Paweł Heinzelman
[Obywatel Państwa Polskiego]
Palestra 8/2(74), 33-34
P Y T A M * # O O P O W M E n Z I / • R A W W E P Y T A N I E: (p o s ta w io n e p rz e z a d w . S. K l y t ę ) : P ro s z ę o w y ja ś n ie n ie n a s t ę p u ją c e j k w e s tii p r a w n e j: O b y w a te l P a ń s t w a P o ls k ie g o z o s ta ł u z n a n y p rz e z s ą d p o ls k i z a o jc a d z ie c k a p o z a m a łż e ń sk ie g o . P o u p r a w o m o c n ie n iu się w y r o k u m ę ż c z y z n a te n m a z a m ia r w y je c h a ć n a p o b y t ty m c z a s o w y do N RD . W ła d z e p a s z p o r to w e u z a le ż n ia ją w y d a n ie z e z w o le n ia n a ów w y ja z d o d zło ż e n ia w B iu rz e P a s z p o r to w y m p o rę c z e n ia p o d p is a n e g o p rz e z ja k ą ś oso b ę p o z o s ta ją c ą w P o lsc e , k tó r a z o b o w ią ż e się do p ła c e n ia a lim e n tó w n a rz e c z d z ie c k a p o z a m a łż e ń s k ie g o w ra z ie p o z o s ta n ia m ę ż c z y z n y , u z n a n e g o za o jc a , p o z a g r a n ic a m i P a ń s tw a P o ls k ie g o .
U b ie g a ją c y się o w y ja z d rz e c z y w iś c ie z n a jd u je t a k ą o so b ę, k tó r a w o b ecn o ści n o ta r iu s z a p o d p is u je w y m ie n io n e p o rę c z e n ie .
U b ie g a ją c y się o to z e z w o le n ie o tr z y m u je p a s z p o r t i w y je ż d ż a za g ra n ic ę . Po k ilk u m ie s ią c a c h o so b a p o rę c z a ją c a d o w ia d u je się, że rz e c z y w is ty o jc ie c d z ie c k a n ie m a z a m ia r u w ró c ić do k r a j u . M a tk a d z ie c k a w n o si p o z e w p rz e c iw k o p o r ę c z a ją c e m u , u z y s k u je w y r o k i śc ią g a w d ro d z e e g z e k u c ji n a le ż n o śc i a lim e n ta c y jn e .
O b a j m ę ż c z y ź n i c h c ą po p e w n y m c z a sie n a p r a w ić zło. P o z o s ta ją c y za g ra n ic ą (NRD) c h c e m ia n o w ic ie p ła c ić . M a je d n a k tr u d n o ś c i, p o n ie w a ż n i e o p ie w a n a n ie g o w z a s a d z ie ż a d e n w y ro k , a li m e n ty zaś są p ła c o n e p rz e z p o rę c z a ją c e g o . W ła d ze n ie m ie c k ie n ie c h c ą się go d zić n a p rz e k a z y w a n ie do P o ls k i p ła c o n y c h p rz e z p o rę c z a ją c e g o k w o t.
P o z o s ta ją c y za g r a n ic ą ch ce p r z e ją ć d łu g n a s ie b ie , ch ce b e z p o ś r e d n io p ła c ić i z w o ln ić w te n sp o só b p o rę c z y c ie la . P o w s ta je p y ta n ie p r a w n e : C z y z ł o ż e n i e w P o l s c e p o r ę c z e n i a , n a m o c y k t ó r e g o m a b y ć w p r z y s z ł o ś c i z w o l n i o n y o d s w o j e g o z o b o w i ą z a n i a o b c o k r a j o w i e c d e w i z o w y , j e s t w a ż n e c z y t e ż n i e ? O so b iśc ie je s te m z d a n ia , że p o rę c z e n ie ta k i e je s t n i e w a ż n e z s a m e g o p ra w a . Z g o d n ie z p rz e p is a m i u s ta w y d e w iz o w e j (Dz. U. N r 21, poz. 133), a w szczeg ó ln o ści z p rz e p is a m i a r t. 28, n ie m o ż n a s k ła d a ć ta k ie g o z o b o w ią z a n ia , p o n ie w a ż z a w ie r a n ie ja k ic h k o lw ie k u m ó w z o b c o k ra jo w c a m i d e w iz o w y m i b e z zgody w ła ś c iw y c h w ła d z j e s t n ie w a ż n e , a w ię c je s t ró w n ie ż n ie w a ż n e o ś w ia d c z e n ie w o li m a ją c e sw ó j s k u te k d o p ie ro w ó w c z a s, g d y o so b a z o b o w ią z a n a lu b z o b o w ią z u ją c a się m a „się s ta ć o b c o k ra jo w c e m d e w iz o w y m ”, z w łaszcza g d y s t r o n y lu b z a in te r e s o w a n e osoby o ty m w ied zą. O D P O W I E D Z : W y w o d y a d w . K ly ty s ą s łu sz n e . O b ro te m w a r to ś c ia m i d e w iz o w y m i, k tó re g o d o k o n y w a n ia b e z z e z w o le n ia z a b r a n ia a r t. 19 u s ta w y d e w iz o w e j, je s t m . in. z a w ie r a n i e i w y k o n y w a n ie u m ó w , w w y n ik u k tó r y c h n a s t ę p u je lu b m a n a s tą p ić p r z e n ie s ie n ie p r a w a w ła s n o ś c i lu b p o s ia d a n ia w a r to ś c i d e w iz o w y c h (a rt. 4 u s ta w y d e w iz o w e j). K r a jo w e ś r o d k i p ła tn ic z e są w a r to ś c ia m i d e w iz o w y m i, je ś li s ą ś r o d k ie m lu b p rz e d m io te m o b ro tu z z a g ra n ic ą lu b z c u d z o z ie m c a m i d e w iz o w y m i. 3 — P a le s tr * v
34 P y t a n i a i o d p o w i e d z i p r a w n e N r 2 (74)
Z a w a r c ie w ię c u m o w y o w y k o n a n ie za c u d z o z ie m c a d e w iz o w e g o z o b o w ią z a n ia do z a p ła ty w z ło ty c h je g o n a le ż n o ś c i n a rz e c z k r a jo w c a d e w iz o w e g o j e s t o b ro te m w a r to ś c ia m i d e w iz o w y m i.
Z p o w y ż sz e g o w y n ik a , że z o b o w ią z a n ie s ię p r z e z k r a jo w c a d e w iz o w e g o , w f o r m ie p o rę c z e n ia , do z a p ła ty za n ie ś lu b n e g o o jc a a lim e n tó w p r z y p a d a ją c y c h o d n ie g o n a rz e c z je g o d z ie c k a z a m ie s z k a łe g o w k r a j u — w w y p a d k u g dy o jc ie c t e n z a m ie s z k a n a s ta łe za g r a n ic ą , s t a j ą c się ty m sa m y m c u d z o z ie m c e m d e w iz o w y m — w y m a g a ło d o s w e j w a ż n o ś c i z e z w o le n ia d e w izo w eg o . P. H E I N Z E L M A N M A * / * O A D W O K + T L / K Z E R e fo rm a a d w o k a tu r y s t a ła s ię f a k t e m . U c h w a le n ie p rz e z S e jm u s ta w y z a m y k a d łu g i o k re s d y s k u s ji i p r a c n a d k i e r u n k a m i z m ia n w z a k re s ie o r g a n iz a c ji a d w o k a tu r y i sp o s o b u w y k o n y w a n ia z a w o d u . U s ta w a o u s t r o ju a d w o k a tu r y j e s t k o le jn y m k r o k ie m p r z e m ia n z a c h o d z ą c y c h w c a ły m p o ls k im w y m ia r z e s p r a w ie d liw o ś c i. Z w r a c a n a to u w a g ę „ K u r ie r P o l s k i” z d n . 20 g r u d n ia w a r t y k u le w s tę p n y m p t. „ R e fo rm a a d w o k a tu r y ” :
„W c ią g u m in io n y c h l a t d o k o n a liś m y w ie lu z m ia n u s tro jo w o - o r g a n iz a c y jn y c h n ie m a l w e w s z y s tk ic h d z ie d z in a c h ży c ia . P r z e m ia n y te o b ję ły ta k ż e w y m ia r s p r a w ie d liw o ś c i: p rz e b u d o w a liś m y s ą d o w n ic tw o , in a c z e j te ż z o s ta ła z o rg a n iz o w a n a i i n n y je s t z a k re s d z ia ła n ia p r o k u r a tu r y . W ra z z p rz e o b r a ż e n ia m i ż y c ia sp o łeczn eg o , g o s p o d a rc z e g o i p ra w n e g o m u s z ą iść ta k ż e p r z e o b r a ż e n ia w a d w o k a tu r z e . J a k o k r e ś lił to pos. T. G ie rz y ń s k i — p r z y z n a n e a d w o k a tu r z e f u n k c j e n ie z a le ż n e g o c z y n n i • k a o b ro n y in te r e s ó w o b y w a te li ja k o je d n e g o z w a r u n k ó w p ra w id ło w e g o f u n k c j o n o w a n ia so c ja lis ty c z n e g o w y m ia r u s p r a w ie d liw o ś c i — w y m a g a ją r ó w n ie ż w y k s z t a ł c e n ia o d p o w ie d n ic h w a r u n k ó w i ś r o d k ó w o d d z ia ły w a n ia . T a k ic h , k tó r e p rz y z a c h o w a n iu n ie z b ę d n y c h e le m e n tó w n ie z a le ż n o ś c i w w y k o n y w a n iu z a w o d u d a w a ły b y g w a r a n c ję w s z e c h s tro n n e g o p o d n ie s ie n ia p o z io m u a d w o k a tu r y i u s p o łe c z n ie n ia je j tr e ś c i”.
Z a ło ż e n ia m i re f o rm y , je j k ie r u n k a m i i u z a s a d n ie n ie m sz e ro k o z a jm u je s ię c a ła n ie m a l p ra s a . N a ła m a c h „ P o lity k i” (n r 51—52) z a b ie r a n a te n t e m a t g ło s M in is te r S p ra w ie d liw o ś c i M a r ia n R y b i c k i , z w r a c a ją c u w a g ę n a p o m ija n e w d o ty c h c z a so w y c h d y s k u s ja c h , a p rz e c ie ż b a r d z o is to tn e a s p e k ty n o w e j u s ta w y .
„ D o ty c h c z a so w y m o d e l a d w o k a tu r y p o ls k ie j — p is z e M in is te r R y b ic k i — u k s z t a ł to w a ł się z a s a d n ic z o w o k re s ie m ię d z y w o je n n y m . B y ł p rz y s to s o w a n y do w a r u n k ó w u s t r o j u k a p ita lis ty c z n e g o . Z m ia n y , j a k i e w p r o w a d z iła u s ta w a o a d w o k atu rz« - z 1950 r., b y ły dość p o w ie rz c h o w n e , a n a w e t w p o w a ż n y m s to p n iu fa s a d o w e (d o ty c z y to n p . n o w e j in s ty t u c ji z e sp o łó w a d w o k a c k ic h ). W re z u lta c ie sp o só b w y k o n y w a n ia z a w o d u a d w o k a c k ie g o w P o ls c e u le g ł w p o r ó w n a n iu z o k re s e m m ię d z y w o je n n y m n ie w ie lk im je d y n ie m o d y f ik a c jo m . A d w o k a tu r a b y ła n a s ta w io n a p rz e d e w s z y s tk im n a o b s łu g ę in d y w id u a ln e g o , p r y w a tn e g o k li e n ta , i to p r a w ie w y łą c z n ie w tr a d y c y jn y m z a k re s ie , w p ro c e s a c h s ą d o w y c h N a to m ia s t o b słu g a p r a w n a g o s p o d a r k i u s p o łe c z n io n e j, k tó r e j ro la w n a s z y m u s t r o ju s t a ła s ię d o m in u ją c a , je s t w c ią ż je s z c z e ty lk o w ą s k im m a r g in e s e m p r a c y a d w o k a tu r y .
