnia, że występowanie roślin w jeziorze ma związek z przenikaniem światła

 Wyjaśnia, dlaczego możliwe jest trwanie, życia w jeziorze w okresie zimy

 Podaje przykłady roślin występujących w poszczególnych strefach jeziora

 Charakteryzuje rolę organelli komórkowych

 Dowodzi, że glony są roślinami

 Objaśnia rolę prądów morskich w tworzenie się mierzei, jezior przybrzeżnych, zalewów

 Wyjaśnia powstawanie bryzy dziennej i nocnej

 Charakteryzuje czynniki decydujące o rozmieszczeniu roślinności

 Charakteryzuje sposoby bezpłciowego rozmnażani się glonów

 Charakteryzuje rolę glonów w przyrodzie, medycynie i w gospodarce człowieka

 Porównuje warunki dla rozwoju roślinności w środowisku wodnym i lądowym

 Uzasadnia, dlaczego mchy są najprostszymi roślinami lądowymi

 Wyjaśnia związek budowy liści mchu torfowca ze zdolnością magazynowania wody

 Opisuje przystosowania do środowiska występujące w budowie u wybranych grup roślin

 Porównuje nago- i okrytonasienne

 Podaje przykłady modyfikacji korzeni, łodyg, liści

 Rozpoznaje typy kwiatostanów

 Opisuje poszczególne owoce

 Wyjaśnia, na czym polega proces kiełkowania nasion

 Charakteryzuje Wolioski Park Narodowy

 Określa bogactwa mineralne i ich miejsca występowania na Nizinie Śląskiej

 Porównuje warunki geograficzno-przyrodnicze Niziny Wielkopolskiej i Małopolskiej

 Wyjaśnia pochodzenie jezior na Polesiu Lubelskim

 Opisuje charakterystyczne cechy krajobrazu Puszczy Białowieskiej

 Wyjaśnia, jaką rolę w lesie pełnią mikroorganizmy

 Omawia sposoby rozmnażania się grzybów

 Wyjaśnia nazwę „rośliny zarodnikowe”

WYMAGANIA EDUKACYJNE

 Charakteryzuje rośliny zarodnikowe

 Podaje przykłady świadczące o wpływie zanieczyszczeo środowiska na zdrowie mieszkaoców

 Wymienia zastosowanie węgla kamiennego

 Charakteryzuje gleby Wyżyny Lubelskiej

 Podaje przykłady zjawisk krasowych w Górach Świętokrzyskich

 Charakteryzuje wpływ działalności człowieka na przyrodę w Sudetach

 Opisuje stosując poznaną terminologię krajobraz Tatr

 Opisuje przystosowania roślin ułatwiające życie w surowym klimacie

 Opisuje korzyści glonu i grzyba tworzących porost

 Klasyfikuje poznane organizmy

dob ry

 Porównuje budową ciał stałych, cieczy i gazów

 Wyjaśnia pojęcie „rozszerzalności temperaturowej”

 Klasyfikuje podane substancje na proste i złożone

 Omawia znaczenie najczęściej występujących metali i niemetali

 Podaje przykłady minerałów będących związkami chemicznymi

 Rozpoznaje model pierwiastka i związku chemicznego

 Porównuje mieszaniny: jednorodną i niejednorodną

 Omawia skład wybranych stopów

 Wymienia pierwiastki wchodzące w skład powietrza

 Wyjaśnia, na czym polega spalanie

 Wskazuje przykłady utleniania zachodzące w organizmach żywych i z ich udziałem

 Nazywa składniki tworzące roztwór

 Wymienia sposoby rozdzielania mieszanin jednorodnych

 Nazywa gminy i województwa sąsiadujące z gminą i województwem, w którym mieszka

 Wyjaśnia, dlaczego rzeźba Polski ma charakter pasowy

 Odczytuje na mapie nazwy i wysokości największych wzniesieo

 Charakteryzuje poszczególne typy lasów

 Wskazuje czynniki, które wpłynęły na zmniejszenie się obszarów leśnych

 Pokazuje na mapie dorzecze, dział wód, kanały

 Wymienia typy jezior

 Charakteryzuje osobliwości przyrodnicze, które można spotkad na Pojezierzu Mazurskim

 Wyjaśnia, dlaczego zachodzi mieszanie się wody w jeziorze

 Charakteryzuje przystosowania roślin do warunków panujących strefie przybrzeżnej

 Opisuje budowę okrzemki

 Omawia proces fotosyntezy

 Charakteryzuje rolę wybranych organelli komórkowych

 Charakteryzuje działalnośd fal na wybrzeżu niskim i wysokim

 Wyjaśnia jak powstaje bryza

 Porównuje rozmieszczenie glonów w morzu

 Opisuje sposób rozmnażania się poznanych glonów

 Uzasadnia koniecznośd wykształcenia przez rośliny poszczególnych przystosowao

 Opisuje budowę liści mchu torfowca

 Wskazuje różnicę między roślinami nasiennymi a zarodnikowymi

 Rozróżnia szyszki drzew szpilkowych

 Porównuje system palowy i wiązkowy

 Opisuje budowę zewnętrzną korzenia

 Wymienia rodzaje pędów podziemnych

 Rozpoznaje kształty blaszek liściowych

 Rozpoznaje typy ulistnienia

 Charakteryzuje rolę poszczególnych elementów kwiatu

 Wyjaśnia, w jaki sposób powstaje owoc

 Charakteryzuje rolę poszczególnych owoców do różnych sposobów rozsiewania

 Opisuje budowę nasienia

 Wyjaśnia jak powstają wydmy

 Opisuje atrakcje turystyczne pobrzeży

 Wskazuje na mapie kotliny i wysoczyzny

 Wyjaśnia przyczyny słabego zalesienie Niziny Podlaskiej

 Wymienia nazwy organizmów chronionych w Białowieskim Parku Narodowym

 Charakteryzuje oddziaływania pomiędzy poszczególnymi warstwami w lesie

 Opisuje charakterystyczne cechy grzybów

 Określa pozytywną i negatywną rolę grzybów

 Wymienia cechy budowy, które ułatwiają rozpoznawanie grzybów

 Charakteryzuje rolę skrzypów i widłaków teraz i w przeszłości

 Podaje przykłady niszczenia środowiska na Wyżynie Śląskiej

 Opisuje, w jaki sposób powstał krajobraz krasowy

 Opisuje roślinnośd Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej

WYMAGANIA EDUKACYJNE

 Wymienia uprawy występujące na Wyżynie Lubelskiej

 Opisuje krajobraz Gór Świętokrzyskich, Karkonoszy, Tatr

 Oblicza temperaturę na podanych wysokościach

 Charakteryzuje piętra roślinne w Tatrach

 Charakteryzuje porosty

 Charakteryzuje, popierając przykładami organizmy należące do poznanych podkrólestw

do st at ecz n y

 Określa właściwości ciał stałych, cieczy i gazów

 Podaje przykłady (1-2) występowania zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów

 Klasyfikuje substancje na metale i niemetale

 Podaje po 2-3 przykłady właściwości wskazanego metalu i niemetalu

 Wymienia 2-3 właściwości wody i dwutlenku węgla

 Wyjaśnia, na czym polega gaszenie ognia

 Wskazuje, który składnik powietrza bierze udział w spalaniu

 Wymienia czynniki przyspieszające korozję

 Wymienia procesy życiowe, do których organizm wykorzystuję energii

 Wskazuje sposoby rozdzielania mieszanin niejednorodnych

 Wymienia paostwa graniczące z Polską

 Nazywa siłę zewnętrzną, która wywarła wpływ na rzeźbę terenu Polski

 Wymienia czynniki, od których zależy żyznośd gleb

 Odczytuje z mapy nazwy kilku obszarów leśnych

 Wyjaśnia, dlaczego korzystniejsze jest sadzenie lasów mieszanych niż jednogatunkowych

 Wskazuje różnice między środowiskiem lądowym a wodnym

 Wskazuje 2-3 cechy budowy, które stanowią przystosowania rośliny do życia w wodzie

 Rysuje i opisuje zasadnicze elementy komórki roślinnej

 Nazywa substancje niezbędne do wytworzenia pokarmu przez rośliny

 Wymienia charakterystyczne cechy pogody morskiej

 Opisuje pluchę morszczynu

 Wymienia sposoby bezpłciowego rozmnażania glonów

 Nazywa zasadnicze elementy budowy mchu

 Podaje rolę mchów w przyrodzie i gospodarce

 Rozróżnia: systemy korzeniowe, typy łodyg, liście pojedyncze i złożone, kwiaty i kwiatostany

 Podaje przykłady owoców suchych i mięsistych

 Wymienia przykłady przystosowao owoców do rozsiewania

 Pokazuje na mapie położenie najważniejszych miast na nizinach

 Wymienia cechy klimatu Niziny Śląskiej i Niziny Podlaskiej

 Opisuje warstwy lasu i podaje przykłady organizmów w nich występujących

 Nazywa części ciała paproci

 Odczytuje nazwy głównych miast wyżyn

 Podaje przykłady osobliwości znajdujących się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej

 Opisuje charakterystyczne cechy krajobrazu Wyżyny Lubelskiej

 Opisuje dawne zajęcia mieszkaoców Gór Świętokrzyskich

 Wymienia charakterystyczne cechy krajobrazu Tatr

 Nazywa piętra roślinności w Tatrach

 Omawia znaczenie porostów

 Omawia zasługi Karola Linneusza

 Poprawnie zapisuje nazwy gatunkowe

do p us zcz ający

 Wskazuje ciała stałe w najbliższym otoczeniu

 Rysuje ułożenie cząsteczek w ciałach stałych, ciekłych i gazowych

 Wskazuje w najbliższym otoczeniu przykłady ciał stałych, cieczy i gazów

 Wskazuje po 2-3 przykłady zastosowania metali i niemetali

 Wskazuje przykłady mieszanin spotykanych w życiu codziennym

 Wskazane mieszaniny dzieli na jedno i niejednorodne

 Wskazuje sposoby wykorzystania powietrza

 Wymienia dwa sposoby zapobiegania korozji

 Wymienia dwa czynniki przyśpieszające rozpuszczanie

 Nazywa województwo, powiat, gminę, w której mieszka

 Odczytuje z mapy nazwy głównych krain geograficznych

 Rozpoznaje najpospolitsze drzewa iglaste i liściaste

 Wskazuje na mapie rzeki, jeziora, obszary bagienne

 Pokazuje na mapie Pojezierze Mazurskie

WYMAGANIA EDUKACYJNE

 Odczytuje z mapy nazwy kilku jezior

 Wymienia czynniki niezbędne do życia roślin wodnych

 Rozpoznaje (nazwa) kilka roślin, które występuje w strefie przybrzeżnej

 Pokazuje na mapie Morze Bałtyckie, ujście Odry, Wisły, jezioro przybrzeżne, mierzeję

 Posługując się mapą nazywa paostwa leżące nad Bałtykiem

 Posługując się mapą nazywa największe rzeki wpadające do Morza Bałtyckiego

 Podaje po 2 przykłady roli glonów w przyrodzie, medycynie i gospodarce człowieka

 Wymienia 2-3 przystosowania roślin do życia na ladzie

 Wymienia po 3-4 rośliny należące do nagonasiennych i okrytonasiennych

 Objaśnia części rośliny nasiennej

 Objaśnia rolę korzenia, łodygo, liści

 Opisuje budowę zewnętrzną liścia

 Nazywa części kwiatu

 Określa warunki niezbędne do kiełkowania nasion

 Pokazuje na mapie pas pobrzeży, główne miasta i jeziora pobrzeży

 Pokazuje na mapie pas nizin i nazywa je

 Określa zasady zachowania się na terenie parku narodowego

 Na podstawie rysunku nazywa części grzyba

 Odróżnia jadalne gatunki grzybów od trujących

 Rozpoznaje widłaki, skrzypy

 Wskazuje na mapie położenie wyżyn

 Opisuje działania człowieka na Wyżynie Śląskiej

 Wskazuje na mapie góry

 Odczytuje nazwy najwyższych szczytów

 Wymienia cechy pogody tatrzaoskiej

 Wymienia charakterystyczne cechy roślin

nie do st at ecz n y