Sprawiedliwa Transformacja Energetyczna

Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie ENERGETAB 2021

Sprawiedliwa

Transformacja Energetyczna

– charakter, kierunki i konsekwencje wielkiej zmiany

Prof. dr hab. Irena Jędrzejczyk Katedra Zarządzania Wydział Zarządzania i Transportu e-mail: ijedrzejczyk@ath.bielsko.pl

AGENDA

Wprowadzenie

1. Transformacja energetyczna jako element globalnej polityki Zielonego Ładu

2. Wdrożenie wspólnego rynku energii w UE 3. Fundusz Sprawiedliwej Transformacji

4. Limity i handel emisjami jako narzędzie dyscyplinujące

5. Rola TGE w realizacji polityki redukcji CO2

Zakończenie_

Sprawiedliwa transformacja energetyczna

Thomas Stearns Eliot (1888 – 1965)

- długoletni pracownik banku Lloyds’a w Londynie

- wydawca, poeta i pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury ZIEMIA JAŁOWA: „nadchodzi czas posuchy, czas cywilizacji wyczerpanej, skazanej na zagładę. Katastrofę mogą przetrwać tylko nieliczne, najlepiej przystosowane zwierzęta (szczur) i rośliny (kaktus)”

PRÓZNI LUDZIE: ”świat kończy się nie z hukiem, ale ze skowytem”

„Świat jest pełen niesprawiedliwoŚci.

Bankier może napisać źle poemat i nic.

A niech tylko poeta spróbuje wypisać źle czek …”

Sprawiedliwa transformacja energetyczna

Redukcja CO2 jest kluczowym zagadnieniem klimatycznym na świecie

Cele klimatyczne są kluczowe w globalnej Polityce Zielonego Ładu

Metody dążenia

do neutralności klimatycznej wg UNFCCC

• Ograniczyć spożycie mięsa

• Ograniczyć korzystanie z transportu indywidualnego: na rzecz

publicznego transportu,

• Nie korzystać z węgla

• Nie używać plastikowych toreb, butelek etc.

• Recykling odpadów

• Pić wodę z kranu_

STOP CO2

Ograniczanie sektorów gospodarczych

• Rolnictwa w zakresie hodowli zwierząt

• Przemysłu ciężkiego

poprzez całkowitego zaniechanie finansowania nowych inwestycji przez banki i udzielania pomocy publicznej dla tzw. brudnych przemysłów

• Przemysłów wydobywczych w ramach dekarbonizacji

• Tradycyjnego transportu

na rzecz innych form mobilności_

Sprawiedliwa transformacja energetyczna

w Europie

Unia Europejska buduje

wspólnotowy rynek energii!

_

Redukcja CO2 jest kluczowym zagadnieniem

klimatycznym w polskiej Polityce Zielonego Ładu

Niestety Polska ma jeden z najwyższych w Europie wskaźników emisji dwutlenku

węgla w stosunku do wyprodukowanej energii elektrycznej (1 kWh)

W dotychczasowej historii systemu EU ETS w okresach 2005-2007 oraz 2008-2012 uprawnienia do emisji przyznawane były bezpłatnie, natomiast sprzedaż aukcyjna była wyjątkiem.

Przepisy dyrektywy 2003/87/WE pozwalały państwom członkowskim UE w I oraz II okresie EU ETS na sprzedaż uprawnień za pośrednictwem aukcji, ale były to niewielkie wielkości - maksymalnie do: odpowiednio 5% i 10% przyznanych uprawnień.

Z powyższej możliwości w okresie 2008-2012 skorzystało 10 państw członkowskich UE, tj.: Niemcy, Wielka Brytania, Węgry, Holandia, Austria, Irlandia, Litwa, Grecja, Czechy oraz Polska.

POLSKA sprzedała swoja część uprawnień do emisji CO2 (EUA) pochodzącą z

niewykorzystanej rezerwy na projekty JI. W sumie, podczas dwóch rund sesji aukcji w dniach 2 i 23 kwietnia 2013 r., Polska sprzedała za pośrednictwem internetowej Platformy aukcyjnej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 210 417 uprawnień do emisji CO2 (tzw. uprawnień EUA)_

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/87/WE z 2003 r.

zwana dyrektywą EU ETS

a Protokół z Kioto

1) definiuje pojęcie odnawialnych źródeł energii

2) określa cele dla państw członkowskich do 2020 r. w zakresie

- udziału energii z OZE danego kraju w ogólnym zużyciu energii brutto / w bilansie energii finalnej

- oszczędności energii elektrycznej - efektywności energetycznej

3) nakazuje transfery energii z OZE przez kraje, którym nie udało się celu energetycznego osiągnąć z krajów, które wypracowały nadwyżkę ponad założony cel

Cel dla Polski to osiągnięcie w roku 2020 udziału 15% energii z OZE (dla innych aż 20%) – czy sprawiedliwie?

Wedle szacunków Najwyższej Izby Kontroli cel ten nie został osiągnięty! (Uwaga: rozliczanie roku 2020 nie zostało jeszcze zakończone i nadal trwa)

Polska stanie

przed koniecznością transferu energii

Szacowany koszt transferu dla Polski to 8 mld zł

czy sprawiedliwie?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady

2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 zmieniająca dyrektywę EU ETS

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009

Cele na rok 2020

Odnawialne źródło energii = OZE

Odnawialne, niekopalne źródła energii obejmują:

- energię wiatru

- promieniowanie słoneczne

- energię geotermalną hydrotermalną - hydroenergię

- energię fal, prądów i pływów morskich - energię z biomasy

- energię z biogaz

- energię z biogazu rolniczego - energię z biopłynów_

Lista OZE nie obejmuje energii jądrowej!

czy sprawiedliwie?

Czy budowa elektrowni jądrowych uchroni kraj nie osiągający wspólnotowych celów energetycznych przed koniecznością transferów

?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009

Źródła zaliczone do OZE

Polityka UE w zakresie redukcji CO2

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 2015 r. ws zmiany systemu handlu uprawnieniami

Unia Europejska konsekwentnie dążyła i dąży do ograniczania emisji CO2 (i innych gazów cieplarnianych).

W 2015 r. Parlament Europejski przyjął dyrektywę ograniczającą podaż uprawnień do emisji CO2, która weszła w życie w 2018 r.

Doprowadziło to do szybkiego wzrostu cen uprawnień a w konsekwencji cen energii elektrycznej na rynku hurtowym.

Państwo czasowo zablokowało wzrost cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych poprzez następujące rozwiązania ustawowe:

- zmniejszenie podatku akcyzowego z 20,-zł/MWh do 5,-zł /MWh - obniżenie stawek opłaty przejściowej

- mechanizm utrzymania cen energii elektrycznej z I półrocza 2018 r. do końca 2019 r. przy jednoczesnej wypłacie utraconych przychodów przedsiębiorstwom obrotu.

Ogółem koszty wdrożenia ustawy wyniosły blisko 24 mln zł. Natomiast koszty finansowe poniesione przez trzy spółki obrotu stanowiły blisko 47 mln zł.

Koszt wypłat z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny wyniósł 4,5 mld zł.

czy sprawiedliwie?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady

z 2015 roku ws zmiany systemu handlu uprawnieniami.

Wzrost cen uprawnień do emisji CO2

• 5 lipca 2021 roku ceny na rynku uprawnień EUA (rynek wtórny spot) osiągnęły poziom najwyższy w historii, tj. cenę 57,77 euro/EUA (5 lipca).

• Publikacja pakietu „Fit for 55” 14 lipca spowodowała nieznaczną zwyżkę cen do 53,28 euro. Do 23 lipca trwała realizacja zysków, na skutek której uprawnienia spadły do poziomu poniżej 51 euro.

• Bardzo mocnym wsparciem dla cen były wzrosty cen gazu, które są dodatnio z nimi skorelowane.

6 lipca nastąpiła wyprzedaż, w wyniku której uprawnienia straciły na wartości blisko 4 euro.

Zmiany systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2 POLSKI ŚLAD WĘGLOWY

Zmiany najbardziej obciążające elektrownie węglowe i gazowe

III okres obrotu uprawnieniami 2013 - 2020

Komisja Europejska szacuje, że w minionym właśnie okresie rozliczeniowym 2013-2020 państwa członkowskie UE za

pośrednictwem aukcji sprzedały ok. 50% przyznanej im puli uprawnień.

Reszta uprawnień była rozdzielana bezpłatnie pomiędzy:

- energochłonne sektory przemysłu (narażone na zjawisko tzw.

ucieczki emisji),

- pozostałe sektory przemysłu (wg zasady stopniowego odchodzenia od przydziałów bezpłatnych),

- a także sektor elektroenergetyki w niektórych państwach członkowskich, w tym w Polsce, kwalifikujący się do objęcia derogacją (art. 10c dyr. 2009/29/WE)_

Platformy aukcyjne

Zgodnie z rozporządzeniem aukcyjnym sprzedaż uprawnień powinna odbywać się na jednej zharmonizowanej platformie aukcyjnej, jednak istnieje możliwość odstępstwa od powyższej zasady i sprzedaży uprawnień jako państwo z grupy „opt-out” na

oddzielnej platformie aukcyjnej.

Z takiej możliwości skorzystały Niemcy, Wielka Brytania (przed brexitem) oraz Polska. Obecnie tylko dwie platformy aukcyjne prowadzą sprzedaż uprawnień w drodze aukcji

– Europejska Giełda Energii EEX z siedzibą w Lipsku wygrała kontrakt na

organizację aukcji wspólnotowej (w tej chwili korzysta z niej 24 państw UE oraz Polska)

- oraz aukcji niemieckiej,

- giełda ICE/ECX z siedzibą w Londynie prowadzi aukcję dla Wielkiej Brytanii.

Polska, jako państwo z grupy „opt-out”, do czasu wyłonienia docelowej platformy realizuje sprzedaż uprawnień za pośrednictwem giełdy EEX.

_

Platformy aukcyjne

IV okres obrotu uprawnieniami 2021 - 2030

Przypadający na lata 2021-2030 czwarty okres rozliczeniowy, podzielono na dwa podokresy:

- lata 2021-2025 - oraz 2026-2030

Dla obu okresów będzie określany malejący przydział uprawnień.

Wprowadzono zasady dostosowania benchmarków do postępu technologicznego.

Zmieniono zasady dotyczące sektorów narażonych na zjawisko ucieczki emisji (zmieniono listę sektorów, która to lista będzie obowiązywać przez 10 lat).

Dodano preferencje dla ogrzewania komunalnego).

Minister właściwy do spraw klimatu ogłosił wykaz instalacji wraz z ostateczną liczbą

uprawnień do emisji przydzieloną na lata 2021-2025, zgodnie z art. 26e ust. 3 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U.

z 2021 r. poz. 332 i 1047).

Wydanie uprawnień do emisji na rachunki instalacji w rejestrze Unii w okresie 2021-2030 odbywało się będzie na podstawie art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, z którego to przepisu wynika, iż wydanie uprawnień do emisji nastąpi po ogłoszeniu przez Ministra

właściwego do spraw klimatu _

EUROPEJSKI ZIELONY ŁAD

A Wielki Program Inwestycyjny

Wielki Program Inwestycyjny 2021 -2027

na rzecz Zrównoważonej Europy

1) zrównoważone środowiskowo inwestycje o wartości około 1 bln euro

2) mechanizm i fundusz sprawiedliwej transformacji – większe wyzwania wobec krajów rozwiniętych niż rozwijających się, pomoc dla krajów rozwijających się.

Polska uznana za kraj rozwinięty.

3) dodatkowe źródła finansowania-w ramach Funduszu Spójności, Europejskiego Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji, programu „Horyzont Europa”, programu LIFE i innych;

4)gwarancje unijne dla grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) i innych

partnerów,co ma im umożliwić finansowanie większej liczby projektów oraz projektów o wyższym ryzyku

5) środki z funduszu innowacyjnego i funduszu modernizacyjnego, niebędących częścią budżetu UE, a pochodzących z dochodów z europejskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2_

Programu InvestEU

dlaZielonego Ładu

CZY TRANSFORMACJA BĘDZIE SPRAWIEDLIWA?

Został stworzony specjalny Mechanizm

Sprawiedliwej Transformacji. Opiera się on na trzech filarach. I filar będzie zapewniał

finansowanie przede wszystkim w formie dotacji, natomiast filary II i III będą

realizowane poprzez InvestEU i instrument pożyczkowy Europejskiego Banku

Inwestycyjnego. Będą przyczyniały się do

realizacji projektów publicznych i prywatnych.

I filar Sprawiedliwej Transformacji

•

Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji

Fundusz będzie dysponował budżetem 40 mld euro. Ta kwota odpowiada środkom przeznaczonym na wsparcie krajów UE w procesie transformacji. 10 mld euro

ma pochodzić ze środków budżetowych UE. Pozostałe środki to zewnętrzne dochody przeznaczane na

określony cel pochodzące z Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy. Polska może liczyć na wsparcie FST do kwoty 3,5 mld euro. Połowa środków, czyli 1,75 mld euro ma być dostępne dla Polski od

początku funkcjonowania FST.

II filar Sprawiedliwej Transformacji

•InvestEU

Budżet programu wynosi 1,8 mld euro. Środki te zostaną przeznaczone na cele sprawiedliwej transformacji. InvestEU będzie wspierał

inwestycje realizowane nie tylko na obszarach objętych sprawiedliwą transformacją, ale także w innych regionach, pod warunkiem, że

projekty te przyniosą korzyści obszarom

objętym transformacją.

III filar Sprawiedliwej Transformacji

•Instrument pożyczkowy Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI)

Instrument obejmie 1,5 miliarda euro dotacji z budżetu UE i do 10 miliardów euro pożyczek ze źródeł własnych Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Instrument

umożliwi zmobilizowanie do 25–30 mld euro inwestycji w celu pomocy terytoriom i regionom najbardziej

dotkniętym przejściem na gospodarkę neutralną dla klimatu, przy czym priorytetowo traktować będzie te, które mają mniejszą zdolność do radzenia sobie z

kosztami.

+15%

+15%

Information descriptor Can appear below

the numbers

We must work to significantly reduce the risk of climate change by cutting emissions through the delivery of sustainable energy that is affordable enough to allow

Europe's businesses and citizens to benefit from global competition.

The essence of a 2030 framework on climate & energy:

Targets

Instruments

Security of supply and competitiveness

Effort Sharing

Legally binding complementary targets on emissions reductions (-55%), energy savings (-40%), and renewable energy (45%) set at EU level and effort shared among Member States

The EU Emissions Trading Scheme must be fixed to ensure it drives decarbonisation and the internal energy market completed in order to maximise EU wide potential of renewable energy and energy savings

Cannot only be considered through the prism of energy prices, but must focus on overall productivity by prioritising skills, research, and

innovation. The development of the EU's energy system must also focus on the least risky decarbonisation options.

The current effort sharing framework must also be reformed to ensure all member states deliver domestic emissions reductions through energy savings and renewable energy._

What Is Emissions Trading?

What options are most cost-effective?

Company A can reduce 1000 tons CO

E at

$2/ton = $2000

Company B can reduce 1000 tons CO

E at $6/ton

= $6000

Company A - Seller Company B - Buyer

1000 tons CO

E at $4/ton

= $4000

SELL BUY

$2000 Profit $2000 Savings

POLAND

Rola Towarowej Giełdy Energii

w obrocie energią i w obrocie emisjami CO2

• 17 czerwca 2021 roku uruchomiono projekt Interim Coupling (ICP), zakładający połączenie energetyczne granic krajów 4M MC, tj. Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii, z obszarem rynkowym Multi-Regional Coupling (MRC), w którym uczestniczy także Polska.

• Proces market coupling na rynku dnia następnego, którego integralną częścią jest Towarowa Giełda Energii, został poszerzony o nowe połączenia, tj. z Niemcami, Czechami i Słowacją. Dotychczas międzysystemowy handel energią na TGE możliwy był jedynie ze Szwecją i Litwą.

Przedsięwzięcie miało na celu połączenie energetyczne granic państw 4M MC

(Czechy, Rumunia, Słowacja, Węgry) z obszarem Multi-Regional Coupling (MRC) poprzez wprowadzenie przydziału przepustowości na zasadzie implicit w oparciu o wyznaczanie zdolności przesyłowych netto (NTC--based) na sześciu granicach (PL- DE, PL-CZ, PL-SK, CZ-DE, CZ-AT, HU-AT). Dzięki osiągniętej w ten sposób integracji możliwe jest funkcjonowanie jednolitego mechanizmu łączenia rynków dnia następnego w 23 krajach Europy.

Towarowa Giełda Energii SA

• Izba Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii

• Gaz- System SA

• Izba Gospodarcza Gazownictwa

• Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych SA

• Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej

• Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych

• Stowarzyszenie Energii Odnawialnej

• Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie

• Towarzystwo Obrotu Energią

• Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki – Konfederacja Lewiatan

Non ETS

Pakiet energetyczno-klimatyczny wprowadził do prawodawstwa unijnego kompleksowe rozwiązania dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych na terenie Unii Europejskiej, zarówno w EU ETS (na poziomie instalacji), jak i w sektorach non-ETS (na poziomie kraju).

Pod pojęciem non-ETS rozumie się tę część krajowych emisji gazów cieplarnianych, które nie są objęte systemem EU ETS. Do emisji non-ETS zalicza się następujące sektory:

• transport,

• rolnictwo,

• odpady,

• emisje przemysłowe poza ETS,

• sektor komunalno-bytowy z budynkami, małymi źródłami, gospodarstwami domowymi, usługami itp.

Wielkość emisji zaliczanych do non-ETS jest w Polsce mniej więcej podobna do wielkości emisji w EU ETS, natomiast w całej Unii Europejskiej udział emisji non-ETS

stanowi ok. 55% wielkości emisji całkowitej

Non ETS

Zgodnie z ESR Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2018/842,

Polska jest zobowiązana do redukcji emisji gazów cieplarnianych z sektorów non-ETS do 2030 r. o 7% względem poziomu w 2005 r.

Przełomowy rok 2021

Rok 2021 – działania prawodawcze z COP26 w tle (26-ta Konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu) W programie prac na 2021 r. priorytetem KE jest rewizja unijnego

prawodawstwa w zakresie klimatu i energii oraz szereg inicjatyw ustawodawczych.

Przedstawiono plany:

- reformy systemu handlu emisjami (ETS)

- oraz utworzenia mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM).

Zmianie służącej realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu mają ulec liczne dyrektywy, w tym dotycząca wykorzystania odnawialnych

źródeł energii, poprawy efektywności energetycznej, a także trzeci pakiet energetyczny i różne rozporządzenia energetyczne.

By podkreślić wagę Europejskiego Zielonego Ładu jako strategii rozwoju całej UE, kolejne pakiety legislacyjne KE w 2021 r. będą dotyczyć gospodarki o obiegu zamkniętym, bioróżnorodności i środowiska oraz mobilności._

Fit for 55

Zgodnie z propozycją Komisji Europejskiej

Rada Europejska w grudniu 2020 r.

zatwierdziła zwiększone cele UE w zakresie redukcji emisji

netto CO2 do 2030 r.

– do 55% w porównaniu z 1990 r.

.

_

Fit for 55

Pytanie o koszty, związane z nowym unijnym pakietem klimatycznym

"Fit for 55„, w tym koszty społeczne?

PGE apeluje o złagodzenie kosztów transformacji energetycznej poprzez

uwzględnienie pewnych postulatów w ramach reformy unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (EU ETS).

• Osiągnięcie wyższego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych w UE na poziomie co najmniej 55 proc. wymaga w Polsce przeprowadzenia inwestycji o wartości 136 mld euro.

• Po uwzględnieniu wszystkich dostępnych środków lukę inwestycyjną w Polsce oszacowano na aż 93 mld euro.

• Finalny kształt reformy systemu EU ETS będzie rozstrzygał się w ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy.

_

„Polska net-zero 2050: Mapa drogowa osiągnięcia wspólnotowych celów polityki klimatycznej dla Polski do 2050 r.”.

Wdrożenie na szeroką skalę technologii BECSS, CCS i CCU, elektryfikacja przemysłu, wykorzystanie wodoru, ekspansja elektromobilności oraz zmiany strukturalne w sektorze rolnictwa.

• Technologia "Bioenergy with Carbon Capture and Storage„

• Technologia zwana sekwestracją dwutlenku węgla wychwytywania i geologicznego składowania dwutlenku węgla (CCS)

• technologia CCU (Carbon Capture Utilization) wychwytywanie ze spalin magazynowanie i utylizacja (testowana – TAURON)

CCU ma na celu wykorzystanie wychwyconego dwutlenku węgla oraz jego konwersji na inne substancje lub produkty (np. tworzywa sztuczne, beton, biopaliwo).

_

climatecake.pl

Na stronie climatecake.pl zostały zaprezentowane wyniki analizy pt. „Polska net- zero 2050: Mapa drogowa osiągnięcia wspólnotowych celów polityki klimatycznej dla Polski do 2050 r.”.

- możliwości przejścia do gospodarki neutralnej klimatycznie w Polsce zgodnie z celami polityki klimatycznej zadeklarowanymi w Europejskim Zielonym Ładzie - konieczność transformacji sektorowej obejmującej wszystkie sektory gospodarki,

ze szczegółową analizą energetyki, transportu i rolnictwa.

- wsparcie procesu określania długoterminowych kierunków działania na rzecz budowania neutralnej klimatycznie polskiej gospodarki, szacowanie barier i uwarunkowań,

- a w szczególności wparcie przygotowania krajowej strategii niskoemisyjnej do 2050 r.

- oraz wsparcie poszczególnych gałęzi gospodarki w budowaniu własnych

sektorowych dobrowolnych planów działania na rzecz osiągnięcia unijnego celu neutralności klimatycznej do 2050 r.

_

climatecake.pl

climatecake.pl

„Polska net-zero 2050:

Mapa drogowa osiągnięcia wspólnotowych celów polityki klimatycznej dla Polski do 2050 r.”.

Większość redukcji emisji w Polsce następuje w sektorze energetycznym, lecz rola tego sektora w

wysiłku redukcyjnym maleje w czasie. Sektor ten jest odpowiedzialny za ok. 80% łącznej redukcji do 2030 r. i za 55% łącznej redukcji do 2050 r. (względem 2015 r.).

_

climatecake.pl

Wnioski

1. Nieodwracalność procesu transformacji energetycznej ze względu na zobowiązania międzynarodowe w ramach globalnej polityki Zielonego Ładu

2. Polski rynek energii silnie jest integrowany w jeden wspólnotowy rynek energii w UE (np. Multi-Regional Coupling i 4MC), co skutkuje połączeniem energetycznym granic

3. Mechanizm ETS i non ETS ze względu na poziom skomplikowania może rodzić

opóźnienia w prawodawstwie, niezrozumienie wśród elit politycznych i biznesowych a nawet opór ze względu na wysokie koszty społeczne wśród obywateli

4. Groźne konsekwencje finansowe rodzi brak osiągania celów OZE oraz przekraczanie limitów i błędy w handlu emisjami

5. Pilna potrzeba aktualizacji i doskonalenia dokumentów krajowych dot. energetyki, inwestycji, narodowego planu energii i uzyskania lepszych ocen KE, zwłaszcza tego ostatniego dokumentu

6. Zadbać o stabilne ramy prawne inwestorów producentów innowacyjnych urządzeń związanych z OZE, magazynowaniem energii, technologiami cyfrowymi ,

organizatorów klastrów energii, spółdzielni energetycznych, itp.

Pesymiści są potrzebni światu: gdy optymista wynalazł samolot, pesymista skonstruował spadochron

Borys Pasternak, autor książki „Doktor Żywago”, laureat Nagrody Nobla

Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie

ENERGETAB 2021

Dziękuję Państwu Za uwagę

Prof. dr hab. Irena Jędrzejczyk Katedra Zarządzania Wydział Zarządzania i Transportu e-mail: ijedrzejczyk@ath.bielsko.pl