Projekt
z dnia 14 grudnia 2020 r.
Zatwierdzony przez ...
UCHWAŁA NR ...
RADY GMINY SZTUTOWO z dnia ... 2020 r.
w sprawie przyjęcia sprawozdania z realizacji "Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Sztutowo na lata 2017-2020" za lata 2019-2020
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U.2020, poz. 713 ze zm.) i art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U.2020, poz. 282 ze zm.) Rada Gminy Sztutowo uchwala, co następuje:
§ 1. Przyjmuje się sprawozdanie z realizacji "Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Sztutowo na lata 2017-2020" za lata 2019-2020, w brzmieniu jak w załączniku do niniejszej uchwały.
§ 2. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik do uchwały Nr ...
Rady Gminy Sztutowo z dnia...2020 r.
Sprawozdanie z realizacji "Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Sztutowo na lata 2017-2020"
za lata 2019-2020
I. Wprowadzenie
Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Sztutowo na lata 2017-2020 (POnZ) został uchwalony przez Radę Gminy Sztutowo Uchwałą Nr XXX/304/2017 z dnia 10 listopada 2017 r. Realizacja programu weszła w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego z dnia 4 grudnia 2017 r., poz. 4229, czyli 18 grudnia 2017 r.
Zgodnie z art. 8 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j.
Dz.U.2020, poz. 282 ze zm.) Wójt sporządza co dwa lata sprawozdanie z realizacji programu, które przedstawia Radzie Gminy. W oparciu o przytoczony przepis sporządzone zostało sprawozdanie z realizacji POnZ za lata 2019-2020.
II. Stan ewidencyjny zabytków nieruchomych wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków w wymienionym okresie nie uległ zmianie.
Obiektami tymi są:
1) Zespół byłego obozu koncentracyjnego Stutthof, Sztutowo, ul. Muzealna 6 (wraz z Nową Kuchnią Obozową i byłymi halami produkcyjnymi)
2) Dawna szkoła z budynkiem gospodrczym, Sztutowo, u. Szkolna 13 3) Dom mieszkalny z budynkiem gospodarczym, Sztutowo, ul. Gdańska 31
4) Most drogowy zwodzony na rz. Wisła Królewiecka w ciągu drogi powiatowej nr 2314G
III. Stan ewidencyjny zabytków nieruchomych wpisanych na listę obiektów Gminnej ewidencji zabytków Gminy Sztutowo (GEZ).
Ilość obiektów: razem 226
W poszczególnych miejscowościach:
1. Sztutowo - 127
2. Kąty Rybackie - 48 + układ ruralistyczny wsi + stanowisko archeologiczne nr 7 3. Łaszka - 37
4. Groszkowo - 4 5. Płonina - 3
6. Grochowo Pierwsze - 2 7. Grochowo Drugie - 2 8. Kobyla Kępa - 1
W okresie sprawozdania z GEZ nie zostały wyłączone żadne obiekty.
W okresie sprawozdania do GEZ nie został włączony żaden nowy obiekt.
CEL OPERACYJNY 2. Monitorowanie stanu zachowania zabytków oraz działania na rzecz jego poprawy CEL OPERACYJNY 3. Objęcie ochroną prawną szczególnie wartościowych zabytków
CEL OPERACYJNY 4. Stworzenie zachęt finansowych zmierzających do poprawy stanu zachowania zabytków dla właścicieli obiektów wpisanych do rejestru zabytków
CEL OPERACYJNY 5. Promocja adaptacji obiektów zabytkowych na obiekty o funkcji turystycznej i usługowej
CEL OPERACYJNY 6. Zachowanie oryginalnej substancji zabytkowej obiektów będących własnością gminy CEL OPERACYJNY 7. Pomoc przy pozyskiwaniu środków budżetowych i unijnych przeznaczonych na remonty i restauracje obiektów zabytkowych
CEL OPERACYJNY 8. Zwiększenie wiedzy i świadomości społecznej mieszkańców gminy nt. wagi kultywowania tradycji kulturowych regionu
CEL OPERACYJNY 9. Działania na rzecz estetyki krajobrazu kulturowego CEL OPERACYJNY 10. Promocja dziedzictwa kulturowego gminy
Wyżej wymienione cele określają działania, które powinny być realizowane sukcesywnie i w miarę posiadanych przez gminę środków finansowych.
Gmina realizując powyższy program:
1. Posiada obowiązujące plany miejscowe obejmujące ok. 85% części lądowej gminy, w których zaznaczone są obiekty zabytkowe, podlegające ochronie konserwatorskiej.
2. Przeprowadziła procedurę nadania imienia dla zabytku: Most Zwodzony na Wiśle Królewieckiej (Most Czterech Pancernych) - uchwała nr XIX/196/2020 Rady Gminy Sztutowo z dnia 28 lipca 2020 r. w sprawie nadania nazwy dla mostu na terenie Gminy Sztutowo, ustawiono tabliczki informacyjne z nazwą mostu, zespół roboczy pracuje nad promocją obiektu (m.in. przygotowanie tablic historycznych).
3. Z uwagi na brak możliwości finansowych należytego zadbania o budynek tzw. Nowej Kuchni Obozowej (na terenie byłego obozu Stutthof) Gmina Sztutowo od kilku lat czyniła starania w kierunku przekazania obiektu na rzecz Skarbu Państwa. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego po długim czasie zdecydowało się podjąć dialog w tym temacie. Konkluzja jest następująca - Gmina musi podjąć działania ratunkowe wobec zabytku na własny koszt, starając się pozyskiwać środki zewnętrzne w programach krajowych i unijnych. Dopiero po doprowadzeniu obiektu do stanu, w którym mógłby być użytkowany przez zwiedzających, obiekt będzie mógł być przejęty przez MDKiN i włączony do zespołu Muzeum Stutthof.
W związku z powyższym Gmina podjęła w okresie sprawozdawczym następujące działania:
- wycięcie pod koniec 2019 r. 124 drzew zagrażających budynkowi;
- wykonanie w okresie październik 2019 - luty 2020 ratunkowych prac remontowych zabezpieczających budynek za kwotę 130 345,04 zł z własnych środków finansowych;
- wystąpienie do PWKZ z wnioskiem o refundację poniesionych środków (przyznano 20 000 zł - umowa z dnia 10.12.2020);
- złożenie 30.09.2020 r. wniosku o dofinansowanie adaptacji budynku na kwotę 6 750 000,00 zł do Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (nie przyznano środków);
- podpisanie listu intencyjnego ws. współpracy merytorycznej z Muzeum Stutthof i złożenie 30.11.2020 r.
wniosku o dofinansowanie wykonania dokumentacji i ekspertyz dla zabytku do MKiDN - nabór "MIEJSCA PAMIĘCI I TRWAŁE UPAMIĘTNIENIA W KRAJU 2021", na kwotę 223 880,00 zł, w tym 80%
dofinansowania (179 100,00 zł) - wniosek w trakcie oceny.
4. W obiekcie należącym do zespołu byłego obozu Stutthof - tzw. hali magazynowej nr 2 (własność Gminy Sztutowo) wykonano w 2020 r. w trybie awaryjnym roboty zabezpieczające część dachu budynku (działka nr 394/1 przy ul. Muzealnej w Sztutowie). Koszt tych prac wyniósł 29 219,90 zł. Obie hale magazynowe (1 i 2), które są własnością Gminy Sztutowo, stanowią w swoim stanie technicznym duże obciążenie dla budżetu gminy, w związku z czym podjęto starania o sprzedaż/przekazanie tych obiektów (całej działki zabudowanej nr 394/4) Muzeum Stutthof (uchwała nr IV/27/2019 Rady Gminy Sztutowo z dnia 31 stycznia 2019 r.).
W listopadzie 2020 r. wystąpiono także do Wojewody Pomorskiego o wywłaszczenie tej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa.
Gmina nie posiada bezpośrednio możliwości wpływania na poprawę stanu zachowania obiektów, które są własnością osób fizycznych.
V. Podsumowanie
Gmina realizuje program opieki nad zabytkami częściowo na miarę swoich możliwości i posiadanych środków finansowych. Dalsza realizacja wynikać będzie z określonych, przyjętych przez Gminę w POnZ działań i możliwości ich wykonania. Wskazane działania to:
1. Opracowanie i uaktualnianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla jednostek osadniczych gminy - sukcesywnie.
2. Monitoring stanu zachowania obiektów wpisanych do rejestru oraz do Gminnej Ewidencji Zabytków, a w razie potrzeby informowanie władz konserwatorskich o zagrożeniu budowli zabytkowych i ładu przestrzennego w gminie - sukcesywnie
3. Weryfikacja w terenie stanu obiektów wpisanych do Gminnej Ewidencji Zabytków - sukcesywnie 4. Opracowanie „Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Sztutowo na lata 2021-2024" - grudzień 2020 r. – czerwiec 2021 r.
Opracowanie tego dokumentu wymaga odniesienia się do dokumentów strategicznych i programowych wyższego rzędu, m.in.: Narodowej Strategii Rozwoju Kultury, Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego, Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami - wszystkim tym dokumentom kończy się horyzont czasowy w roku 2020, a nowe dokumenty są w trakcie opracowania. Gmina Sztutowo rozpoczęła pracę nad nowym Programem Opieki nad Zabytkami, jednak jej ukończenie prognozuje się na połowę roku 2021.
5. Współpraca przy opracowywaniu wniosków do Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisanie najcenniejszych zabytków do rejestru zabytków - sukcesywnie
6. Stworzenie ram prawnych umożliwiających przyznawanie dotacji do remontów poprawiających stan zachowania obiektów zabytkowych - sukcesywnie w ramach posiadanych środków
7. Zapoznanie właścicieli zabytków z możliwościami rozwinięcia własnej działalności gospodarczej w oparciu o posiadane nieruchomości zabytkowe (agroturystyka, pensjonaty, ośrodki konferencyjne, stanice wodne) - sukcesywnie
8. Pozyskiwanie przez gminę inwestorów na zagospodarowanie obiektów zabytkowych - sukcesywnie 9. Remonty i restaurowanie obiektów zabytkowych będących własnością gminy, w sposób zgodny z zaleceniami konserwatorskimi - sukcesywnie
10. Podjęcie starań w Urzędzie Marszałkowskim na rzecz włączenia zabytków z terenu gminy do projektów mających na celu finansowanie ochrony dziedzictwa kulturowego, działania na rzecz opracowania i realizacji takich projektów - sukcesywnie
11. Pomoc w uzyskiwaniu dofinansowania ze środków budżetowych i unijnych przez właścicieli obiektów zabytkowych chcących je adaptować do potrzeb agroturystyki, tworzenia pensjonatów itp. - sukcesywnie
12. Wprowadzenie do programów szkolnych elementów wiedzy o regionalnym dziedzictwie kulturowym -
15. Dbałość o efektowny wygląd i odpowiednią aranżację przestrzeni publicznej w otoczeniu obiektów zabytkowych - sukcesywnie
16. Utworzenie na stronie internetowej gminy podstron poświęconych dziedzictwu kulturowemu i zabytkom gminy - do grudnia 2020 r.
17. Opracowanie przewodnika po gminie (uwzględniającego potencjał turystyki wodnej) - do grudnia 2020 r. - różne opracowania promocyjne Gminy Sztutowo dotyczące turystyki uwzględniają
18. Wykorzystanie imprez masowych organizowanych w gminie oraz innych okazji budzących zainteresowanie mediów do promocji dziedzictwa kulturowego gminy – sukcesywnie
Na zakończenie niniejszego sprawozdania Wójt Gminy Sztutowo dziękuje wszystkim podmiotom, osobom, które aktywnie wspierają działania Gminy Sztutowo zmierzające do ochrony tradycji i tożsamości gminy oraz posiadanych dóbr kultury, w celu ich zachowania dla przyszłych pokoleń.
Użyte skróty:
POnZ - Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Sztutowo na lata 2017-2020 GEZ – Gminna Ewidencja Zabytków
PWKZ – Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków
MDKiN – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (obecnie Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu)
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U.2020, poz. 282 ze zm.) Wójt sporządza co dwa lata sprawozdanie z realizacji Programu, które przedstawia Radzie Gminy.
W oparciu o przytoczony przepis sporządzone zostało niniejsze sprawozdanie.
