przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
ROZWIĄZANIE RAMY METODĄ PRZEMIESZCZEŃ
Ramę pokazaną na rysunku rozwiązać metodą przemieszczeń i dokonać kontroli rozwiązania.
1. WYZNACZENIE STOPNIA GEOMETRYCZNEJ NIEWYZNACZALNOŚCI 1.1 PODZIAŁ NA ELEMENTY
I WYZNACZENIE LICZBY STOPNI SWOBODY OBROTU WĘZŁÓW n
Na rys. obok przedstawiono podział układu na elementy, dla których dane są wzory transformacyjne.
Zaznaczono 5 kątów
A1,1A,12,21,2C
, którewystąpiły by w tych wzorach gdyby zostały one wypisane. Jak widać wszystkie te kąty określone są przez 2 kąty obrotu węzłów
1,2
, co oznacza, że n 2.1.2 WYZNACZENIE LICZBY STOPNI SWOBODY PRZESUWU WĘZŁÓW n a) Model przegubowy przedstawiono na rysunku obok. Więzi oznaczone liniami przerywanymi odbierają stopnie swobody przesuwu, które zostają uwzględnione we współczynnikach wzorów transformacyjnych (dotyczy to elementu wspornikowego 1B i elementu „s-ł” 1A).
b) Oszacowanie
, 2 7 7 8 2
2
w p r
n .
2
n Wynika stąd, że model przegubowy ma co najmniej 2 stopnie swobody przesuwu (aby stał się geometrycznie niezmienny należy dodać, co najmniej 2 więzi).
c) Analiza kinematyczna
Na rys. obok pokazano model przegubowy z zaznaczonymi, strzałkami, możliwymi kierunkami przesunięć węzłów. Węzeł 2 także ma możliwość przesuwania się, ale kierunek możliwości przesuwu tego węzła nie jest jeszcze określony.
30O
1 cm L11
3m
4m
4m
2m 1m
m EI k 2 /
EI
EI EI 1o 2EI
cm 2
cm L21.5
2
cm r 1
/ 3
4EI m k
5o
. 1
A
1 2 C
B
A
1
1 0
A
12 21 C
2
1 12
1
A
2 2
21
C
przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
Na rys. obok pokazano model
przegubowy z dodaną więzią I , która wyeliminowała zaznaczone powyżej możliwe przesunięcia oraz zaznaczono możliwy jeszcze kierunek przesunięcia węzła 2.
Na rys. obok pokazano model przegubowy z dodanymi 2 więziami
, , II
I których dodanie sprawiło, że model przegubowy stał się
geometrycznie niezmienny, co oznacza, że n 2 .
2. UKŁAD PODSTAWOWY Uwzględniając wprowadzone oznaczenia, dane przemieszczenia podpór i błędy montażu wynoszą:
, 02618 . 0 180 / 5 . 1 5 .
1
A o
, 0174533 .
0 180 / 1
1 1
m cm
h1 2 0.02
,
, 01 . 0
1cm m
vC
, 015 . 0 5
.
2 1
1 L cm m
LA
. 01 . 0
1 1
12 L cm m
L
3. ROZWIĄZANIA UKŁADU PODSTAWOWEGO
3.1 ROZWIĄZANIE UKŁADU PODSTAWOWEGO OD OBCIĄŻENIA DANEGO a) Wpływy lokalne (A, ,1 ,h1 v )C
1 2 C
A B
A
vC
h1
)
1( A o
MA
)
1o ( A
M A 1 )
, ( 1 1
12 h
Mo M21o(1,h1) ( )
2o C C v M
1m 2m
Pręt A1 - kąt obrotu końca pręta A 0.02618
m EI m
EI L
a EI
M A
A A
A o
A
( 0.02618) 0.005236
1 5 )
(
1 1
1
A B
1 L111cm C
3m
4m
4m
2m 1m
m EI k1 2 /
EI
EI EI 1o 2EI
cm 2
cm L21.5
2
cm r 1
3 2 4EI/m k
5o
. 1
II 2
I
30O
I II
I
przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
m EI m
EI L
b EI
M A
A A
A o
A
( 0.02618) 0.005236
1 5 )
(
1 1
1 ,
Pręt 12 – błędy montażu 1 0.01745, h1 0.02m, m
m L 3 2
2 3
0.01745 0,2 3 3 3 2 2 2
3 2 )
( 1
12 1
12
m EI L
Mo EI
0.01745 0.0116333 ,1 3 3 3 2 2 1
3 2 )
( 1
12 1
21 m
EI m
EI L
Mo EI
0.02
0.0133333 , )3 6 ( 6
) ( )
( 1 2
12 1 2
21 1
12 m
m EI m
h EI L
h EI M
h
Mo o
, 0133333 .
0 013333
. 0 0 ) ,
( 1 1
12 m
EI m
h EI
Mo
, 0017 . 0 0133333
. 0 0116333 .
0 ) ,
( 1 1
21 m
EI m
h EI
Mo
Pręt 2C – przesunięcie poprzecze końca pręta vC 0.01m ,
0025 . 0 4 / 01 . 0 /
)
( 2
2oC vC vC LC m m
, 0.00375 0025
. 4 0 3 2 )
( 2
2 2
2 m
EI m
EI L
c EI v
M oC
C C
C o
C
0 )
2(
C o
C v
M
Wpływ ten wywołuje też zmianę długości więzi sprężystej .
005 . 0 2 / 01 . 0 30 sin )
(v v m m
Los C C o
b) Wpływy globalne (LA1, ) L12
Momenty brzegowe od zmian długości prętów L wyznacza się dla wszystkich prętów ze wzorów transformacyjnych Mijo(L)cij
EI L
ijijo, (ij ij /Lij) po uprzednim wyznaczeniu wzajemnych przesunięć końców prętów i kątów obrotów cięciw prętów.W rozwiązywanym przykładzie MoA1(L)M1oA(L)MBo1(L)M1oB(L)0, gdyż dla pręta wspornikowego i sztywno łyżwowego A1 B1 0. Różne od zera mogą być tylko Mijo( L ) dla prętów 12 i 2C. Wyznaczyć, więc trzeba 12 i oraz zmiany długości więzi sprezystych. Cel ten 2C zrealizujemy zadając przemieszczenia węzłów wywołujące przemieszczenia odpowiadające
poszczególnym zmianom długości prętów. Przemieszczenia zadamy tak by odpowiadały wydłużeniom prętów dzięki czemu obliczone dane zmiany długości będziemy uwzględniać wstawiając je z danymi znakami.
Zmianę długości pręta A1
1
LA
zrealizujemy zadając
przemieszczenie węzła A wzdłuż osi pręta A1 o LA1 jak na rys obok (w b.p.p.o. zadano obrót w prawo).
Jak wynika z rys:
1 2" " 02
C LA C
1 0, 2C LA
I
x y
5 sin 4
1
LA
1
LA
1
LA
1 1
4 5
sin A
A L
s
xL
II I
) ( C
o v
Ls
)
2o ( C Cs v
vC 0.01m
przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
1 1 12 4
" 5 2
"
1 A
A x L
L
( 0.015 ) 0.006253 4
5
12 1 1 12
12
m
m L
LA LA
Zmiana długości więzi sprężystej: Los(LsA1)0. Zmianę długości pręta 12
L12
zrealizujemy zadając
przemieszczenie węzła C wzdłuż osi pręta 12 i 2C o L12, jak na rys obok (w b.p.p.o. zadano obrót w prawo).
Jak wynika z rys:
12 1212 4
" 3 2
"
1 y L
L
0025 . 0 01 . 3 0 4
3
12 12 12 12 12
m m
L L L
12 2" " 02
C L C
12 0.2C L
, Los(L12)0
Kąty obrotu cięciw prętów od Lłącznie wynoszą ijo(L)ijo(LA1)ijo(L12) ,
00375 . 0 0025 . 0 00625 . 0 )
12o(L
2oC(L)0
Zmiany długości więzi sprężystych odLłącznie wynoszą .
0 ) ( )
( )
( 1 12
Los L Los LA Los L
Momenty brzegowe od zmian długości prętów L
), ( 0.0075
) 00375 . 0 3 ( 6 )
( 21
12 M L
m EI m
L EI
Mo o
. 0 ) ( )
( 2
2 L M L
MoC Co
c) Łącznie momenty brzegowe od przemieszczeń podpór i błędów montażu
1 2 C
A B
vC
m MAo1 0.005236EI
m M1oA 0.005236EI
m M12o 0.00583333EI
m M21o 0.0058EI
m M2oC 0.00375EI
, 005236 .
1 0
m
MAo EI 1 0.005236 , m
MoA EI MBo1 M1oB 0,
0.013333 0.0075
0.00583333 ,12 m
EI m
Mo EI 21
0.0017 0.0075
0.0058 ,m EI m
Mo EI
, 00375 .
2 0 m
MoC EI MCo2 0.
I
x
y
II L12
L12
L12
L12
m m L
x 4 5
12
m m L
y 4 3
12
4 12
5 L x
4 12
3 L y
) ( 1, 12
12 L L
Mo A
) ( 1, 12
21 L L
Mo A
przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
Wzajemne przesunięcia końców prętów od zmian długości prętów L i przesunięć podpór r mogą być też określone analitycznie z wykorzystaniem związków kinematycznych, na które składają się:
- związki między przemieszczeniami końców prętów a zmianami ich długości
pk
p
pk
k pk k pk pkp v u v L
u cos sin cos sin ,
- warunki uwzględniające, że kąty obrotu cięciw a więc i wzajemne poprzeczne przesunięcia ich końców dla prętów: wspornikowego i sztywno łyżwa są równe zero
pk
k
pk
k pk ppk p
pk u sin v cos u sin v cos
=0,
które można przyjąć w postaci up uk Lpk cospk, vp vk Lpk sinpk, - oraz warunki brzegowe: 0.6uA0.8vA 0 (stąd vA 750. uA), uC I 0, vC 0, v2 II 0.
Układ warunków oraz zestawienie wyników ich rozwiązania przedstawiono w poniższej tabeli (zaznaczono też kolejność wyznaczania zmiennych i z których równań zostały obliczone)
BŁĘDY MONTAŻU
CHARAKTERYSTYKI PRĘTÓW I PRZEMIESZCZENIA PODPÓR
Pręt Lx Ly L cos a sin a h L A vC
Lx/L Ly/L
A-1 3 -4 5 0.6 -0.8 -0.015 -0.02618
B-1 3 0 3 1 0
1-2 3 0 3 1 0 0.01745 -0.02 0.01
2-C 4 0 4 1 0 0.01
Mnoż. m m m m m m
UKŁAD RÓWNAŃ
Pręt uA vA uB vB u1 v1 u2 v2 uC vC
0.75uA 0 0 0.01 War. wyjściowe
1 A-1 -0.6 0.8 0.6 -0.8 = LA1
2 B-1 -1 0 1 0 = LB1
3 1-2 -1 0 1 0 = L12
4 2-C -1 0 1 0 = L2C
5 A-1 -1 1 = 0.6LA1
6 A-1 -1 1 = -0.8LA1
7 B-1 -1 1 = 0
-0.001 -0.00075 -0.01 0.001125 -0.01 0.001125 0 0 0 0.01 Zest. wyników
4 5 3 7 2 6 1 Kolejność obliczania zmiennych
z r.5 w.b. z r.2 z r.7 z r.3 z r.6 z r.4 Z równania C
A B 1 2
Rozwiązanie powyższego układu równań rozpisano poniżej:
1) z równania 4 u2uc L2C po uwzględnieniu uC 0 otrzymujemy u2 L2C 0, 2) z równania 3 u1u2 L12 po uwzględnieniu powyższej wartości u2
m m
L u
u1 2 12 (00.01) 0.01 , 3) z równania 2 uB u1LB1 po uwzględnieniu powyższej wartości u1
m m
L u
uB 1 B1 (0.010) 0.01 , 4) z równania 5 uA u10.6LA1 po uwzględnieniu powyższej wartości u1
uA u10.6LA1 (0.010.6(0.015)m0.001m, 5) z warunku brzegowego vA 0.75uA 0.75(0.001)m0.00075m, 6) z równania 6 vAv10.8LA1 po uwzględnieniu powyższej wartości vA
v1 vA 0.8LA1 (0.000750.8(0.015))m0.001125m, 7) z równania 7 vBv10 vB v1 0.001127m,
przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
Pozostało równanie 1 0.6uA0.8vA0.6u10.8v125oCTm, które jest spełnione tożsamościowo, gdyż dla pręta A1 wykorzystano 2 równania w postaci 5 i 6.
Wykorzystując powyższe wartości obliczamy wzajemne poprzeczne przesunięcia końców prętów
pk
k
pk
k pk ppk p
pk u sin v cos u sin v cos
i kąty obrotu cięciw pk pk /Lpk. Obliczenia wykonano w tabeli poniżej
WYZNACZENIE ij oraz ij OD PRZEMIESZCZEŃ
Pręt uA vA uB vB u1 v1 u2 v2 uC vC ij ij
-0.001 -0.00075 -0.01 0.01125 -0.01 0.01125 0 0 0 0.01
Mnoż. m
A-1 -0.8 -0.6 0.8 0.6 = 0.00000 0.00000
B-1 0 -1 0 1 = 0 0
1-2 0 -1 0 1 = -0.01125 -0.00375
2-C 0 -1 0 1 = 0.01 0.0025
m
2 C
A B 1
Jak widać 12 ma wartość taką jak wyznaczona powyżej od L (v nie ma wpływu na c 12), a 2C ma wartość taką jak wyznaczona powyżej od v (c Lnie mają wpływu na 2C).
3.2 ROZWIĄZANIE UKŁADU PODSTAWOWEGO OD I 1
Na rys. poniżej przedstawiono odkształcony układ przegubowy (przerywane linie żółte) i b.p.p.o.
(obrót zadano w prawo).
Wartości wzajemnych przesunięć końców prętów i kątów obrotów cięciw.
0 '' ''
1 1
IA A 0
1
1 1
A IA I
A L
,
0 '' ''
1 1
IB B 0
1
1 1
B IB I
B L
,
4 / 3
"
2
121
I
4 , 1 3
4 3
12 m m
I
0 '' ''
2 2
IC C 0
2
2 2
C IC
IC L
.
Wydłużenie sprężystej więzi translacyjnej
2 / 3 30
cos 1
1
o
Ls
3.3 ROZWIĄZANIE UKŁADU PODSTAWOWEGO OD II 1
Na rys. poniżej przedstawiono odkształcony model przegubowy i b.p.p.o.(tu dokonano obrotu w lewo).
1
I
P1
P2
1
I
4 3 4 5 4
5 x
4
3 y m
m x
4 5
1
m m y
4 3 1
4
5 x
4
3 y
przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
Wartości wzajemnych przesunięć końców prętów i kątów obrotów cięciw prętów 0
'' ''
1 1
IIA A 0
1
1 1
A IIA IIA
L ,
0 '' ''
1 1
IIB B 0
1
1 1
B IIB IIB L
,
,
3 1
12 12 12
m L
II II
1 '' 2 ''
12 1
II
1 '' ''
2 2
IIC C
m LC
II II C
C 4
1
2
2 2
Wydłużenie sprężystej więzi translacyjnej sII 0.
4. UKŁAD RÓWNAŃ I JEGO ROZWIĄZANIE 4.1 POSTAĆ OGÓLNA UKŁADU RÓWNAŃ
. 0 , 0 , 0 , 0
, ,
, 2 2 1 1
, ,
, 2 2 1 1
2 2
2 2 22 1 21
1 1
1 2 12 1 11
II II II II I I II II
II
I II II I I I I I
I
II II I I
II II I I
k k
k k
k
k k
k k
k
k k
k k
k
k k
k k
k
4.2 OBLICZENIE WSPÓŁCZYNNIKÓW UKŁADU RÓWNAŃ
1 1
2 ,
, 1
1
11 0 4 3
1 5 k
m EI m
k EI L
a EI k
B A
j j
j m
EI m
EI
3.5333333 15
53 ,
12 12
21
12 L
b EI k
k m
EI m
EI
0.666667
2 3 ,
4 0 1 6 3
0
2 , ,
1 1 1
1
1 m m
EI L
c EI k
k
B A j
I j j j
I
I 0.5 2
m
EI ,
m m
EI L
c EI k
k
B A j
II j j j
II
II 3
1 6 3
0 0
2 , ,
1 1 1
1
1 2 0.666667 2
2 2
m EI m
EI
2 ,
, 1
1
B A j
o
M j
k
m EI m
EI 0.0005966 005833
. 0 0 005236 .
0 ,
, 8333333 .
6 2 0 17 4
3 2 4 3
2 ,
1 2
2
22 m
EI m
EI m
EI m
k EI L
a EI k
C
j j
j
4 0 1 6 3
, 1
2 2 2
2
2 m m
EI L
c EI k
k
C j
I j j j
I
I 0.5 2
m
EI
m m
EI m
m EI L
c EI k
k
C j
II j j j
II
II 4
1 4
3 2 3
1 6 3
, 1
2 2 2
2
2 2 0.291667 2
24 7
m EI m
EI
C j
o
M j
k
,
1 2
2
m EI m
EI 0.00205 00375
. 0 005800 .
0 ,
I s s
I s s I
ij C
B A ij
I ij ij ij
I
I k L L
L d EI
k
2 , 12 , 1 , 1 ,
3
3 3.25
2 3 2 4 3
4 0 1 4
1 12 3
0
0 m
EI m
EI m
m m
EI
,
A, A', A''
1 2 C
B
I
1
II
C' C'' 1'' 2''
2' 1'
1
II
2'' A, B, C, D, 1,
2 b.p.p.o A''B'' C'' 1''
przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
II s s
I s s II
ij C
B A iij
I ij ij ij
I II II
I k L L
L d EI k
k
2 , 12 , 1 , 1 ,
,
, 33333333 .
0 0 3 0
1 4
1 12 3
0
0 3
m EI m
m m
EI
Is oss s
I ij C
B A ij
o ji o
ij
I M M k L L
k
2 , 12 , 1 , 1
, 0.017321
2 3 0.005 0.017313
2 4 3
4 0 ) 1 000033 . 0 ( 0
0 m
m EI m
EI m
m
EI
,
II s s
II s s II
ij C
B A iij
II ij ij ij
II
II k L L
L d EI
k
2 , 12 , 1 , 1 ,
0
4 1 4
1 4
3 2 3
1 3
1 12 3
0
0 m m m
EI m
m m EI
3 3 0.53819444 288
155
m EI m
EI
M M
k L L EIm mk Is os
s s II
ij C
B A ij
o ji o
ij
II 3
) 1 0000333 .
0 ( 0 0
2 , 12 , 1 , 1 ,
0 0.0009264 24 00375 1
.
0 m
EI m
m
EI
4.3 POSTAĆ SZCZEGÓŁOWA UKŁADU RÓWNAŃ I JEGO ROZWIĄZANIE
. 0 0009264
. 0 538194
. 0 333333
. 0 291667
. 0 666667
. 0
, 0 017321
. 0 333333
. 0 25
. 3 5
. 0 5
. 0
, 0 00205
. 0 291667
. 0 5
. 0 833333
. 2 666667
. 0
, 0 0.0005966
666667 .
0 5
. 0 666667
. 0 533333
. 3
2 3
2 3 1 2
2
2 3
2 3 1 2
2
2 2 2
1
2 2 2
1
m EI m
EI m
EI m
EI m
EI
m EI m
EI m
EI m
EI m
EI
m EI m
EI m
EI m
EI m
EI
m EI m
EI m
EI m
EI m
EI
II I
II I
II I
II I
1 0.00060495, 2 -0.0013642, I 0.00600277m , II 0.00544916m . 5. RZECZYWISTE SIŁY PRZEKROJOWE
5.1 OBLICZENIE MOMENTÓW BRZEGOWYCH I SIŁ W WIĘZIACH SPRĘŻYSTYCH Przed obliczeniem momentów obliczymy rzeczywiste kąty obrotu cięciw prętów z pominięciem składników ijo, których wpływ na momenty został uwzględniony w składnikach M ijo
Wzór: ij ijI I ijII II. Obliczenia: A1 0, B1 0,
, 000315694 .
0 0.0054492 3
0.0060028 1 4
1
12 m
m m
m
. 0.00136229 0.0054492
4 0 1
2 m
C m
Momenty brzegowe obliczamy z wzorów transformacyjnych
o
A A
A A
A M
L
M EI 1 1 1
1
1
0 ( 0.0013642)
0.005236 0.005357 ,5 m
EI m
EI m
EI
(tu wpływ A1na moment został uwzględniony w MAo1),
o
A A
A A
A M
L
M EI 1 1 1
1
1
0.0013642 0
0.005236 0.005357 ,5 m
EI m
EI m
EI
(tu wpływ A1na moment został uwzględniony w M1oA),
przemieszczeń jednostkowych tylko w zakresie przemieszczeń 25.04.2017 r.
,
1 0
1B MoB
M MB1 0,
o
M L
EI
M12 12 412 221 612 12
m
EI m
EI 4 0.00060495 2 (-0.0013642) 6 0.000315694 0.00583333
3 0.006567 ,
m
EI
EI L Mo
M21 12 421 212 612 21
m
EI m
EI 4 (-0.0013642) 2 0.00060495 6 0.000315694 0.0058
3 0.003753 ,
m
EI
o
C C
C C
C EI L M
M2 2 3 2 2 2
-0.0013642 ( 0.00136229)
0.00375 0.003753 ,4 3 2
m EI m
EI m
EI
.
2 0
MC
Moment w więzi rotacyjnej: 1 1 1 2 0.00060495 0.00121 . m EI L
k EI
S I
Zmiana długości więzi translacyjnej
. 00019855 .
0 005
. 0 0 m 0.00600277
32 m m
L L
L
LS Is I IIs II os
Siła osiowa w więzi translacyjnej: 4 / 3 ( 0.00019855) 0.0007942 2. m m EI
m EI L
k
Ss sI s Powyższe obliczenia można też wykonać tabelarycznie.
W kolumnie ostatniej obliczono siły tnące na podstawie wzoru: Vij
Mij Mji
/LijI II 2
0.0060028 0.0054492 0.000605 -0.0013642 7035.75 11726.25
I II M1 M2 M(=1) Mo M V
MA1 0 0 0 -0.2 0 0 -0.005236 = -0.005357 0
M1A 0.2 0 0 0.005236 = 0.005357 0
MB1 0 0 0 0 0 0 0 = 0.000000 0
M1B 0 0 0 0 = 0.000000 0
M12 -0.25 0.333333 0.0003157 1.333333 0.666667 -2 -0.005833 = -0.006567 0.0009380
M21 0.0003157 0.666667 1.333333 -2 0.0058 = 0.003753 0.0009380
M2C 0 -0.25 -0.001362 0 1.5 -1.5 -0.00375 = -0.003753 0.0009382
MC2 -0.001362 0 0 0 0 = 0.000000 0.0009382
S1 2 0 0 0 = 0.0012099
Mnożnik 1/m EI/m2
S1 LI LII Lo L S
-0.86603 0 0.005 -0.000199 -0.00079421
EI/m EI/m2
m
Brzegowe siły tnące mogą też być obliczone bezpośrednio z wykorzystaniem wzorów transformacyjnych (patrz przykład 1b).
5.2 OBLICZENIE SIŁ TNĄCYCH I SIŁ OSIOWYCH ORAZ KONTROLA STATYCZNEJ DOPUSZCZALNOŚCI ROZWIĄZANIA
Brzegowe siły tnące wyznaczymy z równań równowagi prętów a siły osiowe z równań równowagi prętów i węzłów. W tym celu układ dzielimy na pręty i węzły oraz obciążamy wydzielone elementy obciążeniem danym i na brzegach siłami brzegowymi (określonymi już momentami i szukanymi siłami osiowymi i tnącymi) z uwzględnieniem znanych wartości wynikających z warunków podparcia (NB1 = VB1 = VA1 = 0)