Jan JASIONOWICZ
Margle globigerynowe z reionu fałdu ' Podzamcza
(Karpaty środkowe)
WSTĘP
W czasie badań geologicznych' prowadzonych w rejohie fałdu' PodżaaIi
cza w okolicy Jasła w latach 1958-1959 w ramach prac Karpackiej Stacji Terenowej I.G~ stwierdzono w obu skrzydłach iegofałdu kilka-oaście pro- filów zawierających Ina1'gle globigerynowe. Do prźytóczonych dalej roz-
wa.źa.ń wybra.no tylko cztery profile margli: dwa :z.e skrzydła północnego
(Kolaczyce, Lubla) oraz dwa z południowego (Warzyce, Bierówka). Profile te są najlepiej odsłonięte, a podściełające je i nadległe utwory są dobrze widoczne. Ponadto, mimo znacznego nachylehia (60+90°), są one kom- pletne i wykluczyć należy możliwość redukcji tektonicznej. Takie profile
były potrzebne nie tylko do szczegółowego opisu litologicznego, ale przede wszystkim do dokładnego pobrahia. próbek i ich lokalizacji w stosunku do stropu lub spągu, co w dalszej konsekwencji umożliwiło przeprowadzenie korelacji poszczególnych profilów na podstawie opracowanej mikrofauny oraz uchwycenie ewentualnych zmian mikrofaun.istycznych W profilu pio-
nowym.Mikrofaunę margli globigerynowych z tego terenu opracowaJ:a J. Blaoicher. Wyniki jej badań będą tematem oddzielnej pracy. Próbki do
badań mikropaleontologicznych pobrano w pOszczególnych profilach mar- gli w odległości około 1 m od siebie lub gęściej. Są to próbki punktowe i każda z nich obejmuje miąższość profilu hie przekraczającą 10 cm.
OPIS PROFILOW MARGLI GLOBIGERYNOWYCH
PROFIL KOLACZYCE
Opis margli globigerynowych tego pr·ofilu pochodzi z odsłonięcia znaj-
dującego się w prawym brzegu Wisłoki (na południowy zachód od Koła
czyc), gdzie oprócz margli globigerynowych dobrze odsłonięte są warstwy menilitowe i krośnieńskie.
W bezpośredhim kontakcie od spągu margle glQbigerynowe podście
lone są przez z i e lon e ł u p k i. Są to na ogól dość miękkie łupki ilaste,
zawierająee blisko kontaktu z marglami nieliczne cienkie kilkumi1imetro-
632 Jm Jasiooowicz
..
.
/ 1 • 8terówkaWa;, zyce. 8rzyszczki I l
I
0 _ _ _ ...;2 km .• 1
.... 2
~. 1. Szkic .syttIacyJny rozmieszc:zeniaprotiló'w margli globigerynowych rejonu .. ·~łdu l?~cza
Map showmg the locaU'ty of GZobigerina marl sections in tlhe region ()f tM
~mc7;e fold ,
l - lokaUzacja pro:ruów margU globigerynowych szczegółowo opJaa.nyoh pod względem litologicznym: :I - 10kallzacj6 promów margll globigerynowych opracowanych pod
względem mlkropaleontologlcznym dQ celów 'porównawczych
1 - 1008tlon of sectionB 01 .taJ.e Glo'btgertna mar1s, descrlbed in deta1l as to the1r lltho- logy: :I - location ,ol sections 01 theGloblgertna marlIl, investlgated fOl: purposes 01 oorrelatlon as to the1r ml<l!1OPlIlaeontology
we wkładki łupków brunatnych. Lupią się one nieregularnie na drobne fragmenty, -ezasem blaSzkowo. P()Izwietrzeniu przybierają barwę blad<r'
zieloną;
Na zielonych łupkach leży kompleks m a, r g l i g lob i g e r y n 0-
wyc h o miąższości· 5,6 m. W spągu są to margle jasnopopielate, miej- scamiszaropopiela,te z odci.eniem jasnoruebieskawym, twarde. Na po- wierzchniach oddzielności sporadycznie widocZne są drobne cienine punkty i zanikające plamki. Czasem na przełamie widoczne są cienkie ciemne, 'zanikające żyłki. Przy wietrzeniu maiJ'gle rozpadają się na nie- regularny, twardy, ostrokrawędzisty lub kostkowy gruz, a barwa ich staje
się bladoróżowa i cielista, tworząc grubą otoczkę na poszczególnych frag- mentach, zanikającą ku środkowi. Powierzchnie oddzielności i spękań
pokryte są· ririejSoami cienką powłoką rdzawą lU:bbrtinatną, pochodzącą
od tlenków żel~ i manganu. W wyższej części profilu tna,rgle są jeszcze bardziej twarde, a ich barwa na powierzchni jest bladocielista, na prze-
łamie popielatocielista. W samym stropie m.a.rgle stają się mniej twa,rde.
: ., W śrOdkowej części profilu margle zaWiernją cienką kilkucentymetro-:-
wą wkładkę zielonych Łupków ilastych, podobnych do łupków podści~
jących margle. Ponadto w całym profilu spotyka się cienkie, kilkumili- metrowe wkładkibrunatnoczarnych łupków blaszkowych.
: 'W górnej części' profilu -widoczna jest cienka,' okOło 3 cm. grubości wkładIói. ,p~<?wc~ : rilulow~wego, niezbyt; tWardego, barwy ciemno--
szarej.
Margle gIOOigerynowe z rejonu fałdu Pod2:amcm 633
Na m&rglach gldbigerynowych leżą war s t w y p o d r o g o W co w e o miążsrz;ości 6,1
m.
W ni~zejiCZęści występują lupki bn;m,atnoczarnei~e,n.i.mbyt twarde, rrlewa.pn.iste (tylko blis:kokonła:ktu z lllall"glami
Są słaoo wapnistle), łupią się ciętnkopłytkowo i blaszkowo. Nad tymi łup
kami występuje lawica piaskowca miąższości 1,6 m. Jest
to
piaskowiecśrednioziarnisty,szary, niezbyt twaroy, oprócz Zitam kwarcu zawiera.
Iliielicme blaszki muskowitu oraz kilkumilimetrowej średnicy fragmenty i toczeńce margli globigerynowych. Piaskowiec jest n1ewapnisty.
Bezpośrednio na, ławicy piaskowca leży kompleks l"og o w có w
miąższości 3m, a nad nimi komple'ksł u pk 6 w in e n i l i t o w
y
(! h. miąższości 40 m. '
PltO!FIL LUBLA.
W Lubli margle globigerynowe najlepiej są odsłonięte w górnej części
prawego dopływu potoku Lubla, który płynie równolegle do drogi łączą
cej Warzyce z LubIą, po jej zachodniej stronie. W dopływie tym oprócz irlargli globigerynowych odsła.niają się lupki zielone oralZ warstwy meni- litowe.
Pod marglami globigerynowymi w bezpośrednim z nimi kontakcie
występują z i e lon e ł u p k i ilaste, dość miękkie, barwy błękitnoniebie-'
skaowej na mokro, po wyschnięciu stają się twardsze i przybierają barwę brudnoszarą o odcieniu zielonawym lub zieloną. Lupki te mają plamy i ruerównomiernie rozłożone partie o barwa.eh jaśIlliejszych, które z włat"' ściwą ich barwą nawzajem się przenikają. W czasie wietrzenia łupki roz-
padają się na nieregulame fragmenty, rzadziej drobnoblaszkowo. P()-.- wierzchnie oddzielności i spękań często pokryte są rdzawymi i żóltordzat
wyrrrin,alotami tlenków żelaza. Na przełamie występują nieliczne drobne soczewki białego piasku, których średnica, dochodzi do lem, oraz' drobne fukoidy. Ponadto widoczny jest dośćlicmie występujący pył musko- witowy.
Nad tak wykształconymi łupkami występują margle glo.bige- r y n Q w e, których miąższość wynOsi 3,7 m. Margle te oddziela·ją się Od
łupków zielonych ostrą granicą. W dolnej części są one dość twarde, miejscami grubo laminowane. Jedne laminy są ba,!'Wy brudnozielonej lub tr.a:wiastozielonej, inne mają barwę brązową. W tej części kompleksu marglowego dość licznie występują drobne fukoidy. Margle wi,etrzejąc rozpadają się na. nieregularne fragmenty, czasem łupią się na grube płytki.
Nieco wyżej są one znacznie twardsze, 'ba!iWaich staje się popielatozie'"
lonawa z odcieniem bladoniebieSkawytn. Na przełamie widoczne są dOść
liczne, ruerówne, często porozrywane, soczewkowate pa.rtiebarwy zielo- nej. Długość tych soczeWek dochodzi do kilku centymetrów, grubość ich natomiast nie przekracza kilku milimetrów. W tej części (niższej) widocz'"
ne są również drobne fukoidy. Margle tu łupią się na grube· płytki o nie- równych powierzchniach i różnej grubości. W środkowej części profilu ma,rgle są twarde, baI'Wy popielatoIlliebieskawej, na przełamie widoczne
są drobne krzaczaste fukoidy, drobne rdzawe punkty ora,z wpryśnięcia kryształków pirytu o średnicy do 1 mm. Ponadto zawier:ają one dość dużo pyłu'muskowitowego. Wyżej margle stają się stopniowo jeszcze twardsze,
634
barwa ich j8śni~jsz.a, łupią się na
grube
płytki i pękają na wąskie, wydłużone frngmenty. Na _powierichniach oddzieln:ości występują Qaloty tlen-:
ków' . manganu i żela.za .. W samym stropie margle są m.ndej twarde;
a barwa ich jest jeszcze Jaśniejsza - jasnopopielata. Przy wietrzeniu w całym profilu margle przybierB!ją barwę żółtą i kremową ,lub cielisto-
żółtą. BB!t.wa pOwstała' przy . Wietrzeniu początkowo tworzy cienką PQ- włokę; która w miarę postępu wietrzenia obejmuje coraz głębsze parti~
margli .
. W środkowej części margli-' występuje' jedna' cienka wld8dkazielonych
łupków ilastych o miążsZości 20 cm. Są to ciemnozielone (trawiastozieloneY
łupki, zawierające liczne drobne soczewki białego drobnoziarnistego pia- sku. Srednica tych soczewek dochodzi do kilkunastu milimetrów. W łup
kach tych występują również' drobne, ciemne fukoidy. Na powierzchniach
oddzieln:ości i przelamie widoczny jest gęsto ro.zsiany pył muskOtWitowy.
Stwierc;izono tu również. ułamki łusek ryb. Przy wietrzeniu łupki
te
roz-padają Się cienkóliśCiasro.
Nad poziomem ma.rgli globigerynowych występują war s t w Y P o d~
r
o g <> w c o w e. Oddzielają się one wyraźną i ostrą granicą od margli.chóciarż na przestrzeni kilku centymetrów jest widoczne prżejście w postaci wzB!jemnie przenikatjących się barw: popielatoniebieskawej i brunatnoczar- nej.' Lupki brunatne przy kontakcie z marglanii są siwe wa.pniste. W 00- łym profilu warstw podrogowoowych, których miąższość wynosi 22,6 In.
występują głównie lupki brunatne i brunoatnoczarne, w spągu wapniste.,' Ku stropowi zawartość węglanu wapnia stopniowo maleje. W spągu łupki, zawiera1ą liczne szczątki i fragmenty ryb. Lupki są dość twarde, łupią Się'
nB!grube płytki i liściasto, niektóre ich partie są grubo laminowane. Po- wierzchnie ich bardzo częSto pokryte są rdzawymi nalotami tlenków żelaza,
czasem widoczne są również czarne i granatowe naloty tlenków manganu.
W niektórych partiach łupki mają tendencję do rozpadania się na frag- menty kuliste. Wapnistość w opisanych lupkach nie jest jednakowa, na
ogół zmniejsza, się ilość węglanu wapnia ku stropowi, jednak w niektórych partiach przebiega ona ukośnie do uławicenia.
W łupkach :brunatnych występują trzy la.Wice piaskowców typu kro-
śnieńskiego. Są to piaskowce na ogół dość twarde, średnio-i drobnoziarni- ste, -barwy stalowoszarej, wapniste. Zawierają dość dużo mUskowitu:
W najni:hszej Ławicy występują m.a.łe toczeńce i fragmenty margli globige- rynowych, łupków zielonych i brunatnych. Średnica ich na. ogół nie prze- kraczB! 1 cm. Z ośmiu próbek po}:)J'anych w celu zbadanda zawa.rtości mikro- fauny z brunatnych łupków podrogowcowych tylko w jednejstwierdz~mo występowarue kilku drobnych, źle zachowanych, nieoznacza.lnych okazów globigeryn. Próbki z 'łupków brunatnych były 'badane przez S. Gerocha.
Nad waa:-stwami podrogowoowymi występuje kompleks r o g o w c Ó vi
miąższości 5 m, a nad n.imi 40-metrowy kompleks l u pk ó w m e n i-
Utowych. .
PROFIL WARZYOE
W Warzycach margle globigerynowe najlepiej są odsłonięte w jednym z odgałęzień potoku prżepływającego przez. Wa.rzyce. Opisywane ~ nięcieznajdUje się w odległości 350 m na ESE od punktu wysokOściowego
, , -:", o~:'; ," ,o , 0 ' 0 . .. o , ,
Margle gldbigeryin.owe z rejonu fałdu Pod.zamcza
635
350. W odsłonięciu tym oprócz mał'gli widoczne są również podściełające
je łupki zielone oraz nadległe warstwy menilitowe.
, Lupki zielone podścielające margle są miękkie, ilaste, barwy
demnozielonej z odcieniem niebiJelskawym, łupią się niereguliamie, czasem na grube płytki o nierównych powierzchniach. Na przełamie wid<>czn.e
są liczne jaśniejsze plamki oraz dość dużo pyłu muskowirowego. Wietrze-
jąc rozpadają się na nieregularne fragmenty, czasem na drobne, cienJ.qe blaszki. Niekiedy pokryte są one cienką powł?ką tlenków żeLau i manr- , ganu.
Na tak wykształconych łupkach'leżą margle' glo bigery n owe.
Miąższość ich w tym profilu jest ,największa i wynosi 8,1 m. W dolnej
części margle są barwy brudnozielonej lub szaropopielatej, dość twarde, miejscami ma'ją nieregularne soczewkowate smugi ,brunatne. Nieco wyżej
(w omawianej dolI!;ej części) margle stają się jaśniejsze - o barwie sza'ro- popielatej z odciendem zielonawym. Na powierzchniach -oddzielnościwi
doczne są często rdzawe i brunatne naloty tlenków żelaza i manganu.
Lupią się nieregularnie, czasem pryzmatycznie. Wietrzejąc przybierają barwę jasnopopielatą, wreszcie kremową. W środkowej cZęści, wśród nieco mniej twardych margli popielatonitebieskawych, występują dwie cienkie wkladki zielonych łupków ilastych, miękkich, które makroskopowo niczym nie różndą się od łupków podścielających margle. Nad wkładkami łupków
zielonych występują margle nieco odmiennie wykształcone. Przede wszystkim odznacza1ą się one dużą twardością, barwa ich jest popielato- niebieskawa, łupią się na grube płytki o nierównych i skośnych po- wierzchniach w stosunku do powie~hni uławicenia oraz pryzmatycznie.
Na powierzchniach oddzielności widoczny jest gęsto rozsiany pył musko- wirowy , czasem rozawe i brunatne, naloty. W samym stropie margli wy-
stępuje cienka wkładka p1as.kowca grubości 5 cm. Jest to piaskowiec twardy, drobnoziarnisty, barwy stalowoszarej, wapnisty, o spoiwie prze-' krystalizowanym, laminowany. Na powierzchniach oddzielności zgodnych z warstwowaniem występuje drobny detrytus roślinny oraz muskowit.
Nad marglami występują warstwy podrogowcowe rozwi-
nięte jako grubolawicowe piaskowce z, wkładkami łupków ibrwnatnych i brunatru>czarnych. W profilu tym wa.rstwy podrogowoOwe mają miąż- "
SZiOŚć 11,3 m. Piaskowce są grubolawicowe, średnioziarniste, często rozsyp-- liwe, wapnffste, barwy szarej. Oprócz ziarn kwalI'CU zawierają dukt !blaszki muskowitu. W wyższej części profilu występuje ławica piaskowca gru-
bości 1,7 m, w której skład wchodzą toczeńce i fragmenty margli globi- gerynowych, łupków zielonych, rżadziej' łupków brunatnych. Srednice tych toczeńców nie przekraczają 1 cm. '
Lupki rozdzielające ławice piaskowców są barwy brunatnej i bru- natnoczarnej, dość twarde, łupią się płytkowo i liściasto. Zawierają one liczne szczątki ryb w postaci łusek i zębóyv. W dolnej części łupki są
wapniste, ku górze ilość węglanu wa'pnia stopniowo maleje i w stropie
łupki są niewapniste. Powierzchnie oddzielności łupków, zwłaszcza
w stropowej części, pokryte są rdza.wymi i żółtymi nalotami, a ponadto
uwierają liczne skupienia kryształków gipsu.
Nad warstwami podrogowoowymi występuje kompleks r o g o w c Ó w
miąższości 3 m ora.z ł u p k i m e n i l i t o w e miąższości 50 m.
Joo JasionowiCz
PROFIL BJERÓWKA
Opis Jego profilu pochOdzi.z gÓrnej partii prawego dopłyWu Jasiolli"
wypływająceg.o z Bierówki. Opisyw.iittle odsłonięcie znajduje się 'VI Od;;;:
ległO\śei 300 Ińna .zachód od punktu WysokOŚCloweg.o 34L Tak jak i w in- nych opisanych WyżeJ ogsłonięciach, W profilu tym widocżne są oprócz:
roaorgliglobigery:nowycJ:l także pódściełające je hipki zielone oraz przy..,
krywające je warstwy :meili11towe. " , '.
W ~rednim kontakcie z marglami od spągu występują z i e lon e
ł 'up k i
ilaste.
Są to dość '-miękkie ciemnozielone lupkl o Odcieniu błękit~ooniebieskawym. P.ożwietrżeruuprzy1:;>ierają, ba'I'1Wę trawiastoziel.oną lub
jasną.-I.upią się, nieregulatnie, CżaEem bMszk.o'wo. Zawietaj4 dość liczny
pył inuskowitbwy. Bliskokontakt1iz' marglami łupki te Ińa,ją 'nieliczne ciemne laminy.' Na przełamie dóbI-że' widocmy jest gęsto rOZSiatn,y pył mtiskoWltowy. Powierzchnie spękań i óddziel'liOści często pokryte są' cien..;
ką pOwłoką tlenków· 'żelaza'· i roaniganu.
, , ~ Na lupkach , ziel.onych . leży kompiekS m a r g 1 i
g
lob i g e r y n 0-.vi Y c h miąższości '5 m. W dolnej Części margle te wyka.zują charakte-,:
rystyczne przejście do zielonych łupków nie spotykane w innych profi-, lach. Prźejście to podkreśl.one jest występOwaniem wśród margli cienkich wkładek hipków zielony:ch. W tej części margle mają barwę:
cielistą i wiśniowobrąz-ową, na prZeł!łmie dość licznie występują zielone- i niebieskawe zanika1ące 'plamki. Część spągowa margli, gdzie n.awzajem,
przekładają się one z łupkami zielonymi, ma miąższość .około 1,5 m. Na, tyrh odcinku w. pr.ofilu obserwuje się cztery wl$Pkt łUpków ~iel.onych, oraż trzy wkładki piaskowców. Gru~ć .. posZczególnyc};l wk~ad~k wynosi 3+12 cm. Na, spągowych powie~chtJ.iach Wkładek . piaskowC9wyt:h
. W'Y-:'
stępują nie~zne drobne. b.iohierógl~fy.~ad tą strefą ria:lVzaj~:rn pr~eJrla!:", dających się. łupków zieląnych i , piask.owców. z lliatglami:występuje
zwarty kompleks niargli. W, dolnej <!zęści tego ,konipleksu ,występują dość:
miękkie maorgle' 'barwy ziel.onawónie:bieskawej, przekładane cieil.ikim,i,:g.aj":'
wyżej kilkuIniliriletrowej gru1?ości wkładkami ma,igli briinall;nycll. lcw-,
nych, blaszkowYch.
Wyżejaz
dó stropu margle są twarde, barwa ich j,es~popiela,ta i' popielatbriiebieskawa,czasem z odcieniem zielonym. '~rgle
vi tej Części łupią się na grube płytlci, powierzchnie hipliwości są nie- równe. Na. pizclairiie widoczne są drobne, ciemne fukoidy. PowierZchnie-
od4zielności pokryte są cieninymi bruna,tnymi na,lotami tlenków man--:
ganu. ZwietrZałe margle mają bar.wę kremową lub kremowożółtą. Naj..:
twardsze margle występują
w
śródkowej części tego kompleksu. Margl€l- w potoku tworzą próg wysokości okoto 0,'5 m. " . .'.'. 'BezpośredniO. riadmarglami, bez 2liłdneg.o , przejścia, występują wa r-,
s
t w y p o d T o go
w c o',w e iniąższości 5,5:m. Są one rozwinięte wPo-:
śtaci .płytkowych i liściastyCh łupków 'hrunatnych zawiera'jących n~
liczne szczątki ryb, vi spągu wapnistych. Wyżej hiplti są twardsze, nie--:.
wapruste, lup.iąSię cierikópłyikówo l bl8s2Jkowo. NIłi powierżChhiach 00- .... dz:l.elności wyStępUją kremowe' ri:aUoty oraz drobne Skupienia kryształków'
gipsu. W środk.owej części tych' warstw' występuje półmetrowej grubości;
lawica piaskowca, średniooiarnistoego tW~l'rdego,niewa'Pn:istegOl, barwy sza- rej. Piaskowiec zawiera n:ielkzne; drobne blasżki, muskowitu.
Margle globigery.n.aWtl ż· re;l«tu fałdu .Podzamcza . . 63.7
Nad warstwami podrogowcowymi występuje kompleks rogowców
miątszości 4 m. oraz łupki menilitowe miążsoości 65 m.
*
* *
Porównując opisane profile margli globigerynowych twierdzić można, że są one we wszystkich profilach w faldzie Podzamcza. zasadniczo jedna- kowo wykształcone. Są jednak pewne, nieistotne zresztą różnice, jak zmienna miąższość, różna ilość wkładek piaskowcowych czy łupkowych
lub różna barwa przy kontaktach z utworami podściela.jącymi je i nad-
ległymi. Wspólną jednak ich cechą jest duża. twardość maTgli w środko
wych części..ach profilów, ta sama. barwa popielatoniebieskawa, łupliwość
gruboplytkowa., sposób wietrzenia itp.
Szczegółowe profilEl litologiczne margli globigerynowych i warstw podrogowoowych zostały przedstawione na figurze 2, natomiast pełne pro- iile wra.z z warstwami menilitowymi przedstawia figura 3.
ROZPRZESTRZENIENIE I WIEK MARGLI GLOBIGERYNOWYCH KARPATSRODKOWYCH
. Niekiedy dobrze obecnie znany geologom ka.rtującym poziom margli globigerynowych uchodził uwadze poszczególnych badaczy ze względu na
podobieństwo tych utworów do podściełających je warstw hieroglifo- wych lub łupków zielonych. Już J. Grzybowski (1897) jednak wydzielił
w okolicy Krosna pozi,om z masow.o występuj·ącymi globigerynami.
W praca,ch późniejszych (F. Bieda, 1946, 1951; K. Guzik, W. Pożaryski,
1949; M. Ks.i.ążkiewi.cz, 1950, 1951) w opisach strytygraficmych margle te wydziela.no już jako oddzielne .ogniwo (określenia "margle globigery- . nowe" jtako pierwszy użył F. Bieda, 1946) i podkreślano liczne występo
wanie w nich mikrofauny globigerynowej.
Margle globigerynowe znane są obecnie z jednostek: skolskiej, pod-
śl~ej, śląskiej oraz z fałdów dukielskich {A. Slączka, 1959). Z Karpat Zachodnich ma.rgle globigerynowe zostały opisane przez M. Książkiewi
'CZCi (1950, 1951), S; Gerocha., R.Gradzińskiego (1955), W. Nowaka (1954, 1959) i in. Jednocześnie wszędzie notowanta· jest ta sama pozycja margli glOlbig€'l'ynowych w profilu piCJa'liOWym, tj. bezpośrednio pod w.rurstwami menilitowymi. Już na podstawie tych danych można przypuszczać, że
utwory te mają nie tylko duże rozpr2'Jestrzenienie W Karpa.tach fliszo- wych, a.le ze względu na to samo poło()~enie w różnych, odległych od sie- bie profilach są ważnym ·poziomem korelacyjnym.
Poza granicami Polski margle glolbigerynowe notowane są z Karpat Wschodnlich (M. I. Masłakowa, 1955) oraJZz Mora'W(V. Pokorny, 1949).
W€dług uprzejmej infonnacj~ uzyskanej od prof. dr S. Wdowiarza, mar;..
gle globigerynowe występują również w Karpatach rumuńskich bezpo-
średnio pod warstwami menilitowymi, w ;;ednostoo odpowiadającej jedno- stce skolskiej. Są to margle popielate z odcieniem niebieskawym, twrurde, litologlCZIliie niczym nie różniące się od opisanych z fałdu Podzamcza. Za.
pokazanie próbki, jak również 'za podan.e informacje, składam prof.
dr S. Wdowiarzowi serdeczne podziękowa.nia.
10m
j
o
Kolaczyce
Jan Jas,jonow:icz
.. . ,'~ .' - ". . . , ".
Lubla
----.:_----q
.:_-:.-:-::-::--"J1
Warzyce
Bierowka
~1 ES5=9Z [[2]3 ~4 m
S111
6Fig. 2. Profile litologicme margIi globigerynowych i .wanrtw podrogowcowych lJirbhologilC'al sections of the Globigerina marls and the Subsiilex Sf:raita
Margle globigerynowe' z rejonu fałdu Podzamcza 639 ~
Jak Z podanych. faktów wynika, margle globigerynowe występują
w obrębie całego luku karpackiego. Obecność tych utwor6w na tak du- zych obszarach daje nie tylko podstawę do podkreślenia ich znacżenia
jako watŻnego" stałego poziomu korelacyjnego, ale również rzuctlłl wiele
światła. na paleogeografię geosynokliny karpackiej. Margle te są utwarem , pelagicznym, niefliszowym i świadczą o znacźnym oddaleniu od brzegu.
Na fakty te zwrócił już wcześniej uwagę M. K$iążkiewicz (1950).; W stre- fie magurskiej margle globigerynowe do tej pory nie zostały stwierdzone.
naojprawdopodobniej 'nie osadziły się. Na obszarze tym występuje pewien
bliżej nie sprecyzowany miąższościowo poziom w stropowej części warstw hieroglifowych, w kt6rym na tle mikrofauny aglutynującej występują r6wn~eż globigeryny (J. Blaicher, 1961) wiekU górnoooceńskiego. W niż
szej części warstw hieroglifowych na tym obszarze globigeryny .nie z0- stały stwierdzone.
Ostatnio W. Sikora (1960) stwierdził występowanie ma.rgli globigery- nowych w serii okiennej w Ropie kolo Gorlic, które wiąże z marglami gldbigerynowymi grupy zewnętrznej.
Jak już :wyżej podkreślano, w&"stwy poclrogowcowe wyksztaiłcone są
w postaci łupków brunatnych lub czarnych,wśr6d których występują wkładki piaskowców typu krośnieńskiego, zlepieńce, np. zlepien~ec z Sie- dlisk (B. Kropaczek, 1917a, 1917b; L. Koszarnki, K. 'Żytko, 1959,,1961) lub inne piaskowce (H. Świdziński, 1938; M. Książkiewicz, 1951), kt6re
zawieraoją dość bogatą faunę dużych otwornic i mięczak6w. Fauna tao wskazuje na g6rnoeoceński wiek tych utworów, które F. Bieda (1946}
zaliczył do poziomu 6. Ten sam wiek warstw podrogowcowych, ta
sama
pozycja w profilu pionowym, jak i duży ;regionalny zasięg tych utworów niedwuznacznie przemawiają za stałością dolnej granicy warstw :r,nenili- towych. Na temat stałości dolnej granicy waorstw menilitowych wypowie- dzieli się wCZ€Śniej L. Koszarski i K. Żytko (1959, 1961), kt6rzy przyto- czyli wiele dowod6w z własnej obserwacji, nie pomijając jednocześnie
obszernej litera.tury dotyczącej tego zagadnienia. Ponadto jako pierwsi
podkreślają znaczenie wamtw podrogowcowych i uważają je za. ważny
horyzont korelacyjny.
Spotyka się jednak w piśmiennictwie poglądy, jakoby dolna granica waorstw menoilitowych miała przebieg diachroniczny i że warstwy menili- towe za,zębiają się z podścielaojącymi je utworami (S. Jucha, J. Kotlarczyk"
1958, 1959), jak r6wnież, że warstwy menilitowe rozpoczynają sedymen-
tację oligoCeIlllU (A. W. Maksimow, 1960), co wobec przytoczonych przez ,L. Koszarskiego i K. Żytkę dQwod6w, jak r6wnież własnych obserwacji
autora. tego artykułu, jest trudne do przyjęcia.
Jak lZ wymienionych faktów wynika, g6rną granicę ma~g:Ji globigery- nowych (na podsta.wie wieku warstw podrogowcowych) można określić
na eocen górny.
+ - l - łupki żielone; 2 '- ma.rgle globigerynowe; 3 - .Piaskowce wśród margli. globigeł'Y
nOwYch 1 wa.rst.w podrogowcowYoo; 4 - łupki brunaltne wa.rst.w podrogowcowYch; 5 - rogowce; 6 - łu.pk1" menUltowe
l - green shaJ.es; 2 - GZobigerlna marla; 3 - sandstones amldst the GZobtgertna ma.rIs.
and the SubsUex "stmta; 4 - brown shales of the SubB1lex stmta;' 5 - 'So1lex rocks;, 6 - Men1l1te shales
640
Kołaczgc. L uhla Wqrz!JCf: .
Bierowlra
I
JOm
! :
. Om
---
---4~'*!.Fig. 3. Profile Hlflo.logliczne margm globigerynowych wraz. z warstlwami roenilitowymi Lithological sections of the Globigerina marIs, .uicluding the Menillte beqs.
1 - łupki zielone; 2 - margie globdgerynowe; 3 - wa.nJtwY podrogowcowe; 4 - rogowce;
5 - łupki meD111towe; 6 - warstwY krOBD1e:6sk1e
1 - green sha.les; 2 - Globłgerln4 marlS; 3 - SUbsUex strata; 4 - 811ex TOcks; 5 - M:BIń!;-
lite shales; 6 - Krosno beds .
W celu ustalenia okresu czasu, w jakim utworzyły się margle globigę
rynowe, należy również zastanowić się, jakiego wieku jest strop utworów
podściełających maorgle.
Z WIaXStw hieroglifowych Karpalt środkowych znana jest dość oIbfita fauna dużych otwornic z wielu stalIlowisk z przewodnią dla lutetu formą
.Nummulites laevigatus Bru g. FaIUIla ta znana j,est z miejscowości: Zego-
·cina (J. Grzybowski, 1903), Czudec (B. Kropaczek, 1917a, 1917b; F. Bieda, 1946), Glojsce (O. Pazdrowa, 1934) i in. Oprócz tej przewodniej formy
'Występują: Nummulites Partschi de la Harpe, N. irregularis Desh., N. Pratti d' A r c h. et H ad m e, N. distans D e s h., N. atacicus L e y m.
·oraz heterosteginy i asterocykliny. Fauna ta należy według F. Biedy
(1946) do czwa,rtego poziomu. Ponadto wiek środkowoeóceński warstw hierog'lifowych i innych utworów podściełających margle globigerynowe
(łupki rrielone, łupki pstre, margle pstre) określany jest na podstawie mikrofauny. Za przewodnią uważa się formę Cyclammina amplectens
G r z y b. w wypadku jej :masowego występowania.
A. Sl.ączka. (19'59) podaje z fałdów dukielskich .ze stropu wall"S'tw hiero- glifowych górnych fatUIly g6rnoooceńskie, oznacmne przez B. Gajdarsik:ą.
Ęą to Nummulite~ chavannesi de la H a.r p e oraz Grzybowski multifida Bieda.
Margle globigerynowe z rejonu fałdu Podzamcza 641
W próbkach pobranych z górnej części łupków zielonych (lecz nie :z samego stropu) fałdu Podzamcza stwierdzono następujący 'zespół mikro- fauny:
Rhabdammina linearis B r a d y
Rhabdammina cylindrica G l a e s s n e r Baccammina placenta (G r z y b.)
Hyperammina grzybowski D y ląż a n k a Reophax pilulifera B r a d y
Ammodiscus incertus d'O r b.
Glomospira serpens (G r z y b.)
·Glomospira irregularis (G r z y b.) Glomospira gordialis (J o n. et P.a r k.) Glomospira charoides (J o n. et P a r k.) 'Trochamminoides irregularis (W h i t e) 'Trochamminoides folium (G r z y h.)
Trochamminoides contortus (G r z y b.) Trochamminoides deformis (G r z y b.) 'Trochamminoides subcoronatus (G r z y b.) Haplophragmoides suborbicularia (G r z y b.) Haplophragmoides sp.
ReCUTVoides turbinatus (B r a d y)
'Thalmannammina subturbinata (G r z y b.) Cyclammina pauciloculata (B r a d y) . Bpiroplectammina spectabilis (G r' z Y b.) Lituotuba tata (G r z y b.)
'Cyclammina amplectens (G r z y b.) Globigerina bulloides d'O r b.
Globigerina aff. dissimilis C u s h. et B e r m u d.
:~Y!171b
50 okazów 50 "
31 "
35 "
4'2 "
16 "
3 "
8 "
10 "
3 "
46 "
21 "
9 "
5 "
17 "
3 "
4 "
3 "
3 "
7 "
1 "
9 "
ułamek
1 okaz 1 "
7
."
Mikrofauna ta z06tała oznaczona przez J. Morgiel i na. jej podstawie
·określono wiek górnej części łupków zielonych jako pogranicze środko
wego i górnego eocenu. Natomiast próbki z samego stropu łupków zielo- nych z profili, z których opisano margle globigerynowe, zawierają mikro-
launę eocenu górnego (oznaczenia. mikrofauny wykonane przez J. Blai- . cher). Z serii magurs1ciej ze stropu warstw hieroglifowych J. Blaicher
(1961) podaje mikrofaunę i duże otwornice (oznaczone przeZ' F. Biedę) również wieku. górnoeoceńskiego 1.
Z rozlWażań na temat wie!ku utworów podścielających margle globi-
;gerynowe wynika, jje fauna ze środkowej lub niższej części profilu warstw .hieroglifowych, łupków zielonych i pstrych lub ma.rgli pstrych jest wieku
środkowoeoceńskiego, natomiast fauny zebrane ze stropu tych warstw (warstwy hieroglifowe, łupki zielone) reprezentują eocen górny. Być
1 W Karpatach ZB.Qhodn1ch vr jedn06tce podśląsk:iej jalk vria.domo utwory margliste. iii nie- . wielkimi przerwami osa.dza.ły się jul1: od senonu (M. Ksiąl1;kieWicz, 1950, 1951; S. Geroch,
R. Gradzlński, 1955; W. Nowak, 1954, 1959; M. Ksiq,l1:kiewlcz, J. LiBzkowa, 1959 l in.). W utwo- rach tych występuje dul1:o form wapiennych pla.nkto.nicznych, ~ których notoWB.lJ,Y jest -równ1el1: rodzaj Globigertna. W jednostoe tej oprócz mall'gl1 glo.b1geryn'OWych, u~ch za Odpowiednik ma.l'gill globigerynowych podmenilltow'ych Kal"ipat ~ch (dul1:e podoble:dstwo l1tolog1.czne), :notowane są rowniel1: margle glob1~novre pstre
ew.
lN"owak, 1959) środkowoeoceńskie. Margle te jednak zarówno składem mikrofauny,jak I.litologtq" ról1:niq,' się oą, Wł~ci~
owYch ma.rgl1 globigerynowYoh pOdmenil1towych.
:Kwartalnik Geolog.iczny - 10
642 Jan JasionowlCz
może, że gdyby z szeregu innych profilów z najwyższej części warstw hieroglifowych (lU!b ich odpowiedników wiekowych) pobrano próbki na
mikrofaunę lub gdyby znana była większa! ilość stanowisk z fauną dużych
otwornic, okazałoby się, że nie tyllro we wcześniej wspomnianych profi- lach (fałdy dukielskie, fałd Podzamcza, płaszcrowina m.agurska) warstwy te wchodzą już do eocenu górnego. Przyjmując zatem, że strop u1"JWorów
podściełających ma.rgle globigerynowe należy do eocenu górnego, margle globigerynowe nie zajmują najniższej -części eocenu górnego. A jeżeli uwzględnimy 'również fakt, że wa!rstwy menilitowe, a nawet dolna część
warstw krośnieńskich (w Karpatach środkowych), zawierają także fauny
górnoeoceńsklie, margle globigerynowe lnie mogą zajmować znacznej części
eocenu górnego. Teoretycznie mogą one zajmować ś~kową część bar ...
tonu. Niestety dotychczas nie rozporządzamy taką fa.uną, za. pomocą któ- rej można by tak ściśle określić wiek 2. BiOTąC jednak pod uwagę chm:ak- ter osadów i ich miąższość nad ma.rgla'hri globigerynowymi, takie określe
nie wieku wydaje się najbardziej logiczne.
UWAGI O PALEOGEOGRAFII
Margle globigerynowe podmenilitowe są osadem niefliszowym, który
gromadził się w pewnej części geosynkliny karpackiej. "Źródłem", z któ- rego na1eżaloby "wyprowadzić" mm:gle globigerynowe, jest strefa pod-
śląska (M. Książkiewicz, 1950), w której osadzały się utwory margliste
już od senonu. Na. początku eocenu górnego zasięg facji marglistej r0zsze- rzył się na strefy: skolską, śląską i dukielską. Zakończenie sedymentacji mavgli globigerynowych nastąpiło na całym obszarze równocześnie
z chwilą zapanowania warunków redukcyjnych. Po osadzeniu się Ina<rgli, w czasie sedymentacji warstw podrogowcowych, za2Jl1.aczyły się sła.be
ruchy diastroficzne, o czym świadczy obecność w tych wm:stwach różnego
typu piaskowców i zlepieńców. Brak margli VI licznych profilach.nie tyłko
spowodowany jest przyczynami tektonicznymi, ale zapewne istniała rów.nież erozja. 'podmorska. oraz stałe prądy denne, które mogły nie
dopuścić do osadzenia się tak dmbnej zawiesiny.
Ka.rpacka Stacja I.G.
Nadesłano dnia 30 czerwca 1960 r.
PISMłENNICTWO
BIEDA F. ~19318) - O numulitach z łupków menilitowych z Seletyna. na Bukowmie.
Spraw. Państw. Inst Geol., 9, nIT 2, p. 81-85, Wamzawa.
BIEDA F. (19146)- Stratygrafia fliszu Ka'l"P8ltpolsldch 'na podstawie dużych otwor-
!!lic. Rocz. Pol. Tow. Geol., 16, p. 2~. KTalkÓw:.
2 P. Bieda (1946, str. 29-30) podkreśla że ... strop warstw górnohieroglltOwYch, łupków
men1l1towYch 1 spąg warstw krośnieńsk1ch posiadaJ.. jedDBkOWll faunI! 1!mÓ6tIł, która. WBkazuje,.
:l:e ID.IIiD1Y do czynienia z górnym eocenem, myl1 z bartonem 1 ludlen6lll". Z tego względQ
dop1l8ZCl!& tYlko Jedną motl1wośó, :1:8 ... strop warstw g6rnohierog'l1fowYCh, łupki menil1towe' l SP. warstw krośnieńskich' zajmuj.. w obrębie eocenu górnego pozycjI! nonnalIllł stratygra- . fl~ tIrm. Od. dołu do. góry".
Margle globigelI'yil1Owe e; rej ()([lU fałdu Podmmcm 643
BIEDA F. :~ll95il) - Regionalna geologia Polski. Kaa:paty l, z. 1, p. 1,25-l3~. Kmków.
BLAIOHER J. (1001) - Poziom wapiennej mikJrofauny w górnym eocenie serii ma- gurskiej (w druku).
GERJOCH S., GRADZIŃSlKI R. (1965) - Stratygrafia s€Il'id podśląskiej żywdeckiego okna telktoallcznego. Rocz. Pol. Tow. GeoI., 24, z. '1, p. 6-36. Kraków.
GR'ZYBOWSKI J. (10017) - Otwornice pokładów na:fltonośnYClh okO'licy Krosna.
R0:llPT. Pol. AJmd. Umiej. Wydz. Mat.-Rrzyr., 33. KTalkóW.
GRZYBOWSKI J. (19m3) - Atlas geologioony GaLicj[. Tekst do zeszytu 14. Kraków.
GUZIK K., PO'zARYSKI W. ~HlIID) - Fałd Biecm (Katrpaty Sl"Odkowe). BiuI. Państw.
Inst. Geol., 53. WaJrszawa.
JUCHA S., KO'DLARCZYK J. (19518) - Rróba nowego ,pod'ziału' straItygJraficmego seria menilitowej i warstw krośni'eńSlkIich. Nafta, rur 81. Kraków.
JUCHA S., KOTLARCZYK J. (19159) - Próba ustalenia nowych poziomów korelacyj- nych w warstwach kro\Śru.eńskich Katrpat Polslki,ch. Acta Geol. Pol., 9, nr 1, p. 5&--8'7. WalI'Szawa.
mOSZARSlKI L., ZYTKO K. (11I900I) -Uwalgi o TOZWOjU ~. pozycjii stratygraficznej łupków jasdelskich w sertii mendIitowo-imJśndeńskiej KalI'Plit SI'Odkowych.
Kwa.I'lli. geol, 3, Po OOl6-101i2, n,r 4. Waxs.zawa.
KOSZARSroI. L., ZYTKO K. (19ID~ - LuPki jasJ:elSlkie w serlid menililtowo-krOŚDień
Skiej w Katrpatach Srodlrowych. Biul. Inst. Geol., Karpaty, 7. WaTSzawa.
KROPAOZEK B. ('.l'9l7a) - Sprawozdan~e z wycieczek geologicznych w okoLice Rze- szowa. Spraw. Kom. Fi2jOgr. Pol. Akad. Umiej., 51, lP. 101-104. Kraków.
KROPACZEK B. (i1!911'7b) - Drobne pmyczynki do geologdi Północnych Kal1PaIt Srod- kowej Galicj1. Spraw. Kom. FiZjogJt. Pol. Akad. U!Ill:iej., 51, p. 1141--11115,
120-1212\ l100Y133. IU-aków.
KSIĄ71K'IiE}WICZ M. (11195{) - O wieku pstrych margli We fli~ LKal1Pat Zachodnich.
Rocz. Pol. Tow. Geol., 19 {m !l949), nr 2, !p. 31/7l---e136. Kraków.
KSIĄZKIIDWICQ:M.. (0119511' - O:bjaśnieniia m'ikusza Wadowice. Pa;ństw. Inst. Grol.
Warszawa.
KSI~Z!KI\EWICZ M., LISZKOWA J. (1009) - Seria poclśląska koło Goleszowa.
Kwart. geo!., 3, p. 951--99, nr 1. Warszawa.
MACJIAKOBA H. H.. (1955) _ CTpaTHrpaqlHH H q,aYHa MeJIKHX q,opaMmmq,ep naJIeOreHOBbIX OTJIO:IKeHHtl: BOCTOąHbIX KapnaT. MaTepHaJIbI no 6HO- cTpaTHrpaq,Jm 3anaAHbIx OOJIaCTetl: YCCP. rocreoJITeXH3AaT. MocKBa.
MAKC:li1:MOB A. B. (1960) - O rpaHHqe 30qeHa H OJIHroqeHa B BOCTOąHbIX Kap- naTax. reOJIOrHH Heq,TYr VI ra3a, 3. rocTOnTeXH3AaT. MOCKBa.
NOWAK W. (19514) - O stratygralfic:zmym znaczeniu rodzaju Han.tkenina. Prz. geoL, 2, p. 3177, nr 9. Wa'l'SZawa
NOWAK W. (1196191) - Geolog.ia brzegu koopackiego między AndrychO'Wem a Sołą·
Biu!. Państw. Inst. Geol., 131, lP. 1:513.--158; 11\616.-11170 .. Warszawa.
RAZDR.oWA O. (10014) - O numulina;ch z okolicy Dukl'i'. Kosmos, ,[A], 59, p. 264- 280. Lwów.
BOKORNY V. C1947) - Ke geologii okoli Hustopeci. Sbomoilk ste:tm. Ust. Geo1. CSR, 14, p. 338-339. Pmha.
SIKORA W. 1C!11960) - O s1;;ra;tygrafid serid ok!iennej w Ropie koło Gorlic. KJwart.geol., 4, p, 167-158, nr 1. Warsrmwa.
SLĄCZKA A. (1959) - S1xatygrafia fałdów duatielskdch okolde Komańczy - Wisłoka Wielkiego. Kwart. geol., 3, nr 3, ;p. łiI8I3-6'OI3!. Wa:rszawa.
SWIDZIŃsKI H. (1938') - Kilka spostrzeżeń geologicznych zolroliic Se1etyna (Buko- wina). Spraw. Państw. Inst. Geol., 9, rur 2, p. 208-220. Wm'Ilzawa.
644 Jam. J-asionow:icz
Hu HC:tHOBWI
rJIOBJlI'EPJłHOBLIE MEPI'EJIJI Jl3 pARoBA CK.1IAĄK.H UO,l.l;3AM'IE (CPE,IUIJIE KAPUATLI)
Pe310Me
Bo BpeMH reOJIOrWieCIrnX HCCJIe,ll;OBaHJ1ił npoH3Be,ll;eHHbIX B 1958-1959 ro,ll;ax no nOp)"IeHHIO KapnaTcKoro OT,ll;eJIeHIDi reoJIOrH'łecKoro HHCTHTYTa, B paiłOHe CKJIaW01 IIo,ll;3aM'łe B OIq>eC'l1HOCTHX r. HCJIO 6bIJDł KOHCTa'NqlOBaHbI BO MHOrHX pa3pe3ax rJI06HrepHHOBble MepreJIH. "łeTbIpe H3 HHX 6bIJIH nO,D;POOHO OUHCaHbI B JlJ1TOJIOrWiecKOM OTHOWemm:.· 06pa6oTKa MHKP<><PayHbI 6bIJIa C,ll;emm:a H. BJIHH:~
xep H ne'łaTaeTCH B OT,ll;eJIbłlOH CTaTbe.
rJI06HrepHHOBble MepreJIH 06HapY1KHBaIOTCH Henocpe,ll;CTBeHHO Ha,ll; 3eneHbIMH cna~aMH a npHKpHBalOTCH nO,ll;KpeMHHCTbIMH CJIOHMH MeHHJIHTOBbIX CJI~eB. Mo~-. HOCTb HX KOJIe6JIeTCH B npe,ll;eJIax OT 3,7 .Al. ,ll;O 8,1 .AI.. Mepremf, ocOOeHHO B cpe,ll;HeH 'łaCTH pa3pe3a HBJIHIOTCH nJIOTHbIMH, neneJIbHo-CHHeBaToro ll;BeTa; BbIBeTPeJIble npH- 06PeTaIOT lKeJITOBaTble ll;BeTa. IIO,ll;KpeMHHCTble CJIOH pa3BHTbI B BH,ll;e 6ypbIX H 'łep-, HbIX CJIaHll;eB, 'łaCTO H3BecKOBHCTbIX. c npocJIoful.:aMH necą:aHHKOB KpoCHeHCKOl'O THna.
rJI()OOrepHHOBble MepreJLH npocJIe1KHBalOTCH Ha Tep<pHTopmr nOJIbOKHX KapnaT B CKOJIbCKOH:, CHJIe3OK'Oi1: IH Cy6CHJIe3CKOH ~mmn;ax a T8KlKe B ,ll;YKeJIbCXHX CKJIa,ll;- Kax. OHH HaMeą:aIOTCH TaKlKeBHe rpaHHn;bI rocy,ll;al>CTBa .,.... B BOCTO'lHbIX Kap- naTaJe, pyMbllHCKMX KapnaTaJe ·H B Mopamm:. Ha OCIHOBaHml 6oJIbworo paCIlPOCTPa- HeHHH rJI06HrepHHoBbIX MtipreJI~ B KapnaTax a TaKlKe rIOBCeMElCTIROrO, TOlK,ll;eCTBea- H(JI1'OCTPaTHrpa<pH'łecKoro IIOJIOlKeHlHH, Ha~ C"D1TaTb me iBaJKHbIM KoppeJIHll;HOHHblM ropH30HTOM. Ha ocHoBaHHH. paccylK,ll;eHHH:, KaCaIO~HXCH BoopaCTa 3eJIeHbIX CJI~eB, HepOrJIH<p0BbIX CJIoeB H ,ll;Pyrl'IX OTJIOlKeHHił nO,ll;CTHJIaIOIll;HX rJI06Hl'epHHoBbIe Mep-
reJIH a TaKlKe . Ha OCHOBaHHH BoopaCTa MeHHJIHTOBbIX CJIoeB npmqnmaIOIll;HX HX,' npe,ll;nOJIaraeTCH, 'łTO rJI06Hl'epHHOBble MepreJIH He MOryT 3aHHMaTb 60JIee BbICOKoro nOJIOlKeHHH 'łaM cpe,ll;HHH 6~.
Jan JASDONiOWICZ
GLOBIGERINA MARLS FROM REGION OF PODZAMCZE FOLD (MIDDLE CARPA'l1HIANS)
Summary
During geolog'ioal investigatiQns caxried out do 1958-1959 by the Cal."pathian
Regional Sec:bion Qf the Geological Ins'titute in ·the re§i.on od: the PodrzJamcze fołd
near Jasło, Globigerina IIl'arls were determined ID numerous bore~h()łe sections; lour of these sectio.ns were described in detail as to their liilhologieal ooIl'JdXl&ition. The
•
streszczenie 645
microfauna was investigated by J. Blakher; the results of these examinations are preselllJted in a sepamte -p8per.
The GZobigerina InIarhl appear di·rootJly on top of green shales and are overlain by the Subsdłex strata of the Meniłite beds. Their 1lhiclmess varies :lirom 3.7 to 8.1 m.
These marls, especiałly their centml part, are hard; they are of bluishgrey, localIy g·reenish coIlour; after weather:ing tihey assume a oream co1oor. The oVelI'lying SUlbsilex sbrata are deveIoped as br'own and bIaek sbales, freq'1.lently JJimy w:i.th interoalations of sandstones of Krosno type.
m
the Mea of the Polish CaTIPathians, the GZobigerina 1ffi8Tls are known from the Skole, the SuOOtlesian and the S1:lesdl!Ul unit and from the Duikla foJds'. Beyond Polish tenitory, they oc,c\ll[' in the Eastern Carpathians, in Roumania and in Moravia.In V'iew of thetir wide ran,ge within· the Carpathians and theilr OOCUll'TeIllCe everywhere in an identicaI sfu:atigraphical posi1;ion, they may be l'ooked upon as an important correllative homZOl!l.
Taiking into oonsdderetion the age oif the green shal'eB, the Hieroglyphic beds and other sediments underlying the GlobigeTina marls, as welł as the age oif the MeniHte beds coverdng the GZobigerina marJs\ dt seems probalble that the Globigerina marls can not C'OInlprise more .than the middle part ofthe Barlo!lli-an.