Orzecznictwo Sądu Najwyższego w
sprawach adwokackich
Palestra 14/9-10(153-154), 95-97
N r 9 - 1 0 O rzecznictw o S N w spraw ach ad w o k ackich 9S
Wykaz obowiązujących aktów prawnych M inisterstwa Spraw iedliw ości z zakresu obrotu prawnego z zagranicą według stanu na dzień 1 czerwca 1970 r.
L p . D a t a a k t u T y t u ł a k t u ( w s p r a w i e ) A k t o g ł o s z o n y ( r o k , N r i p o z . D z . U r z . M in . S p r a w i e d ł . o r a z p ó ź n . z m i a n y )
1 9.I I I .1965 r. Z arządzenie M in istra S praw iedliw o ści w sp raw ie udzielania przez sądy pomocy przy dochodzeniu alim entów od osób p rze b y w a jąc y ch w p a ń stw ach, z k tó ry m i P R L z a w arła um ow y d w u stro n n e o obrocie p r a w nym 1965 r. N r 2, poz. 17
2 20.VT.1968 r. Z arządzenie M in istra S p raw ied liw o ści w sp raw ie k o n tro li p o stępow ania sądów pow szechnych i p aństw ow ych b iu r n o ta ria ln y c h w zak resie obrotu praw nego z zag ran icą
1968 r. N r 5, poz. 36
3 25.V.1970 r. Z arządzenie M in istra S p raw ied liw o ś ci — In s tru k c ja o obrocie p raw n y m z zag ran icą w sp raw ac h cyw ilnych i k arn y c h
1970 r. N r 4, poz. 14
4 27.XII.1955 r. Pism o okólne n r 54/55/GM w sp raw ie tłum aczeń ak tó w sta n u cyw ilnego
n ie p u b lik o w a n e
Pow yższy Dziennik urzędow y pow inien się znaleźć w każdym zespole ad w o kack im , a jego treść m usi być znana każdem u adw okatow i pro w ad zącem u sp ra w ę cudzoziem ca dew izow ego lu b też ob y w atela polskiego, jeżeli sp ra w a ta łączy się w jakikolw iek sposób z o brotem p ra w n y m z zag ran icą.
ORZECZNICTWO SĄDU NAJWYŻSZEGO
W SPRAWACH ADWOKACKICH
U C H W A Ł A z dnia 20 marca 1970 r.
(III PZP 1/70) *
S ąd N ajw yższy w sp ra w ie z pow ódź- p łatę, po rozpoznaniu n a p o sied zen iu tw a H en ry k a W. przeciw ko P rz ed się - jawmym za g ad n ien ia p raw n eg o p rz e -b io rstw u Ro-bót G órniczych w G. o za- kazanego przez S ąd W ojew ódzki w K a
96 Orzecznictwo SN w sprawach adwokackich N r S— 10
tow icach po stan o w ien iem z dn ia 23 g r u d n ia 1969 r. do rozstrzygnięcia w try b ie a rt. 391 § 1 k.p.c.:
„Czy ad w o k a t będący pełnom ocnikiem p rocesow ym może udzielić innem u ad w o k ato w i dalszego pełnom ocnic tw a procesow ego ogólnego, czy też ty lk o dla poszczególnej czynności p ro ce so w e j?”
pow ziął n a s tę p u ją c ą uchw ałę:
A dwokat będący pełnomocnikiem procesow ym może — za zgodą kie row nika zespołu — udzielić innemu adwokatow i dalszego pełnom ocni ctw a procesowego, a nie tylko peł nom ocnictw a do niektórych czyn ności procesowych.
U z a s a d n i e n i e
S ąd P ow iatow y postanow ieniem z d n ia 13.X.1969 r. przek azał sp raw ę do rozp o zn an ia P rz ed się b io rstw u Robót G órniczych w G. R ozstrzygnięcie to o p ie ra się na u sta le n iu , że powód w p ra w d zie ch o ru je n a pylicę, ale nie w y w o łała ona jego in w alid ztw a, a w k aż d y m razie nie zostało ono do chwili o b ecnej stw ierdzone (§ 10 rozp. R ady M in istró w z dnia 18.VI.1968 r. — Dz. U. N r 22, poz. 145). Na p ostanow ienie to adw . K., su b sty tu t adw . C., pełnom oc n ik a pow oda, złożył zażalenie. S u b sty tu c ja , udzielona za zgodą k ie ro w n ik a zespołu adw okackiego i nie z a w ie ra ją ca żadnych ograniczeń, została złożona n a ro zp raw ie p o p rzedzającej w yd an ie zaskarżonego orzeczenia.
S ąd W ojew ódzki, do k tórego w p ły nęło zażalenie, p rze d staw ił Sądow i N a j w yższem u do ro zstrzygnięcia p rzy to czone w se n ten c ji zagadnienie p r a w ne
W ątpliw ości S ądu W ojew ódzkiego p o w sta ły n a tle w y k ła d n i przepisów a rt. 91 p k t 3 k.p.c. i a rt. 21 ust. 4 u sta w y z dn ia 19.XII.1963 r. o u stro ju a d w o k a tu ry . P ierw szy z nich stanow i, że p ełnom ocnictw o procesow e ob ejm u je z
sam ego p ra w a um ocow anie do ud zie le n ia dalszego p ełnom ocnictw a a d w o katow i, a drugi, że ad w o k a t może — za zgodą k ie ro w n ik a zespołu — udzie lić su b sty tu c ji w w y p ad k u , gdy n ie może w ziąć osobiście u d ziału w ro z p raw ie lub osobiście w y k o n ać poszcze gólnych czynności. W m yśl a rt. 88 k.p.c. pełnom ocnictw o może być albo p ro c e sowe, albo do n ie k tó ry ch ty lk o czyn ności procesow ych. P ierw sze z nich dzieli się n a ogólne i do pro w ad zen ia poszczególnych spraw . P ełnom ocnictw o procesow e — a takiego dotyczy p rz e d staw ione zagadnienie p ra w n e — o b e j m uje z sam ego p ra w a um ocow anie do udzielenia dalszego p ełnom ocnictw a procesow ego adw okatow i lu b rad cy p raw n em u . K odeks postęp o w an ia cy w ilnego nie za w iera w ty m za kresie ograniczeń. Z chw ilą zaw arcia u m o w y m iędzy kiero w n ik iem zespołu a d w okackiego, działającym w jego im ie niu, a klien tem te n o sta tn i m a p raw o do k o rzy stan ia z pom ocy p ra w n e j a d w okata, którego osobę uzgodnił z k ie row nikiem zespołu. Nie może on być jej pozbaw iony z przyczyn, k tó re u n ie m ożliw iają jego pełnom ocnikow i w y k o n yw anie czynności zaw odow ych. D latego też gdy ad w o k a t czasowo lub trw a le nie może prow adzić spraw y, zo sta je w yznaczony dla niego zastępca. K ierow nik zespołu działa w ów czas z urzędu i o decyzji sw ojej, k tó ra s ta now i upow ażnienie dla ad w o k a ta do prow adzenia spraw y, za w iad am ia n ie zw łocznie k lie n ta (art. 21 ust. 1, 2 i 3 u sta w y o u str. adw.). Jeżeli n ato m ia st ad w o k at może w zasadzie prow adzić spraw ę, ale nie może w ziąć osobiście udziału w ro zp raw ie lu b osobiście w y konać poszczególnych czynności w spraw ie, to w ów czas je st u p raw n io n y do u d zielenia su b sty tu c ji in n em u ad w okatow i. W w y p ad k u ta k im tro sk a o zapew nienie k lientow i n a le ży te j p o mocy p raw n ej spoczyw a n a nim i n ie obarcza k ie ro w n ik a zespołu, dla k tó r e go zastrzeżona je st je d y n ie decyzja co
N r 9— 10 P rasa o ad w o k atu rze 97
d o w y ra że n ia zgody n a u d zielenie su b sty tu c ji.
w okalow i ty lk o do u d ziału w ro z p ra w ie lu b do w y k o n a n ia poszczególnych czynności w spraw ie. P rz ep is te n sta nowi, że gdy a d w o k a t n ie może w ziąć osobiście udziału w ro zp raw ie lu b oso biście w y konać poszczególnych c z y n ności w spraw ie, to w ów czas — za zgodą k ie ro w n ik a zespołu — może udzielić su b sty tu cji. Z ak res jej nie je st ograniczony, jeżeli nic innego n ie w y n ik a z treśc i su b sty tu cji. N ato m iast k ie ro w n ik zespołu p ow inien zw racać uw agę na to, czy udzielenie su b s ty tu cji jest w k o n k re tn y m w y p a d k u u z a sadnione.
W obec tego że chodzi o pełnom ocni ctw o procesow e, ad w o k a t ud zielający s u b s ty tu c ji nie m a p o trze b y w yszcze gólniać w niej, do ja k ich czynności u p o w aż n ia su b sty tu ta , bo w y n ik a to z tre śc i a rt. 91 k.p.c.
W ątpliw ości S ąd u W ojew ódzkiego w y n ik ły na sk u te k niew łaściw ej in te rp r e ta c ji p rzepisu a rt. 21 ust. 4 u s ta w y o u stro ju ad w o k a tu ry . Z p rzep isu tego n ie w y n ik a, że a d w o k a t może udzielić dalszego p ełnom ocnictw a a d
-P«>lS/4 O A D W O K A T U R Z E
Z am ieszczoną w „G azecie S ądow ej i P e n ite n c ja rn e j” (nr 15 z dn ia 1 sie rp n ia br.) p u b lik a c ję R o m an a D m o w s k i e g o pt. S pecjalizacja, spraw ność, o d m ło
d ze n ie należałoby — n a d obrą sp ra w ę — w całości p rze d ru k o w ać w „ P a le strz e ”.
Z o sta ły w niej bow iem n aszkicow ane te w szystkie w ęzłow e problem y, k tó re m a ją i b ęd ą tow arzyszyć dalszem u rozw ojow i ad w o k a tu ry la t siedem dziesiątych.
A u to r n a w stę p ie p ozytyw nie ocenił dotychczasow y w y n ik re a liz a c ji założeń u sta w y o u stro ju a d w o k a tu ry i proces uspołecznienia je j działalności.
„P rzebieg o sta tn ic h w yborów do sam o rząd u adw okackiego — czytam y w a r ty k u le — w ykazał, że a d w o k a tu ra polska p rzeb y ła pom yślnie k o le jn y e ta p sw ojego rozw oju. W sposób szczególnie w y ra ź n y u zew n ętrzn iła się in te g ra c ja a d w o k a tu ry z życiem społecznym i politycznym k r a ju i p ań stw a socjalistycznego.”
P o zy ty w n a ocena dotychczasow ego dorobku nie zw alnia je d n a k od p o szu k iw an ia odpow iedzi n a p y ta n ie: ja k ich p rze o b ra żeń i poczynań należy oczekiw ać od ad w o k a tu r y w now ym etap ie? R. D m ow ski w ym ien ił kolejno k ilk a — jego zdaniem — n a jb a rd z ie j isto tn y ch k w estii, k tó re pow inny w form ie kom pleksow ego p ro g ra m u z m ierza ć do u d o sk o n alen ia w a rsz ta tu p racy adw okatów . P ierw szą z nich je st sp e c ja liz a c ja zaw odow a.
„Zgodnie z pow szechną opinią środow iska adw okackiego i sędziow skiego adw o- k a t-s p e c ja lis ta uzyskał najw yższą ocenę zaw odow ą. W specjalizacji tk w i w ięc szansa dalszego postępu. U dział a d w o k a ta -sp e c ja listy w procesie przyczynia się n ie ty lk o do podnoszenia m e rytorycznego poziom u orzecznictw a, ale rów nież p rz y
śpiesza bieg p o stę p o w an ia (...). P o d ję te w tym zak resie zalecenia N aczelnej R ady A dw ok ack iej po w in n y się stać p rzedm iotem za in te re so w an ia i p rak ty c zn e j r e a li zacji zespołów adw okackich. N a obecnym etap ie rozw oju ad w o k a tu ry dotyczy to zespołów dużych liczebnie. S p ecjalizacja zaw odow a oznaczać będzie zw iększenie efe k ty w n o ści w k ła d u a d w o k a tu ry w w y m ia r spraw iedliw ości, dalszy w zro st a u to r y te tu ad w o k a tu ry i ad w o k a ta, a w konsekw encji zw iększenie z a in te re so w an ia w k o rz y sta n iu z jego pom ocy (...). S pecjalizu jąc się, a d w o k a tu ra będzie do trzy m y w ać k ro k u innym organom w y m ia ru spraw iedliw ości i ścigania.”