1
Instytut Glottodydaktyki Polonistycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
NAUCZANIE JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO STUDIA PODYPLOMOWE
Kraków 2021
2 STUDIA PODYPLOMOWE
Nauczanie języka polskiego jako obcego HARMONOGRAM ZAJĘĆ
II SEMESTR
ROK AKADEMICKI 2020/2021 ZJAZDY:
I 26-28 lutego 2021
II 5-7 marca 2021
III 19-21 marca 2021 IV 26-28 marca 2021
V 9-11 kwietnia 2021 ZJAZD PRAKTYCZNY (ćwiczenia przygotowujące do praktyk pedagogicznych) VI 23-25 kwietnia 20121
VII 7-9 maja 2021
VIII 21-23 maja 2021
IX 4-6 czerwca 2021
PRAKTYKI PEDAGOGICZNE: maj 2021 Sesja letnia 16 – 29 czerwca 2021 Sesja poprawkowa 1-15 września 2021 Obrony prac dyplomowych: 1-10 lipca ZAJĘCIA:
piątek 16.30 – 18.00 18.15 – 19.45
sobota 10.00 – 11.30 14.30 – 16.00
11.45 – 13.15 16.15 – 17.45
niedziela 9.00 – 10.30
10.45 – 12.15
Przedmiot w.
l. godz.
ćw.
l. godz.
dr A. Prizel-Kania
dr D. Bucko/dr M. Banach
Metodyka nauczania sprawności językowych
15
30/30
dr R. Młyński
Dwujęzyczność a zaburzenia mowy
15 (K) ___
prof. dr hab. W. Miodunka, mgr K. Mucha-Iwaniczko
Specyfika nauczania języka polskiego jako obcego/odziedziczonego
15 (W) ___
dr A. Rabiej
Nauczanie języka polskiego jako obcego/drugiego dzieci
15 (K) ___
dr hab. Iwona Janowska, prof. UJ
Kontrola wyników w nauczaniu języka polskiego jako obcego
15 (K) ___
dr D. Bucko, Dr A. Prizel-Kania
Nowe technologie w glottodydaktyce polonistycznej
15 (K) ___
Praktyki pedagogiczne 30
Razem: 120 godz. (+ 30 godz. praktyk)
3 OPIS ZAJĘĆ
Metodyka nauczania sprawności językowych
Wykład przybliża metody, techniki i typy ćwiczeń rozwijające sprawności językowe w obudowie teoretycznej.
Celem zajęć praktycznych jest przygotowanie słuchaczy do nauczania sprawności słuchania i czytania ze zrozumieniem oraz mówienia i pisania w języku polskim jako obcym. Podczas zajęć uczący się zapoznają się z zasadami tworzenia różnorodnych typów zadań/ćwiczeń wykorzystywanych w metodyce nauczania kompetencji językowych w obrębie wszystkich poziomów zaawansowania.
Kontrola wyników w nauczaniu języka polskiego jako obcego
Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z różnymi rodzajami testów językowych, kryteriami poprawności pomiaru dydaktycznego oraz z rozmaitymi typami jednostek i zadań, które można wykorzystywać w badaniu stopnia opanowania określonych sprawności lub podsystemów języka.
W wyniku kształcenia słuchacze poznają sposoby:
• analizy trafności i rzetelności testu,
• przeprowadzania ilościowej i jakościowej analizy zadań testowych.
Mają także opanować umiejętność:
• konstruowania komponentów sprawdzających stopień opanowania poszczególnych sprawności językowych;
• konstruowania komponentów sprawdzających stopień opanowania podsystemów języka.
Specyfika nauczania języka polskiego jako obcego/odziedziczonego
Wykłady obejmują zagadnienia związane z różnicowaniem nauczania polszczyzny jako języka obcego, drugiego i odziedziczonego, gdyż rzutuje ono na dobór metod kształcenia oraz technik i pomocy dydaktycznych. Omawiane będą także sposoby integrowania sprawności i kompetencji językowych oraz specyfika polszczyzny jako języka szkolnej edukacji. Przybliżone również zostaną zagadnienia związane z obecnością polszczyzny w Europie i w świecie. Ważnym komponentem treści zajęć będzie rola tekstu literackiego w kształceniu polonistycznym dzieci i młodzieży oraz specyfika pracy z literaturą w szkolnej grupie wielokulturowej. Przedstawione zostaną współczesne teksty kultury, w tym wybrane pozycje z zakresu literatury dla dzieci i młodzieży oraz narzędzia i metody pracy, których celem jest zarówno pomoc uczniowi w procesie adaptacji w nowych warunkach szkolnych, jak i kształcenie oraz doskonalenie kompetencji interkulturowych w całym środowisku szkolnym.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest czynne uczestnictwo w zajęciach i uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu końcowego.
Dwujęzyczność a zaburzenia mowy
Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami dotyczącymi zaburzeń komunikacji językowej w warunkach dwujęzyczności. Przedstawione i porównane zostaną polskie i światowe wyniki naukowych analiz oraz ich znaczenie dla poszerzenia wiedzy logopedów oraz glottodydaktyków.
Słuchacze będą mieli również możliwość zapoznać się z rozmaitymi studiami przypadków.
Zajęcia zakładają interakcję pomiędzy słuchaczami i prowadzącym, która umożliwia wymianę myśli i doświadczeń przy jednoczesnym poszerzaniu wiedzy przedmiotowej słuchaczy.
Nauczanie języka polskiego jako obcego/drugiego dzieci
Zajęcia są poświęcone przede wszystkim nauczaniu języka polskiego jako drugiego dzieci w środowisku endolingwalnym. Słuchacze uzyskają wiedzę i umiejętności z zakresu przygotowanie lekcji języka i kultury polskiej dla dzieci (akwizycja leksykalna, gramatyczna; sprawności językowe;
kompetencje narracyjne i interkulturowe), sprawdzania osiągnięć uczniów oraz ewaluacji materiałów nauczania pod kątem ich dostosowania do poziomu umiejętności językowych dzieci.
Zaliczenie uzyskuje się na podstawie aktywnego uczestnictwa podczas zajęć oraz przygotowanego zestawu ćwiczeń dla dzieci.
4
Nowe technologie w glottodydaktyce polonistycznejCelem zajęć jest przygotowanie słuchaczy do aktywnego korzystania z zasobów internetowych oraz narzędzi sieciowych w planowaniu i prowadzeniu zajęć językowych. W części wykładowej zaprezentowany zostanie rozwój wspomaganego komputerowo uczenia się i nauczania języków (Computer-Assisted Language Learning – CALL i Computer Assisted Language Teaching – CALT) oraz wyniki najnowszych badania dotyczące wykorzystania TIK w kształceniu językowym. Przedstawiona zostanie także rola mediów społecznościowych w edukacji językowej oraz zasady przygotowania i realizacji zadań (Webqestów) i projektów językowych (np. eTwinning).
W części praktycznej analizie, według podanych kryteriów, poddane zostaną wybrane zasoby internetowe stworzone dla obcokrajowców oraz omówione zostaną platformy i aplikacje edukacyjne umożliwiające tworzenie interaktywnych ćwiczeń językowych.
5 WYKŁADOWCY
dr Małgorzata Banach – asystent w Katedrze Języka Polskiego jako Obcego, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa na podstawie rozprawy Rozumienie tekstu pisanego przez zdających egzamin certyfikatowy z języka polskiego jako obcego na poziomie B2 w latach 2005-2008 (Wydział Polonistyki UJ, 2015).
W latach 2008-2010 lektor języka polskiego na uniwersytecie w Udine (Włochy).
W latach 2016-2020 koordynator ds. certyfikacji znajomości języka polskiego jako obcego w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie. Autor zadań oraz egzaminator na państwowych egzaminach certyfikatowych. Współautorka monografii poświęconej sprawności czytania w języku polskim jako obcym oraz artykułów z zakresu glottodydaktyki polonistycznej. Jej zainteresowania naukowe dotyczą testowania znajomości języków obcych, sprawności rozumienia tekstów obcojęzycznych oraz glottodydaktyki porównawczej.
dr Dominika Bucko – asystent w Zakładzie Językoznawstwa Stosowanego UJ. Doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa na podstawie rozprawy Strategie czytania hipertekstu podejmowane przez uczących się języka polskiego jako obcego podczas realizacji zadań. (Wydział Polonistyki UJ, 2014). Od stycznia 2011 do grudnia 2014 roku brała udział w dwóch edycjach międzynarodowego projektu pod tytułem SpeakApps: Production and Interaction in a Foreign Language through Online ICT Tools, w ramach którego tworzyła i testowała materiały do zdalnej nauki komunikacji ustnej. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół trzech zagadnień – nauczania wspomaganego komputerowo, strategii oraz podejścia zorientowanego na działanie w nauczaniu języka polskiego jako obcego.
dr hab. Iwona Janowska, prof. UJ – kieruje Zakładem Języka Polskiego jako Obcego na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W swojej pracy badawczej zajmuje się zastosowaniem podejścia ukierunkowanego na działanie w nauczaniu i uczeniu się języków obcych, planowaniem dydaktycznym oraz rozwijaniem działań językowych. Jest autorką monografii oraz artykułów z zakresu glottodydaktyki i metodyki nauczania języków obcych, programów nauczania oraz zbiorów zadań do nauczania języka francuskiego i języka polskiego jako obcego (Planowanie lekcji języka obcego 2010, Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych 2011, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1-C2, 2011, 2016.
Wypowiedź ustna w dydaktyce językowej 2019). Od 2009 roku pełni funkcję sekretarza Państwowej Komisji ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.
prof. dr hab. Władysław T. Miodunka – emerytowany profesor zwyczajny w Katedrze Języka Polskiego jako Obcego na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Językoznawca specjalizujący się w badaniach języka polskiego w świecie, bilingwizmu polsko-obcego i w badaniach z zakresu glottodydaktyki polonistycznej. Od 1973 r. zajmuje się nauczaniem polszczyzny jako języka obcego i drugiego w Polsce i w świecie. Jest autorem wielu prac naukowych z tego zakresu oraz redaktorem serii podręczników i rozpraw naukowych z zakresu glottodydaktyki polonistycznej. W latach 2003 – 2016 r. kierował pracami Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Członek Rady Języka Polskiego. Twórca krakowskiej szkoły glottodydaktyki porównawczej.
6
Dr Rafał Młyński – logopeda i glottodydaktyk, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa na podstawie rozprawy Język polski dzieci dyslektycznych w warunkach ich bilingwizmu. Analiza przypadków. Na co dzień pracuje z jedno- i dwujęzycznymi dziećmi dyslektycznymi. Krajowe doświadczenie zawodowe zebrał w Prywatnej Szkole – SALWATOR w Krakowie, natomiast zagraniczne podczas stażu w Northern Illinois University (USA) oraz Polskiej Szkole im. Marii Skłodowskiej-Curie w Chicago. W centrum jego zainteresowań badawczych jest polszczyzna dzieci dwujęzycznych, u których stwierdzono zaburzenia mowy.
mgr Klaudia Mucha-Iwaniczko – doktorantka literaturoznawstwa na Wydziale Polonistyki UJ, absolwentka politologii, filologii polskiej oraz podyplomowych studiów w zakresie nauczania języka polskiego jako obcego, a także nauczycielka języka polskiego oraz glottodydaktyk. W swojej pracy badawczej zajmuje się tożsamością kulturową uczniów z doświadczeniem migracji, językiem odziedziczonym, literaturą dla dzieci i młodzieży oraz sposobami jej wykorzystywania w grupach wielokulturowych.
Uczestniczka projektów naukowo-edukacyjnych realizowanych przez Centrum Badań Edukacyjnych i Kształcenia Ustawicznego na Wydziale Polonistyki UJ. Obecnie prowadzi badania nad młodzieżą polonijną w Wielkiej Brytanii. Pełni także funkcję skarbnika w Stowarzyszeniu Twórczej Edukacji Polonistycznej.
dr Adriana Prizel-Kania – adiunkt w Zakładzie Języka Polskiego jako Obcego, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, logopeda. Od 2012 roku członek Zespołu Autorów Zadań i Egzaminatorów Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Brała udział w realizacji projektów badawczych i edukacyjnych współfinansowanych przez European Commision, MNiSzW oraz MSZ. W roku 2015 została laureatką konkursu MNiSzW dla Wybitnych Młodych Naukowców. Autorka monografii na temat rozwijania sprawności rozumienia ze słuchu, podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego oraz artykułów dotyczących metodyki nauczania i testowania sprawności językowych.
W centrum jej zainteresowań naukowych znajduje się metodyka nauczania języków obcych z wykorzystaniem wiedzy na temat mózgu oraz lingwistyka kulturowa.
dr Agnieszka Rabiej – doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa.
Autorka artykułów naukowych z zakresu dydaktyki języka polskiego jako drugiego/obcego dzieci i dorosłych, programów nauczania oraz serii podręczników do nauki JPJ2: Lubię polski! (Kraków 2009, 2010, 2011); Program nauczania języka polskiego jako języka dziedziczonego (Kraków 2012); Programy do nauczania JPJO dla poziomów A1-C2 [współautor] (Kraków 2011); 40 koncepcji dobrych lekcji [współred.] (Kraków 2011); Czytam, bo lubię! [współautor] (Kraków 2016).
Wykładowca języka i kultury polskiej w Trinity College w Dublinie (2003-2005).
Ekspert MEN w pracach nad podstawą programową dla szkół polskich za granicą (2009). Zastępca dyrektora Szkoły Języka i Kultury Polskiej UJ (2012-2014). Sekretarz studiów podyplomowych dla nauczycieli polonijnych w Londynie, prowadzonych przez UJ i PUNO (2012-2014). Egzaminator podczas egzaminów certyfikatowych z JPJO. Jej zainteresowania naukowe dotyczą zagadnień związanych z akwizycją języków oraz dydaktyką dwu- i wielojęzyczności dzieci i dorosłych.
7 PLAN ZAJĘĆ
26-28 lutego
SPECYFIKA … (W) SPECYFIKA … (W) DWUJĘZYCZNOŚĆ … (K) DWUJĘZYCZNOŚĆ … (K)
4 godz. (pt.) 4 godz. (sob1.) 4 godz. (sob2.) 4 godz. (niedz.)
prof. dr hab. W. Miodunka prof. dr hab. W. Miodunka dr R. Młyński
dr R. Młyński 5-7
marca
METODYKA (W) – RS METODYKA (W) – RT METODYKA (Ć) – RS/RT METODYKA (Ć) – RS/RT
4 godz. (pt.) 4 godz. (sob1.) 4 godz. (sob2.) 4 godz. (niedz.)
dr A. Prizel-Kania dr A. Prizel-Kania dr D. Bucko/Dr M. Banach dr D. Bucko/Dr M. Banach 19-21
marca
NOWE TECHNOLOGIE (K) NOWE TECHNOLOGIE (K) METODYKA (W) – M/P METODYKA (W) – M/P
4 godz. (pt.) 4 godz. (sob1.) 4 godz. (sob2.) 3 godz. (niedz.)
dr D. Bucko dr D. Bucko dr A. Prizel-Kania dr A. Prizel-Kania 26-28
marca
DWUJĘZYCZNOŚĆ … (K) DWUJĘZYCZNOŚĆ … (K) METODYKA (Ć) – RS/RT METODYKA (Ć) – RS/RT
4 godz. (sob2.) 3 godz. (niedz.) 4 godz. (sob2.) 4 godz. (niedz.)
dr R. Młyński dr R. Młyński
dr D. Bucko/dr M. Banach dr D. Bucko/dr M. Banach 9-11
kwietnia Z J A Z D P R A K T Y C Z N Y
23-25 kwietnia
METODYKA (Ć) – M/P METODYKA (Ć) – M/P SPECYFIKA … (W) SPECYFIKA … (W)
4 godz. (pt.) 3 godz. (sob1.) 4 godz. (sob2.) 3 godz. (niedz.)
dr D. Bucko/dr M. Banach dr D. Bucko/dr M. Banach mgr K. Mucha-Iwaniczko mgr K. Mucha-Iwaniczko 7-9
maja
KONTROLA WYNIKÓW (K) KONTROLA WYNIKÓW (K) METODYKA (Ć) – M/P METODYKA (Ć) – M/P
4 godz. (pt.) 4 godz. (sob1.) 4 godz. (sob2.) 3 godz. (niedz.)
dr hab. I. Janowska, prof. UJ dr hab. I. Janowska, prof. UJ dr D. Bucko/dr M. Banach dr D. Bucko/dr M. Banach 21-23
maja
NAUCZANIE DZIECI (K) NAUCZANIE DZIECI (K) NOWE TECHNOLOGIE (K) NOWE TECHNOLOGIE (K)
4 godz. (pt.) 4 godz. (sob1.) 4 godz. (pt.) 3 godz. (sob1.)
dr A. Rabiej dr A. Rabiej dr A. Prizel-Kania dr A. Prizel-Kania 4-6
czerwca
KONTROLA WYNIKÓW (K) KONTROLA WYNIKÓW (K) NAUCZANIE DZIECI (K) NAUCZANIE DZIECI (K)
4 godz. (pt.) 3 godz. (sob1.) 4 godz. (sob2.) 3 godz. (niedz.)
dr hab. I. Janowska, prof. UJ dr hab. I. Janowska, prof. UJ dr A. Rabiej
dr A. Rabiej 16-29 czerwca sesja letnia