KARTA PRZEDMIOTU
I. Dane podstawowe
Nazwa przedmiotu Podstawy wiedzy o języku i edukacja
polonistyczna w wychowaniu przedszkolnym i na I etapie edukacyjnym
Nazwa przedmiotu w języku angielskim The basics of linguistics and Polish language education in pre-school and in first stage education
Kierunek studiów Pedagogika
Poziom studiów (I, II, jednolite magisterskie) I stopieo Forma studiów (stacjonarne, niestacjonarne) stacjonarne
Dyscyplina Pedagogika
Język wykładowy Język polski
Koordynator przedmiotu/osoba odpowiedzialna Dr Marta Buk-Cegiełka
Forma zajęd (katalog zamknięty ze słownika)
Liczba godzin semestr Punkty ECTS
wykład 15 3 1
konwersatorium dwiczenia laboratorium warsztaty seminarium proseminarium lektorat praktyki
zajęcia terenowe
pracownia dyplomowa translatorium
wizyta studyjna
Wymagania wstępne W1 - Znajomośd pedagogiki szkolnej, podstaw dydaktyki, podstaw teorii wychowania i podstaw psychologii rozwojowej.
W2 - Student potrafi wykorzystad zdobytą wiedzę dydaktyczną i
psychologiczną do wyjaśnienia problemów dydaktyczno-wychowawczych w zakresie kształcenia w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
II. Cele kształcenia dla przedmiotu
C1 - Poznanie przez studentów specyfiki edukacji polonistycznej w przedszkolu i w klasach I-III.
C2 - Zdobycie wiedzy w zakresie przygotowania do czytania oraz początkowej nauki czytania i pisania.
C3 - Umiejętnośd pracy z tekstem literackim i poetyckim.
C4 - Kształtowanie poprawności ortograficznej.
III. Efekty uczenia się dla przedmiotu wraz z odniesieniem do efektów kierunkowych
Symbol Opis efektu przedmiotowego Odniesienie do
efektu kierunkowego WIEDZA
W_01 Student ma uporządkowaną wiedzę na temat edukacji
językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej.
K_W21
UMIEJĘTNOŚCI
U_01 potrafi samodzielnie zdobywad wiedzę i rozwijad swoje profesjonalne umiejętności z zakresu edukacji językowej i polonistycznej, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT).
K_U17
KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 ma świadomośd poziomu swojej wiedzy i umiejętności
potrzebnych do pełnienia pracy w przedszkolu i klasach I- III.
K_K09
K_02 docenia znaczenie edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej dla rozwoju intelektualnego dzieci w grupie i środowisku społecznym oraz odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działao zawodowych.
K_K10
IV. Opis przedmiotu/ treści programowe
1. Cele kształcenia polonistycznego w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej wynikające z nowej podstawy programowej MEN.
2. Stosowane metody w procesie nauki czytania i pisania.
3. Najnowsze koncepcje nauki czytania i pisania.
4. Proces i istota nauki czytania.
5. Rozumienie czytanego tekstu.
6. Proces nauki poprawnego pisania.
7. Trudności w czytaniu i pisaniu.
8. Podstawowe rodzaje wypowiedzi ustnych i pisemnych (opis, opowiadanie, sprawozdanie, list).
9. Praca z tekstem literackim – etapy opracowania czytanki lub lektury.
10. Praca z tekstem poetyckim.
11. Specyfika kształcenia językowego w nauczaniu przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
V. Metody realizacji i weryfikacji efektów uczenia się Symbol
efektu
Metody dydaktyczne
(lista wyboru)
Metody weryfikacji
(lista wyboru)
Sposoby dokumentacji
(lista wyboru)
WIEDZA
W_01 Wykład konwersatoryjny Egzamin Karta egzaminacyjna
UMIEJĘTNOŚCI
U_01 Wykład konwersatoryjny Egzamin Karta egzaminacyjna
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
K_01 Dyskusja Obserwacja Karta obserwacji
VI. Kryteria oceny, wagi…
Ocena niedostateczna
W - student nie posiada podstawowej wiedzy na temat edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej. U - nie potrafi samodzielnie zdobywad wiedzy i rozwijad swoich profesjonalnych umiejętności z zakresu edukacji językowej i polonistycznej,
korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii (ICT). K – nie jest świadomy poziomu swojej wiedzy i umiejętności potrzebnych do pełnienia pracy w przedszkolu i klasach I- III. Nie docenia znaczenia edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej dla rozwoju intelektualnego dzieci w grupie i środowisku społecznym oraz nie odnosi zdobytej wiedzę do projektowania działao zawodowych.
Ocena dostateczna
W – student ma uporządkowaną wiedzę na temat edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej. U - potrafi samodzielnie zdobywad wiedzę i rozwijad swoje profesjonalne umiejętności z zakresu edukacji językowej i polonistycznej, korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii (ICT). K – ma świadomośd poziomu swojej wiedzy i
umiejętności potrzebnych do pełnienia pracy w przedszkolu i klasach I- III. Docenia znaczenie edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej dla rozwoju intelektualnego dzieci w grupie i środowisku społecznym oraz odnosi zdobytą wiedzę do
projektowania działao zawodowych.
Ocena dobra
W – student zna definiuje i refleksyjnie wyjaśnia wiedzę na temat edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej. U - potrafi samodzielnie analizowad zdobytą wiedzę i rozwijad swoje profesjonalne umiejętności z zakresu edukacji językowej i
polonistycznej, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT). K – dba o poziom swojej wiedzy i umiejętności potrzebnych do pełnienia pracy w przedszkolu i klasach I- III. ceni znaczenie edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej dla rozwoju intelektualnego dzieci w grupie i środowisku społecznym oraz odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działao zawodowych.
Ocena bardzo dobra
W – student zna, definiuje oraz refleksyjnie i krytycznie wyjaśnia wiedzę na temat edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej. U - wykazuje duże zaangażowanie w samodzielnym zdobywaniu wiedzy i rozwijaniu swoich profesjonalnych
umiejętności z zakresu edukacji językowej i polonistycznej, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT). K – jest świadomy pogłębionej wiedzy i umiejętności potrzebnych do pełnienia pracy w przedszkolu i klasach I- III. Ceni znaczenie edukacji językowej i polonistycznej w wieku przedszkolnym i na I etapie edukacji wczesnoszkolnej dla rozwoju
intelektualnego dzieci, w grupie i środowisku społecznym oraz odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działao zawodowych.
VII. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta Liczba godzin Liczba godzin kontaktowych z nauczycielem 15
Liczba godzin indywidualnej pracy studenta 15
VIII. Literatura Literatura podstawowa
Bałachowicz J., Kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem, Warszawa 1988.
Bogdanowicz M., Metoda Dobrego Startu, Warszawa 1989.
Borowska B., Drama w procesie dydaktyczno-wychowawczym w refleksji własnej, *w:+ Z
problematyki teatrologii i pedagogiki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Marii Barbarze Styk, red. M. Nowak, E. Stoch, B. Borowska, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, ss. 397-414.
Borowska B., Glottodydaktyka ojczystojęzyczna w systemie edukacyjnym Bronisława Rocławskiego,
*w:+ Język i wychowanie. Księga jubileuszowa 45-lecia pracy naukowej Profesor Kazimiery Krakowiak, red. E. Domagała-Zyśk, A. Borowicz, R. Kołodziejczyk, Wydawnictwo KUL, Lublin 2016, ss. 111-124.
Brzezioska A. (red.), Czytanie i pisanie - nowy język dziecka, Warszawa 1987.
Burtowa M., Przygotowanie dzieci w wieku przedszkolnym do nauki czytania i pisania w szkole, Poznao 1992.
Cackowska M., Nauka czytania i pisania w klasach przedszkolnych, Warszawa 1984.
Cieszyoska J., Nauka czytania krok po kroku, Kraków 2001.
Czelakowska D., Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków 2009.
Doman G., Jak nauczyd małe dziecko czytad, Bydgoszcz 1992.
Jakubowicz A., Lenartowska K., Plenkiewicz M., Czytanie w początkowych latach szkolnej edukacji, Bydgoszcz 1999.
Kamioska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa 1999.
Majchrzak I., Wprowadzenie dziecka w świat pisma, Warszawa 1995.
Polaoski E., Jakubowicz A., Dyka F., Ortografia i interpunkcja w nauczaniu początkowym, Łódź 1996.
Rocławski, B., Bawię się i uczę się. Gdaosk 2012.
Rocławski, B., Glottodydaktyk-nauczyciel XXI wieku. Gdaosk 2012.
Rocławski, B., Nauka czytania i pisania. Gdaosk 2000.
Rocławski, B., Nauka ortografii z glottodywanikiem. Gdaosk 2010.
Rocławski, B., Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów. Gdaosk 2001.
Rocławski, B., Zabawy z klockami logo. Gdaosk 2010.
Węglioska M., Opowiadanie jako forma wypowiedzi w klasach początkowych, Kraków 1997.
Zakrzewska B., Trudności w czytaniu i pisaniu, modele dwiczeo, Warszawa 1999.
Literatura uzupełniająca
Arciszewska E., Czytanie globalne, czyli sojusz metod, „Edukacja i Dialog” 1998/2.
Borowska B., Jak uczyd czytad i pisad metodami glottodydaktyki ojczystojęzycznej? *w:+ Полоністика у ХХІ столітті: між локальним і глобальним. Збірник праць з нагоди 190-річчя польської
філології у Львівському Університеті; за ред. А. Кравчук, І. Бундзи. Київ : Інкос, 2018, ss. 214- 220.
Borowska B., Glottodydaktyka ojczystojęzyczna jako innowacyjna metoda nauki czytania i pisania,
*w:+ Język polski i polonistyka w Europie Wschodniej: przeszłośd i współczesnośd, red. Ірина Бундзи, Єгор Ковалевського, Алла Кравчук, Остап Сливинського, Firma INKOS, Kijów 2015, ss. 458-468.
Borowska B., What qualities should a teacher have to be able to teach children to read and write in an easy and enjoyable manner? W: Jamet, C,. and Nafti-Malherbe, C. (red.) Éduquer Aujourd\'hui:
Mutations et Permanences. Contributions à la reflexion universitaire autour de l\'éducation, Les
Acteurs du Savoir, Angers 2017, ss. 163-172.
Dudzioska I., Dziecko sześcioletnie uczy się czytad, Warszawa 1986.
