■
Z CAŁEGO KRAJU
69
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 211go w odległości 8 cmodśrodkapółokrą
głej krawędzi obcasa) ze środkiem pół
okrągłejkrawędzi obcasa.
NatomiastodcinekOB łączy punkty O
i B,tj.najniżejpołożony punkt półokrą głej krawędzi obcasa(punkt największe go zużycia).
- głębokość zużycia obcasabuta „h" - jest to odległość między najwyżej i
Ryc. 1. Kąt zużycia„a"
Fig. 1.Angle at which heel his woni away
Wszyscy eksperci traseologii znako micie zdająsobiesprawę, iż sposób zu żywania podeszew butów jest chara
kterystycznydlakażdego człowieka.Nie możemyjednak, z wielu względów, wy korzystać tegofaktu i w najlepszym przy padku charakter zużycia elementów
wzorów obuwia traktujemy jako cechy indywidualizujące, zwiększające pra
wdopodobieństwo opinii. Zdarzają się jednak ekspertyzy, gdzie posiadanie
pewnych bardzo specyficznych wiado mości z tego zakresu może mieć decy dujący wpływ na rodzaj opinii.
Do dokonaniaprzemyśleń natente mat, a następnie przeprowadzenia od
powiednich badań zmusiła autora eks
pertyza traseologiczna dotycząca prze
stępstwa rozboju, gdzie sprawcazabrał
ofierze buty, zostawiając swoje. Ofiara rozboju rozpoznałanapastnika, ale nie
było żadnych dowodów potwierdzają cych jej zeznania.Należało więc skon centrować się na badaniach obuwia.
Uzyskanewyniki z jednej strony potwier
dziły indywidualność zużywania butów,
z drugiej zaś dostarczyły nowych, bar
dzo ciekawych i cennych informacji.
Na wniosek eksperta dostarczono po jednej parzebutów obydwu osób. Ponie ważnie można byłoprzeprowadzić ba dań porównawczych śladów na wyściół- kach skupiono się na ustaleniach chara
kteru zużycia podeszew, a w szczegól
ności obcasów butów. Wyniki tych ba dań (nie wdając sięw zawiłe meandry
sprawy) w pełni potwierdziły zeznania
ofiaryrozboju.
Jak już wspomniano, ekspertyza ta była asumptem do przeprowadzenia szerszych badań obuwia pod względem
dwu parametrów - kąta zużycia i głębo
kości zużycia obcasów butów(ryc. 1i 2).
Parametry tezdefiniowanonastępują
co:
-kąt zużycia obcasa buta„a"- jest to
kąt zawartymiędzy odcinkami OA i OB.
OdcinekOAłączy środekOodcinkapro stopadłego do osiobcasa
(wykreślone-najniżej położonymipunktami krawędzi
obcasa.
Badania przeprowadzono na ponad
stu parach obuwia różnegotypu IX grupy wielkościowej. 50% stanowiły buty będą ce załącznikami do ekspertyz, pozostałe
pochodziły odprzypadkowych osób. Uzyskane wyniki badań z jednej stro ny potwierdziły fakt indywidualności zu żywania obuwia, z drugiej zaś dostarczy ły nowych, bardzociekawychi cennych informacji.
W 87% przypadków uzyskano pewną prawidłowość,a mianowicie, że kąt zu życia lewego butajest mniejszy od kąta
zużycia buta prawego. Kąt ten średnio wynosica 12,5° i waha się wgranicach 10-15°. Natomiast kąt zużycia prawego
butawynosiśrednio ca 16,5°i wahasię w granicach 13-20°.
Głębokośćzużycia h jest większa przy
mniejszych kątach zużycia, cojest zro zumiałe, ponieważ wtrakciechodusiły skupione są na mniejszej powierzchni.
Parametr ten ma charakter czysto po
mocniczy.
15% butów (z tych 87%) miało kąty
zużycia zdecydowanie niższe, np. 1° i
3°, 0° i 8°, 4° i 6° (odpowiednio lewy i
prawy but).
W 13% przypadkówuzyskanowyniki
odwrotne, tj. kątzużycialewego buta był większyodkąta zużyciaprawego buta.
Nasuwało się więc pytanie -jakajest tego przyczyna?
Obserwacje i rozmowy z osobami,
których buty badano, pozwoliły rozwią zać tę zagadkę. Otóż odwrotnewyniki badań notowano zawsze odnośnie do butów ludzi lewostronnych lubczęścio
wolewostronnych. Należytu wyjaśnić, iż opróczlateralizacji jednorodnej, kiedy to leworęczności towarzyszylewooczność ilewonożność, a praworęczności prawo- oczność i prawonożność, występują przypadki lateralizacji niejednorodnej,
zwanejkrzyżową.
Spotyka się różne rodzaje lateralizacji skrzyżowanej. Bywająnp. ludzie
leworę-Wpływ
lateralizacji
na
sposób zdzierania
Z
CAŁEGO
KRAJU
Jarosław
Orzechowski
SUMMARY
70
PROBLEMY
KRYMINALISTYKI
211
isatai
czni, lewonożni, a jednocześnie prawo- oczni, bądźteżpraworęczni, aprzy tym
lewonożni i lewooczni.
Ciekawejest, żejuż częściowalewo-
stronnośćcharakteryzująca się np. wsia daniemna rower odprawej strony i roz dawaniem kart do gry lewą ręką może
Ryc. 5. Odbicie cech lewostronnośd w sposobie zużywania obcasów obuwia Fig. 5. Way at whidt heels are woni away reuenlirtg the leftsidetlness of a person
Ryc. 2. Głębokość zużycia obcasa buta „h"
Fig. 2. Amount by whidi heel has wom away
sów) i ryc. 4 nie użytkowała ta sa ma osoba, a wła ścicielbutów z ryc. 5 wykazuje cechy lewostronności.
Reasumując, należy stwierdzić,
że poczynione w trakcie badań usta
lenia będą szcze gólnie pomocne przy wykonywaniu
tych ekspertyz tra- seologicznych,
Ryc. 4. Nietypowe zużycie obcasów butów
Fig. 4. Untypical wearing away of heels
gdzie trzeba badać związkimiędzy obu wiem (dowodowym) a konkretną osobą, mającjako materiał porównawczyinne butytej osoby.
W tego rodzaju ekspertyzach możliwe
będzie:
- uściślenie (zwiększeniestopnia pra wdopodobieństwa) opinii, a czasami, np.
w połączeniu zwynikamibadańśladów stóp na wyściółkach butów, skategory zowanie opinii,
- kategoryczne wykluczeniezwiązku
między butami a konkretną osobą.
W niniejszymartykule autor starałsię
zasygnalizować pewien problem i zwró
cić uwagę na sprawy,które byłydo tej pory pomijane w badaniach traseologi-cznych. Przeprowadzone badania nie
byłyna tyle wyczerpujące, abyupoważ
niały autora do formułowaniaszerszych uogólnień.
Thepurpose of the work was to dis-
cover new traseological research
methods and devices, these were ap-plied to examining and establishing
therelationshipbetweentheanglesat which shoe heels wear out and the way one half of the body counter-
balances the other. Additionally, one
could establish anatomie disparities
ofapersonusing given footwear.
znaleźć swoje odbi cie w sposobiezdzie rania obcasów bu
tów.
W jednym przy padku wynik badań
był odwrotny, ponie waż osoba, całkowi
cie prawostronna,
miałalewą nogękrót
szą o 1,5 cm, a tym samympochylony lewy staw biodrowy.
Są to spostrzeżenia bardzo ważne,
dająceekspertowitraseologii nowe na rzędzia pracy, np. można stwierdzić
kategorycznie, iż butówpokazanych na
ryc. 3(najbardziej typowe zużycie
obca--i i -i l '^
Ryc. 3. Najbardziej typowe zużyde obcasów
