REFERATY DELEGATÓW ZAGRANICZNYCH
„Wiadomości Parazytologiczne", 1955
KONSTANTY I. SKRJABIN
PERSPEKTYWY ROZWOJU RADZIECKIEJ HELMINTOLOGII TEORETYCZNEJ I PRAKTYCZNEJ
Jak wiadomo, helmillltologia jest najmłodszą gałęzią biologii, wetery- narii i medycyny; ukształtowała się w samodzielną dyscyplinę wiedzy i zdobyła prawo istniienia dopiem w ciągu ostatnich trzech dziesięcio-
leci. ,
Pierwsz.e kroki helmintologii odznaczały się burzeniem starych, błęd
nych i spaczonych pojęć o celowości i ist'Ocie tej nauki. Prnede wszystkim
.nale.ży ponownie określić zakres i :treść nauki helm:infologicznej, która by objęła nie tylko ws:zech- strorme studia: 1na!d wielkim świa
tem robaków, a'1e i IIl'ard wywoła
nymi !Przez 111ie schorzeniam,i
człowtiieka, ziwierząt domowych i
prrz.emysł0rwych oraz rośl,in upra,w-- nych.
Tym samym przekształciła się
helmi:ntoilogia: z ipododdr.!:iału zoolo- gii w wiefostro:rmą, zbiorową, bio- logiczno - weterynaryjna - fitopa-
toLogiczną 111aukę.
Równolegle oo.srtąpił wiJel:ki zwrot w zagadJnie111iu zwalicza111ia roibaczyc, któ~emu nadano zasad- niczo no•wy ikierunelk. Z jedho- stroinn:ie wąsikie.j ścieżki lekarsikiej
wkroczyło ono na srzeroką dro,gę
prolblenó,w zdrowotinyich', oipatl'tych na .z~adach !kompleiksowej •triady:
terapii, -prrofilaktyki i dewaS1tacji.
Skutkiem tego skala śmdlków wał
Aka,demik K. I. S'krjabin w imieniu delegacji mdzieokiej wita IV Zjazd PTP
ki z robaczycami p()IW'i.ęikszyła sli.ę wie,lokroitndie, ogiamiająie 111ie tyLko pro- blem ochrony o.r,gainizmów człowielka, zwiemząt i roślin, al,e i w,pływając
150 l(ONSTANTY I. Sl(RJABIN
na W1SZystlkie 01taozające ich czynniki ze'Wlnętrznego środo1Wisika, :kltó:r:e g.ra-
ją ogmmną irOilę w rowzerzaniu się inrwaizj!i..
W ten sposób he~ologia, kontynuując teoretyczne ,badania . biolo- giczne, Wlkroczyła na drogę prowadzącą do rozwiązania wielkich 7'agad-
nień pąństwoiWYch i sanitarno-ekonomicznych, bezpośrednio· zwliązanych
z zadaniami budownictwa socjalistycznego.
To :stanowi specyficzność helmintologii radzieckiej i: stwarza kardy- nalną różnicę między 111ią ,a helmintologią w większości innych państw.
Nowe koncepcje, kitóre roZiStrzygnąć miała helmintologia radziecka,
siłą rzeczy wysunęły konieczność zastosowania no1wych, od.po:w:iednich form organizacyjnych, . bez których nie można było re.ali~ować wytyczo- nych zadań.
Zorganizowano u ,nas szeroko rozgałęzioną sieć niaukowCHbadawczych
zakładów helmintoil:ogicznych z oddzia!ł}ami biologicznymi, weterynaryj- nymi, medycznymi i fitopatoJ.ogicznymi. KieroWlllictwo tej sieci spoczywa w r~arch trwch wyższy;ch naukowych instytucji: Akademii Nauk ZSRR, Akademii Nauk Medycznych ZSRR i Wszechzwiązkowej Akademii Nauk Re1lniozych imienia W. I. Lenma.
W naszym kraju szko1i się specjalistów w nowej dziedzinie - lekarzy medycyny i weterynarii oraz biologów-helmintologów; nde było ich w przedrewO!lucyjnej Rosj'i i dotychczas nie ma w innych państwath. Co prawda i u nas jest ich j<eszcze niewielu, ałe liczba ich wzrasta z roku na rok.
W ntek!tórych państwach Demokracji Lutiowej zapoczątkowano już
szkolenie takich spe,cj.a!listów.
Prace helmintologiczne zarówno teoretyczne, jak i praktyczne, włą
czono u nas do ogólnopaństwowego planu i'ozwoju gospodal"ki iruarodowej.
Prace te uzyskują prz.ez to :kcmkretną celowość i zapewniają odpowtedn:iJe wy,klonanie zarrządzeń sanitarnych, ohejmują,cy,ch corocznie wielkie rzesze
ludności, jak również milionowe pogłowie zw.i:erząt g.ospoda:r,czych i przemysłowych. Tak na przykład w 1953 :r. 70 m1ln zw'iierząt domowych poddano zabieg.om helmintologicznym. N a szeroką skalę przeprowadza
się szkolenie kadr z dziiedziny helmmtol1ogii, co• przyczynia się do stałego
polepszallliia ikwa.l.ifi'kacji naukowych odpowiednich pracowników. Opra- cowano ill1Stru!kcje i wyityCIZIIl.e wa'lki z za:sa!diniczymi rnbac:zycami czł;o
wieka i zwierząt domowy,ch. Przy Akademii N a,uk ZSRR założO!Ilo Towa- rzystwo HelmintollQgQw, gd~e TÓ'ż.ni spę.cja1liści.1helmintolodzy dzielą, się
swymi osiągnięciami i sposmeżeniami z dziedzirny prac badawczych.
Ułatwia to opimowanie osiągnięć naukowych, udostępniła wymianę do-
świadczeń na szeroką skalę, umożhwia wyciąganie odpowiednich wnio- sk.ów oraz ,pozwała doskonalić planowanie dalsiZej p,racy.
PERSPEKTYWY ROZWOJU RADZIECKIEJ HELMINTOLOGII 15.1
Następnie powstała u nas. i rozwija się własna literatura helmin:tolo- giczn:a: (monograificzlna, naukowa, szkolna ;t popul;arna), która osiągnęła
bardzo wys<)ki poziom.
Takie są zasadniczie przesłanki, pozwalające w naszym kraju organi-
zować phmowo siystematyczne W1Skazówki do walki z najbardziej paitogen- nymi robakami człiowie~ zwierząt użytkowych i upil"awny<:h roślin.
Patr:zymy, jalk helmintologia r,actziiroka !PO raz pierwszy w historii kultury ludlZlkilej przysrtąpiła do realizacji wspaniałego czynu naukowego:
położenia kresu niepowstrzyIIlaJ1lemu rozwojowi organizmów pasożytni
czych, wybaw.iJenia luicizi, użytk~h zwierząt i ,roślin od brzemienia od- wiecz,nego, masowego „zarobaczenia" i tym samym z jednej stTOIIly - .stwoirzeni:a człowiekowi: zdrowszego, szcz.ęśliiwszego i ;radośniejszego ży
cia, a z dirugrej - stworzenia nowego typu zwiierząt i roślin., wolnych od robaków pas:ożytiniczy<:h, uzyskując przez tó wysoki stopień ich produk-
tywno.ś~i gospodarcz.ej.
Dalszy r~wój _helmin:1:lOlogii w naszym kraju musi być opa,rty na stu- di,ach nad następującym±, na:jpilliniejszymi zagadinieiniami:
1. badania nad hehnintofauną czł:ow.ielka oraz zwierząt użytlkowych i dzi- kreh w systematycznym, ekologicznym, zoogeog,rafic~ym i epidemio-- logiiczno--epizootologicznym oświetleniu,
2. z:badiam.ie kryteriów ontogenet~c7fillego rozwoju roibaków w organizmie gos,podarza i zewnętrznym środiowisku, jaiko podstawa profilaktyki Tobaczyc człowieka: i zwierząt użytkowych,
3. 2Jbadanie wzajemnych z:wliązków pa1togenetycznych i immunologicznych
pomiędzy organizmami gospodarza ó.: robaika,
4. studia nad zagadnieariami fizjologii i biochemii robaków,
5. zbada!Ilie podstaw teofretycznych fitohelmiilltologii i opraoowanie• bio- logicznych, 1chemicznych i fizycznych metod zwałcza1I1ia nicieni roślin
uprawnych,
6. opracowanie teorii dewastacji oraz. sposolbów realizowania jej w prak- tyce w stosunlku .do inajbaJirlzliej !Patogennych robaków człowieka i zwie-
rząt ueytkowych.
FAUNA ROBAK:OW CZLOWIEKA ORAZ ZWIERZĄT UZYTl<:OWYCH I DZIKICH W SYSTEMATYCZNYM, E.l(OLOGICZNYM, ZOOGEOGRAF.ICZNYM
I EPIDEMIOLOGICZNO-EiPIZOOTOLOGICZNYM OSWI,ETLENIU
Studia nad helminrt:o!fauną w ZSRR, zarówno interesujące pod wzglę
dem teoretycznym jak i mające duże znaczenie praktyczne, sit-ale pogłę
bia1I10 w radzieckim okresie historii nasz.e1 nauki. Zoa:ganizowaino ponad 300 ekspedycji helmintołogic:mych do różnych tere111ów ZSRR; .s,et!ki ba- daczy: biolodzy, weterynarze, medycy, agronom~, a po części i leśnicy brali udział
w
badaniach z tego zakresu, w wyniku czego zagadnieniu/
152 KONSTANTY I. SJ.<.RJABI?\
helmi:ntofauny naszego krraju poświięco:no setki prac zaróWll'lo już wyda- lilych, jak i me opublikowanych jeszcze.
·,
Można więc stwier<lrzić, że Związek Radziecki pod wzgilędooi heiminto- fauny został zbadalily jak najbardz1ej wszechstiro!llllte i dokładnie.
Prace te posłużyły za fundament pod nową naukę - helmintogeogra-
fię; wyjaśniły one s:wtoi.sty 1charakter fauny ro'baków pasożytniczych każ
dego poszczególnego rodzaju zwierząt i pozwoliły ustalić specyficzność
helmintofauny w róŻIIl.ych strefach klimatogeograificznych.
Prace te dały możność: a) przreprowadzenia rewizji zarówno ·duży:ch jak i droibnych jedno1Stek taiksoiiliOmicznych wraz z radykalną przelbudową
systemu, b) ustalenia wzajemnych związków filoge:netycz111ych pomiędzy
poszczególnymi grupami robaków, c) wykrycia setek nowych gatunków, d) wzbogacenia anatomii, biologii oraz systematyki robaków pasożytni
czych ciekawymi materialami. Prace te pozwoliły nam podjąć badania nad wspólnotą robaków pasożytniczych, dostrzec ich rnzmi1eszczenie w tych lub innych orgnizmach gospodarzy w zależności od stref. Analiza zebrrunego, masowego materiału pozwoliła nam uczynić pierwsze kiroki w kierunku zbadani,a charakterystycznych cech he1milntofauny poszcze- gólnych śmdowisk ekologicznych: tundry, tajgi, S!tepów, pustyń itp.
Badania helmintofauny ZSRR mają bardzo powarż:ne znaczenie prak- tyczne. Umożliwiły one organizacjom medycznym i weterynaryjnym wprowadzenie naukowo uzasadnionego planu zwalczania robaczyc. Usta-
liły granice przystosowywania się robaków do pasożytowania w organiz- mach 1różnych żywideli i zgromadziły dzięki temu poważny materiał
o znaczeniu epizoocjologicznym. Pozwoliło to wyjaśnić rolę rozmaitych przedstawideli „dzikiej" fauny w rozprzestrzenianiu inwazja u człowieka, zwierząt domowych i przemysłowych, oraz zorientować się w zagadnie- niach biologicznego krążenia roba:ków w przyrodzie.
Obecnie marny ogólne pojęcdie o charakterystycznych właściwościach
fauny poszczególnych gatunków robaków pasożytnirczych w ZSRR Jasne
są dla nas właściwe naszemu krajowi helmintoinwazje człowieka oraz
zwierząt domowych 1i przemysłowych wszystkich rodzajów, tj. ssaków, ptaków .i ryb. Nie tylko, że stwierdzamy fakt istnienia tych schorzeń
w tych lub innych strefach geograficznych, lecz, co zlilacznie jest waż
niejsze, w wielu wypadkach docieramy do przyczYIIly ich powstawania,
naświetlając je wynikami badań epidemiologicznych i epizoocjologicz-
nych. ',
Mamy już wy,dbr:a,żenie o charakterystycznych c,echach, helmintofau- ny człowieka i zwierząt w poszczególnych strefach IIl.aszego Związku, zna- my w zasadniczych rysach specyficzne wł,aściwości f~uny i:,obaków pa-
sożytniczych ryb poszczególnych basenów rzecznych, jezior i mórz.
PERSPEKTYWY ROZWOJU RADZIECKIEJ HELMINTOLOGII 153
Studia nad helmintofauną człowieka i zwierząt w naszym kiraju od-
znaczają się
a) planowością,
b) olbrzymią skalą badań (ponad 300 ekspedycji helmintologicznych), c) celowością, wyrażającą się zgodnością badań teo,retycznych z wyma-
ganiami ochrony zdrowia narodowego oraz z rozwojem hodowli
zwierząt,
d) jednolitością metodyki: na przestrzeni powyżej 30 lait była i dotych- czas jest stosowana najbardziej dokładna metoda pełnych helmintolo- gicznych sekcji ('według S kr j a bi n a),
e) utworz·eniem w szeregu wypadków - w miejscach pracy ekspe- dycji - terenowych, naukowo-badawczych placówek helmintolo- gic.znych,
I
f) utworzeniem w t:&eni!e ka,dr helmintologów - naukowców ,i pra:k- tyków.
Szeroka i głębolko sięgająca rozbudowa prac faunistycznych w ZSRR
pozwoliła helmintologii radzieckiej zająć jedno z p1;zodujących miejsc w nauce międzynarodowej, wysuwając tę nie istniejącą w przeszłości specjalność d~ szeregu czołowych dyscyplin teoretycznej · i praktycznej
wiedzy. t
Dla za1pewnienia dalszej, skutecznej pracy nad tymi problemami ko- nieczne jest:
1. doprowadzić, by w każdej Akademii Nauk Republik Związkowych
i w każdej filii Akademii Nauk ZSRR n1ezwło:cznie założone zostały
liaboratoria helmintologiczne; życzenie to odnosi się JN 1równym stop- niu do Akadem.ii Nauk w państwach Demokracji Ludowej;
2. wzmóc szkolenie lkadr helmintologicznych, szczególnie w zakresie za-
gadnień biologicznych, doktoryzując młodych b:uologów w odpowied- nich zakładach;
3. szerzej organizować wielkie, zespołowe, biologkzno-weterynaryjno- medyczne ekspedycje helmill1tologiczne, kierując je do tych oddalo- nych· terenów /Illasz.ego kraju, gdŻiie jeszcze nie sięgnęły badania hel- mintologów.
STUDIA NAD KRYTERIAMI ONTOGENETYCZNEGO ROZWOJU ROBAKOW W ORGANIZMIE
ŻYWICIELA I ZEWNJ;:TRZNYM SRODOWISKU, JAKO PODSTAWA PROFILAKTYKI ROBACZYC CZLOWIEKA I ZWIERZĄT UZYTKOWYCH
Począwszy od r. 1926 w naszym kraju ro~wijają się poważne studia nad poznaniem biologicznych cyklów rozwoju szeregu robaków; Dzięki
pracom badaczy radzieckich odkryto i szczegółowo zbadano pod wzglę
dem bio-e.pizoocjologicznym cykle ,rozwoju licznych gatunków przywr, tasiiemców, n'icieni i kolcogłowów owiec i kóz, bydła, świń i koni oraz.
154 J<ONSTANTY I. SKRJABIN
ptact\Vla domow:eg.o. JednoczeŚilli.e prowadzono intensywne studda nad bio-
logią rozwoju szeregu. robaków człowieka.
N agromaclzony ol'ł>rzymi m~teriał umożliwił odkrycie zasadnkzych kryteriów ontogenetycznego rozwoju szeregu robaków,. ustalenie.poszcze- gólnych sposobów tego• roiZW'Oju i opracowanie metody pll"Zewidiywall'lia
możliwych kierunków iroz,woju takich robaków, których cykl rozwojowy nie został jeszcze poznany:
Badania nad tym problemem pozwoliły równocześnie na odkrycie swoistego zja,wiska; rezerwuM"owego i przenośnego (transmisyjnego), pa-
sożytnictwa, oo wnosi istotiną poprawkę do naszych pojęć o prawach rzą.:.
orzących stosunkami między żywicielem a rpasożyltem i wyjaśnli:a nliektóre właściwoiści rozwoju ontogenetycznego.
Wmysitko, co powiedziano wyżej, podkreśla dfrże teoretyczne znacze- nie tego p11oblemu. Znaczenie to staje się tym bardziej oczywiste, gdy przypomnimy sobie, że ontogeneza !Wbaków jest ~gainicznie związana z warunkami :bytowania w mtc:wrinowskim pojęciu trego terminu. Orga- nizm gospodarza, czynruiki środowiska i warunki :bytowania be•z · wątpie
nia . oddziałują na :robaka, na jego przemianę oraz · szy,bkość, kierunki li formy j.ego :indywidualnego rozwoju. Często obserwuje· S1ię, że w róż
ny~h stadiach rozwoju robaka .jego fizjologiicz.ne wymagania w stosunku do cz.ynruków środowiska zmieniają się. Helmintolog może obserwować
metabolizm tych procesów, wnosząc tym samym cenny. wfkład .do skarbni-
cy teolf'etycZIIle'j biologii. ·
Dałsize nagromadzenie materiału dla badań nad ontogenetycznymi cy- klami rozwoju robaków umożliwia bardziej dokładne wyjaśnienie ich fi- logene,tycznych związków i tym samym może doprowadzić do głębszego
zrozumienia ich stosunków. taksonomiczinych.
Głębokie wnilkn.ięcie w ,prooesy ontogenezy daje room.ość · szczegóło
wego zbadania konkretnych sposobów powstawania pasożytnictwa u po- szczególnych grup robaków.
Z drugiej strony, studia 111ad ontogenezą robaków ma;ją ogromne zna- czenie narodowo-gospodarcze, porniewaź pozwalają nam czynnie oddzia-
ływać na. cykle roz,wojowe patogennych galtunlków, przerywać ogniwa ich biologiczno--epidemic:zn;ego łańcucha i tym samym lilkwido:wać w tym lub innym ośrodku odnośne zachorow,am.ia.
Przebadanie i zgłębienie cyklów rozwoju, to pewna droga: do częścio- - wej, a n:awet caiłkowitej dewastacji robaków; wtl!dać ,to 111p .. z prac prod:.
A. M. Petr o w a, który całkowicie uwolnił szereg gospodarstw, prowa-
dzących hodowlę zwierząt, od dwóch najbairclzi,ej chorobotwórczych roba- ków ,(skriabi!Ilguloza i fHaroidoza) i znacznie podniósł zdrowPtność bydła.
Dalsze badania ontogenezy robaików winny rozwijać .się w następują
~ych k,ierunkach:
',, ·-, 'f
PERSPEKTYWY ROZWOJU RADZIECKIEJ HELMINTOLOGll 155
1. przebadanie cyklów rozwoju najbardziej chorobotwórczych robaków w irÓżnyich klimatycZIIlo--geograficz:nych strefach. ZSRR;
2. studia 1I1ad problemem gospodaa:za-rezerwuaru i, tzw. transmisyjnego
pasożytnictwa we wszystkich grupach rabaków;
3. badania nad szczegółową budową stadiów larwalnych robaków i kształtowaniem się ich organów, celem:
a) szczegółJOwego ujęcia i zgłębienia stosunków taksonomicznych ro-
·baków,
b) dokła:dniejs:2,ego i głębszego przebadania ich filogenii;
4. studia nad ~ryteriami rządzącymi ontogenezą ·:robaków w różnych
warunkach ekologicznych. i różnych geograficznych strefach ZSRR.
Ku wieilkiiemu memu zadowoleniu muszę stwtecr-dzić, że w zakładach
helmintologicznych Po1'slci-ej Rzieazyp~tej Ludow.ej prace badawcze na!d biologicZl?lymi cyklami ;r001Wojowyimi robaków są dość szeroko roz-
winię~.
TMMUNOLOGJCZNE I PATOGENETYCZNE ZW.IĄZKI
POMil,;DZY ORGANIZMAMI GOSPODARZA I ROBAKA
Poważne zainteresowanie kwestią patog.ennego oddziaływania roba- ków powstało dopiero po r. 1917, kiedy Partia i Rząd młodego Państwa
Radzieckiego zwrócilły uwiagę nia wszystkie · zagadnienia radzi.Jeckiej ochrony zdroWiia i kiedy rozwój socjalistycznej hodowli bydła postawił
wymagania ochrony zwierząt użytkowych przed zgubnym wpływem pa- soey,tów.
Stwierdzono, że •robaki poważnie nadwerę2:ają zdrowie ludności,
w szc~.gólności wśród dzieci. Stwierdzono :również, że robaki wywołują cały· szereg żołąidkawo-jeli'towy,ch, nerwowych i innych .zaburzeń, zmniej-
szają odporność na chOToby zakaźne, dbnifają wydajność pracy, a udzie- ci hamują rozwój fizycmy~ a niekiedy nawet intelektualny. Wykazano tci:, że robaki Z!Wierząt domowyich zmniejszają ich produktywność i czę
$tO wywołują śmiertelne plt"Zypadiki, szcz~1gólnie u bydła mŁodego.
Wyniki badań nad ro'baczyoami ujęte zostały przez helmmtologów :ra- dzieckich w specjalnym piśmiennictwie, poświęconym robaczycom czło
wieka i pos?Jczeg61nych gatunków zwi:erząt oraz wstały uwzgiędnione
w Licznyich arty-ku~ach, opublikowanych w fachowych pismach. W tych wydawnictwach, obok charakterystyki !Pasożyta, poświęca się wiele uwa- gi kwestiom p,aitogenezy,' kliniki, tierapii, epizoocj•ologii i profifaktyki.
Dzięki ibadooiorn teoretycznym i naukowo-pTaktycznyrn stwierdzono podstawowe zasady wzajemne.go oddziaływania w· układzie arn.tagoni- styczym „gospodarz-robak".
Szereg badań przieprorwiadzonych w osltatnich 10-15 la,tach, poświę
·cony :został ·ziagadnieniom inwazji i odporności przy robaczycach. Są
I ,
156 KONSTANTY I. SKRJABIN-
tu m. in. badania teorętyczne i doświadczalne, dcrtyczące gatunkowej, swois-t~j odporności, lin.dywidualnej wirażliwości ,gospodarzy i różnych od- mian odporności nabytej, oraz uwzględniające czynniki, które mają wpływ na powstanie i stopień tej ,odpor:ności (wiek gospod:ar.za, płeć, od-
żywianie, kondycj,a:, schorz,e.nia itp.).
Przeprowadzono szereg badań z zakresu stosowania metod immuno- logicznych (alergicznych i serologicznych) w diagn:ostyce rolbaczyc.
Cechą ,chairalderystyczną badaiczy radzieclldch jest, że nie odłączają
swych teoretycmych badań od praktyki i osiągnięcia swe z dziedziny im- munologiii. odd:~ją do wykOTzystainia w celu ochrony ~drowia społeczeń
stwa i pod:rriesiema hodowli bydła w naszym kraju.
Obecnie radzieccy badacze analizują i roz,patrują patogenetyczną
i immunologkzną zależność organizmów żywiciela i robaka z punktu wi- dzenia postępowej nauki biologicznej, z pUl!lktu widzenia I. P. Pawłowa
i Miczurina. Z tego też punktu widzenia: należy dalej pr~wadzi.ć wszyst- kie teoretyczne i praktyczne badania.
uważać za prioces rozwoju, który powstaje na skutek wzajemnego oddzia- Proces inwazyjny, rozwijający się w organiznti:e żywicaela, należy ływama na siebie organizmów gospodarza i robaka w konkretnych wa- runkach środowiska. Rola centralnego układu nerwowego w patogenezie- robaczyc jest jesizcze mało zipa.dana:, istniej,e jednak sze•reg danych ~rze-
mawiających za tym, że podrażnienia mechaniczne i toksyczne, ,powodo- wane robakami, wywołują szereg odruchowych procesów patologicznych.
Na podstawie gnmtownej wiedzy o procesach inwazji i zjawiskach od-
porności można opracować środki i sposoby mające na celu, aby w ukła
dzie antagonistycznym .,gospodarz-robak" ten ostatni stracił zdolność do- dalszej egzystencji.
Odporność przy robaczycach, rozpatrywana jako proces ogólnofizjolo- giczny, prredsiawia sobą nie sumę poszczególnych reakcji obronnych (fagocytoza, wytwarminie przeciwciał), lecz reakcję całego o,rg!anizmu~
koordynowaną i 1cierowaną, podobnie jak wszystlkie jego funkcje, przez
korę mózgową.
i
Odporiność p:rzy robaczycach nie jest stała (jednakowa). Stopień od-
porności zależy od fizjologicznych cech gospodarza, jego płci, wieku, od-
żywiania, jednocześnie zachodzących schorzeń i szeregu innych czynni- ków. Znając te czynniki, odgrywające rolę w naturalnej i nabytej od-
porności, można s'tworzyć warunki do większego uodpornienia o!I'ganizmu przeciwko robakorp..
Badanie zaiwHego z,agadn'iendia w~ajemnych stosunków pomiędzy go- spodarzem a II'obakiem na:leży dalej prowadzić w następujących kie- runkach:
PERSPEKTYWY ROZWOJU RADZIECKIEJ HELMINTOLOGII 157
L przebadanie procesu inwazyjnego na podstawie twierdzenia I. P. Pa--
wł o w a i I. M. Mi cz u ir i n a, że organizm stanowi jedność z wa- runkami środowiska bytowania,
2. zbadanie róli centralnego układu nerwowego w patogenezie i klinice robaczyc,
3. zbadanie czynników wpływających na prz:e!bieg procesu-inwazyjnego oraz sposobów oddziaływania na organizm gospodarza celem powięk
szenia jego odporności,
4. zbadanie metod dia,gn0styki alergicznej i ,Sierologicznej roba:czyc, 5. zbadanie metod sztucznego uodporniania przy robaczycach (szczepień
i seroterapii),
6. zbadanie a:nty,g,enowych włiasności robaków.
FIZJOLOGIA I BIOCHEMIA ROBAKOW
Fizjologia i biochemia robaków jest jedną z najmniej przebadanych dziedzin we współczesnej helmintologii. J.est · to zjawisko• ni.,enormalne.
Badatnia z zakresu fizjologii i .biochemii robaków są konieczne i powinny z wielu względów budzić duże zainteresowanie.
Badania 'nad zagadnieniami patogenetycznymi i immunologicznymi,
związanymi z wzajemnymi stosunkami gospodarza i robaka oraz mad od-
działywaniem terapeuty(ków na or:ganizm zakażony r"obakami, nie mogą rozwijać się pomyślnie bez uwzględni~a fizjologicznych i biochemicz- nych procesów u robaików. Znając wiaściwości przemi'any materii u ro- baków, moLŻna będzie wykrycie no,wych ś11odków przeciwTOhaczych wy-
prO'Wadzić ze stadium empiryzmu !Il'a drogę czysto naukową.
Robaki pod wz:ględem przemiany materii różnią się w znacznym stop- niu od przedstawicieli wszystkich innych gromad świa'ta zwierzęcego.
Tym samym stanowią wielce ciekawy problem również d1a specjalistów, zajmujących się ,opracowywaniem porównaWICzej i ewolucyjnej fizjologii oraz biochemii.
Obecnie zarówno literatura radziecka, jak i zagraniczna, tylko doryw- czo zajmują się poszczególnymi zagadnieniami, poświęconymi fizjologii
odżywiaJ!ia i beztlenowemu metabolizmowi robaków, przy czym dane te rzadko się jeszcze uwzględnia w klinice, terapii i badaniach patogenezy.
(
Rozwój badań nad biochemią ł fizjologią robaków hamowany jest brakiem odpowiednich specjalistów. Konieczne więc jest wyszkolenie kadr wysoko wykwalifikowanych specjalisltów i utworzenie odpowied- nich laboratoriów i pracowni przy zakładach helmintologicznych i bio- chemicznych.
Prace odnoszące się do zaJgadnienia przemiany· materii u· robaków
muszą być przepr01Wadzane w następujących kierunkach:
158 I<ONSTANTY I. SK,RJABIN
1. przebadanie przemiany w róż:nych stadtalCh ontogenezy (w o~ganizmie
żywiciela i w zewnę1l:rznym środlOwisku);
2. z/badanie specyficznych cech ,p.rzemiany materii· u rdbaków w zallerż-·
ności od ich umiejscowienia {robaki układu krwionośnego, robaki tkan- kowe, płucne, nerkowe, jelitowe i ilnne),
3. znailezienie sposdbó:w oddzi1aływani,a na przemianę u ,rOlbaków drogą
stosowania metod chemicznych i fizycziny.ch,
i. komeczne jest wciągnięcie tka.dr fizjologów do prac nad rozwiązaniem
wspomnianych palących zagadnień, zairÓWIIlO teoretycznych jrak i prak- tycZ!Ilych.
PODSTAWY TEORETYCZNE F.ITOHELMINTOLOGII I OPRACOWYWANlE BIOLOGICZNYCH, CHEMICZNYCH I FIZYCZNYCH METOD ZWALCZANIA
Nic\ENJ ROSLIN UPRAWNYCH
Ten dll!i:ał helmintologii jest u nas n.i.ezwylde zacofany, a· to ze wzglę
du na małe zamt,eresowainie okazywane mu przez agronomię. Niestety, fitohelmintologia nie jest jes~c:zie dotychczas ściśle sp!l'!ecyzowaną dy1scy-
pliną wiedzy. Systematyika ll'"olbatków pasażytnicrzych ina roślinach (fito- helmirntów) nie jest powiązana z problemami i.eh filogenii; słalbo również są ,opracowane kwestie elwlogii; zagadnienia morfo1ogiczno-fitzj olo-giczne
są jeszcze pod wielu względlam~ :niej'aisne; bioJ1ogia fitohe1lmintó:w i ich cykle ontogenetyczne znane są tylko w oigólnych zarysach; fizjo1ogiczne i paitoge111ne oddzi1aływanie rdbaików
na
rośliny zostaŁo zbadane tylko po- wierzichownie, nie ma teoretycznych podstaw terapii roślin dotkniętych robaczycą; 7JWalcxame fi.tohe1mtntów :powstaj:e w stadium empiryzmu.Stanu takiego in.ie rnożna. tolerować; kierując się postulatami miczuri-
\ nows:kii.ej lbiolo:gii, należy bezwzględnie przekształcić .sposó1b pracy w tym zakresie.
Konieczność wszechstronnego i. dokładnego 21bad:ania powyższego za- gadnicema podyktowana. jest poważnymi stratami, których doznaje gospci'- darstwo narodowe pnez fitohelminty. Tak np. nicienie ,buraczane nisz-
czą maoowo buraki cukrowe i dotkliwie obniżają w nich p:l'Ocent cukru;
:i:nne nicienie w szeregu wypadków zmuszają do przenoszenia uprawy ce- buli w inlile miJejsce; ognomnych strat przyczylliiają przemysłowi ziemnia- czanemu 1Ilicieni1e, [Pasożytujące na ziemniakach; urodzaj w cieplarniach
obniża się ,o 30°/o skutkiem pas0iży.towania robaków w korzeniach ogór- ków, i•fid. FU!toihelmiinty wyrządza/ją powarn.e SZ!ko!dy w uiprawie C20Sllku.
pomi1drorów, tyitoniu, kawonów, fiig, br.wskwiń, wtnogron, cytryn, iitd.
Hozwój '.fi<tohelmintologii hamowany jest przede wszystkim ograniczo-
ną ilością kadr. ZSRR posiada; tylko killrunastu badaczy - specjalistów fitohelminrtologów. Ani je'dna "!lczelnia nie szkoli fitohelmintologów. Nie ma również fitohelmintologii, jako wyraźnie ukształtowanej dyscypliny
·naukowej.
~?-\l.
t" ' .
': --:-~
PER,SPEKTYWY ROZWOJU RADZIECKIEJ HELMINTOLOGII 159
Tymczasem w 'kraju naszym istnieją wszelkie daJI1e do pomyślnego
irozwoju fitohelmiintologii1, miaJI1owicie:
a) istnienie skomasowanych kołchozów i sowchozów, tj. g,ospodiarrstw so- cj,ali\stycznych, stwiaTZatlących warunki do prowadzenia skutecznej, planowej alkcji uzdrawiania roślin,
b) rozwój ~lkich socjalistycznych gospodarstw ,cieplarnianych, c) możliwości stosowania socjalistycznych form praęy do zwalczania fi-
tohelmilntów,
d) planow:ość [PraJCy naukowo-badawczej, e) wysoki poziom agrotechniki.
Dalsze prace w :takresiie fitohelmintologii muszą mieć na celu nastę-. pujące zadania:
1. dokładne iprze'badanie cyklów rozwoju fitohielmintów,
2. zbadanie :.specyficznych procesów pirzrerniany u fitohelmintów oraz chemizmu kh• 1oddziaływainia na .tkanki roślinne i na ol'ganizmy ro-
ślin we wszystkich· stadiach ich ·ontogenezy,
3.
stworzentie teorii terapii roś1\iin upr,aiwny,ch, w szc2legófności roślin kil- kuletnich,4. opraicowarnie 1bi:ologiieznych, f,izycznych i <:heroicznych metod zwalcza- nia .fftohelm:int6w na zasatjiz,ie n:ajs:zerszego studiowania ich ekologii
i biologii. ' 1
TEORIA DEWA,STACJI I SPOSOBY JEJ ZREALIZOWANIA W STOSUNKU DO NAJBARDZIEJ PATOGENNYCH ROBAKOW CZł,OWIEKA I UZYTKOWYCH ZWIE,RZĄT
W ostatnich la<talC'h radziecka helmintologii.a weszła w norwą fazę swego ro2'lwoju, tworząc naulkę o dewastacji, która zaczęła już przenikać do praktyki helmintologicznej zairówno w zakresie medycyny jak i wete- rynarii.
Oznac~a to, ile opracowano już tak skuteczne metody walki z ni·ektó- rym.i robaczycami człowi~ka i użytkowych zwierząt, d.z pozwalają one bez
zwłoki zrealizować dewastację, tj. przepr.owadzić radykalne kh wytępie
nie w tpOSZJczególnych strefach geograficznych lub goopod:arczych.
Dewastaicja - to ni,e dbr:ona pacjentów od robaków, to nie bierny ochrolllily środek, a przeciwnie - to czynne natarcie na robaikr, mające na celu konsekwentne, zupełne i ostateczne ich zni~arenie. DeWJasta:cja ro- baków zwierzą.t użytlkowy,ch to nie cz.ęściow,e lub połowiczne uzdrowienie poszczególnych gospodarstw, lecz planowe, radykalne oczyszczenie od ro- baków - kolejno: gospodarstw, rejonów, okręgów, krajów, a wreszcie -
całego państwa.
W olbec rtego. nie na!Jeży zapatrywać się na kwestię dewastacji roba- ków tyl~o z wą5kiego punktu widzenia wiedzy lekarskiej czy · wetery- naryjinej, gtlyż jest to zagadmenie o szerokiej skali państwowej, wyma-
160 KONSTANTY I. SKIUABIN
gające przede wszystkim opr,acowania dokładnego ,planu strategicznego.
Plan ten musi być nakireślolily w skali i ogólnej i regionalnej, tak by moż
na go było za,sltoSlować do warunków każdej klimatyczno-geograficznej i ekonomicznej strefy.
Do udziału w planowaniu wytyczonych środków walki muszą być wciągnięte, oprócz helmintologów, liczne kadry specjalistów r;óżnych za- wodów, włącz1ając w to lekarzy weterynarii i medycyny, zootećhników,
agronom-ów, ekonomistów i nawet prawników.
Do uczestniczenia w realizowaniu dewastacji muszą być przyciągnię
te wyższe, średnie i niższ•e kadry pracowników ochrony zdrowia, wete- rynarii oraz hodowców, jak również aktyw spośród szerokich rzesz spo-
łeczeństwa.
Wysuwając problem dewastacji robaków, helm~tolodzy radzieccy dalecy są od utopijnej myśli, ja/koby w krótkim czasie można było zu-
pełnie wyzwolić ludzkość od wszystkich, licznych rodzajów robaków, pa-
sożytujących w człowieku i uży'1Jkowych zwierzętach, od odwiecznego masowego „zarolbacz,ęnia". Stoimy jednak twardo na stanowisku, że roz-
poczęcie pracy w ki,erunku wprowadzenia środków dewastacyjnych po- szczególnych igrup robaków, nie tylko jest zupełnie możliwe, ale nawet absolutnie koniecznie, i :to nie zwlekając, w najbliższej przyszłości.
Prz,ede wszystkim możemy i musimy bezzwł,ocznie przystąpić do zor- ganizowania w naszym kraju sposobów dewastacji dużych robaków czło
wieka - tasiemców z rodzaju Taenia - i analogicznie - wągrów bydła
i świń. Jest to sprawa zupełnie realna, gdyż istnieją wszelkie dane do skutecmego przeprowadz,eni•a dewastacji.
Doświadc~enie radzieckich bald:aczy znakomicie dowodzi realności
i skuteczności stosowania środków dewastacyjnych. W szczególności
prof. L. M. Is a1 j ew osiągnął całkowitą de.;,astac,ję ryszty (Dracunculus medinensis) drogą zastosowania. w przepisowym porządku chirurgicznej dehelmintyzacji nosicieli łącznie z szeregiem środków profHaiktycznych.
Dr A. M. P e t ro w przeprowadził dewasta,cję patogien1I1ych robaków w hodowlach kun i soboli metodą ogólnej dehelmintyzacji cał,e1go pogło
wia tych cennych zwierząt, z uwzględniemem koniecznych zabiegów sa- nitarno-hel:qiintologicznych. Wreszcie dr P o d j ap o 1 s k a j a osiągnęła
dodatnie wyni!ki w zwakz1aniu teniodorzy człowiek1a i wąg~zycy zwierząt
w okręgu kir.owskim, poddając odrobaczeniu nie tylk!o tych, którzy sami zwracali się o pomoc, ale również wszystkich obywateli, u których przy systematycznych badainiach wykryto tas~emce.
Analizując warunki, od których zależy sukc,es dewastacji, dochodzę
do wniosku, że prócz moż1iwóści osiągnięcia w ciągu sz,eregu lat call~o- witeg.o zniszczenia tasiemców człowieka oraz wągrów bydła i świń, na-
PERSPEKTYWY ROZWOJU RADZIECKIEJ HELMINTOLOGII 161
leży w ZSRR przystąpić do wstępnych p•rac dewastacyjnych w stosunku do czynników etiologicznych naJStępujących robaczyc:
1) echilnokokkozy zwierząt i człowieka,
2) oenurozy (kołowacizny) owiec.
Jednocz:eśnie konieczne jest natychmiastowe przystą:piente do prac nad dewastacją tęgo,ryj-ców, ażeby nie dopuścić do przeniknięcia tych pa-
sożytów do na:szych kopalni węgla i innych przeds:iębiorstw górniczo-
przemysłowych.
Oczywiście równolegle z wpr,owadzeni,em środków dewa1stacyjnych w związku ze zwalczam.iem wyżej wspomnianych ro:baiczyc, należy pro-
wadzić ogromną :pracę, zmierzającą do wybawienia człowieika i zwierząt użytkowych od innych inwazji Praca ta powinna z roku na rok coraz bardziej się rozwijać, obejmując nowe ,gatunki robaków i r07,Szerzając się na nowe tereny naszego kraju.
Należy jednak ustawiczni,e pamiętać, że na terytorium ZSRR może
my i powi:nniśmy w zupełności wytępić trzy inwazje, wysunięte ną
pierwszy plan, poz:ostaJ.e muszą na razie ulec stopniowemu znacznemu
osłabieniu z tym, a.żeby sziemko rozwinięta akcja ich zwakzania uważa
na była tyłko jako wstęp do ich zupełnego wytępienia w przyszłości.
Przy silnej woli, uczciwym stosunku do pracy, przy entuzjazmie i wierze w celowość tej pracy, przy mobilizacji uwaigi szerokich rzesz
społeczeństwa - dewastaicja mo~e być urzeczywistniona w stosunku do ,całego szeregu robaczyc, a przede wszystkim w stosun'ku do trzech pierw- szych przez,e mn~e wskazanych. A reaHzować tęp:tenie wspomnianych robaków to znaczy:
a) uratować niez1iczoną ilość żyć ludz.kich,
b) wyba:wić lud pracująey od ciężkich chronicznych schorzeń i tym sa- mym powiększyć wydajność pracy ludności dorosłej,
c) usunąć jedną z przyczyn zgubnie wpływających na fizyczny i intelek-
tualny rozwój dzieci, .
<l) uratować olbrzymie ilości wysoko-kalorycznych produktów mięsnych,
idących · dziś do zakładów utylizacyjnych,
€) zlikwidować śmiertelność zwierząt domowych, wywołaną przez wspomniane robaki i p;0:większyć w znacznym stopniu ich produk-
tywność,
f) usunąć j,edną z przY'czyn wpływających na skłonność człowieka i użyt
kowych zwierząt do różnych schorzeń.
Myśl o dewastacji .riobalków, o możliwości urz:eczywistnie:nia w prak- tyce całikowitego wytępienia najbaTdziej' chorobotwórczych robaków, o uwol~ieniu przyszłej ludzkości od tych pasożytów, o spTawieniu, aby niektóre robaki stały się obi1e'ktem nauki paleontologkznej - powstała
u radzieckich helmintologów. Uczeni Tadzieccy, pi_erwsi • w historii kul-
Wiadomości Parazytologiczne - 11
~
162 KONSTANTY !. SKRJABJN
tury ludzkiej, wysunęli dewastację jako zagadnienie praktyczne i dowie- dli zarówno możliwości jej urneczywistnienia jak ó. ekonomiczneij celo- wości. Wcześ.nilej czy później ludzkość bezwZ!ględinie dojd~e do dewasta- cji robaków, gdyż bez tego osiągnięcia trudno sobie wyobraził postęp
oraz rozwój ogólnej i sanitarnej kultury, gdyż ten masowy czynnik zgub- nie wpływa na 2idrowie ludności i hamuje no:rma1ny rozwój hodowli by-
dła i częściowo -uprawę roślin, ZlalI'ówno pod względem :illości, jaik i pro-
dukcyjności.
J.eśli obecme ludzkość godz<i się 1na masowe zarobaczenie, to tylko dla- ,
1:Jeg10, że problem helmintologi'Cmiy we współczesnym ujęciu sanitarno- ekonomicznym j,est zbyt świeży i młody dla medycyny i weterynarii, a .prnez to niezupełnie jeszcze uzasadniony i przyswojony. Nie należy za-
pominać, że prwdująca, radziecka nauka helmintologiczna, która odwa-
żyła się połączyć swoją pracę z zadaniami budownictwa socjalistycznego, ma dopiero 37 lat.
Reasumując stwierdzam, że przez zasadnicze fazy: od terapeutyczinej sainaicji poprzez dehelmmtyzaicję do całkowitej dewas,tacji robaków - prowadzi droga rozwoju radzieckiej helm:in:to1ogii teoretycznej i prak- tycznej. Innymi słowy: od metody 1leczema chorych, przez uzdrowienie
. I
środowiska zewnętrznego do całkowitego wytępienia robaczyc.
Myśl o terapeutycznym leczeniu iehorych :na robaczyce powstała już
dawno, bez udziału radzieckiej nauki helmintologicznej. Następny jed- nak historyczny etap - dehelmillltyzacja - jest wyłączną zasługą kul- tury socjalistycznej; powstała ona, rozwjjjała się i przyniosła konkretne,
pożyteczne wyiniki dopi,ero w Kraju Rad, przy czy.ninym współudiz'i.la:le Władz Radzieckich.
Obecnie helmintologiai teoretycma i rpraktycZIIla znacznie zibliżyła się
do nowej, szczytowej f,~y sw:ego rozwoju ----, do dewastacji mbaków. Na
tę trudną, cie:ra1:istą, ale j,akże porywającą drogę powinny wejść wszyst- ki1e kraje, którym droga jest sprawa, ochrony zdrowia, sprawa kultury, ekonomiki oraz zadania socj0ilistycznego budownictwa. '
Akademia Nauk ZSRR Akademik K. I. Skrjabin
K Ił. CKpHÓHH
IIEPCI1EKTHBbI PA3BHTHH COBETCKOfi fEJibMHHTOJIOflfLIECKOH HAYI-CH Ił IIPAHTH.1-CH
feJibMlłHTOJIOI'HH, KaK caMaH MOJIOJĘaH OTpacJib ÓlłOJ!Orłf.H, MeAH~lłHbl lł BeTepu- . HaplłH, oq:iopMHJiaCb B CoaeTCROM C0!03e B 'MHOfOCTOpOHH!O!O HayRy, yrny6JIH!O~Y!O 6HoJióruqecRy!O reopu!O H pa3pernaIO~Y!O xpyrrHbie rocyAap<;TBeHHbJe caH!łTapH0-3IW
HOMHqecKHe rrpo6JieMbl. MHoroqHcJieHHble HayqHb!e RaJĘpbl HaXOAHT opraHH3aqHOHHYIO
PERSPEKTYWY ROZWOJU RADZIECKIEJ HELMI~TOLOGII 163
OCHOBY BO MHOrHX HHCTHTyTax H yqpemgeum=ix H o6'begHHHIOTCH B reJibMHHTOJIOrH- 'IeCKOM OÓll_\€CTBe. ,[{aJibHefirnee pa3BHTH€ :nolł HayKH AOJilKHO Ób!Tb HanpaBJieHo Ha pa3pa6oTKy CJiegyIOll_\HX rrpoóJI•~M:
1. lfayqeHHe cpayHbl reJibMHHTOB qeJIOBełta, X03HlłCTBeHHO noJie3Hb!X H J:IHKHX lKHBOT- HblX B CIHCTeMaTH'IeCKOM, 3KOJIOl'H'!eCKOM, 300reorpacpH'!eCKOM H 3TIHJ:1eMHOJIOr0- 3TIH300TOJIOrH'!eCKOM OCBell_\eRHH.
2. lfayqeHHe 3aKOHOMepHOCTelł OHT0reHeTH'IeCKOro pa3BHTHH reJibMiHHTOB B opraHH3Me X03HHHa H 'BO BHernHelł cpe.r1e, l{aK OCHOBa npoqJHJiaKTHKH reJibMHHT030B qeJioBeKa H TIOJie3HblX 1KHBOTHblX.
3. lfayqeHHe naToreHeTH'!ec~HX H HMMYHOJIOrFl'!eCKHX B3aHMOCBH3eii opraHFl3MOB xo- 3mrna FI reJibMHHTa.
4. lfay'!eHHe npoóJieM. cpH3FIOJIOrHH FI ÓHOXHMHH reJibMHHTOB.
5. lfay'!eHFle TeopeTH'!eCK'HX OCHOB q>HToreJibMFIHTOJIOrHFI H pa3pa6oTKa ÓFIOJ!OrH'!e- Cinix, XHMH'I€CKFIX H cpH3F1'!ec1mx MeTOJ:IOB 6opbÓbl C HeMaTO.r(aMFI paCTHTeJibHblX KYJibTyp.
6. Pa3pa6oTKa TeopHH .r1eaacTaJ.\HH H nyrelł npaKTH'!ecKoro ee ocyll_\eCTBJieHHfl B oT- HorneHHFI HaiHÓOJiee naToreHHbIX reJibMHHTOB qeJroBeKa H. X03HlłCTBeHHO noJie3HbIX lKHBO'.!'HbIX.
ABTOP, o6cyml(af! 3TH nyHKTbl, npHBO,!lHT PHJ:I l(OCTF!lKeHFllł COBeTCKOlł HayKH H yKa- 3bIBaeT KOHKpeTHbie 3a,!{a'!FI l(JIH pa3pa6onm B ÓYAYII.\eM. YeJioBe'!eCTBO paHbille HJIH IT03JłCe npHJ:leT K J{eBacTaJ.\H-H reJibMHHTOB, -HÓO . 6e3 3Toro MeporrpFIHTHH rpyl(HO ceóe npel(CTaBHTb rrporpecCHBH0e pa3BHTFle OÓII_\elł H caHHTapHOH KYJibTypb!. Terrepeurnee COCTOHHFle HMee·r OTPFIJ.\aTeJibHOe BJIHHIIHe Ha 3.r(OpOBbe qeJIOBe'!eCTBa, npemITCTByeT HOpMaJibHOMy pa3BFITHIO CKOTOBÓ.r(CTBa H no 'IaCTH pacTHTeJibHbIX KYJibTYP, TaK B KO- JIH'IeCTBeHHOM KaK H Ka'IeCTBeHHOM OTHOilleHHH.
OcHOBHblM'H cpa3aMH pa3BHTHH COBeTCKOlł reJibMFIHTOJIOI'H'!eCKOH Hay1m HBJIHIOTCH:
TeparreBTFl'IecKaH caHa~H, .r1ereJibMHHTH3al{Hfl FI TOTaJibHąfl J{eBaCTal{HH reJibMHHTOB.
,n;pyl'HMH CJI0BaMH OT Jie'!eHHH ÓOJibHblX qepe3 03J:IOPOBJieHHe BHernHelł cpel(bl K TIOJI- HOMY HCTpeóJieHHIO reJibMHHTOB.
HAeH J{er-eJibMFIHTH3aJ.\FIFI B03HFIKJia H pa3BHBaJiaCb B ycJIOBHHX CoBeTCKOro COI03a, r,!{e rrpHHecJia y,ne KOHKpeTHbie ITJI°Ol(bl. B HaCTOHll_\ee BpeMH COBeTCKaH reJibMHHTO- JIOl'HH TIOJ{OllIJia K HaHBb!CilleH 3aBeplliaIOuiei:i cpase CBoero pa3BHTHH - K J{eBaCTaJ.\FIH.
Ha 3TOT TPYJ:IHbllł nyTb AOJilKHbI BCTYITHTb Bee CTpaHbl.
K. I. Skrjabin
PERSPEKTIVEN DER SOVIETISCHEN HELMINTOLOGISCHEN WISSENSCHAFT UND PRAKTlĘ:
Die Helminioo]Qgie, a,1so der jilniglsite Spros,s1j;Illg der Bi:ologie, der Med:icin und der Vete!'in~!I'ie wu,rde in den Sovieten zu eiin.er vielseiUgen Wissenschaft, welohe bio'logisohe Theorien ergriindet ,und grosse sanitar-elkonomische Staa.tsprobleme lost.
Die immer za;h:llretclheren wiS1Se11.soha:fitlichen Kadren :fiaooen orgianisaiorische Gn.und'1agen lin eineir ganzen Reihe v,on tnstituten und ve!reinigten siiclh in der Hel- minto1ogisrchen Gesellschatft. Di,e weltere Enit'Wiakliung _ dieser Di~iipHn muss auf
den Studien fo1gender, wilchti.ger F.ragen ,grunden:
1. Eingeheinde Erforschung der HelminMauna. des Menschen,~ S01Wie der wi-rtschaft.:..
lkhen iN-utz- und Wiil.diti.eTe d:m syS1tematischen, okologis,chen, z:oogeogr,aphischen 'llllld epidemiio.logo-epizoOltiologischan Lichte.
./
164
•
KONSTANTY I. SKJUABIN2. Das Fes•t.stedien von Klri:teri€1ll. der onto,gerietischen Entw.iicklung der Wurmer im Wirtsiorigani.s1Il11Us und im AUJS1sen1m.i,Lieu, ,aJs Grnmd1age deir Wul!"II1.Se,uchen-Pro- 1Phi,laktik des Mens,chen U!Ild der Niu1lztier,e.
3. Das Erfas1sen geige1I1Seittl.ger ,pat:Jho,genetischer und imll11Ul110logi1Scher Verhaltnisse zwisch€n dem. Onganismus des Wiirten und des Wunnes,
4. Stu>diien iilbe,r Pro!bleme der Physiolo,gie und Biochemie der Wiirmer.
5. Studien ii:ber the.oreiti,S1che GI1UIIldłage1n der Phy,tohelmin,tolo,gie und ein Bea11bei- ten b1oloigis1cheir, chem.is,cheir und physi•ka,lisaher Methoden der Bekam,pfung der KuJtua,p.flanzem.-Ne:m:a,tod€1Il .
. o. Beao:-lbei,tUJng der Dev,as1Ja1ti:ons,theorie, sowi,e ihrer praktischen Rea!isations- m.ogliich!ke1:1ten gegen die meist pathog,enen Wiirmer des Menschen und wiirt- schaftli~her Niutzti,ere.
Die o'bi,gen Punklte 'bes;prechend, gi'bt der Verfasser eine gan.ze Reihe wichitiger Errungenschaft:Jen der s,ovie,tis1chen Wisseinsrcharft an, 1egt ik:,onkirete Thes,en. zuir Bear-
beitung fur di,e Zukun,H voc. Die Mens,chhe'i>t muss friiher oder s[!)ater zrnr Devas>ta- tioo der WiiTmer ge1lanigen, denn andersei,ts waire es schwer Sli.ch eim. iprogressives Fortschreiiten der :a,llgeme:inen und sanirtaren Kultur V0[7)usrtellen. Der gegenwair-.tige Zusta'll)d wi,nkt rsk:h un1gunstig a,uf die mernsd:l'lkhe Gesuru:lheit aus,, hennm.t eine norm.ale Entwli1cik:lung· der Tierzucht, rteilwei1se auch des Pf,lanzeniba1UeS, sowohl in quantita.tr.tVeir, rwie a1UJch m qu,a,Jilt:Ja1tiver Hinsicht
Ais GI'U!Ildphasen deo:- Elnitwilic'kltlllng sotVieitischer helniintolorgischer Wisseinschaft und Pmlkti.k ge1'ten: theTarpeu.tisrche Sa1rmtion ~ Dehelmintisa:tiorn - ganzliche De- vastation deT WiirmeT. Also VO'Il der Krnnkenthera[)ie iiber die Saination des Arusoonmildeu's, zuir ga1J1.Zli!Chen Aus;ro11Jm.mg deir Wi.iTmer. Die Idee der DeheJmin,ti- sation ent.sitarr.d ullld ikJO'Ilnte sirah 1I1Jur in den BedinigUJngen des Sovi,etLaru:les entwi- ckeln, wo sie auch schon konk,rete Resultate bmchte. Gegenwartig stieg die sovie- tische Helmintologie schon IIlahe dem End- und Hochstpun!kte ihrer Entwicklung, der Devas-taiUon. Diesen s.chwi€>Tigen Weg di.irften wohl a,uch alle anderen Lander bes,chre~ten.