Utrwalenie i poszerzenie wiadomości z działu „Dynamika procesów hydrologicznych”
Tematy oraz punkty i podpunkty proszę przepisać do zeszytu. Pozostałe informacje wg potrzeby. Zadania do lekcji wykonać w zeszycie pod notatką.
Temat: Zróżnicowanie zasobów wodnych Ziemi
Z tej lekcji dowiesz się:
jak duże są zasoby wody na Ziemi
co to jest wszechocean i jakie są główne cechy jego wód
co to są prądy morskie i jaki mają wpływ na życie człowieka
jakie są przyczyny i skutki zanieczyszczeń wód oceanicznych
1. Zasoby wody na Ziemi a) woda słona 97,5%
b) woda słodka 2,5%
- lodowce i lądolody - wody podziemne - jeziora słodkie
- rzeki, bagna, para wodna w atmosferze i inne
Na naszej planecie zdecydowanie przeważa woda słona. Natomiast woda słodka tak ważna dla ludzkiego życia to tylko 2,5 % wszystkich zasobów.
2. Podział wszechoceanu
a) Ocean Spokojny (Pacyfik) b) Ocean Atlantycki
c) Ocean Indyjski d) Ocean Południowy e) Ocean Arktyczny f) morza
Wszechocean to wszystkie wody słone obejmujące oceany i połączone z nimi morza.
Zadanie 1. Narysuj w zeszycie tabelę i uzupełnij ją. Wpisz po 3 nazwy mórz połączonych z podanymi oceanami. Skorzystaj z dostępnych ci źródeł informacji geograficznej np. mapy fizycznej w atlasie geograficznym.
Oceany Morza połączone z oceanami
Ocean Spokojny Np. Morze Filipińskie
- - -
Ocean Atlantycki Np. Morze Labradorskie
- - -
Ocean Indyjski Np. Morze Andamańskie
-
Ocean Południowy Np. Morze Rossa
- - -
Ocean Arktyczny Np. Morze Barentsa
- - -
3. Cechy fizykochemiczne wód wszechoceanu
a) zasolenie – to stężenie soli w 1 kg wody. W oceanach średnie stężenie soli wynosi 35 g na 1kg wody (35 %o)
b) temperatura – jej średnia roczna wartość wynosi około 17 st. C. Najwyższą temperaturę wody notuje się w strefie równikowej – 24-30 st.C. Najniższą zaś (około -1 st. C) w strefie okołobiegunowej 4. Wpływ prądów morskich na życie ludzi
Prądy morskie to poziome ruchy wody. Można je porównać do potężnych słonych rzek płynących w morzach i oceanach. Wyróżnia się:
a) prądy ciepłe, które niosą wody cieplejsze od otaczającej je wody morskiej b) prądy zimne, które niosą wody zimniejsze od otaczającej je wody morskiej.
Zadanie 2. Korzystając z mapy powyżej lub mapy prądów morskich w atlasie geograficznym uzupełnij tabelę. Określ termikę prądu morskiego (ciepły, zimny) oraz ocean, na którym występuje.
Nazwa prądu morskiego Rodzaj termiczny Miejsce występowania
Zatokowy ciepły Ocean Atlantycki
Peruwiański Kanaryjski Benguelski Gwinejski Mozambicki Karaibski Oja Siwo Kuro Siwo Brazylijski Somalijski
Dryf Wiatrów Zachodnich
Kilka informacji: na lekcji o klimacie była mowa o tym, że prądy morskie mają wpływ na warunki klimatyczne. Ciepłe prądy powodują wzrost temperatury powietrza oraz zwiększanie opadów. To wpływa na rozwój rolnictwa. Na wybrzeżach jest wówczas możliwa uprawa roślin o większych wymaganiach klimatycznych – np. ryżu i trzciny cukrowej na południowych wybrzeżach Stanów Zjednoczonych.
Ciepłe prądy umożliwiają także rozwój żeglugi oraz przemysłu stoczniowego na obszarach z pozoru niedostępnych. Takim przykładem jest Murmańsk. Leży on za kołem podbiegunowym północnym. Ale że znajduje się w zasięgu oddziaływania ciepłego Prądu Norweskiego, to jego port nie zamarza i funkcjonuje przez cały rok.
Port w Murmańsku
Na niektórych obszarach wszechoceanu wody ciepłych i zimnych prądów morskich mieszają się. Są to miejsca szczególne, ponieważ panują tam warunki, w których powstają najbardziej zasobne łowiska. Dzięki nim może rozwijać się rybołówstwo.
Zimne prądy morskie przyczyniają się do obniżenia temperatury powietrza. Chłodniejsze powietrze zawiera mniej pary wodnej, dlatego nie powstają tam chmury, które mogłyby przynieść opady. Pod wpływem takich warunków klimatycznych na obrzeżach opływanych przez zimne prądy morskie powstają pustynie. W ten sposób powstała Atakama w Chile (Ameryka Południowa), a także przedstawiona na zdjęciu poniżej pustynia Namib.
Pustynia Namib(Namibia) 5. Zanieczyszczenie wód oceanicznych
Główne źródła zanieczyszczeń:
a) rzeki, do których dostają się nawozy sztuczne stosowane w rolnictwie, ścieki przemysłowe, komunalne i pochodzące ze statków, śmieci (zwłaszcza tworzywa sztuczne tj plastikowe butelki, torby foliowe itd.)
Wyspa śmieci na Oceanie Indyjskim
b) katastrofy ogromnych statków – tankowców, które przewożą między innymi ropę naftową
Katastrofa tankowca „Sanchi”
c) awarie na platformach wiertniczych, na których wydobywa się ropę naftową
