Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 18 stron (zadania 1–24) i kartę odpowiedzi.
Ewentualny brak stron zgłoś nauczycielowi nadzorującemu egzamin.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod oraz imię i nazwisko.
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie z poleceniami.
4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem.
Nie używaj korektora.
5. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Ich rozwiązania zaznaczaj na karcie odpowiedzi w następujący sposób:
• wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź A:
B C D E
• wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiednimi literami, np.
gdy wybierzesz odpowiedź FP (Fałsz, Prawda) lub NT (Nie, Tak):
PP PF FF lub TT TN NN
• do informacji oznaczonej właściwą literą dobierz informację oznaczoną cyfrą lub literą i zamaluj odpowiednią kratkę, np. gdy wybierzesz literę B i cyfrę 1 lub litery BC:
A1 A2 A3 B2 B3 lub AC AD BD
6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź, np.
A C D
7. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ
PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE
GRUDZIEŃ 2015
Czas pracy:
60 minut
* nieobowiązkowe
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY
Uprawnienia ucznia do nieprzenoszenia zaznaczeń na kartę
Zadanie 1. (0–1)
Uczniowie w dwóch grupach przeprowadzili doświadczenie, którego celem było zbadanie wpływu roztworu soli kuchennej (NaCl) na kiełkowanie nasion rzeżuchy. Każda z grup przygotowała dwa zestawy do kiełkowania i zapisała swoją hipotezę.
Hipoteza grupy I
Roztwór NaCl o stężeniu 1% wpływa korzystnie na kiełkowanie nasion rzeżuchy.
Hipoteza grupy II
Roztwór NaCl o stężeniu 1% wpływa niekorzystnie na kiełkowanie nasion rzeżuchy.
Zestawy przygotowane przez grupę I i grupę II oraz wyniki ich doświadczeń
Zestaw 1. Zestaw 2.
Skład szalka, wata, 20 nasion rzeżuchy,
roztwór NaCl o stężeniu 1% szalka, wata, 20 nasion rzeżuchy, woda wodociągowa Wynik
doświadczenia nasiona nie wykiełkowały nasiona wykiełkowały
Uzupełnij zdania. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych.
Próbą kontrolną w doświadczeniu jest zestaw A/B. Doświadczenie sprawdzało hipotezę C/D.
A. 1 C. tylko grupy I B. 2 D. grupy I i grupy II
Zadanie 2. (0–1)
Wytwarzanie nasion jest cechą, która łączy rośliny nagozalążkowe i okrytozalążkowe w jeden takson.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Cechą, która różni rośliny okrytozalążkowe od roślin nagozalążkowych, jest A. wytwarzanie owoców.
B. wykształcenie korzeni palowych.
C. uniezależnienie rozmnażania od obecności wody.
D. wykształcenie tkanek przewodzących – drewna i łyka.
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Na rysunku przedstawiono ziemniaka – roślinę powszechnie uprawianą w Polsce.
Poniżej podano funkcje wybranych organów rośliny.
1. rozmnażanie płciowe 2. rozmnażanie bezpłciowe
3. gromadzenie substancji zapasowych 4. pobieranie wody i soli mineralnych 5. przeprowadzanie wymiany gazowej
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Organ wskazany na rysunku strzałką pełni funkcje A. 1 i 2.
B. 2 i 3.
C. 3 i 4.
D. 4 i 5.
Zadanie 4. (0–1)
W którym wierszu tabeli poprawnie przyporządkowano choroby do odpowiednich kategorii?
Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Choroby wirusowe Choroby bakteryjne
A. AIDS odra
B. ospa wietrzna różyczka
C. tężec świnka
D. grypa borelioza
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Zadanie 5. (0–2)
W wyniku transkrypcji powstał fragment kwasu nukleinowego o następującej sekwencji nukleotydów:
ACGUUGGAAAACUGCUCG
W kolejnym procesie na jego podstawie powstanie fragment cząsteczki białka.
5.1. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Kwas nukleinowy, którego sekwencję nukleotydów podano wyżej, to A. DNA.
B. tRNA.
C. mRNA.
D. rRNA.
5.2. Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Podana wyżej sekwencja kwasu nukleinowego koduje
A. 18 aminokwasów,
ponieważ
1. niektóre kodony mogą oznaczać więcej niż jeden aminokwas.
2. każdy aminokwas jest kodowany przez trzy kolejne nukleotydy.
B. 6 aminokwasów, 3. jeden nukleotyd koduje jeden aminokwas.
Zadanie 6. (0–1)
Na schemacie przedstawiono łańcuch pokarmowy.
groch mszyca biedronka kuropatwa jastrząb
Oceń prawdziwość podanych informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F, jeśli jest fałszywa.
Zwiększenie się liczby jastrzębi spowoduje zmniejszenie się liczby
pozostałych konsumentów. P F
Pierwszym ogniwem łańcucha pokarmowego przedstawionego na rysunku
są producenci. P F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków.
glin
Al
13
27
krzem
Si
14
28
fosfor
P
15
31
siarka
S
16
32
chlor
Cl
17
35,5
argon
Ar
18
40 bor
B
5
11
węgiel6
C
12
azot
N
7
14
tlen
O
8
16
fluor
F
9
19
neon
Ne
10
20
He
hel2
4
magnez
Mg
12
24 sód
Na
11
23
beryl
Be
4
9
wodór1
H
1
Li
lit3
7 wodór1
H
1 1
2 13 14 15 16 17
18 1
2
3
symbol pierwiastka chemicznego liczba atomowa
nazwa pierwiastka chemicznego masa atomowa (u)
Dane są dwa pierwiastki X i Y. Elektrony walencyjne w atomie pierwiastka X znajdują się na trzecim poziomie energetycznym (trzeciej powłoce), a ich liczba jest równa liczbie atomowej atomu azotu. Liczba elektronów walencyjnych w atomie pierwiastka Y jest równa liczbie protonów w jądrze atomu wodoru
11H. Numer okresu, w którym leży pierwiastek Y, jest równy liczbie neutronów w jądrze atomu helu 4 2He.
W tekście przyjęto oznaczenia: AZX i AZY, gdzie X i Y to symbole pierwiastków, A – liczba masowa, Z – liczba atomowa.
W którym wierszu tabeli umieszczono poprawne nazwy pierwiastków X i Y? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Nazwa
pierwiastka X Nazwa
pierwiastka Y
A. sód fluor
B. fluor sód
C. chlor lit
D. lit chlor
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Zadanie 8. (0–1)
Na szalkach wagi laboratoryjnej umieszczono dwie zlewki o jednakowej masie wypełnione taką samą objętością odpowiednio: etanolu (gęstość 0,785 cmg3) i glicerolu (gęstość 1,258 cmg3).
Źrodło: Mizerski W., Małe tablice. Chemia, wydanie X, Adamantan, Warszawa 2010.
Które stwierdzenie właściwie opisuje wskazanie wagi? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. Szalki wagi pozostaną w równowadze, ponieważ w zlewkach umieszczono jednakowe objętości cieczy.
B. Szalki wagi pozostaną w równowadze, ponieważ gęstość nie ma wpływu na masę alkoholi.
C. Szalka, na której umieszczono zlewkę z etanolem, opadnie na dół, ponieważ masa etanolu jest mniejsza od masy glicerolu.
D. Szalka, na której umieszczono zlewkę z glicerolem, opadnie na dół, ponieważ masa glicerolu jest większa od masy etanolu.
Zadanie 9. (0−1)
Do zabarwionego na malinowo roztworu wodorotlenku sodu dodawano porcjami roztwór kwasu siarkowego(VI) do momentu odbarwienia się wskaźnika.
Które równanie zachodzącej reakcji jest zapisane w formie jonowej skróconej? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. 2 Na+ + SO42–→ Na2SO4 B. H+ + OH– → H2O
C. 2 Na+ + 2 OH– + 2 H+ + SO42– → 2Na + + SO42–+ 2 H2O D. 2 NaOH + H2SO4 → Na2SO4 + 2 H2O
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Na wykresie przedstawiono zależność rozpuszczalności dwóch substancji w wodzie od temperatury.
rozpuszczalność, w gramach na 100 g wody
jodek potasu KI temperatura, °C
azotan(V) potasu KNO3
10.1. Uzupełnij zdania. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych.
Rozpuszczalność jodku potasu jest A/B niż rozpuszczalność azotanu(V) potasu w zakresie temperatur 0°C−85°C. Roztwór otrzymany po rozpuszczeniu 120 g KI w 100 g wody o temperaturze 40°C będzie roztworem C/D.
A. większa C. nasyconym B. mniejsza D. nienasyconym
10.2. Ile gramów KNO3 wykrystalizuje, jeśli roztwór składający się ze 100 g wody i 170 g KNO3 oziębimy z 80ºC do 20ºC? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. 30 g B. 140 g C. 170 g D. 200 g
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Zadanie 11. (0−1)
W tabeli zawarto charakterystykę trzech gazów.
Gaz 1. Łatwopalny, wykorzystywany do produkcji folii polietylenowej, odbarwia roztwór wody bromowej.
Gaz 2. Ma zapach zgniłych ryb. Dobrze rozpuszczalny w wodzie. Wodny roztwór wykazuje odczyn zasadowy.
Gaz 3. Bez zapachu. Łatwopalny. Bardzo słabo rozpuszczalny w wodzie. Jest gazem cieplarnianym. Stanowi główny składnik gazu ziemnego.
W którym zestawie prawidłowo podano nazwy charakteryzowanych gazów? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. gaz 1. − metan; gaz 2. − metyloamina; gaz 3. − eten B. gaz 1. − metan; gaz 2. − siarkowodór; gaz 3. − eten C. gaz 1. − eten; gaz 2. − metyloamina; gaz 3. metan D. gaz 1. − eten; gaz 2. − siarkowodór; gaz 3. − metan
Zadanie 12. (0−1)
Próbkę żywności poddano trzem doświadczeniom. Dane zestawiono w tabeli:
doświadczeniaNr Czynności Obserwacje
1. Na próbkę podziałano stężonym
roztworem kwasu azotowego(V). Powstało żółte zabarwienie.
2. Próbkę żywności wprowadzono
do galaretowatego osadu wodorotlenku miedzi(II).
Utworzył się roztwór barwy fioletoworóżowej.
3. Na próbkę żywności podziałano jodyną. Powstało granatowe zabarwienie.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.
W badanej próbce wykryto tłuszcz, co potwierdza doświadczenie 3. P F W badanej próbce wykryto białko, co potwierdzają doświadczenia 1. i 2. P F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Wykres przedstawia zależność drogi s przebytej przez rowerzystę od czasu t.
t [s]
s [m]
20 10 40 30 60 50 80 70 100 90 120 110
0 5 10 15 20
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.
Średnia prędkość rowerzysty wynosiła 6 __m s. P F
Prędkość rowerzysty w 5. sekundzie ruchu była taka sama jak w 15. sekundzie ruchu. P F
Zadanie 14. (0−1)
Przedstawione na rysunkach dwie sześcienne kostki wykonano z różnych materiałów.
2 cm
I
ρ = 2 cmg3
4 cm
II
ρ = 1 cmg3
Porównaj masy kostek. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. Masa kostki I jest 2 razy większa od masy kostki II.
B. Masa kostki I jest 4 razy mniejsza od masy kostki II.
C. Masa kostki I jest 4 razy większa od masy kostki II.
D. Masa kostki I jest równa masie kostki II.
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Zadanie 15. (0−1)
Do dwóch identycznych naczyń wlano taką samą ilość wody i nafty. Gęstość nafty wynosi 800 cmkg3, wody − 1000 cmkg3. W każdym naczyniu umieszczono sześcian wykonany z drewna o gęstości 600 cmkg3. Sześciany były identyczne.
Który rysunek przedstawia wynik opisanego doświadczenia? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A.
C.
D.
B.
woda
woda
nafta
nafta nafta
nafta
woda
woda
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Na rysunku przedstawiono schemat pewnego obwodu elektrycznego.
A
V
I = 0,2 A
U = 4,5 V
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Jeżeli źródło napięcia o wartości 4,5 V zamienimy na źródło napięcia o wartości 9 V, to amperomierz wskaże
A. 0,1 A.
B. 0,2 A.
C. 0,3 A.
D. 0,4 A.
Zadanie 17. (0−1)
W trakcie lekcji fizyki uczniowie przesuwali soczewkę skupiającą (o ogniskowej długości f) między oświetlonym przedmiotem i ekranem. Badali w ten sposób zależność cech obrazu od odległości przedmiotu od soczewki. Przy pewnym ustawieniu soczewki i ekranu uzyskali obraz: rzeczywisty, pomniejszony i odwrócony (jak na rysunku).
F' F
f 2f
ekran soczewka
oświetlony przedmiot
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.
Aby uzyskać obraz rzeczywisty, odwrócony i powiększony, należy soczewkę
odsunąć dalej od przedmiotu. P F
Jeśli po przesunięciu soczewki przedmiot znajdzie się w punkcie F,
to powstanie obraz rzeczywisty, odwrócony, tej samej wielkości co przedmiot. P F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Zadanie 18. (0−2)
Na wykresie przedstawiono zależność położenia wahadła od czasu.
2 1
-1 -2 x [m]
t [s]
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
18.1. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
W chwili, gdy mija 2. sekunda ruchu wahadło ma
A. największą energię kinetyczną, a najmniejszą energię potencjalną.
B. najmniejszą energię kinetyczną, a największą energię potencjalną.
C. największą energię kinetyczną i największą energię potencjalną.
D. najmniejszą energię kinetyczną i najmniejszą energię potencjalną.
18.2. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Amplituda drgań wahadła i jego częstotliwość są odpowiednio równe A. 4 m i 4,00 Hz.
B. 2 m i 4,00 Hz.
C. 4 m i 0,25 Hz.
D. 2 m i 0,25 Hz.
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Na przedstawionych układach południków i równoleżników zaznaczono punkty (rysunki 1−4).
1. 2. 3. 4.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Punkt o współrzędnych geograficznych 5°N, 61°E zaznaczono na rysunku A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Zadanie 20. (0–1)
Monsun to wiatr okresowo zmienny, którego kierunek zależy od pory roku. Występuje głównie w południowej i południowo-wschodniej Azji. Powstaje wskutek nierównomiernego nagrzewania się sąsiadujących ze sobą dużych obszarów lądowych i oceanicznych. Latem nad kontynentem azjatyckim powstaje strefa niskiego ciśnienia, a nad Oceanem Indyjskim tworzy się wyż.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.
Latem znad oceanu w kierunku lądu przemieszcza się wilgotne powietrze. P F
Monsun zimowy kształtuje pogodę suchą i słoneczną. P F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Zadanie 21. (0–2)
Na mapie przedstawiającej strefy czasowe na Ziemi zaznaczono wybrane miasta.
równik
południk Greenwic
h
południk Greenwic
h
1:290 000 000
– 10 h
– 11 h – 9 h – 8 h – 7 h – 6 h – 5 h – 4 h – 3 h – 2 h – 1 h 0 h + 1 h + 2 h + 3 h + 4 h + 5 h + 6 h + 7 h + 8 h + 9 h + 10 h + 11 h 12 h
międzynarodowa linia zmiany daty poniedziałek niedziela + –
Los Angeles
Rio de Janeiro
Paryż Warszawa
Kair
Sydney
21.1. Pani Ania dużo podróżuje. Siedząc na ławce w Warszawie, pomyślała o tym, że właśnie jest południe słoneczne, a pojutrze będzie w mieście, nad którym Słońce góruje wcześniej niż w Warszawie.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Pani Ania odbędzie podróż do A. Rio de Janeiro.
B. Los Angeles.
C. Paryża.
D. Sydney.
21.2. Michał jest dziennikarzem i mieszka w Los Angeles. W sobotę o godzinie 22.00 czasu strefowego zadzwonił do kolegi Ahmeda z Kairu w celu ustalenia terminu wywiadu ze sławnym muzykiem.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Gdy Ahmed odebrał telefon, to według czasu strefowego w Kairze była A. sobota, godz. 8.00.
B. niedziela, godz. 8.00.
C. sobota, godz. 12.00.
D. niedziela, godz. 12.00.
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Na mapie przedstawiono długość okresu wegetacyjnego w Polsce, czyli liczbę dni ze średnią dobową temperaturą powietrza wynoszącą co najmniej 5°C.
180
190 200 210 220 220
210 225
220 225 190
210
210 190
200
220
210
225 200
210
WARSZAWA
Lublin Bydgoszcz
Rzeszów
54°
15°
19°
23°
54°
50°
23°
19°
15°
50°
Skala 1:6 500 000
Która z informacji jest prawdziwa? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. W okolicach Rzeszowa okres wegetacyjny trwa 220 dni.
B. Wzdłuż zachodniej granicy Polski okres wegetacyjny jest najkrótszy.
C. Okres wegetacyjny w okolicach Lublina jest dłuższy niż w okolicach Bydgoszczy.
D. W Polsce nie występują obszary, na których okres wegetacyjny trwa krócej niż 180 dni.
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Zadanie 23. (0–1)
Na wykresie przedstawiono strukturę wieku i płci ludności Polski w 2013 r.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.
W Polsce najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku 30–34 lat. P F Osoby w wieku 40–49 lat urodziły się w okresie wyżu demograficznego. P F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
W tabeli przedstawiono procentowy udział poszczególnych źródeł w produkcji energii elektrycznej w Niemczech w roku 2012.
Nieodnawialne źródła energii, w tym:
węgiel brunatny 26
węgiel kamienny 19
paliwo atomowe 16
gaz ziemny 11
Odnawialne źródła energii, w tym:
biomasa 7
wiatr 7
słońce 5
woda 3
Pozostałe źródła energii 6
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli zdanie jest fałszywe.
Zużycie węgla kamiennego w produkcji energii elektrycznej w Niemczech jest większe
niż wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. P F
W Niemczech ze spalania gazu ziemnego i paliwa atomowego wytwarza się więcej
energii elektrycznej niż ze spalania węgla brunatnego. P F
Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!
Brudnopis
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
zad.Nr Odpowiedzi 1 AC AD BC BD
2 A B C D
3 A B C D
4 A B C D
5.1 A B C D
5.2 A1 A2 A3 B1 B2 B3 6 PP PF FP FF
7 A B C D
8 A B C D
9 A B C D
10.1 AC AD BC BD
10.2 A B C D
11 A B C D
12 PP PF FP FF
KOD
* nieobowiązkowe
IMIĘ I NAZWISKO *
KARTA ODPOWIEDZI
zad.Nr Odpowiedzi 13 PP PF FP FF
14 A B C D
15 A B C D
16 A B C D
17 PP PF FP FF
18.1 A B C D
18.2 A B C D
19 A B C D
20 PP PF FP FF
21.1 A B C D
21.2 A B C D
22 A B C D
23 PP PF FP FF 24 PP PF FP FF
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY Uprawnienia ucznia do nieprzenoszenia zaznaczeń na kartę