Gminny Program Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata

(1)

Gminny Program Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata

2016-2023

Źródło: www.miasto.limanowa.pl

(2)

Spis treści:

Wprowadzenie do procesu rewitalizacji ... 4

1. Metodologia wyznaczania obszaru rewitalizacji ... 4

2. Procedura delimitacji obszaru rewitalizacji ... 5

Rozdział 1: Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji ... 7

I. Podobszar Rynek (jednostka nr 1) ... 7

I.I. Charakterystyka podobszaru ... 7

I. II. Koncentracja zjawisk kryzysowych: sfera społeczna ... 8

I. III. Koncentracja zjawisk kryzysowych: pozostałe sfery ... 10

I. IV. Wewnętrzny potencjał rozwojowy ... 10

II. Podobszar Śródmieście (jednostka nr 2) ... 11

II.I. Charakterystyka podobszaru ... 11

II. III. Koncentracja zjawisk kryzysowych: pozostałe sfery ... 13

I. IV. Wewnętrzny potencjał rozwojowy ... 14

III. Podobszar Zygmunta Augusta (jednostka nr 6) ... 14

I.I. Charakterystyka podobszaru ... 14

III. III. Koncentracja zjawisk kryzysowych: pozostałe sfery ... 17

III. IV. Wewnętrzny potencjał rozwojowy ... 17

IV. Potrzeby w zakresie rewitalizacji ... 17

Rozdział 2: Opis powiązań Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016-2020 z dokumentami o charakterze strategicznym i planistycznym ... 19

I. Strategia Rozwoju Miasta Limanowa na lata 2014 – 2020 ... 19

II. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Limanowa na lata 2014 – 2023 ... 21

III. Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego Miasta Limanowa ... 22

Rozdział 3: Opis wizji stanu obszaru, cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działań ... 24

I. Wizja: ... 24

II. Cel główny: ... 24

III. Cele szczegółowe: ... 24

1. Zapewnienie mieszkańcom obszaru rewitalizacji optymalnych warunków do mieszkania, prowadzenia życia codziennego i spędzania czasu wolnego ... 24

(3)

IV. Kierunki działań: ... 25

Rozdział 4: Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych ... 27

I. Lista planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych ... 27

II. Lista planowanych uzupełniających przedsięwzięć rewitalizacyjnych ... 50

Rozdział 5: Mechanizmy integrowania ... 75

6.1. Komplementarność międzyokresowa ... 75

6.2. Komplementarność finansowa (źródeł finansowania) ... 80

6.3. Komplementarność proceduralno – instytucjonalna ... 81

6.4. Komplementarność przestrzenna ... 81

6.5. Komplementarność problemowa ... 81

Ryc. 16: Mechanizm integrowania działań ... 82

6.6. Komplementarność przedsięwzięć rewitalizacyjnych ... 82

Rozdział 6: Szacunkowe ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa 2016- 2023 ... 82

I. Lista planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych – ramy finansowe:... 82

II. Lista planowanych uzupełniających przedsięwzięć rewitalizacyjnych – ramy finansowe: ... 87

Rozdział 7: Opis struktury zarządzania realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 – 2023 ... 91

Rozdział 8: System monitorowania i oceny Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 – 2023 ... 93

Rozdział 9: Proces Partycypacji Społecznej w Gminnym Programie Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016-2023 ... 98

Rozdział 10: Określenie niezbędnych zmian w uchwałach ... 101

I. Określenie niezbędnych zmian w uchwałach, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminnym i o zmianie Kodeksu cywilnego... 101

II. Określenie niezbędnych zmian w uchwale, o której mowa w art. 7 ust. 3 ustawy z dnia ... 101

3 listopada 2015 r. o rewitalizacji ... 101

III. Specjalna Strefa Rewitalizacji ... 101

IV. Zmiany w dokumentach planowania i zagospodarowania przestrzennego ... 101

Załączniki do Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa ... 101

(4)

Wprowadzenie do procesu rewitalizacji

1. Metodologia wyznaczania obszaru rewitalizacji

W nawiązaniu do Ustawy o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 roku, obszar rewitalizacji został wskazany na podstawie szczegółowych analiz na zebranych i zweryfikowanych danych.

Na potrzeby przeprowadzenia diagnozy służącej wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Miasta Limanowa, zgodnie z założeniami ustawy zebrano dane szczegółowe. Następnie dane te przedstawiono w postaci weryfikowalnych mierników, w pełni dostosowanych do specyfiki lokalnych uwarunkowań omawianych terenów. Celem przeprowadzenia pomiarów i analiz było wyznaczenie istotnych dla funkcjonowania Miasta Limanowa obszarów, na których dochodzi do szczególnej koncentracji negatywnych zjawisk kryzysowych. Zgodnie z wytycznymi, skupiono się na wyznaczeniu dwóch typów obszarów:

- obszar zdegradowany, na którym występuje największe nasilenie zjawisk negatywnych zagrażających sferze społecznej, a dodatkowo charakteryzujących się co najmniej jednym negatywnym zjawiskiem w sferze gospodarczej, technicznej, środowiskowej lub przestrzenno - funkcjonalnej. Opracowując szczegółową diagnozę w zakresie sfery społecznej dla Miasta Limanowa, przeanalizowano problemy w zakresie bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, poziomu edukacji i aktywności społecznej i obywatelskiej.

Po ustaleniu obszaru zdegradowanego, wyznaczono

- obszar rewitalizacji – stanowiący całość lub fragment obszaru wskazanego jako zdegradowany, gdzie koncentracja zjawisk negatywnych uwzględnionych w diagnozie jest największa, a znaczenie obszaru dla miasta na tyle istotne, by podjąć działania zmierzające do poprawy aktualnego stanu.

Zgodnie z wytycznymi wynikającymi z ustawy o rewitalizacji, wyznaczony obszar rewitalizacji musi zamykać się w 20% powierzchni obszaru objętego diagnozą i być zamieszkiwany przez maksymalnie 30% ludności. Może być podzielony na podobszary, które nie muszą mieć wspólnych granic.

Aby proces rewitalizacji był uznany za przeprowadzony prawidłowo, niezbędne jest zaangażowanie na każdym jego etapie (opracowywanie i wdrażanie) interesariuszy rewitalizacji, a mianowicie organów władzy, mieszkańców, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych. W celu uzyskania optymalnych wyników, proces rewitalizacji powinien być prowadzony w sposób kompleksowy, zapewniający zintegrowane działania obejmujące swoim oddziaływaniem oprócz lokalnej społeczności również przestrzeń i gospodarkę.

Ważna w pomyślnym realizowaniu zamierzeń jest również komplementarność finansowa.

Stąd już na etapie planowania istotne jest zaplanowanie źródeł finansowania projektów. W planach niniejszego Programu jest finansowanie działań z wielu źródeł: EFRR, EFROW, środki

(5)

Gminny Program Rewitalizacji jest dokumentem wieloletnim. Określa kierunki działań w sferze społecznej, gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno – funkcjonalnej, a także technicznej, w taki sposób, by uzyskać efekt minimalizacji zdiagnozowanych problemów, a zarazem doprowadzić do wzmocnienia lokalnych potencjałów.

Gminny Program Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 - 2023 składa się z 10 rozdziałów.

Rozdział 1: zawiera szczegółową diagnozę obszaru rewitalizacji. Każdy z podobszarów został omówiony w zakresie zdiagnozowanych kryzysów w poszczególnych strefach.

Scharakteryzowano również lokalne potencjały stanowiące wartość każdego podobszaru.

Dokonano również syntetycznego zestawienia potrzeb w zakresie rewitalizacji.

Rozdział 2: realizacja Programu nie może odbywać się w oderwaniu od celów i założeń strategicznych dokumentów planistycznych obowiązujących w Mieście Limanowa. W niniejszym rozdziale zaprezentowano zgodność Programu z tymi dokumentami.

Rozdział 3: prezentuje wizję i cele, a także kierunki działań, które mają być wsparciem dla osiągnięcia zakładanych w Programie rezultatów.

Rozdział 4: opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych. W rozdziale czwartym zaprezentowano zestawienie projektów podstawowych i pozostałych.

Rozdział 5: Mechanizmy integrowania. W tym rozdziale zaprezentowano wewnętrzną spójność dokumentu. Prezentuje powiązania pomiędzy problemami i ustanowionymi dla ich rozwiązania celami, a także zaplanowanymi przedsięwzięciami.

Rozdział 6: Szacunkowe ramy finansowe. Rozdział prezentuje szacunkową wartość poszczególnych projektów wraz z potencjalnymi źródłami ich finansowania.

Rozdział 7: opis struktury zarządzania. Aby zapewnić powodzenie przedsięwzięcia, wskazano jednostki Miasta Limanowa i komórki organizacyjne odpowiedzialne za realizację Programu.

Rozdział 8: system monitorowania i oceny Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa. W tym rozdziale omówione zostały mechanizmy monitorowania i ewaluacji, a także zestawione wskaźniki, które będą służyły badaniu postępów realizacji celów Projektu.

Rozdział 9: Proces Partycypacji Społecznej w Gminnym Programie Rewitalizacji Miasta Limanowa – rozdział prezentuje sposoby angażowania różnych grup interesariuszy w proces rewitalizacji.

Rozdział 10: Określenie niezbędnych zmian w uchwałach – w tym rozdziale wskazano niezbędne zmiany w dokumentach planistycznych i uchwałach do przeprowadzenia rewitalizacji.

2. Procedura delimitacji obszaru rewitalizacji

W celu wyznaczenia obszaru rewitalizacji w Mieście Limanowa, przeprowadzono procedurę delimitacji, która przebiegła w trzech etapach:

(6)

1) wyznaczono zamieszkałe jednostki urbanistyczne (analityczne), stanowiące niepodzielne na kolejnych etapach prac fragmenty obszaru miasta. Ustalony podział został poddany konsultacjom z przedstawicielami Urzędu Miasta Limanowa. W oparciu o ustalony podział zbierano i przetwarzano dane dotyczące zjawisk w sferze społecznej, gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej oraz technicznej. Przeprowadzono analizę wskaźnikową i wskazano obszary zdegradowane. Wykorzystując wskaźnik syntetyczny wskazano te jednostki, w których występuje kryzys w sferze społecznej. Ponadto, dla wszystkich analizowanych jednostek zebrano informacje dotyczące pozostałych sfer. W ten sposób wskazano zdegradowane podobszary zamieszkałe.

2) przeprowadzono analizę wskaźnikową i wskazano zamieszkałe obszary zdegradowane.

Wskazanie obejmowało wszystkie sfery, tj. społeczną, gospodarczą, środowiskową, przestrzenno-funkcjonalną oraz techniczną.

3) Spośród wskazanych jednostek urbanistycznych uznanych, zgodnie z zapisami Ustawy o rewitalizacji, za zdegradowane, tj. tych, w których koncentracja negatywnych zjawisk społecznych oraz negatywnych zjawisk w pozostałych sferach była najwyższa, dokonano wyboru obszaru rewitalizacji.

Obszar rewitalizacji wyznaczony Uchwałą nr XXXII.235.2016 z 30 sierpnia 2016 roku. Składa się z trzech podobszarów:

1. Rynek (jednostka nr 1),

2. Śródmieście (jednostka nr 2), 3. Zygmunta Augusta (jednostka nr 6).

Wskazany obszar rewitalizacji zajmuje powierzchnię 129,05 ha co stanowi 6,90%

powierzchni Miasta Limanowa, zamieszkiwany jest przez 4 037 mieszkańców, co stanowi 26,40% ludności. Tym samym obszar ten spełnia kryteria wielkościowe dla obszarów rewitalizacji, jakie zostały określone w Ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. 2015 poz. 1777) i Wytycznych Ministra Rozwoju w zakresie rewitalizacji. Cały obszar rewitalizacji jest spójny pod względem przestrzenno-funkcjonalnym, gdzie różne funkcje

Ryc. 1: procedura wyznaczania obszaru rewitalizacji

1. • wyznaczenie zamieszkałych jednostek urbanistycznych

2. • przeprowadzenie analizy wskaźnikowej i wskazanie obszaru zdegradowanego 3. • wybór obszaru rewitalizacji

(7)

szczegółowe wyniki procedury delimitacji oraz na podstawie przeprowadzonych badań terenowych.

Powyższe podobszary obszaru zdegradowanego zostały wskazane jako obszar rewitalizacji z uwagi na znaczne nasilenie problemów społecznych (są to trzy najbardziej kryzysowe jednostki w sferze społecznej) oraz gospodarczych, środowiskowych, przestrzennofunkcjonalnych oraz technicznych.

Tabela 1: dane podobszarów rewitalizacji Podobszar Powierzchnia

(ha)

% powierzchni miasta

Liczba osób % mieszkańców miasta

Rynek 27,19 1,45 994 6,50

Śródmieście 77,71 4,16 1301 8,51

Zygmunta Augusta

24,15 1,29 1742 11,39

Razem: 129,05 6,9 4037 26,4

Szczegółowy opis przeprowadzenia delimitacji obszaru rewitalizacji w Mieście Limanowa, wraz z wynikami poszczególnych etapów tego procesu zawiera dokument „Diagnoza służąca wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji”, dołączony do dokumentu Gminnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Limanowa na lata 2016-2023. Dokument został przyjęty uchwałą Rady Miasta Limanowa nr XXXII.235.2016 z dnia 30 sierpnia 2016 roku.

Rozdział 1: Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji

Obszar rewitalizacji jest spójny pod względem przestrzenno-funkcjonalnym, różne jego funkcje wzajemnie się przenikają i dopełniają. Jego charakterystyka dokonana została w oparciu o szczegółowe wyniki procedury delimitacji, badania terenowe oraz na podstawie analizy danych źródłowych dostarczonych przez odpowiednie jednostki organizacyjne Miasta Limanowa.

I. Podobszar Rynek (jednostka nr 1) I.I. Charakterystyka podobszaru

Podobszar ten jako jednostka urbanistyczna zajmuje powierzchnię 27,19 ha, co stanowi 1,45% powierzchni miasta, zamieszkiwany jest przez 994 osób co stanowi 6,50%

mieszkańców miasta.

(8)

Ryc. 2: zasięg przestrzenny podobszaru rewitalizacji – podobszar Rynek

Na terenie podobszaru siedzibę ma jedna firma: Biuro Turystyczne „LIMATUR". Zlokalizowane tu są najważniejsze instytucje i urzędy: Urząd Miasta Limanowa, Urząd Gminy Limanowa,

Powiatowy Inspektor Sanitarny, Urząd Skarbowy w Limanowej, KRUS Placówka Terenowa Limanowa. Działają dwie placówki oświatowe: Zespół Szkół Samorządowych nr 1 w Limanowej i Zespół Szkół Zawodowych przy Cechu Rzemiosła i Przedsiębiorczości. Na terenie podobszaru mieści się Limanowski Dom Kultury, Biblioteka Miejska, Sanktuarium Limanowskie, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.

Działa tu Uczniowski Klub Sportowy „Jedynka” przy ZSS Nr 1 w Limanowej, z sekcją siatkówki i liczne organizacje pozarządowe: Stowarzyszenie Chór Chłopięcy Bazyliki Matki Bożej Bolesnej w Limanowej, Chór Mieszany „Canticum Iubilaeum” przy Bazylice Matki Boskiej Bolesnej, Katolickie Stowarzyszenie Przyjaciół Niepełnosprawnych Ruchowo „Cyrenejczyk”, Klub Abstynenta „Jutrzenka”, Krakowska Kongregacja Kupiecka Oddział Terenowy w Limanowej, Liga Obrony Kraju, Limanowska Akcja Charytatywna „LACH”, Polski Związek Niewidomych Koło Powiatowe, Stowarzyszenie Miłosierdzia Św. Wincentego A’Paulo, Towarzystwo Miłośników Ziemi Limanowskiej.

I. II. Koncentracja zjawisk kryzysowych: sfera społeczna

(9)

Liczba przestępstw i wykroczeń zgłoszona W 2015 roku wyniosła 314 co stanowi najwyższy wynik w mieście. Pogłębiona analiza w tym zakresie wykazała, że 2013 roku procent zgłoszonych przestępstw na omawianym podobszarze wyniósł 17% przestępstw zgłoszonych w mieście, a w 2014 spadł do 13%. Szczegółowe zestawienie zawiera tabela poniżej:

Tabela 2:liczba zgłoszonych przestępstw

Podobszar Liczba zgłoszonych przestępstw

2013 2014

Rynek (podobszar nr 1) 39 35

Całe Miasto 226 264

% 17 13

Źródło: dane Gmina Miejska Limanowa

Średni wynik ze sprawdzianu szóstoklasisty za ten sam rok wyniósł 63% gdzie średnia dla miasta 75,52%. Powyższy wynik, to trzeci najgorszy wynik w mieście.

Pogłębiona analiza wyników ze sprawdzianu szóstoklasisty wykazała, że uczniowie na danym podobszarze od 2011 do 2014 roku, regularnie uzyskiwali wyniki wyższe aniżeli średnia dla miasta:

Tabela 3: Wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty

Podobszar Wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty (średnia wszystkich uczniów z danego podobszaru)

2011 2012 2013 2014

Dane Pkt % Pkt % Pkt % Pkt %

Uczniowie z podobszaru Rynek (jednostka nr 1)

29 73 26 65,5 25,07 63,1 30,29 75,86

Całe Miasto 26,66 66,66 24 59,99 24,4 61,1 27,56 68,91

Dane przedstawione do pogłębionej analizy w obszarze korzystania przez mieszkańców i rodziny z omawianego terenu z pomocy społecznej wykazały, iż w latach 2011 – 2013 odsetek mieszkańców omawianego podobszaru wynosił 10%, by w 2015 spaść do 7% mieszkańców. W przypadku rodzin również udział omawianego podobszaru pomijając rok 2015 (7%) wynosił 10%. Szczegółowe zestawienie prezentują poniższe tabele:

Tabela 4: Liczba mieszkańców korzystających z pomocy społecznej

Podobszar Liczba m ieszkańców korzystających z pomocy społecznej

(10)

2011 2012 2013 2014 2015 Rynek (jednostka nr 1) 128 139 143 135 100

Całe Miasto 1331 1442 1482 1440 1348

% 10 10 10 9 7

Tabela 5: Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej

Podobszar Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej

2011 2012 2013 2014 2015

Rynek (jednostka nr 1) 51 56 59 61 41

Całe Miasto 523 567 577 587 551

% 10 10 10 10 7

I. III. Koncentracja zjawisk kryzysowych: pozostałe sfery

Omawiany podobszar charakteryzuje się odsetkiem przedsiębiorców wyższym niż średnia dla miasta, która wynosi 1,16%; na omawianym podobszarze wskaźnik wynosi 1,51%.

Na omawianym podobszarze występują miejsca, gdzie średnie dobowe stężenie pyłu PM10 przekracza wartość dopuszczalną 50 µg/m³, co wskazuje na degradację w sferze środowiskowej.

Podobszar nie został zdiagnozowany jako zdegradowany w sferze przestrzenno - funkcjonalnej.

W sferze technicznej, omawiany podobszar został sklasyfikowany jako zdegradowany.

I. IV. Wewnętrzny potencjał rozwojowy

Na potrzeby pogłębionej diagnozy podobszarów rewitalizacji dokonano identyfikacji lokalnych potencjałów. W omawianym podobszarze jako potencjał, przez lokalnych liderów zostały wskazane następujące cechy: usytuowanie obiektów oświatowych oraz instytucji publicznych.

Na terenie podobszaru mieści się zabytkowy Rynek z piękną Bazyliką Batki Boskiej Bolesnej.

Nieopodal Rynku jest usytuowany Miejski Plac Targowy.

Dzięki temu, podobszar Rynek jest dobrym miejscem do prowadzenia działalności gospodarczej, zwłaszcza w zakresie handlu i usług– wzmożony napływ mieszkańców miasta i ościennych miejscowości w związku z załatwianiem spraw w urzędach, uczestnictwem w nabożeństwach i liturgiach itp. może być wykorzystany przy prowadzeniu w tym podobszarze działalności handlowych i usługowych.

(11)

rewitalizacji obiektów usług i instytucji oraz poprawę dostępności komunikacyjnej. W szczególności zabezpieczenie możliwość parkowania.

Lokalizacja Limanowskiego Domu Kultury po planowanej jego rozbudowie i modernizacji daje możliwość znacznej dostępności do dóbr kultury i jej rozwoju.

II. Podobszar Śródmieście (jednostka nr 2) II.I. Charakterystyka podobszaru

Podobszar ten jako jednostka urbanistyczna zajmuje powierzchnię 77,71 ha, co stanowi 4,16

% powierzchni miasta, zamieszkiwany jest przez 1301 osób (8,51% mieszkańców miasta).

Ryc. 3: zasięg przestrzenny podobszaru rewitalizacji – podobszar Śródmieście

Na terenie podobszaru ma swoją siedzibę Przedsiębiorstwo Usługowo Budowlane "BUDREM", Firma Handlowo Usługowa "Impuls", Przedsiębiorstwo Drogowo Mostowe „Limdrog”.

Znajdują się tu Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Biuro Powiatowe w Limanowej, Nadleśnictwo Limanowa, Szpital Powiatowy, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej RehStab Oddział Rehabilitacji. Na terenie podobszaru są zlokalizowane trzy jednostki oświatowe: Przedszkole Kubusia Puchatka, I Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Orkana w Limanowej, Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych „EKONOMIK”.

(12)

Działają tu cztery organizacje pozarządowe: Limanowskie Towarzystwo Opieki nad

Zwierzętami i Ochrony Środowiska, Związek Inwalidów Wojennych i Wojskowych, Związek Nauczycielstwa Polskiego Sekcja Emerytów i Rencistów, Zarząd Oddziału ZNP w Limanowej.

II. II. Koncentracja zjawisk kryzysowych: sfera społeczna

Na kryzys w sferze społecznej w omawianej jednostce największy wpływ miały następujące zjawiska:

- przestępczość, - edukacja.

Na omawianym podobszarze zanotowano w 2015 roku 211 przestępstw. W całym mieście znajdują się tylko dwa podobszary z większą liczbą przestępstw. Jest to ogromny wzrost w stosunku do lat wcześniejszych. Pogłębiona analiza w tym zakresie wykazała, że 2013 roku procent zgłoszonych przestępstw na omawianym podobszarze wyniósł aż 17% przestępstw zgłoszonych w mieście, a w 2014 spadł do 7%. Szczegółowe zestawienie zawiera tabela poniżej:

Tabela 6: liczba zgłoszonych przestępstw

2013 2014

Śródmieście (jednostka nr 2) 38 19

Całe Miasto 226 264

% 17 7

Średni wynik ze sprawdzianu szóstoklasisty na omawianym podobszarze w tym samym roku wyniósł 75% i jest to wynik gorszy, niż średnia dla miasta, która wynosi 75,52%.

Pogłębiona analiza w wykazała, że w poprzednich latach (2011 – 2014), uczniowie uzyskiwali wyniki zbliżone do średniej w mieście, a jedynie w 2014 roku znacznie je przekraczające.

Tabela 7: wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty

Podobszar Wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty (średnia wszystkich uczniów z danego podobszaru)

2011 2012 2013 2014

Uczniowie z podobszaru

26,4 66,1 24 60,1 23 57,7 30,71 76,86

(13)

Całe Miasto 26,66 66,66 24 59,99 24,4 61,1 27,56 68,91

W zakresie korzystania z pomocy społecznej, na omawianym podobszarze, maksymalna wartość procentowa w odniesieniu do rodzin i osób korzystających z pomocy społecznej, to 17%. Najniższy wskaźnik osiągnięto w roku 2015, zarówno w przypadku mieszkańców jak i rodzin.

Podobszar Liczba m ieszkańców korzystających z pom społecznej

ocy

2011 2012 2013 2014 2015 Śródmieście (jednostka nr 2), 215 231 256 242 178

Całe Miasto 1331 1442 1482 1440 1348

% 16 16 17 17 13

2011 2012 2013 2014 2015 Śródmieście (jednostka nr 2), 69 75 79 81 65

Całe Miasto 523 567 577 587 551

% 13 13 14 14 12

II. III. Koncentracja zjawisk kryzysowych: pozostałe sfery

Odsetek przedsiębiorców na omawianym podobszarze jest wyższy od średniej dla miasta i wynosi 1,31%.

Na omawianym podobszarze odnotowano kryzys w sferze środowiskowej na który wskazuje występowanie miejsc, gdzie średnie dobowe stężenie pyłu PM10 przekracza wartość dopuszczalną 50 µg/m³. Jest to spowodowane tym, że przez cały omawiany podobszar przebiega odcinek Drogi Wojewódzkiej 28.

W sferze przestrzenno – funkcjonalnej jak i technicznej kryzys nie występuje.

(14)

I.

IV. Wewnętrzny potencjał rozwojowy

Droga, która zwiększa ponad normę zapylenie powietrza jest również szansą i potencjałem tego terenu. Podobszar jest dobrze skomunikowany. Usytuowanie Szpitala Powiatowego stwarza dogodne warunki do rozwoju usług zdrowia. Placówki oświatowe stwarzają łatwy dostęp do nauki, a także duży napływ dzieci i młodzieży spoza miasta Limanowa.

III. Podobszar Zygmunta Augusta (jednostka nr 6) I.I. Charakterystyka podobszaru

Podobszar ten jako jednostka urbanistyczna zajmuje powierzchnię 24,15 ha, co stanowi 1,29% powierzchni miasta, zamieszkiwany jest przez 1742 osób (11,39% mieszkańców miasta).

Ryc. 3: zasięg przestrzenny podobszaru rewitalizacji – podobszar Zygmunta Augusta

Na terenie podobszaru znajdują się Miejskie Przedszkole Nr 1, Żłobek Miejski i Zespół Szkół Samorządowych nr 3. W zlokalizowanym na terenie podobszaru Parku Miejskim jest usytuowany zabytkowy Dwór Marsów. Jest tu Dzienny Dom Seniora „Senior Wigor”. Ma tu siedzibę Starostwo Powiatowe, Sąd Rejonowy i Prokuratura Rejonowa. Na terenie podobszaru

(15)

Mają tu swoją siedzibę następujące organizacje pozarządowe: Polskie Towarzystwo

Turystyczno Krajoznawcze Zarząd Oddziału w Limanowej, Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Zarząd Rejonowy z siedzibą w Limanowej, Stowarzyszenie Miast i Gmin Partnerskich Limanowej, Związek Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych, Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, a także Ochotnicza Straż Pożarna.

III. II. Koncentracja zjawisk kryzysowych: sfera społeczna

Największy wpływ na wystąpienie kryzysu w sferze społecznej na omawianym obszarze miały następujące zjawiska:

- bezrobocie, - ubóstwo, - przestępczość,

- niska aktywność społeczna i obywatelska.

W 2015 na omawianym podobszarze zgłoszono 211 przestępstw, co stanowiło 15% zgłoszeń w całym mieście. Pogłębiona analiza w tym zakresie wykazała, że 2013 roku procent zgłoszonych przestępstw na omawianym podobszarze wyniósł 13% przestępstw zgłoszonych w mieście, a w 2014 spadł do 8%. Szczegółowe zestawienie zawiera tabela poniżej:

Tabela 10: liczba zgłoszonych przestępstw

2013 2014

Zygmunta Augusta (jednostka nr 6)

29 21

Całe Miasto 226 264

% 13 8

Bezrobotni stanowili na omawianym podobszarze 13,36%, co stanowi najwyższy wynik w mieście, przy średniej dla całego miasta 9,04%. Osoby korzystające z pomocy społecznej stanowią 5,74% i w całym mieście są jedynie dwa podobszary z wyższym wskaźnikiem.

Dane z pogłębionej analizy wykazały, że w obszarze korzystania z pomocy społecznej wśród mieszkańców i rodzin omawianego podobszaru najwięcej było takich przypadków w roku 2012 i 2013. Najniższa wartość została osiągnięta w 2015.

Podobszar Liczba mieszkańców korzystających z pomocy społecznej

2011 2012 2013 2014 2015

(16)

Zygmunta Augusta (jednostka nr 6)

244 272 352 261 223

Całe Miasto 1331 1442 1482 1440 1348

% 18 19 24 18 17

2011 2012 2013 2014 2015 Zygmunta Augusta (jednostka nr

6)

111 124 135 119 103

Całe Miasto 523 567 577 587 551

% 21 22 23 20 19

W 2015 roku średnie wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty na omawianym podobszarze wyniosły 72% i tym samym były niższe od średniego wyniku w mieście. Z pogłębionej analizy wynika, że podobna sytuacja miała miejsce w 2011 roku. Natomiast w latach 2012 – 2014 uzyskiwana przez młodzież z omawianego terenu średnia procentowa była wyższa aniżeli średnie wyniki dla całego miasta.

Tabela 13: wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty

Podobszar Wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty (średnia wszystkich uczniów z danego podobszaru)

2011 2012 2013 2014

Uczniowie z podobszaru

Zygmunta Augusta (jednostka nr 6)

25 63 25,2 63,4 24,65 62,1 27,92 70,28

Całe Miasto 26,66 66,66 24 59,99 24,4 61,1 27,56 68,91

Frekwencja w wyborach w 2015 roku wyniosła 51,43%. Jest to najniższy wskaźnik w mieście. Średnia

(17)

III.

III. Koncentracja zjawisk kryzysowych: pozostałe sfery

Odsetek przedsiębiorców na omawianym podobszarze jest niższy od średniej dla miasta i wynosi 0,11%. Z tego powodu podobszar ten został uznany za zdegradowany w sferze gospodarczej.

Podobszar ten, podobnie jak dwa wcześniejsze należy do grupy zdegradowanej w zakresie sfery środowiskowej.

Omawiany podobszar został uznany za nie zdegradowany w sferze przestrzenno – funkcjonalnej. Natomiast w sferze technicznej stan budynków został oceniony na tyle nisko, że zdiagnozowano kryzys w tej sferze.

III. IV. Wewnętrzny potencjał rozwojowy

W podobszarze usytuowana jest kryta pływalnia, a dodatkowo plac zabaw oraz korty tenisowe i basen otwarty - elementy te wymagają co prawda modernizacji, ale już istnieją. Usytuowany częściowo na terenie podobszaru Park Miejski już posiada opracowaną koncepcję jego rewitalizacji wraz z możliwością zagospodarowania zdegradowanych terenów wzdłuż pot.

Jabłonieckiego. Na terenie podobszaru znajduje się Miejskie Muzeum, co wpływa na wartość turystyczną podobszaru.

IV. Potrzeby w zakresie rewitalizacji

Dla osób zaangażowanych w prace nad Gminnym Programem Rewitalizacji, jedną z najważniejszych kwestii jest poprawa infrastruktury komunikacyjnej – konieczna zwłaszcza w rewitalizacji podobszaru Rynek. Praktycznie w trakcie każdego ze spotkań konsultacyjnych, interesariusze zwracali uwagę, że podniesie bezpieczeństwa, zwłaszcza pieszych jest priorytetem. Rozwiązaniem dla trudnych warunków drogowych i stwarzanego w ten sposób zagrożenia pieszych jest budowa miejsc parkingowych (parkingów). Dodatkowo padały argumenty, iż dzięki parkingowi w tej lokalizacji powstanie większa dostępność do usług zlokalizowanych w tym podobszarze. To z kolei spowoduje możliwość wzrostu zatrudnienia, większej integracji mieszkańców. Odbudowa, poprawa otoczenia zachęci potencjalnych przyjezdnych z zewnątrz co przyczyni się do korzyści tak materialnych jak i społecznych.

Uatrakcyjnienie podobszaru Rynek podniesie jego rangę w obszarze regionalnym, przez co wzrośnie samozadowolenie mieszkańców.

Kolejną wyraźnie podkreślaną w trakcie konsultacji społecznych potrzebą jest konieczność odbudowy istniejącej w obszarze rewitalizowanym ale zniszczonej infrastruktury kultury i rekreacji. Wiąże się to z zagospodarowaniem czasu wolnego, zwłaszcza dla młodzieży jak i seniorów. Ponadto, dostępność do powstałej infrastruktury oraz działań społecznych i kulturalnych dla wszystkich użytkowników zamieszkujących dany teren spowoduje, że z pozytywnych efektów rewitalizacji korzystać będą wszyscy mieszkańcy, bez względu na sytuację materialną. Taka sytuacja przyczyni się do wzrostu aktywności społecznej i integracji społeczności lokalnej na wyznaczonych podobszarach rewitalizacji.

Uczestnicy konsultacji zwracali również uwagę konieczność uporządkowania niezagospodarowanych części terenów zielonych. Jako uzasadnienie dla wagi problemu

(18)

podawano oprócz niskiej (aktualnie) estetyki tych miejsc, przede wszystkim kwestię zdrowia mieszkańców. Poprzez poprawę środowiska naturalnego zwiększy się różnorodność możliwość spędzania czasu wolnego, co przełoży się na poprawę samopoczucia. a także większą integracje przez możliwość większego kontaktu w zrewitalizowanym obszarze.

Jak uzasadniali interesariusze w trakcie konsultacji, występujące w obszarze rewitalizacji negatywne zjawiska / problemy, wymagają interwencji ze strony Miasta. Zmiana przestrzeni publicznej i dostosowanie jej do potrzeb mieszkańców umożliwi realizację zainteresowań i prowadzenie bardziej aktywnego (również w sferze społecznej) trybu życia. Działania te spowodują również możliwość podnoszenia poziomu wiedzy u dzieci i zdobywanie nowych umiejętności przez dorosłych – w tym 60+. Poprawi się również dostęp do centrum miasta oraz terenów zielonych co w przypadku centrum spowoduje zwiększenie jego atrakcyjności dla prowadzących działalność gospodarczą, a także usprawni ruch „pielgrzymkowy”

skoncentrowany na Bazylice Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej.

(19)

Rozdział 2: Opis powiązań Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016-2020 z dokumentami o charakterze strategicznym i planistycznym

Proces rewitalizacji został osadzony w swych założeniach na zidentyfikowanych problemach mieszkańców na zdegradowanym obszarze miasta. Uwzględnia kontekst innych dokumentów strategicznych. Komplementarność z innymi działaniami oraz priorytetami wpływa na skuteczność i efektywność procesu rewitalizacji. Poniżej zaprezentowano powiązanie celów strategicznych Gminnego Programu Rewitalizacji z celami i priorytetami rozwoju społecznogospodarczego, jakie wyznaczono w różnorodnych dokumentach strategicznych oraz planistycznych.

I. Strategia Rozwoju Miasta Limanowa na lata 2014 – 2020

Strategia jest najogólniejszym dokumentem planistycznym. Wyznacza kierunki rozwoju i podejmowane działania. Tym samym, wraz ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest nadrzędnym dokumentem w stosunku do pozostałych dokumentów przyjętych przez Władze. Gminny Program Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 – 2023 jest zgodny ze Strategią Rozwoju Miasta Limanowa na lata 2014 - 2023.

Powiązanie Programu Rewitalizacji ze Strategią Rozwoju Miasta zachodzi już na poziomie wizji przyświecającej tworzeniu Strategii: Limanowa – miasto dobrego życia, dbające o mieszkańców, zapewniające wysokie standardy świadczenia usług oraz wdrażające innowacyjne rozwiązania w zakresie organizacji miasta z poszanowaniem przestrzeni i potrzeb uczestników życia publicznego. Miasto wykorzystujące i rozwijające swoje atuty i potencjały, inspirujące do działania i aktywności swoich mieszkańców.

Podobnie jest na poziomie priorytetowych obszarów, odpowiadającym im celom strategicznym i wybranym celom operacyjnym, a w szczególności:

Obszar 1. LIMA[NOWE] MIASTO lub LIMA[NOWA] STRONA MIASTA Cel strategiczny: Nadanie miastu nowych funkcji

Cel operacyjny 1: Stworzenia w Limanowej przestrzeni dobrego życia – „SlowCity”

1.2. inicjowania, zachęcania i inwestowania w systemy zarządzania energią oraz odnawialne źródła energii;

1.3. udoskonalania miejskiej infrastruktury publicznej (zieleń, place zabaw, obiekty spotkań towarzyskich, usuwanie barier architektonicznych);

1.4. dalszego „otwierania” miasta na mieszkańców, udostępniania dotychczas nieudostępnionych potencjałów i przestrzeni;

1.8. tworzenia warunków infrastruktury publicznej i gospodarczej zapewniającej rozwój zawodowy i bezpieczeństwo społeczne

(20)

Obszar 2. LIMA[NOWA] PRODUKT TURYSTYCZNY

Cel strategiczny: Lima[nowa] produktem turystycznym wzmacniającym markę Małopolski Cel operacyjny 1: Rozwój infrastruktury turystyki aktywnej, rekreacyjnej, kulturalnej i przestrzeni spędzania czasu wolnego

1.3. Turystyczne i rekreacyjne zagospodarowanie Potoku Starowiejskiego i Jabłonieckiego

1.4. kompleksowego zagospodarowania i systematycznego udostępnienia „potencjału ekstremalnego” Miejskiej Góry

1.5. inwestowania w zieloną infrastrukturę turystyczną Limanowej

1.6. tworzenia infrastruktury rekreacyjnej i kultury fizycznej dla dzieci i młodzieży

1.7. utworzenia lokalnej trasy turystycznej (trasy spacerowe, biegowe, rowerowe, narciarstwa biegowego),

Obszar 3. PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

Cel strategiczny: Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej Limanowej Cel operacyjny 3: Zwiększenie wskaźnika przedsiębiorczości

3.1. promowania i rozwijania postaw przedsiębiorczych wśród mieszkańców 3.2. wsparcia w poszukiwaniu i organizowaniu źródeł rozpoczęcia działalności

3.3. wspierania nowopowstających przedsiębiorstw w początkowej fazie rozwijania aktywności gospodarczej

Obszar 4. REWITALIZACJA PRZESTRZENI MIEJSKIEJ

Cel strategiczny: Wzrost aktywności społecznej i zawodowej mieszkańców

Cel operacyjny 1: Uporządkowanie funkcjonalności przestrzeni publicznej, gospodarczej i środowiska

1.1. adaptacji obiektów infrastrukturalnych do funkcji społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych

1.2. integrowania wielofunkcyjności budynków użyteczności publicznej 1.4. zwiększenia poziomu estetyki budynków i przestrzeni miejskiej

1.5. inwestowania w podniesienie jakości podstawowej infrastruktury komunalnej Cel operacyjny 2: Podniesienie standardu komunikacyjnego i transportowego w mieście 2.2. reorganizacji i poprawy stanu układu komunikacyjnego /wyprowadzenie ruchu z centrum miasta, powiązania z głównymi szlakami komunikacyjnymi w regionie, nawierzchnie dróg, chodniki, oświetlenie/

Cel operacyjny 3: Zmniejszenie negatywnych zjawisk społecznych towarzyszących procesowi

(21)

3.4.

udostępniania amatorskiej infrastruktury sportowej i rekreacyjnej dla rozwoju kondycji ruchowej i psychicznej osób starszych

Cele wyznaczone w Gminnym Programie Rewitalizacji Miasta Limanowa są zbieżne z wyżej opisanymi priorytetami rozwoju zawartymi w Strategii Rozwoju. W ten sposób Gminny Program Rewitalizacji staje się dokumentem komplementarnym do Strategii i poprzez zaplanowane do realizacji projekty obejmujące działania mające na celu np. rekreacyjne zagospodarowanie terenu wzdłuż potoku Jabłoneckiego realizuje wprost cel operacyjny 1 w zakresie działania 1.3 z przytoczonej strategii. Kolejnym przykładem są wszelkie działania mające na celu poprawę stanu dróg i budynku użyteczności publicznej, czyli Limanowskiego Domu Kultury. Wpisują się one w obszar strategiczny 1 i 4 Strategii.

II. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Limanowa na lata 2014 – 2020

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych to usystematyzowana długoterminowa i perspektywiczna koncepcja polityki społecznej, mająca na celu objęcie wsparciem osoby dotknięte wykluczeniem społecznym oraz stworzenie optymalnych warunków dla funkcjonowania społeczności lokalnej.

Głównym zadaniem strategii jest wyrównywanie szans społecznych mieszkańców miasta dzięki efektywnej współpracy wszystkich partnerów działających w obszarze polityki społecznej. Założenia Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa są zgodne z założeniami obowiązującej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na poziomie głównych kierunków działań strategicznych i powiązanych z nimi celów operacyjnych, a w szczególności:

CEL STRATEGICZNY I: ZINTEGROWANY SYSTEM POMOCY SPOŁECZNEJ

Kierunek działań strategicznych: 2. System wsparcia na rzecz osób bezrobotnych 2. Praca socjalna z osobami bezrobotnymi w celu ich aktywizacji społeczno zawodowej

4. Opracowanie i realizowanie projektów służących aktywizacji osób bezrobotnych w tym współfinansowanych ze środków europejskich

5. Rozwój form wsparcia sprzyjających tworzeniu osobistego potencjału zatrudnienia osób bezrobotnych znajdujących się w trudnej sytuacji socjalno-bytowej i ich rodzin

7. Podejmowanie działań pobudzających rozwój przedsiębiorczości mieszkańców

8. Współpraca z instytucjami oraz organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze i na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu

Kierunek działań strategicznych: 4. Zintegrowany system pomocy rodzinie dysfunkcyjnej 5. Zajęcia profilaktyczno – korekcyjne dla dzieci zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

7. Rozwój pracy socjalnej z rodzinami niewydolnymi wychowawczo oraz z dziećmi i młodzieżą z tych rodzin

(22)

8. Realizacja zadań przez świetlice środowiskowe na rzecz dzieci i młodzieży z rodzin niewydolnych opiekuńczo-wychowawczo.

CEL STRATEGICZNY II: TWORZENIE WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH UMACNIANIU RODZINY Kierunek działań strategicznych: 2. Pomoc w zagospodarowaniu czasu wolnego dzieci i młodzieży

1. Organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez rozwijanie oferty sportowej i kulturalnej, oferty zajęć pozalekcyjnych

Kierunek działań strategicznych: 3. Tworzenie warunków do organizowania aktywnego wypoczynku 1. Rozwój bazy sportowo rekreacyjnej

Gminny Program Rewitalizacji Miasta Limanowa jako jeden z priorytetów stawia poprawę sytuacji mieszkańców i zmniejszenie skali problemów społecznych powodujących degradację obszarów wskazanych w dokumencie delimitacji takich jak bezrobocie, ubóstwo, wykluczenie społeczne, bezrobocie. Zaplanowane w Gminnym Programie Rewitalizacji projekty stanowią cenne uzupełnienie inicjatyw podejmowanych przez odpowiednie organy i niewątpliwie wpłyną pozytywnie na realizację celów zakładanych przez Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych.

III. Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego Miasta Limanowa Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego Miasta Limanowa sporządzono w celu ustalenia optymalnych i racjonalnych kierunków rozwoju, uwzględniających stan ładu przestrzennego, zasady jego ochrony oraz zasady zrównoważonego rozwoju. Studium stanowi podstawowy dokument dla koordynacji działań samorządu lokalnego. Uwzględnia potrzeby społeczności oraz wypełnia wymogi zgodności z prawem.

W studium zebrano informacje, które stanowiły podstawę dla określenia uwarunkowań rozwoju, które zaś są podstawą do formułowania zasad i kierunków rozwoju zagospodarowania przestrzennego.

Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego Miasta Limanowa oparte jest na politykach określających generalne ustalenia dotyczące ogólnych kierunków rozwoju. Gminny Program Rewitalizacji Miasta Limanowa jest zgodny ze Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego już na poziomie celu nadrzędnego wynikającego z opracowanego studium i przyjętej w nim struktury przestrzennej jest zapewnienie harmonijnego wzrostu poziomu życia mieszkańców miasta Limanowa, przy równoczesnym poszanowaniu istniejących na jego obszarze zasobów przyrodniczo – kulturowych.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Limanowa złożone jest z zasad, które należy stosować w poszczególnych strefach przyrodniczo funkcjonalnych:

Strefa górska, przyrodniczo – leśna (1). Jej celem jest spełnianie funkcji ekologicznych i

(23)

zagospodarowaniu. Wymienione w strefie, a objęte Gminnym Programem Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 – 2023: Miejska Góra.

Strefa dolinno – podgórska, osadnicza (3). Wskazana do intensywnego rozwoju. Z możliwą lokalizacją zieleni miejskiej, urządzeń sportowo – rekreacyjnych lub usługowo – rekreacyjnych wśród zieleni. Wymienione w strefie, a objęte Gminnym Programem Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 – 2023: centrum miasta i tereny przyległe – możliwe do intensywnego rozwoju pod względem gęstości i charakteru zabudowy. Zalecenie Studium obejmuje wyposażenie terenów osadniczych w infrastrukturę ekologiczną, zabezpieczającą środowisko przed degradacją. Preferowane winny być nieuciążliwe źródła energii, bądź o zminimalizowanej uciążliwości.

Studium wskazuje również zalecenia odnośnie kształtowania terenów zieleni miejskiej.

Z omawianych w Studium obszarów, w zainteresowaniu Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 – 2023 pozostaje Park Miejski przy Dworze Marsów. Zgodnie z zaleceniami Studium: zagospodarowanie powinno polegać min. na wykonaniu tras spacerowych, pieszych i rowerowych, a także innych urządzeń niekubaturowych dla sportu i wypoczynku.

Studium wymienia również główne zadania samorządowe miasta. Wśród wymienionych zadań znajdują się: zagospodarowanie rekreacyjne Miejskiej i Łysej Góry, przebudowa skrzyżowań.

Powyżej zaprezentowane zostały powiązania Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016-2023 z dokumentami planistycznymi i strategicznymi.

Wyszczególnione zostały cele i wskazania z omawianych dokumentów, którym odpowiadają cele i kierunki Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016-2023.

Rewitalizacja przeprowadzona na podstawie Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 – 2023 stanowi spójny i istotny element całościowej wizji rozwoju miasta. Szczegółowe projekty będące przedmiotem prowadzonej rewitalizacji mieszczą się w zakresie zadań wyznaczonych w omówionych dokumentach.

Przeznaczenie działek uwzględnionych w programie rewitalizacji, jest zgodne z przedsięwzięciami planowanymi na ich terenie w Gminnym Programie Rewitalizacji Miasta Limanowa na lata 2016 – 2023 i nie wymaga zmian w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego.

(24)

Rozdział 3: Opis wizji stanu obszaru, cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działań

Dla terenu wyznaczonego jako obszar rewitalizacji, po uprzednim zdiagnozowaniu problemów na nim występujących i uwzględnieniu oczekiwań mieszkańców, przygotowano wizję stanu oczekiwanego po przeprowadzeniu projektów. Dzięki realizacji zakładanych celów i podążaniu w wyznaczonym kierunku, osiągnięty zostanie następujący stan:

I. Wizja:

Obszar Rewitalizacji Miasta Limanowa przyjazny do życia i pracy potrafiący wykorzystać swój potencjał do wzmocnienia integracji lokalnej i przeciwdziałania problemom społecznym, technicznym, gospodarczym i przestrzenno – funkcjonalnym. Zapewnia swoim mieszkańcom

nowoczesne miejsca do spędzania czasu wolnego, dba o dobrą przestrzeń do życia i pracy.

II. Cel główny:

Wyprowadzenie ze stanu kryzysowego terenów rewitalizacji w obszarze społecznym,

gospodarczym i przestrzenno – funkcjonalnym i technicznym na tereny wspierające mieszkańców w celu budowania więzi społecznych, rozwijania kwalifikacji zawodowych i prowadzeniu zyskownej działalności gospodarczej w zadbanej przestrzeni publicznej i zdrowym środowisku przyrodniczym.

III. Cele szczegółowe:

Przyjęta wizja i główny cel rewitalizacji odpowiadają wcześniej zidentyfikowanym potrzebom i prowadzą do eliminacji lub ograniczenia negatywnych zjawisk na wyznaczonych obszarach.

Powyższe założenia będą realizowane przez następujące cele szczegółowe obejmujące wszystkie sfery procesu rewitalizacji (tj. społeczną, gospodarczą, przestrzenno – funkcjonalną, techniczną i środowiskową):

1. Zapewnienie mieszkańcom obszaru rewitalizacji optymalnych warunków do mieszkania, prowadzenia życia codziennego i spędzania czasu wolnego.

Poprawa jakości infrastruktury tworzącej publiczną przestrzeń, podniesienie walorów estetycznych i dostępności do usług za pośrednictwem poprawy stanu technicznego obiektów ma znaczny wpływ na szeroko pojętą jakość życia. Podejmowane w ramach rewitalizacji działania służące zapewnieniu mieszkańcom lepszej jakości życia poprzez modernizację i zwiększenie efektywność wykorzystania istniejącego potencjału na wskazanych obszarach

(25)

Dzięki stworzeniu i poprawie miejsc działalności kulturalnej, poprawie ulegnie jakość życia mieszkańców. Będzie to możliwe poprzez zwiększenie atrakcyjności oferty rekreacyjnej i spędzania czasu wolnego. Powyższy cel w szczególny sposób obejmuje również mieszkańców w wieku senioralnym.

Poprzez bezpośrednią interwencję w przestrzeń miasta, jej pełniejsze i bardziej funkcjonalne wykorzystanie, poprawę jej estetyki oraz nadanie jej nowych cech i funkcji, poprawie ulegnie jakość życia mieszkańców. Dzięki planowanym interwencjom podobszary staną się bardziej atrakcyjnym dla innych podmiotów – inwestorów, przedsiębiorców, odwiedzających, itp.

Jednocześnie cel zakłada osiągnięcie trwałej, długookresowej poprawy jakości infrastruktury społecznej. Przyczyni się to do podniesienia jakości życia mieszkańców i sprzyjać będzie generowaniu pozytywnych zjawisk społecznych i gospodarczych.

2. Wzmocnienie potencjału gospodarczego mieszkańców.

Zaproponowane działania rewitalizacyjne mają na celu poprawę warunków infrastrukturalnych sprzyjających rozwojowi mikro, małej i średniej przedsiębiorczości.

Doprowadzenie do takiego zjawiska jest możliwe poprzez rewitalizację zdegradowanych obszarów gospodarczych i wprowadzenie ich z powrotem w obieg. W ramach tego celu realizowane będzie dążenie do zapewnienia lokalnym przedsiębiorcom jak najlepszych warunków do zakładania i rozwijania inicjatyw gospodarczych. Ten cel zostanie zrealizowany głównie poprzez działania związane z adaptacją przestrzeni publicznej. Dzięki zwiększeniu atrakcyjności przestrzeni położonej w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów działalności handlowej, zwiększy się zainteresowanie prowadzonymi tam przedsięwzięciami. Przełoży się to pozytywnie na obroty i zyski prowadzonych działalności gospodarczych i stworzy przestrzeń pod nowe inwestycje.

3. Wzmacnianie aktywności społecznej, zapobieganie negatywnym zjawiskom społecznym.

W związku z uzyskanymi w trakcie analizy wskaźnikami, zasadnym jest prowadzenie działań mających na celu umożliwienie mieszkańcom czynnej integracji poprzez wyjście z domu i spotykanie się w przyjaznej przestrzeni publicznej. Konieczne jest zapewnienie mieszkańcom możliwości podejmowania aktywności mających na celu budowanie oraz wzmacnianie więzi sąsiedzkich poprzez organizowanie wspólnych imprez mających na celu integrację i międzypokoleniową wymianę doświadczeń oraz wspieranie oddolnych inicjatyw.

Dzięki podjętym inicjatywom Miasto Limanowa zyska nowe miejsca, gdzie będą mogły być realizowane cele związane z integrowaniem lokalnej społeczności, w tym osób z dysfunkcjami i w wieku senioralnym. Dzięki możliwości współdziałania zwiększy się wzajemna odpowiedzialność za lokalną wspólnotę.

IV. Kierunki działań:

Cel 1: Zapewnienie

mieszkańcom obszaru •1.1. Modernizacja i organizacja otwartych miejsc rewitalizacji publicznych (ścieżki rowerowe, parki rozrywki). optymalnych

(26)

•1.2. Zwiększenie atrakcyjności przestrzeni warunków do publicznych (w tym poprawa bezpieczeństwa).

mieszkania,

prowadzenia życia •1.3. Wsparcie wykorzystania odnawialnych źródeł codziennego i energii przez mieszkańców, oraz ekologicznych spędzania czasu sposobów dostarczania energii. wolnego

•2.1. Wsparcie rozwoju przedsiębiorczości poprzez Cel 2:

Wzmocnienie poprawę infrastruktury miejskiej.

potencjału •2.2. Wspieranie działań na rzecz obsługi ruchu gospodarczego turystycznego.

mieszkańców. •2.3. Szkolenia i informacja dotycząca zakładania działalności gospodarczej.

Cel 3: Wzmacnianie aktywności społecznej, •3.1. Wsparcie działalności organizacji kulturalnych.

zapobieganie •3.2. Działania na rzecz aktywizacji stowarzyszeń, grup negatywnym hobbystycznych, grup artystycznych.

zjawiskom •3.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. społecznym.

Ryc.4: Zestawienie celów i odpowiadających im kierunków działań

(27)

Rozdział 4: Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych

I. Lista planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych

Poniższe zestawienie prezentuje planowane przedsięwzięcia rewitalizacyjne wpisane na listę przedsięwzięć podstawowych. Planowane przedsięwzięcia mają na celu przeciwdziałanie zdiagnozowanym kryzysom w poszczególnych sferach, są również zgodne z oczekiwaniami mieszkańców obszarów rewitalizowanych i pozostałych interesariuszy. Potrzebę poniższych działań potwierdzono w trakcie opracowywania programu i prowadzonych konsultacji społecznych.

Wszystkie przedsięwzięcia pozostają w zgodzie z art. 15 Ustawy o rewitalizacji i mają na celu przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się problemów o charakterze społecznym oraz gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym.

Tabela 14: zestawienie podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych

Przedsięwzięcie 1

Nazwa przedsięwzięcia Zdrowie , rekreacja- zagospodarowanie czasu wolnego

Zakres zadań Tworzenie i odnowienie zdegradowanej zieleni przy potoku Jabłonieckim wraz z kompleksem parku miejskiego w Limanowej oraz budowa infrastruktury do jej udostępnienia

Podmioty realizujące (zgłaszające) -Miasto Limanowa – Urząd Miasta Limanowa ul. Jana Pawła II -9 34-600 Limanowa

Lokalizacja: (dz. nr ew. 667/1, 667/2, 667/4, 667/5, 667/6, 667/9, 667/8, 667/7, 667/10, 667/11 obr.ew.5, 42/7, 42/8, 41/1, 41/2, 42/3, 42/4, 42/10, 42/5, 42/9, 40, 15, 14, 13, 10/2, 10/3, 11, 12, 10/1, 33/12 obr. ew. 7 Limanowa.) w większości podobszar Zygmunta Augusta. Planowana inwestycja wykracza poza obszar rewitalizacji. Aby uzyskać zakładane cele, konieczne jest zrealizowanie całości przedsięwzięcia, również poza terenem podobszaru.

(28)

Opis Przedmiotem opracowania jest zamierzenie inwestycyjne zagospodarowania terenu w sumie o powierzchni ok. 8 ha, zlokalizowanego w południowej części Miasta Limanowa wzdłuż Potoku

Jabłonieckiego. Zaprojektowany teren ma posiadać przede wszystkim funkcje poznawczo‐

edukacyjnorekreacyjną.

Celem bezpośrednim projektu jest stworzenie zielonej przestrzeni w mieście z układem komunikacyjnym, z interesującymi rozwiązaniami projektowymi, atrakcyjnymi elementami małej architektury, ale przede wszystkim odnową istniejącej zieleni i zróżnicowanymi nasadzeniami.

Projekt kompleksu poznawczo‐edukacyjno‐rekreacyjnego ma na celu wykorzystać istniejące walory krajobrazowe terenu i połączyć dwie części miasta zielonym korytarzem z różnorodnymi funkcjami edukacyjno‐ poznawczymi. Ma stworzyć swobodną komunikację zurbanizowanego terenu z naturalnym korytarzem wzdłuż Potoku Jabłonieckiego, a także być ‘Zielonymi Płucami’ dla miasta i powodować jego przewietrzanie. Poprzez nadanie projektowanemu obszarowi nowych, innowacyjnych i ciekawych funkcji, teren ma przyczynić się do zwiększenia grupy odbiorców korzystających z zaproponowanych rozwiązań.

Spełniane cele Cel 1: zapewnienie mieszkańcom obszaru rewitalizacji optymalnych warunków do mieszkania, prowadzenia życia codziennego i spędzania czasu wolnego.

Cel 2: Wzmocnienie potencjału gospodarczego mieszkańców.

Cel 3: Wzmacnianie aktywności społecznej, zapobieganie negatywnym zjawiskom społecznym.

Rezultaty projektu Zagospodarowanie różnorodnymi formami roślinności poprawi jakość środowiska miejskiego, oraz przyczyni się do rozwoju terenów zielonych w mieście, z którego będą korzystać mieszkańcy i turyści. Teren parku oprócz funkcji edukacyjno‐ dydaktycznych będzie pełnił zarówno czynną jak i bierną formę rekreacji (tj. aktywność fizyczna, spacery).

(29)

Spełnienie aspektów rewitalizacji przez projekt

Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno Sfera Sfera techniczna funkcjonalna środowiskowa

X X X X

Przedsięwzięcie 2

Nazwa przedsięwzięcia Kultura

Zakres zadań Przebudowa i rozbudowa budynku Limanowskiego Domu Kultury (LDK) pod działalność, Miejskiej Biblioteki Publicznej, Biblioteki Pedagogicznej

Podmioty realizujące (zgłaszające) -Miasto Limanowa – Urząd Miasta Limanowa ul. Jana Pawła II -9 34-600 Limanowa - Inwestor zewnętrzny.

Lokalizacja: (dz. ew. nr 356/4, 356/6, 356/7, 358/8 obręb 4) podobszar Rynek

(30)

Opis W ramach przedsięwzięcia przewiduje się przebudowę i rozbudowę części LDK. Na pierwszej i drugiej kondygnacji przewidziano pomieszczenia biblioteczne i galerię sztuki.

Zaprojektowano podział biblioteki na oddziały przeznaczone dla odpowiedniej grupy wiekowej oraz funkcji. Na kondygnacji parteru umieszczono wypożyczalnię dla dorosłych z wolnym dostępem do półek, mieszczącą około 36 tyś. woluminów oraz stanowisko obsługi dla 2 bibliotekarzy. Obok zaprojektowano pomieszczenia kierownika i instruktora biblioteki oraz dział opracowania zbiorów. Na parterze zaprojektowano również pomieszczenie galerii i salę konferencyjną na 73 miejsca. Na kondygnacji I piętra zaprojektowano oddział dla dzieci z wolnym dostępem do półek, mieszczący około 16 tyś. woluminów, 20 miejsc dla czytelników oraz stanowisko obsługi dla bibliotekarza. Czytelnię główną mieszczącą około 19 tyś. woluminów, 30 miejsc dla czytelników oraz stanowisko obsługi dla bibliotekarza.

Czytelnię multimedialną mieszczącą 18 stanowisk komputerowych oraz stanowisko obsługi.

(31)

Rezultaty projektu Rozbudowany kompleksu, biblioteki i galerię sztuki poprawi ofertę kulturalną dla mieszkańców Limanowej i dużej części powiatu limanowskiego. Przyczyni się do wprowadzenia nowej oferty oraz dostosowania budynku dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Warto podkreślić, iż obecnie ze względu na brak funkcjonalnej przestrzeni Biblioteka nie posiada atrakcyjnej oferty dla wszystkich grup czytelniczych.

Dlatego też w nowej ofercie znajdą się m.in. warsztaty terapii zajęciowej, grupy wsparcia psychologicznego i socjologicznego, elementy biblioterapii, muzykoterapii, doradztwo zawodowe, pomoc i wsparcie w korzystaniu z nowoczesnych technologii teleinformatycznych. Oferta obejmować będzie również cykle warsztatów „Kształcenie przez doświadczenie” polegające na promowaniu nauk ścisłych w atrakcyjnej nie tylko podręcznikowej formie.

Dzięki efektowi synergii oferta poszczególnych instytucji kultury będzie miała szansę trafić do szerszego grona potencjalnych odbiorców.

Obiekt będący przedmiotem projektu zostanie w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych.

X X X

Przedsięwzięcie 3

Nazwa przedsięwzięcia Odbudowa i modernizacja przestrzeni publicznej

Zakres zadań Przebudowa centrum Miasta dla usprawnienia jego funkcji oraz poprawy estetyki wraz z parkingiem dwupoziomowym

(32)

Podmioty realizujące (zgłaszające) -Miasto Limanowa – Urząd Miasta Limanowa ul. Jana Pawła II -9 34-600 Limanowa - Parafia pod wezwaniem MBB w Limanowej

- Inwestorzy zewnętrzni

Lokalizacja: Obręb 5 Nr. Dz. ew. 438/1, 438/2,438/3, 438/4, 438/5,438/6, 438/7, 452/1, 452/3, 459/2, 388. Podobszar Rynek

(33)

Opis Przedmiotem opracowania jak i zakresem zarazem jest zamierzenie inwestycyjne zagospodarowania terenu w sumie o powierzchni ok. 1,7 ha, zlokalizowanego w samym centrum Miasta Limanowa.

Celem jest stworzenie harmonijnej przestrzeni miejskiej oraz wprowadzenie nowych funkcji jak np.

infrastruktura dla cyklistów, skwer do rekreacji indywidualnych, przestrzeń zabaw dla dzieci. Otwarcie na nowe technologie tzn. elementy audiowizualne przyczyni się do wzrostu atrakcyjności danej przestrzeni.

Zaprojektowany teren ma poprawić istniejącą komunikacje kołową, pieszą oraz rozwiązać problem z niedostateczną ilością miejsc parkingowych poprzez budowę dwupiętrowego parkingi przy Bazylice Parafii Rzymsko - Katolickiej. Należy przebudować stare i nieefektywne sieci energetyczne, kanalizacyjne, wodociągowe oraz wymienić przyłącza. Planuje się zwiększyć aktywność społecznej i gospodarczej mieszkańców.

Planuje się poprawę estetyki rynku poprzez wymianę istniejącej nawierzchni, stworzenie miejsc do wypoczynku, zwiększenie ilości zieleni wysokiej oraz niskiej, budowę fontanny, uporządkowanie kolorystyki elewacji oraz ujednolicenie szyldów reklamowych.

Dużą role przywiązuje się do ekologii, gdyż poprzez zagospodarowanie przestrzeni różnorodnymi formami roślinności, zmianą pieców węglowcyh, można poprawić nie tylko jakość środowiska miejskiego, oraz przyczynić się wzrostu atrakcyjności danego obszaru zarówno dla mieszkańców jak i turystów.

Celem bezpośrednim projektu jest stworzenie przestrzeni w mieście z lepszym układem komunikacyjnym, z interesującymi rozwiązaniami projektowymi, atrakcyjnymi elementami

małej architektury, ale przede wszystkim odnową istniejącej tkanki miejskiej oraz wprowadzeniem nowej jakości w daną przestrzeń.

(34)

Cel 2: Wzmocnienie potencjału gospodarczego mieszkańców.

Rezultaty projektu • stworzenie harmonijnej i spójnej przestrzeni, która przyczyni się do wzrostu jakości życia mieszkańców oraz przyciągnie turystów

• wzrost dostępności mieszkańców do usług świadczonych na danym obszarze przy użyciu infrastruktury technicznej oraz wzrost jakości tych usług,

• wzrost dostępności mieszkańców do usług świadczonych przy użyciu infrastruktury społecznej,

• poprawa stanu technicznego płyty rynku,

• poprawa poziomu bezpieczeństwa,

• optymalizacja układów logistycznych,

• zapewnienie ładu przestrzennego i wysokiego poziomu estetyki,

• odtworzenie cech zabytkowych, historycznych, artystycznych, osi widokowych

• zapewnienie dostępności dla osób niepełnosprawnych,

• obniżenie kosztów funkcjonowania,

• optymalizacja systemów finansowania nakładów inwestycyjnych i bieżących kosztów utrzymania centrum miasta

• rozwój aktywności publicznej mieszkańców rewitalizowanych części miasta

• rozwój przedsiębiorczości,

• obniżenie poziomu zanieczyszczenia i redukcja powstających zanieczyszczeń,

• przebudować sieci energetycznej, kanalizacyjnej, wodociągowej, wymiana przyłączy.

(35)

Przedsięwzięcie 4

Nazwa przedsięwzięcia „Klucz do samodzielności” / „aktywni - samodzielni” / „chcę więcej – mogę więcej”

Zakres zadań Realizacja kompleksowego programu na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, którego celem jest aktywne włączenie tych osób poprzez poprawę oraz wzmocnienie ich szans na zatrudnienie.

Podmioty realizujące (zgłaszające) Miasto Limanowa, jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe z obszaru miasta, firmy szkoleniowe, podmioty prywatne

Lokalizacja: Miasto Limanowa; w tym podobszary zdegradowane

Opis Przedsięwzięcie ukierunkowane będzie przede wszystkim na realizację programów aktywizacji społecznej / zawodowej dla osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich otoczenia, z wykorzystaniem różnorodnych instrumentów aktywizacji edukacyjnej, zawodowej lub społecznej.

Odbiorcami przedsięwzięcia będą osoby lub rodziny zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, które w pierwszej kolejności wymagają aktywizacji społecznej, w tym w szczególności osoby doświadczające wielokrotnego wykluczenia społecznego i osoby korzystające z Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa. Wsparcie będzie mogło zostać udzielone również otoczeniu osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.

Mając na uwadze bardzo duże zróżnicowanie grupy docelowej, duży nacisk zostanie położony na kompleksowość wsparcia oraz dostosowanie go w jak największym stopniu do zdiagnozowanych potrzeb i predyspozycji poszczególnych osób, dlatego w programie tym możliwe będzie wykorzystanie