Rok akademicki: 2017/2018 Kod: HSO-2-313-II-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Humanistyczny
Kierunek: Socjologia Specjalność: Innowacje i interwencje społeczne Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 3 Strona www: —
Osoba odpowiedzialna: dr hab, prof. AGH Grotowska Stella (stella.grotowska@gmail.com) Osoby prowadzące: dr Żuchowska-Skiba Dorota (zuchowska@agh.edu.pl)
dr hab, prof. AGH Grotowska Stella (stella.grotowska@gmail.com) Krótka charakterystyka modułu
Głównym celem zajęć jest zapoznanie studentów z metodami analizy danych jakościowych i ćwiczenie praktyczne polegające na przeprowadzeniu projektu opartego na takiej analizie.
Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza
M_W001 Student zna podstawowe metody analizy danych jakościowych (analiza treści, studium przypadku, analiza biograficzna, netnograficzna, z
wykorzystaniem teorii ugruntowanej), rozumie ich założenia, specyfikę, obszary wykorzystania oraz ograniczenia.
SO2A_W10, SO2A_W04
Egzamin
Umiejętności
M_U001 Student potrafi zaprojektować i zrealizować badanie socjologiczne z wykorzystaniem metod jakościowych (skonceptualizować problem badawczy, wybrać perspektywę teoretyczną, zaprojektować narzędzia, dobrać próbę)
SO2A_U01, SO2A_U08
Projekt
M_U002 Student potrafi w podstawowym zakresie analizować dane z badań jakościowych i przygotowywać raporty z badań.
SO2A_U08 Projekt
Kompetencje społeczne
M_K001 Student umie pracować w zespole projektowym, w tym realizując zadań indywidualnie będące
składową zadań zespołowych.
SO2A_K06 Projekt
Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć
Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi
Forma zajęć
Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um Zajęcia seminaryjne Zajęcia praktyczne Zajęcia terenowe Zajęcia warsztatowe Inne E-learning Wiedza
M_W001 Student zna podstawowe metody analizy danych jakościowych (analiza treści, studium przypadku, analiza biograficzna, netnograficzna, z wykorzystaniem teorii ugruntowanej), rozumie ich założenia, specyfikę, obszary wykorzystania oraz
ograniczenia.
+ + - - - - - - - - -
Umiejętności
M_U001 Student potrafi zaprojektować i zrealizować badanie
socjologiczne z
wykorzystaniem metod jakościowych
(skonceptualizować problem badawczy, wybrać
perspektywę teoretyczną, zaprojektować narzędzia, dobrać próbę)
+ + - - - - - - - - -
M_U002 Student potrafi w podstawowym zakresie analizować dane z badań jakościowych i
przygotowywać raporty z badań.
- + - - - - - - - - -
Kompetencje społeczne
M_K001 Student umie pracować w zespole projektowym, w tym realizując zadań
indywidualnie będące
składową zadań zespołowych.
- + - - - - - - - - -
Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć)
Wykład
1. Badania jakościowe – wprowadzenie
Badania jakościowe i ich rodzaje, badania jakościowe a ilościowe, łączenie badań ilościowych i jakościowych, jak rozpocząć badania jakościowe, generowanie problemu badawczego, metody jakościowe (obserwacja, analiza tekstów i dokumentów,
wywiady, nagrywanie i transkrybowanie).
D. Silverman, Interpretacja danych jakościowych, PWN, Warszawa 2007, s. 29-69.
2. Praca terenowa
Uzyskiwanie dostępu do środowiska, kreowanie wizerunku badacza, cechy osobiste badacza a praca terenowa, role w badaniach terenowych, stres podczas badań w terenie, zakończenie pracy terenowej.
M. Hammersley, P. Atkinson, Metody badań terenowych, Zysk i S-ka, Poznań 2000, s.
64-129.
3. Rejestrowanie danych.
Źródła danych (doświadczenie bezpośrednie, działania społeczne, rozmowa, dane dodatkowe), techniki rejestrowania, poufność, rejestrowanie i porządkowanie danych w wywiadzie, rejestrowanie danych podczas obserwacji, notatki terenowe i zapisy wywiadów,
J. Lofland, D.A. Snow, L. Anderson, L.H. Lofland, Analiza układów społecznych.
Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych, Scholar, Warszawa 2009, s.
128-172.
4. Analiza danych zastanych
Dane zastane i ich rodzaje, źródła danych zastanych, wiarygodność danych zastanych, wykorzystanie danych zastanych, wybrane metody analizy danych zastanych.
Literatura:
M. Makowska, R. Boguszewski, Analiza danych zastanych – zagadnienia wstępne, w: M.
Makowska, Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów, Scholar, Warszawa 2013, s. 10-31,
K. Świderek, Źródła danych zastanych, w: M. Makowska, op. cit., s. 32-54, 5. Metoda biograficzna w socjologii
Definicja metody biograficznej, historia metody, rodzaje pytań badawczych, źródła danych, dane i ich rodzaje, analiza danych, prezentacja wyników badań, problem prawdy i obiektywności w badaniach biograficznych, trafność i rzetelność.
Literatura:
I. Helling, Metoda badań biograficznych, w: J. Włodarek, M. Ziółkowski (red), Metoda biograficzna w socjologii, PWN, Poznań 1990, s. 13—37.
6. Teoria ugruntowana: analiza danych jakościowych – procesy i procedury.
Tworzenie pojęć (kodowanie), pisanie not teoretycznych (poszukiwanie relacji między pojęciami), interpretacja danych, teoretyczne pobieranie próbek, nasycanie,
sortowanie.
K. Konecki, Analiza danych jakościowych. Procesy i procedury, “Przegląd Socjologiczny” 2005, 1-2, s. 267-282.
K. Charmaz, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, PWN, Warszawa 2009, s. 125-157.
7. Badania jakościowe z użyciem materiałów wizualnych.
Metody wizualne w terenie (wywiad na podstawie zdjęć i inne metody z
wykorzystaniem obrazów), wywiad na podstawie filmu, uzyskiwanie informacji za pomocą obrazów, teorie i analiza w badaniach wizualnych.
Literatura:
M. Banks, Materiały wizualne w badaniach jakościowych, PWN, Warszawa 2009, s. 69- 154.
D. Silverman, Interpretacja danych jakościowych, PWN, Warszawa 2007, s. 214-237.
8. Pisanie raportów
Problem badawczy, odbiorcy, typowa forma i struktura, pisanie etnografii jako proces,
style pisania, plagiat i jego unikanie.
M. Kostera, Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych, PWN, Warszawa 2003, s. 190-210.
M.B. Miles, A.M. Huberman, Analiza danych jakościowych, Trans Humana, Białystok 2000, s. 311-325.
Ćwiczenia audytoryjne
1. Przedstawienie programu zajęć i zasad zaliczenia przedmiotu. Wprowadzenia:
badania ilościowe a badania jakościowe.
2. Projektowanie badania jakościowego
Tworzenie projektu, dobór próby, poziom generalizacji, triangulacja, jak stworzyć dobry projekt jakościowy?
3. Wstęp do analizy danych
Źródła danych i ich rodzaje (wywiady, notatki, teksty, transkrypcje).
4. Analiza z wykorzystaniem teorii ugruntowanej, 5. badania biograficzne,
6. analiza konwersacji 7. Metoda netnograficzna 8. Analizaa dyskursu 9. Antropologia wizualna 10. Studium przypadku.
12. Przygotowanie w grupach 3-4- osobowych projektu badań jakościowych pytania badawcze, wybór metod, przeprowadzenie analizy, prezentacja projektu
ćwiczenia Dorota Żuchowska-Skiba
I. Zajęcia wprowadzające
1. Przedstawienie i omówienie sylabusa zajęć. Przedstawianie wymagań oraz zasad zaliczenia przedmiotu.
2. Badania i analiza danych jakościowych (2 godziny)
Krzysztof Konecki Podział i problem sprzeczności badań ilościowych i jakościowych w naukach społecznych, w: Studia z metodologii badań jakościowych. Krzysztof Konecki (red.) Teoria ugruntowana. Warszawa: PWN, 2000.
https://www.researchgate.net/publication/303483120_Krzysztof_Konecki_roz_1_Podzial _i_problem_sprzecznosci_badan_ilosciowych_i_jakosciowych_w_naukach_spolecznych_
W_Studia_z_metodologii_badan_jakosciowych_Teoria_ugruntowana_Warszawa_PWN_2 000
I Blok 16 godzin
Badania jakościowe w warsztacie badacza społecznego 1.Metody prowadzenia badań on-line (2 godziny)
Dariusz Jemielniak, socjologia 2.0: o potrzebie łączenia big data z etnografią cyfrową, wyzwaniach jakościowej socjologii cyfrowej i systematyzacji pojęć, STUDIA
SOCJOLOGICZNE 2018, 2 (229),
https://www.researchgate.net/publication/325825259_Socjologia_20_O_potrzebie_lacz enia_big_data_z_etnografia_cyfrowa_wyzwaniach_jakosciowej_socjologii_cyfrowej_i_sy stematyzacji_pojec
Alicja Łaska-Foremejster, Ewelina Sudra, Ewelina Gwara, 2016, „Eksperyment online czy ankieta online? O wyborze najlepszej techniki do badania pacjentów empowered w sieci” w: Piotr Siuda (red.) „Metody badań on-line”. Bydgoszcz: Katedra
2.Neografia. Badania etnograficzne on-line (2 godziny)
Metoda netnograficza: Gromadzenia danych Robert V. Kozinets, 2012, Netnografia.
Badania etnograficzne on-line, Warszawa: PWN. Rozdział 6 „Gromadzenie danych”
Metoda netnograficza: Analiza danych Robert V. Kozinets, 2012, Netnografia. Badania etnograficzne on-line, Warszawa: PWN. Rozdział 7, „Analiza danych”
3.Jakościowa analiza sieci społecznych (2 godziny)
Kinga Wysieńska, http://www.isp.org.pl/uploads/pdf/623151179.pdf 4.Studium przypadku (2 godziny)
M. Strumińska-Kutra, I. Koładkiewicz, Studium przypadku, w: D. Jemielniak (red.) Badania jakościowe. Podejścia i teorie, t.2, PWN, Warszawa 2012, s. 1-39.
5.Analiza konwersacji (2 godziny)
R. Frei, Analiza konwersacyjna – zarys metody
http://www.wnsid.dsw.edu.pl/fileadmin/user_upload/wns/via_comunicandi/1/04_Frei.pdf E. Pałuszyńska, Analiza tekstu jako zdarzenia komunikacyjnego
http://repozytorium.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/9513/17- paluszynska.pdf?sequence=1&isAllowed=y
D. Racew – Sikora, Analiza konwersacyjna audycji radiowej poświęconej coachingowi, w: Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych, Marek Czyżewski, Michał Otrocki, Tomasz Piekot, Jerzy Stachowiak (red.), 2017: Wydawnictwo Akademickie Sedno
https://www.researchgate.net/publication/319956660_Analiza_konwersacyjna_audycji_
radiowej_poswieconej_coachingowi
6. Teoria ugruntowanej przykłady i zastosowania
Konecki K. (2005), Teoria ugruntowana a kontekst odkrycia. Naturalna historia pewnego badania, [w:] J. Leoński, A. Kołodziej-Durnaś (red.), W kręgu socjologii interpretatywnej – zastosowanie metod jakościowych, Economicus, Szczecin.
qsr.webd.pl/KKonecki/publikacje/publikacja27.doc
Barney B. Glaser, Judith Holton, Remodelowanie teorii ugruntowanej, Przegląd Socjologii Jakościowej nr 2, 2010
http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume13/PSJ_6_2_Glaser_Holton.pdf 7.Analiza obrazu: Wizualna teoria ugruntowana (2 godziny)
Krzysztof Konecki, Wizualne wyobrażenia : główne strategie badawcze w socjologii wizualnej a metodologia teorii ugruntowanej, Przegląd Socjologii Jakościowej, Przegląd Socjologii Jakościowej 1/1, 42-63
Krzysztof Konecki, Wizualna Teoria Ugruntowana : rodziny kodowania wykorzystywane w analizie wizualnej Przegląd Socjologii Jakościowej, 2008 4/3, 89-115
Krzysztof Konecki, Wizualna Teoria Ugruntowana. Nauczanie teorii ugruntowanej przy pomocy obrazów i analizy wizualnej Przegląd Socjologii Jakościowej 2010, 2
http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume13/PSJ_6_2_Konecki.pdf 8.Metoda biograficzna (2 godziny)
Marek Czyżewski Socjologia interpretatywna i metoda biograficzna: przemiana funkcji, antyesencjalistyczne wątpliwości oraz sprawa krytyki, Przegląd Socjologii Jakościowej http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume24/PSJ_9_4.pdf
Kaja Kaźmierska, Fritz Schütze, Wykorzystanie autobiograficznego wywiadu
narracyjnego w badaniach nad konstruowaniem obrazu przeszłości w biografii. Na przykładzie socjologicznego porównania narracji na temat życia w PRL-u i NRD http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume24/PSJ_9_4.pdf
III Blok 10 godzin
Przygotowanie w grupach projektu badań jakościowych (2 godziny),
U. Flick, Projektowanie badania jakościowego, PWN, Warszawa 2010, s. 73-94.
Zbieranie i analiza danych (4 godzin),
Źródła danych i ich rodzaje (wywiady, notatki, teksty, transkrypcje).
D. Silverman, Prowadzenie badań jakościowych, PWN, Warszawa 2008, s. 191-213.
Przedstawienie projektu w grupie (4 godziny)
Praca w grupach w pracowni komputerowej pod kierunkiem prowadzącego zajęcia.
Celem będzie opracowanie i przeprowadzenie całościowego projektu badań
jakościowych. Badania jakościowe oferują różne metody i techniki zbierania danych.
Niezależnie od tego jakimi metodami się posługujemy i jakie techniki wykorzystamy do badań. Końcowym etapem będzie ich interpretacja. Dziś wymaga to sprawnego posługiwania się programami ułatwiającymi i wpierającymi analizę danych. Dane do projektów można uzyskać na zajęciach (wtedy jednak będą to badania oparte na danych pozyskanych w sieci), można też wykorzystać dane pozyskane w ramach przygotowywanej pracy magisterskiej lub licencjackiej. W przypadku wywiadów i fokusów muszą to być transkrypcje, natomiast w analizie wizualnej baza obrazów.
Bazować będziemy na poznanych dotąd narzędziach ułatwiających analizę danych jakościowych.
Sposób obliczania oceny końcowej
Ocena końcowa stanowić będzie 50% oceny z wykładu (egzamin pisemny) i oceny z ćwiczeń (aktywność podczas zajęć oraz przygotowanie projektu badawczego w grupach).
Wymagania wstępne i dodatkowe
brak
Zalecana literatura i pomoce naukowe
Literatura zalecana:
Literatura do wykładów podana jest przy każdej jednostce tematycznej.
Literatura ćwiczeń
U. Flick, Projektowanie badania jakościowego, PWN, Warszawa 2010, s. 73-94.
D. Silverman, Prowadzenie badań jakościowych, PWN, Warszawa 2008, s. 191-213.
G. Gibbs, Analizowanie danych jakościowych, PWN, Warszawa 2015, s. 79-106, 133-160.
K. Konecki, Trajektoria nowego w organizacji przemysłowej, w: J. Włodarek, M. Ziółkowski (red), Metoda biograficzna w socjologii, PWN, Poznań 1990, s. 313-323.
A. Piotrowski, Wstęp, w: M. Czyżewski, A. Piotrowski, A. Rokuszewska-Pawełek (red.), Biografia a tożsamość narodowa, UŁ, Łódź 1996, s. 5-11.
A. Piotrowski, Zakorzenienie w historii (teorii) – zakorzenienie w milieu: analiza dwu odmian narracji, w:
op. cit., s. 173-190.
T. Rapley, Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, PWN, Warszawa 2013, s. 133-156.
R. Kozinets, Badania etnograficzne online, PWN, Warszawa 2012, s. 171-222.
A. Pollak, Analiza telewizyjnych filmów dokumentalnych, w:R. Wodak, M. Krzyżanowski, Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, Łóśgraf, Warszawa, 2011, s. 125-148.
S. Magala, Antropologia wizualna, w: D. Jemielniak (red.) Badania jakościowe. Podejścia i teorie, t.1, PWN, Warszawa 2012, s. 141-166.
M. Strumińska-Kutra, I. Koładkiewicz, Studium przypadku, w: D. Jemielniak (red.) Badania jakościowe.
Podejścia i teorie, t.2, PWN, Warszawa 2012, s. 1-39.
Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu
Stella GROTOWSKA
Czy architektura czasów PRL ma znaczenie? : analiza wydarzenia medialnego — Does the architecture of the Polish People’s Republic mean anything? : an analysis of a mass media event / Stella GROTOWSKA // Opuscula Sociologica ; ISSN 2299-9000. — 2016 nr 3, s. 33–44. — Bibliogr. s. 42–43, Streszcz., Summ.
Sekularyzacja polityki w katolickim kraju : religia w dyskursie medialnym prawicowych portali internetowych w kampanii prezydenckiej w Polsce w 2015 r. — The secularisation of politics in a Catholic country : religion in the media discourse of right-wing web portals in the presidential campaign in Poland in 2015 / Stella GROTOWSKA // Przegląd Religioznawczy ; ISSN 1230-4379. — 2015 nr 1, s.
49–65. — Bibliogr. w formie przypisów.
urystyka religijna osób starszych w Polsce – próba analizy jakościowej — Religious tourism of elderly
people in Poland – an attempt of qualitative analysis / Stella GROTOWSKA // Turystyka Kulturowa ; ISSN 1689-4642. — 2017 nr 3, s. 7–20. — Bibliogr. s. 18–19, Streszcz., Abstr.
Dorota Żuchowska-Skiba
Hybrid identities? : trajectories of the fate of old Muslim women in Poland / Maria STOJKOW, Dorota ŻUCHOWSKA-SKIBA // Prisma Social ; ISSN 1989-3469. — 2018 núm. 21, s. 177–193. — Bibliogr. s.
190–193, Abstr.. — tekst: http://revistaprismasocial.es/article/download/2485/2649
Integracja, emancypacja czy afirmacja? : tożsamości osób z niepełnosprawnościami we współczesnej Polsce — Integration, emancipation, or affirmation? : identity of persons with disabilities in contemporary Poland / Dorota ŻUCHOWSKA-SKIBA // Przegląd Socjologii Jakościowej [Dokument elektroniczny]. – Czasopismo elektroniczne ; ISSN 1733-8069. — 2018 t. 14 nr 3, s. 12–28. — Wymagania systemowe: Adobe Reader. — Bibliogr. s. 26–28, Streszcz., Abstr.. — tekst:
http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume43/PSJ_14_3_Zuchowska-Skiba_sp.pdf
Niepełnosprawność w grach wideo – omówienie na przykładach wybranych wirtualnych postaci — Disability in video games – an overview based on selected virtual characters / Damian GAŁUSZKA, Dorota ŻUCHOWSKA-SKIBA // Przegląd Socjologii Jakościowej [Dokument elektroniczny]. – Czasopismo elektroniczne ; ISSN 1733-8069. — 2018 t. 14 nr 3, s. 92–112. — Wymagania systemowe: Adobe Reader. — Bibliogr. s. 109–112. — tekst:
http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume43/PSJ_14_3_Galuszka_Zuchowska-Skiba_sp.pdf
Informacje dodatkowe
Sylabus opracowała dr hab. Stella Grotowska
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Forma aktywności studenta Obciążenie
studenta
Udział w wykładach 15 godz
Udział w ćwiczeniach audytoryjnych 30 godz
Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem 4 godz
Przygotowanie do zajęć 10 godz
Samodzielne studiowanie tematyki zajęć 10 godz
Wykonanie projektu 10 godz
Sumaryczne obciążenie pracą studenta 79 godz
Punkty ECTS za moduł 3 ECTS
