• Nie Znaleziono Wyników

Wokół języka i komunikacji

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Wokół języka i komunikacji"

Copied!
3
0
0

Pełen tekst

(1)

Henryk Stonert

Wokół języka i komunikacji

Studia Philosophiae Christianae 28/2, 266-267

(2)

n ietn w ła śc iw e g o m iejsca czło w ie k a w r e fle k sji p rzyrodniczej i filo z o ­ ficzn ej; zagad n ien ia te zasadniczo rozpatryw ano w k o n tek ście odkryć K. E. von B aera.

P iszą cy to Siprawozdanie w y g ło sił, w ram ach sym p ozju m n u m er 4, refera t pt. „ N a u k o w y ” k r e a c j o n i z m w Polsce. „Naulkowy” k reacjon izm to obcy nurt w stosu n k u do tra d y cy jn ej p o lsk iej m y śli filozoficzn ej. N iem n iej jednak p rzyp om in a on, iż u p o czątk u w sz y stk ie g o jest Bóg. W szystko w sw oim istn ien iu zależne jest od B oga. P raw d a ta jednak m oże b yć zu p ełn ie niezrozum iała. P ow od y są p rzy n a jm n iej dw a: 1) nie m ożna w sp ó łcześn ie (bez p od an ia od p ow ied n ich zastrzeżeń) u trzy m y ­ w ać, że stw orzen ie w szy stk ieg o jest aktem jednorazow ym , 2) n ie do p rzyjęcia jest literaln a in terp retacja te k s tó w K sięg i R odzaju; taika b o ­ w ie m in terp retacja .prowadzi do n a iw n o ści, ośm ieszan ia p raw d r e lig ij­ n ych i za k w estio n o w a n ia p raw a rozw ojow ego B aera, k lu czo w eg o dla p otw ierd zen ia p ro cesó w ew o lu cy jn y ch .

U jem n ą stroną K o n feren cji b y ł brak p od su m ow an ia om a w ia n y ch p rob lem ów i w y n ik ó w d ysk u sji p od ejm ow an ych w ram ach czterech sym p ozjów p odczas drugiej p len arn ej sesji. W k o n sek w en cji u czestn i­ cy jednego sym p ozju m n ie b y li zu p ełn ie zorien tow an i w tym , co działo się podczas obrad p o zo sta ły ch trzech sym p ozjów . T rzeba jednak w tym m iejscu wispom nieć, że zorgan izow an o p ięk n y kon cert m u zyk i X V I i X V II w iek u oraz zw ied zan ie m u zeu m im . K. E. B aera. Na zak oń cze­ n ie czterod n iow ych spotkań w ręczon o też u czestn ik o m i gościom K o n ­

feren cji p a m ią tk o w e m ed a le oraz upom inki.

H EN R Y K STONERT

WOKÓŁ JĘZY K A I K O M U N IK A C JI

Józef M. D ołęga, Z n a k —· j ę z y k — s y m b o l — Z p o d s t a w o w y c h z a g a d ­

nie ń k o m u n i k a c j i , A TK , W arszaw a 1991, 157.

Praca sk ła d a się ze W s t ę p u <9—11), sześciu rozd ziałów (.12—128) i za­ k oń czen ia (129— 130). We w stę p ie autor p rzed sta w ia m otyw y, jakie sk ło ­ n iły go do n a p isa n ia jej i u zasadnia trafn ość sw eg o w yboru, dokonuje przegląd u treści p oszczególn ych rozdziałów , na k o n iec u w yp u k la ogóln ą k o n cep cję k siążki.

Cel p racy autor u p atru je w „ukazaniu p ro b lem a ty k i znaku, języka, sym bolu, inform acji, k om u n ik acji i św iad om ości jako p od staw i środ ­ k ów u m o żliw ia ją cy ch dialog, p roces p orozu m ien ia i zw ięk szen ie zak re­ su u zgod n ień ek u m en iczn ych w e w szy stk ich m o żliw y ch p ła szczy zn a ch ” (s. 6). W ybór tego celu autor uzasad n ia następ u jąco: „Proces k o m u n i­ k acji zachodzi w p łaszczyźn ie dialogu społecinego, relig ijn eg o i p o li­ tyczn ego. P raw d y i stw ierd zen ia p rezen tow an e w tej pracy są w ażn e w d ialogu , p orozu m ien iu i ek u m en ii zarów no w życiu n aszego narodu, jak i w k om u n ik acyjn ym p rocesie m ięd zy n a ro d o w y m ” (s. 6).

W ybór celu — o m ó w ien ie p rob lem atyk i sześciu w iskazanych w yżej i w ty tu ła ch rozdziałów pojęć — n a leży uznać z w ielu w zg lęd ó w za trafn y. N ie podobna też n ie zgodzić się z jego uzasad n ien iem . W szy­ stk ie z sześciu p o jęć są w m n iejszy m lu>b w ięk szy m stopniu u w ik ła n e w procesach m ięd zy lu d zk ieg o porozum ienia i k om u n ik ac ji. M ożna ty lk o co n a jw y ż e j d ysk u tow ać ich sto p ień zaan gażow an ia w tych procesach.

(3)

D on iosłość społeczna w sp o m n ia n y ch p ro cesó w jest rów n ież p o w szech ­ n ie n iek w estio n o w a n a .

W każdym z sześciu m n iej w ię c e j ró w n ej o b jętości rozdziałów , na jaikie d zieli się praca, autor p rzed staw ia i o m aw ia zagad n ien ia d o ty ­ czące jednego z sześciu n astęp u jących pojęć: znakiu (12— 27), języka (28— 54), sym bolu (55— 75), in form acji (76— 93), k o m u n ik acji (94— 112) i św iad om ości (113— 128). P ojęcia te m ają olb rzym ią literaturę, to też o m a w ia n ie ich w szczupłych ram ach w ym agało licn ych , dram atycznych w yb orów , d ecyzji itp. Z trudności tych au torow i udaje się w ych od zić na 'ogół p om yśln ie, p od p orząd k ow ując dobór treści zam ierzonej k o n ­ cep cji książki. P rzed sta w ien ie p rob lem atyk i o m aw ian ych p ojęć w yd aje się być popraw nym , nie zau w ażyłem w ty m w zg lęd zie u sterek .

P raca jest zredagow ana dobrze i celow o. Z aw iera p rzyp isy, b ib lio ­ g ra fię (131— 143), w y k a z skrótów b ib liograficzn ych (144), in d ek s n a zw isk (150— 154) i in d ek s rzeczow y (155— 157) o raz streszczen ie i spis treści w języku a n g ielsk im (145— 149). Na szczególną u w a g ę .zasługują o b szer­ n e i pouczające p rzy p isy od sła n ia ją ce w arsztat n a u k o w y autora i za­ w ie r a ją c e krótk ie dane b iograficzn e i b ib liograficzn e autorów , o k tó ­ rych m ow a w tek ście pracy. B ogata jest też b ib liografia zam ieszczona w pracy, a z której autor korzysta.

G łów na kon cep cja pracy J. M. D ołęgi p olega na p rzed staw ien iu i a n a ­ lizie zagadnień zw iązan ych .ze znakiem , językiem , sym bolem , in fo rm a ­ cją, kom u n ik acją i św iad om ością. K lam rą spinającą te skądinąd a u to ­ nom iczn e .problem atyki jest zagad n ien ie k o m u n ik acji m ięd zylu d zk iej i porozum ienia. P o g łęb ien iu teg o zagadnienia te an alizy służą. Tak za­ k reślona koncep cja p racy jest in teresu jąca. N adto książka m oże służyć, jako źródło zw ięzły ch w iad om ości d otyczących któregoś (którychś) z sześciu w y m ien io n y ch w y żej p o jęć jako takich. Z auw ażm y, że w P o l­ sce n ie ma dotychczas p o zy cji o .podobnym charakterze. P od k reślić n a ­ leży rów nież, że problem atyka, której praca dotyczy le ż y w centrum u w a g i w sp ółczesn ej n au k i i filozofii.

C hciałbym jeszcze za sygn alizow ać n a stęp u ją cą spraw ę. We w stęp ie i zakończeniu pracy siln ie jest zaak cen tow an a m y śl, że przegląd i a n a ­ liza sześciu pojęć, którą au tor p rzeprow adza, jest n iejak o p od p orząd ­ k ow an a nad rzęd n em u p ojęciu (procesow i) kom u n ik ow an ia m ięd zy lu d z­ k iego i rozum ienia. W te k ś c ie pracy, w realizacji p oszczególn ych roz­ d zia łó w ten ele m e n t jednoczący au ton om iczn e .rozdziały w spójną c a ­ łość n ie został n a leży cie w y ek sp o n o w a n y , stąd gd yb y n ie d eklaracje ze w stęp u i zakończenia praca sp raw iałab y w ra żen ie zbioru n iep o w ią za ­ n y ch ze sobą tem atów . P rzyd ałb y s:ię rozdział na tem a t w yk orzystan ia analiz doknanyoh w p oszczególn ych rodziałach w służbie k om u n ik acji m ięd zylu d zk iej.

A d resatam i książk i m ogą być przede w szy stk im : osob y pragnące p o ­ znać zagad n ien ie k o m u n ik o w a n ia m ięd zylu d zk iego i e w en tu a ln ie .uspraw ­ nić ten proces; osoby pragn ące zw ięźle p oin form ow ać się o za g a d n ie­ n iach d otyczących k tóregoś z sześciu pojęć, k tórym i autor zajm u je się; stu d en ci różnych k ierunków , w szczególn ości h u m a n isty k i — dla w s z y ­ stk ich tych osób praca ta m oże okazać się bardzo u żyteczna. P onadto n a le ż y p od kreślić estety czn y układ graficzn y w y d a n ej książki.

Cytaty

Powiązane dokumenty

No więc Henio był w przedszkolu, uczył się polskich piosenek, znał polski hymn... miał iść

Tolerancja jest logicznym następstwem przyjętego stanowiska normatywnego, jeśli to stanowisko obejmuje jedno z poniższych przekonań: (1) co najmniej dwa systemy wartości

[r]

I even have my own room here.Through my windows, I can see the garden with its beautif ul trees and plants!. We water the plants every day because it's so

[6] Prace Bosegoi Einsteina s\304\205 przedstawione przyst\304\231p- nie w pi\304\231knej monografii: A. Ostatnio bada skorelowane uk\305\202ady nanosko- powe i kwantowe

W prze szło ści, szcze gól nie w la tach sie dem dzie sią tych, wskaź ni kiem po zio mu wy kształ ce nia by ła licz ba ukoń czo nych klas szkol nych (Tre iman i Yip 1989),

W porównaniu do kowal- nych metali, dla których przesunięcie dwóch części kryształu o jeden węzeł sieci również całkowicie przywraca wyjściową strukturę cukier jest

[r]