SUVmax measured by 18F FDG PET/CT in the primary tumor in relations to clinical and pathological features of endometrial cancer

4 6 % ' )  3 6 = + - 2 % 0 2 )

ginekologia

Wartości SUVmax mierzone za pomocą 18F FDG PET/CT w guzie pierwotnym a cechy kliniczno-patologiczne endometrioidalnego raka endometrium

SUVmax measured by 18F FDG PET/CT in the primary tumor in relation to clinical and pathological features of endometrial cancer

0DáJRU]DWD:DOHQWRZLF]6DGáHFND

3DZHá6DGáHFNL

%RJGDQ0DáHFNL



3DZHá:DOHQWRZLF]

$QGU]HM0DUV]DáHN

3LRWU'RPDUDFNL

0DUHN*UDELHF

1 Katedra Położnictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska

2 Zakład Medycyny Nuklearnej, Centrum Onkologii w Bydgoszczy, Polska

3 Katedra i Zakład Patomorfologii Klinicznej, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska

Streszczenie

Nowe techniki obrazowania stwarzają możliwości przedoperacyjnej oceny rozległości procesu nowotworowego.

Pozytonowa emisyjna tomografia z  zastosowaniem 18F-FDG zrewolucjonizowała obrazowanie onkologiczne w ostatnich latach, odgrywając kluczową rolę w diagnostyce wielu typów nowotworów. SUVmax (maximum stan- dardized uptake valve) mierzony za pomocą 18F-FDG PET/CT jest półilościowym parametrem specyficznym dla PET, który związany jest z agresywnym zachowaniem się nowotworu.

Cel pracy: Celem pracy była ocena przydatności SUVmax określanego za pomocą PET/CT w guzie pierwotnym, który w powiązaniu z cechami klinicznymi pacjentek z rakiem endometrium mógłby mieć istotne znaczenie w usta- leniu rokowania i indywidualnego planu leczenia, dostosowanego do potrzeb poszczególnych pacjentek.

Materiał i metodyka: Badaniami objęto 90 pacjentek z endometrioidalnym rakiem błony śluzowej trzonu macicy, w I i II stopniu zaawansowania klinicznego, leczonych za pomocą radykalnej operacji w Klinice Ginekologii Onko- logicznej Collegium Medicum w Bydgoszczy w latach 2007–2008. Średnia wieku chorych wynosiła 65,1± 9,5 lat (37 – 84). Na podstawie cech histopatologicznych ustalono ryzyko nawrotu choroby. U wszystkich chorych przed planowaną operacją wykonano badanie PET/CT oraz określono wartości SUVmax.

Wyniki: Średnia wartość SUVmax w  badanej grupie wynosiła 13,95 ± 5,49. Stwierdzono wysoce istotną (p=0,0009) różnicę wyników SUVmax w zależności od stopnia zaawansowania według FIGO. Wyniki w grupie IA były niższe niż w grupach IB i II. Ponadto stwierdzono istotną (p=0,0331) różnicę wyników SUVmax w zależności od stopnia złośliwości histologicznej. Wyniki w grupie G1 były istotnie statystycznie niższe niż w grupie G3 a grupa G2 charakteryzowała się wynikami pośrednimi. Stwierdzono wysoce istotną (p=0,0005) różnicę wartości SUVmax w zależności od występowania nacieku mięśnia macicy powyżej 50%.

Otrzymano: 06.04.2013

Zaakceptowano do druku: 10.06.2013 Adres do korespondencji:

Małgorzata Walentynowicz-Sadłecka

Katedra Położnictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz, Polska tel.: +48 52 3655526, fax: +48 52 3655242 e-mail: walentowiczm@cm.umk.pl

Wstęp

5DNHQGRPHWULXPMHVWQDMF]ĊĞFLHMZ\VWĊSXMąF\PQRZRWZR

UHPĪHĔVNLFKQDU]ąGyZSáFLRZ\FKZNUDMDFKZ\VRNRUR]ZLQLĊ

W\FK]23U\]\NLHPUR]ZRMXFKRURE\ZFLąJXFDáHJRĪ\FLD>1@

:21URNXZ3ROVFHRGQRWRZDQR12QRZ\FK]DFKRURZDĔ

QDUDNDHQGRPHWULXPRUD]12]JRQ\>2@

=ZLĊNV]HQLH F]ĊVWRĞFL Z\VWĊSRZDQLD UDND HQGRPHWULXP

ZLąĪHVLĊ]URVQąFąĞUHGQLąZLHNXNRELHWHSLGHPLąRW\áRĞFLLEUD

NLHPDNW\ZQRĞFL¿]\F]QHM6]F]\W]DFKRURZDOQRĞFLQDUDNDHQGR

PHWULXPSU]\SDGDQDRNUHVRNRáRPHQRSDX]DOQ\PLĊG]\D

URNLHP Ī\FLD Z NROHMQ\FK ODWDFK U\]\NR ]DFKRURZDQLD PDOHMH

GRURNXĪ\FLDDSRQRZQ\Z]URVW]DFKRURZDOQRĞFLQDUDND

HQGRPHWULXPXNRELHWVWDUV]\FKREVHUZXMHVLĊZ]ZLą]NX]Z\Ī

V]ą F]ĊVWRĞFLą Z\VWĊSRZDQLD W\SX QLHHQGRPHWULRLGDOQHJR UDND

ZWHMJUXSLHFKRU\FK>3@:F]HVQHREMDZ\NOLQLF]QHZ\VWĊSXMąFH

XSRQDGFKRU\FKVSUDZLDMąLĪQRZRWZyUWHQ]UHJXá\UR]SR

]QDZDQ\MHVWZHZF]HVQ\PVWRSQLX]DDZDQVRZDQLDNOLQLF]QHJR

X SRQDG  SDFMHQWHN >@ -HGQDNĪH PLPR ZF]HVQHJR UR]SR

]QDQLDFKRURE\XRNRáR12NRELHW]UDNLHPHQGRPHWULXP

GRFKRG]LGRZ]QRZ\SURFHVXSRPLPR]DVWRVRZDQLDUDG\NDOQH

JROHF]HQLDFKLUXUJLF]QHJR8MHGQHMWU]HFLHMFKRU\FKZ\VWĊSXMH

Z]QRZD PLHMVFRZD Z NLNXFLH SRFKZ\ X SR]RVWDá\FK GZyFK

WU]HFLFKREVHUZRZDQHVąSU]HU]XW\RGOHJáH>@*UXSDSDFMHQWHN

] Z\VRNLP U\]\NLHP Z]QRZ\ Z\PDJD ]DVWRVRZDQLD DJUHV\Z

QHJROHF]HQLDDGMXZDQWRZHJRZSRVWDFLUDGLRLFKHPLRWHUDSLL

%DUG]R LVWRWQH MHVW SR]QDQLH MDN QDMZLĊNV]HM OLF]E\ F]\QQLNyZ

SRPDJDMąF\FKSU]HZLG\ZDüZ\VWąSLHQLHQDZURWXFKRURE\

8]QDQ\PL QLHNRU]\VWQ\PL F]\QQLNDPL URNRZQLF]\PL

ZUDNXHQGRPHWULXPVąZ\VRNLVWRSLHĔ]DDZDQVRZDQLDNOLQLF]

QHJR ZHGáXJ ),*2 SRGW\S QLHHQGRPHWULRLGDOQ\ QRZRWZRUX

Z\VRNL VWRSLHĔ ]áRĞOLZRĞFL KLVWRORJLF]QHM JáĊERNL QDFLHN PLĊ

ĞQLyZNL ]DMĊFLH ZĊ]áyZ FKáRQQ\FK QDFLHN SRGĞFLHOLVND V]\MNL

PDFLF\ SU]\GDWNyZ ]DMĊFLH SU]HVWU]HQL QDF]\QLRZ\FK /96,

>@

2FHQD Z\ĪHM Z\PLHQLRQ\FK F]\QQLNyZ PRĪOLZD MHVW GR

SLHUR SR SU]HSURZDG]HQLX UDG\NDOQHJR ]DELHJX RSHUDF\MQHJR

:JUXSLHSDFMHQWHNXNWyU\FKLVWQLHMHZ\VRNLHU\]\NRSRZLNáDĔ

RNRáRRSHUDF\MQ\FKELRUąFSRGXZDJĊGREUHURNRZDQLHZZLĊN

V]RĞFL SU]\SDGNyZ UDND HQGRPHWULXP V]F]HJyOQLH LVWRWQD MHVW

SU]HGRSHUDF\MQDRFHQDU\]\NDQDZURWXFKRURE\1RZHWHFKQLNL

REUD]RZDQLDVWZDU]DMąPRĪOLZRĞFLSU]HGRSHUDF\MQHMRFHQ\UR]

OHJáRĞFLSURFHVX QRZRWZRURZHJR 5H]RQDQV PDJQHW\F]Q\RUD]

WRPRJUD¿D NRPSXWHURZD XPRĪOLZLDMą RFHQĊ JáĊERNRĞFL QDFLH

NDQLDPDFLF\SU]H]SURFHVQRZRWZRURZ\RFHQĊ]DMĊFLDZĊ]áyZ

FKáRQQ\FK MHGQDNĪH GRNáDGQRĞü GLDJQRVW\F]QD Z\ĪHM Z\PLH

QLRQ\FKPHWRGQLHMHVW]DGRZDODMąFD&RUD]V]HUV]H]DVWRVRZD

QLHZGLDJQRVW\FHRQNRORJLF]QHM]QDMGXMHDSDUDWXUDSR]ZDODMąFD

MHGQRF]DVRZRDQDOL]RZDüDQDWRPLĊLIXQNFMĊQDU]ąGyZ3RGVWD

ZRZ\PLWHFKQLNDPLEDGDZF]\PLZW\P]DNUHVLHVąVF\QW\JUD

¿DSODQDUQDWRPRJUD¿DHPLV\MQDSRMHG\QF]HJRIRWRQX63(&7

DSU]HGHZV]\VWNLPSR]\WRQRZDHPLV\MQDWRPRJUD¿D3(7OXE

WHĪRELHWHPHWRG\ZSRáąF]HQLX]WRPRJUD¿ąNRPSXWHURZą3(7

&7L63(&7&7SR]ZDODMąF\QDMHGQRF]DVRZHX]\VNDQLHIX]ML

REUD]XUDGLRORJLF]QHJR]REUD]DPLSRZVWDá\PLZXU]ąG]HQLDFK

W grupie z głębokim naciekiem mięśniówki wyniki SUVmax były wyższe. Stwierdzono wysoce istotną (p=0,0007) różnicę wyników SUVmax w zależności od grupy ryzyka wystąpienia wznowy. Wyniki w grupie o niskim ryzyku były niższe niż w grupach o ryzyku średnim i wysokim.

Wnioski: Badanie PET/CT dostarcza ważnych informacji dotyczących guza pierwotnego u pacjentek z rakiem en- dometrium i powinno być wykonywane u chorych obciążonych, z wysokim ryzykiem powikłań okołooperacyjnych.

Chociaż wysokie wartości SUVmax związane są z wysokim ryzykiem wznowy procesu, dotychczas brak jest do- wodów, aby ta metoda obrazowania mogła zastąpić staging chirurgiczny w postępowaniu z pacjentkami z rakiem błony śluzowej trzonu macicy.

Słowa kluczowe: rak endometrium / PET / CT / SUVmax /

Abstract

The aim: The aim of the study was to determine the value of SUVmax by PET/CT measured before surgery with special focus on FIGO stage, myometrial invasion, grading and risk stratification.

Methods: A total of 90 women, aged 37-84 (mean 65.1± 9.5) with endometrial cancer (FIGO I and II) underwent 18F FDG PET/CT imaging before surgery. SUVmax of the primary tumor was assessed and compared with histo- logical prognostic factors (FIGO stage, grading, myometrial invasion, risk group).

Results: The mean SUVmax in the study group was 13.95 ± 5.49. SUVmax was significantly higher with high FIGO stage (p=0,0009), deep myometrial invasion (p=0.0005), high grade (p=0.0331) and high risk tumors (0.0007).

Patients with the poor prognosis had significantly higher SUVmax values.

Conclusions: The preoperative SUVmax measurements of the primary tumor of endometrial cancer may give additional clinical and prognostic information about risk factors and poor prognosis. High value of SUVmax might be useful in making noninvasive diagnoses and deciding the appropriate therapeutic strategy for patients with en- dometrial cancer. However, there is not enough evidence that it could in fact replace surgical staging.

Key words: endometrial cancer / PET / CT / SUVmax /

PHG\F\Q\QXNOHDUQHM3R]\WRQRZDHPLV\MQDWRPRJUD¿D]]DVWR

VRZDQLHP)'*]UHZROXFMRQL]RZDáDREUD]RZDQLHRQNRORJLF]QH

ZRVWDWQLFKODWDFKRGJU\ZDMąFNOXF]RZąUROĊZGLDJQRVW\FHZLH

OXW\SyZQRZRWZRUyZ-HVWWRREHFQLHSU]\MĊWDLUR]SRZV]HFK

QLRQDPHWRGDXĪ\ZDQDGRZ\NU\ZDQLD]PLDQQRZRWZRURZ\FK

L RNUHĞODQLD VWRSQLD ]DDZDQVRZDQLD NOLQLF]QHJR QRZRWZRUyZ

]QDMGXMąFD ]DVWRVRZDQLH UyZQLHĪ Z JLQHNRORJLL RQNRORJLF]QHM

3(7&7XPRĪOLZLDMHGQRF]DVRZąRFHQĊPHWDEROLF]QHMDNW\Z

QRĞFLRUD]PRUIRORJLL]PLDQQRZRWZRURZ\FK]QDF]ąFRSRSUD

ZLDMąF GRNáDGQRĞü GLDJQRVW\F]Qą ] QLHSRGZDĪDOQ\P ZSá\ZHP

QDGDOV]HOHF]HQLHFKRU\FK>@

689PD[(maximum standardized uptake valve)PLHU]RQ\]D

SRPRFD1))'*3(7&7MHVWSyáLORĞFLRZ\PSDUDPHWUHPVSH

F\¿F]Q\PGOD3(7NWyU\]ZLą]DQ\MHVW]DJUHV\ZQ\P]DFKRZD

QLHPVLĊJX]DSRWZLHUG]RQ\PZZLHOXQRZRWZRUDFK>1@:\

VRNLHZDUWRĞFL689PD[ZJX]LHSLHUZRWQ\PNRUHOXMą]Z\VRNą

SUROLIHUDFMąZNRPyUNDFKQRZRWZRURZ\FKFR]ZLą]DQHMHVW]H

]ZLĊNV]RQ\PZ\FKZ\WHPJOXNR]\ZV]\ENRG]LHOąF\FKVLĊNR

PyUNDFK>11@

Cel pracy

&HOHP SUDF\ E\áD RFHQD SU]\GDWQRĞFL 689PD[ RNUHĞODQH

JR]DSRPRFą3(7&7ZJX]LHSLHUZRWQ\PNWyU\ZSRZLą]DQLX

]FHFKDPLNOLQLF]Q\PLSDFMHQWHN]UDNLHPHQGRPHWULXPPyJáE\

PLHüLVWRWQH]QDF]HQLHZXVWDOHQLXURNRZDQLDLLQG\ZLGXDOQHJR

SODQX OHF]HQLD GRVWRVRZDQHJR GR SRWU]HE SRV]F]HJyOQ\FK SD

FMHQWHN

Materiał i Metodyka

%DGDQLDPLREMĊWRSDFMHQWHN]UDNLHPHQGRPHWULXPRSH

URZDQ\FKZ.OLQLFH*LQHNRORJLL2QNRORJLF]QHM&ROOHJLXP0H

GLFXPZ%\GJRV]F]\ZODWDFK2±2ĝUHGQLDZLHNXFKR

U\FKZ\QRVLáD1“ODW3±3U]HGPHQRSDX]ąE\áR12

SDFMHQWHN13SRPHQRSDX]LHĝUHGQLLQGHNV%0,

Z EDGDQHM JUXSLH Z\QRVLá 2 NJP2 D X  NRELHW Z\VWĊ

SRZDáDQDGZDJDEąGĨRW\áRĞü8]QDF]QHJRRGVHWNDEDGDQ\FK

NRELHWVWZLHUG]RQRFXNU]\FĊ2RUD]QDGFLĞQLHQLH2

3R UR]SR]QDQLX UDND EáRQ\ ĞOX]RZHM WU]RQX PDFLF\ GRNR

QDQ\PQDSRGVWDZLHPDWHULDáXRWU]\PDQHJR]Z\VNURELQFKRUH

]DNZDOL¿NRZDQHE\á\GR]DELHJXZ\FLĊFLDPDFLF\]SU]\GDWND

PL ZĊ]áDPL FKáRQQ\PL RUD] VLHFLą ZLĊNV]ą : VWDQGDUGRZ\P

EDGDQLX KLVWRSDWRORJLF]Q\P SU]HSURZDG]RQ\P SU]H] GZyFK

QLH]DOHĪQ\FKSDWRORJyZRNUHĞORQRW\SQRZRWZRUXJUDGLQJVWR

SLHĔQDFLHNDQLDPLĊĞQLyZNL]DMĊFLHV]\MNLPDFLF\SU]\GDWNyZ

ZĊ]áyZ FKáRQQ\FK 'R GDOV]HM DQDOL]\ ]DNZDOL¿NRZDQR FKRUH

]W\SHPHQGRPHWULRLGDOQ\PUDNDEáRQ\ĞOX]RZHMWU]RQXPDFLF\

ZVWRSQLXNOLQLF]QHJR]DDZDQVRZDQLDZHGáXJ),*2,RUD],,

:RSDUFLXRU\]\NRQDZURWXFKRURE\XVWDORQHQDSRGVWDZLH

FHFKKLVWRSDWRORJLF]Q\FKSDFMHQWNL]DNZDOL¿NRZDQH]RVWDá\GR

REVHUZDFMLEąGĨGRGDOV]HJROHF]HQLDEUDFK\WHUDSLDZSU]\SDG

NXZ\VWąSLHQLDĞUHGQLHJRU\]\NDZ]QRZ\±W\SHQGRPHWULRLGDOQ\

,$*3,%*1*2EH]/96,OXEEUDFK\WHUDSLDZSRáąF]HQLX]WH

OHWHUDSLąZSU]\SDGNXZ\VRNLHJRU\]\NDZ]QRZ\W\SHQGRPH

WULRLGDOQ\,$*3]/96,,%*3,,

'RJUXS\QLVNLHJRU\]\NDZ]QRZ\]DOLF]RQ\FK]RVWDáR2

FKRU\FK]UDNLHPHQGRPHWULRLGDOQ\PZVWRSQLX,$*1OXE*2

3DFMHQWNL]JUXS\QLVNLHJRU\]\NDSRGGDQH]RVWDá\REVHUZDFML

%DGDQLD 1))'* 3(7&7 SU]HSURZDG]RQR Z =DNáDG]LH

0HG\F\Q\1XNOHDUQHM&HQWUXP2QNRORJLLZ%\GJRV]F]\±1

GQL SU]HG SODQRZDQ\P ]DELHJLHP RSHUDF\MQ\P 3U]HG SRGD

QLHP1))'*XNDĪGHMSDFMHQWNLGRNRQDQRSR]LRPXJOLNHPLL

NWyU\ QLH SU]HNUDF]Dá 1 PJGO :V]\VWNLP FKRU\P ]DOHFRQR

Z\SLFLHSyáOLWUDZRG\ZFHOXZ\SHáQLHQLDSĊFKHU]DPRF]RZH

JR1))'*0%TNJPDV\FLDáDSRGDZDQRGRĪ\OQLH3R

PLQXWDFKZ\NRQ\ZDQREDGDQLH3(7&7=DUyZQR3(7MDN

L WRPRJUD¿D VZ\P ]DVLĊJLHP REHMPRZDá\ REV]DU RG SRGVWDZ\

F]DV]NLGR13XG2EUD]\X]\VNDQR]DSRPRFąVNDQHUD3(7&7

%LRJUDSKDQG%LRJUDSK16LHPHQV1LHPF\2EUD]\RFHQLD

áR GZyFK GRĞZLDGF]RQ\FK VSHFMDOLVWyZ ] G]LHG]LQ\ PHG\F\Q\

QXNOHDUQHMQLH]DOHĪQLHRGVLHELH:DUWRĞü689GOD)'*REOLF]D

QRGODREV]DUX]DLQWHUHVRZDQLD52,XĪ\ZDMąFVWDQGDUGRZHJR

UyZQDQLD :DUWRĞü 689PD[ E\áD Z\]QDF]DQD ] REUD]X NWyU\

FKDUDNWHU\]RZDáVLĊQDMZ\ĪV]ą]ZDUWRĞFL689

$QDOL]Ċ VWDW\VW\F]Qą X]\VNDQ\FK Z\QLNyZ SU]HSURZD

G]RQR]DSRPRFąSDNLHWXVWDW\VW\F]QHJR5RUD]346WDWZHUVMD

112:FHOXSRUyZQDQLDJUXS]DVWRVRZDQRWHVW\.UXVNDOD

:DOOLVDL80DQQD:KLWQH\D=DLVWRWQHSU]\MĊWRSUDZGRSRGR

ELHĔVWZRWHVWRZHQDSR]LRPLHSD]DZ\VRFHLVWRWQHSU]\

MĊWRSUDZGRSRGRELHĔVWZRWHVWRZHQDSR]LRPLHS1

Wyniki

ĝUHGQLDZDUWRĞü689PD[ZEDGDQHMJUXSLHZ\QRVLáD13

“6WZLHUG]RQRZ\VRFHLVWRWQąS UyĪQLFĊ689PD[

Z]DOHĪQRĞFLRGVWRSQLD]DDZDQVRZDQLDZHGáXJ),*2:\QLNL

ZJUXSLH,$E\á\QLĪV]HQLĪZJUXSDFK,%L,,

3RQDGWRZ\ND]DQRLVWRWQąS 331UyĪQLFĊZDUWRĞFL68

9PD[Z]DOHĪQRĞFLRGVWRSQLD]áRĞOLZRĞFLKLVWRORJLF]QHM:\QLNL

ZJUXSLH*1E\á\QLĪV]HQLĪZJUXSLH*3DJUXSD*2FKDUDNWHU\

]RZDáDVLĊZDUWRĞFLDPLSRĞUHGQLPL

6WZLHUG]RQR Z\VRFH LVWRWQą S  UyĪQLFĊ ZDUWRĞFL

689PD[Z]DOHĪQRĞFLRGZ\VWĊSRZDQLDQDFLHNXPLĊĞQLDPDFLF\

SRZ\ĪHM:JUXSLH]JáĊERNLPQDFLHNLHPPLĊĞQLyZNLZ\

QLNL689PD[E\á\Z\ĪV]H

:\ND]DQRZ\VRFHLVWRWQąS UyĪQLFĊZDUWRĞFL68

9PD[Z]DOHĪQRĞFLRGJUXS\U\]\NDZ\VWąSLHQLDZ]QRZ\:\QL

NLZJUXSLHRQLVNLPU\]\NXE\á\QLĪV]HQLĪZJUXSDFKRU\]\NX

ĞUHGQLPLZ\VRNLP

Dyskusja

: FHOX RNUHĞOHQLD F]\QQLNyZ URNRZQLF]\FK Z UDNX HQGR

PHWULXP QLH]EĊGQH MHVW SU]HSURZDG]HQLH UDG\NDOQHJR ]DELHJX

RSHUDF\MQHJR ] QDVWĊSRZ\P EDGDQLHP KLVWRSDWRORJLF]Q\P

1LH MHVW PRĪOLZH RNUHĞOHQLH LQG\ZLGXDOQHJR U\]\ND QDZURWX

FKRURE\QDSRF]ąWNXOHF]HQLDWXĪSRUR]SR]QDQLXFKRURE\EH]

]DVWRVRZDQLDOHF]HQLDFKLUXUJLF]QHJR:áDĞFLZLHZ\NRQDQ\VWD

JLQJFKLUXUJLF]QRSDWRORJLF]Q\MHVW]áRW\PVWDQGDUGHPZOHF]H

QLX FKRU\FK ] UDNLHP EáRQ\ ĞOX]RZHM WU]RQX PDFLF\ MHGQDNĪH

SU]HSURZDG]DQLH OLPIDGHQHNWRPLL RNRáRDRUWDOQHM X ZV]\VWNLFK

FKRU\FKMHVWVSUDZąNRQWURZHUV\MQą,VWQLHMąGRQLHVLHQLDRPRĪ

OLZRĞFL OHF]HQLD UDND HQGRPHWULXP ]D SRPRFą ]DELHJX Z\FLĊ

FLD PDFLF\ ] SU]\GDWNDPL EH] Z\FLQDQLD ZĊ]áyZ FKáRQQ\FK

X SDFMHQWHN ] QLVNLP U\]\NLHP Z]QRZ\ >12@ 3U]HGRSHUDF\MQH

]DVWRVRZDQLHPHWRG\REUD]RZHMSRPDJDMąFHMZ\áRQLüJUXSĊSD

FMHQWHN]QLVNLPU\]\NLHPQDZURWXFKRURE\E\áRE\EDUG]RXĪ\

WHF]Q\PQDU]ĊG]LHPZSODQRZDQLXOHF]HQLDXFKRU\FK]UDNLHP

EáRQ\ĞOX]RZHMWU]RQXPDFLF\8GRZRGQLRQRLĪSRWZLHUG]HQLH

Z\VRNLHJR Z\FKZ\WX 1) )'* PD ]QDF]HQLH Z UyĪQLFRZDQLX

]PLDQáDJRGQ\FKRG]PLDQ]áRĞOLZ\FK>13@

:\FKZ\W )'* RFHQLDQ\ MHVW ]D SRPRFą RNUHĞOHQLD 689

>11:\VRNDZDUWRĞü689PD[QLHW\ONRNRUHOXMH]Z\VRNą

SUROLIHUDFMąNRPyUHNQRZRWZRURZ\FKOHF]WDNĪH]ZLą]DQDMHVW

] LQQ\PL FHFKDPL PyZLąF\PL R  DJUHV\ZQ\P ]DFKRZDQLX VLĊ

JX]DWDNLPLMDN]DMĊFLHZĊ]áyZFKáRQQ\FKZ\VRNLPU\]\NLHP

SRZVWDQLDSU]HU]XWyZ>1@:GRVWĊSQ\PSLĞPLHQQLFWZLHLVWQLHMH

QLHZLHOHGRQLHVLHĔQDWHPDWNRUHODFML689PD[Z3(7&7ZJX

]LHSLHUZRWQ\PDFHFKDPLNOLQLF]QRSDWRORJLF]Q\PLXSDFMHQWHN

]UDNLHPEáRQ\ĞOX]RZHMWU]RQXPDFLF\GODWHJRFHOHPEDGDĔE\áD

RFHQDZDUWRĞFL689PD[ZJX]LHSLHUZRWQ\PZ]DOHĪQRĞFLRG

VWRSQLD ]DDZDQVRZDQLD NOLQLF]QHJR ]áRĞOLZRĞFL SDWRORJLF]QHM

QDFLHNXPLĊĞQLyZNLRUD]U\]\NDZ]QRZ\

:SU]HSURZDG]RQ\FKEDGDQLDFKGRW\F]ąF\FKSDFMHQWHN

]UDNLHPHQGRPHWULXPZVWRSQLX,L,,ZHGáXJ),*2VWZLHUG]R

QRĞUHGQLąZDUWRĞü689PD[ZEDGDQHMJUXSLH13“3R

QDGWRSRWZLHUG]RQRZ\VRFHLVWRWQąS UyĪQLFHZDUWRĞFL

689PD[Z]DOHĪQRĞFLRGVWRSQLD]DDZDQVRZDQLDZHGáXJ),*2

:\QLNLZJUXSLH,$E\á\QLĪV]HQLĪZJUXSDFK,%L,,3RQDGWR

VWZLHUG]RQRLVWRWQąS 331UyĪQLFĊZ\QLNyZ689PD[Z]D

OHĪQRĞFLRGVWRSQLD]áRĞOLZRĞFLKLVWRORJLF]QHM:\QLNLZJUXSLH

*1E\á\QLĪV]HQLĪZJUXSLH*3DJUXSD*2FKDUDNWHU\]RZDáDVLĊ

Z\QLNDPLSRĞUHGQLPL

6WZLHUG]RQR UyZQLHĪ Z\VRFH LVWRWQą S  UyĪQLFĊ

ZDUWRĞFL689PD[Z]DOHĪQRĞFLRGZ\VWĊSRZDQLDQDFLHNXPLĊ

ĞQLDPDFLF\SRZ\ĪHM:JUXSLH]JáĊERNLPQDFLHNLHPPLĊ

ĞQLyZNLZ\QLNL689PD[E\á\Z\ĪV]H

5yZQLHĪZSRUyZQDQLXGRQDV]\FKZ\QLNyZEDGDĔ1DND

PXUDLZVSVWZLHUG]LOLĪH689PD[]ZLą]DQ\E\á]HVWRSQLHP

),*2 JUDGLQJLHP QDFLHNLHP PLĊĞQLyZNL >1 1@ 3RGREQLH

ZEDGDQLDFKSU]HSURZDG]RQ\FKSU]H]/HHLZVSZDUWRĞFL68

9PD[ X  NRELHW ] UDNLHP HQGRPHWULXP ]DOHĪDá\ RG VWRSQLD

),*2 ]áRĞOLZRĞFL KLVWRORJLF]QHM QDFLHNX PLĊĞQLyZNL RUD] RG

]DMĊFLD SU]HVWU]HQL QDF]\QLRZ\FK RUD] QDMZLĊNV]HJR Z\PLD

UX JX]D >2@7RUL]XND L ZVS EDGDMąF ZDUWRĞFL 689PD[ X 22

SDFMHQWHN]UDNLHPEáRQ\ĞOX]RZHMWU]RQXPDFLF\VWZLHUG]LOLLĪ

ZDUWRĞFL689Z]UDVWDá\ZUD]]HVWRSQLHPNOLQLF]QHJR]DDZDQ

VRZDQLD RUD] QDFLHNLHP PLĊĞQLyZNL L QDMZLĊNV]\P Z\PLDUHP

JX]D>21@

:SU]HSURZDG]RQ\FKSU]H]QDVEDGDQLDFKVWZLHUG]RQRZ\

VRFHLVWRWQąS UyĪQLFĊZDUWRĞFL689PD[Z]DOHĪQRĞFL

RGJUXS\U\]\NDZ\VWąSLHQLDZ]QRZ\:DUWRĞFL689PD[E\á\

QLĪV]H SU]\ QLVNLP U\]\NX Z]QRZ\ Z SRUyZQDQLX ] JUXSDPL

RU\]\NXĞUHGQLPLZ\VRNLP:GRVWĊSQ\PSLĞPLHQQLFWZLHLVW

QLHMH QLHZLHOH EDGDĔ GRW\F]ąF\FK SU]HGRSHUDF\MQ\FK ZDUWRĞFL

Tabela I. Wyniki SUV max w zależności od cech kliniczno-patologicznych.

ĝUHGQLD 2GFK\OHQLH VWDQGDUG 0LQLPXP 'ROQ\ .ZDUW\O 0HGLDQD *yUQ\ .ZDUW\O 0DNVLPXP 7HVW .UXVNDOD:DOOLVD 80DQQD:KLWQH\D

2JyáHP

2JyáHP 13,95 5,49 3,90 9,20 13,75 17,50 28,50

FIGO

FIGO

IA 11,45 6,14 3,90 7,60 9,70 13,60 28,50 D

0,0009

IB 14,61 4,37 6,60 11,10 15,20 17,35 25,80 b

II 17,09 5,75 5,80 16,40 19,50 20,40 24,30 b

*UDGLQJ

*UDGLQJ

1 10,85 4,68 4,30 8,55 9,20 12,70 21,30 D

0,0331

2 14,06 5,54 3,90 9,40 14,00 17,50 28,50 DE

3 16,64 4,61 10,80 12,10 17,20 20,20 25,80 b

1DFLHNPP!

1DFLHN

PLĊĞQLyZNL

! 15,33 4,54 6,60 12,20 15,60 18,20 25,80

0,0005

” 11,55 6,18 3,90 7,40 9,70 14,00 28,50

*UXSDU\]\NDZ]QRZ\

*UXSDU\]\ND

QLVNLH 11,45 6,14 3,90 7,60 9,70 13,60 28,50 D

0,0007

ĞUHGQLH 14,24 4,20 6,60 10,40 15,20 17,10 23,40 b

Z\VRNLH 16,72 5,34 5,80 12,20 17,80 20,30 25,80 b

689PD[ZSUHG\NFMLU\]\NDQDZURWXFKRURE\XSDFMHQWHN]UD

NLHPEáRQ\ĞOX]RZHMWU]RQXPDFLF\.LWLMDPDLZVSZDQDOL]LH

ZLHORF]\QQLNRZHMZ\ND]DOLĪHZDUWRĞFL689PD[]ZLą]DQHE\á\

]U\]\NLHPQDZURWXFKRURE\S +5111&,12

1231>22@

1DNDPXUDLZVSZ\ND]DOLLĪQLHW\ONRF]DVGRZ\VWąSLHQLD

Z]QRZ\OHF]WDNĪHFDáNRZLWHSU]HĪ\FLD]DOHĪąRGZDUWRĞFL68

9PD[ZJX]LHSLHUZRWQ\P>S RUD]S 3RGSRZLHGQLR

>23@

3U]HSURZDG]RQHSU]H]QDVEDGDQLDVą]JRGQH]GRQLHVLHQLD

PLZSLĞPLHQQLFWZLHLSRWZLHUG]DMą]QDF]HQLHZ\NRQ\ZDQLDED

GDQLD3(7&7XSDFMHQWHN]UDNLHPHQGRPHWULXP=DVWRVRZDQD

QLHLQZD]\MQD WHFKQLND REUD]RZDQLD MHVW  QLH]Z\NOH LVWRWQD GOD

SDFMHQWHNVWDUV]\FKEĊGąF\FKZJUXSLHU\]\NDSRZDĪQ\FKSRZL

NáDĔĞUyGLSRRSHUDF\MQ\FK

=DSRPRFąREOLF]RQ\FKZDUWRĞFL689PD[PRĪOLZHMHVWZ\

áRQLHQLHSRGJUXS\SDFMHQWHN]QLVNLPU\]\NLHPZ]QRZ\XNWy

U\FKQLHPDSRWU]HE\]DVWRVRZDQLDUDG\NDOQHJROHF]HQLDRSHUD

F\MQHJR0RĪOLZHMHVWUyZQLHĪZ\RGUĊEQLHQLHSRGJUXS\FKRU\FK

]Z\VRNLPU\]\NLHPZ]QRZ\NWyUHRGQLRVąNRU]\ĞFL]DJUHV\Z

QHJROHF]HQLDRSHUDF\MQHJRLOHF]HQLDDGMXZDQWRZHJR:\VRNLH

ZDUWRĞFL 689PD[ RG]ZLHUFLHGODMą PHWDEROL]P JOXNR]\ NWyU\

SRZLą]DQ\MHVW]QLHGRWOHQLHQLHPDNW\ZDFMąRQNRJHQyZZ]PR

ĪRQąDQJLRJHQH]ąRUD]ZLĊNV]\PSRWHQFMDáHPDJUHV\ZQRĞFLQR

ZRWZRUX

Wnioski

%DGDQLDSU]HSURZDG]RQHSU]H]QDVSRWZLHUG]DMąĪHEDGDQLH

3(7&7 GRVWDUF]D ZDĪQ\FK LQIRUPDFML GRW\F]ąF\FK JX]D SLHU

ZRWQHJRXSDFMHQWHN]UDNLHPHQGRPHWULXPLSRZLQQRE\üZ\NR

Q\ZDQHXFKRU\FKREFLąĪRQ\FK]Z\VRNLPU\]\NLHPSRZLNáDĔ

RNRáRRSHUDF\MQ\FK&KRFLDĪZ\VRNLHZDUWRĞFL689PD[]ZLą]D

QHVą]UHJXá\]Z\VRNLPU\]\NLHPZ]QRZ\SURFHVXGRW\FKF]DV

EUDNMHVWGRZRGyZDE\MDNDNROZLHN]PHWRGREUD]RZDQLDPRJáD

]DVWąSLüVWDJLQJFKLUXUJLF]Q\ZSRVWĊSRZDQLX]SDFMHQWNDPL]UD

NLHPEáRQ\ĞOX]RZHMWU]RQXPDFLF\

Rycina 1. Wartości SUVmax w zależności od stopnia zaawansowania według FIGO.

Rycina 3. Wartości SUVmax w zależności od nacieku >50% (naciek mm – naciek mięśniówki).

Rycina 2. Wartości SUVmax w zależności od złośliwości histologicznej (grading).

Rycina 4. Wartości SUVmax w zależności od grupy ryzyka (n-niskie, s-średnie, w-wysokie).

Piśmiennictwo

1. Jamal A, Siegel R, Xu J, Ward E. Cancer statistics, 2010. CA Cancer J Clin. 2010, 60, 277-300.

2. www.epid.coi.waw.pl/krn/

3. Markowska J, Madry R. Zarys Ginekologii Onkologicznej. T.2. Poznań:Termedia, 2012.

4. Rose P. Endometrial carcinoma. N Engl J Med. 1996, 335, 640-649.

5. Nout R, Smit VT, Putter H, [et al.]. Vaginal brachytherapy versus pelvic external beam radiotherapy for patients with endometrial cancer of high-intermediate risk (PORTEC-2): an open-label, non-inferiority, randomised trial. Lancet. 2010, 375, 816-823.

6. Amant F, Moerman P, Neven P, [et al.]. Endometrial cancer. Lancet. 2005, 366, 491-505.

7. Gottwald L, Sek P, Kubiak R, [et al.]. Effectiveness of tissue microarray technique for the assessment of estrogen and progesterone receptors expression in endometrioid endometrial cancer--preliminary report. Ginekol Pol. 2012, 83, 342-346.

8. Gottwald L, Chałubińska J, Moszyńska-Zielińska M, [et al.]. Endometrioid endometrial cancer- -the prognostic value of selected clinical and pathological parameters. Ginekol Pol. 2011, 82, 743-748.

9. Marek Grabiec, Małgorzata Walentowicz-Sadłecka. Medycyna nuklearna w ginekologii onkologicznej. W: Zarys ginekologii onkologicznej. T. 1. Red. Markowska J, Mądry R. Poznań:

Termedia. 2012; 105-117.

10. Risum S, Høgdall C, Loft A, [et al.]. The diagnostic value of PET/CT for primary ovarian cancer-a prospective study. Gynecol Oncol. 2007, 105, 145-149.

11. Kim E. Whole-body positron emission tomography and positron emission tomography/

computed tomography in gynecologic oncology. Int J Gynecol Cancer. 2004, 14, 12-22.

12. Hidaka T, Kato K, Yonezawa R, [et al.]. Omission of lymphadenectomy is possible for low-risk corpus cancer. Eur J Surg Oncol. 2007, 33, 86–90.

13. Tsujikawa T, Yoshida Y, Kudo T, [et al.]. Functional Images Reflect Aggressiveness of Endometrial Carcinoma: Estrogen Receptor Expression Combined with 18F-FDG PET. J Nucl Med. 2009, 50, 1598-1604.

14. Paulino A, Johnstone P. FDG-PET in radiotherapy treatment planning: Pandora’s box? Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2004, 59, 4–5.

15. Fukui M, Blodgett T, Snyderman C, [et al.]. Combined PET-CT in the head and neck: part 2.

Diagnostic uses and pitfalls of oncologic imaging. Radiographics. 2005, 25, 913–930.

16. Hickeson M, Yun M, Matthies A, [et al.]. Use of a corrected standardized uptake value based on the lesion size on CT permits accurate characterization of lung nodules on FDG-PET. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2002, 29, 1639–1647.

17. Koolen B, Vrancken Peeters M, [et al.]. Association of primary tumour FDG uptake with clinical, histopathological and molecular characteristics in breast cancer patients scheduled for neoadjuvant chemotherapy. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2012, 39, 1830-1838.

18. Nakamura K, Kodama J, Okumura Y, [et al.]. The SUVmax of 18F-FDG PET correlates with histological grade in endometrial cancer. Int J Gynecol Cancer. 2010, 20, 110–115.

19. Nakamura K, Hongo A, Kodama J, Hiramatsu Y. The measurement of SUVmax of the primary tumor is predictive of prognosis for patients with endometrial cancer. Gynecol Oncol. 2011, 123, 82–87.

20. Lee H, Ahn B, Hong C, [et al.]. Preoperative risk stratification using 18F-FDG PET in women with endometrial cancer. Nuklearmedizin. 2011, 50, 204–213.

21. Torizuka T, Nakamura F, Takekuma M, [et al.]. FDG PET for the assessment of myometrial infiltration in clinical stage I uterine corpus cancer. Nucl Med Commun. 2006, 27, 481–487.

22. Kitajima K, Kita M, Suzuki K, [et al.]. Prognostic significance of SUVmax (maximum standardized uptake value) measured by [¹⁸F]FDG PET/CT in endometrial cancer. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2012, 39, 840-845.

23. Nakamura K, Imafuku N, Nishida T, [et al.]. Measurement of the minimum apparent diffusion coefficient (ADCmin) of the primary tumor and CA125 are predictive of disease recurrence for patients with endometrial cancer. Gynecol Oncol. 2012, 124, 335-339.

Szanowni Państwo,

Z przyjemnością przedstawiamy nowy podręcznik, napisany przez klinicystów-praktyków, którzy w sposób jasny i zwięzły omawiają najważniejsze zagadnienia z zakresu ginekologii onkologicznej.

Zgodnie z intencją Autorów, nie jest to szeroka analiza naukowa, lecz zbiór praktycznych wskazówek jak skutecznie rozpoznawać i leczyć nowotwory w oparciu o nowoczesną wiedzę.

Mamy nadzieję, że zaproponowana formuła spotka się z dobrym przyjęciem i okaże przydatna w kształceniu podyplomowym lekarzy.

Zamówienia:

Prosimy przesyłać na niżej podany adres e-mail:

wtog@tlen.pl

więcej informacji oraz zamówienia na stronie:

http://www.praktycznaultrasonografia.pl/inne-publikacje/

W zamówieniu prosimy podać dokładny adres do wysyłki oraz dane do wystawienia faktury.

Prosimy o dokonanie wpłaty na konto:

Wielkopolskie Towarzystwo Onkologii Ginekologicznej 60-535 Poznań ul. Polna 33

Bank PKO S.A. 83124017471111000018496622

K O M U N I K A T