210 Przegląd piśmiennictwa
Przegląd wybranych czasopism zagranicznych
Zornitsa Kutlina-Dimitrova, Csilla Lakatos, Determinants of Direct
Cross-border Public Procurement in EU Member States (Determinanty
bezpośrednich transgranicznych zamówień publicznych w państwach członkowskich UE), „Review of World Economics” 2016, vol. 152, iss. 3, s. 501–528, DOI: 10.1007/s10290-016-0251-3.
Światowy kryzys gospodarczy nie pozostaje bez znaczenia dla funkcjonowania systemu zamówień publicznych. Jednym z jego efektów jest m.in. rozpowszech-nianie się wykorzystywania preferencji krajowych, czyli ukierunkowania proce-sów zakupowych na zawieranie kontraktów z podmiotami rodzimymi. Sytuacja gospodarcza może być zatem postrzegana jako jeden z czynników wpływających na zakres, w jakim wykorzystywane są swobody gospodarcze panujące na rynku wspólnotowym. Na powyższe zwróciły uwagę autorki artykułu, koncentrując swoje rozważania na analizie czynników determinujących bezpośrednie transgraniczne zamówienia publiczne udzielane w państwach członkowskich UE.
Artykuł stanowi uzupełnienie dorobku naukowego opartego na założeniach teoretycznych analizy ekonometrycznej i ma na celu precyzyjne zidentyfi kowanie determinant wpływających na udzielanie transgranicznych zamówień publicznych, a więc zawarcie umowy z wykonawcą pochodzącym z państwa innego niż zama-wiający. Rozważania odnoszą się do zestawu danych stworzonego przez autorki na podstawie informacji opublikowanych w Tender Electronic Daily (TED, internetowej wersji „Suplementu do Dziennika Unii Europejskiej” poświęconego europejskim zamówieniom publicznym) w okresie 2008–2012. Analiza opublikowanych ogło-szeń umożliwiła autorkom wyróżnienie trzydziestu zmiennych. W opracowaniu uwzględniono również wpływ wybranych wskaźników regulacji rynku produktów OECD na skłonność do udzielania zamówień transgranicznych.
W artykule analizie poddane zostały wzorce udzielania zamówień publicznych za pomocną narzędzi statystyki opisowej (ze wskazaniem m.in. liczby i wartości udzielanych zamówień, rodzaju umów, a także podziału branżowego i regional-nego). Wśród licznych danych zawartych w tekście wskazać można informacje dotyczące korelacji zamówień transgranicznych z rodzajem nabywanego przez zamawiających świadczenia. Autorki ustaliły, że największa liczba transgranicz-nych umów w sprawie zamówienia publicznego jest zawierana z wykonawcami z sektorów wytwórczych (manufacturing sectors). Udział wykonawców zagranicznych w zawieranych umowach jest najwyższy w sektorze „usług związanych z przemy-słem naftowym i gazowych” (15%). Również biorąc pod uwagę wartość zamówień, transgraniczne umowy w sprawie zamówień publicznych najczęściej związane są z nabywaniem świadczeń z sektora wytwórczego. Najwyższy udział zamówień transgranicznych związany jest z nabywaniem „maszyn przemysłowych” (22%).
Trzon artykułu stanowi analiza i omówienie wyników ekonometrycznych ze-branych danych. W ramach rozważań końcowych autorki przedstawiły wnioski dotyczące m.in. konsekwencji przyjęcia określonych polityk w zakresie zamówień
Studia Prawa Publicznego 2016-16 – 6 kor.indd 210
211 Przegląd piśmiennictwa
publicznych dla rozwoju zamówień transgranicznych i możliwości wygrania za-mówienia przez podmiot zagraniczny. Przykładowo, wskazano, że prawdopodo-bieństwo wygrania zamówienia przez wykonawcę zagranicznego wzrasta wraz ze zwiększeniem wartości zamówienia (szanse na uzyskanie zamówienia transgra-nicznego wzrasta o 1,6%, jeżeli wartość zamówienia zwiększy się o 1 mln euro). Wśród cech krajowych (makroekonomicznych) autorki wyróżniły jako istotne deter-minanty: PKB per capita oraz wskaźnik udziału handlu w PKB. Inne wyniki zawarte w artykule wskazują, że spośród wszystkich rodzajów instytucji zamawiających to samorządy mają najmniejszą skłonność do udzielania zamówień wykonawcom zagranicznym, a także że w przypadku posłużenia się przez zamawiającego try-bami wykorzystującymi mechanizmy negocjacyjne wzrasta prawdopodobieństwo udzielenia zamówienia transgranicznego.
Uwzględnienie aspektów ekonomicznych w istotny sposób poszerza spojrzenie na zamówienia transgraniczne zasadniczo analizowane z uwzględnieniem optyki wyznaczanej przez wykładnię regulacji normatywnych. Dzięki temu artykuł wypeł-nia istotną lukę, wskazując na empirycznie weryfi kowalne determinanty zachowań nabywczych podejmowanych na rynku zamówień publicznych.
Konrad Różowicz
DOI: 10.14746/spp.2016.4.16.11
Bélgica Pacheco-Blanco, Maria José Bastante-Ceca, Green Public
Procurement as an Initiative for Sustainable Consumption.
An Exploratory Study of Spanish Public Universities (Zielone zamówienia
publiczne jako inicjatywa na rzecz zrównoważonej konsumpcji. Badania rozpoznawcze przeprowadzone w hiszpańskich uniwersytetach publicznych), „Journal of Cleaner Production” 2016, vol. 133, s. 648–656, DOI: 10.1016/j.jclepro.2016.05.056.
Zielone zamówienia publiczne stanowią istotny instrument polityki nakierowanej na zrównoważoną konsumpcję i produkcję. Wśród instytucji publicznych, które powinny stosować mechanizmy wdrażające i popularyzować zielone zamówienia, istotną rolę odgrywają uniwersytety, m.in. ze względu na pełnienie przez nie roli edukacyjnej. Powyższe skłoniło autorki artykułu do bliższego zwrócenia uwagi na zakres, w jakim hiszpańskie uczelnie publiczne wdrażają zielone zamówienia publiczne.
We wstępnych częściach artykułu dokonano przeglądu literatury przedmio-tu, ze szczególnym uwzględnieniem opracowań dotyczących roli uniwersytetów w promocji zrównoważonego rozwoju. Przegląd stanowisk przedstawicieli różnych nauk stanowi punkt wyjścia dla dalszych rozważań, skupiających się wokół analizy wkładu uniwersytetów publicznych w rozwój zielonych zamówień publicznych. Badania, których przebieg oraz wyniki zostały ukazane w opracowaniu, ukierun-kowane zostały na sprawdzenie, czy inicjatywa hiszpańskich uniwersytetów jest widoczna dla osób trzecich, a także czy pracownicy administracji uniwersytetów
Studia Prawa Publicznego 2016-16 – 6 kor.indd 211