O powstaniu UMCS było bardzo głośno - Czesław Tarkowski - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

CZESŁAW TARKOWSKI

ur. 1926; Motycz

Miejsce i czas wydarzeń Lublin, PRL

Słowa kluczowe Lublin, PRL, UMCS, powstanie UMCS, KUL, PKWN, profesor Raabe, pogrzeb profesora Raabego, projekt Lublin 1944-1945 – trudny fragment historii

O powstaniu UMCS było bardzo głośno

Bardzo głośne było powstanie UMCS-u. Była to przecież uchwała PKWN. Wiadomo było, że UMCS powstaje jako taka przeciwwaga dla KUL-u, bo to katolicka uczelnia, a tu ma powstać świecka. Ci którzy nie akceptowali tego, to na KUL mówili KUL, a na UMCS mówili ŻUL - Żydowski Uniwersytet Lubelski. KUL był w PRL-u, w czasach stalinowskich ograniczany, bo Stalin zorientował się, że te kraje demokracji ludowej trzeba krótko wziąć za łeb. Wtedy zaczął się ten okres stalinowski, zaczęły się aresztowania, wielu ludzi aresztowali, szczególnie AK-owców.

Uniwersytet powstał w [19]44 roku 23 października. Pierwszym rektorem był Raabe.

To był taki działacz spółdzielczy lewicowy, miał habilitację. Ale jednocześnie, chyba w [19]46 roku został ambasadorem w Moskwie i zrobili go dziekanem. Zasługi profesora Raabego są bardzo duże, był przedwojennym socjalistą, później został włączony do partii. Jak przyszedł stalinizm do Polski, to zwolnili go z [funkcji] rektora, nawet z katedry go zwolnili. Pamiętam jego pogrzeb, chodziłem na jego grób. Pogrzeb odbył się prawie że w ukryciu, na szczęście przyjechał profesor Jabłoński, który coś tam wspomniał, rektor był ale nawet nie wiem czy przemawiał, czy nie przemawiał. W każdym bądź razie opisał to profesor Brzęk.

Data i miejsce nagrania 2013-09-24, Lublin

Rozmawiał/a Piotr Lasota

Transkrypcja Monika Chylińska

Redakcja Piotr Lasota