Jaką rolę odgrywa w naszym życiu radio?
1. Cele lekcji
a) Wiadomości1. Uczeń zna historię radia.
2. Uczeń wie, jakie funkcje pełni radio.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• przedstawić zalety radia,
• znaleźć argumenty przemawiające na korzyść radia w omawianym tekście Peipera,
• przedstawić zagrożenia związane z pojawieniem się radia,
• znaleźć argumenty przemawiające za słuchaniem radia i przeciw niemu we fragmencie powieści Hessego.
2. Metoda i forma pracy
wykład, pogadanka heurystyczna, mapa mentalna
3. Środki dydaktyczne
ksero tekstów Peipera i Hessego
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Na początek lekcji proponuję pogadankę heurystyczną związaną z doświadczeniami uczniów.
Nauczyciel zadaje pytania, uczniowie zaś starają się na nie odpowiadać:
- Czy słuchacie radia? (zapewne większość uczniów słucha) - Jakiego? (Radio Zet, Antyradio, Trójka i inne )
- Jakich audycji słuchacie? (poranne audycje, informacje, listy przebojów)
- Jakie funkcje spełnia radio? (informacyjna, kulturotwórcza, reklamowa, opiniotwórcza, artystyczna, rozrywkowa, oświatowa)
- Jakie zadanie spełniało w przeszłości? (np. funkcje propagandowe) - Czy wiecie coś o historii radia?
- Kiedy nadano pierwszą audycję radiową?
- Czy spróbowalibyście ułożyć definicję radia? (z odpowiedzią na trzy ostatnie pytania uczniowie zapewne będą mieli problem i tu jest miejsce na krótki wykład nauczyciela)
b) Faza realizacyjna 1. Wykład nauczyciela.
RADIO – środek masowego przekazu, rozpowszechnia audycje adresowane do różnorodnego i
nieograniczonego kręgu radiosłuchaczy, odbierane przez odbiorniki radiowe (definicja PWN).
Radio jest narzędziem kształtowania opinii publicznej i postaw, a szczególnie ważną rolę może odgrywać w propagandzie międzynarodowej, do jego zadań należy także podnoszenie poziomu kulturalnego odbiorców, dostarczanie przeżyć artystycznych i rozrywki, szerzenie oświaty, jedną z funkcji radia jest także reklama. Pierwsza publiczna audycja radiowa została nadana w lipcu 1914 w Belgii. W czasie pierwszej wojny światowej korzystano z radia w celach wojskowych. Od 1919 roku nadawano program radiowy z Hagi, od 1920 – regularne programy informacyjne w USA (radiostacja KDKA w Pittsburgu, pierwsze na świecie radio komercyjne) oraz w Kanadzie. W latach 1924-1925 powstały w Europie pierwsze towarzystwa radiofoniczne. Rok 1925 to początki radia w Polsce. W 1926 roku działały w Europie 123 radiostacje, w 1939 – już 351. Radio rozwija się cały czas. W 1975 roku na świecie było 25800 radiostacji. Ich liczba wciąż wzrasta.
2. Uczniowie czytają fragment tekstu Peipera Radio adwokat. Potem zaś odpowiadają na pytania zawarte w karcie pracy ucznia.
3. Uczniowie czytają fragment powieści Hessego i odpowiadają na pytania zawarte w karcie pracy ucznia.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie sporządzają mapę mentalną dotyczącą radia. W centrum jest RADIO, zaś wokół tego słowa to, co się uczniom z radiem kojarzy i to, co zapamiętali z dzisiejszej lekcji. (radiostacja, towarzystwo radiowe, propaganda, kultura, rozrywka, informacje itd.)
5. Bibliografia
1. Hesse H., Wilk stepowy, Kolekcja Gazety Wyborczej, Warszawa 2005, s. 156-157.
2. Nowa encyklopedia powszechna, red. B. Kaczorowski, PWN, Warszawa 2004.
3. Peiper T., Radio adwokat [w:] Nowe media w komunikacji społecznej XX wieku. Antologia, red.
M. Hopfinger, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia RADIO ADWOKAT
• Jakie jest stanowisko autora dotyczące oceny postępu technicznego?
• Sformułujcie główną tezę wystąpienia! (przykładowe odpowiedzi: Technika jest dobrem.
Technika daje człowiekowi nowe możliwości. Cywilizacja byłaby bez radia niezupełną itp.)
• Jakie argumenty przytacza autor tekstu? (radiofon rozszerza słuchokrąg człowieka do rozmiarów kontynentalnych, dzięki radiu w świecie maszyn znalazło się miejsce na świat samotności – ale samotność radiowa jest połączona ze świadomością społeczności, radio pogłębiać będzie pojednanie człowieka z techniką, oczyszczając równocześnie stosunek artysty do cywilizacji z kurzu przestarzałych przesądów i z plam tchórzliwych, radio wpływa na sposoby tworzenia)
• Jakich środków stylistycznych używa autor, aby przekonać swoich odbiorców? (pytania retoryczne, powtórzenia składniowe, bezpośredni zwrot do odbiorcy)
WILK STEPOWY
• Jakie jest zdanie Mozarta na temat radia? (pozytywne, dostrzega on jego dobre strony)
• Jakie zdanie ma narrator tekstu? (negatywne, odrzuca ten wynalazek)
• Wypisz określenia, za pomocą których narrator charakteryzuje słuchanie muzyki przez radio.
(piekielny, blaszany lejek, mieszanina flegmy i przeżutej gumy, posępny charkot, skrzeczenie)
b) Zadanie domowe
Ułóż audycję radiową na wybrany temat.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Lekcja dla II klasy gimnazjum.