M. ŚWIECHOWSKI.
Stosunki ludnościowe i własność ziemska
na ziemiach
litewskich,
okupowanych*) przez mocarstwa centralne.
(Odbitka z broszury statystycznej:
Żywioł polski na ziemiach litewskich.)
*) Stan okupacyi z r. 1916 i pierwszej połowy 1917.
Tablicai. ZIEMIE W. KS. LITEWSKIEGO, okupowane przez mocarstwa centralne.*)
Ludność na tych ziemiach w r. 1912 na podstawie norm procentowych dla poszczególnych narodowości podług statystyki urzędowej z r. 1897, skorygowanej odpowiednio do norm dla polskości, przyjętych przez E. Maliszewskiego w granicach rosyjskiej statystyki wyznaniowej.
UWAGA. : W rosyjskiej statystyce wyznaniowej przez St. Dziewulskiego i prof. Francewa niezależnie od siebie na przestrzeni Chełmszczyzny został stwierdzony błąd na niekorzyść katolicyzmu, a więc i polskości w rozmiarach 6*4°/0w stosunku do ogółu
ludności chrześcijańskiej. Większy jeszcze błąd pod tym względem na niekorzyść polskości (rubryka Polaków i Białor. katolików) należy przypuszczać na ziemiach ks. Litewskiego.
km. kw. Ogół ludn.
r. 1912
Ludność chrzęść.
Polacy
pg.Maliszew
skiego.
% w stos.
do chrzęść.
Tk. zw.
Białor.
katolicy
°/o
wstos.
do chrzęść.
Gr. polska Polacy i Białorusini
katolicy
°/o w stos.
do chrzęść.
Białorusini prawosł.
°/o
w stos.
do chrzęść.
Litwini %
w stos.
do chrzęść.
Łotysze
°/o
w stos, do chrzęść.
Rusini
°/o
w stos, do chrzęść.
Rosjanie
% w stos.
do chrzęść.
Inni prócz żydów
°/o
w stos.
do chrzęść.
5 powiatów zachodnichgub. Wileńskiej 29.818 1,470,000 1,267,198 494,614 39’5 255,729 19-7 750,343 59-2 168,053 13-3 257,781 203 82,146 6*5 8,875 0*7
o
jn,3;
Oo.
4 półn. zach. pow. gub. Grodzieńskiej:
Białystok, Bielsk. Sokółka, Grodno 13,361 840,500 672,346 262,036 39*0 88,224 13*1 350,260 52-1 173,531 25-8 3,512 0-5 80,840 120 48,577 7*2 15,626 2*4
13 s 33
u a N en
S
3 południowe pow. gub. Suwalskiej:
Augustów, Sejny, Suwałki 5,759 302,100 267,254 143,086 59-5 31,564 5-8 174,650 65*3 65,955 24*7 715 0*3 18,575 6*9 7,359 2*8
5
1
U
razem 48,938 2,612,600 2,206,798 899,736 4 0 8 375,517 17-0 1,275,253 57*8 341,584 15-5 327,248 14-8 81,555 3*7 149,298 6*8 31,860 1*4
0 su co 0 a
ji
5 połudn.wsch. pow.gub.Grodzieńskiej:
Wołkowysk, Słonim, Brześć, Pruża-
ny, Kobryń 25,286 1,157,100 979,596 75,888 7-8 49,355 50 125,243 12-8 438,827 44-8 292 o-o 356,291 36*4 51,871 5*3 7,072 0*7
'CO a/1
-M 0.2
Si
Powiat Nowogródzki gub. Mińskiej 5,174 324,600 284,707 36,355 12-8 — — 36,355 12-8 240,594 84-5 6,038 2*1 1,720 0*6
U razem 30,460 1,481,700 1,264,303 112,243 8-9 49.355 3-9 161,598 12-8 679,421 537 292 o-o 356,291 28*2 57,909 4*6 8,792 0*7
79,398 4,094,300 3,471,101 1,011,979 29-2 424,872 12*2 1,436,851 41-4 1,021,005 29-4 327,540 9-4 437,846 12*6 207,207 6*0 40,652 1*2
a co 0 'O O.
i 'CO , l i tew
s k
i )
0
3 pow. graniczące z obsz. polskim:
Kowno, Wiłkomierz, Jeziorosy 0 Powiaty pozostałe: Poniewież,Szaw-
^ le, Rosienie, Telsze
15,353
24,907
788,000
1,031,000
666,422
901,534
142,825
64,200
\ 21*4
! 13’2 1 7-1
20,136
811 3*2 1-3 01
162,961
65,011
24*6 14-5 7-2
418,323
758,780 62-7 75.1 84*1
[ 41,291 1
2-6
1,514 0
0
ót
^
69,692
19,359 10*4
5*7
\ j> 31,025 )
2*0
Cz e
l i
tesw
ko
(o b s z a r
]
4 półn. powiaty gubernii Suwalskiej:
Kalwarya, Maryampol, Władysła
wów, Wilkowyszki 6,403 390,900 355,657 17,495 4-8 555 0-3 18,050 5-1 294,458 82-8 1,350 0*3 11,278 3*2 30,521 8*6
razem 1 46,663 2,209,900 1,923,613 224,520 11-7 | 21,502 1-1 246,022 12*8 1,471,561 76-5 41,291 2-1 2,864 0*2 100,32.9 5*2 61,546 3*2
126,061 1 6,304,200 5,394,714 1,236,499 22-9 1 446,374 8*3 1,682,873 312 1,021,005 18*9 1,799,101 33 3 41,291 0*8 440,710 8*2 307,536 5*7 102,198 1*9
Tablica II. Własność ziemska, należąca do poszczególnych grup narodowych i liczebność tych grup w r. 1912 na ziemiach W. Ks. Litewskiego, okupowanych przez
państwa Centralne*) (bez gub. Suwalskiej) na podstawie rządowej statystyki wyborców ziemskich.
Na podstawie statystyki ogółu wyborców ziemskich. Na podstawie statystyki drobnych wyborców włościańskich.
Prze
strzeń
ogólna
wkm. kw.
Przestrzeń
w ręku grupy polskiej
% w stos.
doogól
nejpow.
Przestrzeń
w ręku grupy prawosł.
°/o
w stos.
do ogól
nej pow.
Prze
strzeń w
ręku
„Innych“
°/o
w stos.
do ogól
nejpow.
Ogół chrześcijan
Grupa ludn.
polskiej
°/o
w stos, do chrzęść.
Grupa ludn.
prawosł.
(Białor. Rusi- ni, Rosjanie)
% w stos.
do chrzęść.
Gr. „innych“ (prócz żydów).
Przeważnie Litwini
°/o
wstos.
do chrzęść.
C
zę ś ć
p o
ls ko
-
b
i
a
ło
r
. 5 powiatów' zachodnich gubernii Wileńskiej
5 półn. zach. pow.gub. Grodzieńskiej: Bielsk, Białystok, Sokółka, Grodno, W ołkowysk Powiat Nowogródzki gub. Mińskiej
4 południowo wsch. pow. gub.Grodzieńskiej:
Brześć, Prużany, Słonim, Kobryń
razem
29,818
17,181 5,174
21,466 73,639
21,276
10,746 3,503
10,288 45,813
71*4
62*6 67*7
47*9
62*2
5,015
5,349 1,443
10,900 22,707
16*8
31*1 27*9
50*8
30*8
3,527
1,086 228
278
5,119 11*8
6*3 4*4
1*3
70
1,267,198
843,926 284,707
808,016 3,203,847
761,879
540,861 125,556
240,926 1,669,222
60*1
64*1 44*1
29*8 52*1
205,213
235,038 153,172
563,130 1,156,553
16*2
27*8 53*8
69*7
36*1
300,106
68,027 5,979
3,960 378,072
23*7
8*1 2*1
0*5 11*8
UWAGA: liczebność grupy polskiej w gub.
Kowieńskiej bardziej miarodajna na podstawienormprzytoczonychwyżej
w tablicy I.
| Część
1litewsko-polska Gub. Kowieńska 40,260 18,522 46*0 4,289 10*7 17,449 43*3 1,567,956 118,559 7*6 162,165 10*3 1,287,232 82*1
1 113,899 64,335 56*5 26,996 23*7 22,568 19*8 4,771,803 1,787,781 37*5 1,318,718 27*6 1,665,304 34*9
*) Stan z drugiej połowy 1916 r. i pierwszej połowy 1917. ©pracował M. Świechowski.
TEGOŻ AUTORA:
M. ŚWIECHOWSKI.
w przygotowaniu:
M. ŚWIECHOWSKI.
W. ks. Litewskie. Ziemia i lu
dność w cyfrach (2 tablice sta
tystyczne) wydane przez komitet
ratunkowyw Zakopanem na rzecz wymierającej ludności Wilna.
Zagadnienie polskości na tery- toryum W. ks. Litewskiego. Z 8
tablicami i 3 mapami statysty- cznemi w tekście.
