Stanisław Raczkowski
Niektóre uwagi o pracy adwokatów
w sprawach cywilnych
Palestra 22/11-12(251-252), 63-65
N r 1 1 -1 2 (2 5 1 -2 5 2 ) Uwagt o p racy a d w o ka tó w w spraw ach cyw iln yc h 63
W 1921 roku zostaje pierwszym polskim ministrem pełnomocnym w Japonii W 1926 roku zostaje ministrem pełnomocnym w Moskwie. Funkje te pełnił w la tach 1926—1932. W tym czasie podpisał tzw. pakt Litwinowa. W 1933—1935 był am basadorem w Stanach Zjednoczonych. W latach 1936—1939 pełnił funkcje senatora. Zmarł w czasie drugiej wojny światowej. Chorobę jego i śmierć opisał Stanisław Podlewski w książce pt. „Przemarsz przez piekło”. Patek został w czasie powstania przysypany gruzami w kamienicy przy ul. Długiej. Bardzo cierpiał. W pewnej sprzeczności z tym opisem jest informacja zawarta w Encyklopedii Powszechnej PWN, która określa datę jego śmierci na ok 1945.
Adwokackie życie Stanisława Patka, jego pasja obrończa, jego umiłowanie wol ności i sprawiedliwości, jego rzetelność, pracowitość i obowiązkowość powinny być wzorem dla adwokackich pokoleń.
B i b l i o g r a f i a S ta n is ła w P a t e k : O b ro n y o sk a rż o n y c h w s p r a w a c h p o lity c z n y c h , „ P a l e s t r a ” 1937. S ta n is ła w P a t e k : W s p o m n ie n ia w a ż k ic h o k re só w p r a c y , W a rsz a w a 1933. L e o n B e r e n s o n : Z s a li śm ie rc i, W a rsz a w a 1929. S te fa n ia S e m p o ł o w s k a : W w ię z ie n ia c h , W a rsz a w a 1960. L e o n B e r e n s o n : K ró le w s k a 25, W a rsz a w a 1960. H a n n a M o r t k o w i c z-O 1 c z a k o w a : P a n n a S te f a n ia , W a rsz a w a 1961. H a lin a K i e p u r s k a : W a rsz a w a w r e w o lu c ji 1905—1907, W a rsz a w a 1974. K a z im ie rz R u d n i c k i : W s p o m n ie n ia p r o k u r a to r a , W a rsz a w a 1957. M ie c z y sła w J a r o s z : W ę d ró w k i p o ś c ie ż k a c h w s p o m n ie ń , W a rsz a w a 1963. D io n iz a W a w r z y k o w s k a -W i e r c i o c h o w a : Z u m iło w a n ia , L u b lin 1973. S ta n is ła w R a d e k : R e w o lu c ja w W a rsz a w ie 1904—1909, W a rsz a w a 1938. S ta n is ła w P o d l e w s k i : P rz e m a rs z p rz e z p ie k ło , W a rsz a w a 1971. S Ę D Z I O W I E O A D W O K A T A C H 1. N IE K T Ó R E U W A G I O P R A C Y A D W O K A T Ó W W S P R A W A C H C Y W IL N Y C H
Uwagi te stanowią odbicie spojrzenia sędziego-cywilisty na pracę adwokatów w Sądzie Rejonowym z siedzibą w Wałbrzychu. Jest rzeczą oczywistą, że poziom pracy w zespołach adwokackich jest zróżnicowany, uwagi zaś sprowadzają się do uogólnień w kwestii: 1) warunków formalnych pism procesowych sporządzanych przez adwokatów, 2) roli adwokata w rozstrzyganiu spraw rodzinnych, 3) kultury pracy adwokatów, 4) treści pism procesowych, 5) terminowości czynności proceso wych, 6) udziału adwokata w postępowaniu egzekucyjnym.
1) W a r u n k i f o rm a ln e , ja k im m a ją o d p o w ia d a ć p is m a p ro c e so w e sp o rz ą d z a n e p rzez a d w o k a tó w
Dość często spotyka się sporządzone niedbale pisma procesowe. Dotyczy to zwłaszcza pozwu. Uchybienia te polegają przede wszystkim na:
— niedokładnym podaniu adresu stron,
64 S t a n i s l a w R a c z k o w s k i N r 1 1 -1 2 (2 5 1 -2 5 2 )
— niepodpisaniu pisma procesowego, — niedołączeniu pełnomocnictwa,
— niepodaniu wartości przedmiotu sporu (w sprawach majątkowych).
W tzw. sprawach zagranicznych pisma procesowe w wielu wypadkach nie odpo wiadają wymaganiom pod względem graficznym (nie są sporządzane na kredo wym papierze).
2) Rola adwokata w rozstrzyganiu spraw rodzinnych
Nie ma właściwie zastrzeżeń do pracy adwokatów w sprawach alimentacyjnych. Widoczny jest ich wysiłek w ustalaniu miejsc zamieszkania i pracy pozwanych, kierowanie się rozsądkiem przy rozważaniu ugodowych propozycji sądu. Nato miast w sprawach rozwodowych nie ma dostosowywania się pełnomocników stron do klimatu pojednania, jaki usiłuje stworzyć sąd. Spotyka się też, choć nieczęsto, takie działanie adwokata, które prawie że uniemożliwia późniejsze pojednanie stron (między innymi napastliwy ton wywodów pozwu, zwykle mijający się z prawdą w świetle późniejszych ustaleń sądu). Jedynie w zakresie prawa do mieszkania przeważa tendencja do kompleksowego załatwienia sporu małżonków Wyjątkowo spotyka się tę tendencję w zakresie problemu podziału majątku. Być może jest to spowodowane sztywną postawą sądu rodzinnego, który każdą opo zycję strony drugiej przeciwko podziałowi majątku wykorzystuje — jako prze słankę — do nierozpoznania wniosku. Generalnie rzecz biorąc, można stwierdzić zbyt małą pracę adwokatów ze stronami w kwestii tzw. kulturalnego rozwodu.
3) Kultura pracy adwokatów
Brak uwag ze strony tutejszego Sądu Rejonowego, kierowanych do Rady Adwo kackiej w Wałbrzychu, o niewłaściwym zachowaniu się adwokata, jak również niestosowanie przez ten Sąd rygorów policji sesyjnej wobec adwokatów świadczy niewątpliwie dobrze o harmonijnej współpracy adwokatury z sądem. Jest to prze de wszystkim zasługa adwokatów z dużym doświadczeniem zawodowym, którzy imponują taktem i sposobem bycia na rozprawie. Jednocześnie stwierdza się z przy krością, że wielu młodych adwokatów zachowuje się w sposób niekulturalny wo bec stron (wobec sądu zjawisko to jest raczej wyjątkowe). Wydaje się, że proble mowi kultury pracy adwokata zbyt mało poświęca się uwagi w czasie aplikacji adwokackiej. Wreszcie godnym pożałowania jest fakt częstego braku szacunku wzajemnego wobec siebie wśród adwokatów, którzy animozje osobiste uwidacz niają niekiedy bardzo wymownie w toku prowadzonych spraw.
4) Treść pism procesowych
W zasadzie wytknąć tutaj można przede wszystkim niewłaściwe formułowanie wniosków dowodowych. Brak jest często wyraźnie określonych tez dowodowych. Dość często spotyka się też brak podstawy prawnej żądania, a motywy żądania sformułowane są lakonicznie i są one niepełne, tak że sądowi trudno jest na pierwszym posiedzeniu zgromadzić materiał dowodowy, by zakończyć na nim sprawę.
Ostatnio obserwuje się pochopne wnioski adwokatów o zwalnianie od kosztów sądowych, które z góry skazane są na niepowodzenie, a które z konieczności pro wadzą do przewlekłości postępowania.
N r 11-12 (251-252) D ziałalność ad w o k ató w w spraw ach k a rn y c h 6 5
5) Terminowość czynności procesowych
W ostatnich latach odnotowałem znaczny postęp w zachowaniu terminów do wykonania tych czy innych czynności procesowych (głównie złożenia pism proce sowych) przez adwokatów. Niezachowanie w tym względzie terminu stanowi rzadki wypadek. Niemniej jednak w dalszym ciągu obserwuje się zjawisko braku koncentracji wniosków dowodowych w pozwie (wniosku), zwłaszcza w sprawach skomplikowanych, oraz składanie wniosków dowodowych w trakcie procesu, choć niewątpliwie w wielu wypadkach można by było taki wniosek dowodowy umieścić w pozwie. Jest to na pewno jedna z przyczyn problemu tzw. starych spraw w są dzie.
6) Udział adwokata w postępowaniu egzekucyjnym
Należy podkreślić, że udział adwokata w postępowaniu egzekucyjnym jest nie wielki, a tam, gdzie ma on miejsce (głównie w sprawach alimentacyjnych), czę sto — zapewne przez przeoczenie — adwokat nie dołącza pełnomocnictwa w spra wie egzekucyjnej. Na tle skarg stron na postępowanie komornika należy zauważyć, że czasami w sprawach tych działa on bez porozumienia ze stronami, doprowa dzając w ten sposób do zaognienia stosunków rodzinnych. Wobec stosunkowo sła bej pracy komorników szerszy i aktywny udział adwokatów w postępowaniu egze kucyjnym byłby bardzo pożądany i umożliwiłby sądowi lepszy nadzór judykacyjny nad ich pracą.
Stanisław Raczkowski Wiceprezes Sądu Rejonowego 2.
D Z IA Ł A L N O Ś Ć A D W O K A T Ó W W S P R A W A C H K A R N Y C H
Spostrzeżenia zawarte w niniejszej informacji dotyczyć będą tylko niektórych fragmentów pracy adwokatów występujących w sprawach karnych przed Sądem Rejonowym w Wałbrzychu.
Ogólnie rzecz traktując, ocena pracy adwokatów jest dobra. Odnosi się to głów nie do osób z dłuższym stażem pracy. Cechuje ich fachowość i wysoka kultura. Nie można tego powiedzieć, niestety, o młodszych wiekiem adwokatach. Brak uwag krytycznych pod ich adresem ze strony sądu oraz niestosowanie rygorów policji sesyjnej jest m.in. następstwem dobrze układającej się od lat współpracy między adwokaturą a sądem.
Dla usprawnienia pracy i utrwalenia tej dobrej współpracy podam kilka uwag dotyczących pracy adwokatów na rozprawach. Przede wszystkim zauważa się u nie których adwokatów małą aktywność. Niektórzy przychodzą na rozprawy niepunk- tualnie, nie zawsze są przygotowani, niekiedy bez uzasadnionej potrzeby opuszczają salę rozpraw, co utrudnia pracę sądowi oraz rodzi niezadowolenie stron. W następ stwie tego wnioski końcowe niejednokrotnie nie są zgodne z zebranym materiałem dowodowym. Nieznajomość akt sprawy powoduje, że niektóre wnioski dowodowe są nie przemyślane i nie są poparte dostatecznym uzasadnieniem. Prowadzi to do przewlekłości postępowania.