AKADEMIA WSB w semestrze. dr Jerzy Gąsiorowski, mgr Dariusz Walczak

(1)

AKADEMIA WSB Kierunek studiów: Bezpieczeństwo narodowe

Przedmiot: Przestępczość gospodarcza Profil kształcenia: praktyczny

Poziom kształcenia: studia I stopnia Liczba godzin

w semestrze 1 2 3

I II III IV V VI

Studia stacjonarne

(w/ćw/lab/pr/e)* 18w

Studia niestacjonarne

(w/ćw/lab/pr/e) 14w

JĘZYK PROWADZENIA

ZAJĘĆ Polski

WYKŁADOWCA dr Jerzy Gąsiorowski, mgr Dariusz Walczak FORMA ZAJĘĆ Wykład

CELE PRZEDMIOTU Zapoznanie studenta z przestępczością gospodarczą jako zjawiskiem społecznym i przedmiotem kryminalizacji, charakterystyką przestępczości gospodarczej, zorganizowanej przestępczości gospodarczej i przestępczości podmiotów zbiorowych, rodzajami przestępstw gospodarczych oraz typologią sprawców i prawno-kryminalistycznym aspektem przeciwdziałania i zwalczania

przestępczości gospodarczej.

Odniesienie do efektów uczenia się Opis efektów uczenia się Sposób weryfikacji efektu uczenia się Efekt kierunkowy PRK

WIEDZA

BN_W04 P6S_WK Student zna i rozumie zakres informacji z wybranych zagadnień prawa cywilnego i wybranych zagadnień prawa

gospodarczego;

ocena czy student w dyskusji posługuje się prawidłowo

określonymi pojęciami wykorzystując w tym celu posiadane wiadomości;

BN_W04 P6S_WK Student zna i rozumie zakres zagadnień prawa karnego gospodarczego oraz koncepcji przestępczości gospodarczej;

umie opisać te obszary wiedzy w pracy egzaminacyjnej; ocena czy student podaje przykłady oraz przyczyny występowania przestępczości gospodarczej;

BN_W01 P6S_WG Student zna i rozumie zakres zagrożeń przestępczością gospodarczą, istotę i klasyfikację (rodzaje) przestępstw gospodarczych oraz system zwalczania przestępczości gospodarczej;

dyskusja wokół typologii przestępstw gospodarczych (ocena

zaangażowania); test wiedzy;

UMIEJĘTNOŚCI

(2)

BN_U01 P6S_UW Student potrafi analizować zagrożenia wynikające z przestępczości gospodarczej;

Praca w zespołach; dyskusja po omówieniu zagadnień w ramach prezentowanego materiału i ich rzeczowa krytyka;

BN_U06 P6S_UW Student posiada umiejętność formułowania programów zapobiegania przestępczości gospodarczej;

obserwacja umiejętności argumentacji w dyskusji, formułowania sądów i samodzielnego myślenia;

BN_U04 P6S_UW Student potrafi w sposób klarowny i spójny wypowiadać się na tematy dotyczące zapobiegania przestępczości gospodarczej;

dyskusja wokół konkretnych sytuacji i relacji na przyczynowo-skutkowe oceny, dobór argumentacji;

BN_U010 P6S_UW Student potrafi kształtować właściwe postawy wynikające z analizy i oceny przyczynowo-skutkowej mechanizmów powodujących przestępczość gospodarczą;

obserwacja i charakter wypowiedzi na egzaminie;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE BN_K01 P6S_KK Student jest gotów do pogłębiania

posiadanej przez siebie wiedzy

i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się w zakresie rozumienia roli współpracy międzynarodowej w zwalczaniu przestępczości gospodarczej;

Obserwacja studenta podczas pracy w grupach, jego gotowości do poznawania nowych dziedzin, sposobów uzupełniania nabytej wiedzy;

BN_K04 P6S_KO Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość do podporządkowania się zasadom ogólnym wynikających ze zwalczania przestępczości gospodarczej;

reakcje na podawane przykłady formułowania krytycznych opinii;

Nakład pracy studenta (w godzinach dydaktycznych 1h dyd.=45 minut)**

Stacjonarne

udział w wykładach = 18 udział w ćwiczeniach = przygotowanie do ćwiczeń = przygotowanie do wykładu = 15 przygotowanie do egzaminu = 15 realizacja zadań projektowych = e-learning =

zaliczenie/egzamin = 1 inne (kolokwium) = 2 RAZEM: 51

Liczba punktów ECTS:2

w tym w ramach zajęć praktycznych:

Niestacjonarne udział w wykładach = 14 udział w ćwiczeniach = przygotowanie do ćwiczeń = przygotowanie do wykładu = 17 przygotowanie do egzaminu = 17 realizacja zadań projektowych = e-learning =

zaliczenie/egzamin = 1 inne (kolokwium) = 2 RAZEM: 51

Liczba punktów ECTS: 2

w tym w ramach zajęć praktycznych:

WARUNKI WSTĘPNE Zaliczony przedmiot: Część ogólna prawa karnego i prawa wykroczeń TREŚCI

PRZEDMIOTU Treści realizowane w formie bezpośredniej:

Wybrane zagadnienia z prawa cywilnego: pojęcie i przedmiot prawa cywilnego, elementy stosunku cywilnoprawnego, zdarzenia cywilnoprawnego, pojęcie, rodzaje, nabycie, zmianę, utratę i wykonywanie praw podmiotowych, czynności prawne, ich istota, rodzaje, treść czynności, forma, oświadczenie woli,

(3)

sposoby zawierania umów, instytucja przedstawicielstwa, jego istota i rodzaje, przedawnienie roszczeń, terminy zawite, księgi wieczyste, istota i struktura stosunku zobowiązaniowego, umowy cywilnoprawne.

Wybrane zagadnienia z prawa gospodarczego: pojęcie prawa gospodarczego, obrotu gospodarczego, działalności gospodarczej, zasady prowadzenia działalności gospodarczej, formy prowadzenia działalności gospodarczej, różnice pomiędzy poszczególnymi podmiotami, zasady dotyczące funkcjonowania spółki cywilnej i spółek prawa handlowego, zasady, struktura organizacyjna i zadania dotyczące przedsiębiorstw państwowych, podstawy prawne, struktura, zadania oraz rodzaje spółdzielni, inne formy organizacyjno-prawne uprawnione do prowadzenia działalności gospodarczej, sposoby zakończenia bytu prawnego podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, etapy postępowania upadłościowego, podmioty uprawnione do prowadzenia tego postępowania, podział masy upadłościowej, postępowanie układowe, zabezpieczenia występujące w obrocie gospodarczym, umowy poręczenia, gwarancji i poręczenia bankowego, bankowy zastawu rejestrowego, istota i zasady dotyczące instytucji przewłaszczenia na zabezpieczenie.

Przestępczość gospodarcza: teoretyczne koncepcje przestępczości gospodarczej, istota i klasyfikacja przestępstw gospodarczych, definicja przestępczości gospodarczej, przestępczość gospodarcza w okresie przechodzenia do gospodarki rynkowej, patologia gospodarcza a przestępczość, rozmiar zjawiska, determinanty zjawisk przestępczych, współczesne tendencje przestępczości gospodarczej, skala przestępczości gospodarczej w Polsce i na świecie.

Charakterystyka przestępczości gospodarczej: cechy wyróżniające przestępstwa gospodarcze, różnice pomiędzy przestępstwami gospodarczymi a pospolitymi, przyczyny i skutki przestępstw gospodarczych, symptomy przestępstw gospodarczych, źródła informacji w sprawach o przestępstwa gospodarcze, źródła dowodowe w sprawach o przestępstwa gospodarcze, zakres przedmiotowy i podmiotowy prowadzonych spraw karnych i operacyjno-rozpoznawczych, współpraca z biegłym i konsultantem w sprawach o przestępstwa gospodarcze, charakterystyka sprawców przestępstw gospodarczych, identyfikacja i wstępne typowanie sprawców przestępstw gospodarczych.

Wybrane oszustwa gospodarcze: charakterystyka systemu gospodarczego w Polsce, weryfikacja legalności prowadzonej działalności gospodarczej, sposoby weryfikacji dokumentacji finansowo- księgowej podmiotu gospodarczego, kwalifikacja stanów faktycznych wybranych oszustw gospodarczych na przykładach wyłudzeń handlowych, konsumenckich, telekomunikacyjnych oraz nielegalnego pośrednictwa pracy, a także przestępstw towarzyszących takich jak np. nadużycie zaufania, rozróżnianie mechanizmów sprawczych oszustw gospodarczych, rozróżnianie sposobów działania (modus operandi) sprawców oszustw gospodarczych, źródła i sposoby uzyskania informacji, dokumentowanie uzyskanych informacji, analizowanie informacji i wnioskowanie co do dalszego sposobu i kierunku prowadzenia czynności, typowanie źródeł informacji służących weryfikacji lub pogłębianiu wiedzy operacyjnej, źródła dowodowe, powoływanie biegłych i konsultantów, ograniczenia w dostępie do informacji wynikające z tajemnicy handlowej i tajemnicy przedsiębiorstwa, zakres i tryb współpracy z policją oraz podmiotami kontrolującymi działalność gospodarczą, ocena kompletności zebranego materiału i jego przydatności w przyszłym procesie karnym.

Charakterystyka innych kategorii przestępstw gospodarczych: przestępstwa menedżerskie, przestępstwa na szkodę przedsiębiorców ubezpieczeniowych, przestępstwa w obrocie bankowym i kapitałowym, przestępstwa związane z wykorzystaniem kart płatniczych, przestępstwo „prania brudnych pieniędzy”, przestępstwa związane z funkcjonowaniem dotacji i funduszy celowych, przestępczość na szkodę finansowych interesów Unii Europejskiej, przestępstwa komputerowe, przestępstwa przeciwko własności intelektualnej i przemysłowej, wybrane przestępstwa przeciwko środowisku, wybrane przestępstwa związane z farmaceutykami, przestępczość podatkowa, Przestępczość celna i transgraniczna, przestępczość związana z zamówieniami publicznymi, korupcyjna gospodarcza, przestępstwa w sferze przekształceń własnościowych, wrogie przejęcia przedsiębiorstw, zagarnięcia mienia społecznego, przestępczość na szkodę konsumentów, przestępstwa na szkodę środowiska, zjawisko „szarej strefy”,

(4)

przestępstwa podmiotów zbiorowych.

Struktura i uwarunkowania zorganizowanej przestępczości gospodarczej: tendencje rozwojowe zorganizowanej przestępczości gospodarczej, związki przestępstw gospodarczych i pospolitych w zorganizowanych formach przestępczości, implikacje polityczne zorganizowanej przestępczości gospodarczej.

Kryminalizacja przestępczości gospodarczej: podstawowe problemy prawa karnego gospodarczego, pozakarne środki przeciwdziałania przestępczości gospodarczej.

Rola organów ścigania i innych podmiotów instytucjonalnych (w tym też prywatnych detektywów, prywatnych służb ochrony) w zwalczaniu i zapobieganiu przestępczości gospodarczej: rozumienie mechanizmów zwalczania przestępczości, analizowanie zagrożeń przestępczością, formułowanie programów zapobiegania przestępczości, rozumienia roli współpracy międzynarodowej w zwalczaniu przestępczości gospodarczej.

Treści realizowane w formie e-learning: nie dotyczy LITERATURA

OBOWIĄZKOWA • P. Łabuz, I. Malinowska, M. Michalski (red.), Przestępczość gospodarcza. System zwalczania, wyd.

Difin, 2020.

• P. Łabuz, I. Malinowska, M. Michalski (red.), Przestępczość gospodarcza. System zwalczania, część II, wyd. Difin, 2021.

• P. Łabuz, I. Malinowska, M. Michalski, T. Safjański (red.),Przestępczość gospodarcza. Istota zjawiska. Zasady odpowiedzialności, mechanizmy przestępcze i metody działania sprawców,wyd.

C.H. Beck, 2018.

• J. Gąsiorowski, Przestępczość gospodarcza jako zagrożenie bezpieczeństwa ekonomicznego państwa [w:] „Kultura bezpieczeństwa. Potrzeby i uwarunkowania. Tom II. Bezpieczeństwo współczesnego człowieka” [Praca poświęcona Profesorowi Marianowi Cieślarczykowi] (red.

naukowa M. Minkina, A. Filipek, J. Ważniewska), wyd. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Siedlce 2016.

• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.).

• Ustawa z dnia 20.05.1971 r. Kodeks wykroczeń, (T .j. Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275, z późn. zm.).

LITERATURA

UZUPEŁNIAJĄCA • Rafał Płókarz Bartłomiej Iwanowicz Tomasz Iwanowicz Piotr Majewski Grażyna Voss Karol Wojtczak, Przestępczość finansowa. Tom 1. Bankowość, ubezpieczenia, przedsiębiorstwa, Wydawca: Difin, 2020.

• K. Nitkowski, Przestępstwa w obrocie gospodarczym, Warszawa, 2019.

• A. Kilińska-Pękacz, A. Kubanek (red.), Przestępczość gospodarcza w perspektywie zmieniających się realiów obrotu gospodarczego, Wydawnictwo: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, 2019.

• J. Gąsiorowski, Korupcja w Polsce – próba oceny zjawiska w latach 2010-2016 [w:] M. Minkina, J. Gierszewski (red.), „Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa i obronności”, Wydawnictwo:

Naukowo-Wydawniczy Instytut Badań Bezpieczeństwa i Obronności WSBPI „Apeiron” w Krakowie, Kraków-Siedlce 2019.

• J. Gąsiorowski, Cyberprzestępczość – nowa generacja przestępczości tradycyjnej (rzeczywistość i zagrożenia) [w:] A. Kurkiewicz, A. Kołodziej (red.), „Kultura sieci”, wyd. Wyższej Szkoły

Bezpieczeństwa w Poznaniu, Poznań 2019.

• J. Gąsiorowski, P. Podsiedlik, „Przestępstwa w bankowości elektronicznej w Polsce. Próba oceny z perspektywy prawno-kryminalistycznej, ISBN 978-83-64927-20-1, wyd. Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2015.

• W. Jaroch, Przestępczość gospodarcza. Aspekty prawnokarne, kryminologiczne i kryminalistyczne, Olsztyn 2014.

• J. Gąsiorowski, Sprawcy przestępstw gospodarczych” [w:] „Acta Securitatea. Wybrane zagadnienia problematyki bezpieczeństwa wewnętrznego”, (red. M. Capiga, B. Galica, J. Harasim, M. Kula, M.

Palupska, K. Pera, I.M. Smandek, M. Wróblewska-Banaś, K. Znaniecka), Nr 1, Katowice 2011.

• J. Gąsiorowski, Przestępczość gospodarcza – istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa [w:]

„Bezpieczeństwo jako podstawowa potrzeba człowieka. Zbiór studiów” (red. K. Flaga-Gieruszyńska, E. Cała-Wacinkiewicz, D. Wacinkiewicz), Gorzów Wielkopolski 2014.

• J. Gąsiorowski, Przestępczość zorganizowana – istotne zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa (współautor: M. Kubica) [w:] „Realizacja zadań bezpieczeństwa. Jakość, prakseologia,

praworządność” (red. J. Piwowarski, A. Czop, J. Kaleta), Kraków 2014.

(5)

• J. Gąsiorowski, Prawne i organizacyjne uwarunkowania zwalczania przestępczości gospodarczej jako element bezpieczeństwa ekonomicznego państwa” [w:] „Bezpieczeństwo. Wybrane aspekty”

(red. A. Szylar, B. Zięba-Kołodziej, P. Maciaszczyk), wyd. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg 2015.

• J. Gąsiorowski, Przestępczość gospodarcza w strukturze przestępczości ekonomicznej w świetle badań własnych [w:] „Oblicza przestępczości – wyzwania psychologii sądowej” (red. P. Piotrowski, T. Bugelova, P. Wicher), Nowy Sącz 2015.

• J. Gąsiorowski, Zwalczanie przestępczości zorganizowanej w świetle badań” [w:] „Edukacja dla bezpieczeństwa. Strategia bezpieczeństwa narodowego – realizacja podstawowych celów” (red. M.

Ilnicki, J. Kufel), Poznań 2015.

• J. Gąsiorowski, Sprawcy przestępstw zorganizowanych z terenu województwa śląskiego w świetle badań aktowych za lata 2004-2014 [w:] „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje”

(red. J. Piwowarski, A. Czop), Nr 17 (73-114), Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego APEIRON w Krakowie, Kraków 2015.

• J. Gąsiorowski, Managing security in electronic banking: legal and organisational aspects [w:]

„Forum Scientiae Oeconomia” (red. M. Walancik), 2016, Volume 4. Special Issue No. 1, Dąbrowa Górnicza 2016.

PUBLIKACJE NAUKOWE OSÓB PROWADZĄCYCH ZAJĘCIA ZWIĄZANE Z TEMATYKĄ MODUŁU