Uwagi o tektonice północno-zachodniej części Dolnego Śląska

(1)

UKD 553.495.08.044: 551.763(438 -14 +437 -17 :234.57)

Jerzy MILEWICZ

Uwagi o tektonice

północno-zachodniej części Dolnego Śląska

Zaproponowano nowe granice jednostek tektonicznych: bloku przedsudeckiego, struktury kaczawskiej, antyklinorium Żar i synklinorium północnosudeckiego, uzasadnione jednolitą litologią, podobnym stylem tektoniki i rozwojem tych jednostek. Rozpatrzono bliżej tektonikę synalpejską tego obszaru,

wydzielając szereg uskoków i bloków, które zróżnicowano wiekowo.

WSTĘP

Północno-zachodnia część Dolnego Śląska należy do ciekawych, lecz słabiej zbadanych geologicznie rejonów w SW Polsce. Jest ona prawie całkowicie zakryta osadami kenozoicznymi, które uniemożliwiają bezpośrednie poznanie zjawisk tektonicznych. Tym niemniej odwiercenie szeregu otworów oraz wykonanie ba-

dań geofizycznych pozwoliło na poznanie niektórych szczegółów, jak i na uzyska- nie przybliżonego obrazu ogólnego tego rejonu. Jest to obszar, w którym graniczy Ze sobą kilka jednostek tektonicznych wyższego rzędu. Na północy znajduje się

wycinek bloku przedsudeckiego, w części wschodniej kończy się strefa kaczawska, część zachodnia obejmuje SE partie antyklinorium Żar, a południe obszaru zajmuje synklinorium północnosudeckie (fig. l). Granice wszystkich wymienio- nych jednostek tektonicznych na zbadanym obszarze nie są ustalone. Niżej zostaną

zaproponowane granice uzasadnione jednolitą ,litologią oraz podobnym stylem tektoniki i rozwojem tych jednostek.

PRZEGLĄD JEDNOSTEK

Blok przedsudecki w tej części Dolnego Śląska jest całkowicie zakryty osadami kenozoicznymi. Nie był on przedmiotem szczegółowszych badań, ponieważ na obszarze badań znajduje się jedynie mały jego wycinek. Na jego terenie, w brzeż

nej strefie objętej badaniami, odwiercono dwa otwory - Dąbrowa Bolesławiecka

I G l oraz nr 36/94 - z których wynika, że strefa ta zbudowana jest z cienkich

(2)

Milewicz

lupkow ilastych z wkladkami hipkow krzemionkowych, sporadycznie zielencow.

Utwory te s'" silnie zaburzone tektonicznie, pokruszone i cz~sciowo zwietrzale w il, co najmniej do gl~bokosci 250 m (D",browa Boleslawiecka IG 1). Przypusz- czalnie s'" to osady sylurskie, na co wskazuje ich litologia.

Blok przedsudecki jest oddzielony od jednostek wyst~puj",cych na poludniu uskokiem sudeckim brzeznym, ktorego przebieg dotychczas roznie interpreto- wano. Jest to wyraznie widoczne na mapach: L. Sawickiego (1966), J. Krasonia i J. Sokolowskiego (1966), W. Pozaryskiego (1966), J. Oberca i S. Dyjora (1969), A. Grocholskiego (1975) i J. Zolnierz (1976). Wykonane wiercenia i profile geo- fizyczne pozwolily stwierdzie, ze uskok ten tworzy prog morfologiczny, co m-in.

wynika z przekrojow geologicznych. W przekroju przeprowadzonym na polnoc od Boleslawca, pomi~dzy otworami Boleslawiec IG 1 i D",browa Boleslawiecka IG 1 (fig. 2a), roznica poziomow stropu podloza podkenozoicznego strefy kaczawskiej i bloku przedsudeckiego wynosi 80 m, natomiast w przekroju skonstruowa- nym na zachod od Bobru, pomi~dzy Kamienn", Gor", a otworem nr36/94 (fig. 2b), przekracza ona 170 m. Obnizenie to w przypadku profilu pierwszego jest wypelnione zwirkami i piaskami najprawdopodobniej gornomiocenskimi (Z. Ja- worska, 1975). Wynika st",d, ze uskok ten powstal mi~dzy srodkowym a gornym miocenem, wzgl~dnie w miocenie gornym. Nalezy tu przytoczye pogl",d A. Jahna (1966) 0 jego neogenskim wieku i zdanie J. Oberca i S. Dyjora (1969) 0 zapocz",t- kowaniu tworzenia si~ tego uskoku w miocenie gornym. Profil znajduj",cy si~ na polnoc od Boleslawca potwierdza te pogl",dy.

Uskok sudecki brzezny ogranicza od polnocy stref~ kaczawsk",. Strefa ta, dobrze odsloni~ta w okolicy Zlotoryi - Wojcieszyna, ku NW jest w coraz wi~k

szym stopf!iu zakryta osadami kenozoicznymi. Nieliczne odsloni~cia, wskazuj",ce na jej ci",glose, znajduj", si~ w okolicach: Olszanicy, Tomaszowa, Krasnika oraz na zachod od Kr~pnicy (wzgorza - Wolek Maly, Wolek Duzy i Kamienna Gora).

Ostatni na NW punkt z metamorfikiem kaczawskim stanowi otwor nr 32/90 na bloku Lawszowej. Odsloni~cia te wskazuj",, ze stref~ kaczawsk", w rejonie Bole- slawca buduj", skaly analogiczne jak w okolicy Zlotoryi, a wi~c fyllity i lupki Haste z wkladkami lidytow, kwarcytow, lokalnie zielencow i diabazow. Cz~se tych u- tworow jest wieku dolnosylurskiego, co wykazala 1. Kornas (1974) w odsloni~

ciu w Wolku Duzym. Utwory te s", zaburzone i w strefach przyuskokowych prze- sycone zwi",zkami zelaza, co jest widoczne w c,flym profilu otworu Boleslawice.

IG 1, gl~bokosci 172 m. Strefa kaczawska jest poci~ta licznymi uskokami, z ktorych wi~ksze 0 kierunku NNE - SSW dziel", j", na bloki wzdluz nich poprzesuwane. Poczynaj",c od wschodu wydzielono bloki: ~ojcieszyna, Olszanjcy, To- maszowa, Swieborowic, Krasnika, Kr~pnicy, Kamiennej Gory i Lawszowej.

Strefa kaczawska konczy si~ na poprzecznym uskoku Swi~toszowa, dok",d dochodz", podkenozoiczne wychodnie utworow metamorficznych. Poza nim s'" one przy- kryte permem, a dalej na NW rowniez triasem. .

Stwierdzenie przynaleznosci wydzielonych blokow strefy kaczawskiej do okres- lonej jednostki (jednostek) tektonicznej nizszego rz~du jest spraw", dalszych badan.

W okolicy Zlotoryi J. Jerzmanski (1965) wydzielil jednostk~ Zlotoryja - Luboradz.

J. Oberc (1972) sugeruje, ze jest to element jednostki Bolkowa. Wydzielone bloki mog", bye fragmentami jednostki Zlotoryja - Luboradz, jednostki Bolkowa lub innej.

Antyklinorium tar graniczy od poludnia z synklinorium polnocnosudeckim.

Zbudowane jest ono z utworow permu i triasu, ana zachodzie takze z kredy. Utwo- ry antyklinorium s'" calkowicie zakryte osadami kenozoicznymi, st",d stopien poznania tej jednostki jest slaby. Jest ona znana od niedawna. Na mapie W. Po- zaryskiego i E. Riihlego (1956) nie ma jeszcze tej jednostki. Na jej miejscu s'" zna-

(3)

czone utwory "walu przedsudeckiego". Dopiero J. Wyzykowski (1961) wierce- niami stwierdzil wyst~powanie na tym obszarze skal osadowych, a rejon ten, znajduj,!cy si~ pomi~dzy monoklin,! przedsudeck,! na polnocy a synklinorium polnocnosudeckim na poludniu nazwal w 1963 r. peryklin,! Zar. Now'! nazw~ - anytklinorium Zar - odpowiadaj,!c,! lepiej jego strukturze zaproponowal J. Oberc (1967). Zasi~g tej jednostki w kierunku poludniowym i wschodnim jest dotychczas roznie interpretowany przez roznych autorow, patrz mapy: J. Wyzykow- skiego (1963), J. Krasonia i J. Sokolowskiego (1966), J. Oberca (1972), A. Gro- .cholskiego (1975). W prezentowanej pracy poludniow,! granic~ antyklinorium

proponuje si~ przyj,!e wzdluz systemu uskokow, stanowi,!cych przedluZenie ku NW znanej strefy tektonicznej Warta-Osiecznica (1. Milewicz, praca w druku).

Z powodu slabej jeszcze znajomosci budowy geologicznej obszaru na polnocny zachod od Parowej nie mozna stwierdzie czy przedluzenie to w dalszym ci,!gu ma charakter strefy tektonicznej, czy pojedynczych uskokow. Zakladaj,!c przez

analogi~, :le jest to strefa, proponuj~ dla niej nazw~ - strefa tektoniczna Lubar- tow - Warta - od dwoch miejscowosci polozonych na jej przeciwleglych kran- cach. Na zachod od Lubartowa utwory triasowe antyklinorium przesuwaj'! si~

wzdluz poprzecznego uskoku Okalenicy do nast~pnej od wschodu linii tektonicznej strefy Gozdnica -Jerzmanice. Na wschodzie proponuje si~ zakonczye antyklinorium na poprzecznym uskoku Dobrej (fig. I). Na polnocny wschod od strefy kaczawskiej utwory antyklinorium S,! oddzielone uskokiem Wolka Malego, poprzecznym uskokiem Osieczowa oraz uskokiem Przej~slawia, wzdluz ktorego dochodz,! do poprzecznego uskoku Swi~toszowa. N a tym ostatnim kOl1cZ,! si~

utwory strefy kaczawskiej, a zaczynaj'! utwory bloku przedsudeckiego, z ktorymi dalej granicz,! osady antyklinorium Zar.

Poludniowo-wschodnia cz~se antyklinorium Zar jest poci~ta dwoma prosto- padlymi systemami uskokow, ktore potworzyly bloki. Id,!c od SE wydzielono , bloki: Buczka, Przej~slawia, Bronowca oraz Ilowej. Za uznaniem tych blokow za cz~se antyklinorium przemawia ich budowa geologiczna. S,! to plyty piaskowca pstrego, lekko pochylone i posiadaj,!ce wskutek tego na brzegach cz~sto pasy permu, wapienia muszlowego lub retu (fig; 2c, d). Budowa ich jest analogiczna jak dalszych od polnocnego zachodu blokow antyklinorium, ktorych obecnose stwierdzil J. Sokolowski (1974). Natomiast przylegle od poludnia partie antyklinorium polnocnosudeckiego S,! utworzone na powierzchni podkenozoicznej wyl,!cznie z kredy (fig. 2c, d). Granica antyklinorium i synklinorium przebiega wzdluz systemu dyslokacyjnego Lubartow - Warta, cechuj,!cego si~ skrzydlem polnocnym podniesionym wzg1~dem poludniowego 0 300 -700 m (fig. 2c, p).

St,!d osady antyklinorium lez'!ce dose plasko na starszym podlozu tworz'! form~

wypi~trzon,! w przeciwienstwie do obnizonego obszaru synklinorium.

Poludniowa cz~se opracowanego obszaru, polozona na poludnie od strefy kaczawskiej i antyklinorium Zar, stanowi polnocno-zachodnie partie synklinorium polnocnosudeckiego. Jednostka ta miala kilka nazw: niecka (do 1965 r.), synklinorium (A. Grocholski, 1958; J. Oberc, 1964), depresja (J. Milewicz, 1965), za- padlisko (1. Znosko, 1966). Zbudowana jest ona w tym rejonie na powierzchni z osadow gornokredowych, a tylko na wschod od uskoku Dobrej takze z osadow triasu, zas dalej na poludniowy wschod, kola Tomaszowa i Grodzca, rowniez z osadow permu. Synklinorium to jest w roznym stopniu zdyslokowane. Cz~se

srodkowa wydaje si~ bye slabiej zaburzona, natomiast cz~se brzezna silniej. Szczegol- nie intensywnie zaburzona jest jego granica z antyklinorium Zar. Zrzuty uskokow osi,!gaj,! tu 700 m. Polnocna granica synklinorium przebiega' wzdluz strefy tektonicznej Gozdnica - Jerzmanice i Lubartow - Warta, a na wschod od uskoku Do- brej wzdluz uskokow: Boleslawic, Boleslawca, Krasnika, Swieborowic, Tomaszo-

(4)

646 Milewicz

wa, Lubiechowa oraz systemu uskok6w ograniczaj(!cych czerwony sp(!gowiec w okolicy 01szanicy - W ojcieszyna. Dalej na wsch6d granica synklinorium biegnie wzdluz strefy Gozdnicy-Jerzmanic.

Znacz(!c(! dyslokacj(! jest tu strefa tektoniczna Lubart6w - Warta. W cz~sci

zachodniej i srodkowej towarzyszy ona p6lnocnemu brzegowi synklinorium p61- nocnosudeckiego, oddzielaj(!c na tym odcinku utwory triasowe antyklinorium Zar od kredowych osad6w synklinorium. Natomiast na wsch6d od uskoku Do- brej strefa ta wchodzi w bardziej srodkowe partie synklinorium, w wyniku jego poszerzenia si~ ku NE. W jej sklad w tym rejonie opr6cz kredy wchodzi jeszcze trias i perm. Tym niemniej strefa Lubart6w - Warta caly czas odd~iela utwory triasowe od kredowych, co jest jej cech(! charakterystyczn(!. .

J. Sokolowski (1967) zalozyl, ze na granicy antyklinorium Zar i synklinorium p6lnocnosudeckiego ci(!gnie si~ strefa dyslokacyjna zaczynaj(!ca si~ w okolicy Dobern (NRD) a koncz(!ca w Boleslawcu. Lini~ t~ nazwal on stref(! Dobern - Bo- leslawiec. W swietle bardziej szczeg610wych badan okazalo si~, ze odpowiada ona we wschodniej cz~sci znanemu od dawna uskokowi Warta - Osiecznica, ostatnio przedluzonemu ku NW jako stn~fa Lubart6w - Warta. Z tego powodu proponuje si~

zachowac nazw~ star(!, uaktualnion(!. Na skutek przesuwczych ruch6w tektonicznych jest ona silnie poprzesuwana. Za poprzecznym uskokiem Zarek prze- chodzi w system uskok6w (na terenie NRD).

Na poludnie od strefy Lubart6w- Warta znajduje si~ nast~pna strefa usko- kowa, poprzesuwana analogicznie jak omawiana wyzej. Zaczyna si~ ona na wschodzie znanym od dawna uskokiem jerzmanickim; oddzielaj(!cym metamorfik strefy kaczawskiej od osad6w synklinorium. Na zach6d od Wojcieszyna uskok ten wchodzi w utwory synklinorium i dalszy jego przebieg byl nieznany. Dopiero wykonanie prac sejsmicznych pozwolilona jego przedlui:enie ku NW, przez Kraszowice, Olobok, Gozdnic~, Gniewoszyce, do poprzecznego uskoku Zarek przy granicy panstwa. Caly ten uskok mozna nazwac stref(! Gozdnicy -Jerzmanic. Poza uskokiem Zarek przedluza si~ on w system uskok6w na terenie NRD.

Pomi~dzy stref(! Lubart6w- Warta i Gozdnica-Jerzmanice rozci(!ga si~ pas synklinorium poprzecinany licznymi uskokami poprzecznymi, kt6re dziel(! go na bloki (fig. 1). Bloki te s(! nieznacznie poprzesuwane pionowo, dlatego na powierzchni wszystkie s(! zbudowane z osad6w santonu.

UW AGI 0 WIEKU ZABURZEN

Cech(! charakterystyczn(! opisanego obszaru jest kilkufazowosc zjawisk tektonicznych. Najstarsze ruchy tektoniczne widoczne na podkenozoicznej powierzchni s(! zachowane w zamkni~ciu synklinalnym poludniowo-wschodniego zakon- czenia synklinorium (fig. 1). Ruchy mlodsze przeci~y t~ form~ uskokami 0 kierunku NW -SE. Jest to. gl6wny kierunek tektoniczny w synklinorium. Natomiast najmlodsze uskoki 0 kierunku NE - SW przesuwaj(! uskoki 0 rozci(!glosci NW - SE (fig. 1). Obraz tenpowtarza si~ na calym zbadanym obszarze - od strefy usko- kowej Gozdnicy-Jerzmanic na poludniowym wschodzie po uskok sudecki brzezny na p61nocnym wschodzie - dowod~c r6wnowiekowosci zjawisk tektonicznych niezaleznie od jednostki i utwor6w, kt6rym podlegaly. S(! to ruchy synoro- geniczne alpejskie. Najstarsze z nich mialy miejsce mi~dzy santonem a starszym

trzeciorz~dem (faza wenigerodzka lub laramijska). Spowodowaly one utworzenie

si~ synklin. Uskoki 0 kierunku NW - SE utworzyly si~ mi~dzy oligocenem a miocenem (faza sawska), gdyz rowy utworzone przez nie S(! wypelnione osadami dol- -nego miocenu. Uskoki 0 kierunku NE - SW utworzyly si~ najprawdopodobniej

(5)

SYNKLlNORIUM PfftNOCNOSUDECKIE

o 2 4 6 8 10km'

!

/ r /"/ll Fig. 1. Szkic tektoniczny NW cz~sci Dolnego Sll!ska Tectonic sketch of north-western Lower Silesia

BLOK PRZEDSUDECKI

Us k 0 k i: uB - Boleslawca:uBo - Boleslawic, uD - Dobrej, uG - Gluszca, uGJ Gozdniey-Jerzmanie, uK - Krasnika, uKn Kruszyna, uL - Lubiechowa, uLW - Lubartowa - Warty, uLa Lazisk, uO - Okaienicy, uOs - Osieczowa, uP - Parowej, uPo Poswi~tnego, uPr - Przej{:slawia, uPw - Przewozu, uS - Swieborowie, usb - sudeeki brzezny, uSt - Swi{:toszowa, uT - Tomaszowa, uW - Wolka Malego, uZ - Zarek. B I 0 k i: bB - Bronowca, bBu - Buczka, bI Ilowej, bKG - Karniennej G6ry, bK - Kr~pniey, bKs - Krasnika, bL Lawszowej, bO - Olszanicy, bPs Przej{:slawia, bS - Swieborowic, bT - Tomaszowa, bW - Wojcleszyna, W z g 6 r z a:

1 Wolek Maly, 2 - Wolek Duzy, 3 - Kamienna G6ra. 0 two r y w i e r t n i c z e: 4 - Boleslawice IG 1, 5 - Dllbrowa Boleslawieeka IG 1; 6 - 36/94, 7 - 32{90, 8 - Bronowiec IG 1, 9 - Poswi{:tne IG 1, 10 - Poswi{:tne IG 2, 11 - Gozdniea IG 2, 12 - Borowe IG 1, 13 - Borowe IG 2, 14 - Jagodzin 1, 15 - AI. M i ej se 0 wo se i:

G - Gozdnica, Gr - Grodziec, K - Kr{:pniea, Kr - Krasnik, 0 - Olszanica, T - Tomasz6w, Wa - Warta Boleslawieeka, Wo - Wojcieszyn. Przekroje: 2a, 2b, 2e, 2d; I - uskoki; II - graniee jednostektektonicznych

Fa u Its: uB - Boleslawiee, uBo - Boleslawiee, uD - Dobra, uG - Gluszec, uGJ - Gozdniea-Jerzmanice, uK - Krasnik,~'uKn - Kruszyn, uL - Lubiech6w, uLW - Lubart6w - Warta, uLa - Laziska, uO - Okalenica, uOs Osiecz6w, uP - Parowa, uPo - Poswi{:tne, uPr - Przej{:slaw, uPw - Przew6z, uS - SWieborowiee, usb - Marginal Sudetic, uT - Tomasz6w, uW - Wolek Maly, uZ - Zarki. B I 0 e k s: bB - Bronowiee, bBu - Buezek, bI - llowa, bKG - Karnienna G6ra, bK - Kr{:pniea, bKs - Krasnik, bL - Lawszowa, bO . Olszaniea, bPs - Przej{:slaw, bS - Swieborowiee, bT- Tomasz6w, bW - Wojcieszyn. Hill s: 1 - Wolek Maly, 2 - Wolek Du- zy, 3 - Kamienna G6ra. B 0 r e h 0 I e s: 4 - Boleslawice I G 1, 5 - Dllbrowa Boleslawiecka IG 1, 6 - 36/94, 7 - 32/90, 8 - Bronowiec IG 1, 9 - Poswi{:tne IG 1, 10 - Poswi{:tne IG 2, 11 - Gozdniea IG 2, 12 - Borowe IG 1, 13 - Uorowe IG 2, 14 - Jagodzin 1, 15 - AI. Tow n s: G - Gozdniea, Gr - Grodziee, K - Kr{:pnica, Kr - Krasnik, 0 - Olszaniea, T - Tomasz6w, Wa - Warta Boleslawiecka, Wo - Wojcieszyn. er 0 s s - see t ion s: 2a, 2b, 2c, 2d; I - faults; II - boundaries of tectonic units

~ p:>

<e.

-

o ^o^lI':"

0-

=

(=i' o

z ~

~ _tlh

Q.

S2. t:1

~

=

o

(Il,

:;.;

'"

lI':"

p:>

0'1 +:>.

'-.l

(6)

'648 Milewicz

Boleslawice 16 1 20 Dqbro wo Bo/. t6 1 S Tr

Tp

N

Komienllo G6ro 2 b 36/94

S S t P o l \ __ ",,,-

r

^st.Pol.

_J. __

^N

2e Brollowiec tG 1 Poswietne 16 1 Po3wi~tne 113 2

Tw

Tr Tp

sw Gozdnica 16 . 2 Borowe 16 1

Fig. 2. Przekroje geologiczne Geological cross-section

2d Ken

Tp

PI

st. Pal.

Ps

Borowe IG 2

pz Ps

Ps Ps St. Pal.

st. PaL

600m

400

200

o Skm

Ken - kenozik; Cr_s• santon; Cren - koniak; Cr. - turon; Cre - cenoman; Cr kreda nierozdzielona; Tw - wapien muszlowy; Tr - ret; Tp - piaskowiec pstry dolny i srodkowy; pz - cechsztyn; Ps - czerwony sPllgowiec;

St. Pal. starszy paleozoik; I uskoki; 2 - granice geologiczne; 3.- otwory wiertnicze

Ken - Cenozoic; Crs• - Santonian; Cren - Coniacian; Crt - Turonian; Cre - Cenomanian; Cr - Cretaceous unsubdivided; Tw - Muschelkalk; Tr - Rhot; Tp - Lower and Middle Bundsandstein; pz - Zechstein; Ps - Rotliegendes; St. Pal. - Older Paleozoic; I - fault; 2 geological boundary; 3 - boreholes

W mioeenie srodkowym lub mi~dzy mioeenem srodkowym a gornym, gdyz obni- zenia zwi,!zane z nimi s,! lokalnie wypelnione mioeenem gornym.

W opisanym obszarze oproez objawow tektoniki synalpejskiej znana jest takze tektonika starsza. Mianowieie z ulozenia osadow gornokredowyeh na roznyeh stratygrafieznie osadaeh - od retu po gorny kajper - wnosimy, ::le uzewn~trz

nily si~ tu ruehy kimeryjskie. Mialy one miejsee mi~dzy jur,! a doln,! kred,!, prawdo- podobnie w jurze gornej (faza neokimeryjska).

W historii geologieznej tego obszaru zostaly zanotowane jeszeze dwa okresy ruehow tektonieznyeh. Mlodsze z nieh, ktore mialy miejsee w gornym ezerwonym sp'!goweu, wynikaj,!z przekroju geologieznego: Jagodzin 1-Koseielna WiesIG 1 - - A 1 (J. Milewiez, 1977 - rye. 7) skonstruowanego na okres przed transgresj,!

eeehsztynsk,!. Ceehsztyn lezy tu zarowno na roznyeh poziomaeh gornego ezer- won ego sp'!gowea, jak i na skalaeh osadowyeh i wylewnyeh dolnego ezerwonego sp'!gowea. Te dysjunktywne ruehy s,! zwi,!zane z poznymi fazami ruehow wary- seyjskieh.

Najstarsze ruehy tektoniezne tego obszaru zostaly stwierdzone w otworaeh:

Jagodzin 1 - Poswi~tne IG 2 i A 1. lch efektem jest sfaldowanie osadow przy- puszezalnie gornego syluru. Mialo ono miejsee we wezesnyeh fazaeh orogenezy waryseyjskiej.

Oddzial Dolnoslllski Instytutu Geologicznego Wroclaw, aJ. Jaworowa 19 Nadeslano dnia 2 lipca 1979 r.

(7)

PISMIENNICTWO

GROCHOLSKI A. (1958) - Spostrzezenia geologiczne z okolic Boleslawca. Biu!. Inst. GeoL (b.n.).

Warszawa.

GROCHOLSKI A. (1975) - Mapa geologiczna bloku przedsudeckiego, bez kenozoiku I: 200000.

Arch. Inst. Geol. Wrodaw.

JAHN A. (1966) - Sudety Zachodnie i ich przedpole. Przew. IX Ogolnopol. Zjazdu PTG, p. 3-55.

Wrodaw.

JAWORSKA Z. (1975) - Orzeczenie stratygraficzne dla otworow: Parowa 10, Nowa Wies, D~browa

Boleslawiecka IG l. Arch. lnst. Geol. Wrodaw.

JERZMANSKI J. (1965) - Budowa geologiczna polnocno-wschodniej cz~sci Gor Kaczawskich i ich wschodniego przedluzenia. Biu!. Inst. GeoL 185, p. 109 -168. Warszawa.

KORNAS I. (1974) - Dolny sylur w Gorach Kaczawskich na podstawie fauny graptolitowej. Kwart.

Geol.. 18. p. 4JJ - 434, nr 2. Warszawa.

KRASON J., SOKOLOWSKI J. (1966) - Mapa geologiczna Sudetow i obszaru przedsudeckiego (bez utworow kenozoicznych), 1: 500000. lost. Geol. Warszawa.

MILEWICZ J. (1965) Perspektywy poszukiwan karbonu w depresji polnocnosudeckiej. Prz. Geol., 13, p. 92 - 95, nr 3. Warszawa.

MILEWICZ J. (1977) - Przyczynek do poznania tektoniki polnocno-zachodniej cz~sci synklinorium polnocnosudeckiego. Acta Uniw. Wratisl., nr 378, p. 75 - 85. Wrodaw.

MILEWICZ J. (praca w druku) - Uwagi 0 strefie tektonicznej Warta-Osiecznica (Dolny Sl~sk).

OBERC J. (1964) - Glowna sudecka dyslokacja' diagonalna i jej znaczenie dla stanowiska synkli- noriow waryscyjsko-Iaramijskich. Kwart. Geol., 8, p. 478-488, nr 3. Warszawa.

OBERC J. (1967) - Budowa geologiczna terenow XL Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego (w ZgorzeIcu). Prz. Geol. 15, p. 253 -260, nr 6. Warszawa.

OBERC J. (1972) - Budowa geologiczna Polski,4 Tektonika. Cz. 2 - Sudety i obszary przylegle.

lost. Geol. Warszawa.

OBERC J., DYJOR S. (1969) - Uskok sudecki brzezny. Biu!. Inst. Geol., 236, p. 41 -103. Warszawa.

POZARYSKI W. (1966) - Mapa geologiczna Polski bez utworow kenozoiku (l'!cznie z paleocenem dolnym) 1: 1000000. Inst. Geol. Warszawa.

POZARYSKI W., RUHLE E. (1956) - Mapa geologiczna Polski bez utworow kenozoicznych 1: 1000000. lost. Geol. Warszawa.

SA WICKI L. (1966) - Mapa geologiczna Dolnego Sl~ska (bez utworow czwartorz~dowych) I: 200000.

lost. Geol. Warszawa.

SOKOLOWSKI J. (1967) - Charakterystyka geologiczna i ~trukturalna obszaru przedsudeckiego.

Geol. Sudetica, 3, p. 297 -256. Warszawa.

SOKOLOWSKI J. (1974) - Tektonika perykliny Zar. W: Budowa geologiczna Polski, 4 Tektonika, Cz. 1 - Niz Polski, p. 390-391. lnst. Geol. Warszawa.

WYZYKOWSKI J. (1961) - P61nocno-zachodni zasi~g krystalinikum bloku przedsudeckiego i mozli- wosci poszukiwan cechsztynskich rud miedzi w tym rejonie. Prz. Geol., 9, p. 182 - 186, nr 4.

Warszawa.

WYZYKOWSKI J. (1963) - Najnowsze wyniki badan geologicznych w rejonie Kozuchowa. PIiil.

Geol., 11, p. 182-187, nr 4. Warszawa.

ZNOSKO J. (1966) - Jednostki geologiczne Polski i ich stanowisko w tektonice Europy. Kwart.

Geol., to, p. 646 - 662, nr 3. Warszawa.

ZOLNIERZ J. (1976) - Mapa geologiczna odkryta depresji polnocnosudeckiej 1: 100000. Arch.

Inst. Geo!. Wrodaw.

(8)

650 Jerzy Milewicz

3AME"IAHa.1Jl1 no nOBOAY TEKTOHa.1Ka.1 C3 "IACTa.1 Ha.1>KHEaIe Ca.1,nE3a.1a.1

Ha C3 HIoI>KHev. CI1fle3lo1l-1 rpaHIiI"IaT Apyr C ApyroM TaKlile TeKTOHIiI"IeCKHe 311eMeHTbl Bblcwero nopRAKa KaK: npeAcYAeTCKHv. 6110K, Ka"laBCKaR 3OHa, aHTHK11HHOPHM )Kap ceBepocYAeTcKIiIM CHHKI1Ii1- HOpIiIH. Ao ci1x nop IiIX rpaHIiIL\bl He YCTaHOB11eHbl, B CBR31i1 C "IeM npeAIlO)l(eHbl rpaHI1L\bl, 06YCI10Bl1eH- Hble 11HT0I10rHeM, TeKTOHHKOM H npOL\eCCaMH palBI1THR 3THX 311eMe.HTOB.

YCTaHOBl1eHO, "ITO CYAeTCKHM KpaeBOH c6poc C03AaeT MopCP0110rH"IeCKYIO cTyneHb aMn11HTYAoM

80-170 M. OH 06PalOsa11CR 1i1111i1 Ha nOrpaHIiI"Ibl1 cpeAHero IiI BepXHero MIiIOL\eHa, 11111i1 B BepXHeMe110- Boe BpeMR.

KOHCTaTlilpOBaHO, "ITO Ka'taBCKaR 30HaTRHeTCR OT OKpeCTHOCTeM 3110TOPbll1 Ha C3 B110Tb AO flaBwoBa HaA KBI1COV.. OHa COCTOIiIT H3 palHblX no Bel1li1'tHHe 6110KOB, orpaHIiI"IeHHblX c6pocaMH H npH- KpblTblX TOl1bKO Kav.H030MCKHMH OT110)l(eHI1RMH.

YCTaHOB11eHO 611oKoBoe cTpoeHHe I-OB oTpe3Ka aHTHKl1li1HOPIiIR )Kap, KOTOpblV. 3aKaHYHBaeTCR C6pOCOM A06pov.. Ero rpaHHL\a C ceBepocYAeTcKIiIM CHHKI1HHopHeM npoxoAIiIT BAOl1b CHCTeMbl c6po- COB, 06uaev. 'tepToM KOTOPblX RBI1ReTCR npl1nOAHRT-oe ceBepHoe Kpbl110 H Ha 300-700 M onyuaeHHoe IO)I(HOe Kpb1110.

nOKa3aHO 611o"KOBoe CTpoeHHe ceBepHblX napTIiIM ceBeJ'OCYAeTCKoro CHHKI1HHOpHR.

TeKTOHI1"1eCKl1e HapyweHI1R B 3TOM paMOHe CTpaTHrpacpH"IeCKI1 npl1BR3aHbl.

Jerzy MILEWICZ

SOME REMARKS ON THE TECTONICS OF NW ·LOWER SILESIA

Summary

In NW part of the Lower Silesia, some higher-order tectonic units contact with one another: Fore- -Sudetic Block, Kaczawa Zone, Zary Anticlinorium and North-Sudetic Synclinorium. Boundaries of these units are still the subject of controversy and the paper presents some solutions drawn with reference to lithology, tectonics and geplogical history of the units.

The Marginal Sudetic Fault was found to represent a morphological treshold, 80 to 170 m in amplitude. It has originated at the turn of the Middle and Late Miocene or in Late Miocene.

The Kaczawa Zone was foun<;.l to continue from the vicinities of Zlotoryja north-westwards, beyond Lawszowa upon the Kwisa River. The.Zone is built of blocks varying in size and covered by Cenozoic

deposits only. .

South-eastern section of the Zary Anticlinorium was found to be of block structure and de- lineated by the Dobra fault. The boundary of that section and the North-Sudetic Synclinorium coin- cides with a system of faults characterized by uplifted northern limbs and dowthrusted (to 300 -700 m) southern ones.

Northe~n parts of the North-Sudetic Synclinorium are also characterized by block structure.

The datings tectonic disturbance occurring throughout tl:ie studies area are given.