35=(:2'1,.
NAUCZYCIELA
Nie taki język straszny, jak go
leksyka maluje...
Jak wzbogacać słownictwo uczniów?
Izabella Bartol
Każdy polonista marzy o tym, by jego podopieczni posługiwali się piękną polsz-
czyzną. Oczyma wyobraźni widzi, jak uczniowie podchodzą do jego biurka i za
pomocą zgrabnych, retorycznych zabiegów perswadują przeniesienie pracy kla-
sowej na inny termin, a on – urzeczony bogactwem środków językowych swoich
uczniów (i przy okazji przepełniony dumą z efektów swojej pracy) – z nieskry-
waną przyjemnością kiwa głową na znak zgody. Taki wariant mógłby być jedy-
nie sceną z dobrego filmu, ponieważ z reguły praktyka szkolna pisze zgoła inne
scenariusze. Zazwyczaj wygląda to tak, że owszem – uczniowie chcą przenieść
pisanie sprawdzianu na inny termin – ale ich komunikaty perswazyjne pozo-
stawiają wiele do życzenia. Co więc pozostaje twórczemu poloniście? Walczyć
o wzbogacenie uczniowskiej leksyki. Zatem do dzieła!
Jak to jest
z tym czytaniem (i mówieniem)?
6ĄRZQLNMÛ]\NDSROVNLHJRGH̬QLXMHOHN- V\NÛPLQMDNRʑ]DVµEZ\UD]µZMDNLH- JRĝMÛ]\ND VĄRZQLFWZRʐ
1:\GDZDÉE\
VLÛPRJĄRľH]DVµEVĄRZQLFWZD3RODNµZ
MHVWERJDW\F]HJRGRZRGHPVÇSU]H- FLHľREV]HUQHVĄRZQLNLSRNWµUHVLÛ- JDP\ZFKZLODFKMÛ]\NRZHJR]ZÇW- SLHQLD1LHNWµUH]QLFKMDNQS:LHONL
VĄRZQLNRUWRJUD̬F]Q\3:1SRGUHG(
3RODĆVNLHJR :DUV]DZD ]DZLHUD
ZVRELHEOLVNRW\VKDVHĄ%LRUÇF
SRG XZDJÛ IDNW ľH QD MÛ]\N SROVNL
VNĄDGDMÇVLÛUµľQHMHJRRGPLDQ\QS
ĝURGRZLVNRZHF]\]DZRGRZHRUD]ľH
QLHXVWDQLHʑZFKĄDQLDZVLHELHʐ]DSR- ľ\F]HQLDWRľDGHQ3RODNQLHSRZLQLHQ
PLHÉ SUREOHPX ] ORJLF]Q\P IRUPX- ĄRZDQLHPVZRLFKP\ĝOL=HVWDZLDMÇF
MHGQDNWÛKLSRWH]Û]Z\QLNDPLEDGDĆ
F]\WHOQLFWZD%LEOLRWHNL1DURGRZHM]D
URN
VSUDZD]]DVREHPOHNV\- NDOQ\PQDV]\FKURGDNµZQLHMHVWMXľ
WDNMHGQR]QDF]QD=UDSRUWXERZLHP
Z\QLND Lľ EDGDQ\FK ]DGHNOD- URZDĄR SU]HF]\WDQLH MHGQHM NVLÇľNL
DW\ONR SU]HF]\WDĄRLFKZLÛFHMQLľ
VLHGHP6WDW\VW\F]QLHNRELHW\SU]H- F]\WDĄ\ZLÛFHMNVLÇľHNQLľPÛľF]\ļQL
%DGDQLHSRND]XMHľHQDMZLÛFHM3RODF\
F]\WDOL GR URNX SR NWµU\P
QDVWÇSLĄZ\UDļQ\VSDGHN2F]\ZLĝFLH
Z W\P PLHMVFX PRJOLE\ĝP\ XWRQÇÉ
ZSHV\PLVW\F]Q\PSHDQLH]U]XFDMÇF
RGSRZLHG]LDOQRĝÉ]DWDNLVWDQU]HF]\
PLQQDUHIRUPÛHGXNDFMLERZLHPU]H- F]\ZLĝFLHWUXGQR]DFKÛFLÉʑLQWHUQH- WRZHJRQDVWRODWNDʐGRSU]HEUQLÛFLD
SU]H]:SXVW\QLLZSXV]F]\F]\]UR- ]XPLHQLD ZDORUµZ 4XD YDGLV 0LPR
WHJR]DGDQLHPZVSµĄF]HVQHJRSROR- QLVW\QLHMHVWʑSĄDNDQLHQDGUR]ODQ\P
POHNLHPʐW\ONRVSRZRGRZDQLHE\WR
UR]ODQHPOHNRQLHVNZDĝQLDĄR,QQ\PL
VĄRZ\]DELHUDMÇFXF]QLµZZF]DVLH
PLQXWZSRGUµľSRVZRLPOLWHUDFNRF]\- WHOQLF]\PĝZLHFLHPXVLP\PDNV\PDO- QLHZ\NRU]\VWDÉWRQDFRPDP\ZSĄ\Z
GRGDMÇFGRWHJRVZµMSRWHQFMDĄL]DSDĄ
3UDZGDMHVWWDNDľHMHľHOLFKFHP\FRĝ
RVLÇJQÇÉPXVLP\E\ÉZLDU\JRGQL:H
ZVSµĄF]HVQ\PĝZLHFLHEOLFKWUXSUDZLH
ZV]\VWNRMHVWFKZLORZH%DUG]RĄDWZR
SRGDÉ PĄRG\P OXG]LRP NLF] NWµU\
]DSDUÛFKZLORNDľHVLÛQLFQLHZDUW\
3UDZG]LZÇZDUWRĝÉEXGXMHVLÛGĄXJR
L Z\WUZDOH WDN MDN F]\WDQLH NVLÇľNL
F]\ SLVDQLH FLHNDZHJR RSRZLDGDQLD
'ODF]HJRZLÛFERU\NDP\VLÛ]SUREOH- PHPUHGDJRZDQLDSRSUDZQ\FKMÛ]\- NRZR WHNVWµZ SU]H] PĄRG\FK OXG]L"
'ODF]HJRWDNWUXGQRZ\HJ]HNZRZDÉRGXF]QLµZQDSLVDQLHWHNVWXRNUHĝORQHMGĄXJR- ĝFL"2GSRZLHGļMHVWSURVWD SRQLHZDľPĄRG]LOXG]LHQLHF]\WDMÇ7RMHGQDNW\ONRMHGQD
]RGSRZLHG]L3R]DW\PľHQLHF]\WDMÇWRMHV]F]HQLHPµZLÇ
Odezwij się do mnie!
%UDNXPLHMÛWQRĝFLGRERUXRGSRZLHGQLFKVĄµZUR]XPLHQLDLFKLVSUDZQHJRVLÛQLPL
SRVĄXJLZDQLDMHVWSUREOHPHP]ĄRľRQ\P=DWDNLVWDQU]HF]\RGSRZLDGDZLHOHF]\Q- QLNµZ-HGQ\P]QLFKMHVWQLHZÇWSOLZLHQLHF]\WDQLHZ\QLNDMÇFH]EUDNXNXOWXU\F]\WD- QLDZGRPXURG]LQQ\PSU]H]QDF]DQLDIXQGXV]\QDLQQHJRW\SXUR]U\ZNLQLľNVLÇľND
GODZLHOXWRSU]\NU\RERZLÇ]HN ]DVWÇSLHQLHWHNVWXREUD]HPOXENUµWNLP̬OPHPRUD]
EUDNUHODFML]QDMEOLľV]\PLNWµU\SURZDG]LGR]DQLNXSRGVWDZNRPXQLNDFML3ÛGľ\FLD
NRQVXPSFMRQL]PLUR]ZµMWHFKQRORJLLVSRZRGRZDĄʑSU]HZDUWRĝFLRZDQLHZV]\VWNLFK
ZDUWRĝFLʐ:SRJRQL]DGREUDPLPDWHULDOQ\PLOXG]LH]DSRPQLHOLľHQDMZDľQLHMV]Ç
ZDUWRĝFLÇMHVWF]DVVSÛG]RQ\]QDMEOLľV]\PLRUD]SRF]XFLHEH]SLHF]HĆVWZDLZVSDUFLD
6NRURGRURĝOLQLHUR]PDZLDMÇ]G]LHÉPLWRQLHPDVLÛFRG]LZLÉľHQLHSRWUD̬ÇVLÛRQH
NRPXQLNRZDÉZ\UDľDÉZĄDVQ\FKP\ĝOLLSRWU]HE'ODWHJRVDODOHNF\MQDFKRÉQDMDNLĝ
F]DVPXVL]PLHQLÉVLÛZĝZLDWSU]\MD]Q\XF]QLRZLJG]LHEÛG]LHVLÛF]XĄQDW\OHGREU]H
ľH]HFKFHVLÛRWZRU]\ÉLSRZLHG]LHÉWRFRP\ĝOL3UDZGÇMHVWľHSÛGZUHDOL]RZDQLX
SRGVWDZ\SURJUDPRZHMMHVWQLHXVWDQQ\DSURJUDPRZ\FKDRVZG]LHUDVLÛNDľGÇG]LXUNÇ
RGNOXF]DGRVDOLOHNF\MQHMDOHZDUWRF]DVHPSRFK\OLÉVLÛQDGXF]QLHPDQLHQDGSRG- VWDZÇL]UHDOL]RZDÉOHNFMÛSRGW\WXĄHPʑĽ\FLHʐ-DNWRURELÉ"3URSRQXMÛUR]SRF]ÇÉRG
EXGRZDQLDUHODFMLZJUXSLH
„Mam cię na plecach”
:\FKRG]Û ] ]DĄRľHQLD ľH MHĝOL
XF]HĆ EÛG]LH VLÛ F]XĄ EH]SLHF]- QLHZJUXSLHUµZLHĝQLF]HMLEÛG]LH
PLDĄĝZLDGRPRĝÉľHEĄÛGQDRGSR- ZLHGļQLHMHVWGODLQQ\FKSRZRGHP
GRĝPLHFKXWR]SHZQRĝFLÇĄDWZLHM
PXEÛG]LHVLÛRWZRU]\ÉDZNRQVH- NZHQFMLʇVSUDZQLHMSRVĄXJLZDÉVLÛ
MÛ]\NLHP$NW\ZQDSUDFDXF]QLDQD
]DMÛFLDFKMHVWNOXF]HPGRVXNFHVX
NDľGHJRQDXF]\FLHOD0DNV\PDOQH
VNXSLHQLH VLÛ QD ]DGDQLX FKRÉ
SU]H]NLONDPLQXWGDMHRZLHOHZLÛN- V]HHIHNW\HGXNDF\MQHQLľZLHOR- JRG]LQQHVLHG]HQLHQDGNVLÇľNDPL
L ʑRGSĄ\ZDQLHʐ Z LQQ\ Z\PLDU
$E\Z]PRFQLÉZXF]QLDFKSRF]X- FLHZĄDVQHMZDUWRĝFLLXĝZLDGRPLÉ
LPľHVÇZNODVLHOXELDQLLDNFHS- WRZDQLVWRVXMÛÉZLF]HQLHNWµUH
QD]ZDĄDP ʑ0DPFLÛQDSOHFDFKʐ
ÈZLF]HQLHWRPRľQDZ\NRQDÉQD
NDľGHMOHNFMLSU]H]QDF]DMÇFQDQLH
RGGRPLQXW3ROHJDRQRQD
W\PľHNDľGHPXXF]QLRZLGRSOH- FµZSU]\SLQDVLÛNDUWNÛIRUPDWX
$ ] MHJR LPLHQLHP =DGDQLHP
XF]QLµZMHVWZSLVDQLHZ\EUDQHPX
NROHG]HNROHľDQFH QD WÛ NDUWNÛ
F]HJRĝPLĄHJRQLHSRGSLVXMÇFVLÛ
2VREDSRNWµUHMSOHFDFKVLÛSLV]H
QLHZLHRGNRJRRWU]\PDĄDSR]\- W\ZQ\NRPXQLNDW:]DGDQLXW\P
SDQXMHGREURZROQRĝÉ3LV]ÇW\ONR
WH RVRE\ NWµUH FKFÇ SU]HND]DÉ
SR]\W\ZQÇLQIRUPDFMÛ
3RXSĄ\ZLHRNUHĝORQHJRF]DVXXF]QLRZLH]GHMPXMÇNDUWNL]SOHFµZZFLV]\F]\WDMÇ
LQIRUPDFMHRVRELHDQDVWÛSQLHPDMÇPRľOLZRĝÉSU]HF]\WDQLDWUHĝFLQDIRUXP-DNRľH
NRPXQLNDW\VÇW\ONRSR]\W\ZQHLPLĄHWRQLHPDSUREOHPX]]DFKÛFHQLHPXF]QLµZGR
F]\WDQLD7DNLH]DGDQLHE\ĄRQDPRMHMOHNFMLZVWÛSHPGRUR]PRZ\]XF]QLDPLQDWHPDW
LFKZĄDVQ\FKXF]XÉLHPRFMLSRSU]HF]\WDQLXLQIRUPDFMLRVRELH.LHG\MXľX]\VNDĄDP
Z\G]LHOHQLHVLÛXXF]QLµZHQGRU̬QLSU]\JRWRZDĄDPLPZDUXQNLGRSU]\MHPQHMSUDF\
QDOHNFMLPRJĄDPSU]HMĝÉGRUHDOL]RZDQLDWUHĝFL]SRGVWDZ\SURJUDPRZHMZUµZQLH
SU]\MHPQ\VSRVµE
Chętnie cię posłucham
3R]D]DMÛFLDPLF]\VWRJUDPDW\F]Q\PLXWUZDODMÇF\PL]DVDG\SLVRZQLSROVNLHMZDUWR
SRĝZLÛFLÉF]DVQDXWUZDOHQLH]GRE\W\FKXPLHMÛWQRĝFLSRQLHZDľQLFWDNQLHXF]\MDN
SUDNW\ND:DUWRZLÛF]DSURSRQRZDÉXF]QLRP]DGDQLHSROHJDMÇFHQDSU]HGVWDZLHQLX
LRSLVDQLXQDIRUXPWHJRFRVDPLZ\SUDFRZDOL7DNÇPRľOLZRĝÉRWU]\PDOLRGHPQLH
XF]QLRZLHNODV\SLÇWHMSU]\RND]MLRPDZLDQLD0LWRORJLL=DGDQLHSROHJDĄRQDW\P
E\NDľG\XF]HĆZ\P\ĝOLĄL]DSURMHNWR- ZDĄKHUEZ\EUDQHJRERJDOXEKHURVD
]PLWRORJLLDQDVWÛSQLHSU]HGSR]RVWD- Ą\PLXF]QLDPLRSLVDĄVZRMÇSUDFÛLX]D- VDGQLĄNRQFHSFMÛ0ĄRG]LOXG]LHZ\FKR- G]LOLQDĝURGHNVDOLZGRZROQHMNROHMQR- ĝFLDFLNWµU]\]DEDUG]RVLÛZVW\G]LOL
PRJOLSU]HGVWDZLÉHIHNW\VZRMHMSUDF\
]PLHMVFD=DGDQLHWRÉZLF]\ĄRZLHOH
XPLHMÛWQRĝFLWMSRSUDZQHEXGRZD- QLH Z\SRZLHG]HĆ DUJXPHQWRZDQLH
F]\ĄÇF]HQLHV\PEROL]WUHĝFLÇPLWµZ
3RQDGWRSU]HĄDP\ZDĄRWUHPÛZ\VWÇ- SLHĆSXEOLF]Q\FKJG]LHʇSR]DVIHUÇ
MÛ]\NRZÇ ʇ ZDľQÇ UROÛ RGJU\ZD WHľ
PRZDFLDĄDÈZLF]HQLHMHVWRW\OHLQWH- UHVXMÇFHľHXF]QLRZLHRGVLHELHQDZ]D- MHP RWU]\PXMÇ V]F]HUÇ LQIRUPDFMÛ
]ZURWQÇ:LQIRUPDFMDFKSRMDZLĄ\VLÛ
ZLÛFVWZLHUG]HQLDľHNWRĝPµZLĄ]E\W
V]\ENRDOERQLHZ\UDļQLHSDWU]\ĄW\ONR
ZVWURQÛQDXF]\FLHODDQLHQDNODVÛ
EXMDĄVLÛ0LPRLľÉZLF]HQLHGRW\F]\ĄR
XF]QLµZNODV\SLÇWHMWRLFKLQIRUPDFMH
]ZURWQHE\Ą\WUDIQH
Wystąpień
publicznych czar
3RNLONXW\JRGQLDFKXF]QLRZLHPRJOL
VSUµERZDÉVZRLFKVLĄUD]MHV]F]H7\P
UD]HP ]DGDQLH SROHJDĄR QD W\P E\
SU]\JRWRZDÉVRELHZF]HĝQLHMNUµWNLH
Z\VWÇSLHQLHGRW\F]ÇFHVZRMHMXOXELR- QHM NVLÇľNL QLHNRQLHF]QLH OHNWXU\
:\VWÇSLHQLH PRľQD E\ĄR Z]ERJDFLÉ
UHNZL]\WHPVWURMHPU\VXQNLHPSUH- ]HQWDFMÇ'XľDJUXSDXF]QLµZSU]\- JRWRZDĄDVLÛGR]DGDQLDSURIHVMRQDO- QLHSRQLHZDľQLHGRĝÉľHRSDQRZDĄD
WUHPÛLSU]HGVWDZLĄDWUHĝÉNVLÇľNLWR
MHV]F]HSU]\JRWRZDĄDLQWHUQHWRZÇNVLÇ- ľHF]NÛQDSODWIRUPLH6WRU\ELUG XF]\- ĄDP PĄRG\FK OXG]L NRU]\VWDQLD ] WHM
SODWIRUP\QDOHNFML =DGDQLHWRPLDĄR
QDFHOXÉZLF]HQLHVSUDZQHJRSRVĄXJL- ZDQLDVLÛMÛ]\NLHPSĄ\QQHSU]HGVWD- ZLHQLHWUHĝFLLXPLHMÛWQHSU]HNRQ\ZDQLH
GRZĄDVQHJR]GDQLD3U]\RND]MLMDNR
QDXF]\FLHO]RULHQWRZDĄDPVLÛQDMDNLP
SR]LRPLHF]\WHOQLF]\P]QDMGXMÇVLÛPRL
XF]QLRZLHSRQLHZDľSU]HNUµMSUH]HQWD- FMLXOXELRQ\FKNVLÇľHNPĄRG\FKOXG]LE\Ą
]UµľQLFRZDQ\]DUµZQRSRGZ]JOÛGHP
REMÛWRĝFLMDNLWHPDW\NL
No to (hip)-hop!
8F]QLRZLH NODV VWDUV]\FK UµZQLHľ
SRWU]HEXMÇ QLHXVWDQQ\FK ÉZLF]HĆ
]ZLÇ]DQ\FK]UR]ZRMHPMÛ]\NDLZ]ER- JDFDQLHPVĄRZQLFWZD1DOHľÇRQLGR
=GMÛFLHʇSUH]HQWDFMDKHUEX
PROSZĘ O POMOC
SRNROHQLD=NWµUHQLHUR]VWDMHVLÛ]WHOH- IRQHPʇFLÇJOHMHVWʑSRGĄÇF]RQHʐGR
VLHFL:Z\QLNXWHJRFDĄ\F]DVVXUIXMÇ
SRLQWHUQHFLHQLH]JĄÛELDMÇFF]\WDQ\FK
WUHĝFL=UHV]WÇZP\ĝOGH̬QLFMLZVSR- PQLDQHJRVĄRZD VXUIRZDÉWRXQRVLÉ
VLÛQDIDOLPRUVNLHM ĝOL]JDÉVLÛ 0ĄRG]L
OXG]LHQLHSRWUD̬ÇZLÛFGRELHUDÉWUHĝFL
LNU\W\F]QLHVLÛGRQLFKRGQRVLÉDVZRMÇ
XZDJÛVNXSLDMÇJĄµZQLHQD]GMÛFLDFK
:V]\VWNR WR SURZDG]L GR ]XERľHQLD
MÛ]\NDDZNRQVHNZHQFMLGRXWUXGQLR- QHMNRPXQLNDFML7\PEDUG]LHMXF]QLµZ
„Nie mogłem nigdy Pani spotkać, dawno Pani odeszła Na szczęście dusza jest wieczna i wciąż tu mieszka Kiedyś przyszła Pani do mnie, roześmiała moje usta
Delikatna, chociaż serc władczyni absolutna I ojczyzną moją stała się uroda Pani słów A kruche ściany szczęścia schronieniem dla snów
Liryczniliśmy sobie, patrząc na świat z ukrycia Świadkowie, jak rozpadają się cztery strony życia
Zimne oczy gwiazd patrzyły beznamiętnie Księżyc przeciągał się i mruczał obojętnie A Pani wiosną haftowała me chodniki w kwiaty
Zimą zaś uchylała zatrzaśnięte raju kraty Żyłem, jakbym mieszkał w plastrze miodu, nie w domu
Jakby w baśni coś na kształt rajskiego ogrodu I uczepiłem się tych Pani słów paznokciami A jasny promień słońca trzymam pomiędzy wargami
Ref.
Napisałem krótki list do Pani Dostałem zwrot, mówią „adresat nieznany”
Chciałem zadzwonić – abonent niedostępny Czekałem pod bramą całą noc – przemoknięty.
Moje myśli – stado ptaków, mówiła tak Pani Próbować je oswoić to jakby bić się z tygrysami
Dzikie, nieokiełznane serce i myśli
Chociaż już prawie martwe, to wciąż napędza zmysły Chętnie oddałbym to swoje – serio
Chociaż popsute i z kawałków poklejone
To bije, choć czasem ledwo, daje odpór nerwom Zapala drzazgi wyobraźni, rozświetlając ciemność
Może starczy to na chwilę, na moment By zdążyć zapisać to, co okryte kokonem Wydobyć trochę skarbu z kopalni metafor Niewyczerpane jej dno to suma naszych strachów
Też miewam brak czułości dla swojego ciała Też lubię gubić się na samotnych cmentarzach
Nie chcę od ludzi nawet mikrona litości I też myślę ile razy mógłbym umrzeć z miłości
Ref.
Napisałem krótki list do Pani Dostałem zwrot, mówią „adresat nieznany”
Chciałem zadzwonić – abonent niedostępny Czekałem pod bramą całą noc – przemoknięty
Małe kolibry w swoim finałowym locie Ona wciąż ma siłę, ciało stoi na szafocie Ostra świadomość konieczności się zbliża Gdzieś na gałęzi życia kołysze się ostatnia chwila
Płomień żyje idealnie, bo krótko Nie zdąży się zmęczyć i nie negocjuje z pustką
Nie pozna strachu, zdrady, upokorzenia Umrze szybko, a przedtem spali wszystko do korzenia
Egzystencja przez chwilę, co olśniewa
Dziś wieczorem w świetle lampy, chłód nocy rozgrzewa Pani odeszła, lecz nikt nie wie jak umierają ptaki
Rozdają słowa pochowane w drzewach”.
V]F]HJµOQLHZZLHNXGRMU]HZDQLDEDUG]RWUXGQR]DFKÛFLÉGRWUDG\F\MQ\FKPHWRGSUDF\
SRGVXZDMÇFLPWHNVWNWµUHJRQLHUR]XPLHMÇ-HGQDNMHVWQDWRVSRVµE'REU]HMHVW
RGZRĄDÉVLÛGRXF]QLRZVNLFKGRĝZLDGF]HĆLZNURF]\ÉZLFKĝZLDW3RVWDQRZLĄDPZ\NR- U]\VWDÉWRSU]\SRZWµUNDFKZLHG]\]OLU\NL8F]QLRZLHQLHE\OL]DFKZ\FHQLWÇWHPDW\NÇ
SRQLHZDľWDG]LHG]LQDZLHG]\NRMDU]\ĄDLPVLÛ]F]\WDQLHPZLHUV]\RGSRZLDGDQLHPQD
VWDQGDUGRZHS\WDQLDRSRGPLRWOLU\F]Q\LMHJRUROÛZWHNĝFLHZ\V]XNLZDQLHPLZ\SLV\- ZDQLHPĝURGNµZSRHW\FNLFK=UHV]WÇEDUG]RVĄXV]QLH-HGQDNW\PUD]HPSRVWDQRZLĄDP
]DMU]HÉGRĝZLDWDPĄRG]LHľ\L]DEUDÉLFKZOLWHUDFNRPX]\F]QÇSRGUµľ2WµľʑQDWDSHWÛʐ
Z]LÛOLĝP\XWZRU\SROVNLHJRUDSHUDLDXWRUDWHNVWµZ/HV]ND.DļPLHUF]DND]QDQHJRMDNR
(OGR6SRĝUµGMHJRWZµUF]RĝFLZ\EUDĄDPXWZµU]NUÇľNDʑ&KLʐL]DSUH]HQWRZDĄDPJR
XF]QLRP1RVLW\WXĄ+DOLQD3RĝZLDWRZVND*G\PĄRG]LOXG]LHZHV]OLGRNODV\SRSURVLĄDP
E\Z\MÛOLW\ONR]HV]\W\LGĄXJRSLV:VSµOQLHXWUZDOLOLĝP\FHFK\OLU\NLDQDVWÛSQLHSU]HV]OL- ĝP\GRG]LDĄDQLD.DľG\XF]HĆRWU]\PDĄRGHPQLHZ\GUXNRZDQ\WHNVWSLRVHQNL2WRRQ
Eldo Halina Poświatowska
3RSURVLĄDPRSU]HF]\WDQLHWHNVWXDQDVWÛSQLHZĄÇF]\ĄDPXWZµUGRRGVĄXFKDQLD
KWWSV ZZZ\RXWXEHFRPZDWFK"Y '-9R3+W7KV 8F]QLRZLHE\OLMXľʑNXSLHQLʐ
2ND]DĄRVLÛERZLHPľHWHNVWSU]HV\FRQ\MHVWĝURGNDPLSRHW\FNLPL:NDľG\P
ZHUVLHZLUXMÇPHWDIRU\LHSLWHW\SRUµZQDQLDLSHUVRQL̬NDFMHW\ONRF]HNDMÇE\MH
Z\ĄRQLÉ]JÇV]F]DVĄµZ8F]QLRZLHSUDFRZDOLZLÛF]WHNVWHPNWµU\MHVWLPEOLVNL
DSU]\RND]MLDNWXDOQ\=QDOD]ĄVLÛWHľF]DVQDXG]LHOHQLHRGSRZLHG]LQD]QDQH LPS\WDQLD
■.LPMHVWSRGPLRWOLU\F]Q\ZXWZRU]H"
■2F]\PPµZLZWHNĝFLH"
■-DNLSDQXMHZQLPQDVWUµM"
:WDNLRWRVSRVµEQLHW\ONRXWUZDOLOLĝP\ĝURGNLSRHW\FNLHDOHUµZQLHľUR]SRF]ÛOL- ĝP\UR]PRZÛR]QDQHMSROVNLHMSRHWFH7R]DGDQLHVWDĄRVLÛWHľļUµGĄHPGRZ\NR- QDQLDNROHMQHJRNWµUH]URG]LĄRVLÛZF]DVLHOHNFML&KRG]LĄRPLDQRZLFLHRWRE\
W\PUD]HPWRXF]QLRZLH]QDOHļOLZLHUV]HOXEWHNVW\SLRVHQHNL]D]QDF]\OLZQLFK
]QDQHLPĝURGNLSRHW\FNLH1LHNWµUHSUDFHRND]DĄ\VLÛFLHNDZ\PLQRWDWNDPL
JUDILF]Q\PL]NWµU\FKFKÛWQLHNRU]\VWDPLQVSLUXMÇFNROHMQHURF]QLNLGRSUDF\
]WHNVWHP
-DNLPDPVSRVµEQDʑUR]SOÇWDQLHʐXF]
QLRZVNLFKMÛ]\NµZL]DFKÛFHQLHPĄRG\FK
OXG]LGRUR]ZLMDQLDVZRLFKNRPSHWHQ- FMLʇQLHW\ONRMÛ]\NRZ\FK"7REXGRZD- QLHGREU\FKUHODFMLLDWPRVIHU\ZVSDU- FLD,GÇFGRNODV\]DZV]HPDPZW\OH
JĄRZ\P\ĝOľHXF]Û$QLÛ-DVLD.DVLÛ
GRSLHURSµļQLHMľHMÛ]\NDSROVNLHJR
:DUWRWHľQLHZDOF]\É]QRZRF]HVQ\PL
WHFKQRORJLDPLDOH]JUDEQLHZSOHĝÉMH
ZVZµMZDUV]WDWSUDF\7RNROHMQ\PRVW
GR]EXGRZDQLDSRUR]XPLHQLDPLÛG]\
QDV]\PLĝZLDWDPL LMÛ]\NDPL ■
Izabella Bartol Nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 5 w Pile, socjoterapeutka, doradca metodyczny w pilskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Pasjonatka uczenia siebie i innych. Miłośniczka wykorzystywania nowoczesnych technologii i myślenia wizualnego w edukacji. Autorka programu klasy z innowacją filmową, realizatorka ogólnopolskich projektów edukacyjnych.
Swoim doświadczeniem dzieli się na blogu www.polskizklasa.pl. Członek grupy Superbelfrzy RP.
Przypisy:
1
https://sjp.pl/leksyka
2
