Dariusz Mroczkowski nauczyciel Szkoły Podstawowej w Pakości
Zawód czy misja – rola nauczyciela przyrody we współczesnym
świecieCzęsto zastanawiamy się nad tym czym jest, a czym być powinien zawód nauczyciela. To pytanie przybiera szczególnego charakteru w przypadku nauczycieli przyrody, przed którymi cywilizacja dwudziestego pierwszego wieku stawia coraz to nowe wyzwania.
W moim otoczeniu pracuje kilku nauczycieli przyrody prezentujących zgoła odmienne podejście do wykonywanego zawodu. Obserwacja pozwala mi na wyodrębnienie kilku zasadniczych typów nauczyciela przyrody :
- tak zwany ,,formalista” – zajmujący się przekazem informacji i egzekwowaniem wiedzy przyswojonej przez uczniów – dobrze, że jest i sumienne wykonuje swoje obowiązki – oczekiwalibyśmy jednak o wiele więcej,
- typ ,,edukator”- nauczyciel, dla którego równie ważną sprawą obok wiedzy jest kształtowanie prawidłowych postaw – jego rola jest bardzo ważna, ale pozwalana na realizację tylko części stawianych nam zadań, - nauczyciel określany jako ,,przyrodnik z misją”- jest to edukator, który
obok kształtowania pożądanych postaw zajmuje się integracją człowieka z otaczającym światem – marzyłoby się , aby w każdym środowisku ,,zaistniał” taki nauczyciel
Zapewne każdemu zawodowi potrzebna jest odrobina pasji, ale nauczycielowi odrobina ta nie wystarcza. Dużo więcej jest jej potrzeba nauczycielowi przyrody przed którym stają prawdziwe wyzwania
Nauczyciel przyrody obok realizacji zagadnień programowych w zakresie wiedzy i umiejętności powinien kształtować nową jakość w wymiarze świadomości. Potrzebna nam jest silnie ukształtowana odpowiedzialność za otaczające nas środowisko. Nasi wychowankowie muszą zrozumieć, że zasoby ziemi nie są niewyczerpalne, a człowiek jest tylko częścią środowiskowej mozaiki. Nowemu spojrzeniu na człowieka i przyrodę powinno towarzyszyć kształtowanie pożądanych nawyków. Wycieczki piesze i rowerowe organizowane przez nauczycieli przyrody pozwalają na krzewienie kultury fizycznej w bezpośrednim kontakcie z naturą. Nawyk pędzania czasu wolnego z największym pożytkiem dla zdrowia fizycznego oraz psychicznego wydaje się być niezbędnym w dobie, gdy około 75 % dzieci w wieku przedszkolnym wykazuje zróżnicowane wady postawy.
W tak skomplikowanej sytuacji rola nauczyciela przyrody jawi się jak misja.
Jak ją zrealizować? Oto jest pytanie zasadnicze w tej kwestii. Wydaje się, że należy przede wszystkim zmienić system kształcenia. Jeszcze większą rolę poświęcić należy systemowemu przygotowaniu nauczycieli do nowych jeszcze ambitniejszych wyzwań. Podobnie należałoby aktywizować nauczycieli już
uczących. Nasz los i przyszłość Ziemi leży w wielu rękach. Znaczącą rolę w tym procesie mają nauczyciele przyrody przed którymi ważna misja do realizacji.
Dariusz Mroczkowski
