Andrzej Orczykowski
Sprawozdanie z uroczystości
wręczenia dyplomu doktora honoris
causa Panu Profesorowi Doktorowi
Habilitowanemu Andrzejowi
Stelmachowskiemu
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 46/1-2, 25-29
2003
SPRAWOZDANIE Z UROCZYSTOŚCI WRĘCZENIA DYPLOMU DOKTORA HONORIS CAUSA
PANU PROFESOROWI DOKTOROWI HABILITOWANEMU ANDRZEJOWI STELMACHOWSKIEMU
D nia 18 grudnia 2002 r. w auli im. Jana Pawia II Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie odbyła się uroczy stość wręczenia dyplomu doktora honoris causa Panu Profesorowi Doktorowi H abilitow anem u Andrzejow i S t e l m a c h o w s k i e m u .
Po odśpiewaniu hymnu państwowego: Jeszcze Polska nie zginęła, Rektor Uniwersytetu K ardynała Stefana Wyszyńskiego ks. prof. dr hab. Rom an B a r t n i c k i otworzył uroczystą sesję promocyjną. Ksiądz R ektor - w imieniu własnym i Senatu UKSW - powitał Pana Profesora A ndrzeja S t e l m a c h w s k i e g o oraz Pana Profesora Krzysztofa S k u b i s z e w s k i e g o , byłego m inistra spraw zagranicz nych, który w tym samym dniu otrzym ał doktorat honoris causa nadany przez Wydział N auk Historycznych i Społecznych UKSW. Wśród przybyłych gości byli: J. E. Ks. Abp Józef K o w a l c z y k - nuncjusz apostolski w Polsce, p. Krzysztof C z e r w i ń s k i - przed stawiciel Kancelarii Prezydenta RP, p. Wojciech W i e r z ej e w s k i - wicemarszałek Województwa Mazowieckiego, J. E. Ks. A bp Wojciech Z i ę b a - m etropolita białostocki, J. E. Ks. Bp Stanisław S t e f a n e k SChr - biskup łomżyński, p. Tadeusz M a z o w i e c k i - pierwszy prem ier Rządu III RP, p. Wiesław C h r z a n o w s k i - b. marszałek Sejmu RP, p. Piotr F o g l e r - przewodniczący Sejmiku Województwa Mazowieckiego, p. Jan M aria J a c k o w s k i - wice przewodniczący Rady M iasta Stołecznego Warszawy, p. Joanna F a - b i s i a k - radna M iasta Stołecznego Warszawy, p. Cezary P o m a - r a ń s k i - burm istrz Dzielnicy Warszawa-Bielany, p. prof. dr hab. Andrzej P e l c z a r - przewodniczący Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, p. Zbigniew M a t u s z e w s k i - dyrektor generalny M ini sterstwa Spraw Zagranicznych, p. Katarzyna M a z i a r s k a - z a s tę p ca burm istrza Dzielnicy WarszawaBielany, p. Maciej W i ę c k ó w
-s k i - za-stępca burm i-strza Dzielnicy War-szawa-Bielany, p. Janu-sz W a r a k o m s k i - członek zarządu Dzielnicy Warszawa-Bielany, p. Ryszard P o d c z a s k i - członek zarządu Dzielnicy Warszawa-Bie lany, p. Jarosław D r o z d - z M inisterstwa Spraw Zagranicznych, p. prezes S t o c k i - z Izby Obrachunkowej. Uroczystość uświetnili swoją obecnością przedstawiciele świata nauki i szkół wyższych: p. prof. Tadeusz B o r e c k i - rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, p. prof. Andrzej W it - rektor Akadem ii Wychowania Fizycznego w Warszawie, p. prof. Bogdan W a l c z a k - prorektor Uniwersytetu im. A dam a Mickiewicza w Poznaniu, p. prof. Andrzej S z w a r c - dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu im. A dam a Mic kiewicza w Poznaniu oraz byli rektorzy Akadem ii Teologii Katolic kiej w Warszawie; ks. prof. H elm ut J u r o s, ks. prof. Remigiusz S o b a ń s k i , ks. prof. Jan Ł a c h . Przybyli również: p. prof. Tadeusz T o ł ł o c z k o - b . rek to r Akadem ii Medycznej oraz zasłużeni emery towani profesorowie ATK: p. prof. Andrzej Ś w i ę c i c k i i ks. prof. Wojciech T a b a c z y ń s k i . W uroczystości uczestniczyli Goście za proszeni przez L aureata, pracownicy naukowo-dydaktyczni i admi nistracyjni oraz studenci UKSW.
W swoim przem ówieniu Ksiądz R ektor Rom an B a r t n i c k i podkreślił, że najwyższa godność akademicka: doktorat honoris cau
sa nadawana jest osobom wybitnym, zasłużonym w najwyższym
stopniu dla nauki, kultury, życia społecznego i politycznego. W oce nie Senatu UKSW L aureat zasłużył na tę godność w sposób szcze gólny. Pan Profesor Andrzej S t e l m a c h o w s k i jest wybitnym uczonym nauk prawnych, autorem wielu cennych dzieł prawniczych, nauczycielem, wychowawcą wielu pokoleń prawników.
Pan Profesor - kontynuował Ksiądz R ektor - budował zręby III Rzeczypospolitej, piastując bardzo wysokie stanowiska państwowe, czynnie uczestnicząc w wydarzeniach życia publicznego inicjując procesy prowadzące do zm ian ustroju państwa polskiego i do jego um ocnienia na arenie międzynarodowej. Wiele uczynił dla A kade mii Teologii Katolickiej i U niw ersytetu K ardynała Stefana Wyszyń skiego. Jako m inister edukacji narodowej podjął w 1992 r. decyzję o budowie gm achu ATK, co kilka lat później umożliwiło i było w arunkiem wszczęcia starań o utworzenie UKSW.
W zakończeniu swojego przem ówienia Ksiądz R ektor podzięko wał Laureatow i za wszystko, co uczynił dla Rzeczypospolitej Polskiej, dla Kościoła Katolickiego w Polsce dla ATK i UKSW. 2 6 KS. ANDRZEJ ORCZYKOWSKI [2]
N astępnie Prodziekan W ydziału Prawa Kanonicznego UKSW ks. prof, d r hab. Józef W r o c e ń s k i odczytał uchwały Rady Wy działu Prawa K anonicznego1 oraz Senatu UKSW 2 w sprawie n ad a nia doktoratu honoris causa Panu Profesorowi Doktorow i H abilito wanem u Andrzejowi S t e l m a c h o w s k i e m u .
Z kolei głos zabrał ks. prof, dr hab. Julian K a ł o w s k i - dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego UKSW wygłaszając Laudację3 na cześć Pana Profesora Andrzeja S t e l m a c h o w s k i e g o . Promotor nadania doktoratu honoris causa ukazał postawę obywatelską, wier ność ideałom i konsekwencję w ich realizacji jako najcenniejszą cechę Laureata, autora ponad 200 prac z dziedziny prawa, twórcy naukowej szkoły prawa cywilnego. Ks. prof. J. K a ł o w s k i przytaczając łacińską sentencję: verba docent, exempla trahunt wskazał na związek Pana Pro fesora Andrzeja S t e l m a c h o w s k i e g o z u c z e l n i ą , z której wywodzi się UKSW, bowiem przez lata wykładał prawo na ATK nie pobierając honorariów. Laureat łączył wysoki poziom profesjonalny z postawą obywatelską - w czasach PRL był członkiem Prymasowskiego Komitetu Budowy Kościołów, grupy „Doświadczenie i Przyszłość”, strajk w Stocz ni Gdańskiej wspierał jako ekspert „Solidarności”, brał udział w obra dach Okrągłego Stołu. Pan Profesor Andrzej S t e l m a c h o w s k i po upadku komunizmu był pierwszym ministrem edukacji narodowej, później marszałkiem Senatu RP. „Dzięki takim prawym mężom Pol ska nie zginęła” - zakończył swą Laudację ks. prof. J. K a ł o w s k i.
Prom otor przewodu odczytał treść dyplomu doktorskiego. Dyplom doktora honoris causa nauk prawnych4 Panu Profesorowi Doktorowi Habilitowanemu Andrzejowi S t e l m a c h o w s k i e m u wręczył ks. prof. dr hab. Julian K a ł o w s k i .
J. M. R ektor UKSW ks. prof, d r hab. Rom an B a r t n i c k i złożył Laureatowi gratulacje i najlepsze życzenia. C hór Uniwersytetu K ar dynała Stefana Wyszyńskiego - pod dyrekcją ks. mgr. Kazimierza S z y m o n i k a wykonał : Gaudę M ater Polonia.
N astępnie p. K. C z e r w i ń s k i z Kancelarii Prezydenta R P od czytał list gratulacyjny Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej skiero
1 Tekst uchwaty Rady Wydziału Prawa Kanonicznego UKSW w: Prawo Kanoniczne 46 (2003) nr 1-2, s. 5.
! Tekst uchwały Senatu UKSW w: Prawo Kanoniczne 46 (2003) nr 1-2, s. 6. 3 Tekst Laudacji w: Prawo Kanoniczne 46 (2003) nr 1-2, s. 7-12.
2 8 KS. ANDRZEJ ORCZYKOWSKI [4]
wany do Pana Profesora A. S t e l m a c h o w s k i e g o z okazji nada nia mu przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego tytułu doktora honoris causa.
Z godnie z tradycją D oktor honoris causa wygłosił wykład. P. prof. Andrzej S t e l m a c h o w s k i , który jest prezesem Stowa rzyszenia „W spólnota Polska” wygłosił wykład zatytułowany: Pro
blemy duszpasterstwa polonijnego5. N a wstępie swojego wystąpienia
L au reat wyraził wdzięczność za nadanie mu najwyższej godności akademickiej oraz podziękow ał - za szczegół mniej znany - za do brodziejstwa, jakie rodzina S t e l m a c h o w s k i c h doznała od ATK. Kiedy jego młodszy syn Zbigniew został uwięziony, a potem skazany z dekretu o stanie wojennym miał trudności ze znalezie niem pracy. Pierwszą posadę otrzym ał na ATK i w ten sposób U czelnia „w trudnym m om encie wyciągnęła pom ocną dłoń”. Tutaj też mój syn znalazł swój skarb, żonę - powiedział D oktor honoris
causa UKSW.
W swoim wykładzie p. prof. A. S t e l m a c h o w s k i analizując zjawisko polskiej emigracji ukazał troskę Kościoła w Polsce o zapewnienie opieki duszpasterskiej R odakom przebywającym p o za granicam i Ojczyzny. Prezentując działania Konferencji Episko p atu Polski m ające na celu zapew nienie em igrantom posługi dusz pasterskiej sprawowanej przez polskich kapłanów, wyszczególnił działalność Prymasa Kard. A ugusta H l o n d a , który mając na celu zaspokojenie duchowych potrzeb polskich em igrantów założył „no wą” wyspecjalizowaną form ację zakonną - Towarzystwo Chrystuso we. Chrystusowcy - kontynuował D oktor honoris causa UKSW - wypracowali swoiste m etody pracy, np.: w Australii w zasadzie zre zygnowali z prób tworzenia polskich parafii czy to terytorialnych, czy personalnych, lecz działają w charakterze kapelanów wszędzie tam , gdzie żyją m niejsze lub większe grupy Polaków, co pozwala na znaczną m obilność równoległą do mobilności naszych Rodaków. Po przedstaw ieniu mozaiki problem ów duszpasterstwa polonijnego na Zachodzie, p. prof. A. S t e l m a c h o w s k i poruszył kwestie związane z odradzaniem się Kościoła Katolickiego na W schodzie oraz ukazał nową sytuację w jakiej znaleźli się mieszkający tam Po
lacy. Prezentując rodzące się problem y wskazał również na przykła dy ich rozwiązywania. W zorcową nazwał postawę niedawno zm ar łego księdza W a n a g s a , który bardzo dobrze rozum iał potrzeby wiernych. Sam posługiwał się na codzień językiem będącym p rze dziwną m ieszaniną słów polskich, ukraińskich i rosyjskich, ale w li turgii używał literackiego języka polskiego. Starał się też stosować modlitwy, jakie wierni odmawiali przed jego przybyciem. K onstatu jąc wykład - D oktor honoris causa UKSW p. prof. A. S t e l m a c h o w s k i - stwierdził, że poszukiwanie właściwych form działalno ści ewangelizacyjnej Kościoła jest procesem , który nie jest zakoń czony i dotyczy to także dostosow ania form działalności duszpa sterskiej wśród naszych rodaków zarówno na W schodzie, jak i na Zachodzie.
Po wykładzie p. prof. A. S t e l m a c h o w s k i e g o C hór UKSW wykonał utwór: O ziem io polska powstały w oparciu o słowa Jana Pawła II, do których muzykę skom ponow ał Juliusz Ł u c i u k .
Zam ykając uroczystą sesję prom ocyjną R ektor UKSW ks. prof. dr hab. R om an B a r t n i c k i podziękował wszystkim zgrom adzo nym w auli Jan a Pawła II za przybycie. Oficjalną część uroczystości zakończył śpiew: Gaudeamus-igitur.
