Recenzja rozprawy doktorskiej

dr hab. inż. Piotr KURYŁO, prof. nadzw.

Instytut Budowy i Eksploatacji Maszyn

Zakład Automatyzacji Procesów Produkcyjnych Uniwersytet Zielonogórski

ul. Szafrana 4 65-246 Zielona Góra

e-mail: P.Kurylo@ibem.uz.zgora.pl

Recenzja

rozprawy doktorskiej

Zielona Góra, 07.03.2019r.

mgr inż. MAREK JASIŃSKI

pt. ,,METODYKA PLANOWANIA DZIAŁAŃ PREWENCYJNYCH UTRZYMANIA RUCHU MASZYN DOŁOWYCH'

1. Uwagi ogólne

Rozprawa doktorska mgr inż. Marka Jasińskiego poświęcona jest istotnym problemom pla­

nowania działań w zakresie utrzymania ruchu maszyn dołowych jakie eksploatowane są w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A.

Praca powstała na Wydziale Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej, a jej promoto­

rem jest dr hab. inż. Stanisław Janik, prof. nadzw. Politechniki Poznańskiej, promotorem pomocniczym jest dr inż. Małgorzata Jasiulewicz-Kaczmarek.

Recenzowana rozprawa mieści się w dyscyplinie naukowej - Budowa i eksploatacja maszyn, w szczególności można ją zaliczyć do istotnego nurtu rozwoju współczesnej inżynierii utrzymania ruchu.

2. Zakres rozprawy

Przedmiotem rozprawy jest opracowanie metodyki planowania działań prewencyjnych utrzymania ruchu maszyn dołowych. Do przeprowadzonych badań wybrany został jeden ze światowych liderów produkcji miedzi i srebra - KGHM Polska Miedź S.A.,

Treść rozprawy składa się zasadniczo z sześciu rozdziałów, spisu rysunków, tabel oraz spisu literatury (146 pozycji literaturowych).

W początkowej części pracy zamieszczone zostało streszczenie pracy w języku polskim i języku angielskim, ważniejsze symbole i skróty oraz kopia porozumienia w sprawie udo­

stępnienia materiałów do napisania rozprawy doktorskiej przez KGHM Polska Miedź. S.A.

W rozdziale pierwszym przedstawiona została problematyka utrzymania ruchu w za­

kładach produkcyjnych ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki pracy parku maszynowego w oddziałach górniczych oraz uzasadnienie podjęcia tematu dysertacji. W dalszej części przedstawiono założenia badawcze, hipotezę badawczą i cel pracy. W końcowej części roz­

działu podano koncepcję rozwiązania problemu.

W rozdziale drugim podany został ogląd literatury przedmiotu i jej analiza pod kątem podjętej przez doktoranta problematyki. W rozdziale tym omówiono definicję, cel i zakres stosowania utrzymania ruchu. Przedstawiono także stosowane w utrzymania ruchu strategie, współczesne koncepcje oraz technologie informacyjne wspomagające eksploatację parku ma­

szynowego. W dalszej części rozdziału omówiono zagadnienia związane z niezawodnością oraz prognozowaniem stanu technicznego obiektów technicznych.

W rozdziale trzecim został opisany teren badań, kryteria doboru obiektu badawczego oraz zastosowany system informatyczny wspomagający utrzymanie ruchu maszyn w anali­

zowanym przedsiębiorstwie. W kolejnej części została zaprezentowana populacja generalna i dobór próby badawczej, a w końcowej części rozdziału przeanalizowana została zapropono­

wana metodyka oraz przedstawiono koncepcję realizacji badań.

W rozdziale czwartym przedstawione zostały wyniki badań istniejącego stanu nieza­

wodności układów i podzespołów wozów odstawczych oraz wyniki badań, a w nich określo­

ny został poziom niezawodności układów i podzespołów wozów odstawczych na podstawie diagramów Pareto-Lorenza.

W rozdziale piątym przedstawiono analizę badań niezawodności układów i podzespo­

łów wozów odstawczych oraz analizę badań poziomu niezawodności układów i podzespołów wozów odstawczych na podstawie diagramów Pareto-Lorenza w kierunku planowania działań prewencyjnych utrzymania ruchu maszyn dołowych.

W rozdziale szóstym przedstawiono wnioski i określono kierunki dalszych badań.

Obiektem badań doktoranta jest jeden ze światowych liderów produkcji miedzi i sre­

bra - KGHM Polska Miedź S.A. którego siedziba zlokalizowana na terenie województwa dolnośląskiego.

Zasadniczym przedmiotem rozprawy było opracowanie metodyki planowania działań prewencyj-nych utrzymania ruchu maszyn dołowych, jakie wykorzystywane są w pozyski­

waniu rudy miedzi.

3. Ocena celowości podjęcia problematyki

Oprócz surowców energetycznych niezwykle ważną z punktu widzenia przemysłu rolę odgrywają rudy metali. Polska dysponuje dużymi złożami rud miedzi (LGOM- Legnicko - Głogowski Okręg Miedziowy), które przetwarza się w hutach zlokalizowanych w Legnicy i Głogowie.

Wydobycie rud miedzi wiąże się głównie z operacjami technologicznymi wykonywa­

nymi w podziemiach kopalni. Do realizacji każdej z operacji przeznaczone są specjalistyczne samojezdne maszyny górnicze typu: wozy wiercące, kotwiące, do obrywki, odstawcze, łado­

warki kopalniane i inne. Cel realizacji pracy oceniam pozytywnie, gdyż dla zapewnienia peł­

nej zdolności produkcyjnej zakładu górniczego wymagana jest właściwa eksploatacja całego parku maszynowego pracującego w polu eksploatacyjnym przedsiębiorstwa górniczego. Od­

powiadają za nią zarówno pracownicy służb utrzymania ruchu zakładu górniczego, jak rów­

nież coraz częściej pracownicy firm zewnętrznych.

W podziemnych komorach naprawczych samojezdnych maszyn górniczych umiej­

scowione są także stanowiska serwisowe poszczególnych producentów maszyn górniczych, których zadaniem jest wykonywanie planowanych napraw maszyn oraz usuwaniem powstają­

cych w okresie gwarancyjnym wszelkiego rodzaju awarii.

Wszystkie procesy w zakresie eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych to istotny składnik procesu produkcyjnych a w szczególności procesów wydobywczych. Koszty gene­

rowane w podsystemie obsługi łącznie z kosztami kapitałowymi przeznaczonymi na zakup nowych środków transportu wpływają istotnie na rentowność takiej inwestycji. Ma to szcze­

gólne znaczenie w przypadku pojazdów kołowych charakteryzujących się dość krótkim, lecz bardzo intensywnym okresem ich eksploatacji. W takiej sytuacji każdy sposób obniżenia kosztów związanych z procesami obsługi pojazdów jest niezwykle ważny dla przedsiębiorstw użytkujących te pojazdy. Aby podjąć wnikliwą analizę kosztów obsługi niezbędna jest do­

głębna znajomość miejsc i przyczyn ich powstawania, a także systematyczna rejestracja da­

nych z tym związanych, umożliwiająca następnie wielokryterialną analizę. Wymaga to co jest oczywiste, dysponowania specjalistycznym oprogramowaniem posiadającym takie funkcje.

Oprogramowanie wspomagające kierowanie eksploatacją koncentruje się najczęściej jednak na procesach użytkowania pojazdów, które są szczególnie pracochłonne biorąc pod uwagę planowanie i rozliczanie ich ruchu w procesie użytkowania. Każde poszerzenie moż­

liwości objęcia rejestracją zdarzeń w zakresie obsługi pojazdów wymaga uprzedniego zreali­

zowania stosownych prac o charakterze studialnym, takich jakie zostały przeprowadzone w

recenzowanej pracy.

Biorąc to pod uwagę, wybór tematyki pracy, koncentrującej się na problemach projek­

towania procesu obsługiwania środków transportu kołowego, należy uznać za uzasadniony zarówno z punktu widzenia poznawczego jak i praktycznego.

Nie ulega wątpliwości, co dobrze zauważył doktorant, układ taki jest dążeniem do minimalizacji kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa w obszarze wydobycia. Istotnym uzasadnieniem analizy problematyki jest także to, że we wcześniejszej fazie kopalnie doko­

nywały napraw większości maszyn dołowych własnym zasobami ludzkimi i sprzętowymi.

Ze względu na bardzo dużą liczbę samojezdnych maszyn górniczych ( około 300 ma­

szyn) pracujących pod ziemią przy wydobyciu rud miedzi, doktorant właściwie wskazał ko­

nieczność zastosowania informatycznych środków technicznych i odpowiedniego oprogra­

mowania jakie może wspomagać prawidłową eksploatację wszystkich maszyn, w tym ich obsługi i użytkowania.

Ciągła analiza możliwości zastosowania informatycznego wsparcia w procesach eks­

ploatacyjnych maszyn i urządzeń jest bardzo ważna, gdyż pozwala m.in. na właściwe i szybkie rozliczanie za usługi serwisowania maszyn dołowych, które z dnia na dzień stano­

wią coraz większy udział w utrzymaniu ruchu parku maszynowego, w każdym nowoczesnym przedsiębiorstwie produkcyjnym a w kopalniach tym bardziej.

W pracy zostały ujęte następujące problemy naukowe:

1. Jaka jest awaryjność układów i podzespołów wozów odstawczych w poszczególnych latach eksploatacji maszyny?

2. Jak wykorzystać wyniki analiz intensywności uszkodzeń do planowania działań pre­

wencyjnych w celu zmniejszenia zdarzeń awaryjnych wozów odstawczych?

Problem naukowy, jaki postawił sobie autor rozprawy w punkcie 1 uważam za dysku­

syjny - raczej należy go uznać, jako problem inżynierski. Problem ten sprowadza się do od­

powiedzi, od kogo pozyskać informację o awaryjności układów i podzespołów wazów do­

stawczych w poszczególnych latach ich eksploatacji oraz jak gromadzić te informacje w celu ich dalszej obróbki.

Natomiast problem naukowy, jaki postawił sobie autor rozprawy w punkcie 2, należy uznać za prawidłowy, gdyż w wielu przypadkach pozyskana informacja o uszkodzeniach ma­

szyn, ich awariach (małych, dużych średnich) jest w niewystarczającym stopniu wykorzysty­

wana (a czasem w ogólne nie jest wykorzystywana) w dalszym planowaniu działań przez

służby utrzymania ruchu.

Jak pisze autor dysertacji, analiza przeprowadzona była w oparem o stosowany w przedsiębiorstwie system CMMS oraz w oparciu o informacje dotyczące utrzymaniu ruchu maszyn dołowych uzyskane bezpośrednio w badanym przedsiębiorstwie podczas wizyt robo­

czych.

Niestety autor nie dokonał pełnej analizy funkcjonalności zastosowanego systemu i jego oceny na przykład metodą SWOT.

Trafnie autor zauważył, jak ważny jest problem zastosowania informatycznego wsparcia w procesie eksploatacji maszyn i urządzeń w kopalniach. Tym bardzie jest to istot­

ne, gdyż do czasu wprowadzenia obsługi informatycznej nie była prowadzona dokumentacja ilościowa dotycząca liczby, rodzaju oraz przyczyn awarii w samojezdnych maszynach górni­

czych. Powodem tego była m.in. trudność w zbieraniu informacji. Wszystkie zdarzenia doty­

czące maszyny zapisywane były wyłącznie w książce pracy maszyny w formie papierowej, co wiązało się z koniecznością wypełniania wielu książek (8-1 O książek dla cyklu życia jednej maszyny, zapis na każdej zmianie roboczej). Książki te przechowywane były na dole kopalni w komorach naprawczych.

Na podstawie analizy literatury (m.in. pozycje książkowe Centrum Badawczo­

Rozwojowego CUPRUM KGHM, czasopisma przedmiotowego „Czasopismo Naukowo­

Techniczne Górnictwa Rud" i czasopisma „Eksploatacja i Niezawodność - Maintenance and Reliability") autor dysertacji trafnie zauważył, że jest niedobór aktualnych (nie starszych niż 3 lata) opracowań dotyczących:

badania niezawodności samojezdnych maszyn dołowych górnictwa rud miedzi,

metodyki planowania działań prewencyjnych utrzymania ruchu w oparciu o analizę niezawodności przeprowadzonej na podstawie danych kwantytatywnych.

Trafność tego spostrzeżenia nie odnosi się jednak do maszyn i urządzeń stosowanych w innych gałęziach przemysłu a szczególnie z branży motoryzacyjnej, w której funkcjonują bardzo rozbudowane i zrobotyzowane systemy produkcyjne.

Za dyskusyjne należy uznać wyartykułowane w podsumowaniu przeglądu literatury stwierdzenie, iż istnieje niedobór opracowań dotyczących podejścia kwantytatywnego (czyt.

ilościowego, liczbowego) przy badaniu niezawodności parku maszynowego eksploatowanego w zakładach podziemnych. Literatura z zakresu badań niezawodności parku maszynowego w zakładach podziemnych a szczególności w górnictwie węgla kamiennego jest bardzo boga­

ta zarówno w literaturze krajowej jak i zagranicznej.

Za dyskusyjne także należy uznać wyartykułowane w podsumowaniu przeglądu litera­

tury stwierdzenie, iż cyt. "Luką badawczą jest brak analiz dotyczących planowania działań

prewencyjnych opartych na wynikach badań niezawodności maszyn dołowych przeprowadzo­

nych dla przemysłu górniczego rud miedzi".

Trudno jest jednoznacznie zrozumieć zdefiniowany przez autora termin luki badaw­

czej, gdyż w stosowanej terminologii z zakresu stosowanych metod badawczych takie sfor­

mułowanie nie występuje.

4. Ocena merytoryczna

Cel pracy tj. opracowanie metodyki planowania działań prewencyjnych utrzymania ruchu samojezdnych maszyn dołowych na przykładzie wozów odstawczych, jaki przy reali­

zacji pracy postawił sobie doktorant należy uznać za prawidłowy.

Niezawodność bez dodatkowych określeń rozumiana jest jako niezawodność tech­

niczna. Niezawodność obiektu jest to jego zdolność do spełnienia stawianych mu wymagań.

Wielkością charakteryzującą zdolność do spełnienia wymagań może być prawdopodobień­

stwo spełniania wymagań. Stąd definicja: ,,niezawodność obiektu jest to prawdopodobień­

stwo spełnienia przez obiekt stawianych mu wymagań".

Jeśli wymaganiem jest to, żeby obiekt był zdatny (sprawny technicznie) w przedziale (O, t), którego miarą może być czas, ilość wykonanej pracy, liczba wykonanych czynności, długość przebytej drogi itp. wówczas: ,,niezawodność obiektu rozumiana jest jako prawdopo­

dobieństwo, że obiekt jest sprawny (zdatny) w przedziale (O, t)," lub: ,,niezawodność obiektu jest to prawdopodobieństwo, że wartości parametrów określających istotne właściwości obiektu nie przekroczą w ciągu okresu (O, t) dopuszczalnych granic w określonych warunkach eksploatacji obiektu".

Autor dysertacji trafnie zauważył, że model powinien opisywać stan rzeczywisty sys­

temu związany z utrzymaniem ciągłości procesu technologicznego. Zaważył także, iż jest to szczególnie trudne w funkcjonującym systemie transportowym w podziemnych zakładach górniczych. Jest to szczególnie trudne ze względu na zmienność warunków środowiskowych panujących w kopalniach. Także bardzo często zdarza się, iż niekontrolowane czynniki, które nie zostały przewidziane przez producenta w zakresie nietypowych sposobów eksploatacji tych urządzeń przyczyniają się do powstawania awarii i nieplanowanych przestojów, co nie­

wątpliwie wpływa negatywnie na efektywność realizowanych procesów technologicznych.

W pracy do opracowania zagadnień związanych z awariami maszyn dołowych, w tym szczególnie prognozowania polegającego na estymowaniu awaryjności komponentów maszyn dołowych zależnie od czasu użytkowania nie wykorzystał jednak pełnego zestawu metod ana­

liz stosowanych w teorii niezawodności.

Identyfikację przyczyn awarii doktorant wykonał na podstawie analizy danych udo­

stępnionych przez KGHM Miedź zawartych w systemie informatycznym. Jednak ze względu na obszerność dostępnych danych dokonano ich przeszukiwania i poddano analizie staty­

stycznej, a następnie doktorant przeprowadził analizę Pareto dla poszczególnych podzespo­

łów oraz układów konkretnej maszyny dołowej. Przeprowadzona analiza pozwoliła na uzy­

skanie informacji, które podzespoły i układy generują największe straty i przestoje. Przepro­

wadzona analiza pozwoliła doktorantowi na wyeliminowanie mało istotnych elementów bu­

dowy maszyn, które mogą generować minimalne przestoje w ciągach technologicznych lub nie generować ich w ogóle. Daje to, co trafnie to zauważył doktorant, możliwość określenia kierunków doskonalenia i poprawy prowadzenia utrzymania ruchu w zakładach górniczych nie tylko maszyn dołowych, lecz także innych urządzeń technicznych stosowanych w ciągach technologicznych.

Cel pracy autor przedstawia na str. 16 w sposób następujący: "Opracowanie metodyki planowania działań prewencyjnych utrzymania ruchu samojezdnych maszyn dołowych na przykładzie wozów odstawczych".

Do realizacji celu pracy autor rozprawy wykorzystał m.m. informacje uzyskane w wyniku przeprowadzonego studium literatury, dane otrzymane, jakie autor otrzymał na podstawie porozumienia z przedsiębiorstwem wydobywczym na napisanie pracy doktorskiej oraz przeprowadził badania realizowane na terenie badanego przedsiębiorstwa.

W pracy zaprezentowane zostały problemy związane z gromadzeniem i zachowaniem danych związanych eksploatacją obiektów technicznych (wozy odstawcze) w celu ich póź­

niejszego wykorzystania do efektywniejszego wykorzystania w procesie eksploatacji maszyn.

Podkreślono konieczność stosowania i rozwijania systemu informacyjnego na potrzeby przedsiębiorstwa posiadającego eksploatowane obiekty techniczne.

Niestety, nie przedstawiono przykładowego formularza wykorzystywanego w bada­

niach ankietowych a stanowiącego podstawę do gromadzenia niezbędnych danych o eksplo­

atowanych obiektach.

Zaproponowana metodyka może zostać wprost wykorzystana do określenia działań prewencyjnych pozostałych maszyn górniczych, działających na terenie przedsiębiorstwa górniczego rud miedzi, dla których prowadzi się ewidencję w systemie CMMS. Wskazane podejście polegające na podziale na poszczególne lata eksploatacji (nie lata kalendarzowe) oraz analiza poziomu niezawodności poszczególnych układów jak i podzespołów skutecznie może być zastosowana dla samojezdnych wozów wiercących, samojezdnych wozów strzało­

wych, samojezdnych wozów kotwiących, samojezdnych wozów do obrywki, ładowarek ko­

palnianych, ze względu na dane zapisane w systemie informatycznym. Zaproponowaną me-

todykę należy również doskonalić w celu zaimplementowania jej do planowania działań pre­

wencyjnych dla maszyn w innych branżach w celu zmniejszenia ich awaryjności.

Cel pracy, jakim było opracowanie metodyki planowania działań prewencyjnych utrzymania ruchu samojezdnych maszyn dołowych na przykładzie wozów odstawczych", należy uznać za główny cel naukowy.

Cel aplikacyjny jest wyrażony we wnioskach w końcowej części pracy i wyrażający się koniecznością określenia awaryjności układów i podzespołów wozów odstawczych w poszczególnych latach eksploatacji, co daje możliwość uzyskania wiarygodnych informacji o stanie układów i podzespołów maszyn. Daje to także możliwość porównania stanu tech­

nicznego maszyn o takiej samej liczbie lat ich użytkowania, co stanowi nowatorskie podejście w analizach statystycznych niezawodności maszyn.

Postawione w końcowej części pracy wnioski należy uznać za właściwe i wynikające z realizacji celu pracy jak i z zastosowanej metodyki badawczej.

Istotną częścią pracy są rozdziały 3 i 4. Stanowią one podstawę do rozwiązania pro­

blemu badawczego realizowanego w ramach pracy. Rozdział 3 przedstawia modelowe moż­

liwości oceny obiektów, systemów i procesów eksploatacji w aspekcie niezawodności. Pod­

dano analizie definicje niezawodności i trwałości zawarte w literaturze przedmiotu.

Rozdział 5 i 6 stanowią zasadniczo podsumowanie pracy. Rozdział 5 zawiera analizę wyników badań niezawodności układów i podzespołów, analizę wyników badań poziomu niezawodności układów i podzespołów na podstawie diagramów Pareto-Lorenza. Rozdział 6 zawiera wnioski także wnioski odnośnie metod projektowania procesów obsługiwania, a tak­

że precyzujące planowane przez autora kierunki dalszych badań w tym obszarze.

Zamieszczony na końcu obszerny spis bibliografii zawiera 146 pozycji, w większości polskojęzycznych, a w tym 3 normy, 10 instrukcji wewnętrznych przedsiębiorstwa eksploatu­

jącego wozy odstawcze i 16 stron internetowych.

Dodatkowego komentarza wymaga zagadnienie będące przedmiotem pracy, które nie jest wystarczająco udokumentowane lub wyjaśnione w tekście recenzowanej pracy.

I tak:

o Czy doświadczenie wynikające z badań eksploatacyjnych maszyn dołowych uzasad­

niają wybór zestawu kołowego (analizowanych pojazdów) jako zespołu podlegające­

go szczegółowym rozważaniom podjętym w pracy?

Pomimo tych niejasności wartość merytoryczną pracy oceniam pozytywnie. Istotnym walorem recenzowanej pracy jest stosowanie klasycznie zdefiniowanych pojęć z dziedziny eksploatacji technicznej. Autor niestety uległ swego rodzaju modzie na zastępowanie termi­

nów utrwalonych w renomowanych publikacjach naukowych terminami nowymi, które

w sposób nieuprawniony są chętnie stosowane i propagowane. Chodzi tu przede wszystkim o takie pojęcia, jak: ,,fazy życia", ,,okres życia", ,,cykl życia", ,,krzywa życia", ,,żywotność"

zamiast prawidłowych odpowiednio: ,,fazy istnienia", ,,okres istnienia", ,,cykl istnienia",

„krzywa zużycia", ,,trwałość". Stosowanie tych swoistych neologizmów jest nieuprawnione w przypadku obiektów technicznych. Są one jednak forsowane pod wpływem terminologii używanej w teorii marketingu ( choć w przypadku obiektów technicznych nie może być mowy o ich procesach życiowych), a także błędnego tłumaczenia angielskiego terminu Live Cycle Cost (LCC) jako „koszt cyklu życia" zamiast prawidłowego „koszt cyklu istnienia".

Badania przedstawione w rozprawie zostały zrealizowane na dobrym poziomie na­

ukowym. Praca umiejscowiona jest w dyscyplinie budowa eksploatacja maszyn, ma w dużej mierze charakter interdyscyplinarny i nawiązuje do różnych obszarów wiedzy.

5. Uwagi krytyczne

Recenzowana praca zawiera pewną liczbę merytorycznych i formalnych błędów oraz niejasnych sformułowań, na które pozwalam sobie zwrócić poniżej uwagę. Błędy te należało­

by wyeliminować przy ewentualnych dalszych edycjach całości lub fragmentów pracy.

Uwagi ogólne:

o Autor w wielu miejscach pracy przytacza bez uzupełnienia stosowane przez innych autorów pojęcie „stan", podczas gdy słowo stan jest wieloznaczne i w wielu miejscach chodzi o stan techniczny obiektu. W innych przypadkach jest to „stan eksploatacyjny"

i „stan niezawodnościowy", co słusznie podkreśla autor recenzowanej pracy.

o Brak definicji pojęcia „stan techniczny obiektu" i jego wpływu na stan eksploatacyjny i niezawodnościowy.

o W wielu miejscach pracy użyto frazy „parametr obiektu" zamiast „cecha obiektu". Pa­

rametr to pewna wartość stała, zaś zmianom mogą ulegać wartości cechy Gest to zmienna w sensie matematycznym).

o W pracy zbyt skromnie potraktowano piśmiennictwo dotyczące planowania w utrzy­

maniu ruchu (tylko 2 pozycje anglojęzyczne), a w recenzowanej pracy jest to zagad­

nienie kluczowe.

o Wielokrotnie użyto frazy „cykl życia" podczas, gdy powinno tutaj być użyte sformu­

łowanie „fazy istnienia".

Uwagi szczegółowe i pytania do autora pracy:

Str. 7. Niezdefiniowane zostały jednostki czasu sekundy? minuty? miesiące? lata?

Dwuznaczne oznaczenie czasu: raz t- oznacza czas, a raz T - czas zdatności obiektu, trwałość ( także na str. 3 9 i innych stronach.

We wszystkich symbolach i skrótach brak uporządkowania - zamieszczone w pracy oznaczenia i skróty są zamieszczone chaotycznie. Uporządkowanie alfabetyczne za­

mieszczonych skrótów i oznaczeń znacznie zwiększyłoby czytelność pracy.

Str. 13. Cyt." Z drugiej strony warto przewidywać przyszłość (nie na dalsze lata eksploatacji maszyn istniejących), dla nowych maszyn tego samego typu rozpoczynających pracę w środowisku podziemnym. Na logikę takie postępowanie docelowo po­

winno skutkować wydłużeniem cyklu pracy tych maszyn".

Str. 16.

Str. 16.

Str. 17.

Czy chodzi tu o przewidywanie przyszłości, czy o przewidywanie lub planowa­

nie działań w zakresie utrzymania ruchu maszyn urządzeń w przyszłości?

Cyt.: "Luką badawczą jest brak analiz dotyczących planowania działań prewencyjnych opartych na wynikach badań niezawodności maszyn dołowych przeprowadzonych dla przemysłu górniczego rud miedzi".

Niefortunne użycie słowa luka badawcza. Trafniejsze byłoby użycie sformu­

łowania brak metod badawczych lub analiz statystycznych.

Postawiona teza cyt., "Jeżeli określona zostanie liczba i przyczyny uszkodzeń to możliwe będzie planowanie działań prewencyjnych utrzymania ruchu ma­

szyn dołowych"- dyskusyjna.

Uwzględniając literaturę, przeprowadzone badania oraz zastosowane metody badawcze teza mogłaby być następująca:

Na podstawie analizy statystycznej liczby zaistniałych uszkodzeń oraz zdefi­

niowania ich przyczyn, możliwe jest opracowanie szczegółowego planu dzia­

łań prezencyjnych w zakresie utrzymania ruchu maszyn dołowych w zakładach górniczych".

Cyt. "Uznano, że należy zastosować metody statystyczne do opracowania zagadnień związanych z awariami maszyn dołowych, w tym szczególnie prognozowania polegającego na estymowaniu awaryjności komponentów maszyn dołowych zależnie od czasu użytkowania (Słowiński, 2014)".

O jakie metody statystyczne chodzi?

Cyt. "Ze względu na obszerność dostępnych danych dokonano ich eksploracji, poddano opracowaniu statystycznemu, a następnie przeprowadzono analizę Pa­

reto dla poszczególnych podzespołów oraz układów maszyny dołowej (pierw­

szy akapit od góry).

Czy po uzyskaniu ww. danych przeprowadzona była analiza statystyczna

a następnie opracowano wyniki tej analizy?

Str. 19. Cyt. "Reasumując można powiedzieć, że głównym celem działu utrzymania ruchu jest zapewnienie ciągłości procesu technologicznego poprzez zagwaran­

towanie prawidłowej eksploatacji parku maszynowego i całej infrastruktury technicznej".

Zdanie dyskusyjne. Proces technologiczny zasadniczo jest częścią procesu produkcyjnego, w którym mogą być realizowane różne procesy technologicz­

ne. Do realizacji samych procesów technologicznych niezbędne są wszystkie środki techniczne, tj. te, które bezpośrednio biorą udział w procesach techno­

logicznych (np. wozy odstawcze) i te, które takiego udziału nie mają, lecz, bez których realizacja procesu technologicznego jest niemożliwa np. wentylatory, taśmociągi etc.

Str. 27. Literówka zamiast ze - że

Str. 31. Zła jakość zamieszczonego rysunku nr 2.5 także str. 36 rysunek 2.1 O.

Str. 31 + 32 W tabeli nr 2.6. Przykłady podstawowych struktur niezawodnościowych.

Brak czytelności niektórych oznaczeń lub brak wyjaśnienia ich oznaczeń np.

rezerwa "kzn" (Rk/n).

Str. 33+37. Dobrze byłoby gdyby pod każdą zależnością umieszczono znaczenie użytego we wzorze symbolu. To znacznie ułatwiłoby czytanie pracy.

Str. 36. Cyt. "Funkcja niezawodności R(t), że maszyna będzie pracować bezawaryjnie przez czas t przedstawiana jest zależnością (Słowiński, 2014)".

Zdanie źle sformułowane stylistycznie - brak czytelności.

Str. 38. (3 wiersz od dołu) Zamiast słowa parapetów powinno być słowo parametrów.

Str. 40.

Str. 42.

Cyt. "Ponieważ w dalszej analizie dotyczącej planowania działań prewencyj­

nych opartej m.in. na analizie Pareto skoncentrowano się na podzespołach o największej intensywności uszkodzeń, otrzymane dla nich wartości względne­

go błędu estymacji można uznać za zadowalające".

Na jakiej podstawie autor pracy to stwierdził?

Cyt. "Analizy statystyczne zostały dokonane za pomocą arkusza kalkulacyjne­

go Microsoft Excel 2013 ".

Czy autor do analizowania danych statystycznych wykorzystał narzędzie Analysis ToolPak?

Rysunek nr 3.1 - brak czytelności

Brak czytelności w tabeli nr 3 .1. W tej samej tabeli symbol SP - raz zdefinio­

wany jest, jako ściana na przodku wydobywczym, a raz w skrótach i oznacze­

niach, jako samodzielne przeglądy techniczne.

Str. 43. Rysunek nr 3.2. Niezdefiniowane zostały ws

stkie użyte symbole:

wos (dopiero na stronie 44 pojawia się informacja, iż może to chodzić o wóz dostawczy szufladowy.

Str. 45..,...46 Nieczytelność rysunku nr 3.5 i rysunku 3.7

Str. 50 p. 3.6 Niefortunny tytuł podrozdziału. Próbka. Trafniej tytuł brzmiałby Dobór próby. Takie zatytułowanie podrozdziału jednoznacznie wskazuje, na to iż chodzi o dobór próby, który jest częścią badania statystycznego polegają­

cego na wybraniu zbioru ws

stkich wozów dostawczych eksploatowanych na badanej kopalni w kolejnych pięciu latach.

Str. 50. Cyt. "Analizie poddano informacje zgromadzone w systemie informatycznym w latach 2012-2016 dotyczące uszkodzeń samojezdnych wozów odstawczych (objawach, usterkach, przyczynach i dokonanych naprawach)".

C

dane z lat 2017..,...2018 zostały uwzględnione?

Str. 51. Cyt. "Rozwiązanie problemu naukowego wymaga przeprowadzenia badań nauko­

wych, które mają pozwolić na rozwiązanie danego problemu (Pacholski, 2017)" .

Str. 59.

Str. 63.

Str. 141.

Proszę o wyjaśnienie co autor miał na myśli?

Brak wyjaśnienia skrótu STE ? Dotyczy to także tab. 4. i tab. 4.2.

Proszę o wyjaśnienie i interpretacje tabeli 4.12 dla II RE

dla I RE

IEW (inne elementy wyposażenia) =20,0 % PU4 (puste)=0,0 %

suma uszkodzeń

16, 7%

IEW(inne elementy wyposażenia)

100%

PU4(puste )=50,0 % suma uszkodzeń

16, 7%

Jak to możliwe, iż przy różnej liczbie uszkodzeń innych elementów wyposaże­

nia suma uszkodzeń jest ta sama? Podobnie w tabl. 4.26 str. 69

Dlaczego nie zidentyfikowane były zespoły i układy maszyn, które miały najważniejszy wpływ na powstawanie awarii?

Str. 144. Cyt. "W 2016 roku w badanym przedsiębiorstwie wdrożono pilotażowo monitoring samojezdnych maszyn górniczych".

Proszę podać cel wprowadzenia monitoringu, jego zakres i środki techniczne jakie zostały wykorzystane w nim oraz sposób wykorzystania go w badaniach.

Str. 146. Cyt. "Można wyciągnąć wniosek, że tylko 13 podzespołów (z wyłączeniem PUS i

SSP) należy uwzględnić w pierwszej kolejności w działaniach prewencyjnych,

aby zmniejszyć liczbę awarii w wozach odstawczych".

Czy oszacowana została liczba awarii po wprowadzeniu działań prewencyj­

nych?

Str. 153. wniosek nr 2 Cyt. "Porównuje się wówczas maszyny deklarujące się taką samą licz­

bą lat użytkowania, co stanowi nowum w analizach statystycz­

nych niezawodności maszyn".

Wniosek dyskusyjny. maszyna sama w sobie nie może deklaro­

wać się do czegokolwiek. Użytkowanie maszyn jest jednym z elementów procesu jej eksploatacji. Z punktu celu realizacji utrzymania ciągłości procesu technologicznego bardzo istotnym jest także element obsługi tej maszyny.

Trudno zgodzić się z autorem pracy, iż jest to nowum także w stosunku do analiz statystycznych, jakie były i są wykonywane w przemyśle wydobywczym węgla kamiennego.

Str. 153 wniosek nr 8. Cyt. "Ze względu na wysoką niezawodność działania systemów kompu­

terowych, informatycznych uznano, że czynnikiem determinują­

cym obniżenie pewności oceny niezawodności obiektów jest czło­

wiek, który wprowadza do systemu informacje z błędami, niesta­

ranne, nieadekwatne do stanu rzeczywistego".

Jaka jest różnica między systemem komputerowym a systemem informatycznym?

Str. 154. Cyt. "Zaproponowana metodyka może zostać wprost wykorzystana do określenia działań prewencyjnych pozostałych maszyn górniczych działających na tere­

nie przedsiębiorstwa górniczego rud miedzi, dla których prowadzi się ewi­

dencję w systemie CMMS".

Jak będzie realizowane wdrożenie zaproponowanej przez doktoranta metodyki planowania działań prewencyjnych?

Uwagi do bibliografii

Za podstawę tworzenia przypisów bibliograficznych autor pracy przyjął tzw. system

„oksfordzki". W tekście nie pojawiają się numerowe odsyłacze w postaci cyfr ani gwiazdki na końcu cytatu. Nie pojawiają się także dane bibliograficzne na dole strony czy też na końcu rozdziału.

Sam spis bibliografii został sporządzony w porządku alfabetycznym.

dostrzeżone niejasności

str. 11, wiersz 13 od dołu: Jasiński, et. al., 2017 - która pozycja w spisie bibliografii [42]?, [43]? [46]?

Str. 12, wiersz 2 od góry: Jasiński, et. al., 2015 - która pozycja w spisie bibliografii [41]?,

[44]?, [45]?, [48]?,

Str. 26, wiersz 15 od dołu Jasiulewicz-Kaczmarek, 2007 - która pozycja w spisie bibliografii [52]?, [53]?

Str. 34, wiersz 4 od góry Jasiński, et al., 2015 - która pozycja w spisie bibliografii [41]? [44]?

[45]? [48]?

Str. 92, wiersz 5 od dołu Skotnicka-Zasadzeń&Biały, 2011 - która pozycja w spisie bibliogra­

fii [125]? [126]?

Uwagi dyskusyjne

1. C

wzrost efektywności procesu eksploatacji parku maszynowego przedsiębiorstwa dotyczy użytkowania i obsługi maszyn w równym stopniu?

2. Prognozowanie w małych firmach (niewielki park maszynowy) można uzyskiwać na drodze doświadczenia fachowców, ekspertów, czy drogą intuicyjną.

Proszę o wyjaśnienie możliwości prognozowania utr

mania ruchu maszyn lub urzą­

dzeń droga intuicyjną.

3. Sądzę, że doktorant przed sformułowaniem problemu badawczego pracy powinien przedstawić analizę aktualnej literatury (w szczególności z ostatnich lat) i na tej pod­

stawie sformułować hipotezę oraz istotne cele pracy.

Podsumowanie i wniosek końcowy

Podsumowując, stwierdzam, że przedstawiona do oceny rozprawa zawiera cenne aspekty poznawcze i utylitarne. Do niewątpliwych osiągnięć doktoranta należy zaliczyć:

opracowanie metodyki planowania działań prewencyjnych utr

mania ruchu maszyn doło­

wych, co pozwala na określenie awaryjności układów i podzespołów wozów odstawczych w poszczególnych latach ich eksploatacji.

Zaproponowana przez doktoranta metodyka może zostać wprost wykorzystana do określenia działań prewencyjnych pozostałych mas

n górniczych działających na terenie przedsiębiorstwa górniczego rud miedzi, dla których prowadzi się ewidencję w systemie CMMS.

Uważam, że przedstawiona do oceny praca mgr inż. Marka Jasińskiego pt. ,,Metodyka

planowania działań prewencyjnych utrzymania ruchu maszyn dołowych" spełnia warunki

stawiane rozprawom doktorskim i wnoszę o dopuszczenie jej do publicznej obrony przed

Radą Wydziału Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej.