5
Spis treści
Podziękowania 7
Czy warto jeszcze sięgać po dzieła Ludviga Holberga? Uwagi wstępne 9
Wielki nieobecny 12
Pokusy Holbergowskiej lektury 15
Komedie Holberga w skandynawskiej i polskiej refleksji naukowej 18
Europejczyk z hanzeatyckiego Bergen 23
1 Na pokładzie arki Noego 23
2 Lata szkolne 25
3 Początki kariery naukowej 27
4 Satyra w obronie własnej 29
5 Sługa dwóch panów: pisarz i profesor 31
6 Just Justesen alias baron Ludvig Holberg 34
Przedziwny chaos 39
1 O społecznej naturze człowieka 39
2 O różnicy między człowiekiem a papugą 41
3 Zwierzę niedefiniowalne 43
4 Myśli moralne 46
5 Porządkując zamęt: paradoks i antyteza 48
Obrona płci niewieściej 53
1 „Dajcie studiować tym, co umysł ku temu mają” 53
2 Podróże podziemne młodego bergeńczyka 60
3 „Poeta odradza ożenek staremu przyjacielowi Jensowi Larsenowi” 66
Komedie Holberga na scenie 73
1 O dawnej tradycji teatralnej w królestwie Danii i Norwegii słów kilka 74
1 1 Z dziennika Absalona 74
2 Powstanie sceny przy Lille Grønnegade 82
2 1 Kuglarze i artyści 82
2 2 Budynek przy Lille Grønnegade 89
2 3 Przedsięwzięcie przy Zielonej Uliczce: cud czy historyczna konieczność? 93
3 Repertuar sceny przy Lille Grønnegade 95
4 Pogrzeb duńskiej komedii 100
5 Nowa duńska scena 107
6 Współpraca Ludviga Holberga ze sceną przy Lille Grønnegade 109
6 1 Parodia i walka z konkurencją 110
6 2 W komediopisarskim porywie 112
6 3 Późne komedie Holberga 118
7 Inspiracje Plautus, Molier i włoska komedia 121
7 1 Amorosa z chłopskiej chaty? 130
7 2 „Wierzcie mi, Jeppe nie jest błaznem” 133
7 3 Morał czy teatr? 138
8 Ślady Holberga w polskim życiu teatralnym 142
Scena w komediach Holberga 147
1 Maskarada 148
1 1 Przestrzenie iluzji 149
1 2 Komedia prezentująca 153
1 3 Hiszpańskie szaleństwo 156
1 4 Metateatralność Holbergowskiej komedii 158
1 5 Intermedium 162
2 Przyjęcie bożonarodzeniowe 166
2 1 Chrześcijańskie saturnalia? 166
2 2 Æbeltoft w wieczór Trzech Króli 167
2 3 Przedstawienie teatralne, czyli kozły, wetty i biskupi 172
2 4 O ptaku Feniksie 178
3 Jean de France 182
3 1 Paryżanie duńscy 183
3 2 Pochwała zaścianka? 189
3 3 Teatralizacja i maskaradyzacja w Jeanie de France 191
Zakończenie W stronę nowoczesnego teatru 199
Opplysningstiden i Norden: Ludvig Holbergs teater 203
Bibliografia 205
Spis ilustracji 213
Indeks osobowy 215