Strona 1 z 6
KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS Z BIOLOGII ETAP WOJEWÓDZKI
nr zad.
max
punktów prawidłowe odpowiedzi punktacja uwagi
1. 4 pkt.
informacja P F
W komórkach eukariotycznych DNA nie występuje wyłącznie w jądrze komórkowym, gdyż można go również znaleźć w mitochondriach i chloroplastach.
X
DNA mitochondrialny nie jest osłonięty żadną błoną, dlatego łatwo ulega uszkodzeniu, ale nie ma to żadnego wpływu na funkcjonowanie organizmu człowieka.
X DNA mitochondrialny dziedziczymy wyłącznie po
matce. X
U bakterii ze względu na brak wielu składników komórkowych, DNA występuje w cytoplazmie i rybosomach.
X
za poprawną ocenę każdej informacji - po 1 pkt.
2. 2 pkt.
1.
Detergent rozbija struktury błon komórkowych, otoczkę jądrową, przez co DNA zostaje uwolniony do roztworu.
2.
Alkohol etylowy powoduje wytrącanie DNA z roztworu wodnego, w którym się wcześniej znajdował.
za podanie roli detergentu - 1 pkt.
i roli alkoholu etylowego w tym doświadczeniu - 1 pkt.
Odpowiedzi mogą być inaczej
sformułowane. Jeśli są poprawne przyznajemy punkt/
punkty.
3. 3. pkt.
1. 9 nukleotydów
2. 8 aminokwasów
3. Nie. Kodony STOP nie odpowiadają żadnemu z aminokwasów.
Kodon ten jest znakiem końca biosyntezy białka / niesie informację o zakończeniu syntezy białka.
4. Kod genetyczny jest uniwersalny, czyli że u wszystkich organizmów kodony kodują te same aminokwasy.
za podanie prawidłowej ilości
nukleotydów i aminokwasów (odp. na pytania 1 i 2) - 1 pkt.
za poprawną odp. na pytanie 3 - 1 pkt.
i pytanie 4 - 1 pkt.
Odpowiedzi na pytania 3 i 4 mogą być inaczej
sformułowane. Jeśli są poprawne przyznajemy punkt/
punkty.
Strona 2 z 6
4. 3 pkt. MITOZA MEJOZA
b, c, f a, d, e
za poprawne przyporządkowanie 6 informacji - 3 pkt.
5-4 informacji - 2 pkt.
3-2 informacji - 1 pkt.
1-0 informacji - 0 pkt.
5. 3 pkt.
a) A
b) Proces crossing – over polega na wymianie odcinków chromatyd między chromosomami homologicznymi.
c) W wyniku crossing – over chromosomy homologiczne mają inne kombinacje genów / chromosomy mają wymieszane geny / zwiększa się różnorodność genotypów u potomstwa.
za poprawną odp. w poleceniach a), b) i c) - po 1 pkt.
Odpowiedzi w b) i c) mogą być inaczej
sformułowane. Jeśli są poprawne przyznajemy punkt/
punkty.
6. 2 pkt.
kodon mRNA - AUG aminokwas - metionina
za poprawnie zapisany kodon - 1 pkt.
i aminokwas - 1 pkt.
7. 4 pkt.
genotyp babci: aa genotyp dziadka: aa Aa x Aa – genotypy rodziców
genotypy potomstwa: AA , Aa , Aa , aa
Prawdopodobieństwo urodzenia się rudego dziecka: 25%
za genotyp babci i dziadka - 1pkt.
za genotyp matki i ojca - 1pkt.
za genotypy potomstwa - 1pkt.
za prawdopodobieństwo - 1 pkt.
8. 4 pkt.
1. fałsz 2. fałsz 3. prawda 4. prawda
za poprawną ocenę każdej informacji - po 1 pkt.
9. 3 pkt.
B
grupa krwi A: IAIA , IA i0 / IAi grupa krwi AB: IA IB
za poprawną odpowiedź - 1 pkt.
za genotypy osoby z gr. krwi A - 1 pkt.
i osoby z grupą krwi AB - 1 pkt.
10. 3 pkt.
przypadek: I
krzyżówka: rr RR genotyp matki genotyp ojca
Rr, Rr, Rr, Rr genotypy potomstwa
za prawidłowy przypadek - 1 pkt.
za genotypy matki i ojca - 1 pkt.
za genotypy potomstwa 1 pkt.
Strona 3 z 6
11. 3 pkt.
A.
Zespół Klinefeltera
B.
Krwinki białe/leukocyty, gdyż jako jedyne mają jądro komórkowe.
C.
Zespół Downa
A.
za podkreślenie nazwy choroby - 1 pkt.
B.
za nazwę krwinek i uzasadnienie - 1pkt.
C.
za podanie nazwy choroby - 1 pkt.
12. 5 pkt.
XB Y x Xb Xb
genotyp kury genotyp koguta
XB Xb, XB Xb, Xb Y, Xb Y genotypy potomstwa wygląd kur: czarne / jednolite wygląd kogutów: pasiaste
za genotyp kury - 1 pkt.
i koguta - 1 pkt.
za genotypy potomstwa: - 1 pkt.
za odpowiedź wygląd kur - 1 pkt.
i wygląd kogutów - 1 pkt.
13. 4 pkt.
1. mutacyjna 2. rekombinacyjną 3. walką o byt 4. dobór naturalny
za poprawne uzupełnienie każdego zdania po 1 pkt.
14. 4 pkt.
Sejmuria posiadała cechy płazów i gadów.
DOWODY EWOLUCJI BEZPOŚREDNIE POŚREDNIE
odcisk szkieletu praptaka X
podobieństwo oka głowonoga
i oka ryby X
występowanie kości ogonowej
u człowieka X
owady i nasiona zatopione
w bursztynie X
podobny skład chemiczny wody oceanicznej i płynów ustrojowych zwierząt
X obecność trylobitów - skamienia-
łości przewodnich X
za wpisanie
6 dowodów - 3 pkt.
5-4 dowodów - 2 pkt.
3-2 dowodów - 1 pkt.
1-0 dowodów - 0 pkt.
za wyjaśnienie dotyczące Sejmurii -1 pkt.
Strona 4 z 6
15. 2 pkt.
A.
skrzydło ptaka i ręka człowieka B.
narządy homologiczne
A.
za prawidłowe narządy - 1 pkt.
B.
za nazwę tych narządów - 1 pkt.
16. 4 pkt.
przykładowe cechy:
1. palce zakończone paznokciami 2. przeciwstawny kciuk
3. co najmniej jedna para kończyn chwytnych / rozróżnianie barw / silnie rozwinięte mięsnie mimiczne twarzy, za pomocą których wyrażają emocje
Należy do rzędu naczelnych.
lemur
za podanie każdej cechy - po 1 pkt.
za określenie przynależności do rzędu i nazwę zwierzęcia na zdjęciu - 1 pkt.
17. 3 pkt.
A.
Uniezależnienie procesu rozmnażania się od środowiska wodnego.
B.
Kosmówka C.
Bierze udział w tworzeniu pępowiny / naczyń krwionośnych w pępowinie.
A.
za wyjaśnienie - 1 pkt.
B.
za nazwę błony płodowej - 1 pkt.
C.
za prawidłową rolę omoczni - 1 pkt.
18. 1 pkt. C za poprawną odpowiedź - 1 pkt.
19. 6 pkt.
I 1 F 2 B 3 C 4 A 5 D II
1. jodła pospolita / cis pospolity / jałowiec pospolity 2. cis pospolity
3. sosna zwyczajna
I
za podanie 5 nazw - 3 pkt.
4 nazw - 2 pkt.
3-2 nazw - 1 pkt.
1-0 nazw - 0 pkt.
II
za przypisanie każdej nazwy rośliny do podanej informacji - po 1 pkt.
20. 2 pkt.
Aspergillus / kropidlak zarodniki
za nazwę grzyba - 1pkt.
za właściwą część grzyba - 1pkt.
Strona 5 z 6
21. 1 pkt. D za poprawną odpowiedź - 1 pkt.
22. 1 pkt. B za poprawną odpowiedź - 1 pkt.
23. 3 pkt.
A. 4 B. 4 C. 2
za wskazanie każdego poprawnego gatunku - po 1 pkt.
24. 4 pkt.
A.
1. łasica – III i IV poziom troficzny 2. sikora modra – II i III poziom troficzny B.
1. sowa i łasica
2. mysz i owady roślinożerne
A.
za każdy poprawny organizm i poziom troficzny - po 1 pkt.
B.
za prawidłowy przykład par organizmów - po 1 pkt.
25. 1 pkt. C za poprawną odpowiedź - 1 pkt.
26. 1 pkt. C za poprawną odpowiedź - 1 pkt.
27. 2 pkt.
Tekst 1.
C Tekst 2.
D
za udzielenie każdej poprawnej odpowiedzi - po 1 pkt.
28. 3 pkt.
? - oddychanie
za wpisanie do schematu 3 grup organizmów - 2 pkt.
2 grup organizmów - 1 pkt.
1-0 grup organizmów - 0 pkt.
za prawidłową nazwę procesu ? - 1 pkt.
Strona 6 z 6
29. 3 pkt.
a) powstaje, gdy powietrze zanieczyszczone jest dwutlenkiem siarki, dwutlenkiem węgla i pyłem węglowym
b) występuje w lecie
c) głównym źródłem zanieczyszczeń jest palenie w piecach
d) zanieczyszczenia reagują z parą wodna tworząc toksyczne kwasy e) zanieczyszczenia pod wpływem światła przekształcają się w silnie trujące substancje m. in. ozon przyziemny
za zaznaczenie każdej z trzech informacji - po 1 pkt.
30. 6 pkt.
rozwiązanie krzyżówki: BIELIK
d) Dorosłe osobniki mają upierzenie w większości brązowe, z resztą upierzenia kontrastują białe sterówkii lotki oraz biało ubarwiona głowa i szyja.
za zapisanie 6 haseł - 4 pkt.
5-4 haseł - 3 pkt.
3 haseł - 2 pkt.
2 haseł - 1 pkt.
1-0 haseł - 0 pkt.
za rozwiązanie krzyżówki - 1 pkt.
za podkreślenie nieprawdziwej informacji - 1 pkt.