Wojewódzki Biuletyn Statystyczny, 1996, nr 9

- l i s -

URZĄD STATYSTYCZNY W K A T O W I C A C H

WOJEWÓDZKI BIULETYN STATYSTYCZNY

wrzesień 1996

miesięcznik

a 0 3

Urzqd Statystyczny i n for m uj e

1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w gospodarce narodowej wynosiło:

- w 1995 r. - 702,62 zł

- w II półroczu 1995 r. - 779,93 zł - w I kwartale 1996 r. - 842,90 zł - w II kwartale 1996 r. - 855,35 zł

2. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w sektorze przedsiębiorstw wynosiło:

- w 1995 r. - 754,17 zł

- w I kwartale 1996 r. - 853,27 zł - w II kwartale 1996 r. - 928,28 zł - w III kwartale 1996 r. - 961,82 zł - w I półroczu 1996 r. - 890,83 zł - w czerwcu 1996 r. - 922,45 zł - w lipcu 1996 r. - 966,76 zł - w sierpniu 1996 r. - 947,56 zł - we wrześniu 1996 r. - 957,87 zł w tym bez wypłat z zysku:

- w 1995 r. - 738,51 zł

- w I kwartale 1996 r. - 839,23 zł - w II kwartale 1996 r. - 888,49 zł - w I półroczu 1996 r. - 863,90 zł - w czerwcu 1996 r. - 891,26 zł - w lipcu 1996 r. - 952,82 zł - w sierpniu 1996 r. - 937,90 zł - we wrześniu 1996 r. - 052,63 zł

3. Przyrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do poprzedniego okresu wyniósł:

- w 1995 r. - 27,8%

- w I kwartale 1996 r. - 6,8%

- w II kwartale 1996 r. - 5,0%

- w III kwartale 1996 r. - 2,0%

- I - IX 1996 r. - 20,2%

- w czerwcu 1996 r. - 1,0%

- w lipcu 1996 r. - spadek o 0,1%

- w sierpniu 1996 r. - 0,5%

- we wrześniu 1996 r. - 1,9%

4. Przyrost cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku w III kwartale 1996 r. w stosunku do II kwartału 1996 r. wyniósł 2,7%.

5. Średnia krajowa cena skupu żyta wyniosła za 1 q:

- w I kwartale 1996 r. - 29,88 zł - w II kwartale 1996 r. - 38,17 zł - w czerwcu 1996 r. - 39,24 zł - w lipcu 1996 r. - 39,63 zł - w sierpniu 1996 r. - 35,11 zł - we wrześniu 1996 r. - 36,94 zł

6. Średnia cena sprzedaży drewna tartacznego iglastego uzyskana przez nadleśnictwa w I półroczu 1996 r.

wynosiła 162,55 zł za 1 m .

Dni k a l e n d a r z o w e i robocze

Wyszczególnienie 1995 1996

Liczba dni roboczych: r o k ... 265 266 w rz e s ie ń ... 23 22 styczeń - w rz e s ie ń ...

Upływ czasu (w %) we wrześniu:

200 200

k alendarzow ego... 74,79 74,86 roboczego ... 75,47 75,19

SCHEMAT ORGANIZACJI I STRUKTURY GOSPODARKI

I

P

s ^U

E B K L T I 0 C R Z N Y

własność Skarbu Państwa własność

państwo­

wa własność

państwowych osób prawnych

własność komunalna

-» organy władzy, administracji, kontroli państwowej - » wymiar sprawiedliwości

" * fundusze

-* spółki Skarbu Państwa

-> inne państwowe jednostki organizacyjne

» przedsiębiorstwa państwowe

* fundusze

-»• spółki państwowych osób prawnych -» inne państwowe jednostki organizacyjne 1» jednostki samorządu terytorialnego

'--- -» w tym przedsiębiorstwa komunalne -» fundusze

-* spółki komunalne

dawny sektor uspołe­

czniony (jgu)

własność mieszana spółki z przewagą mienia sektora publicznego

P S R E Y K W T A 0 T R N Y

własność prywatna krajowa

własność zagraniczna

-» spółdzielnie i ich związki

» organizacje społeczne, polityczne, związki zawodowe

-* ■ spółki prywatne

» fundacje i ich zakłady

» jednostki organizacji wyznaniowych

osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą I » w tym gospodarstwa indywidualne rolne r* przedstawicielstwa firm zagranicznych

» przedsiębiorstwa zagraniczne drobnej wytwórczości -» spółki z przewagą kapitału zagranicznego

własnosc mieszana spółki z przewagą mienia sektora prywatnego

dawny sektor prywatny

1. W spółpraca Polski z krajami rozwiniętymi gospodarczo, w tym szczególnie z krajami EWG wymaga dostosowania modelu polskiej statystyki do standardów światowych. W ramach tych dostosowań zasadnicze znaczenie ma wprowadzenie do naszej statystyki EKD, stosowanej w krajach EWG.

Od stycznia 1994 r. w bieżącej ewidencji i statystyce wprowadzono do stosowania Europejską Klasyfikację D ziałalności (EKD) w miejsce stosowanej Klasyfikacji Gospodarki Narodowej. EKD m a charakter przedm iotow y i je st usystem atyzowanym zbiorem rodzajów działalności społeczno-gospodarczych występujących w gospodarce narodowej. Podstawę klasyfikowania stanowi rodzaj działalności prowadzonej przez podmiot gospodarki narodowej (np. produkcja tkanin, handel detaliczny). EKD jest klasyfikacją pięciopoziomową, z dodatkowym poziomem pośrednim dla niektórych sekcji. Wymieniając kolejno od poziomu najbardziej ogólnego do poziomu najbardziej szczegółowego, układ EKD dzieli zbiorowość na sekcje, podsekcje (poziom pośredni), działy, grupy, klasy i podklasy.

2. W dostosowaniu statystyki do przepisów ustawy o denominacji dane w Biuletynie Statystycznym i lata poprzednie prezentuje się w nowej jednostce pieniężnej.

3. Publikow ane dotychczas dane statystyczne w przekrojach działowo-gałęziowych w układzie KGN prezentowane są w układzie EKD według sekcji, działów i - w niektórych przypadkach - grup.

4. Dane prezentowane w Biuletynie Statystycznym dotyczą całej gospodarki narodowej, lj.: wszystkich podmiotów gospodarczych zaliczanych do sektora publicznego (własność państwowa, własność komunalna, własność mieszana z przewagą kapitału publicznego) oraz sektora prywatnego (własność prywatna krajowa m.in. spółdzielnie, organizacje społeczne, polityczne i związków zawodowych, zakłady osób fizycznych, spółki, fundacje; własność zagraniczna - m.in. zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości, spółki zagraniczne lub z przewagą kapitału zagranicznego; własność mieszana z przewagą kapitału prywatnego).

5. Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym podmiotów gospodarki narodowej.

6. W Biuletynie Statystycznym dane miesięczne w zakresie:

a) pracujących, zatrudnienia i wynagrodzeń dotyczą podmiotów sektora przedsiębiorstw, w których liczba pracujących przekracza 5 osób, przy czym dane nie obejmują zatrudnionych poza granicami kraju, zatrudnionych w działalności statutowej organizacji społecznych,

b) produkcji sprzedanej przemysłu, sprzedaży produkcji i usług budownictwa, sprzedaży usług transportu, gospodarki magazynowej i łączności oraz sprzedaży detalicznej towarów dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 5 osób.

Uwagi ogólne 3

Dane zbiorcze dotyczące pkt a i b obejmują wszystkie jednostki sporządzające miesięczny meldunek uzupełniony o szacunek zbiorowości jednostek nie objętych badaniem.

c) przychodów ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) w sektorze przedsiębiorstw obejmują jedynie przychody w bieżących cenach bazowych, tj. przychody ze sprzedaży produktów netto (bez podatku VAT) pomniejszone o podatek akcyzowy i powiększone o dotacje przedmiotowe.

d) wyników finansowych przedsiębiorstw dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunko­

we i zobowiązanych do sporządzania co miesiąc sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym - F-01 (z wyjątkiem podmiotów, których podstawowym rodzajem działalności jest działalność zaklasyfikowana według EKD do sekcji "Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo", Rybołówstwo i rybactwo") przy czym dane w zakresie:

□ górnictwa i kopalnictwa oraz działalności produkcyjnej dotyczą podmiotów, których liczba pracujących przekracza 50 osób,

□ pozostałych rodzajów działalności dotyczą podmiotów, w których liczba pracujących przekracza 20 osób.

7. Ilekroć w Biuletynie jest mowa o sektorze przedsiębiorstw, dotyczy to podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie leśnictwa, pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych: rybołówstwa w wodach morskich; górnictwa i kopalnictwa; działalności produkcyjnej; zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę; budownictwa; handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego; hoteli i restauracji, transportu, gospodarki magazynowej i łączności; obsługi nieruchomości, wynajmu i działalności związanej z prowadzeniem interesów; odprowadzania ścieków, wywozu śmieci, usług sanitarnych i pokrewnych; działalności związanej z rekreacją, kulturą i sportem oraz pozostałej działalności usługowej.

Dane dotyczące sektora przedsiębiorstw nie obejmują wyników działalności gospodarczej jednostek budżetowych (z wyjątkiem tablicy -"Przeciętne zatrudnienie i wynagrodzenie w gospodarce narodowej" - prezentowanej kwartalnie).

8. Ilekroć w Biuletynie jest mowa o przemyśle, dotyczy to sekcji EKD: "Górnictwo i kopalnictwo", "Działalność produkcyjna" oraz "Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę".

9. W tablicach - o ile nie zaznaczono inaczej - dane podano w cenach bieżących.

10. Niektóre dane mają charakter danych wstępnych i mogą ulec zmianie w następnych wydaniach Biuletynu Statystycznego.

11. W stosunku do obowiązujących klasyfikacji w Biuletynie Statystycznym zastosowano nazwy uproszczone, których pełne brzmienie prezentuje EKD wydanie II - GUS Warszawa 1991 r.

Ocena ogólna

W okresie trzech kwartałów br. w gospodarce województwa notowano wzrost aktywności gospodarczej. Dynamika przychodów w sektorze przedsiębiorstw była korzystniejsza niż przed rokiem, liczba pracujących w końcu września br. zaczęła ponownie rosnąć, utrzymywał się spadek liczby rejestrowanych bezrobotnych.

Szybszy wzrost wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw niż cen sprawił, że wartość realna wynagrodzeń wzrosła.

Przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw w okresie styczeń - wrzesień br. wzrosły w porównaniu z ubiegłym rokiem we wszystkich rodzajach działalności; w najwyższym stopniu w działalności transportowej (o 27%), za wyjątkiem działalności handlowej (spadek o 4%).

Również sam wrzesień był miesiącem utrzymującej się rosnącej dynamiki przychodów zarówno do miesiąca poprzedniego jak też miesiąca analogicznego roku ubiegłego.

W przemyśle wzrost produkcji (w stałych cenach) w okresie styczeń-wrzesień br. związany był głównie z wysoką aktywnością w produkcji artykułów spożywczych i napojów (28% wzrost przychodów, 26% wzrost wydajności). Znacznie natomiast gorsze wyniki produkcyjne niż przed rokicin uzyskały podmioty produkujące sprzęt i aparaturę radiowo-telewizyjną (spadek o 16%), sprzęt medyczny, precyzyjny, zegarki (spadek o 10%) oraz sprzęt transportowy (spadek o 30%) i tam też odnotowano największe spadki wydajności.

We wrześniu br. przychody uzyskane w przemyśle były nieco wyższe (o 1,5%) niż przed rokiem na co w gównej mierze rzutowały korzystne wyniki w działalności produkcyjnej (wzrost o 4,3%) przy utrzymującym się spadku w pozostałych sekcjach.

Elektem działalności gospodarczej w okresie trzech kwartałów br. było wyższe (o 2%) wydobycie węgla kamiennego, wyższa (o 6%) produkcja energii elektrycznej oraz stosunkowo wysokie dynamiki produkcji mięsa

i przetworów oraz nabiału. Mniej niż przed rokiem wyprodukowano stali (o 11%) oraz wyrobów ze stoli.

Korzystnie kształtowała się również sytuacja przewozowa; zarówno ładunków jak i pasażerów przewieziono więcej niż przed rokiem, natomiast zdecydowanie mniej oddano do użytku mieszkań (o 31% mniej niż w okresie styczeń-wrzesień ub.roku).

Sytuacja finansowa podmiotów gospodarczych w okresie ośmiu miesięcy br. była gorsza niż przed rokiem. Niższy był wynik finansowy co było spowodowane ujemnym saldem uzyskanym przez jednostki sektora publicznego, gorsze wskaźniki rentowności obrotu oraz mniejsza zdolność podmiotów do regulacji zobowiązań.

Szczególnie niekorzystna jest sytuacja w jednostkach sekcji górnictwo i kopalnictwo, w którym kondycja finansowa systematycznie pogarsza się.

Na rynku pracy, liczba pracujących w końcu września br. była nieco wyższa niż w miesiącu poprzednim ale niższa niż przed rokiem. W porównaniu z miesiącem poprzednim liczba pracujących wzrosła we wszystkich sekcjach sektora przedsiębiorstw z wyjątkiem rolnictwa, łowiectwa i leśnictwa, górnictwa i kopalnictwa, hoteli i restauracji, natomiast więcej niż we wrześniu ub.roku jest zatrudnionych w sekcjach handel i naprawy oraz obsługa nieruchomości.

Zarejestrowanych bezrobotnych w końcu września br. było mniej niż w miesiącu poprzednim jak też przed rokiem . Utrzymał się obserwowany od początku roku systematyczny spadek zarejestrowanych bezrobotnych co przy malejącej od II półrocza br. liczbie wolnych miejsc pracy nie poprawiło sytuacji poszukujących pracy.

Zatrudnieni w sektorze przedsiębiorstw otrzymywali przeciętnie przez okres dziewięciu miesięcy wynagrodzenie miesięczne w wysokości 1107 zł brutto i 890 zł netto, tj wyższe o 27% niż przed rokiem.

Najwyższe wynagrodzenie utrzymuje się niezmiennie w górnictwie i kopalnictwie i stanowi około 140%

wynagrodzenia w całym sektorze przedsiębiorstw.

Wartość realna wynagrodzenia za okres styczeń - wrzesień br. była wyższa o prawie 6%.

Poziom wynagrodzenia we wrześniu br. przekroczył jego wartość z miesiąca poprzedniego o prawie 2% co przy prawie identycznym tempie wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych nie zmieniło wartości realnej wynagrodzeń.

J e d n o s t k i g o s p o d a r c z e

W końcu września br. w rejestrze REGON zarejestrowanych było 21279 osób prawnych i samodzielnych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej (bez spółek cywilnych) tj.o 6,7% więcej niż w końcu ub.roku (w okresie styczeń-wrzesień ub.roku wzrost o 5,6%).

W sektorze prywatnym zarejestrowanych było 15036 jednostek tj. o 8,9% więcej niż w końcu ub.roku, a w sektorze publicznym 6243 jednostki tj.o 1,9% więcej niż w końcu ub.roku.

W omawianym miesiącu zarejestrowano 169 nowych podmiotów tj. o 43,2% więcej niż w sierpniu br.

i o 24,3% więcej niż we wrześniu ub.roku.

Liczba nowych jednostek w wybranych grupowaniach według form prawno-własnościowych przedstawiała się następująco:

- spółki prawa h an d lo w e g o ...95

w tym: - spółki państwowych osób prywatnych ...3

- spółki prywatne kapitału krajowego ...59

- spółki z udziałem kapitału zagranicznego ... 29

- organizacje społeczne, związki zawodowe, partie polityczne ...45

- fundacje ...3

- przedstawicielstwa zagraniczne ...2

- spółd zieln ie...1

- jednostki samorządu terytorialnego ... 8

- jednostki Kościoła Katolickiego ... 3

- jednostki innych kościołów i związków wyznaniowych ...1

- państwowe jednostki organizacyjne ... 5

- pozostałe jednostki ... 6

Jak wynika z powyższego zestawienia najliczniejszą grupę w zbiorowości nowozarejestrowanych je d n o ste k stanow iły spółki praw a handlow ego. Wśród nich najw ięcej było spółek z ogran iczo n ą odpowiedzialnością (87). Zarejestrowano również 7 spółek akcyjnych oraz jedną spółkę komandytową. Nowe spółki prawa handlowego najczęściej deklarowały prowadzenie działalności zaliczanych do sekcji: handel i naprawy (29,5%), działalność produkcyjna (26,3%), obsługa nieruchomości i firm(18,9%). Najwięcej spółek prawa handlowego utworzono w Katowicach (33).

W procesie restrukturyzacji gospodarki narodowej odnotowano w omawianym miesiącu następujący fakt:

H na bazie Zakładu Huta Bankowa w Dąbrowie Górniczej (Zakład Huty Katowice S.A.) utworzono samodzielną spółkę prawa handlowego p.n. "Huta Bankowa" Spółka z o.o. Wyłącznym udziałowcem w/w spółki jest Hula Katowice S.A., która kapitał zakładowy pokryła wkładem niepieniężnym /aportem/.

Z o t r u d n i e n i e . W y n a g r o d z e n i a . Rynek pracy

Liczba pracujących oraz przeciętna liczba zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw w dużych i średnich jednostkach we wrześniu hr.wyniosła odpowiednio 887,1 tys. osób i 860,7 tys. osób.W porównaniu z miesiącem poprzednim liczba pracujących nieznacznie wzrosła o 0,2%,natomiast przeciętna liczba zatrudnionych kształtowała się na tym samym poziomie.

Największy wzrost liczby pracujących oraz przeciętnej liczby zatrudnionych we wrześniu br. w porównaniu do ub. miesiąca wystąpił w sekcji zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę odpowiednio o 2,6% i 2,0%.

W sekcji górnictwo i kopalnictwo we wrześniu br. liczba pracujących oraz przeciętna liczba zatrudnionych wyniosła odpowiednio 259,0 lys.osób i 258,7 tys. osób i w porównaniu do sierpnia br. wielkości te spadły odpowiednio o 0,2% i 0,3%.

Porównując z analogicznym miesiącem ub.roku przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu br. spadło o 1,8%. Największy spadek przeciętnej liczby zatrudnionych wystąpił w sekcji rolnictwo,łowiectwo i leśnictwo o 14,9%,natomiast największy wzrost w sekcji handel i naprawy o 4,9%.

W okresie styczeń-wrzesień br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 861,5 tys.

osób i było niższe niż przed rokiem o 2,4%;.

W przem yśle w okresie styczeń-w rzesień br. (ok.67% przeciętnego zatrudnienia sektora przedsiębiorstw) przeciętne zatrudnienie wyniosło 576,8 tys.osób i było o 2,3% niższe niż przed rokiem.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw wyniosło we wrześniu br.:

■ brutto 1138,96 zł (wzrost o 1,7% w porównaniu do sierpnia br.)

■ netto 910,32 zł (wzrost o 1,6% w porównaniu do sierpnia br.) W porównaniu do września ub.r. płace te wzrosły odpowiednio o 24,5% i 25,0%.

Największy poziom osiągnięty we wrześniu br. podobnie jak w ubiegłym miesiącu wynagrodzenia w sekcji górnictwo i kopalnictwo 1532,29 zł brutto i 1216,23 zł netto.

W okresie styczeń-wrzesień br. płace brutto i netto w sektorze przedsiębiorstw wyniosły odpowiednio 1106,87 zł i 890,12 zł. W odniesieniu do analogicznego okresu ub.r. płace te wzrosły o 27,1% i 27,3%.

W przemyśle w okresie 9 miesięcy br. przeciętne wynagrodzenie wyniosło:

■ brutto 1233,23 zł

■ netto 990,56 zł

i w porównaniu do analogicznego okresu ub.r. wzrosło o 28,0% i 28,4%.

W poszczególnych sekcjach przemysłu w okresie styczeń - wrzesień br. przeciętne wynagrodzenie kształtowało się następująco:

■ górnictwo i kopalnictwo brutto 1532,95 zł (netto 1224,84 zł)

■ działalność produkcyjna brutto 948,08 zł (netto 768,22 zł)

■ zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę brutto 1265,25 zł (netto 1010,97 zł) We wrześniu br.w porównaniu do sierpnia br. nastąpił spadek płacy realnej brutto o 0,2%.

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych według stanu na koniec września br. wyniosła 143 tys. osób i była niższa o 2,6 tys. osób (1,8%) w porównaniu z końcem sierpnia br. oraz 12,3 tys. osób (7,9%) niższa od stanu z końca września ub.roku.

We wrześniu br. urzędy pracy zarejestrowały 14,9 tys. osób bezrobotnych tj. o 3,1 tys. osób więcej niż w sierpniu br. i o 0,5 tys. więcej niż we wrześniu ub.roku.

Bezrobotni, którzy utracili pracę z przyczyn zakładów pracy stanowili w końcu września br. 9,9% ogółu bezrobotnych, a liczba ich systematycznie obniża się. Największy odsetek tej grupy bezrobotnych zanotowano w Rejonowym Urzędzie Pracy w Chorzowie (14,8%), Raciborzu (13,2%), łychach (12,2%), Mysłowicach (12,1%).

Wśród 143 tys. bezrobotnych na koniec września br. 19,1% to osoby, które dotychczas nie pracowały.

W ub.roku osoby te stanowiły 24,4% zarejestrowanych ogółem. Dominującą liczbę stanowią jednak bezrobotni poprzednio pracujący (80,9%).

W końcu września br. liczba ofert pracy w urzędach pracy wyniosła 3,2 tys., w tym z sektora prywatnego 2,8 tys. Na jedną ofertę pracy przypadało 44 zarejestrowanych bezrobotnych.

Osoby bezrobotne nie posiadające prawa do zasiłku stanowiły na koniec września br.56% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. W porównaniu z analogicznym okresem ub.roku było ich o 7,7% więcej.

Największy procent bezrobotnych bez. prawa do zasiłku odnotowano w Rejonowym Urzędzie Pracy w Pszczynie (66,5%), Jastrzębiu-Zdroju (62,2%), Rudzie Śląskiej (62,1%), Żorach (61,6%).

W końcu września br. 31 zakładów sektora publicznego i 16 prywatnego anonsowało zwolnienie, w wyniku których w najbliższym czasie utraci pracę ponad 2 tys. osób.

Odpływ bezrobocia we wrześniu br. wyniósł 17,5 tys. osób, w tym 7,2 tys. bezrobotnych podjęło pracę, 8,4 tys. osób nie potwierdziło gotowości do pracy, 0,9 tys. bezrobotnych zrezygnowało ze statusu bezroboUiego.

W miesiącu sprawozdawczym wyłączono z ewidencji rejonowych urzędów pracy o 1,2 tys. osób więcej (7,2%) w porównaniu do miesiąca ubiegłego.

W końcu września br. najwięcej bezrobotnych odnotowano w Rejonowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu (11,8 tys.), Bytomiu (9,9 tys.), Gliwicach (9,3 tys.), Zabrzu (8,5 tys.), łychach (8,4 tys.), natomiast najmniej w Pszczynie (1,5 tys.), Czechowicach-Dziedzicach (2,5 tys.) i w Raciborzu (2,6 tys.).

Wydatki związane z obsługą bezrobocia we wrześniu br. wyniosły 23,2 min zł, na szkolenie wydatkowano 0,4 min zł, a przygotowania zawodowe młodocianych pochłonęły 1,3 min zł. Bezrobotnym wypłacono w okresie sprawozdawczym zasiłki o łącznej kwocie 19,2 min zł.

Produkcjo m a t e r i a l n a

We wrześniu br. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw wyniosły 5029,1 min zł (w bieżących cenach bazowych) i wzrosły o 3,7% w stosunku do sierpnia br.

W sekcji górnictwo i kopalnictwo przychody te osiągnęły wartość 1314,7 min zł (tj. 26,1% przychodów sektora przedsiębiorstw) co stanowiło wzrost o 8,6% do miesiąca poprzedniego.

Wzrost przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług wystąpił również w sekcjach:

■ działalność produkcyjna ... o 1,2%

■ zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz iwodę . . . . o 8,1%

■ budow nictw o ... o 3,4%

■ handel i naprawy ... o 2,0%

■ transport,składowanie i łą c z n o ść ... o 1,2%

■ pozostała działalność usłu g o w a... o 1,9%

Natomiast spadek przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług odnotowano w sekcji:

■ hotele i restau racje... o 4,9%

■ obsługa nieruchomości i firm o 1,0%

W okresie styczeń-wrzesień przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw osiągnęły wartość 42143,0 min zł i były wyższe o 15,1% niż przed rokiem, przy czym w sektorze publicznym przychody te wzrosły o 11,7%, a w sektorze prywatnym o 21,8%.

W przemyśle przychody ze sprzedaży wyrobów i usług we wrześniu br. wyniosły 3947,4 min zł ( ceny bazowe bieżące) i w odniesieniu do sierpnia br. wzrosły o 4,2% w cenach bazowych bieżących i o 2,2% w cenach bazowych stałych. W porównaniu z wrześniem ub.roku przychody w przemyśle wzrosły o 12,1% w cenach bazowych bieżących i o 1,5% w cenach bazowych stałych.

W sekcji górnictwo i kopalnictwo przychody w cenach bazowych bieżących stanowiły 33,3% przychodów w przemyśle. Kształtowanie się dynamiki przychodów w sekcji górnictwo i kopalnictwo w cenach bazowych stałych w poszczególnych miesiącach br. przedstawia wykres:

1995= 100 140

130 120 110 100 90

vi vn vui ix

IV

W okresie styczeń- wrzesień br. produkcja sprzedana przemysłu wyniosła 33326,3 min zł (ceny bazowe bieżące) i w odniesieniu do analogicznego okresu ubiegłego roku wzrosła o 15,9% w rzeczywistym, jak i porównywalnym czasie pracy. W cenach bazowych stałych przychody te również wzrosły o 4,2% w analogicznym czasie p ra c y .

W przeliczeniu na 1 zatrudnionego przychody ze sprzedaży wyrobów i usług (ceny bazowe bieżące) w przemyśle w okresie dziewięciu miesięcy br. były wyższe niż przed rokiem o 18,7% na co przede wszystkim miał wpływ wzrost przychodów na 1 zatrudnionego w sekcji górnictwo i kopalnictwo w cenach bazowych bieżących o 23,8%.

Wydobycie węgla kamiennego we wrześniu br. wyniosło 11,0 min ton tj. o 0,6%więcej niż przed rokiem.

W okresie styczeń-wrzesień br. wydobyto 99,9 min ton węgla i było to o 1,9% więcej niż w analogicznym okresie ub.roku.

Spośród wyrobów, których produkcja była większa niż przed rokiem należy wymienić: paliwa do silników z zapłonem iskrowym ( o 21,6%), oleje opałowe (o 39,8%), energia elektryczna i energia cieplna ( odpowiednio 0 5,6% i 12,4% ), półwyroby na eksport ( o 38,9%),bednarki (o 12,2%),koncentraty metali nieżelaznych (o 24,1%), stopy cynku (o 15,8%).

Znaczny wzrost wystąpił również w produkcji elementów i segmentów budowlanych stalowych (o 127,7%), piecy grzewczych (o 230,3), maszyn i urządzeń walcowniczych (o 167,7%),tokarek do metali specjalizowanych ( o 65,9%), oraz urządzeń chłodniczych (o 35,7%).

W okresie dziewięciu miesięcy br. więcej wyprodukowano sprzętu instalacyjnego (o 43,6%), przewodów gołych (o 20,6%), bieli cynkowych (o 63,1%), gąsiorów dachowych wypalanych z gliny (o 57,9%), materiałów podłogowych z drewna (o 12,7%).

Wysoki wzrost odnotowano również wśród wyrobów spożywczych, np.: mięsa surowe ze zwierząt rzeźnych i dziczyzny(wzrost o 25,5%), bekony (o 138,1%), szynki i łopatki konserwowe (o 169,4%),tuszki drobiowe i wędliny drobiowe ( odpowiednio o 80,8% i 110,7%), dżemy owocowe (o 150,0%), czekolada (o 125,4%).

W okresie styczeń-wrzesień br. wystąpił spadek produkcji niektórych wyrobów takich jak: blachy stalowe 1 blachy uniwersalne ( odpowiednio o 12,0% i 13,3%), wyroby walcowane z niklu (o 57,l% ),elem enty i segmenty budowlane aluminiowe (o 34,8%), okucia metalowe ( o 22,9%), maszyny i urządzenia koksownicze (o 54,8%).

Mniej niż przed rokiem wyprodukowano również aparatów telefonicznych (o 76,4%), odbiorników telewizyjnych (o 72,7%), magnetowidów powszechnego użytku (o 78,2%).

Spadek odnotowano również wśród niektórych wyrobów przeznaczonych dla budownictwa np.mniej wyprodukowano cementu (o 17,1%),cegły wapienno piaskowej (o 15,0%),papy (o 31,7%)

W porównaniu z rokiem ubiegłym spadła również produkcja mleka spożywczego normalizowanego (o 12,0%), makaronu (o 29,8%), kompotów i owoców pasteryzowanych (o 50,9%),octu (o 24,0%).

W budownictwie we wrześniu br. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług (ceny bazowe bieżące) wyniosły 528,7 min zł i były wyższe o 24,9% w porównaniu do analogicznego miesiąca ub.roku, przy czym w

sektorze publicznym przychody te wzrosły o 4,8% a w sektorze prywatnym o 29,7%. Przychody ze sprzedaży produkcji budowlano-montażowej (ceny bieżące) były również wyższe o 20,8% i wyniosły 377,7 min zł.

W okresie dziewięciu miesięcy br. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w budownictwie wyniosły 3905,2 min zł co w odniesieniu do analogicznego okresu ubiegłego roku stanowiło wzrost o 19,3%. W przeliczeniu na 1 zatrudnionego przychody w budownictwie były również wyższe o 26,7%.

Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej realizowanej w ramach zamówień publicznych w okresie trzech kwartałów br. (wykonana siłami własnymi i obcymi) w 72% obejmowała roboty inwestycyjno- modemizacyjne, pozostałość obejmują roboty remontowo-konserwacyjne (28%).

We wrześniu 1996 roku oddano do użytku w województwie katowickim 129 mieszkań o powierzchni użytkowej 17,3 tys.m2, tj. o 21,8% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

Najwięcej mieszkań tj. 128 oddano w budownictwie indywidualnym, a ich powierzchnia użytkowa wyniosła 17,1 tys. m 2.

W okresie dziewięciu miesięcy br. oddano do użytku 1190 mieszkań, tj. o 30,7% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, a ich powierzchnia użytkowa wyniosła 148,7 tys.m2 co stanowiło 85,2% poziomu analogicznego okresu ubiegłego roku. W budownictwie indywidualnym oddano do użytku 1054 mieszkania tj. o 6,1% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, a ich powierzchnia użytkowa wyniosła 136,3 tys.m2.

Spółdzielnie mieszkaniowe oddały do użytku 73 mieszkania o powierzchni użytkowej 8,3 tys.m2.

Miasta w których oddano najwięcej mieszkań w okresie styczeń-wrzesień br. to: Katowice (130), Rybnik (68), Gliwice (46), Pszczyna (42), Tychy (39). Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania przekazanego do użytku w okresie styczeń-wrzesień br. wyniosła 125,0 m2, przy czym w spółdzielniach mieszkaniowych 113,0 m2, a w budownictwie indywidualnym 129,4 m2.

W okresie dziewięciu miesięcy br. w województwie katowickim wydano 2627 pozwoleń na budowę budynków mieszkalnych w budownictwie indywidualnym.

Jednostki transportu samochodowego dysponujące we wrześniu br.taborem o ładowności 34,2 tys.

ton(stan na koniec m iesiąca) przewiozły 1,7 min ton ładunków , czyli o 11,1% więcej niż w miesiącu ubiegłym i o 5,9% więcej niż przed rokiem.

W okresie styczeń-wrzesień transportem samochodowym przewieziono 14,8 min ton ładunków i było to więcej w stosunku do roku ubiegłego o 3,5%.

Z usług transportu samochodowego skorzystało we wrześniu br. 7,2 min osób, tj. mniej niż w roku ub. o 9,0% i więcej o 5,3% w porównaniu do sierpnia br. Natomiast w okresie 9 miesięcy przewozy osób wyniosły 67,9 min osób ( o 3,3% więcej niż przed rokiem).

Śląska DOKP we wrześniu br. przewiozła taborem kolejowym 10,1 min ton ładunków z czego 8,3 min ton to węgiel. Ilość przewiezionych ładunków ogółem w porównaniu z sierpniem br. spadła o 0,8%, natomiast węgla kamiennego o 0,4%. Wielkość ładunków przewiezionych od początku roku wyniosła 91,5 min ton i spadła o 2,0% w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego.

Finanse

Wynik finansowy podmiotów gospodarczych w okresie styczeń- sierpień br. był niższy od wyniku zanotowanego w tym samym okresie roku ubiegłego. Było to spowodowane w głównej mierze ujemnym saldem uzyskanym przez jednostki zaliczane do sektora publicznego, ich wynik finansowy na sprzedaży, działalności operacyjnej i gospodarczej był ujemny. W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego przychody ogółem wzrosły o 20,6% a koszty ich uzyskania o 21,5%.

Wynik finansowy brutto wynikający z różnicy pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania skorygowany o saldo strat i zysków nadzwyczajnych, na koniec sierpnia br. był dodatni i wyniósł 226,8 min zł.

Stanowił on tylko 46,2% kwoty wyniku, które uzyskały podmioty gospodarcze w analogicznym okresie roku ubiegłego. Natomiast w porównaniu z wynikiem brutto wykazanym przez jednostki w okresie I kwartału br. był on dwukrotnie niższy. W podziale na sektory przedstawiał się następująco:

■ sektor publiczny minus 395,9 min zł

■ sektor prywatny 622,7 min zł

Wynik finansowy netto (wynik finansowy brutto pomniejszony o obowiązkowe obciążenia) ogółem za okres ośmiu miesięcy br. wyniósł minus 498,4 min zł. Należy przy tym zauważyć, że jednostki gospodarcze zaliczane do sektora publicznego wykazały wynik ujemny w kwocie 874,6 min zł, natomiast wynik netto podmiotów sektora prywatnego wzrósł o 39,5% w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego i wyniósł 376,2 min zł.

Analizując wyniki finansowe, zarówno brutto jak i netto, jednostek z poszczególnych sekcji można zaobserwować, iż podobnie jak w ubiegłym roku, tak i teraz większość z nich była dodatnia, poza wynikami podmiotów z sekcji górnictwo i kopalnictwo. Uzyskana przez te podmioty strata stopniowo wzrasta od początku roku i tak w okresie I-VIII br. wynik brutto wyniósł minus 1195,3 min zł, natomiast wynik netto minus 1227,6 min zł.

Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto kształtowały się na zbliżonym poziomie jak w roku ubiegłym i za osiem miesięcy br. wyniosły ogółem 725,2 min zł. Nieco większy, niż. w ciągu dwóch ostatnich miesięcy był procentowy udział podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych w całości obciążeń (89,6%) i wyniósł 650,1 min zł. Strukturę podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych w okresie I - VIII br.

przedstawia wykres:

O 20 40 60 80 100

n

m

m

m

□ handel i naprawy pozostałe

Wskaźnik rentowności obrotu brutto będący relacją wyniku finansowego brutto do przychodów ogółem w okresie ośmiu miesięcy br. ukształtował się na poziomie 0,5% i zmniejszyły się o 0,8 pkt w porównaniu do okresu I-VIII ub. roku i o 2,3 pkt w stosunku do końca I kwartału br.

W poszczególnych sektorach wskaźnik ten przedstawiał się następująco:

■ sektor publiczny minus 1,3%

■ sektor prywatny 4,0%

Dla jednostek z sekcji górnictwo i kopalnictwo wskaźnik rentowności obrotu brutto przyjął wartość minus 12,3%, natomiast dla jednostek z pozostałych sekcji wskaźnik ten wyniósł - 3,9%.

Wskaźnik rentowności obrotu netto czyli relacja wyniku finansowego netto do przychodów z całokształtu działalności za osiem miesięcy br. był ujemny i wyniósł minus 1,1%. Wartość tego wskaźnika w podziale na sektory przedstawiała się odpowiednio:

■ sektor publiczny minus 2,9%

■ sektor prywatny 2,4%

Analizując wartości wskaźników rentowności można stwierdzić, że kondycja finansowa górnictwa od początku roku ulega stopniowemu pogorszeniu, ponadto podobnie jak w przypadku wskaźnika rentowności brutto, wskaźnik rentowności obrotu netto był niższy niż w ubiegłym roku i za okres I-VEU br. wyniósł minus 12,7%.

Natomiast znacznie lepiej kształtowała się sytuacja finansowa podmiotów z pozostałych sekcji, gdzie wskaźnik rentowności obrotu netto wyniósł 2,0% (o 0,3 pkt mniej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego).

W skaźnik poziomu kosztów z całokształtu działalności będący relacją kosztów uzyskania przychodów do przychodów ogółem w okresie styczeó-sierpień br. wyniósł ogółem 99,7%. Był to najwyższy wskaźnik jaki zanotowano w ciągu całego ubiegłego roku i ośmiu miesięcy br., przychody przekroczyły koszty

ich uzyskania jedynie o 0,3%. Na wysokość wskaźnika poziomu kosztów największy wpływ miały podmioty działające w sekcji górnictwo i kopalnictwo, gdzie wskaźnik ten był najwyższy (112,2%), w pozostałych sekcjach był on dużo niższy (96,3%).

Płynność finansowa badana na kilku stopniach, które przedstawiają aktywa o różnym stopniu płynności pozwala nam oceniać zdolność jednostek do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Obserwując kierunek zmian wskaźników płynności I, II, III stopnia w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku można stwierdzić, że w końcu sierpnia br. podmioty prowadzące działalność gospodarczą wykazały mniejszą zdolność do spłaty zobowiązań bieżących (średnio o 5 pkt).

W sk aźn ik p łynności I stop n ia przedstaw iający relacją środków pieniężnych i papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu wyniósł 9,3%. Wskaźnik ten był niższy dla podmiotów z sektora publicznego (7,9%), a wyższy dla sektora prywatnego (14,0%).

Wskaźnik płynności II stopnia ustalony jako procentowy udział płynnych środków obrotowych (należności i roszczenia oraz aktywa wchodzące w skład wskaźnika płynności I stopnia) zmniejszył się w porównaniu do sierpnia ub. roku o 5,2 pkt i wyniósł 79,7%.

Spadek o 5,4 pkt zanotowano również w przypadku wskaźnika płynności III stopnia (relacja majątku obrotowego do zobowiązań bieżących). Na koniec sierpnia br. wyniósł 112,3%, w tym w sektorze publicznym - 101,5%, a w sektorze prywatnym - 148,9%.

Stopień płynności w wybranych sekcjach na koniec sierpnia br. przedstawia poniższy wykres:

górnictwo i kopalnictwo działalność produkcyjna zaopatrywanie w energię elektryczną,

gaz. i wodę

budownictwo handel i naprawy transport, składowanie i łączność obsługa nieruchomości i firm pozostała działalność usługowa komunalna, socjalna i indywidualna

□ płynność I stopnia płynność II stopnia płynność III stopnia

0 40 80 120 160 200 240 280 320

M ąjąte k obrotow y na koniec sierpnia br. osiągnął wartość 19058,9 min zł (był wyższy o 18,7% niż przed rokiem). Na podmioty sektora publicznego przypadło 69,8% majątku, a pozostałe 30,2% na sektor prywatny.

W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego (wg stanu na 3 1 VIII) najwyższy wzrost wśród składników majątku obrotowego odnotowano w zapasach tj. 21% (wyniosły one 4843,8 min zł) w tym wartość produkcji niezakończonej wzrosła o 32,4%. Należy odnotować, iż w sekcji zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę wartość papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu (np. akcje, obligacje zakupione w celu ich dalszej odsprzedaży) wzrosła 42 razy w porównaniu ze stanem na koniec sierpnia 1995 r. Należności i roszczenia wyniosły

11949,2 i wzrosły o 17% w stosunku do sierpnia uh. roku.

Wartość zobow iązań długoterm inow ych (okres spłaty jest dłuższy niż 1 rok) na koniec sierpnia br.

wyniosła 6607,2 min zł. Największy udział należał do kredytów bankowych długoterminowych (63,3%), tj. 4185,6 min zł, które wzrosły o 73,2% w porównaniu z sierpniem uh. roku i dwukrotnie przekraczały wartość kredytów krótkoterminowych.

Zobow iązania krótkoterm inow e (ich spłata powinna nastąpić w ciągu roku) wzrosły o 24,4% w porównaniu z ubiegłym rokiem i wyniosły 16971,3 min zł.

Udział poszczególnych elementów zobowiązań krótkoterminowych w podstawowych sekcjach przedstawia wykres:

górnictwo i kopalnictwo

działalność produkcyjna

zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę

budownictwo

handel i naprawy

transport, składowanie i łączność

obsługa nieruchomości i firm

pozostała działalność usługowa komunalna, socjalna i indywidualna

m 0 10 20 30 40 50 60 70 80

El kredyty bankowe

101 zobowiązania z tytułu dostaw i usług zobowiązania z tytułu podatków

zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych (ZUS)

□

Relacja zobowiązań krótkoterminowych do należności i roszczeń (stan na koniec sierpnia br.) wyniosła 142,0%. W sektorze publicznym zobowiązania bieżące przekroczyły kwotę należności i roszczeń o 56,7%, w sektorze prywatnym wskaźnik ten wyniósł 107,8%.

Ceny

We wrześniu br. na rynku województwa katowickiego odnotowano dalsze podwyżki cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych. W porównaniu z sierpniem br.

najbardziej wśród artykułów żywnościowych zdrożały tłuszcze zwierzęce, a zwłaszcza słonina (20,5%). W większym stopniu niż w dwu ostatnich miesiącach wzrosły ceny artykułów z grupy "mięso, podroby i przetwory":

IX 1995 = 100 VIII 1996=100

mięso wieprzowe 122,7%- 125,7% 107,1%- 111,8%

mięso wołowe 110,5%- 113,8% 103,5% - 104,9%

mięso cielęce 122,0% - 129,6% 101,3% - 103,4%

Kształtowanie się cen wybranych artykułów z tej grupy ilustruje wykres:

piersi z indyka

zi/k g 16 15 14 13 12 11

10 XI XII VI VII VIII IX

1995 1996

schab

12

11 10 9

8 XI XII VI VII VIII IX

1995 1996

płatki kukurydziane

zł / kg 10

9 8 7

6 XI XII VI VII VIII IX

1995 1996

W dalszej kolejności podwyżki cen objęły przetwory zbożowe - 0,6% - 9,9% , zwłaszcza pieczywo (l,8% -9,9% ), ryby i przetwory rybne - 0,8%-11,6% (karp), wyroby cukiernicze - 0,7%-8,0% ("krówka"), przetwory owocowe i warzywne - 0,4% - 8,7%, jaja - 7,4%. W porównaniu z wrześniem ub. roku najwyższą dynamikę osiągnęły:

■ przetwory zbożowe...106,0% - 150,0%

- w tym p iecz y w o ... 134,8% - 150,0%

■ przetwory warzywne...100,4% - 167,6%

■ koncentraty spożywcze i przyprawy...102,1% - 153,8%

■ ryby i przetwory ry b n e ... 108,0% - 146,8%

■ wyroby cukiernicze...105,4% - 136,9%

■ mięso, podroby i przetw o ry ...105,3% - 129,6%

D y n a m ik ę cen w y b ra n y c h a rty k u łó w spożywczych, które najbardziej z d r o ż a ły w e w rz e ś n iu br.

przedstawia wykres:

100 110 120 130%

Wzrosty cen wybranych grup towarów żywnościowych w okresie ostatnich trzech kwartałów br.

ilustruje wykres:

a - przetwory zbożowe, pieczywo, wyroby ciastkarskie

b - ryby i przetwory rybne c - koncentraty spożywcze d - przyprawy

e - mięso, drób i przetwory f - wyroby cukiernicze

▲ wzrost: minimalny

A maksymalny

słonina

mięso wieprzowe (łopatka)

chleb razowy, zwykły

kurczę patroszone

Wrzesień był miesiącem w którym odnotowano różnokierunkowe zmiany cen wielu warzyw.

Zdrożały:

■ pomidory szklarniowe i gruntowe (odpowiednio 15,5% i 13,7%)

■ rzodkiewka - 10,0%

■ sałata - 8,3%

■ ziemniaki - 2,8%

Staniały:

■ pietruszka obcinana - 38,4%

■ selery obcinane - 34,8%

■ papryka świeża - 26,4%

■ kapusta biała - 21,4%

■ marchew obcinana - 20,8%

■ buraki - 11,8%

Sezonowa obniżka cen nie ominęła również owoców. W porównaniu z sierpniem br. najbardziej staniały winogrona (26,1%), śliwki (18,1%), jabłka (7,0%-13,8%) i brzoskwinie (2,1%).

Wzrost cen dotyczył również wyrobów alkoholowych, tytoniowych i używek. W ciągu ostatnich trzech kwartałów najbardziej podrożały:

■ alkohole wysokogatunkowe - 9,0% - 22,3%

■ piwo - 14,9% - 21,4%

■ herbata - 7,1% - 16,6%

■ papierosy - 16,1% - 41,2%

Podobnie jak w poprzednich miesiącach, również we wrześniu wzrosły ceny usług. Najbardziej w stosunku do sierpnia br. podrożały;

■ kurs języka obcego dla dorosłych - 27,0%

■ czesne za naukę w liceum ogólnokształcącym prywatnym - 20,0%

■ przejazdy autobusowe i tramwajowe (łącznie z biletami miesięcznymi - 2,5% - 22,5% )

■ upranie bielizny pościelowej - 6,6%

■ opłaty za pobyt dziecka w żłobku i przedszkolu - 4,8% - 9,2%

W mniejszym stopniu wzrosły ceny usług:

■ krawieckich, kuśnierskich i szewskich (1,3% - 5,5%)

■ RTV (0,5% - 4,3%)

■ przewozów (3,0% - 3,7%)

■ oraz innych usług remontowo-budowlanych związanych z mieszkaniem (0,6% - 2,7%).

W związku ze zbliżającym się sezonem jesienno-zimowym we wrześniu br. (w porównaniu z sierpniem) wzrosły również ceny wielu tow arów konsum pcyjnych nicżywnościowych np.:

■ odzież (a zwłaszcza okrycia) 0,1% - 100,9%

■ obuwie 0,1 % - 48,9%

■ dywany i wykładziny 0,4% - 13,1%

■ artykuły higieny osobistej i ochrony zdrowia 0,2% - 15,3%

e bielizna 1,0% - 7,9%

E sprzęt gospodarstwa domowego 0,1% - 7,9%

Dynamikę wzrostu cen w porównaniu z wrześniem ub. r. wybranych artykułów nieżywnościowych ilustrują wykresy:

IX 1995 = 1oo

dywan strzyżony, wełna 100%

kurtka męska jesienno zimowa ocieplana firanka biała, gładka

40,8% 58,5%: 36.1%

botki damskie (krótkie) jesienno - zimowe, (podszewka ocieplająca)

radioodbiornik samochodowy stereofoniczny

polopiryna "C"

Kursy walut w połowie września br. w prywatnych kantorach wybranych miast województwa katowickiego kształtowały się następująco (cena w zł za 100 $ lub 100 DEM):

WYSZCZEGÓLNIENIE a - sprzedaż b - skup c - różnica

Katowice Chorzów Bytom Sosnowiec Rybnik T>chy Gliwice

Dolar am erykański... a 277,90 278,20 278,40 279,00 278,00 276,00 280,00

b 277,00 276,00 277,00 277,20 276,00 275,00 276,00

c 0,90 2,20 1,40 1,80 2,00 1,00 4,00

Marka n iem ieck a... a 183,70 184,20 183,90 184,50 184,50 184,00 185,00

b 183,00 182,50 183,00 183,50 183,50 182,00 182,00

c 0,70 1,70 0,90 1,00 1,00 2,00 3,00

We wrześniu br. dolary najkorzystniej można było kupić w Tychach, a marki w Katowicach, natomiast sprzedaż najbardziej opłacalna była dla dolarów w kantorach Sosnowca, a dla marek w Sosnowcu i Rybniku.

W kraju ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły w sierpniu br. o 0,5%, głównie w wyniku osłabienia dynamiki cen usług, większego niż przed miesiącem wzrostu cen towarów nieżywnościowych i niewielkiej sezonowej obniżki cen żywności.

Dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych kształtowała się następująco:

OKRESY Ogółem Żywność Napoje

alkoholowe Towary

nicżywnościowc Usługi Grudzień roku poprzedniego = 100

1995

v i n ...

1996 V I I I ... 111,9 109,5 112,6 112,1 115,1 Miesiąc poprzedni = 100

1996 I ... 103,4 102,3 103,3 102,2 106,3 I I ... 101,5 101,8 100,4 101,1 101,8 III... 101,5 102,3 100,5 101,2 101,0 I V ... 102,2 102,8 100,4 102,0 101,7 V ... 101,4 101,2 101,5 102,0 100,7 V I ... 101,0 100,9 104,4 101,0 100,5

v n ...

V I I I ... 100,5 99,8 100,6 101,1 100,7 Analogiczny okres 1995 = 100

1996 I ... 121,0 117,5 132,1 123,7 121,7 I I ... 120,4 117,0 132,0 123,0 121,0 III... 120,4 117,8 129,3 122,4 120,6 I V ... 120,3 117,7 124,8 122,2 121,3 V ... 119,8 116,9 125,8 122,4 120,3 V I ... 119,5 116,6 130,5 121,7 119,7 V II... 120,4 119,6 130,7 121,1 119,2 V I I I ... 120,5 121,0 126,9 120,2 119,2 I - V I I ... 120,3 118,0 128,9 122,1 120,4

W sierpniu sezonowa obniżka cen żywności wyniosła 0,2%, wobec 1,4% przed rokiem. Najbardziej potaniały artykuły w grupie "ziemniaki, warzywa, owoce i przetwory" (o 18,0%). Ceny ziemniaków były niższe o 39,7%. Ceny świeżych warzyw spadły o 17,8%, w tym marchwi o 39,7%, pomidorów o 31,2%, a kapusty świeżej o 29,6%. Zaznaczył się natomiast dalszy silny wzrost cen mięsa, podrobów i przetworów (o 4,1 %), w tym głównie drobiu (o 6,7%) i mięsa wieprzowego (o 5,4%). Za wędliny konsumenci musieli zapłacić o 3,5% więcej niż przed miesiącem. Nadal wzrastały ceny artykułów w grupie "cukier, wyroby cukiernicze i miód" (o 2,0%), w tym najbardziej podrożał cukier (o 2,8%). Mniej niż w poprzednich miesiącach, lecz nadal rosły ceny przetworów młynarskich i makaronowych (o 1,5%), w tym mąki o 2,1%. Podrożały tłuszcze jadalne (o 1,5%), w tym głównie tłuszcze zwierzęce surowe i topione (o 8,7%). Nastąpił znaczny wzrost cen jaj (o 9,4%).

Zarówno w okresie ośmiu miesięcy br. jak i w skali roku największy był wzrost cen pieczywa (odpowiednio o 36,3% i 43,7%) oraz przetworów młynarskich i makaronowych (odpowiednio o 26,5% i 33,8%).

Ceny napojów alkoholowych wzrosły w sierpniu o 0,6%, nadal najbardziej drożało piwo (o 1,4%).

Ceny towarów nieżywnościowych były wyższe w sierpniu niż w lipcu o 1,1%. Najbardziej podrożały wydawnictwa (o 5,0%), w tym głównie podręczniki (o 9,7%). Więcej niż przeciętnie wzrosły ceny opału (o 2,3%), w tym węgla i brykietów oraz koksu również o 2,3%. Wyroby tytoniowe były droższe o 1,0%. Za odzież konsumenci musieli płacić o 0,7% więcej, a za obuwie o 0,6% więcej niż w lipcu br.

Zanieczyszczenie p o w i e t r z u

Badania zanieczyszczenia powietrza prowadzone przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Katowicach w miesiącu pomiarowym od 16.08.96 do

15.09.96 wykazały przekroczenia dopuszczalnych stężeń dobowych w przypadku:

■ pyłu zawieszonego (PM -10) na 7 spośród 18 stacji pomiarowych, maksymalnie przez 51,6% czasu w Łaziskach;

■ dwutlenku azotu na 2 stacjach pomiarowych: w Dąbrowie Górniczej przez 6,4% czasu oraz w Rybniku przez 3,2%;

■ fenolu na 19 spośród 23 stacji pomiarowych, maksymalnie przez 96,8% czasu w Sosnowcu;

■ formaldehydu na 7 spośród 22 stacji pomiarowych, maksymalnie przez 87,1% czasu w łychach;

■ amoniaku na 2 spośród 26 stacji pomiarowych. W Raciborzu przez 6,4% czasu i Pszczynie przez 3,2% czasu;

■ tlenku węgla na wszystkich 5 stacjach pomiarowych, maksymalnie przez 96,8% czasu w Wodzisławiu.

W odniesieniu jednak do 8-godzinnej wartości dopuszczalnej zalecanej przez Światową Organizację Zdrowia przekroczenia nie wystąpiły.

W analizowanym miesiącu pomiarowym nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stężeń dwutlenku siarki i fluoru.

Miesięczne stężenia składników pyłu w okresie od 16.07.96 do 15.08.96 osiągały poziomy:

■ ołów od 60 ng/m3 w Łubowicach do 302 ng/m3 w Żyglinku,

■ kadm od 0,5 ng/m3 w Wodzisławiu do 6,7 ng/m3 w Żyglinku,

■ mangan od 12 ng/m3 w Łubowicach do 162 ng/m3 w Zabrzu,

■ nikiel od 2,6 ng/m3 w Żyglinku do 20,5 ng/m3 w Katowicach,

■ chrom od 2,3 ng/m3 w Pszczynie do 17,0 ng/m3 w Zebrzydowicach .

DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W ŚRÓDMIEŚCIU KATOWIC WE WRZEŚNIU 1996 R.

(według danych WSSE Katowice)

ug/m

120

100

PYŁ ZAWIESZONY

80

60

40

20

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29

Wartość dopuszczalna

ug/m

200 180 160 140 120 100 80

DWUTLENEK SIARKI (S Q )

60 —

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29

DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W ŚRÓDMIEŚCIU KATOWIC WE WRZEŚNIU 1996 R.

(według danych WSSE Katowice)

DWUTLENEK AZOTU (N O )

3

ug/m

160 --- 140

120 100 80 60

Wartość dopuszczalna

u g/m

3500 3000 2500 2000

1500 1000

500

TLENEK WĘGLA tCCH

ŚR ED N IE D O BO W E STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POW IETRZA W OKRESIE 16.08.1996 R. - 15.09.1996 R.

(według danych WSSE Katowice)

P Y Ł Z A W I E S Z O N Y

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice - Szopienice Chorzów Dąbrowa Górnicza

Jastrzębie - Zdrój I ^ ^

Łaziska Średnie

Piekary Śląskie P®

I Mysłowice r " ”

Olkusz

BR

«w P i l i c a

Pszczyna Racibórz Rybnik

I

Toszek Wodzisław Śląski r

I

Zabrze L——JT

Rudnik Łubowice Rudziniec Bojszów

ug/m

O

40 80

160 200

średnie maksymalne

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA (cd.) (według danych WSSE Katowice)

DWUTLENEK SIARKI

Katowice, ul. Raciborska 39 p#®8 I Katowice, ul. Konopnickiej 2

Będzin Bytom Chorzów Chrzanów Dąbrowa Górnicza Gliwice Jastrzębie - Zdrój Jaworzno Łaziska Średnie Miasteczko Śląskie - Żyglinek Mysłowice Olkusz

Pszczyna $ril Racibórz

Ruda Śląska - Kochłowice i Rybnik p Siemianowice

Sosnowiec Tarnowskie Góry Toszek Tychy Wodzisław Śląski Zabrze Zawiercie Gorzyce Rudnik - Łubowice Rudziniec - Bojszów

"4

ug/m O 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200

średnie maksymalne

rocznego - 32 ug/m

ŚREDNIE DOBOW E STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POW IETRZA (cd.) (według danych WSSE Katowice)

DW UTLENEK AZOTU

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice, ul. Konopnickiej 2 Będzin Bytom Chorzów Chrzanów Dąbrowa Górnicza Gliwice Jastrzębie-Zdrój Jaworzno Łaziska Średnie Miasteczko Śląskie Mysłowice Olkusz Pszczyna Racibórz Ruda Śląska - Kochłowice Rybnik Siemianowice Śląskie Sosnowiec Tarnowskie Góry Toszek Tychy Wodzisław Śląski Zabrze Zawiercie Gorzyce Rudnik - Łubowice Rudziniec - Bojszów

-

m

mmmm

ug/u

O

40 80 120 160 200

średnie maksymalne

rocznego - 50 ug/m

* AMAm

Chorzów

Łaziska Średnie

Rybnik

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA (dok.) (wedtug danych WSSE Katowice)

T L E N E K W Ę G L A

Wodzisław Śląski

średnie maksymalne

3

Wartość dopuszczalna stężenia: dobowego - 1 mg/m rocznego - 0,12 mg/m

Wartość dopuszczalna według zaleceń WHO - 10 mg/m3

Stan b e z p i e c z e ń s t w u publicznego ,

We wrześniu br. według danych Komendy Wojewódzkiej Policji stwierdzono 7217 przestępstw, czyli o 339 mniej niż we wrześniu ub.roku. Były to głównie przestępstwa o charakterze kryminalnym, wśród których zdecydowanie dominowały włamania do obiektów

*

prywatnych oraz kradzieże mienia. W tym też okresie wykryto 3969 przestępstw, wszczęto

' &

6760 postępowań, natomiast 7135 postępowań zakończono.

I ' : -

W okresie dziewięciu miesięcy br. stwierdzono 54,8 lys. przestępstw, co stanowiło spadek o 10,8% w

' ' A . v II i f l j

stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku. Struktura popełnionych przestępstw zbliżona była do danych

j i , ;

z września: przeważały przestępstwa o charakterze kryminalnym (85,5%) a wśród nich włamania do obiektów prywatnych (33,6%) oraz kradzieże mienia (14,4%).

Wskaźnik wykrywalności przestępstw osiągnął wielkość 57,7%, przy czym wykrywalność przestępstw

V' !

gospodarczych była większa (76,6%) niż kryminalnych (54,3%).

Współczynnik przestępstw stwierdzonych na 100 tys. ludności był w okresie dziewięciu miesięcy 1996 roku niższy niż w tym samym okresie ubiegłego roku i wyniósł 1392,9. Rejonami największego zagrożenia były Chorzów, Katowice, Dąbrowa Górnicza oraz Będzin. Najniższy współczynnik odnotowano w Olkuszu (927,8).

Zmniejszyła się liczba wypadków drogowych, które wydarzyły się w okresie trzech kwartałów br. - o 2,9%. W wyniku 3801 wypadków drogowych 296 osób utraciło życie a 4561 osób zostało rannych. Rejonami o największym zagrożeniu były Gliwice (424 wypadki, 57 zabitych, 511 rannych), Katowice (odpowiednio 342, 32, 379) oraz Tychy (339, 28, 419). Najmniej wypadków wydarzyło się w rejonie Żor: 26 wypadków w wyniku których 2 osoby utraciły życie a 29 było rannych.

KONIUNKTURA GOSPODARCZA

P r z e m y s ł p r z e t w ó r c z y

(dane dla kraju)

S IE R P IE Ń 1996

I. WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURALNEGO *

S E K T O R Y

o g ó ł o m ( O ) --- s e k t o r p u b l i c z n y ( P u ) --- s e k t o r p r y w a t n y ( P r )

20 ₂₀

10 _{1 0}

- 1 0

-10

-20 -20

-30 -30

XII VIVIIIIX XII

1996

IX XII VI

1 9 9 3

VII IX XII 1 9 9 4

VI IX XII 1 9 9 6

1 9 9 2

P R Z E D S I Ę B I O R S T W A

- - - m a l a (IVI) ( 6 - 6 0 p r a c u j ą c y c h ) d u ż a (D ) (6 0 1 - 2 0 0 0 p r a c u j ą c y c h )

ś r e d n i a ( Ś ) ( 6 1 - 6 0 0 p r a c u j ą c y c h ) —— w ie lk i e (W ) ( p o w y ż e j 2 0 0 0 p r a c u j ą c y c h )

40 40

30 30

20 20

lO 10

O

- 1 0 _-10

-20 -20

-30 -30

IX XII VI IX XII

VI VI VIIIX XII

XII VI IX XII

1 9 9 6 1 9 9 3

P rezen to w an e w opracow aniu wskaźniki pow stały n a podstaw ie opinii dyrektorów przedsiębiorstw . S p o só b obliczania w skaźników przedstaw iono w zeszy cie m etodycznym "B adanie koniunktury" W-wa, m arzec 1994 r, GUS.

II. SYTUACJA GOSPODARCZA W SIERPNIU 1996 R.

O d n o to w an y w sierpniu w zrost popytu n a wyroby b a d a n y c h firm był skutkiem w yraźniejszej p o p raw y popytu zag ra n ic zn e g o . P o p ra w a w ystąpiła szczeg ó ln ie w firm ach pryw atnych o ra z w je d n o stk a c h m ały ch i dużych. N ajw iększy w zrost popytu odczuli p rz e d e w szystkim producenci: tkanin, mebli, wyrobów z e skóry, m aszy n i a p a ra tó w elektrycznych, wyrobów z d re w n a oraz sp rz ę tu i a p a ra tu ry radiow o-telew izyjnej. N ajw iększe o słab ien ie popytu zaobserw ow ali producenci: wyrobów celulozow o- papierniczych, wyrobów z surow ców niem etalicznych.

W ra z z p o p ra w ą popytu, w sierpniu popraw iły s ię rów nież oceny p rzed sięb io rstw w z a k re sie produkcji s p rz e d a n e j, sz c z e g ó ln ie w firm ach pryw atnych o ra z w jed n o stk a c h m ałych i wielkich.

N ajw iększą p o p ra w ę o c e n zanotow ali p roducenci: tkanin, mebli, w yrobów z e skóry, z działu w ydaw niczego i poligraficznego, instrum entów m ed y cznych, precyzyjnych i optycznych, odzieży, wyrobów z m etali. P o g o rsz e n ie o c e n w ystąpiło z w ła s z c z a u producentów : sp rz ę tu i ap aratu ry radiowo-telewizyjnej, w yrobów celulozow o-papierniczych, wyrobów z surow ców niem etalicznych.

W sierpniu zw iększyła się p rz e w a g a przedsiębiorstw , w których poziom z a p a s ó w w yrobów gotow ych o c e n ia n o jako niew y starczający w sto su n k u d o z g ła s z a n e g o n a nie z a p o trzeb o w an ia. N iedobór z a p a s ó w sygnalizow ały w w iększym stopniu p rzed sięb io rstw a p ubliczne niż pryw atne.

N iew ystarczający poziom z a p a s ó w w ystąpił sz c z e g ó ln ie W p rzed sięb io rstw ach produkujących: pojazdy m ech an iczn e, p rzy czep y I naczep y , wyroby z e skóry, artykuły spo ży w cze, n ap o je i w yroby tytoniow e, w yroby z m etali, instrum enty m ed y czn e, precy zy jn e i o p ty czn e, n ato m iast nad m iern y poziom z a p a s ó w zan o to w a n o głów nie u producentów : w yrobów z drew n a, mebli, odzieży, m aszy n i ap a ra tu ry elektrycznej.

Z d o ln o ści d o b ie ż ą c e g o regulow ania zo b o w iązań finansow ych uległy w sierpniu w yraźnej popraw ie I ogólny w skaźnik o siąg n ął p o raz pierw szy od roku w a rto ść dod atn ią. N a popraw ę w skazyw ały głów nie firmy publiczne o ra z jednostki d u ż e i wielkie, n a to m ia st w śród p rzed sięb io rstw pryw atnych o ra z je d n o stek śred n ich i m ałych ciąg le p rz e w a ż ały takie, których sytuacja fin an so w a o c e n ia n a była negatyw nie. N ajw iększą popraw ę sytuacji finansow ej w z a k re s ie regulow ania zobow iązań zanotow ali sz c z e g ó ln ie producenci: tkanin, w yrobów z drew na, w yrobów z e skóry, mebli. P o g o rsz e n ie m iało m iejsce głów nie U p roducentów : sp rz ę tu i ap a ra tu ry radiow o-telew izyjnej oraz I w yrobów z surow ców niem etalicznych.

N ie z n a c zn ie p o g o rsz y ła się w sierpniu sy tu acja w dziedzinie ś c ią g a n ia n ależn o ści. G o rsz e o c e n y form ułow ały szczeg ó ln ie p rzed sięb io rstw a pryw atne o ra z jed n o stk i wielkie. Jed y n ie p rzed sięb io rstw a d u ż e w skazyw ały n a p o p raw ę sytuacji. O ceny n a le żn o ści w najw iększym stopniu p ogorszyły s ię u producentów : w yrobów z m etali, Instrum entów m edycznych, precyzyjnych I optycznych, chem ikaliów , mebli. P o p ra w a o c e n m iała m iejsce głów nie u producentów : sp rz ę tu I a p a ra tu ry radiowo-telewizyjnej, w yrobów celulozow o-papierniczych, m a szy n i ap aratu ry elektrycznej, metali.

I Upiec 1996 r. i sierpień 1996 r.

50

« 30 20 10

0

-10 -20 -30

O Pu Pr M Ś D W

a

« 30 20

« o

-10 -20

-30_

o Pu Pr M Ś D W

5 3 . 3

^ r - 3" —- 2 X

i i i 3 H ! _

20 10

o

-10

•20

■30

O Pu Pr Ś D W

3 »

20

U 0

-10 -20

O P u Pr M Ś D w