Widok Motywacje do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej. Przypadek wrocławskich sportowych szkół podstawowych

(1)

Motywacje do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej. Przypadek wrocławskich sportowych szkół podstawowych

Poniższy artykuł jest uzupełnieniem referatu wygłoszonego podczas konferen- cji Nowe trendy w konsumpcji i zmiany w komunikowaniu społecznym. Współcze- sne orientacje i metody badań, która odbyła się we Wrocławiu w dniach 16–17 września 2013, a także podsumowaniem fragmentu badań przeprowadzonych w ramach przygotowywania pracy dyplomowej. Ma on na celu krótkie zapozna- nie czytelników z wrocławskim rynkiem edukacji sportowej na poziomie szkół podstawowych oraz przedstawienie najważniejszych wniosków dotyczących motywacji uczniów i ich rodziców do tego, by stać się konsumentem w tym świecie.

Całość stanowi wycinek szerszych badań i analiz.

Wstęp

Aktywność fi zyczna towarzyszy życiu społecznemu już od czasów starożyt- nych, kiedy to na przykład w Sparcie była jednym ze sposobów socjalizowania młodych obywateli. Obejmowała kształtowanie fi zycznych uzdolnień człowieka poprzez naukę o wychowaniu fi zycznym, o higienie, ale również poprzez sport i organizację aktywnego wypoczynku. Wiek XXI niewiele różni się od wspomnia- nych czasów sprzed kilku tysięcy lat. W dobie kultu piękna, młodości i promo- cji zdrowia aktywność fi zyczna stała się nadrzędnym elementem stylu życia. Aby utrzymać dobre samopoczucie, stan zdrowia i kondycję fi zyczną, a także wszech- stronny rozwój człowieka na każdym etapie jego życia konieczne jest uprawianie sportu, bycie w ruchu. Mimo popularyzacji tego typu idei sport we współcze- snym świecie został zepchnięty w cień rozwoju globalnej cywilizacji. Postęp tech- nologiczny i szeroko rozwinięty konsumpcjonizm sprawił, że wysiłek fi zyczny,

(2)

który przez tysiące lat był konieczny do przetrwania człowieka w świecie, został zastąpiony przez nowoczesne wytwory życia społecznego. Dziś dorośli obywa- tele naszego kraju nie dbają o swoje zdrowie i kondycję fi zyczną tak, jak robili to nasi pradziadkowie. Wzorce życia w ciągłym pośpiechu, wyręczania się no- winkami technologicznymi, stosowania suplementów diety zamiast regularnych i zdrowych posiłków przejmują i naśladują młodzi ludzie. Młodzież obserwuje styl życia swoich rodziców i nabiera przekonania, że gromadzenie dóbr material- nych, które ułatwiają życie, jest koniecznością, natomiast poświęcanie czasu na aktywność fi zyczną dodatkowym, niepotrzebnym luksusem. To właśnie dlatego popularne hasło „sport to zdrowie” traci na wartości. Ponieważ rodzina jako podstawowa instytucja biorąca udział w socjalizacji dzieci i młodzieży nie kształtuje w nich zachowań związanych z aktywnością fi zyczną, rolę tę przejęła szkoła. Ma ona na celu nie tylko przekazać wiedzę ogólną o świecie, ale również uświadomić, że między aktywnością ruchową a rozwojem osobistym istnieje wzajemne powią- zanie. Jak jednak powszechnie wiadomo, nawet szkoła nie potrafi poradzić sobie ze stojącym przed nią wyzwaniem.

W opublikowanym na początku września 2013 roku w „Gazecie Wyborczej”

artykule Wojciecha Fuska Żeby Polska się nie turlała¹ możemy zapoznać się z opi- sem sytuacji sportu w polskich szkołach. Jak zauważa autor,

w sporcie, tak jak w innych dziedzinach naszego życia, postępuje rozwarstwienie. Wieloletnia praca popularyzatorów sportu […] przyniosła efekty w największych miastach, obudziła ludzi obdarzonych sportowym genem. Dbający o kariery młodzi i starsi zrozumieli, że sportowa pasja może być elementem przewagi na rynku pracy. Wśród lepiej wykształconych wzrosła świado- mość zdrowotna i znaczenie ruchu. Imprezy masowe — jak Euro 2012 — pokazały dominującą pozycję sportu w kulturze masowej².

Elity polskiego społeczeństwa zmieniły swój sposób myślenia o sporcie, jednak nie przełożyło się to na zmianę przyzwyczajeń wszystkich Polaków, a w szczegól- ności tych najmłodszych. Sport jako produkt dla elit sprawił, że wielu ludzi star- szych, kobiet, mieszkańców małych miejscowości, młodzieży z mniej zamożnych rodzin nie ma szans na trwałe wejść w sportowe doświadczenie. Koszt wpisania sportu w życie jest dla nich zbyt duży, a świadomość korzyści — za niska. Postę- pujący proces komercjalizacji sportu wyklucza coraz więcej grup, spłyca doświad- czenie wysiłku fi zycznego i sprowadza je do mody. Lekcje wychowania fi zycznego za tą modą nie nadążają, są — przepraszam za to banalne porównanie — jak niszczejąca z każdym dniem ruina. Nikt z nią nic od wielu lat nie robił, nikt jej nie ratuje, a ona się coraz bardziej rozpada. Jak zauważa Grzegorz Gądek, pomysło- dawca idei Skweru Sportów Miejskich, „sport w szkołach jest nudny, brzydki, nie- atrakcyjny estetycznie, choćby w porównaniu z grami komputerowymi czy świa-

1 Żeby Polska się nie turlała, http://www.sport.pl/wfzklasa/1,133814,14539028,Zeby_Polska_

sie_nie_turlala.html [dostęp: 15.09.2013].

2 Ibidem.

forum_socjologiczne4.indd 228

forum_socjologiczne4.indd 228 2014-06-06 09:47:352014-06-06 09:47:35

Forum Socjologiczne 4, 2013

(3)

tem popkultury”³. Dlatego nie przyciąga uwagi dzieci i młodzieży. Jest po prostu nieatrakcyjnym i wymagającym zbyt dużych inwestycji produktem. Satysfakcja z jego użytkowania jest mała. Nie opłaca się więc być jego konsumentem. Taki stan potwierdza między innymi raport Naczelnej Izby Kontroli z 2010 roku na temat sytuacji lekcji wychowania fi zycznego w polskich szkołach⁴. Z raportu wynika, że już w szkole podstawowej regularnie nie ćwiczy około 17% uczniów. Liczba niećwiczących rośnie w gimnazjum do 22%, a w szkołach ponadgimnazjalnych sięga niemal jednej trzeciej (32%). Aż 75% szkół publicznych nie stara się w żaden sposób odwrócić tego trendu. Za nauczycielami wychowania fi zycznego ciągnie się stereotyp „pana z gwizdkiem”, a najpopularniejszą dyscypliną stają się zajęcia

„na macie”, czyli komendą oznaczającą nic więcej, jak macie piłkę i grajcie⁵. Dlatego właśnie na rynku edukacji szczególną rolę odgrywają szkoły sportowe, których jednym z naczelnych celów jest kształtowanie nawyków polegających na uprawianiu sportu, aktywnym spędzaniu czasu wolnego oraz przestrzeganiu zasad higieny i zdrowego żywienia przez całe życie. Zwiększona liczba godzin wychowania fi zycznego oraz dodatkowe sportowe zajęcia pozalekcyjne, które charak- teryzują te szkoły, są jednym ze sposobów na poprawę sprawności fi zycznej mło- dzieży, która będzie dawała przykład kolejnym pokoleniom. Ponadto oferta usług i infrastruktury sportowej w tych szkołach jest znacznie bogatsza niż w zwykłych szkołach publicznych. Zrozumiałe jest więc to, że szkoły sportowe przyciągają coraz więcej konsumentów, czyli rodziców i ich dzieci. Ważne w tym kontekście jest jednak ustalenie, jakimi motywami kierowali się rodzice oraz dzieci podczas stawania się konsumentem tego rynku? Motywacje do podejmowania dodatkowe- go wysiłku fi zycznego kłócą się bowiem z ideą ułatwiania sobie życia za pomocą nowoczesnych wytworów technologicznych. W przeprowadzonych na potrzeby mojej pracy dyplomowej badaniach postawiłam kilka hipotez, które zostały poddane weryfi kacji. Głównym założeniem było, że motywacje do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej w przypadku uczniów i ich rodziców są zbieżne.

Aby zweryfi kować tę hipotezę, konieczne stało się skierowanie rozważań o moty- wacjach konsumenckich w stronę motywów zewnętrznych i wewnętrznych, jakie mają wpływ na decyzje uczniów klas sportowych, jak również ich rodziców. Przy- jęłam, że głównymi motywami wewnętrznymi uczniów do bycia konsumentem wrocławskiego rynku edukacji sportowej na poziomie szkół podstawowych są:

zamiłowanie do sportu, poprawa umiejętności sportowych, radość i satysfakcja oraz dbanie o zdrowie i dobre samopoczucie. W przypadku rodziców kierujących dzieci na wrocławski rynek edukacji sportowej wyróżniłam takie motywacje we- wnętrzne, jak: dbanie o ich zdrowie i dobre samopoczucie, chęć rozwijania ich za-

3 Ibidem.

4 Informacja o wynikach kontroli wychowanie fi zyczne i sport w szkołach publicznych, http://

bip.mg.gov.pl/files/upload/9853/Wychowanie%20fizyczne%20i%20sport%20w%20szko-

%C5%82ach%20publicznych.pdf [dostęp: 15.09.2013].

5 Ibidem.

(4)

interesowań sportowych, a także czynniki związane z korzyściami wynikającymi z dobrej opinii o szkole. Kolejną kwestią było przyjęcie założeń dotyczących motywacji zewnętrznych konsumentów. Hipoteza, która stała się podstawą weryfi kacji, zakładała, że głównymi motywami zewnętrznymi uczniów do bycia konsumentem wrocławskiego rynku edukacji sportowej na poziomie szkół podstawowych jest: możliwość osiągania sukcesów sportowych oraz możliwość zaimponowania rówieśnikom, a w przypadku rodziców: umożliwienie dzieciom osiągania sukce- sów sportowych i zwiększona liczba godzin zajęć sportowych. Aby możliwe stało się zweryfi kowanie przedstawionych powyżej hipotez, konieczne było określenie tego, jak funkcjonuje produkt — rynek edukacji sportowej, jaka jest jego dostęp- ność i cechy, które mogą skłaniać konsumentów do uczestniczenia w nim.

Szkoła sportowa jako produkt rynku edukacji sportowej — podstawy prawne

Obowiązujący w Polsce system prawny pozwala na tworzenie klas i szkół sportowych oraz szkół mistrzostwa sportowego w celu kształcenia młodzieży o szcze- gólnych uzdolnieniach sportowych. Działalność tego typu placówek oświato- wych na różnym poziomie edukacyjnym, czyli szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Naro- dowej i Sportu z dnia 30 lipca 2002 roku w sprawie warunków tworzenia, orga- nizacji oraz działania klas i szkół sportowych oraz szkół mistrzostwa sportowego (Dz.U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1078)⁶. W myśl tego rozporządzenia klasami sportowymi są oddziały, w których prowadzone jest szkolenie sportowe w jednej lub kilku dyscyplinach sportu, w kolejnych co najmniej trzech klasach danego typu szkoły, dla co najmniej 20 uczniów w oddziale (§ 1). Szkołą sportową jest szkoła, która prowadzi szkolenie sportowe w jednej lub kilku dyscyplinach sportu, w co najmniej dwóch oddziałach, liczących co najmniej 15 uczniów w oddziale, w kolejnych co najmniej trzech klasach danego typu szkoły. Warunkiem utworzenia klasy lub szkoły sportowej oraz szkoły mistrzostwa sportowego jest posiadanie obiektów lub urządzeń sportowych niezbędnych do realizacji szkolenia sportowego. W przypadku nieposiadania dostępu do takich obiektów lub urządzeń moż- liwe jest korzystanie z zasobów innych jednostek organizacyjnych, na podstawie umowy zawartej pomiędzy szkołą a daną jednostką (§ 3). Programy szkolenia sportowego realizowane są w takich szkołach równolegle z programem kształce- nia ogólnego właściwym dla danego typu szkoły (§ 4). Oznacza to, że uczniowie

6 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 lipca 2002 roku w sprawie warunków tworzenia, organizacjioraz działania klas i szkół sportowych oraz szkół mistrzostwa sportowego (Dz.U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1078), http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_pr_1997- 2006/rozp_174.php?wrapper=test [dostęp: 30.05. 2012].

(5)

biorą udział w lekcjach wychowania fi zycznego w wymiarze godzinowym obo- wiązującym na danym poziomie edukacji oraz dodatkowo w obowiązkowym ty- godniowym wymiarze godzin zajęć sportowych. W klasach i szkołach sportowych wynosi co najmniej 10 godzin, w szkołach mistrzostwa sportowego co najmniej 16 godzin (§ 7). Ważne jest także to, że w ramach programu szkolenia sportowego szkoła ma obowiązek organizacji dla uczniów obozów szkoleniowych. Klasy i szkoły sportowe oraz szkoły mistrzostwa sportowego mogą realizować program szkolenia sportowego we współpracy z polskimi związkami sportowymi, klubami sportowymi oraz innymi stowarzyszeniami kultury fi zycznej lub szkołami wyż- szymi prowadzącymi studia na kierunku wychowanie fi zyczne (§ 5). Szkolenie sportowe może być realizowane w następujących dyscyplinach sportu: pływanie, gimnastyka artystyczna, gimnastyka sportowa, akrobatyka sportowa, łyżwiar- stwo fi gurowe, narciarstwo alpejskie i tenis stołowy (§ 6). Ponadto zadaniem klasy i szkoły sportowej oraz szkoły mistrzostwa sportowego jest stworzenie uczniom optymalnych warunków, umożliwiających łączenie zajęć sportowych z realizacją innych zajęć dydaktycznych⁷.

W oparciu o zaprezentowane tu warunki prawne we Wrocławiu w roku szkolnym 2011/2012, czyli w momencie prowadzenia badań, funkcjonowały 3 szkoły sportowe, a w nich 12 oddziałów klas sportowych oraz 38 oddziałów klas sportowych w 14 szkołach podstawowych niesportowych⁸. Istotną kwestią jest to, że wrocławski rynek edukacji sportowej ulega ciągłemu rozwojowi. Krótko mówiąc, popyt na usługi szkół sportowych i liczba konsumentów rosną.

Rozwój rynku edukacji sportowej

Tabela 1. Liczba szkół sportowych i oddziałów sportowych w szkołach podstawowych we Wrocła- wiu w latach 2006–2012

Rok szkolny Liczba szkół

sportowych Liczba szkół niesportowych

z klasami sportowymi Liczba klas sportowych

(ogółem) Liczba uczniów

2006/2007 3 4 22 605

2007/2008 3 7 31 848

2008/2009 3 11 40 1020

2009/2010 3 11 45 1100

2010/2011 3 12 48 1165

2011/2012 3 14 50 1208

Źródło: opracowanie własne.

7 Ibidem.

8 M. Sługocka, Wykaz szkół podstawowych sportowych i szkół podstawowych z klasami sportowy- mi — rok 2011/2012, Wydział Edukacji Urzędu Miasta Wrocław, Wrocław 2011.

(6)

Dane zawarte w tabeli potwierdzają rozwój rynku edukacji sportowej na poziomie szkół podstawowych we Wrocławiu. Dotyczą one lat 2006–2012 i pocho- dzą z Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Wrocław, który monitoruje sprawy związane z funkcjonowaniem wrocławskiego rynku edukacji sportowej⁹. Można zauważyć, że w ciągu ostatnich 6 lat we Wrocławiu nie uległa zmianie liczba szkół sportowych, jednak zwiększyła się liczba zwykłych szkół podstawowych z 4 do 14, w których utworzono oddziały sportowe. W wyniku tych zmian ponad dwukrotnie zwiększyła się liczba klas sportowych w szkołach niesportowych z 22 oddzia- łów w roku szkolnym 2006/2007 do 50 oddziałów w roku szkolnym 2011/2012.

Podobnie wygląda sytuacja z liczbą samych uczniów szkół sportowych i klas sportowych w szkołach podstawowych. W latach 2006–2012 ich liczba zwiększyła się dwukrotnie z 605 w roku szkolnym 2006/2007 do 1208 w 2011/2012. Rozwojowi takiemu sprzyja głównie popularyzacja aktywnego trybu życia oraz poszukiwa- nie alternatywy dla nudnego rynku lekcji wychowania fi zycznego w publicznych szkołach. W każdej jednostce organizującej zajęcia w klasach sportowych uczniowie mają do wyboru określoną dyscyplinę sportową, pod której kątem będzie przebiegała ich edukacja sportowa. Każda z tych dyscyplin stanowi swojego ro- dzaju produkt, który ma na celu przyciągnąć konsumentów, czyli uczniów i ich rodziców. W trzech wrocławskich szkołach sportowych są to takie dyscypliny, jak: pływanie (SSP nr 72, SSP nr 46), piłka ręczna (SSP nr 46), lekkoatletyka (SSP nr 46) oraz szermierka (SSP nr 85), a w szkołach podstawowych z oddziałami sportowymi: siatkówka, koszykówka, szermierka, piłka nożna, lekkoatletyka, pły- wanie czy taekwondo. To, jaka dyscyplina, czyli jaki produkt, znajduje się w ofercie danej szkoły, zależy przede wszystkim od jej zaplecza materialnego w postaci obiektów i urządzeń sportowych, a także od kadry trenerskiej, zainteresowania uczniów i ich rodziców, czyli de facto od możliwości produkcyjnych i popytu na określony produkt. Nie będę szczegółowo zgłębiać tematu oferty poszczególnych szkół, które były poddane mojej obserwacji. Jednak w odniesieniu do tego, co po- wiedziałam we wstępie, pragnę podkreślić, że dostęp do nauki w szkole sportowej jest ograniczony, a możliwy głównie dla miejskich elit. Potencjalny konsument przechodzi przez fi ltr rekrutacji, która weryfi kuje, czy nadaje się on do tego, by stać się członkiem rynku edukacji sportowej. Liczba miejsc na tym rynku jest limitowana.

Liczba miejsc jest ograniczona… — rekrutacja

Poniżej przytoczone zostaną ogólne zasady, którym w procesie rekrutacji mu- szą sprostać konsumenci rynku edukacji sportowej na poziomie szkół podstawowych we Wrocławiu. Po pierwsze, rekrutacja do klas i szkół sportowych oraz

9 Ibidem.

(7)

mistrzostwa sportowego odbywa się zgodnie z zasadami i terminami określony- mi w Rozporządzeniu Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 roku w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. z 2004 r.

Nr 26, poz. 232)¹⁰. Jednak szczegółowe kryteria rekrutacji do klas i szkół sportowych określa szkolna komisja rekrutacyjno-kwalifi kacyjna. Zasady wchodzenia na rynek edukacji sportowej są więc z jednej strony takie same dla wszystkich, a z drugiej mogą ulegać modyfi kacjom, których konsekwencją będzie dobór tylko wygodnych dla danej szkoły konsumentów. Po drugie, udział w procesie rekrutacji jest nieobowiązkowy, co wynika z faktu, że żadna jednostka wrocławskiego rynku edukacji sportowej na poziomie szkół podstawowych nie prowadzi tylko działalności edukacyjno-sportowej. W każdej spośród badanych przeze mnie szkół funkcjonują oddziały ogólne oraz osobne oddziały sportowe. Rodzice za- mierzający wybrać którąś ze szkół sportowych mogą zadecydować, czy chcą, aby ich dziecko podlegało osobnej rekrutacji do oddziału sportowego, czy uczęsz- czało na zajęcia do klasy ogólnej, w której nie ma rozszerzonego programu zajęć sportowych. Do konsumenta należy więc decyzja, czy chce podlegać procesowi weryfi kacji. Po trzecie, z przeprowadzonej przeze mnie analizy zasad wkraczania w świat rynku edukacji sportowej wynika, że oprócz umiejętności związanych z daną dyscypliną sportową, które podlegają sprawdzeniu podczas testów spraw- nościowych, we wszystkich szkołach kładzie się nacisk na dobre lub bardzo dobre wyniki w nauce, będące jednym z podstawowych kryteriów rekrutacyjnych do oddziałów sportowych. Konsumentem tego rynku nie może zatem być osoba, która jest sprawna tylko fi zyczne, ale musi wyróżniać się też zdolnościami inte- lektualnymi.

Weryfi kacja jakości miejsca świadczenia usług

Zgodnie z zasadami funkcjonowania rynku konsumpcji produkt oferowany przez określoną jednostkę edukacyjną podlega weryfi kacji zainteresowanych nią klientów. W omawianych badaniach brano pod uwagę kilka wskaźników mogą- cych tłumaczyć wybór konsumentów. Jednym z nich były wyniki w nauce osią- gane we wrocławskich podstawowych szkołach sportowych i innych szkołach podstawowych. Ich odzwierciedleniem empirycznym były wyniki sprawdzianu szóstoklasistów.

10 Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 roku w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. z 2004 r. Nr 26, poz. 232), http://bip.men.gov.pl/men_bip/

akty_pr_1997-2006/rozp_275.php?wrapper=test [dostęp: 30.05. 2012].

(8)

Tabela 2. Średnie wyniki ze sprawdzianu szóstoklasistów w latach 2002–2011

Szkoła 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Średnia SSP 85 30,35 29,27 25,93 27,35 19,99 26,42 24,89 21,23 22,36 22,21 25,0 SSP 46 33,05 31,64 28,78 33,75 29,68 27,53 29,50 26,72 27,91 27,86 29,6 SP 47 33,61 33,81 32,71 33,32 31,77 34,20 31,96 30,41 31,70 32,72 32,6 SSP 72 32,77 32,70 29,61 34,34 30,28 30,34 29,38 27,04 29,21 28,28 30,4 TSP 119 30,08 27,92 24,74 23,94 18,73 21,68 20,47 19,39 16,42 18,65 22,2

Średnia 29,3

Pomijając szczegółową analizę tego zagadnienia, pragnę w ramach podsumo- wania powiedzieć, że średni wynik ze sprawdzianu szóstoklasistów we wszystkich wrocławskich szkołach podstawowych w latach 2002–2011 wynosił 29,3 pkt na 40 możliwych do uzyskania w każdym teście. Najniższy średni wynik uzyskany w tym przedziale czasowym to 22,2 pkt, natomiast najwyższy — 32,6. Analizując ofertę wrocławskich sportowych szkół podstawowych, dokonano porównania po- wyższych wyników z rezultatami osiąganymi przez uczniów trzech wrocławskich podstawowych szkół sportowych. Dwie spośród nich: Sportowa Szkoła Podsta- wowa nr 72 im. Władka Zarembowicza oraz Sportowa Szkoła Podstawowa nr 46 im. Polskich Olimpijczyków w ciągu 10 lat osiągnęły średnie wyniki ze sprawdzianu szóstoklasistów wyższe niż średnia ogólna ze wszystkich szkół podstawowych.

Analiza tych wyników podobna jest trochę do porównywania osiągów samocho- dów zbliżonej klasy. Konsument wybierze tę ofertę, która potencjalnie może mu dać najwięcej korzyści przy podobnych nakładach.

W świetle tych informacji o ofercie wrocławskiego rynku edukacji sportowej, zasadach rekrutacji i wynikach w nauce, jakie osiągają uczniowie podstawowych szkół sportowych, przeprowadziłam badania ilościowe. Na ich podstawie chcia- łam poznać między innymi motywacje, jakimi kierują się uczniowie i ich rodzice, czyli konsumenci, przy podejmowaniu decyzji o wyborze któregoś oddziału sportowego.

Omówienie wyników badań

Jednostkami badawczymi w przeprowadzonym badaniu byli uczniowie sportowych klas IV, V i VI trzech wrocławskich podstawowych szkół sportowych oraz ich rodzice. W badaniu wzięło udział 175 uczniów i 127 rodziców reprezentują- cych trzy wrocławskie sportowe szkoły podstawowe. Wśród uczniów najliczniej- szą grupę stanowili: uczniowie Sportowej Szkoły Podstawowej nr 46 im. Polskich Olimpijczyków (47% ogółu badanych), uczniowie klas V (38% ogółu badanych) oraz dziewczynki (56% ogółu badanych). Wśród rodziców najliczniejszą grupę

(9)

stanowiły: kobiety (78% ogółu badanych), osoby w wieku 36–45 lat (66% ogółu badanych), osoby z wykształceniem wyższym (52% ogółu badanych), przedstawiciele rodzin, w których pracują dwie dorosłe osoby (79,5% ogółu badanych) i któ- rych średnie miesięczne dochody netto całego gospodarstwa domowego znajdują się w przedziale 5001 zł i więcej (26% ogółu badanych). Dane te potwierdzają wcześniej wspomniany fakt, że konsumentami rynku edukacji sportowej we Wro- cławiu na poziomie szkół podstawowych są przedstawiciele miejskiej elity.

Wybór szkoły sportowej — miejsca świadczenia usług edukacyjnych

Z punktu widzenia rozważań dotyczących motywacji do bycia uczestni- kiem rynku edukacji sportowej ważnymi zagadnieniami były te dotyczące chęci uczniów i rodziców do wyboru klasy sportowej w jednej z trzech wrocławskich szkół sportowych jako miejsca edukacji. Celem badań było ustalenie, kto miał wpływ na podjęcie decyzji o konsumpcji usług rynku edukacji sportowej.

Jak wynika z przeprowadzonej przeze mnie analizy, 75% młodych responden- tów będących uczniami wrocławskich sportowych szkół podstawowych zadekla- rowało, że zanim zaczęli chodzić do szkoły, chcieli być uczniami klas sportowych.

Nieco inaczej sytuacja wyglądała z perspektywy rodziców, których zdania doty- czące tego, czy chcieli, aby ich dziecko uczęszczało do klasy sportowej, były po- dzielone. Więcej rodziców (51%) zadeklarowało, że nie chcieli posyłać dziecka do klasy sportowej. Natomiast 48% respondentów chciało, by ich dziecko uczyło się w klasie sportowej. Porównując te dane z informacjami przedstawionymi powy- żej, można zauważyć, że więcej uczniów (75% ogółu) niż rodziców (48% ogółu) zadeklarowało chęć bycia konsumentem rynku edukacji sportowej.

Uczniowie i ich rodzice biorący udział w badaniu zostali poproszeni o wyra- żenie opinii na temat tego, jakie dostrzegają różnice między sportowymi szkoła- mi podstawowymi a szkołami niesportowymi, czyli między produktem A i produktem B. Z przeprowadzonych przeze mnie badań wynika, że zdaniem uczniów w szkołach sportowych jest przede wszystkim więcej lekcji WF. Opinię tę wyraziło 84% ogółu młodych respondentów. Kolejne różnice — szkoła sportowa bardziej niż niesportowa pozwala na rozwijanie hobby, jakim jest sport (blisko 79% wska- zań), oraz spędza się w niej więcej czasu (77% wskazań). Analogicznie przeciwne tym opiniom odpowiedzi zostały wskazane przez najmniej liczne grono uczniów.

Tylko niecałe 3% respondentów stwierdziło, że szkoła sportowa niczym się nie różni od szkoły niesportowej. Zdaniem rodziców podstawową różnicą pomiędzy tymi dwoma rodzajami szkół jest to, że w szkołach sportowych uczniowie mają więcej lekcji WF. Opinię tę poparło 85% badanych rodziców. Kolejną podstawo- wą różnicę stanowi kwestia związana ze spędzaniem w szkole sportowej większej ilości czasu, na którą zwróciło uwagę blisko 83% respondentów. Biorący udział w badaniu rodzice jako ważne różnice wskazali również to, że szkoła sportowa

(10)

wymaga większego zaangażowania rodziców (68,5% wskazań), że czas spędzany w takiej szkole jest bardziej urozmaicony niż w zwykłej szkole podstawowej (blisko 67% wskazań) oraz że panuje w niej większa dyscyplina (blisko 61% wska- zań). Analogicznie przeciwne tym opiniom odpowiedzi zostały wskazane przez najmniej liczne grono rodziców. Tylko niecałe 1% respondentów stwierdziło, że szkoła sportowa niczym się nie różni od szkoły niesportowej. Na podstawie powyższych danych można powiedzieć, że kwestie związane z wyborem i oce- ną szkoły sportowej w opinii uczniów i ich rodziców, z wyjątkiem chęci bycia jej członkiem przed rozpoczęciem edukacji szkolnej, są zbliżone. Warto zatem bardziej szczegółowo zastanowić się, jakie obie grupy mają motywacje do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej.

Motywacje do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej

Poznanie motywacji do uprawiania sportu oraz przede wszystkim do bycia konsumentem wrocławskiego rynku edukacji sportowej to kolejna kwestia, nad jaką pragnę się pochylić. Na samym początku chciałabym krótko omówić motywacje uczniów i ich rodziców do uprawiania sportu samego w sobie.

Rodzice biorący udział w badaniu na pierwszym miejscu wśród powodów do uprawiania sportu umieścili dbanie o zdrowie (66% ogółu badanych), 64% rodzi- ców uznało za motywację do uprawniania sportu fakt, że poprawia on kondycję i sprawność fi zyczną. Na trzecim miejscu w tej hierarchii 41% rodziców umiejsco- wiło powód, jakim jest nauka dyscypliny poprzez sport. W świetle tych danych postanowiłam sprawdzić, które motywy — wewnętrzne czy zewnętrzne — są dla rodziców biorących udział w badaniu ważniejsze. Pragnę krótko przypomnieć, że „motywy wewnętrzne uczestnictwa w sporcie to podniecenie, radość, zamiło- wanie do działania oraz możliwość zaprezentowania i poprawy swoich umiejęt- ności — czyli w skrócie wszystko to, co sprawia, że sport nas bawi”¹¹. Innym ro- dzajem czynników wspierających działanie są motywy zewnętrzne, które „mogą przejawiać się w formie trofeów, nagród oraz korzyści niematerialnych, takich jak sława czy pozycja społeczna”¹². Dla dzieci i młodzieży nagrodą może być uzna- nie rówieśników i rodziców lub wysokie oceny. Rodziców do uprawiania sportu częściej motywują kwestie związane z ich motywacją wewnętrzną. Podstawową kwestią w tym wymiarze jest to, że sport im daje radość i sprawia przyjemność, z czym zgodziło się 22% respondentów. Motywy zewnętrzne okazały się mało istotnymi przyczynami uprawiania sportu. Najwyżej w całej hierarchii znalazły się te związane z kształtowaniem i poprawą sylwetki (9,5% wskazań). Opinię do- tyczącą przyczyn uprawiania sportu wyrazili także uczniowie szkół biorących

11 J. Matt, Psychologia sportu, Gdańsk 2003, s. 89.

12 Ibidem.

(11)

udział w badaniu. Ich zdaniem najważniejsze jest to, że uprawianie sportu poprawia kondycję i sprawność fi zyczną. Opinię taką wyraziło blisko 53% uczniów.

Nieco mniej, bo 49% młodych respondentów za główną motywację do aktywno- ści fi zycznej uznało zamiłowanie do sportu. Na trzecim miejscu w tej hierarchii 41% uczniów wskazało na pozytywny wpływ sportu na zdrowie. Podobnie jak w przypadku rodziców sprawdziłam, które motywy — wewnętrzne czy zewnętrz- ne — znajdują się wyżej w hierarchii ważności uczniów wrocławskich sportowych szkół podstawowych. W odniesieniu do uczniów wrocławskich szkół sportowych zauważyć można przeplatanie się motywów wewnętrznych z zewnętrznymi, co sprawia, że oba te typy wydają się ważne w życiu uczniów. Nieco wyżej w tej hierarchii znajdują się jednak motywy wewnętrzne. Podstawową kwestią w tym wymiarze jest to, że uczniowie lubią sport (48% wskazań), a jego uprawianie daje im radość i sprawia przyjemność (24% wskazań). Wśród motywów zewnętrznych za najważniejsze uczniowie uznali te związane z kształtowaniem i poprawą sylwetki (16% wskazań) oraz możliwość osiągania sukcesów (blisko 11% wskazań). Wi- dać więc, że chęć konsumowania sportu jest ściśle powiązana z potrzebami we- wnętrznymi jednostek. W tabeli 3 zaprezentowano szczegółowe dane dotyczące powodów uprawiania sportu zarówno z perspektywy uczniów, jak i ich rodziców.

Wszystkie zawarte w tabeli dane pochodzą ze zrekodowania odpowiedzi, których rodzice udzielili w kwestionariuszu.

Tabela 3. Powody, dla których warto być aktywnym konsumentem sportu Powody, dla których warto uprawiać sport

wg rodziców % Powody, dla których warto uprawiać sport

wg uczniów %

Dbanie o zdrowie 66,1 Poprawia kondycję/sprawność fi zyczną 52,6

Poprawia kondycję/sprawność fi zyczną 64,6 Lubię sport 48,6

Uczy dyscypliny 41,7 Dbanie o zdrowie 41,7

Daje radość, przyjemność 22,1 Daje radość, przyjemność 24,0

Uczy pewności siebie 16,5 Uczy dyscypliny 17,7

Uczy współpracy w grupie 15,8 Kształtuje, poprawia sylwetkę 16,0 Daje satysfakcję 11,0 Aktywność/ruch fi zyczny — bycie

wysportowanym 13,7

Uczy samodyscypliny 10,2 Pozwala na rozwijanie hobby 10,9

Kształtuje charakter 9,5 Pozwala na osiąganie sukcesów 10,9

Kształtuje, poprawia sylwetkę 9,5 Możliwość poznawania innych ludzi/

kolegów i koleżanek 9,1

Uczy wytrwałości 9,5 Rozwija moje umiejętności sportowe 9,1

Możliwość poznawania innych ludzi/

kolegów i koleżanek 9,5 Uczy pewności siebie 6,9

Pozwala na rozwijanie hobby 8,7 Uczy zasady fair play 6,9

(12)

Jest to sposób na aktywne spędzanie czasu

wolnego 8,7 Możliwość brania udziału w zawodach

sportowych 6,9

Uczy odporności na stres i pomaga go

odreagować 8,7 Dla zabawy 6,3

Sposób na relaks 7,9 Możliwość poznawania różnych dyscyplin

sportowych 5,7

Uczy rywalizacji 7,9 Chcę być sportowcem 5,7

Dbanie o ciało 7,1 Muszę, ktoś mi kazał 5,7

Dobre samopoczucie 6,3 Uczy współpracy w grupie 5,1

Pozwala na bycie członkiem drużyny 6,3 Uczy wytrwałości 4,6

Uczy dobrej organizacji czasu 5,5 By zaimponować innym 4,0

Aktywność/ruch fi zyczny 5,5 Możliwość wyjazdów na obozy sportowe 4,0 Uczy zasady fair play 4,7 Uczy odporności na stres i pomaga go

odreagować 3,4

Pozwala na osiąganie sukcesów 3,9 Dbanie o ciało 3,4

Uczy wartości 3,9 Dobre samopoczucie 3,4

Możliwość poznawania różnych dyscyplin

sportowych 3,2 Pozwala na bycie członkiem drużyny 3,4

Motywuje do osiągania celów 2,4 Jest to sposób na aktywne spędzanie czasu

wolnego 2,9

Poprawia kondycję psychiczną 1,6 Uczy przegrywać 2,9

Uczy dbania o siebie 1,6 Można trenować pod okiem trenera 2,9 Uczy kształtować dobre relacje z otoczeniem 1,6 Kształtuje charakter 2,3

Uczy przegrywać 1,6 Uczy rywalizacji 2,3

Uczy szacunku dla drugiego człowieka 1,6 Dla przyjaźni 2,3

Człowiek ma swoje autorytety 1,6 Daje satysfakcję 1,7

Daje możliwość bycia w czymś dobrym 1,6 Daje możliwość bycia w czymś dobrym 1,7

Inwestycja w przyszłość 1,6 Uczy wygrywać 1,7

Daje możliwość zrobienia kariery, bycia

sławnym 1,6 Daje możliwość zrobienia kariery, bycia

sławnym 1,1

Można trenować pod okiem trenera 0,8 Jest to sposób na życie 1,1 Jest to sposób na życie 0,8 Dla lepszej oceny z lekcji WF 1,1

Uczy wygrywać 0,8 Dla nagród 1,1

Uczy odpowiedzialności 0,8 Naśladuję moich ulubionych sportowców 1,1

By realizować swoje marzenia 0,8 Sposób na relaks 0,6

Dla przyjaźni 0,8 Motywuje do osiągania celów 0,6

Mogę pobijać rekordy 0,6

(13)

W świetle tych wyników warto zastanowić się, jakimi motywami wyboru pro- duktu, jakim jest szkoła sportowa, kierowali się rodzice, a jakimi dzieci.

W kwestii motywacji do wyboru szkoły sportowej oraz miejsca edukacji każdy respondent mógł wybrać dowolną liczbę odpowiedzi z dostępnej kafeterii. Zda- niem rodziców głównym powodem do skierowania dziecka na wrocławski rynek edukacji sportowej było to, że szkoła gwarantuje dzieciom możliwość trenowania pod okiem trenera (83,5% wskazań). Blisko 82% rodziców jako przyczynę wysła- nia dziecka do szkoły sportowej podało to, że można w niej poprawić kondycję fi zyczną. Na kolejnych miejscach znalazł się fakt, że szkoła sportowa organizuje dzieciom wyjazdy w okresie letnim i zimowym (79,5% wskazań) oraz że jest w niej dużo zajęć sportowych (76% wskazań). Żaden z rodziców nie zadeklarował, że powodem wyboru szkoły sportowej jako placówki edukacyjnej jego dziecka było to, że w szkole tej jest mniej nauki. Do rzadko wskazywanych motywów na- leżało również stwierdzenie, że rodzice posłali dziecko do szkoły sportowej dlatego, że w młodości chcieli być jej uczniem, ale nie mieli takiej możliwości. Bio- rąc pod uwagę, że wcześniejsze rozważania pokazały, że rodzice rzadziej niż sami uczniowie myśleli przed rozpoczęciem edukacji o wyborze oddziału sportowego dla ich dzieci, warto przyjrzeć się kwestii motywacji uczniów do chęci uczestnictwa w rynku edukacji sportowej. Każdy uczeń miał do wyboru dowolną liczbę odpowiedzi z dostępnej kafeterii. Uczniowie podali kilka powodów do tego, że chcieli być uczestnikami rynku edukacji sportowej: po pierwsze, fakt, że w szkole mogą poznawać różne dyscypliny sportowe (blisko 95% wskazań), po drugie to, że szkoły sportowe organizują wyjazdy w okresie letnim i zimowym (blisko 94%

wskazań), po trzecie zdaniem uczniów szkoła sportowa pomaga im dbać o zdrowie, poprawiać ich kondycję fi zyczną oraz sprzyja osiąganiu sukcesów sportowych (po 93% wskazań). Kolejnymi ważnymi powodami wskazanymi przez 92%

respondentów jest fakt, że szkoła sportowa uczy pewności siebie i pozwala na udział w zawodach sportowych. Wyniki te potwierdzają wcześniej przedstawione wnioski, że dla uczniów w uprawnianiu sportu ważne są nie tylko motywy we- wnętrzne, lecz także i zewnętrzne. Najważniejsze jest jednak to, że zarówno dla dzieci, jak i rodziców podobne motywy są przyczyną wyboru szkół sportowych.

Obie grupy wskazały na następujące motywacje do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej. Są to kolejno: poprawa kondycji fi zycznej oraz możliwość udziału w zorganizowanych wyjazdach letnich i zimowych. Szczegółowe wyniki dotyczące motywacji do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej zarówno z perspektyw uczniów — młodych konsumentów, jak i ich rodziców zaprezentowane zostały w tabelach 4 i 5.

(14)

Tabela 4. Motywacje do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej — perspektywa uczniów Motywacje — perspektywa młodych konsumentów Liczebność / %

Jest w niej dużo zajęć sportowych Liczebność 160

% 91,4

Szkoła dba o moje zdrowie Liczebność 163

% 93,1

W tej szkole mogę poznawać różne dyscypliny sportowe Liczebność 166

% 94,9

W szkole/klasie sportowej jest więcej lekcji WF niż w zwykłej szkole Liczebność 147

% 84,0

Szkoła pozwala mi na udział w zawodach sportowych Liczebność 161

% 92,0

Szkoła ta daje mi dużo radości Liczebność 160

% 91,4

Szkoła ta uczy dyscypliny Liczebność 143

% 81,7

Szkoła ta uczy pewności siebie Liczebność 162

% 92,6

Szkoła pozwala na ćwiczenie pod okiem trenera Liczebność 144

% 82,3

W szkole tej mogę poprawić swoją kondycję fi zyczną Liczebność 163

% 93,1

W szkole tej mam szansę należeć do drużyny Liczebność 152

% 86,9

Szkoła ta daje szansę na zaimponowanie rówieśnikom Liczebność 127

% 72,6

Szkoła ta pozwala mi osiągać sukcesy sportowe Liczebność 163

% 93,1

Dobrze przygotowuje mnie do egzaminu szóstoklasistów Liczebność 147

% 84,0

W szkole tej mogę przygotowywać się do bycia zawodowym sportowcem Liczebność 138

% 78,9

Jest to szkoła lubiana przez rodziców Liczebność 137

% 78,3

Szkoła organizuje wyjazdy w okresie letnim i zimowym Liczebność 164

% 93,7

(15)

Tabela 5. Motywacje do bycia konsumentem rynku edukacji sportowej — perspektywa rodziców Motywacje – perspektywa rodziców Liczebność / %

W szkole jest dużo zajęć sportowych Liczebność 97

% 76,4

Szkoła znajduje się blisko domu Liczebność 64

% 50,4

Szkoła słynie z dobrej opinii Liczebność 67

% 52,8

Szkoła dba o zdrowie mojego dziecka Liczebność 68

% 53,5

W tej szkole dziecko poznaje różne dyscypliny sportowe Liczebność 75

% 59,1

W szkole/klasie sportowej jest więcej lekcji WF niż w zwykłej szkole Liczebność 81

% 63,8

Szkoła zachęca dzieci do interesowania się sportem Liczebność 95

% 74,8

Szkoła daje szanse na udział dzieci w zawodach sportowych Liczebność 95

% 74,8

Szkoła daje dzieciom dużo radości Liczebność 73

% 57,5

Szkoła uczy dzieci dyscypliny Liczebność 89

% 70,1

Szkoła uczy dzieci pewności siebie Liczebność 88

% 69,3

Szkoła pozwala na ćwiczenie pod okiem trenera Liczebność 106

% 83,5

Jest to szkoła/klasa, w której chciało się uczyć moje dziecko Liczebność 82

% 64,6

W szkole dziecko poprawia swoją kondycję fi zyczną Liczebność 104

% 81,9

W szkole dziecko ma szansę należeć do drużyny Liczebność 69

% 54,3

Szkoła daje dzieciom satysfakcję Liczebność 60

% 47,2

Szkoła ta daje mojemu dziecku szansę na zaimponowanie rówieśnikom Liczebność 31

% 24,4

(16)

W szkole tej moje dziecko ma szansę osiągać sukcesy sportowe Liczebność 76

% 59,8

W szkole tej moje dziecko może za darmo korzystać z zaplecza sportowego Liczebność 73

% 57,5

W szkole tej moje dziecko może przygotowywać się do bycia zawodowym sportowcem

Liczebność 44

% 34,6

Jest to szkoła lubiana przez rodziców Liczebność 48

% 37,8

Posłanie dziecka do szkoły/klasy sportowej to inwestycja na przyszłość Liczebność 62

% 48,8

Jest to szkoła/klasa, do jakiej chciałam/chciałem chodzić w młodości, ale nie miałam/miałem takiej możliwości

Liczebność 17

% 13,4

W szkole jest dużo zajęć pozalekcyjnych Liczebność 43

% 33,9

W szkole jest mniej nauki niż w innych szkołach Liczebność 0

% 0

W szkole jest więcej nauki niż w innych szkołach Liczebność 22

% 17,3

Dziecko spędza w niej dużo czasu Liczebność 41

% 32,3

Szkoła organizuje dzieciom wyjazdy w okresie letnim i zimowym Liczebność 101

% 79,5

Szkoła wymaga zaangażowania rodziców w życie dziecka Liczebność 54

% 42,5

Zakończenie

Niniejszy artykuł miał na celu zaprezentowanie wrocławskiego rynku usług edukacji sportowej na poziomie szkół podstawowych, a także przedstawienie naj- ważniejszych wniosków dotyczących motywacji uczniów oraz ich rodziców do tego, by stać się konsumentem w tym świecie. Całość stanowi wycinek szerszych badań i analiz, w których udział wzięły trzy wrocławskie placówki: Sportowa Szkoła Podstawowa nr 46 im. Polskich Olimpijczyków, Sportowa Szkoła Podsta-

(17)

wowa nr 72 im. Władka Zarembowicza oraz Szermiercza Sportowa Szkoła Pod- stawowa nr 85, a w nich łącznie 12 oddziałów klas sportowych. W oparciu o prze- prowadzone badanie z wykorzystaniem kwestionariuszy ankiety skierowanych do uczniów trzech wrocławskich sportowych szkół podstawowych oraz ich rodziców dokonałam ilościowej analizy, która pozwoliła mi na wyciągnięcie wniosków. Je- den, osobiście dla mnie najważniejszy, pokazuje, że aktywność fi zyczna i sport od- grywają w życiu dzieci dużą rolę. To sprawia, że rynek edukacji sportowej staje się miejscem kształtowania nowych zachowań konsumenckich. Młodzi ludzie sami chcą być konsumentami tego rynku, a ich działania często stanowią przykład dla mniej aktywnych rodziców. Dla obu grup sport jest ważnym elementem życia. Za- równo dzieci, jak i ich rodzice dostrzegają zalety aktywnego stylu życia, a funkcjo- nowanie rynku edukacji sportowej sprzyja jego realizowaniu. W kręgu głównym przyczyn tego, że uczniowie chcą być konsumentami rynku edukacji sportowej, było to, że uczniowie w szkole mogą poznawać różne dyscypliny sportowe oraz że szkoła sportowa pomaga im dbać o zdrowie i poprawia ich kondycję fi zyczną.

Podobny sposób myślenia zaprezentowali rodzice, dla których głównymi motywami wewnętrznymi do skorzystania z usług rynku edukacji sportowej było to, że umożliwia on poprawę kondycji fi zycznej oraz że szkoła sportowa organizuje dzieciom wyjazdy w okresie letnim i zimowym, a także zapewnia różnorodność wyboru zajęć sportowych. Uważam, że dane pokazujące rozwój i specyfi kę tego rynku zachęcają do jego dalszych obserwacji nie tylko w dziedzinie związanej z so- cjologią edukacji, ale również w kategoriach zachowań konsumenckich w sporcie.

Bibliografi a

Informacja o wynikach kontroli wychowanie fi zyczne i sport w szkołach publicznych, http://bip.mg.gov.

pl/fi les/upload/9853/Wychowanie%20fi zyczne%20i%20sport%20w%20szko%C5%82ach%20 publicznych.pdf [dostęp: 15.09.2013].

Matt J., Psychologia sportu, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk 2003.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 lipca 2002 roku w sprawie warunków tworzenia, organizacji oraz działania klas i szkół sportowych oraz szkół mistrzostwa sportowego (Dz.U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1078), http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_pr_1997- 2006/rozp_174.php?wrapper=test [dostęp: 30.05.2012].

Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 roku w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. z 2004 r. Nr 26, poz. 232), http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_

pr_1997-2006/rozp_275.php?wrapper=test [dostęp: 30.05.2012].

Sługocka M., Wykaz szkół podstawowych sportowych i szkół podstawowych z klasami sportowymi — rok 2011/2012, Wydział Edukacji Urzędu Miasta Wrocław, Wrocław 2011.

Żeby Polska się nie turlała, http://www.sport.pl/wfzklasa/1,133814,14539028,Zeby_Polska_sie_nie_

turlala.html [dostęp: 15.09.2013].

(18)

Motivation for being a consumer of sports education market.

The case of primary sports schools in Wrocław

Summary

Th e 21st century is the time of beauty, youth and physical activity, which becomes the major element of a lifestyle. Everyone at every age uses sport and recreation to maintain well being, good health and to keep fi t. Being fi t assures the ability to maintain the pace of life in the modern world. From this point of view, it became important to socialize and educate children and youth in such a way so that they would be able not only to cope with labour market, gathering goods and knowledge, but to spend time actively. Th is was one of the reasons why sports schools were estab- lished. Th eir major purpose is to form habits of spending time actively, practising sports and leading a healthy lifestyle through life.

In my research I tried to fi nd out what the motivation for being a consumer of sports education system is both from the parent’s as well as the children’s perspective. Th e purpose of this paper is to present the characteristics of sport education market in Wroclaw at the primary school level and the motivation of pupils and their parents to be members of this market. In my research I took into consideration three schools: Sportowa Szkoła Podstawowa nr 46 im. Polskich Olimpijczyków, Spor- towa Szkoła Podstawowa nr 72 im. Władka Zarembowicza and Szermiercza Sportowa Szkoła Pod- stawowa nr 85. Overall 12 units of sports classes were analysed. On the basis of my research (based on questionnaires) directed to pupils of these classes and their parents, I conducted a quantitative analysis, which allowed me to draw the presented conclusions.