De zuivering van waterstof met behulp van het P.S.A.-systeem

adres:

Verslag behorende

bij het fabrieksvoorontwerp

van

.

..

t.d~.~

...

P.~.'?~.:

.... _

_

... _. __ . __ . ____ ._.;[_~.'X'!?-.~

.

.

.

Y.~~

.

.

?:~E

___ ~!~.~

.·

[~

IC

r:

L

l.

r

n

[l

D

n

n

n

n

~,1AT}~RSTO~Z:JI\lERI:TG DOOR. I

PT?P.SSUR1'; SUPT !,Dsr~PTIC':·T

Ver

sla

g

beh~rrnde

b

i

j het

f

abr

i

e

ksv

oor

o

ntverp van

K.~~. "3021

e

n

J. Th. va,n der '~~ ran_

J.Th.

v

an

der

Zwan

.

van

Lnostraat

60

v. Diepen~urFstr.

33

l

'

r

'

r

,

l

"

[

-L

r.

L

0/

r

'

,""'-- L./

.

.V'" ~\ ,fl. .. •

[

~

r

~

r:

n

n

n

n

n

~

\

~ " , ,~ 'J' 1 1) Samenvatting.

Di t procesvoorontwerp beschrijft de zuivering van waterstof volgens

de door TInion Carbide Corp0ration uitgevoerde methode.

Deze methode berust op het afvan~en van ongewenste Eassen in een

waterstofstroom met behulp van moleculaire zeven, aktieve knol en silicarel. ~eze adsor~

_,

~iemid~elen worden na de adsnrbtie-periode re~e?enereerd doo~ middel van het zogenaamde P.S.A.

-~l~~~~~. (pressure-swing-adsorbti nn)

'~terstof wordt hereid met ~ehulp van een steamrefnrmin~-~r0ces, waa.~bij als t ijpr0dukten de v'Jl gende gassen voor 'lr"):!E)n:

k"ldinxide, knolmonnxide, methaan, water~a~p. stikst~f.

Deze gassen 'tInrelen nu dnor de reeds genoemde ads·0T'8tiemid6elen afcevan[en bij verhnorde druk (10-4' atm), en bij een temperatuur ro:r..d de 25 nCo

Na de adsor~tietijd, die l iFt tussen de 2 en 15 minuten, afhankelijk

van de npti nale bedafrnetingen, worden de adsnr~tiemi~dele:r.. gerege

-ner~erd door midfel van 'het aflaten van de druk.

lIet pr0ces wordt uit~evoe~d in vier cyli:r..drische vaten, die onder -l ing zodanig met ell_{?::),'" zijn verhonnen, dat. tendjl één vat}

V00r adsnrhtie wn~dt gebruikt , de andere drie vaten in ver schillende

fasen van regeneratie ve~ke~en. De adsnrbtiew~rmte, die tijdens

het a~snr~e~en vri~kont, wo~dt l ater weer gebrui]~t bij de desnrbtie,

wat dus in~nud dat het proces v€rl~npt onder adia~atische omstandig -he(:en.

(1)

De moeilijkheden, die hi j dit procesvoorontwerp optraden, waren: 1) Gegevens over af sorbtiewaarden zijn niet bekend in de l i teratuur.

2) Eet afvangen V8n stikstof met behulp van de 5A mnleculaire zeef

is niet mogelijk hij 25°C.

~

De canaciteit van de plant bedr22Et

80

.

000

rm/ wate~st~f p0r uur en de zuiverheid van de 1,'2.t0rst"f die (,H:,r2J'ld kan v!'rden is 95,54%.

I

l

I

I1

[î

[1

n

n

n

1.

2.

3.

4.

5.

7.

8.

1n.

11.

1

2

.

13.

- - -

---~---Samenvatting

Inleiding

Uitgangspunten

V00r

het ontwerp

'-i

a ters tofbere

iding

•

3eschrijvin~

van h.t pr0ces

Pr0

c

.cSC0!1d

i

t

ies

Keu

z

e

a~paratuur

en

b

erekenin

ge

n

Invester

in

Fs

kosten

R

ecover

y

va

n

waterst~f

K

ort

ove

rz

ic

ht

I-;a~

sa-

ba

l

ans

~rukval

0ver

het bed

Lit€rRtuur~verzicht

pa

f;

•

1

3

5

5

8

14

19

20

23

25

25

35

39

- - - _. - -

-[~

l.~

L

[

.

L

-t

['

[~

r:

Ir

[

,

r

, ~ ~

..

\

f

~ ... "" .... ~ " /

,-'"

~ '-~

L

n

[1

n

n

n

n

n

2

)

Inleidinp'.

Y

aterstof

i

s

een

kleurl~os,

l

icht

expl~sief e~ niet-~iftig ~as

met

e

en dicr

'

theid van 0

,

'1

':'

92-

k~

1

at;

'l

.)

De "rereld

-pT0du

c tie

aan \·ra

ters

t0f hedraaE"t tee-em.rr,ord i

p"

ruw·reg

zo'n 2.1'1 7

t

on/jaar

,

waarvan de he

lft

wordt

g

e

hruik

t

V0~T

d

e

a

mmoni

aksynthe

s

e

.

(zie

q0k tabe

l)

. - - - -

---:r---

,

1,

..

r

ere

ld

Ver

"

OrU

ik

' ..

1'1

te

rsto

f

(197

()

)1

~'m3

I

!

.

k

t'"

100.1

0

9

I

l

a

m:1oyna.s y n.

.t

es

e

0

1

:methannlsynt~ese 2c.11")~

la~dere

chemicalien

10.1'1

9

a

ontz~avelinR/hel·RndelinF

30.1'1

/

met

'.·rat<:rs~~f

hydr

o

-

cracking

raffin

ader

i

j

hrandstof

totaal

a

30.10

·

·

1".1

0

9

Cl 2:15. 10

Eet

ver

bru

ik

a~n

watrrstnf

nee~t

de

laptste

j~rEn ec~ter

s

ne

l

tr"le

oëldat

:

-h

ydr'-crackinp

en

hydr0

-t

reating

prr,cessen

in

h

elanFrijkheid

to

en.empn

.

-de

vraa~

naar ern

vervan~e~d ~as

i.p.v. aard

gas

toeneemt.

-

het ontz'"ave

l

en

van

1-'

:.'"'anc:s+'''[ verplic'r-';

'tT

,rcl-!:

[~~st,eld O:-:J

de

vervuilin~

+.ecpn

te

caan

.

Het zuiveren van

waterstof met behu

lp

van een

P.S.A.~systeem

is

3

i~

de pr

akt.

ijk

ree

ds

beken

d,

maar

~e

capacitF

i

ten van

~e

çchru

ikte

~

units zi

jn

vrij

laa~

en

wel

tot

nn~eveer

501'1

N~-/uur.

(

2)

Het

fenr,meen adsorbtie door

mid~el

van m

0

lec

ulair

e zeven

is

ont-d

e

kt

i

n 1773 d,nr Schee

le

en d

oor

A~hé ~0ntana

i

n

17

77

.

De toepas!:'i

:'

, van

h~utsk·'ol

V0nr

0·'

t

kJ eurinf'

van~p1r,ssin("""rn

In ht::

,

t

>

'

('

["

i

n

vre::--den alleen de

natuurlijke

ze~lieten ~nder7.')crt

[

:

r

:

L r ' r ' , I

f '

!

r

1 I

II

[1

n

n

n

\

-'

,

.

.. ) /1. I." ,,, I'" , / n""'o _,

"vÎ

'\ . \ .

L! \.{

'V .r

4

o~derz'p~ )e~n~~en ~~nr

nolecvlai

r

e

zeve~. ~ie

zplf te

~freiden

ware~.

Zo

he~~n ei~d 't 0

dp

Linde

C'Dpa~nie,

epr afdeling van

Uni~~

Carhide

C0rp0rati~n,

zic

h

te

i~teresseren V~0r m~leculaiT~

zeven,

D

it

leidde

~pgin '5~

tot

het

fabriceren van een twaalftal

geheel nieuv!e,

sy

nthet

isc

h

:,

ereide moleculaire zpven,

D

e

sa~enstellin~

van

dez

f

z

even

leek

ln

sonmige

R

'

vallen

vEel

op

I

die

va~

de

natu~~l"j'-e

zeven,

na:r

i~ a~dere cev~lle~

waren

ze 8 ''> 1

ecule,ir€

13-( ,

V0~r de

t0

c

passing

van

~0leculaiTe zeve~ "est~an

vele d,eleinden,

zoals

cir;>?:0yJ

sts

,

-';isch

e

n

d~r"':':iscl~ ) ,

selec

tie

f

sc'....eiden van z"'el

Gas

als

vl

"

eist0f,

iry';enltTisseli,:,~rn,

Z

e

i'l0rde!', v

-"

'ra

l

re":Tuikt

v')':r

"

.

e esrs-te

b'ee t"epassin:-'c

n

,

o"'dat

cl0

aff

i

nite

it

t0t

'-'ater

en

ancLrre kle

ine

;'1

'

leculen

c-rF

P'0'Jt

is

en

tevens

v2.D\lece

het~eit,

dat

ze

i

n

s-f;a

at

7.i.;~1

'In

f"Téîtc

re

~~leculen

te

van

z

en

of

uit te sluiten,

D

e

synthetisc~e

z

ev

en

he'hen als

v0or~eel

ern

ho

a

e

a{snr~tie~apaci~eit ~ij

ee

n

la

ge

ads()r:~aatc" ,cer.t"Et-';ie

en e

en

J:îge

t'O":1-::e"?,t111xr

"

i+ i

rl

trf

'

en

stelli

p

,a-dat

fe

zeven

t ç _{~erenereren zi~r.}

_z

_'lnd

_er

_vpel

_verl~es

_in

_efricientie.

T,

0 11 0 ~" r " 0

1:e

₂ 'nh -< 2' 3,n,)1 2,P"2

Hier

in is

~e n~estal

ePD

alkalimetaal-i~n(ra

"f

'-).

~f

e

cn

aard-alk

alimetaa

l-i

an(v

e

e

lal

Ca

,

maar ook wel

B

a,

Sr,

M

g)

,

De

h~lten

en

kana

l

en

,

die

in

deze

mo

leculen zitt

fn,

zij

n

hepalenf

v

oor het

adsor~tieverm~rnn,

Verder ge

lde

n

de

v~l~ende re~çls:

1)

Pnlairc

stnfre

n

hehten de

v~orkeur ~nven p~lariseer~are

nf

niet-polaire stoffen,

2)

Volgarde

p'~lai~oc s", ~f'en

met k

l

e

in

er

e

ar1s'-'ri'€-er"baar1

1

eid:

fT 0

e

n

-,,,

" T T ~TT --TT

cr

~ 0r'" ('(\ "'2"

"

3

(

'J,

""

:

3

"

)

:"

"'

3

'

1_₂,), v,:,J" ~.

3)

Ji,~ ~'~')hmterstofren

mf.:t

l-1e-l;zr

lf

r1.e :"!."nta

l

kClnl'

·

r

ater

st

·

,fatnme'1

diacetyleon,

ac

etyleen,

dinlefine, olefine.

(3, 4,

'

5)

-I.

f

:

r

.

r

.

['

f'

L

r

~"

rl

\

~

',y \

\1'(

':V"> , ~-/

.:r ,

\0\ 'l- . / "

lJi'

fl

~t, ~î

n

n

n

n

n

5

Bi~ ~e l~ereidi~G

van de

h~eveelheid waterst~f ws-~ uit~eFRan

v

a

n

een olieraffinaderij

met

een capaciteit van

30.0nO

t~n

ruwe

~

olie per dag

.

Uitrre~nan

verd

verder

van ruwe

olie uit het

~id(en-O~sten

en

getrac~t

werd

hieruit zoveel

m'~eli~k

benz

ine

te

"in

;-

.

en.

~)e

C

é'.-::·

acit-:'

.it

V2

.

TI de

',·!é1.terst'ff~hriek

i

ver

"

~ep~é'.ld

door

dE: ~')eveel}-,eid

Vl

C'.

terst"f

,

die

':i,~

d0ze

oliera.ffine('''~i,j "'p~'d

ge(,OTIsu'!

r:1

eerd

.

Je

ruwe olie wordt eerst

eed

estilleerd e

n

d

e

producten,

die

hier~ij

ontst

2an

,

~nr~en ~nt~~aveld vo~r

ze verder

w~rden beh~rdeld.

V

O-:1

r

f,e

ontz

'

.'

<velj'·;-:-

is \oF

l.

ters-:;'1f

Tl0C]iC,

(zie

t2,~"El)

I .---..----~--_.--~--__ '. ___ _ .._~, _ __ . ~ .. ~-.-•. ~ .. _- - _ .• -. • ' .,. _ .•. _~-••. -••.. ~ ... - ' .•

-,

;

I

_i

_!,r'1ducte;o

'

_:

_{t .... ;-. da.}

I '

_:

_i

_T.:.z

_{C0TIsu!'1utie t-,n}

_'

/

_daf!'

- -- - -··----·--··----'f---··- ----··_---··_--·--- ~----... ., .... "". ----... ... -.-,"-" .. -.

;

'J

ut:~

,

,

~

,

n

m

in

!: 1)'1'1 I'

3,0

i_{l1, C"}. tcc ,-·, ,, ~ e

TI

Z 1 . n e '

2 3""0

_ : '.

I

I

i

nafta

3

15'î

3,5

i

ker

·

's

i

n

e

I

y)6'1

₄

,

I ,

1

S

,

:S

~

I

5940

residu

14~28

- - - - -

---

- - - -

--,----_

..

_---_

..

_---

._

--

.-.

tntaRl

3~'I,n

27,1

,

- ' - - ----_.~ .. -.

__

.. '._ ...

-

-~ ...

_-_

.

-

._. ", ,,' '-_ ... ~._.-...-.. ..-~ ... --~._

..

,."-~ .... - ", .~ ... - .. , .

waar

h0

t

,~tz~'2veld

en

GekrB~kt

w

o

rdt.

~e

t'tale

waters~~f-c~nsumptie

~edr2a~t

hier

2

5

4

ton

/dag

.

Uit

dit

pekraRkte

des

t

i

ll

?a

t

nnt

sta

at

weer

n

a

f

ta

.

dat

bij het

eerd

e

r genoemde

nafta

wordt

gevaegd

en deze nafta komt dan

terecht

in

een katalytisc

h

e ref

orm

er,

waÖ

.

r1-

i

j

"a

te::.

s

tof

vri

jk

om

t en

1-

e

rtz

i

ne

ffevormd

w~ydt.

D

e

totale product

ie

2~r ~~t(r8t""f herlra~rt 12n _t~n!d~g.

D

e

t

-ta

le

~aterstnf-cn~sumptie

wordt nu dus 291.1-120=171,1

t

,n/d'f:

.

""' t . 1 l '

,,3

A" 01')1') ••

3

1J1 , 15 o":,,gert'léeYlC 1n i;m : _ ',J. ' . J":~I

per

uur

.

4

)

"e.terst"f

1··

ere id

i

nrr

.

De ~eY'·""dir~de

l

,:e

.

f

_;

_E

_·

_{rstof werd}

_b

_{ereid met}

)'ehuln

van

1-r.:t

1

1

ekende

ste,arn-Te:Cirrllng

~'·0ces.

rTi

erbi.j

~.,ror(:t

nethaan "'f lir::

1

,

tc

nafta

(t,t

( . I L . r' (

.

r ' rl I l J

fl

[1

n

methaan,

wat

er

damp

en

n0g

w

at

b

ijproduc

ten zoals

b

.v stikst

0

f

i~dien

dit

aanw~zig

is in de v

oed

ing.

6

H

et

k001~an0xide ~rordt

verder

n~gezet

i

n

kooldi

n

yide

en

v

aterst,f

met

h

e

hulp van

e

en

hOFP ~en~eratuur

C

O

-sh

ift re

2

ctor.

Het

gasmengsel,

dat

te~slotte 0ver~lijft,

wordt dan

g

ezui

v

er

d

~et

be

h

ulp van

het

P

.

S

.A.-s

ystee0

.

:Sr

' ..

:

erd

b

ij

de

h

e

r

ei

din ro

va~

d.e

1

·

.<"'.terst

'if

ui t

pe.c:-?an

van aC.r

r_{' ;r2P}

als

voeclinf~

en

1·:e

l

2.c.rdg2.s

,

7,

"2

.1s di

t

voork

o

mt

in

r'r'i

nin

r-

en.

D

it

aard~as

\e

zit d

e

v

nl

gende

samenstelli~g:

De

re

a

ctieverge

lijkin,q:p

n,

die

nu

o

ptren

en, zijn:

---2H 20

7

T , () 2"

6

T [ 0 '-2

CO

₂ + 4H 2 2C('2

+

7H2 3C02

+

10::-i:₂

Koo

l

monoxi

de, dat

ook

onts+a~t,

warft verdrr

n~rezet i~ k0~

ldi-oxide en

'.'8.

ters

+'of v

i

a

:

co

+

₍

_in

_CO-s~ift

_re

₂

_ctor

₎

De pr

o

duct-samenstelling

,

na

de

steam-refnrminF

e

n

na

h

et

d~nr

-l

ap

en

van

Ce

C

C

-

sh

ift

react

o

r,

be~ra2gt:

C

O

2

19,

6

3

co

0,35

"

CH

4

0,07

"

H -'2

7

6

,80

fI fT _'2

0

_'

0

,10

1T

3,05

-2

_"

L--_ _ _ _ .. __ _ _ ____ ....

Dit

gasmenfse

l

m0et

n

ll

pezuiverd

worde

n met

be

hu

lp

van

het

P.S.A.-

systeem

.

(6)

RUV-!E

_ _ ":o~_--I 0'

OliE

~

~

OLIERAFFiNADERIJ.

IBUTAAN

MIN

_1-t

WATERSTOF

I

I

,

I

.

.

ï

l-o-,..---...o;'

0 N TZ VJAVE LEN

LICHTE BENZINE

I--Y--GASQLlE

r--I

DE ST

I LLl"\T

IE

"-_

__.._----J

KOLOM

VACUUî

'

.tj

\VATr=oc-:-n:=

I t---:..;..~

.

.

-

l' --- ,

~. 4

I

__

,,~J

!""""~

'

7"

·

I:l.t-~~·~l'!_. t·~:::

,

~

I

;

t

' " - - - - _ - J

i

I

KATALYTI SCHE

~ REFORr~R

NAFTA

::-L

. _

r

1 l ,

f

.

[

. r 1 l J

[J

n I l , n

c

'.

d.

1

)

8

D

e

zuiverin

g

van

waterstof

k

an

op verschillende man

ieren

gesc

h

ie

d

en

en

~én

v

an

de

n

ieuwe

mE

th

o

den

berus

t

op

h

et

afvan[en

van de

niet

gewenste st

off

en

me

i;

b

ehul

p

v

an

~oleculaire

zeven,

z

oal

s d

E

SA

zeef,

akt

ieve

kool etc.

H

et

regenereren

van deze

ladsorbtiemidde

le

n

kan

~p

verschillende

rnanie~en feschie~en

en

we

l

onder andere:

(Temperature-swing-adsorbtion)

2)

Doo

r

het af

lat

en

van

~e Cr~k. (Pressu~e-swing-adsnrhtion)

D

e

zuiverin

e

van

wate~s~0f

met behu

lp

van

m~leculaire ~even

en

d

e

receneratie van

2e

rn~leculai~e

zeven

d

anr

te2peratuurve~hnsing

wordt

k'lrt

beh

andeld.

~:et

gas;neng

sel

(drUk

+

5

a

t

D

. en verzadi

gr;

:'

le

t

1,'a

terdanp

hij

r EY1

ten

p

erat

uur

va

m

35

~S)

wordt

do

or

twee

ads~rhtiebedden

ge

leid,

die

in

se

rie

st~an

en

a

chtereenv

o

l

g

ens

g

ev

u

ld

zij~ me~

een

13X

e

n

e~n

Cl

4..". 'Jf C!

!1

,

lcC

1üair

e

z'èef

.

(P(1ri~n€T~l)tte

resp.

10,

4,

en

5

A)

D

e

5A

ze

e

f

v

e

rd

ient

de

vo~rkeur ~0ven

de

4A

zeef, da

a

r

~e

eerste

~eter

ads

orbee

rt.

~e

ze

ven

zij~

aanw

e

zi

g

i

n d

e

vorm

van 1/16

inc

h

p

e

ll

ets

.

D

e c

h.

emis

r:he

formlüe~

veen è.e

13"(

e

:1

4

A

zee

f

zi

j"

a

l

s

v"

.

€"t:

+

O,P-3

+

0.9

6

-""5'·

_"

_.;

_a

()

1

'1"

.'

r, ')

4

c

+

2

J

·

,

--

-2

3

,

·

'-

'

L

-()

"4

-

·'

",

r. 1 ',""\ ,I] r. 1 0 r, + " "'-') . ,···..:.J· -2 7 - , / f -L. ",,'

t:!pe

,,"

rel

t

om::-ezet

i

n

r.

et

n,1)3Si'~

3.

11 , 0'} S i '-, ') .

c.

5

-'

ty

pe do

""'

''''

een i

'nen"

isseli

n

,

0'

,

waar

b

ij

nng

eveer

75~

van de natriuminnen worden

ver

vanp

en

d0'r

c

alciumi

onen

.

Tfr ';

p:asmen,O'se

l

pa

ssee

rt

nu

eerst

r

et

b

ed

dat

f'

evuld is met

de

13'<:

zeef.

~Ii"r

"I")r

d t

al

de

kO

:î

l

d

i

"xü:e

e

n

.,,8.

terc1amp afgevan

<::,

n

.

Di

t

gr~eur

t

b

ij

een tenperntuur van 21

-

66

nCo

~

Het

h

ed

mJet wnrden

g

ek

o

eld, da

ar

er tijde

ns

de

adsnrbt

ie

~~rnte

ontv

i

kke

ld

... ",rd

t,

en

cT:H'a

t de teJTlperatll l

JT

nipt h

"

ven (1.e

(;6

""c

m2. [

k~r1en,

vam·re

r

e het

feit

,

l

at d"'n de

2.o

s

'-'r>t

ie

-

'

an

knol

r

li'1xide

en

vaterdamp niet

volle

d

i

g

zal

zi

jn

.

Il

eze

st

"f

·

e

n

1',::-n ... (~en

dan

H,s

,.

c,.r

schijnlijk ·

..

·

el

2.fcevanr"en '"lp de

v

-'

l.

f"

ende

zeef

(de

5J\

z

,e

ef)

,

ma

.

""T

di

t

zal dan

,r:-rn

te

nnei

li

j1

'é}1

e

r'

en

f'

even

"

i

,

4

! '

I

!

r

r

.

t ( .

I

I

ri

l

I

[1

:

]

~

,

..

9

Een

l

agere temperatuur

d

an 2'

oe

is

0'k n

iet

gewenst.

o

m

dat

[aan

, ter

n

ijl de

resultatl='n

niet veel

te

ter

zullen

""'rèen

.

He

t

g

asmen

g

sel, dat d

e

13~

zeef

verla

at

,

w

o

rdt nu

e~rst af~ek~eld

tot tenminste

-1

is

zelfs

t~t

-40

Oe

en

i,-dien

er sti

k

st

n

f en

methaan aanwezig

o

_C

_.

_D

_eze

_l

_age

_tem

_r

_eratuur

_is

~~odza~elijk

om

I

stikstof

F

n

met~a~n

af te kunnen

va~~en.

H

et

r

ek

o

eld

e

~as ~0rdt

d

oar

f

e

SA

zeef

ge

leid en

h

i

e

r

nntdaan

va

n

ko

alm

n

n

n

xide,

~e~hQ~n

en s

'

ikst

n

f.

(ok

dit

hed

kan

gek0cld

w~rden,

daar

o

ok

hier

a~sarhtiewarmte

v

r

ijk

o

mt.

D

e

hoeve~lheid ~rarmte.

die

h

ier vrij

knm

t zal echter veel

k

leiner zij

n

dan

die,

~'elke

vrij

kon

t

~ij

de

13X

zeef

,

da2

r

de

~~eveelhe?en

stof.

die np de

5A

ze

e

f

W0r~€n af~evrngen.

vee

l

kleiner

zijn

.

?

e

waterst~f,

die tenslotte

ve

rkre

g

en

~,r~t.

kan

crn

zDiver~ei~s­

rrr"ad

'na]

e

n

\r~n 9q 0,·1

t.. _r . c. ~. c.. . ",. , l ' '.

~en

c

e

d

e

e

lt

e

v~n

d

eze

wQ~erstnf

w0rdt

pe~ruikt ~ls

puree-pas

hij

de re

g

ene

:;"at

ie Véi

.

n

de

"edden

.

l-T

ie

rtf"\(;

"":rdt de

"atr:rst"f

in

te

geng

e

ste

l

de

ric~tin~ d~~r

de

h

edden

[

est

uurd

, t

erw

i

jl

deze

~p

een

hOR

e

re

te~pera~uur

zi

jn

CEhrac~t.

:J

eze te!7l

:p

er

r tunr

li

f'

t

t1JS

se

n

cle

177

en

205

oe'.

E

et

veY'h~{"en

v?n

de

te::lpera

tu

ur

V2.n

de "ed

r

en

,~esc1-':iec:'t ",et

'

:·

e

t'u

l

::,

Vé'.n

~e-t

e st

~(lm

n

f

ee

n

an

der

m'2(li'

l

:1

,

(

dat

c:.

'

)·

'

r

h

et

s

:v

ste

cJ'l

,

,·

,-:·~("-

t

g

el

f

i

r

',

dat

h

i

j

de a

(:sor'-

,

t

ie

dienst

cl"et

2.1s

k

r,

el

Systeem

) en

heet

pu

rge

-~ t

t

.

.j. 1-. ' 2nr' 0(' ~ t . "-- .- d .L' , ~

gas

.

+

'

e

e:'1:;,er

a

ut:.r Cl

a,c

"

nle"

;J

0

ven

C_0 , )

",="l,

J::

e

.

:

,

f"\rl

'!.., Cé'.Y:

·-e

' ..

,L

'l.;ï·l.""~ materi2.8.1 van (e 5~··'. zeef '.'~orêit a2:'1f:'e;·,tast fD tEvens is ~f"e~ n r_·~("'er€' r<---I' I'

te

np

e

r2

,

tunr

,ç'e,

.

le

ns

t,

da

?"

:::, da

n h"

["

c

d~uk st~:')-:

Dn

di

f'

is.

,,",,","

~

\\r1#""V

\

'~et y .

.J.

r

[

eca

s, dat

de

13'(

zeef

te-

:-.

-:-l,t-te

ver1

2

,

::

.

t,

is

.~'rl:=è'ê::l ·''=+'

k~0lrnon0xide,

k

0

0

ldi

a

xide, nethaan,

stikst

"

f, wate

rdanp

en

st

0

f

~;·ij

a"de::'e

p

rO

CE

ssen.

.:

'"

ft

'

?nkç

l:

i

.

;ik v

e

n

(

'

.e hoeveel

h

eid. vl

.

::.-c

'

rs

t

o

f,

d

i

e

v,:.

yc

i

s

t

,::-,·~(t, ;~an

')

)-~'r;]en

l:

·

.

i

j

clit

f'",~ ..

r

s

t

c

e!'i vf"\lstaan

m

et vier

"cl

S

0r1)

ti

r

'

:

è

e

è./

en,

(ti

e

re

pe

nera+.iç

t~relijkertijd pl~~t~viY:dt. - j~dcns

d·

peri~~e, d~t

er

0p

de eerste t'lpe

>

ec1

de:, c

e

-

ds"r~E'erf.

"

'

)

rcl

t, '

,

T"reien de

andere

hre'?

'

t

r'

I'

l .

L

n

~

1

II

n

n

!.

I

10

aèL

2)

\

_/J ,

.

( e "\ ,'u \~

dru1- is ele met},ode die d(")Îr nns r:ev01cd is. 1)eze T'leth0dr sta::>t

n"k hekend als de P3A_~et~0de. Di t is een afk~rtina van Pressure

-~wing-Ads~rhtinn.

Er "10rdt ge'.'lerkt bi j een, te::;:perEtt"t111r van 2S

oe

en ren d:ruk van

3()

at:;). /,ls ad" r'r"--,ticlid' el e:1. Horc".e'n re i~'TU5,kt:

aktieve k:-:ol v ... 0Y _het afv2.n['e~ VJ'.Cl lool(~i0xide •

---5.';'

ID')l zeef !I

"

"

,.

k001f:'!l)n 'xide en meth~é'.n.

---

-

--~~~~~~

3~

~

_"

_"

..

!! wate:rdc_rJT'.

:"eze ~ds0r~ti2~i~~elen _Zl' -1-+ _{" , .. en 'i j ellr2.':-cI' i~ één <".ds "':'-";' ti eva t en}

zijn van elkaar gescheiden d0nr si~del van zepfp'aten.

Het rer:'er-,e:rere" f:esc1iecl~ 'i"oY' l-tet aflaten V0..n r'e d'~1)k, Haa.rd""r

de geads·"\r'1-,eerde .""'c'ssen v!Fer vri.~Jç.~:îen. Verder wnrdt "'0~'· r.ier vlatrrst:Jf r"e'l::,uik+' é'..ls Dur.c:e-pa.s. 7'.en 7,on dus in pri·r.ipe k1,r:~'~n

v"lstaaD !"'let t""",e a."s"-~11f;ievé.tpn, één V'PT 2.ds-'r"t.ir _{e" één v''''r} () des",~;.,tie. :liJ; }li,H:i:. i n ;'e ""~'11:.1.i-il: er:hter niet f!'cr'8;'n te ,,,.,v·de,,.

:·en Herk+, hi e, r;ver het al.:-'emEen !'et vier "'f mec_':r1_1·er"ne;-,. ~it

één ~)ed p'eadSlrr'€erc' eCl lP de ande:>..'e d:-ie f,'cr,esîr"eerd.

~:et systeEo "'erkJ~ nu 2.1s v" .c--'-, (zie fip'uur):

~e vJedi~g k~~t via leidiCl~ 1n de unit hinnen en verl~2t fe~e via

leidiClf: 11 , "létnneer ze totaal pezui verd is.

Automatische kleppen 1A, 1~, 1C en 1D zorgen erv,nr dat d0 vîeding resp. naar bed

A

,

?, C, of J ~aat, terwijl de automatische kleppen

2

A

,

2

B

,

2C

en

2

D

e~V00r Z0:r~pn dat de p~nductstroom wnrdt d0o:rFelaten.

De ce2.dsor'.-'eerde GE.ssen Horden' 'eer vrijCEoaF l~t d')"T het afla te:!

van (le druk. jii t afIaten V2.n de cb:uk resc>liedt in te,0'encestelè,c

richting als de adsorbtie, zodat de vrijgek~men gassen via l eiding

De 'bedden A r n J ZijD !'let el"8.-';.r ve:':':~,(~nden via leiéU.nf,"

13

eYi de

autorT'.atis~he kleu"en 3/' en 3~;. ""venz() zij'] de '·'eddeT'. r: en I' met elka<';.r gek',:n~')Cld via leidi>F 1t1r eD }r.:1 _p"'pe:"

31"'

_en

3n

.

Vn0r d~ukecalis~tie loopt tussen de uiteinden van hef ~ en hed ~

I

'

l .

[

~

r '

I

1

J

[1

n

11

D

eze e

ga

lis

ati

e-st

a

p

wo~dt gekont~oleerd

da

a

r de kle

pp

en

4A~

e

n

4:n

i

n

serie

m

et res

p

.

klepp

en

17

en

1

8

.

?

eze

la~tste

klenpen

zor

g

en

erV

1

n

r

dat

er

geen

te

gassnelhe~en

kun

n

e

n

~ntre~en.

D

e

kleppen

5A,

5

?

,

5~

e

n

5D

zorgen ervoor, dat het

pas

, dat

vrijk

o

mt

h

ij

het

af

laten van de dr

uk

v~n 15 t~t 10

atm,

ge~ruikt

kan wnrden

als

purge-ga~

voor ee

n

ander

bed

.

D

e

h2~d~ediende

k

l

epprn

19

en

20

i

n

de

leidi~ppn

21 en

2

2

heh~en,

net

a

l

s d

e

kleppen

17

e

n

18,

een c

on

tr

o

le

r

e

nde

werk

ing

op

de fl

nw

.

D

e

drukre~elaErs

23

en

24

zorgen

erv

nor

,

dat

b

ij

het

a~laten

var,

dp

dru

k

niet

l

'

er,eden

de gevenste

druk

"'''relt

grk'm

e

n

.

Ts

deze

druk

epn~a~l ~erei'~t,

dan

wordt

verder aflatEn

v~n

de druk st

'

u

-ge

zet.

19

e

n

20,

m~~en ~iet

te

Fr"~~ wO'~en,

da

ar

anders

~esc~adiri~~

k~n

optreden

v~n ~et Rdsnrbtie~ateriaal.

Sm00~klep

25

heeft

dezelfde t

nak a

ls de

kleppen

17

t/~

20

en

dien

t

als

alternatieve

route voor

klep

26

.

~i~dens

het aflaten van

de

~r~k

is

klep

2

6

~eslnten,

waa

rd

,or

het

ga

s

g

ed

wongen

W0r~t

om

via klep

25

te

paan

.

T

ijd

en

s het

pu

re

en, dat

hier!la

vol

g

t, vordt klep 2

6

ope

n

gezet

o

m

de weerstand

i

n

leidi

ng

12 zo klein

mog

elij

k

te

maken

.

Leiding

27

la

a

t

R

ezuiver

d

e

wa

te

rs

t

o

f uit lei

d

i

ng

11

via

klep

2P,

die

weer

v

,

o

r

een

c

onstan

te flnw zor

g

t, na

a

r 66n

der

hedd

en

Faan

,

die

o

p

druk

g

ehracht

mo

et

wo~den.

n

eze

gezuiverd

e

waterstof

gaa

t

d

a

n via lei

d

i

ng

29

en

d

e

k

le

pp

e

n

6A

,

63

,

6C

o

f

6D

~esp.

naar

b

ed

A, R, C

of

TI

.

Het

pr

o

ces ve

r

l

oo

pt

nu

dus

als

vol

g

t:

o

Voedin

g

met

ee

n druk van

30

atm. en een

temperatuur

van

25

C

wordt

via

leidi~g 1~

naar

één

der

b

e

dde

n

A

,

B, C

o

f

~ gevoer~.

Stel dat

dit

bed A

is.

De

be~den

3

,

C

en

D he

vinde

n

~ic~

dus

in versc

h

ille

nd

stadiu

m

v

an

regon

p

r

a

tie.

St~l

3

m

0

e

t

alleen

n~~

o

p druk

f'

e

"bra

c

h7.

'tJor

cl

fr,

C fTl0et n0frepur

.. "'

eclF'Irden

en

D

is

("er

e

ed

Te

pen

de

t

i

jd

d

a

t

A

gereren

eree

rd

~"et

w0rden,

w

'lr

dt de vnedi

nr

s-st

ro0m 0v

er

{"8zet

van

1

")

ed

ft

n'?;;

,

r 'hed D

.

(v

i

a.

klep

11"

'

)

B

w"'rdt

D1J 'p

(e

n

druk

['('Irn

c

ht

V2.n

15

atfTl

.

d~,nr

drl)l,

e~8.1isat:ie

met

A

(via

lei

d

i

rg

15

en

klepnen

4

ATI e

n 17) en verder

op

druk

---r

:

r

.

r '

1.

rl

o

f1

n

n

,

₁

op druk gehracht, t0t oneeveer de vnedi~~sdruk, met wate~stof

uit leidin~ 11, via leiding 27, klep 28, leiding 29 en klep 63.

De fru~ in A, die nu 15 atm. bedra~~t, wnrdt verder afgelaten t~t

10 atm., en de 'date~stof, die hierbij vrijkomt, ~0rdt pehruikt om

bed C te purgen. Di t gebeurt dan via leiding 21 en de klepnen

23

en

19

,

en natuurlijk de klepnen

5A

en

5C .

•

~e drukre~el~ar

23

zorgt erv~or dat het drukaflaten w0rdt stn"

-gezet inè,ien een druk in J.\ is "'ereikt V2,n 10 a tr".

De ~assen, die vrijk08en hij het verder aflaten V8n (e ~ruk i~ ~.

verdHijnen 11it de '..lDit via leidi1~g 12 tesamen met (le gassen, die

r .

r '

[ 1

lJ

fl

r.

n

~

r

50

[~~~IIIS!röii~~~

.

P.S.A.-UNI T. TOESTAND A: DRUKEGALI SATIE A- B.

x

= OPEN

X::;

DICHT

2S

ZUIVERE WATERSTOF

TO

ESTAND B

:

PURGEN

C

ot

V

ERDER

OP DRUK

8RaWEN

B.

x

=

OPEN

%

= DICHT

K.K. Bool. J. Th. v.d. Zwan. mrt. 1974. 25 ~~~ 26

AFGAS

~---_.---.---~

[

~

r

'

[

.

[

.

r-r'

L

[

.

r

'

t

r

~

f~

n

I

l ,

n

n

n

6)

Procescondi ties. i \

ct""\..

\

\)~.\'-'

~i

\

~

,t:'l'

,~

'-:.

~,/

_\)

.1-"

Indien we 80.000

N~

3

waterstof per uur willen bereiden,

~eten

we uitgaan van een gasmengsel, dat meer dan 80.000 Nm3 waterstof per uur bevat, daar er tijdens de zuivering verlies aan waterstof optreedt, vanwege o.a. het purgen.

Dit verlies wordt geschat op zo'n 15%, gezien ook de verliezen, die optreden in de kleine1e units.

Er

~

o

et

dus uitgegaan worden van een gasstroorn, die 94.000 Nm3 waterstof per uur bevat . Verder is uit de literatuur bekend, dat er units gebouwd krinnen worden, die 40.000 Nm3 waterstof per uur kunnen leveren. (2)

We zijn er dus van uitgegaan, dat er in ieder geval twee units gebouwd moesten worden, ieder met een capaciteit van 40.000 Nm3 waterst of per uur. De berekeningen zijn dan oo~ uitgevoerd voor deze laa~stgenoemde capacitei t .

~e gasstroom, die de hoge temperatuur CO-shift verlaat , moet nu 47.000 Nm3 waterstof per uur bevatten. Indien er uitgegaan wordt van een koolwaterstof-voeding, zou een specifieke samenstelling van het gas als volgt zijn:

j H 2 79,00 vol%! CO 2 20,20 I

"

CO 0,36

"

N 2 0,36

"

CH

4

O,

e

n

"

Daar er voor de voeding echter uitgegaan is van aardgas, zoals dit aanwezig is in Groningen, verandert de samenstelling, daar er in aardgas veel meer st ikstof zit, dan in een normale

koolwaterstof-voeding. ~e samenstelling wordt nu:

H

2 76,80 vol~ CO

2 19,63

_"

Het percentage aan waterdamp is berekend

CO 0,35 11

"

via de verzadigde waterdamp-spannig bij N

2 3,05

_"

25

°c

en een druk van 30 atm. CH

4 0,07

"

Deze bedraagt 23,8 mm Hg. H

20 0,10

_"

r I L __ I ,

[

:

r • r ' I l , r 1 I ,

fl

l

J

n

I'

II

15 De samenstelling van het door steamreforming en CO-shift omgezette

aardgas wordt nu, berekend i n kmolen, Nm3 pn kilogrammenoper uur:

voeding kmolen/uur 2099,2 535,5 Q r / , ') 1 , 8 -r~

1

Nm

3

/

U~tk

g~~

47.018 4198 11.984 23562 I 212 . 265 41 29 83,3 1.866 2332 2,9

J

64 51 ._---~-~_.

-_.--_."~---Deze hoeveelheden moeten nu afgevangen worden m.b.v. silicagel, o akt ieve kool en 5A moleculaire zeef bij een temperatuur van 25 C. De adsorbt iewaardcn moeten bekend zijn bij een totaaldruk van 10 a~m., omdat de gasstroom, die vrijkomt bij het aflaten van de

druk van 30 naar 10 atm., zuivere waterstof moet bevatten, daar deze gasstroom gebruikt wordt voor purgen en op druk brengen van

een ander vat.

De parti~le drukken worden dan:

-·---·-·-·-r-·-~-"-~---~--i-·--

..

·----·~-··

..

;

..

·-·,

·

..

_

....

···

·

·-î

voeding totaaldruk 30a tm

I

tot aaldruk 1 Oa tm i rnrn Hg

j

ï:1m Eg !

~ _ _ _ _ +--_ _ _ _ ____ _ ~· __ "~' ____ W~ _ _ '"'_'_"'~"'"_·"_" .~-_J ... " . ". _ ._.-, .-.. ... -... 'r- . ." .. .-. -. " '''', 1-1' --2 CO 2 CO CH

4

N 2 H 20 23,1

I'

7,70

I

17.556,0

I

5 8

3

2 ,0! 5,9 1,97 4.484,0

I

1495,0

I

0,1 0,03 76,0 25,3 0,02 0,92 0,03 O,O'J7 0,31 0,01 15,2 699,2 22,8 5,1 233,1 7,6 ' -_ _ _ _ L-... _ _ _ _ _ . _ _ ~ _ __ _ __ ~_.

-

---_

..

----,....1---De adsorbt ie-waarden bij deze partiaalspanningen en een temperatuur van 25 oe zijn echter lang niet allemaal bekend, en sommige van onze gegevens zijn dan ook pas verkregen na ext rapolatie tot de gewenste druk en/of temperatuur.

De eerste grote moeilijkheid trad hierbij op. Het bleek namelijk dat stikst of niet bij 25

°c

is af te vangen. Na overleg met de heer

Meyer werd besloten om de stikstof verder buiten beschouwing te laten, omdat het afvangen van s~ikstof zou leiden tot zeer hoge kosten, omdat dit moet gebeuren bij

ee

n

t emperatuur van ongeveer -60 oe, waarvoor speciale koelinstalatiAs nodig zouden zijn.

~---I 1 I l ~

,

, t : r ' I

[

~

[1

n

n

l J \

Nt

}'J

fI ( I

'\:

_,

_\'-

A;

"

~([y

~+

16

Het buiten beschouwing laten van de stikstof houdt echter in dat

de zuiverheid van de verkregen waterstof terugloopt. ~ezc zuiverheid

bedraagt echter minstens nog 95,54%. Wil men de zuiverheid groter

hebben, dan moet men dus 6f speciale koelinstalaties bouwen 6f uitgaan van een andere voeding dan aardgas.

~e door ons gevonden adsorbtie-waarden zijn als volgt:

I

CO

2-adsorbtie op aktieve kool bij 25 °C:

22,0 kg/100kg bij een CO

2-druk van 4484 mm Hg.

14,4 kg/100kg

"

I'

"

"

1495 mm Hg.

CO-adsorbtie op 5A ze0f bij 25 °C:

0,6 kg/10 1kg bij een CO-druk van 76 mm tI _{.... .;.g.}

0,3 kg/100l<:g

"

I '

"

11 25 mn lig.

CH

4-adsorbtie op 5A zeef bij 25 °C:

0,3 kg/100tg bij een '-'u '-"4 -d.ru. k . van 15 mm Hg.

0,2 5kg/ 1 O,Jkg

"

"

11 11 5 mffi Hg.

H

2O-adsorbtie op silicagel b' ' 1,1 25 oe:

14 kg/100kg

Via deze gegevens komt men op de volgend~ hoeveelheden adsorbt

ie-middelen: (per uur)

laktieve kool 164 4;on

5A mol zepf 100 ton

silicagel 300 kg

Met behulp van de stortgewichten van deze stoffen kan men uitrekenen

hoeveel plaats deze stoffen innemen:

aktieve kool 300-450 gram/ liter

5

A

mol zoef 690 11

silicagel 450-750 11

----

--

----

---

"

._---

-Voor aktieve kool is een stortgewicht genomen van 450 ~r2m/liter, daar dit overeen kwam met het stortgewicht dat bekend was uit de literatuur. (1)

Voor silicagel is 600 gram/li t e'r genomen.

I '

r

l.

I I I

r,

I I I I )

fl

17

7 aktieve 1:001

₃₆₅

i"l.J

SA

mol zeef

₁₄₅

l7l

3

silicacel

0,5

m

3

De waarden, die we nu gekregen hebben V00r de hoeveelheden en de v~lumina van de a1_{'s0r"'tiei"lidc"!elen, zijn minima, daar er}

t

rekenin~ ~eh0uden moet w~r~en met:

1)

~e 1en~te v?n de n~sstransfer-znne.

2)

Je afname van de capaciteit V2D de adsnrbtiemidde1en.

nez e twee ~unten leiden t~t een overd

-=--

i~ensinnering

'

van de

hoeveelheden en volurür.a V4n de ads0rl,tiemiCUlelen.

Eerst za~ echter het l'e~-jn naestr~nsfer-zone w0r~en uit~rleFd.

Eet verl~op van de ads0r~tie vnn een st,f en het verl~,p van de

concent~etie van deze stof in de mn1ecu1aire zeef wnrien a~nre~even

in figuur 1:

)

-! I

[

,

r

'

l ,

[

î

r

1

l

J

n

18

In

rle

vulli

ng

treedt

een dynamisch

evenwirht

A

-

J

np,

die" zich

tijdens het

adsorberen

~eleidelijk

n

R

ar de uitlaat verschuift.

De

evem.,ric

h

_ts-zone

_"'''>rd

_t

_.s-

_{evn lf'd dnoreen mas s trans fer-zone,}

waarhij de

beladin~

v

a

n de zeef

c

eleidelijk afneemt, als

gevolg

van de

dalende

partia~lspanning

van

het te ads

nr

heren prnduct.

'!:'

i.ldens

de receneratie

v,erschuift de r1a.sstransfer-znne -oarallel

n:ö.2.:r

de

ui tv·')

er

•

Z""'dra punt

C

het

ei

n

de v

a

n de vullin,g-

'~ereH:t.

z2.1 het

gehalte

CLan

ver'Jntreini

g

de st

e

Jf i

n

het

ein

r'lpTr'ldur

t

{r,,,.

"'

n

t · . ( .

S

l

.'gen

.

\.

Zle

figllUY 2)

( 8

)

De

len

g

te van de

rnasstransfer-z'ne

is een functie van de

gea?rdheid

van de str

:nrn

en van d

o:;

te

8J:s">y1

'

eren

st!)f.

:;e

transferscheidi

ngs

-lij

n

kan steil zijn

o

f

meAr

vlak verInnen.

~en

meer

vlak

verl~pende

lijn

betekent

uiteraard een

grnter

(lan~er)

b

ed.

cOVlc..eY"lt

ro.be

ve..roY\t("~,V\\ ~'''''C:l

,~\'ü

~,~d rfO~uc.~ ~[_

.

________ _

Ouorl.,rce../

k

t.~ci

1/

'---,--___

---...:.L______

.~

__________

~

i'ue. ....

o.."""e v. d.

Co""",-.

v.

~.

'cc.

c...d~û(\~

(.\·

... :';.··. _.

n,1"<:.,d."'I:

_,

.

\

1"'\ \",e..\.

e\'

",c:

~,

c.,!.\.;.::t

\

0ver de

len~te

van

de rnasstransfer

-zo

ne

valt niets te

ze~~en,

n~dat

dit

meer

een

pra~tijkpr0hleem

is.

De

0verdi~ensi~neri"~s­

waarden, die wij

hebben

verkre~en

zijn af

5

eleid via de

overdimensinnpringswa&rden

uit

de

~effevens

uit

de

li

ter

atuur

vnor

kleinere units en via

de

deaktiverin~spegevens ~an ~e

adsnrhtie-mi~delen.

D

eze

overdimensioneri~g

wordt als

v

o

l

gt

:

30.~

extra

~

._;-;-

tn~1

5A

mol zeef

130','" 11 - - ; , 2y\ br:

silicagel

30Oj~ " --7 1,2

t

on

-'_~' _ _ _ _ _ _ ' _ _ _ _ _ _ _ _ _ ' _ _ _ _ ' _ _ """_~"". _ _ _ ... , 'r ... • ~ •. ___ ... -f·

De

total

e

yuimto,

die

~'ordt ingen~men

d!)or

de

ads~r~tiemid~elen,

wordt nu

815

m

3 ,

indien

de

~dsorbtietijd

één uur

is, in plaats

r . r ' l •

l

j

n

n

n

n

n

n

19

7 )

Keuze aPDaratuur en

bereke'

-

i"0'en.

Het

herekenen

van

de

k,sten

van

een

P

.

S

.

A

.-unit

is

~0en

eenv

0

udig

vraags~uk,

daar de

t

ota

le

kosten afhangen van

t

w

ee items:

1)

Apparatuurko

sten.

Deze

k0sten

zijn

een

functie van de voedin

c

s-d'7rv,er, type

en

h0eveelheid

v~r,n~rriniging.

die verwijd

e

rd

m0et

w,~den

en de

c

,

-

ads0rhtie

-effecte

n

van

de

ene

ver

nn

treiniging

~9

de

and

ere.

~eze

k,s ten

li~ren tus~en ~e

per

2)

vaarde

v'edin["sEEtS,

2:

'

eze ,

·

!a

r'Y'

e

1 ie"',

tussen de

fl 'Î, -

fl

n,

'

3

:;:

pey' ;'m.J als flet f-2.S ve~~~a:-;di::!"'s··,:;2.rëlt:; ~."E,f-t.

l:ez€ '-Jac

.

rele ;<:an n'-"g"'pl'pen t

'

lt

,Iî:'Eveer fl 'Î,'Î6 "Der

~-~3

i

:rcd

i

en

het

0

2,8

n .,{r

andere d8elE i

;,d

er:.

~-ec

ft.

kosten te

'

l

e:êeken"n

v~.n

c::.e

ap':,l?

,rc',

b

.l".'

r en de ads"r'

·

·

-!;ien.i,L

'

ele

:-

.

.

7,

H

ier

1_{,i j}

_worèH::

_W)C'

_2,ltij

_c1

_{nitye[~",2,n V2,::~. r'?n}

_u:,:it

_v

_an

_4".,îîf')

_~':,:/

i

ndien

de

~~s,rbtietijd ~~n

uur

is. ~a~~

fe

cyclus i

'cl m~et

li

r-

en

tussen de

2

en

15

m

i

r:uten

Hordt

de

i,

·h

.-.,ud

n2,,;"',}:rli'k klei

ner.

f

eze k'nt te

li~ren

tussen de

2'14

en

2Q

~

3

_{pe:r vat.}

~ndat

_verder

bekend is dat men

liever

niet met

vaten werkt, die een

inh0ud

0:

~e 1''1

m-

,

krij

r

en

we

hier

(

us

(

e

v~lge~dr

-

-

3

gr,~tte ( e:r

vaten

betref

t:

10'Î~8'Î-6'Î-4' m

i

nh

,ucl.

D

e dikte van de wanden van

deze va ten

kan

bere

.

-end

\V'Jrden

met

hehu

l P

van de

v

,lgende

fn

rm

ule:

d

=

----

P.D

_2.

<j'" d

(

a

ls

1)

<

:î,1

)

' ) p

₃₀

_k

_,c-/

cm(

3

',

"'Î

cm

3

5

00 1I:r' / cm 2

r 1 _

l _

l

.

r

l .

r

-r ' I 1 l , : 1 l j

[ 1

[1

n

n

n

r

8

)

20

)o.3no

d

=

2. 3500

=

1,3

cm

.

H

ier

b

ij

k

nm

t

nog de

c

o

r

ros

iet

n

eslac en

dç

toeslag

te

ng

evolge v

a

n

ei

gen

~ewicht.

hydrosta

tisc

he

d~u~. win~kracht

e

n

extra

sp

ann

i

nge

n

o

p

de

pl

aatsen

va

n onder

steu

n

i

ng

.

D

eze

aspecten

vallen

b

uiten

he

t

kader

v

an

dit

p""

,

cesv

,)n

ron

t

v

_e

1_'p.

Gek:>

ze

n werd

f'

en

Handdi'de v'?n

25

rom.

D

e

vaten

he

h'r

,e

n

dus de

v·~lf-endç

kenJ.'erke

E

:

di

kte vEEd

25

mm

ketelp

la

a

t

H1

Investerin~sk~sten

m~th~de

van

G

uthr

ie.

(11)

E

ier

:

:

,

i

.. ';

zi;i'

.

,

n? d

r

:,estudering v;::

,

:l een ,c"r"

_{~t a?:l~al}

che

::1

isc

'-,e

i

nsta

lla

ties.

fact~ren 0pces~el~ ,

die

directe

en

indirecte

k~sten

(znals

v

2

1

dweyk

,

fU

J

derin

g

en,

ve

rz

e

ker

i

ngen etr

.)

rel~tersn

a?n

de

b

asis

k"

ste

n

V

Cl:

r

de

ap}'a

r

atT'..lT

.

::;

e

m

et

h

')

de

'

.

-erkt

n

u ".

l

s

v01

r.;-t

:

S

cr

.a.t

de

ap,)?_.,...(':::tJ~"sten

"1e

t

b

e

h

n

l

p

van

Gu

t

hr

ie's

~e~evens,

incl

usief

c0rreo~ies V~0r "1ateria2Is'~rten.

druk, tenpe

r

atuur e

tc.

~e

totale

i

:lvest

eri

nzsko

ste

n

zij~

nu

met

de d,

""r

Guthr

ie

~eceVFn fact~rrn

te

~ep21en. 00

de

hll

i

dife

investerincen

~e

kunnen bepa

l

en

wordt

nog ~ecorrigeerd

v

n

'r het

i~dexcijfer

over het t

i

jdvak

19

6

8

-

1974.

~it

i

ndexc

i

jfer

is

'

ep

R

a

Id

d~,r

ex

t

ra

p

,

l

a

tie ui

t

ref.

(

12).

3

etrokken

o

p

1

968

=

10

0

geeft

dit

v

oo

r

1

974

e

en

indexcijfer

vaE

129

.

-~- -~----'-""~1'''''-'''---'-' ---.~r.:0-'::'~~

_

_

:y'_-::'~.

_

_

.. __

..

_~n:::0i~~_!.~~

_____

.

}e

Dc

t

e

_.

_"

_.

_.

_.

_{_~:..s.!..::_~_~~.::.!:.._} i

"

v,

r1

3

3

n 1 2 ,

9

ID i

~

:;

2

7

.

5

')

ii no m

3

3

m 1'), 1 ID r)"l m

3

3

m

7,2

m

4')_~~

_

•.

.

_

...

__ ..

_

L

_

_

__

.

__

.

3

__

~

.

_

.

__

__

, ____ ,

_

_

_

._

~

:

_~

ID ._~ ,. ... ..J. _~ .• __ ~ ... " .... _

7.r'Î

___ ... _~ .

0

.... ~ ... __ ...

ru

mnet er

E'e

c

'):r:r

:i

r'

€frd

vl

"

r

r

l

en v' "

r 0.1'111:

eE

mat

e

:d('

L

p..

ls

·"

!rt

.

Deze

ma

teri

aa

l-

r

nct

0

r

F

:1,0

m