Kazimierz Misiaszek
Ks. Wincenty Zaleski (1913-1983)
Seminare. Poszukiwania naukowe 26, 477-479 2009
PRO MEMORIA
SEMINARE
26 * 2009 * s. 477-479
KS. WINCENTY ZALESKI (1913-1983)
W roku 2008 mija 25. rocznica śmierci ks. Wincentego Zaleskiego. Był ka
płanem Towarzystwa Salezjańskiego, katechetą, doktorem teologii w zakresie katechetyki (jego twórczość na tym polu zamieszczamy poniżej), członkiem Ko
misji Katechetycznej Episkopatu Polski, wizytatorem nauki religii. Jego kateche
zy, szczególnie Nauka Boża. Katechezy (t. 1-2, Poznań 1959; wyd. 2, Poznań 1966) oraz Nauka Boża. Dekalog (Poznań 1960) cieszyły się dużym powodze
niem wśród katechetów, głównie z racji przystępności i przejrzystości dydaktycz
nej i metodycznej. Wydawał swoje katechezy w trudnym okresie rządów komu
nistycznych w Polsce, które utrudniały i blokowały katolickie wydawnictwa. Tym bardziej więc ich obecność na okrojonym rynku wydawniczym była pewnego rodzaju dobrodziejstwem dla ówczesnych katechetów. W swoich katechezach reprezentował zasadniczo katechetyczny nurt psychologiczno-dydaktyczny (stop
ni formalnych) i pozostał mu wierny, pomimo nowych tendencji, jakie pojawiły się w obszarze polskiej katechezy (katecheza kerygmatyczna, początki katechezy zorientowanej antropologicznie). Niemniej niektóre jego propozycje metodyczne mogą jeszcze dzisiaj stanowić potrzebną i wskazaną pomoc w nauczaniu religii w szkole.
Urodził się 9 sierpnia 1913 roku w Krzeszowicach k. Chrzanowa. Jego rodzi
cami byli Józef i Helena z d. Janowska. Szkołę podstawową ukończył w rodzinnej miejscowości, a po jej zakończeniu rozpoczął w 1925 r. naukę w gimnazjum sale
zjańskim w Oświęcimiu. W 1930 r. zdecydował się wstąpić do Zgromadzenia Salezjańskiego, rozpoczynając nowicjat w Czerwińsku n. Wisłą. Pierwsze śluby zakonne złożył 2 sierpnia 1931 r., a następnie w latach 1931-1932 studiował filo
zofię w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Mar
szałkach. Trzyletnią praktykę pedagogiczną odbywał w Małym Seminarium w Lądzie nad Wartą oraz w domu nowicjackim w Czerwińsku nad Wisłą. W latach 1936-1940 odbył studia teologiczne w salezjańskim Wyższym Seminarium Du
chownym w Krakowie. 17 lutego 1940 r. przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1940-1945 pracował w parafii św. Stanisława Kostki w Krakowie. Od 1945 r.
rozpoczął pracę w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Warszawie, którą
478 PRO MEMORIA
kontynuował do 1957 r., pełniąc funkcję katechety w szkołach i w parafii. Czas ten związany był ze stopniowym usuwaniem przez władze komunistyczne nauki religii ze szkoły. W przypadku ks. Wincentego Zaleskiego, który był etatowym katechetą szkolnym, władze nie mogły całkowicie odsunąć go od nauczania.
Utrudniały ją jednak w znacznym stopniu, powierzając mu naukę religii w odle
głych od jego miejsca zamieszkania szkołach. W 1956 r., kiedy nastąpił okres pewnego rodzaju „odwilży” w stosunkach między państwem a Kościołem, poja
wiła się możliwość szerszego oddziaływania religijnego. Zaznaczyła się też po
trzeba przygotowania nowych kadr katechetów, w związku z czym ks. W. Zaleski został łderownikiem Studium Katechetycznego w Rokitnie Wielkopolskim (1956- 1959). Następnie w okresie od 1959 do 1964 r. pełnił funkcję proboszcza, dzieka
na i dyrektora wspólnoty zakonnej w parafii Świętej Rodziny w Pile. W latach 1964-1966 był kapelanem urszulanek w Łęczycy, a od 1966 do 1972 r. - pro
boszczem i dyrektorem wspólnoty zakonnej przy Bazylice Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie.
W 1965 r. uzyskał doktorat z teologii na ATK w Warszawie na podstawie rozprawy „Problem rysunku dziecka we współczesnej katechezie”. W ostatnich latach swojego życia poświęcił się pracy pisarskiej, chociaż pełnił także w tym okresie ważne funkcje. W latach 1970-1975 był członkiem Komisji Katechetycz
nej Episkopatu Polski. W 1975 r. został mianowany członkiem Kolegium Nauki Katolickiej przy Kurii Metropolitalnej w Warszawie i wizytatorem nauki religii.
Przez jakiś czas prowadził także w tym czasie duszpasterstwo akademickie przy kościele św. Anny w Warszawie. Od 1975 r. rezydował w Jaciążku, a od 1976 r.
w Kutnie-Woźniakowie. Zmarł 26 marca 1983 r. w Kutnie-Woźniakowie.
PUBLIKACJE:
K a t e c h i z m w r y s u n k a c h i s y m b o l a c h , t. 1: C r e d o , t. 2: P r z y k a z a n i a , Warszawa 1947.
N a u k a r e l i g i i w k l. I s z k o ł y p o d s t a w o w e j(Referat wygłoszony na kursie metodycznym Ks.
Prefektów w Warszawie), Przegląd Katechetyczny 30(1947) s. 74-85.
N a u k a r e l i g i i w k l a s i e I I s z k o ł y p o d s t a w o w e j (Referat wygłoszony na kursie metodycz
nym Ks. Prefektów w Warszawie), Przegląd Katechetyczny 30(1947), s. 134-146.
U w a g i ' n a t e m a t k a t e c h i z m u , Przegląd Katechetyczny 31(1948)4, s. 98-100.
Z a g a d n i e n i e r y s u n k u w n a u c z a n i u r e l i g i i , Przegląd Katechetyczny 31(1948)6-7, s. 200- 206.
P r z y g o t o w a n i e d o I S p o w i e d z i i K o m u n i i ś w . w e d ł u g n o w e g o p r o g r a m u , Katecheta 3(1959), s. 218-227.
N a u k a B o ż a . K a t e c h e z y ,t. 1-2, Poznań 1959; wyd. 2, Poznań 1966.
N a u k a B o ż a . D e k a l o g , Poznań 1960.
M i s t y c z n e C i a ł o C h r y s t u s a . T r a k t a t o K o ś c i e l e , Poznań 1962.
J e z u s C h r y s t u s . Z a g a d n i e n i a b i b l i j n e , Poznań 1964.
RECENZJE 479
T a j e m n i c e w i a r y w P i ś m i e ś w . ( Z a g a d n i e n i a w y b r a n e ) , w: S p o t k a n i a z C h r y s t u s e m , Po
znań 1964, s. 35-309.
P r o b l e m r y s u n k u d z i e c k a w e w s p ó ł c z e s n e j k a t e c h e z i e ,Łęczyca 1965 (mps).
A d w e n t i B o ż e N a r o d z e n i e w k a t e c h i z a c j i , Auxilium 1(1966)2, s. 9-12.
A p o s t o ł o w i e J e z u s a C h r y s t u s a , Poznań 1966.
P r o b l e m r y s u n k u d z i e c k a w e w s p ó ł c z e s n e j k a t e c h e z i e , Collectanea Theologica 37(1967)1, s. 140-146.
W p o s z u k i w a n i u a u t e n t y z m u św. S t a n i s ł a w a K o s t k i , Homo Dei 44(1973)1, s. 49-53.
J ę z y k i f o r m a p r z e p o w i a d a n i a , Katecheta 21(1977)2, s. 68-70.
K a t e c h e z a p a r a f i a l n a , Katecheta 21(1977)4, s. 165-166.
T a b l i c a i z e s z y t , Katecheta 21(1977)5, s. 221-222.
O ś p i e w i e k o ś c i e l n y m i . . . , Katecheta 21(1977)6, s. 266-268.
R y s u n e k w k a t e c h e z i e , Katecheta 22(1978)1, s. 30-32.
P r o b l e m f r e k w e n c j i i k a r n o ś c i , Katecheta 22(1978)2, s. 75-76.
K o n k u r s y k a t e c h e t y c z n e , Katecheta 22(1978)3, s. 126.
K a t e c h i z m w o b r a z k a c h , Warszawa (brw).
Ś w i ę c i n a k a ż d y d z i e ń , Warszawa 1984; wyd. 2, Łódź 1986.
R o k k o ś c i e l n y ,t. 1-2, Warszawa 1989-1993.
Kazimierz Misiaszek, SDB UKSW, Warszawa
