ZESZYTY MAPKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ S e r i a : GÓRNICTWO a . 44
________ 1970 Nr k o l . 292
BOLESŁAW KOZŁOWSKI WŁODZIMIERZ NIESOBSKI JERZY KALISZ
ANALIZA KSZTAŁTOWANIA SIE ZAGROŻENIA METANOWEGO W WYROBISKU ŚCIANOWYM
S t r e a z o z e n l e . P r z e d s t a w i o n o w y n i k i bada ń z a g r o ż e n i a »etanow ego prowadzonych w ś o l a n i e p o d ł u ż n e j na p o d s a d z k ę dmuchaną w p o k ł . 364 k o p a l n i " B r z e s z o z e " . U s t a l o n o m l e j s o a n a j s i l n i e j z a g r o ż o n a na d o l a n i e o r a z p r a w l d ł o w o ś o l k s z t a ł t o w a n i a s i ę z a g r o ż e n i a me
ta nowego na ś o l a n i e . B a d a n i a w y k az ały równom ierny w z r o s t p r o o e n t o w e j z a w a r t o ś o l metanu w zd łu ż ś o i a n y J a k r ó w n i e ż s t w i e r d z i ł y t e n d e n o j ę w y stę p o w a n ia n a j - w ię k s z y o h k o n o e n t r a o j l metanu w p o l u p r z y p o d s a d z - o e d m u c h a n e j.
1 . Wsteo
W y d z i e l a n i e m etanu a w y r o b i s k a c h ś o la n o w y c h p o o h o d zą ce g o z u r o b i o n e g o w ę g l a , o z o ł a ś c i a n y , p r z y ś o ia n o w y o h w y r o b i s k chodnikowych o r a z nad 1 pod
budowanych pokładów s ą s l e d n l o h r z u t u j e na z a g r o ż e n i e metanowe ś o i a n y . I l o ś ć p o w i e t r z a doprowadzona do w y r o b i s k a e k s p l o a t a c y j n e g o powinna u - n z g l ę d n l a ó w y s t ę p u j ą c e ( p r z e w id y w a n e ) w y d z i e l a n i a m e ta n u .
Z g o d n ie z R o z p o rz ą d z e n ie m P r e z e s a Rady M i n i s t r ó w z d n i a 1 s i e r p n i a 1969 r . w s p r a w i e : " B e z p i e c z e ń s t w a 1 H i g i e n y P r a o y o r a z B e z p l e o z e ń s t w a Po
ża row e go w podziem nych z a k ł a d a o h g ó r n l o z y o h " d o p u s z c z a l n e k o n c e n t r a o j e me
t a n u n i e mogą p r z e k r a c z a ó :
a ) w p o w i e t r z u doprowadzonym do k aż d eg o p r z o d k u - 0 , 5 4 , a w r a z i e s t o s o w a n ia z a b e z p i e c z e ń m e ta n o m e tr y c z n y c h - 14 (5 85 p . 2 ) ,
b ) w r e jo n o w y c h p r ą d a o h p o w i e t r z a z u ż y t e g o - 1 4 , a w r a z i e s t o s o w a n i a z a b e z p i e c z e ń m e ta n o m e tr y c z n y c h - 1 , 5 4 (5 100 p . 1 1 p . 2 ) ,
o ) w s z y b i e wydeohowym - 0 , 7 5 4 (§ 100 p . 1 ) , d ) w m i e j s c u p r a o y - 2 4 (§ 101 p . 4 ) .
S t o p i e ń z a g r o ż e n i a w y r o b i s k a wybuchem metanu j e s t f u n k o j ą w y d z i e l a n i a m e tanu z j e d n e j s t r o n y 1 l l o ś o l p o w i e t r z a p r z e p ł y w a j ą c e g o p r z e z t o wyro
b i s k o z d r u g i e j s t r o n y . Oba t e c z y n n i k i d e o y d u j ą między Innym i o d o b o r z e s p r z ę t u e l e k t r y c z n e g o s to s o w a n e g o na ś o l a n i e o r a z o z a l i c z e n i u ś c i a n y do p o m l e s z o z e n i a o odpowiednim s t o p n i u n i e b e z p i e c z e ń s t w a wybuchu.
K r y t e r i u m dec y d u ją cy m o z a l i c z e n i u ś o i a n do o d p o w ie d n ie g o s t o p n i a n i e b e z p i e c z e ń s t w a wybuohu J e s t p r o c e n to w a z a w a r t o ś ć metanu w p o w i e t r z u .
98 B o le sła w K ozłow ski i I n n i
J a k wynika z powyższego o w i e l k o ś c i z a g r o ż e n i a metanowego w w y ro b is k u ( t a k ż e e k s p l o a t a c y j n y m ) d e c y d u j e p r o c e n t w y s t ę p u j ą c e j l u b p rze w id y w a n e j k c & o e n t r a o j i m e ta n u .
Z uwagi na f a k t , źe t r u d n o J e s t uważaó ś r o d o w is k o ś c i a n y za po m ie sz ~ o z e n i e o równom iernym, id e n ty c z n y m we w s z y s t k i c h p u n k t a c h , s t o p n i u z a g r o ż e n i a , p o w s t a j e o c z y w i s t a k o n i e c z n o ś ć p o d j ę c i a b ad a ń m a jąc ych na o e l u u - s t a l e n i e :
a ) m i e j s c n a j s i l n i e j z a g r o ż o n y c h metanem na ś c i a n i e ,
b ) e w e n tu a l n y c h z a l e ż n o ś c i i p r a w i d ł o w o ś c i w k s z t a ł t o w a n i u s i ę z a g r o ż e n i a metanowego,
o ) n a j w ł a ś c i w s z y c h m i e j s c k o n t r o l i m e ta n u .
N i n i e j s z e o p r a c o w a n ie ma na c e l u z a s y g n a l i z o w a n i e omówionego, n ie zw y k l e i s t o t n e g o d l a b e z p i e c z e ń s t w a p r a c y p r o b l e m u , u s t a l e n i e to k u p o s t ę p o w a n ia w prowadzonych b a d a n i a c h 1 s y s t e m a t y c z n ą , w s tę p n ą ooeną u z y s k a n y c h m a t e r i a ł ó w .
Z uwagi na f a k t , że s k a l a p rz e p ro w a d z o n y c h b a d a ń n i e upo w aż n ia do w y cią g a
n i a u o g ó l n i a j ą c y c h wnio sków, o g r a n ic z a m y s i ę do p r z e p r o w a d z e n i a a n a l i z y z a g r o ż e n i a metanowego ś c i a n y p o d ł u ż n e j na p o d s a d z k ę dmuchaną w p o k ł . 364 k o p . " B r z e s z o z e " .
2 . B a d a n ia p rz e p ro w a d z o n e na ś o i a n l e w p o k ł a d z i e 364 p o z. 430 m Kop.
" B r z e s z c z e "
W m i e s i ą c a c h p a ź d z i e r n i k u i l i s t o p a d z i e 1969 p rz e p ro w a d z o n e z o s t a ł y s z c z e g ó ło w e b a d a n i a d o t y o z ą o e r o z k ł a d u k o n o e n t r a o j l metanu w z d łu ż c a ł e j ś c i a n y w p r z e s t r z e n i n i e p o d s a d z o n e j na o d o in k u od o h o d n lk a podśoianow ego do n a d ś o ła n o w e g o .
B a d a n ia prowadzono g ł ó w n i e na z m iac ao h p r o d u k c y j n y o h . W o z a s l e prowa
d z e n i a b a d a ń na ś o i a n l e odbywało s i ę w r ę b i e n i e , s t r z e l a n i e - ła d o w a n ie 1 o d s ta w a u r o b k u .
Hys. 1 . ¿ o l a n a z p o d s a d z k ą dmuchaną w p o k ł . 364 p * . 430 m k o p a l n i B r z e - sz o z e
A n a l i z a k s z t a ł t o w a n i a 3 l ę z a g r o ż e n i a m e ta n o w e g o .. 99
Z a z n a c z y ć n a l e ż ? , ż e ś c i a n a * p o k ł a d z i e 364 p c s . 430 prow a dzona b y ł a na p o d s a d z k ę dnuoh.an& od g r a n i o ( p a t r z r y s . 1 ) w p o k ł a d z i e o b a r d z o dużym z a g r o ż e n i a Eetnncray«. P r z e w i e t r z a n a wg sc h em a tu p r z e d s t a w i a j ą c e g o l i t e r ę ą>"
z s t o s o w a n i e « d o ś w l e ź a n l a s t r u m i e n i a p o w i e t r z a wyoh^odząoego ze ś o i a n y na o h o d n l k w e n t y l a o y j n y . Z uw agi na duże z a g r o ż e n i e metanowe« c h a r a k t e r y z u j ą c e s i ę względnym w y d z i e l a n i e m metanu p r z e k r a c z a j ą c y m 13 a"* C H ^/t dobowego wy
d o b y c i a « k o p a l n i a b y ł a zmuszona z a s t o s o w a ć z a b e z p i e c z e n i e m e ta n o m e tr y c z ne ś c i a n y z g o d n i e z o b o w ią z u ją c y m i w tym z a k r e s i e p r z e p i s a m i ( z a r z ą d z e n i e n r 14 MGiE z d n i a 4 marca 1967 r . ) .
2 . 1 . O r g ą n lz ą o ją bądpń
B adania nad k sz ta łto w a n ie m s i ę zmian p rooen tow ej z a w a r to ś c i metanu w zd łu ż ś c ia n y prowadzono s t o s u j ą c m etanom ierze ja p o ń s k ie firm y "Itlken” o - r * z p r z e z p o b ie r a n ie p rśb p o w ie tr z a do p ip e t wodnyoh. Badania prowadzono o y k l l o z n l e d la u z y sk a n ia w ię k s z e j llo z b y o b se r w a o ji u m o ż llw ia ją e y e k za s to s o w a n ie do o b l i c z e n i a wyników metod m atem atyki s t a t y s t y o z o e j .
B adania przeprow adzono w sp osób n a stę p u ją o y :
1 ) w ś c i a n i e o d łu g o ś c i 180 m wyznaozono 21 sta n o w isk pomlarowyok w wza
jem nej o d l e g ł o ś o l od s i e b i e 9 m«
2 ) w każdym sta n o w isk u pomiarowym wykonano ł ą o z n ie do 16 pomiarów w punk
ta c h poalarow yoh r o z m ie sz c z o n y c h ja k na r y s . 2 - w y n ik i pealarów zano
towano«
3 ) oo o k o ło 30 m pobrano d la oelów p orów naw ozo-k ontrolnyoh z w olnych p rze
krojów próby p o w ie tr z a do a n a liz y oh em lozn ej«
4 i na w l o o l e 1 w y lo o ie ze ś c ia n y pom ierzono p r ę d k o śo l p o w ie t r z a .
2 .2 * B s y ek ąn e wyn i k i badań
łą c z n i e przeprow adzono 3 o y k le badań (9 3 9 p om iarów ), w y n ik i badań z a m iesz cz o n o w t a b l i c y 1 .
V o p a ro lu o t a b l i c ę 1 opracowano t a b l i o ę k o r e l a o j l ( t a b l l o a 2 ) . Ponadto w o p a ro lu o a n a l i z ę t a b l i o y 1 przeprow adzono p o d z ia ł o a łe g o u zysk an ego z b io ru punktów na:
a ) punkty stro p o w e ob ejm u jąoe pom iary b e z p o śr e d n io pod strop em i w o d le g ł o ś c i 10 om od n ie g o ,
b ) punkty środkowe - obejm ują pom iary wykonane m niej w ięo ej, w p o ło w ie wy
s o k o ś c i d o la n y ,
o ) punkty spągowe ob ejm u jąoe sta n o w isk a pomiarowe p rzy spągu ś o la n y . Z b iory punktów stro p o w y o h , środkowyoh l spągowych p r se d sta w lo n o odpowied
n io w t a b llo a o h k o r e l a o j i 3 , 4 , 9 .
100 lelaaław KosłowaH i < m n
Wyniki badania ścia n y w p o k ł. 364 poz. 430 m Kopalni "Brzeszcze"
Tablica 1
1. Badanie
I*>.
O d le g ło ść punk
t u pomiarowego od w lo tu do ś c ia n y
Cm)
I - p o le od o c io s u węglowego I I - p o le od o c io su węglowego I I I - pole od o cio su węglowego IV - pole przy p^feadzce s t r o p Ó, 1 m
od s tro p u
1 /2 wy
s o k o ś c i ś c ia n y
0 ,5 m
od spągu s tr o p 0,1 m od s tro p u
1 /2 wy
so k o ś c i ś c ia n y
0 ,5 m
od spągu stro p 0,1 m
od stropu
1 /2 wy
so k o śc i śc ia n y
0 ,5 m
od spągu stro p 0,1 m
od spągu
1/2 wy
so k o ści śc ia n y
0 ,5 a od spągu
1 0 0 ,3 2 0 ,4 4 0 ,4 0 0,41 0 ,4 6 0,47 0 ,4 6 0,45 0 .4 5 *
W
0 ,4 4 - 0 ,4 4 0 ,4 0 0,44 0,44 0,4 5 0,46
2 9 0 ,4 6 0 ,4 5 - - 0 ,4 7 0 ,4 6 0 ,4 4 0 ,4 2 0 ,4 3 0 ,4 0 0,42 0,41 0 ,4 4 0,42 0,43 0 ,4 0
3 18 _x) - - - 0 ,5 0 0,51 0 ,4 6 0,41 0,44 0 ,4 2 0,42 0,43 0,41 0 ,4 0 0,39 0 ,4 0
4 27 - - - - 0,51 0 ,4 8 0 ,4 0 0,3 9 0 ,4 8 0 ,4 6 0 ,4 8 0,4 6 0 ,4 2 0 ,4 4 0 ,4 0 0,35
5 36 0,4 9 0 ,4 8 0 ,4 9 0 ,4 8 0,49 0 ,4 6 0,47 0,45 0 ,4 6 0 ,4 8 0 ,4 6 0,4 6 0,71 0,62 0 ,4 2 0,4 3
6 45 - - - - 0 ,4 £ 0 ,4 7 0 ,4 6 0,46 0 ,5 0 0 ,4 6 0,47 0,45 0,91 0 ,7 2 0 ,6 2 0 ,5 3
7 54 1 ,9 0 0 ,5 5 0 ,4 2 0,41 0 ,4 0 0 ,4 0 0 ,4 0 0 ,3 8 0,41 0 ,4 0 0 ,3 8 0,39 0,62 0 ,5 0 0,51 0 ,5 0
8 9
63 0 ,6 0 0 ,4 6 0 ,4 5 0 ,4 5 0 ,4 6 0,45 0 ,4 6 0 ,6 0 0,44 0 ,4 2 0 ,4 0 0 ,5 0 0 ,4 2 0 ,4 0 0 ,4 0 0 ,4 0
72 0 ,5 7 0 ,5 4 0 ,4 6 0,44 0 ,4 0 0,41 0,41 0 ,4 0 0 ,4 0 0 ,3 8 0 ,3 8 0,39 0 ,9 3 0 ,4 0 0 ,3 2 0 ,3 9
10 81 0 ,4 6 0 ,5 0 0 ,4 0 0 ,4 4 0 ,4 7 0 ,4 3 0 ,4 2 0,52 0 ,5 2 0 ,4 0 0 ,3 8 0 ,4 0 0 ,4 9 0,49 0 ,4 9 0 ,4 5
11 90 0 ,4 6 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 5 0 ,4 6 0 ,4 7 0 ,4 8 0 ,4 7 0 ,5 0 0 ,4 8 0,44 0,43 0 ,8 4 0 ,7 2 0 ,5 8 0,55
12 99 0 ,4 8 0 ,4 7 0 ,4 8 0,47 0 ,5 0 0 ,4 8 0 ,4 7 0 ,4 6 0 ,5 6 0,54 0,54 0,52 0,72 0,72 0 ,5 4 0,55
13 108 0 ,5 2 0 ,4 9 0 ,4 8 0 ,4 9 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,5 0 0 ,5 2 0 ,5 0 0 ,5 0 0,51 2 ,7 4 1,92 0,96* 0 ,6 0
14 117 0 ,7 0 0 ,5 2 0 ,5 6 0 ,4 8 0 ,5 0 0 ,4 9 0 ,4 9 0 ,4 8 0,55 0 ,5 5 0 ,5 5 0 ,5 0 1 ,4 0 0 ,9 4 0,74 0 ,6 2
15 126 0 ,5 2 0 ,5 0 0,51 0,47 0,51 0,51 0 ,5 0 0 ,4 9 0 ,5 6 0,54 0 ,5 3 0,54 1,12 0,84 0 ,6 6 0 ,5 8
16 135 0 ,5 3 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,6 4 0 ,6 4 0 ,6 2 0,61 0 ,6 5 0 ,6 4 0,64 0,59 2 ,1 2 1,13 0 ,8 3 0 ,5 6
17 144 0 ,5 8 0 ,6 0 0 ,6 0 0 ,5 4 0,57 0 ,5 9 0 ,5 6 0 ,5 4 0 ,5 8 0,51 0 ,7 0 0 ,5 6 1,22 0,88 0 ,7 6 0,62
18 153 0 ,6 0 0,61 0 ,6 4 0 ,5 5 0 ,5 8 0 ,5 7 0 ,5 4 0 ,5 5 0 ,6 0 0,61 0 ,5 9 0,57 0,97 0 ,8 5 0 ,6 2 0,61
19 162 0 ,5 8 0,u4 0 ,6 6 0 ,5 7 0 ,6 6 0 ,6 0 0 ,5 3 0 ,5 4 0 ,5 6 0 ,6 8 0 ,7 0 0,67 1,07 0 ,9 7 0 ,7 9 0 ,6 8
20 171 0 ,6 6 0 ,5 8 0 ,6 2 0,591 0 ,6 5 0 ,6 2 0 ,6 6 0 ,6 3 0 ,6 8 0 ,6 6 0 ,7 2 0 ,6 8 0 ,9 2 0 ,8 6 0 ,8 6 0,69
21 180 0 ,7 2 0 ,6 6 0 ,7 4 0 ,6 3 0 ,7 4 0 ,6 6 0,64 0,66 0 ,7 7 0,71 0,71 0,69 0 ,7 8 0 ,7 6 0 ,7 0 0 ,6 8
^ pom iaru n i e przeprow adzono, ponieważ p o le n i e z o s t a ł o w ybrane.
od. tablicy 1 2. Badanie
1 « .
O d ległość punktu pomia
rowego od w lotu do ściany
W
I - pola od o o lo so węglowego U - p ola od o cio su węglowego III - p o le od o olosu węglowego IV - pola przy podsadzoe atrop 0 ,1 m
od atrojai
1 /2 wy
s o k o ś c i śc ia n y
0 ,5 ■
od spęgu stro p 0,1 B
od stropu
1/2 wy
so k o śc i ścia n y
0 ,5 o
od spągu stro p 0,1 m
od stropu
1 /2 wy
so k o śc i śc ia n y
t 0 ,5 n
od spągu strop 0,1 m
od stropu 1 /2 wy
s o k o śc i ś c ia n y }
0 ,5 m od spągu
1 0 0 ,4 8 0 ,4 6 0 ,5 0 0 ,4 7 0 ,4 8 0 ,4 8 0,49 0,47 0 ,4 9 0,49 0,4 6 0 ,4 6 0 ,4 6 0 ,4 6 0 ,4 6 0 ,4 6
2 9 0 ,5 0 - - - 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0,52 0 ,5 0 0 ,5 0 0,4 9 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,6 0
3 18 - - - - 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 6 0 ,4 8 0 ,5 0 0,49
4 27 - - - - 0,5 4 0,51 0 ,5 0 0,4 9 0 ,4 8 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 9 0,54 0 ,5 0 0 ,4 8 0,47
5 36 - - - - 0 ,6 0 0 ,4 0 0 ,5 0 0,47 0 ,5 0 0 ,4 8 7,48 0,4 7 0 ,6 0 0 ,4 0 0 ,5 0 0,45
6 45 - - - - 0 ,4 6 0,4 5 0 ,4 8 0 ,4 6 0 ,4 8 0 ,4 6 0,46 0,4 5 1,22 0 ,7 6 0 ,6 6 0 ,4 8
7 54 - - - - 0 ,4 8 0 ,4 4 0,45 0 ,4 5 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 6 0 ,8 7 0,87 0 ,4 8 0,47
8 63 - - - - 0 ,5 2 0 ,4 5 0 ,4 5 0,44 0 ,5 2 0 ,4 5 0,45 0,44 0 ,8 5 0 ,7 0 0 ,5 0 0,51
? 72 - - - - 0,51 0 ,4 8 0,4 8 0,47 0 ,6 6 0,54 0,45 0 ,4 6 0 ,6 5 0,62 0 ,5 7 0,55
10 81 0 ,6 2 0 ,4 6 0 ,4 6 0 ,4 6 0 ,4 5 0,45 0 ,4 5 0 ,4 6 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 8 0 ,6 8 0 ,6 0 0 ,5 4 0,54
11 90 - - - - 0 ,4 2 0,4 9 0,45 0 ,4 5 0,56 0 ,4 6 0,45 0 ,4 4 0 ,6 4 0 ,6 2 0 ,6 0 0,57
12 99 0 ,4 8 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 7 0 ,4 7 0 ,4 7 0,46 0,4 5 0 ,5 2 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 9 0 ,7 6 0 ,5 6 0 ,5 4 0 ,5 2
13 106 - - - - 0 ,5 5 0 ,5 5 0 ,5 5 0,54 0 ,5 2 0 ,6 0 0 ,5 5 0 ,5 4 1.07 1.17 0 ,6 4 0 ,6 0
14 117 - - - - 0 ,5 5 0 ,5 0 0,62 0,51 0,54 0 ,5 4 0,54 0 ,5 4 0 ,9 7 0 ,4 6 0 ,4 8 0 ,4 8
15 126 0 ,5 6 0 ,5 6 0 ,5 5 0 ,5 3 0 ,5 5 0 ,5 5 0 ,5 0 0 ,5 0 0,64 0 ,5 6 0 ,5 8 0 ,5 6 1.94 1.73 . 0 ,6 6 0,62
16 135 - - - - 0 ,6 4 0 ,6 4 0 ,6 0 0 ,5 8 0 ,5 6 0 ,6 3 0 ,6 0 0 .5 5 0 ,8 0 0 ,7 3 0 ,7 2 0,61
17 144 0 ,5 7 0 ,5 8 0 ,3 8 0 ,3 8 0 ,6 8 0 ,5 8 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,6 2 0 ,6 2 0 ,6 8 0,51 0 ,7 6 0 ,7 2 0 ,6 5 0 ,5 6
18 . 1 5 3 - - - - 0 ,6 3 0 ,6 0 0 ,6 0 r- 0 ,5 6 0.54 0 ,5 4 0,52 0,51 0 ,6 4 0,66 0 ,6 0 0,54
19 162 - - - - 0 ,5 8 0 ,5 8 0,58 0 ,5 3 0,62 0,51 0 ,5 3 0 ,5 8 1,44 0 ,8 6 0 ,5 0 0 ,6 0
20 171 0 ,5 5 0 ,5 2 0 ,5 6 0 ,5 6 0 ,5 6 0 ,5 6 0,55 0 ,5 6 0 ,6 2 0,54 0,61 0 ,5 8 0 ,8 8 0,62 0 ,7 0 0 ,6 3
21 180 0,61 0 ,5 9 0 ,5 8 0,57 0 ,5 8 0 ,5 6 0,55 0,55 0,61 0,59 0,57 0 ,5 6 0 ,7 5 0 ,6 3 0 ,6 0 0 ,6 0
c d . t a b l i c ; 1 3 . B adanie
Lp.
O d leg ło ść punktu pomia
rowego od w lotu do ś c ia n ;
(■)
I - p o le od ooloeu węglowego I I - p o le od o cio su węglowego I I I - p o le od ooiosu węglowego IV - p o le przy podsadzce
str o p 0,1 B od stropu
1 /2 wy
so k o ś c i ś c i a n ;
0 ,5 m
od spęgu stro p 0 ,1 o od strop«
1/2 wy
so k o ści ś c ia n y
0 ,5 m
od spągu stro p 0 ,1 m
od stropu
1/2 wy
so k o ści ś c ia n ;
0 ,5 m
od spągu stro p 0,1 m
od stropu 1 /2 wy
so k o śc i ś c ia n y -
0 ,5 m od spągu
1 0 0 ,3 8 0 ,4 6 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 5 0 ,4 5 0,42 0 ,4 2 0 ,4 3 0 ,4 5
' T
0 ,4 3 0 ,4 3 0 ,4 5 0,44 0,42 0,42
2 9 0 ,3 8 0 ,3 8 0 ,3 8 0 ,3 8 0 ,3 6 0 ,3 6 0,36 0 ,3 6 0 ,4 0 0 ,4 0 0 ,4 0 0 ,4 0 0,4 2 0,42 0,42 0,42
3 18 0 ,4 7 0 ,4 7 0 ,4 6 0 ,4 6 0 ,3 9 0 ,4 8 0 ,4 8 0,47 0 ,3 8 0 ,3 9 0 ,3 9 0 ,3 9 0 ,3 7 0,37 0 ,3 7 0,37
4 27 0 ,3 6 0 ,3 6 0 ,3 6 0 ,3 6 0 ,4 2 0,42 0 ,4 3 0 ,3 5 0,42 0 ,4 2 0,41 0 ,4 0 0 ,4 0 0 ,4 2 0,41 0 ,4 0
5 36 0 ,5 0 0 ,4 2 0 ,4 2 0 ,4 3 0,41 0,4 2 0,43 0 ,5 0 0 ,4 2 0 ,4 3 0,51 0 ,5 0 0,4 4 0,44 0 ,4 3 0,43
6 45 0 ,5 2 0 ,4 6 0 ,4 5 0 ,4 6 0,5 3 0 ,4 9 0,45 0 ,4 6 0 ,5 8 0 ,5 8 0,4 4 0 ,4 4 1,11 0 ,5 6 0 ,5 2 0,52
7 54 0 ,4 3 0 ,4 6 0 ,4 7 0 ,5 0 0 ,4 2 0 ,4 6 0,41 0,41 0 ,4 5 0 ,4 8 0 ,4 6 0 ,5 7 0 ,7 4 0 ,5 2 0 ,5 6 0 ,7 8
8 63 0 ,4 6 0 ,4 6 0 ,4 6 0 ,4 6 0,4 4 0 .4 4 0,44 0 ,4 4 0 ,4 6 0 ,5 2 0 ,5 2 0 ,5 5 1,15 0,B2 0,65 0,65
9 72 0 ,5 3 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0,57 0 ,5 2 0 ,5 0 0 ,5 0 0,52 0 ,6 0 0,61 0 ,5 8 0,7 5 0 ,7 0 0,67 0,60
10 81 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 8 0,5 2 0 ,5 0 0,48 0 ,4 8 0 ,4 6 0 ,5 4 0,4 8 0 ,4 8 1,86 0 ,9 0 0 ,6 6 0,68
11 90 0 ,5 5 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,5 0 0,51 0,51 0 ,5 0 0 ,5 0 0,51 0 ,5 0 0 ,5 0 3 ,0 0 1,43 0,67 0,68
12 99 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,6 7 0 ,5 9 0 ,5 2 0 ,4 8 0,89 0 ,7 8 0,51 0 ,5 0 1,07 0,87 0,62 0,62
13 108 0 ,4 9 0 ,4 9 0 ,4 9 0 ,4 8 0 ,6 4 0,51 0,51 0,4 9 0 ,7 5 0,61 0 ,4 8 0 ,4 6 0 ,9 5 0 ,7 2 0,51 0,5C
14 117 0 ,5 2 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 9 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0,54 0,54 0 ,5 5 0 ,5 0 1,63 1 ,6 0 0 ,7 6 0,66
15 126 0 ,5 0 0,51 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 2 0 ,5 2 0,48 0 ,4 8 0 ,7 3 0 ,7 6 0 ,6 0 0 ,5 2 2 ,1 8 1,2 0 0,71 0,72
16 135 0 ,5 0 0 .4 8 0 ,4 7 0,4 7 0,5 2 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 8 0,52 0 ,5 3 0 ,4 8 0,9 2 0,92 0 ,7 3 0,66
17 144 0 ,5 2 0,51 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,4 8 0 ,5 2 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 1,56 1.94 0 ,6 6 0,64
18 153 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 9 0 ,4 9 0 ,5 4 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,8 6 0,8 3 0 ,7 5 0 ,7 3 1,00 0 ,9 0 0 ,6 0 0,56
19 162 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 9 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,7 4 0,7 3 0 ,7 0 0 ,7 0
20 171 0 ,5 4 0 ,5 3 0,51 0 ,5 0 0 ,5 5 0,5 4 0,54 0,54 0 ,6 0 0,61 0,61 0 ,6 3 0 ,7 0 0,74 0 ,7 0 0 ,7 0
21 180 0,51 0 ,5 2 0,51 0 ,5 0 0 ,5 0 0 ,4 9 0 ,4 9 0 ,4 9 0 ,5 8 0 ,5 8 0,5 2 0 ,5 3 0,7 5 0 ,6 5 0,6 2 0,62
Tablica z T a b lica k o r e la c j i d la występujących wzdłui śc ia n y nagromadzeń metanu
Tablica 3 T a b lica k o r e la c j i d la występujących wzdłuż ścia n y pod stropem k o n cen tra cji metanu
T a b lic a k o r e la c j i d la występującyoh wzdłuż ścia n y w połow ie wysokości wyrobiska k o n cen tra cji metanu
T ab lica 4
T ablica 5 T a b lic a k o r e l a c j i d l a w y stęp u jący ch wedłuż ś c ia n y p rz y sp ąg u w yrobiska k o n c e n t r a c ji metanu
t a b l i c a 4 T a b lic a k o r e la c j i d la w ystępujących szd łu ż ścia n y a połow ic wysokości wyrobiska k o n cen tra cji netami
T a b lic a 5 T a b lic a k o r e l a c j i d l a w y stęp u ją c y c h wed ło ż ś e l a r ? p rz y sp ąg u w yrobiska k o n c e n t r a c ji o s ta m i
A n a l i z a k s z t a ł t o w a n i a s i ę z a g r o ż e n i a «»etapowego.. 101
2 . 3 . S tw ie r d z e n ie w ystepu.laoyoh z a l e ż n o ś o i fun kcj.ln yoh
U zyskane w y n ik i badań opracowane z o s t a ł y p r z e z Ośrodek Maszyn Matema- ty o zn y o h P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j . O k reślo n e z o s t a ł y z a l e ż n o ś o i fu n k c y jn e pom iędzy k o n o e n tr a o ją metanu a o d l e g ł o ś c i ą punktu pomiarowego od w lo tu po
w ie t r z a na ś o l a n ę . Z a le ż n o ś c i t e p rze d sta w io n o w t a b l i c y 6 o r a z n a n ie s io no (w p o s t a o l p r o sty o h 1 , 1 > 2 , 3 ) na rysunku 3 .
f iy s . 3 . Wykresy s a l e ż n o ś o l fun koyjnyoh pomiędzy z a w a r to ś o lą metanu w ś o l a n ie a o d l e g ł o ś o l ą od ohodnlka p odśoianow ego
1 - k s z t a łt o w a n ie s i ę z a w a r to ś c i metanu w p a r t i i stro p o w ej w ed łu g rów n a- n l l r t i t a b l i o a 6 ) , 2 - k s z t a łt o w a n ie s i ę z a w a r to ś c i metanu a p a r t i i środ k o
wej w edług rśw n an la 2 ( t a b l i c a 6 ) , 3 - k s z t a łt o w a n ie s i ę z a w a r to ś o i m eta
nu w p a r t i i spągowej w ed łu g rów nania 3 ( t a b l l o a 6 ) , I - k s z t a łt o w a n ie s i ę ś r e d n lo h z a w a r to ś o i metanu w ś o i a n l e w edług rów nania Z ( t a b l l o a 6 )
T a b llo a 6 Z e s t a w ie n ie równań o b ra zu ją ey o h z a le ż n o ś ć p rooen tu
metanu od o d l e g ł o ś o i od w lo tu do ś o la n y Z b iór punk
tów p om la- rowyoh
Równanie fu n k oyjn e I s t o t n o ś ć
na p o ziom ie W ielk o ść t
Numeraoja w ykresu f u n k o j i wg r y s . 3 W sz y stk ie
punkty po
miarowe w
ś o i a n l e y - 0 .0 0 1 2 6 0 5 7 x + 0 .* 7 5 1 5 5 < 0 .0 0 1 I Punkty
atroDowe 3 m 0 .0 0 1 4 8 6 1 z + 0 .4 6 4 5 3 < 0 .0 0 1 — L t * 2 S £ l 1 Punkty
środkowe 3 - 0 .0 0 1 1 2 4 3 X + 0 .4 2 5 4 4 < 0 .0 0 1 1 1 .4 0 4 6 Punkty
l ! £ a £ £ 2 ±
__
y - 0 ,0 0 0 8 7 7 7 3 4- 0 ,4321 < 0 .0 0 1 1 1 .2 7 8 6 9 3 U w agi: y - p ro o en t metanuz - o d le g ło ś ó punktu pomiarowego od w lo tu ś o la n y w u .
102 Bolesław Kozłowski 1 Inni
% M nUDfdLU Dfoojfuaouo)!
. Średniekoncentracjeastanuw polaohroboczych¿elany poluI,2 - w poluII, 3 - W poluIII, 4 - w poluIV
A n a l i z a k s z t a ł t o w a n i a s i ę z a g r o ż e n i a m e tan o w e g o ,... 103
3 . A n a l i z a k s z t a ł t o w a n i a a l e z a g r o ż e n i a metanowego w ś c i a n i e ______ w n i o s k i końoowe
J a k wynika z t a b l i c y 6 o r a z r y s u n k u 4 Da ś o i a n l e w y s t ę p u j e » z r o s t koo—
o e n t r a o j l metanu w p ro s t p r o p o r c j o n a l n y do o d l e g ł o ś c i p u n k tu pomiarowego od » l o t u na ś c i a n ę . T e n d e n o ja t a p r z e j a w i a s i ę zarówno d l a z b i o r u punktów s t r o p o w y c h , J a k ś r o d k o n y o h 1 sp ą gow yc h, a t a k ż e d l a z b i o r u w s z y s t k l o h punktów pomiarowych na ś o l a n l e :
W badanym p r z y p a d k u można mówić o b a r d z i e j Intensywnym w y d z i e l a n i u me
t a n u z p a r t i i atro p o w y o h 1 n a j m n i e j Intensywnym w y d z i e l a n i e m z p a r t i i s p ą gowej ś c i a n y .
Ś w iadcz y o tym t o , ż e t a n g e n s k ą t a n a o h y l e n l a r ó w n a n i a 1 ( 0 . 0 0 1 4 8 6 1 ) j e s t w ię k s z y od t a n g e n s a k ą t a n a c h y l e n i a r ó w n a n i a 3 ( 0 , 0 0 0 8 7 7 7 ) .
W s z o z e g ó l n y o h p r z y p a d k a c h ( b l i s k o ś ć s i l n i e gazowyoh pokładów s p ą g o - wyoh) w ydaje s i ę m o ż liw e , ż e w y d z i e l a n i e apągowe b ę d z i e b a r d z i e j I n te n s y w ne od w y d z i e l a n i a s t r o p o w e g o , a tym samym t a n g e n s k ą t a n a o h y l e n l a równa
n i a 3 b ę d z i e w ię k s z y od t a n g e n s a k ą t a n a o h y l e n l a r ó w n a n i a 1 .
P rz e p r o w a d z o n a a n a l i z a upo w aż n ia wlęo do u s t a l e n i a n a s t ę p u j ą o e g o w n io s
ku: : Wzdłuż ś c i a n y s t w i e r d z a s i ę s t a t y s t y o z n l e rów nom ierny ( p r z e b l a g a j ą o y wg l l n l l p r o s t e j ) w z r o s t k o n o e n t r a c j l m e ta n u .
W ś w i e t l e pow yższego s t w i e r d z e n i a nasuwa s i ę p y t a n i e j a k k s z t a ł t u j e się ś r e d n i a k o n o e n t r a o j a m etanu w p o s z o z e g ó l n y o h p o l a c h r o b o o z y c n ś o l a n y 1 w k t ó r y c h z n l o h n a l e ż y s i ę l l o z y ó z n a j w i ę k s z ą k o n o e n t r a o j ą metanu?
W t a b l i c y 7 z e s t a w i o n o w a r t o ś o l ś r e d n i e u z y s k a n e z p r z e p ro w a d z o n y c h o y k l l b a d a ń w p o s z o z e g ó l n y o h p o l a o h r o b o o z y o h . Na r y s u n k u 4 p r z e d s t a w i o no g r a f l o z n l e w a r t o ś o l podane w t a b l i c y .
A n a l i z a t a b l l o y 7 1 r y s . 4 p r o w a d z i do n a s t ę p u j ą o e g o w n i o s k u .
N a jw y ż sz e ś r e d n i e k o n o e n t r a o l e metanu s t w i e r d z o n o w p o l u roboczym p r z y o o d s a d z o e d m u c h a n e j. Z ja w i s k o t o w y s t ę p u j e t a k ż e p r z y ś o l a n a o h prowadzo- nyoh na z a w a ł . Na r y s u n k u 4 z a z n a o z o n o w a r t o ś o l ś r e d n i e d l a p o s z o z e g ó l — nyoh p ó l r o b o o z y o h :
A - A’ d l a p o l a I B - B’ d l a p o l a I I C - C’ d l a p o l a . I I I D - D’ d l a p o l a IV
Z p o ł ą o z e n l a punktów A, B , C , D o tr z y m a n o l i n i ę o h a r a k t e r y z u j ą o ą n a r a s t a n i e k o n o e n t r a o j l metanu w d a l a z y o h - od o z o ł a ś o l a n y b l o r ą o - p o l a o h r o b o o z y o h . D a l s z a a n a l i z a danyoh z e s t a w l o n y o h w t a b l l o y 7 p r o w a d z i do spo
s t r z e ż e n i a , że n a j w i ę k s z ą l o k a l n ą ś r e d n i ą k o n o e n t r a o j ę metanu s t w i e r d z o n o w 2 / 3 d ł u g o ś o l ś o l a n y ( ś r e d n i a z 4 p ó l 0 , 6 7 * ś r e d n i a z 4 p o l a 1 , 0 8 * c h4 ) .
Podobne z j a w i s k o zaobserw owano na n l e k t ó r y o h z i n n y c h p r z e b a d a n y o h ś e i a n .
10« B o l e s ła w K ozłow ski 1 i o a l
T a b l i c a 7 Z e s t a w i e n i e n a r t o ś o l ś r e d n i c h k c n c e n t r a o j i metanu
w p o s z o z e g ó ln y o h p o l a c h ś c i a n y O d l e g ł o ś ć
od w l o t u pow. do ś o l a n y
■
I - p o l e I I - p o l e I I I - p o l e
I V - p o l e p r z y pod
s a d z c e
Ś r e d n i a z 4 p ó l
K o n t r o l n e a n a l i z y l a b o r a t o r y j n e z w o l - nyoh p r z e k r o
jów
0 0 , 4 5 0 , 4 6 0 , 4 5
»
0 , 4 4 0 , 4 5 0 , 4 3 *
9 0 , 4 2 0 , 4 4 0 , 4 4 0 , 4 5 0 , 4 3
18 0 , 4 7 0 , 4 8 0 , 4 4 0 , 4 3 0 , 4 5
27 0 , 3 6 0 , 4 6 0 , 4 6 0 , 4 3 0 , 4 3 0 , 4 4 *
36 0 , 4 7 0 , 4 7 0 , 4 7 0 , 4 9 0 , 4 7
45 0 , 4 7 0 , 4 7 0 , 4 8 0 , 7 2 0 , 5 3
54 0 , 6 9 0 , 4 3 0 , 4 5 0 , 6 2 0 , 5 5 0 , 5 7 *
63 0 , 4 5 0 ,46 0 , 4 8 0 , 6 2 0 , 5 0
72 0 , 5 0 0 , 4 9 0 , 4 9 0 , 6 0 0 , 5 2
81 0 , 4 7 0 , 4 7 0 , 4 7 0 , 7 0 0 , 5 3
90 0 , 4 9 0 , 4 8 0 , 4 8 0 , 9 1 0 , 5 9
* 0 , 5 5 *
99 0 , 4 8 0 , 5 0 0 , 5 7 0 , 6 7 0 , 5 5
108 0 , 4 9 0 , 5 2 0 , 5 5 1 ,0 3 0 , 6 5
117 0 , 5 2 0 , 5 1 0 , 5 4 0 , 8 2 0 , 6 0
126 0 , 5 1 0 , 5 1 0 , 6 0 1 , 0 8 0 , 6 7 0 , 6 3 *
135 0 , 4 9 0 , 5 8 0 , 5 8 0 , 9 0 0 , 6 4
144 0 , 5 2 0 , 5 4 0 , 5 7 0 , 9 1 0 , 6 3
153 0 , 5 5 0 , 5 6 0 , 6 4 0 , 7 2 0 , 6 2
162 0 , 5 4 0 , 5 9 0 , 5 8 0 , 8 2 0 , 6 3
171 0 , 5 8 0 , 5 4 0 , 6 2 0 , 7 5 0 , 6 2
180 0 , 6 9 0 , 5 8 . 0 , 6 2 0 , 6 8 0 , 6 4 0 , 6 6 *
Ś r e d n i a 0 , 5 1 0 , 5 0 0 , 5 2 0 , 7 0 i 0 , 5 6 7
A naliza kartałfrow anla m it »agro*enia B i t m o w w , . . 105
««o HQo
ICÖ 4*
8
o 4*8
8o o M
§
ti
(0»O 4»
MQ
¿4
ti
a>*H* 4»« -O» Nti O*
•H0
1
«D Sí
A l'u n í ' / 3 Z X Ç 0 J DfOtj
1 0 6 B o l e s ła w K ozłow ski i i n n i
Na r y s . 5 p r z e d s t a w i o n o u k ł a d k o n o e n t r a o j i a a t a a a aa ś o i a n i e wg b a d a n i a 2* Na r y s u n k u u w i d a c z n i a s i ę w yra źna t e n d e n c j e n a r a s t a n i a k o n o e n t r a o j i
» e t a n u w z d łu ż ś c i a n y . P o n a d t o w id a ć n a r a s t a n i e k o n o e n t r a o j i metanu w p o l u 4 J a k r ó w n i e ż w p a r t i i s t r o p o w e j w y r o b i s k a .
Rysunek s p o r z ą d z o n y z o s t a ł w sp o só b n a s t ę p u j ą c y : w o p a r o l u o. t a b l i c ę ( badanie-^2*) z a z n a c z o n o na r y s u n k u 5 s t w i e r d z o n ą w i e l k o ś ć w f o r m i e z a m a lo wanego p r o s t o k ą t a , k t ó r e g o , p o d sta w a, odpow iada s t w i e r d z o n e j k o n o e n t r a o j i m e ta n u (1 jim._pdE£wlada 0 , 2 * CH^). Na r y s u n k u z a z n a c z o n o oso bno p o l e r o b o c z e I , I I , m i IV, o d l e g ł o ś ć s t a n o w i s k pomiarowyoh w z d łu ż ś o l a n y o r a z w p o l a c h 4 wyaokośoiowe p u n k ty pomiarowe A - b e z p o ś r e d n i o pod s t r o p e n , B -
10 o» p o n i ż e j s t r o p u , C - w p o ło w ie w y s o k o ś o l ś o l a n y , D - p r z y s p ą g u . P r z e p r o w a d z o n e i omówione b a d a n i a d o t y c z ą t y l k o J e d n e j ś o l a n y prowadzo
n e j w w arunkac h s i l n e g o z a g r o ż e n i a metanowego. N ie m n ie j w ydaje s i ę , że po
c z y n i o n e o b s e r w a o j e nożna w pewnym s e n s i e u o g ó l n i ć . Podstawowym je d n a k o s
iem n i n i e j s z e j p r a c y j e s t z w r ó c e n i e uwagi na k o n i e c z n o ś ć p r z e p r o w a d z e n i a b a d a ń u w z g l ę d n i a j ą c y c h s p e c y f i k ę 1 odm ienność warunków w r ó ż n y o h ś r o d o w i
s k a c h ś c ia n o w y c h p ó l metanowych.
AHAJM3 ®OPMKPOB AHMll METAHOBOFG yTPOKEHKii B OHUCTHOil BUPABOTKE
P e 3 b m e
ilp e jO T a B re H o p e a y . ii r a T K KecaeAOBaamft a e T a H o a o r o y r p o a e B a a B e je h h x a p o g o Jtb H o S jraB e c HH eBM aTnuecico0 a a s a a jK o H , a n a a c ł e R ° 3 6 4 a a x T H E łtsm s"
y c T a n o B a e s o 3 aK.1 aj.K 0 8 , b n m acT e N° 3 6 4 m a i r n " E s s ą s " . y c ta H O B a e s o a e c T a c a a u x caabHfauc y rp o a e H is a b r a B S a T a s a e saK O H o aep so cT H $ o p M » p cB aH n a a e r a - HOBoro y rp o a e H M a b m a s ę . k c c m e j o E a i i a a n p o a B M H p a B H o a e p im a p o c ł npoueaT H O r o c o j e p x a H n a « e i a n a B ja jtb aaB H a r a i c s e KOKCTaTupOBa^a T eH jeH U w j B U C T yna- h h h c a u w c SoJtbfflicc K o s m e a T p a m m n a r a a a a a y u a c T s e n p a a s e s u a r s u e c K o a a a - Ł i a j K e
.
A n a l i z a k a z t a l t o w a a l a s l $ z a g r o A e n l a a e t a n o w e g o . . . 107
ANALXDIS OP FORMATION THE FIHEDOMP HAZARD IN LONOWALL PACE
S u q m a r y
D e s o r i b e d a r e t h e l a T e s t l g a t l o a a r e s u l t s o f t h e f i r e d a m p h a z a r d w h ich h o v e b e e a w orked a u t l a t h e l o a g w a l l f a c e w i t h p n e u m a tio paok oa t h e 364 l e v e l t h e a l o e nB x s e s a o z e " . The a o s t h a z a r d p l a o e s l a t h e l o a g w a l l f a o e a r e d e t e r a l a e d ad w e l l t h e r u l e s t h e r e g u l a r f o r a a t i o a t h e h a z a r d o f f i - r e d a a p . The t e s t s p o i n t e d a u t t h e p r o p o r t i o a a t e i a a r e a s e t h e p e r o o a t a g e amount f i r e d a m p a l a ay t h e f a o e a s w e l l t h e t r e n d t o a p p e a r ■ t h e h i g h e s t o o n o e n t r a t l o n o f f i r e d a m p i n a r e a by t h e p n e u m a tl o p a c k .