Turystyka w województwie krakowskim w latach 1980-1984

(1)

WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY KRAKOWIE

TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE KRAKOWSKIM W LATACH 1980-1984

OPRACOWANO 1985-12-04

(2)

SPIS RZECZY

St rona

PRZEDMOWA ... ... ... ... .. 3

I. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA KRAKOWSKIEGO ... 4

1.1. Charakterystyka ogólna ... 4

1.2. Charakterystyka ludności ... 4.

1.3. Charakterystyka gospodarcza ... 5

II. ATRAKCYJNOŚĆ: TURYSTYCZNA WOJEWÓDZTWA KRAKOWSKIEGO ... 6

2.1. środowisko przyrodnicze 2.2. Walory pozaprzyrodhlcze 2.3. Ośrodki 1 regiony turystyczne ... ... 10

III. ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE WOJEWÓDZTWA KRAKOWSKIEGO 10 3.1. Baza noclegowa ... 10

3.1.1. Stan 1 struktura bazy noclegowej ... 10

3.1.2. Obiekty turystyczne ...'... 12

3.1.3. Obiekty wczeeowo-wypuczynkowe ... 16

3.1.4. Rozmieszczenie bazy noclegowej ... 19

3.2. Baza żywieniowa ... 23

3.3. Baza towarzysząca ... 24

3.4. Dostępność komunikacyjne ... 24

IV. RUCH TURYSTYCZNY NA TERENIE WOJEWÓDZTWA KRAKOWSKIEGO 25 4.1. Ruch turystyczny w obiektach turystycznych .... 27

4.2. Ruch turystyczny w obiektach wczasowo-wypoczynkowych ... 35

4.3. Ruch turystyczny przyjazdowy zorganizowany przez krakowskie biura i przedsiębiorstwa turystyczne ... 37

V. RUCH TURYSTYCZNY LUDNOŚCI WOJEWÓDZTWA... 38

VI. ORGANIZACJE I PRZEDSIĘBIORSTWA OBSŁUGI RUCHU TURYSTY CZNEGO NA TERENIE WOJEWÓDZTWA KRAKOWSKIEGO ... 41

6.1. Stan organizacyjny i działalność PTTK... 41

6.2. Działalność przedsiębiorstw turystycznych ... 43

6.3. Zatrudnienie w turystyce ... 44

6.4. Zawodowa i społeczne kadra turystyczna ... 44

VII. ZAKOŃCZENIE ... 45

WYKAZ TABLIC ZAMIESZCZONYCH W TEKŚCIE ... 47

tov|

(3)

PRZEDMOWA

Wojewódzki Urzęd Statystyczny w Krakowie oddaje do rąk czytelników kolejną ósmą «publikacj ę z zakresu turystyki w województwie krakowskim, obejmującą okres 1980-1984.

Niniejsza publikacja jest kontynuacją serii wydawniczej zapoczątkowanej w 1967 r. p.n. "Baza i ruch turystyczny w regionie krakowskim", obejmującej w poprzednim podziale administracyjnym kraju /do 1975 r./ miasto Kraków i woje

wództwo krakowskie.

W badanym okresie zachodziły bardzo istotne zmiany w natężeniu i rozmiarach ruchu turystycznego oraz wielkości i wykorzystania bazy turystycznej. Stąd można żywić nadzieję, że niniejsza publikacja stanowić będzie cenną pozycję do

kumentującą turystykę w województwie krakowskim, znaczącym ośrodku turystycznym w kraju.

Publikację opracowała mgr Ewa Szurnęra w Oddziale Badań Demograficznych 1 Społecznych WUS. Konsultacji udzielał mgr Stanisław Pawlicki.

Wojewódzki Urząd Statystyczny w Krakowie

(4)

I. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA KRAKOWSKIEGO 1.1. Charakterystyka ogólna

Województwo krakowskie położone .jest w południowej części Polski. Graniczy ono od zachodu z województwem bielskim i katowickim, od północy z województwem kieleckim, od wschodu z województwem tarnowskim i od południe z województwem nowo

sądeckim.

Powierzchnie województwa wynosi 3254 km2 co stanowi 1,0 % powierzchni Polski. Samo miasto Kraków zajmuje powierzchnię 322 km2, co stanowi ok.10 % ogólnej powierzchni województwa.

W skład województwa oprócz Krakowa wchodzi 9 miast i 38 gmin /tabl.l/. IV gminach województwa krakowskiego skupie się ponad 500 wsi.

Tabl.l Powierzchnia i ludność województwa krakowskiego w 1984 r.

Wyszczególnienie

Powierzchnia w km2 Ludność « tys.

w licz

bach bez

względ

nych

w % '

w licz

bach bez

względ

nych

w %

Ogółem województwo 3254 100,0 1205,5 100,0

miasta 460 14 j 1 833,0 69,1

w tym m.Kraków 322 10,0 740,3 61,4

wieś 2794 85,9 372,5 30,9

1.2. Charakterystyka ludności

W 1984 r. ludność województwa krakowskiego wynosiła 1205,5 tys. osób, co stanowiło 3,2 % ludności Polski. Ludność miej

ska stanowiła 69 % ogółu ludności województwa /w Polsce 60 %/

z tego ok.90 % zamieszkiwało w samym Krakowie /tebl.l/.

Gęstość zaludnienia wynosiła 370 osób/km2 przy średniej krajowej 118 osób/km2. W mieście Krakowie gęstość ta wyno

siła 2300 osób/km2.

W latach 1980 - 84 notuje się stały spadek liczby napływa

jącej ludności do województwa. Powoduje to zmniejszanie się dodatniego salda migracji ludności.

W 1984 r. w województwie krakowskim 404 tys. osób zatrud

nionych było w gospodarce uspołecznionej. Stanowiło to 33 % ogółu ludności województwa i odpowiadało sytuacji w Polsce.

(5)

5 Tabl.2 Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej w województwie

1 Krakowie według działów gospodarki narodowej w 1984 r.

Działy gospodarki narodowej

Województwo ooółem

W tym la.Kraków

liczba zatrud

nionych w % ogółu zatru

dnio

nych

liczba zatrud

nionych w % ogółu zat ru- dnio- nvch

woje

wództw«:

=100

Ogółem 403920

V

100,0 334964 100,0 82,9 w tym :

Przemysł 127381 31,5 105296 31,4 82,7

Budownictwo.' 66113 16,5 60121 18,0 90,9 Rolnictwo i leśnic

two 11033 2,7 3253 1,0 61,9

Transport 1 łącz

ność 26296 6,5 21504 6,4 81,8

Handel 37129 9,2 29340 8,8 79,0

Nauka, oświata, kul

tura i sztuka 60719 15,0 50796 15,2 83,7 Ochrona zdrowia i

opieka społeczna 26739 6,6 22782 6,8 85,2 Kultura fizyczna,

turystyka i wypo

czynek 5651 1,4 5406 1,6 95,7

Pozostałe działy 42859 10,6 36466 10,9 85,1 Spośród wszyetklch zatrudnionych w gospodarce uspołecznio

nej , 83 % pracowało w «.Krakowie.

Dominującymi działami gospodarki narodowej w województwie krakowskim według liczby zatrudnionych sę: przemysł, budow

nictwo, nauka, oświata 1 kultura.

1.3. Charakterystyka gospodarcza

Województwo krakowskie, a przede wszystkim Kraków,^stano

wiący o charakterze całego województwa, Jest ważnym ośrodkiem przede wszystkim przemysłowym, naukowym, kulturalnym i turys

tycznym w kraju.

Mimo, że województwo krakowskie zajmuje tylko ok.l % powierzchni Polski, to Jego udział w krajowej produkcji prze

mysłowej wynosi ok.5 %. Najbardziej rozwiniętymi gałęziami przemysłu w województwie sę przemysły: metalurgiczny /głównie hutnictwo żelaza/, elektromaszynowy, spożywczy, chemiczny, i mineralny. Głównym ośrodkiem przemysłowym województwa jest

(6)

miasto Kraków, które otoczone Jest pierścieniem coraz bardziej uprzeiiryełflwiejęcych się ośrodków. Należę do nich: Skawina, Wieliczka, Niepołomice, Zabierzów, Myślenice, Sułkowice* Krze

szowice.

0 znaczeniu i miejscu województwa krakowskiego pod względem nauki i kultury decyduje bez wętpienia Kraków. Stanowi on drugi po Warszawie pod względem wielkości i znaczenia ośrodek nauki i szkolnictwa wyższego a także jest to Jeden z głównych ośrodków myśli naukowo-technicznej.

W Krakowie z/iajduje się 13 wyższych uczelni, kilkadzieslęt instytutów naukowych. Oddział Krakowski Polskiej Akademii Nauk a także szereg biur projektów i bibliotek na czele z Bibliotekę Jagiellońskę.

Również w zakresie kultury Kraków stanowi drugi po Warsza

wie ośrodek w kraju nazywany powszechnie "kolebkę kultury polskiej*.

W Krakowie znajduje się 14 teatrów profesjonalnych / m.in.

Teatr Stary im.H.Modrzęjewskiej, Teatr im.0.Słowackiego/, teatry amatorskie /Kolejarza, Ośrodek Teatru Cricot-2/, ka

barety. Z instytucji muzycznych Krakowa należy wymienić Kra

kowski Teatr Muzyczny z dwoma scenami; operowę i operetkowę, Państwowa, Filharmonię im.K.Szymanowskiego. 0 randze Krakowa . jako ośrodka kultury decyduję również bogate zbiory muzealne,

w tym tej klasy co Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu i nagro

madzenie zabytków kultury narodowej z których kilkanaście zo

stało umieszczonych przez UNESCO na "Liście dziedzictwa świa

towego".

W Krakowie odbywaję eię również systematycznie liczne imprezy, muzyczne, plastyczne i folklorystyczne.

Kraków stanowi główny ośrodek turystyczny w Polsce, zarów

no dla turystów krajowych jak i zagranicznych. Powszechnie znany jee% jako "turystyczne stolica Polaki". 0 randze Krako

wa Jako ośrodka turystycznego świadczy 7 % udział w ruchu turystycznym w Polsce.

II, ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA WOJEWÓDZTWA KRAKOWS KI WGO

0 atrakcyjności turystycznej danego regionu czy miejsco

wości decyduję walory turystyczne, stanowięce zespół elementów środowiska przyrodniczego oraz elementów pozaprzyrodniczych, które wspólnie lub każde z osobna sę przedmiotem zainteresowa

nia turysty. Ze względu na motywy, jakimi kieruje eię turysta

(7)

7 walory turystyczne można podzielić na:

- wypoczynkowe, ściśle zwięzane z warunkami środowiska przy

rodniczego /krajobraz, woda, las/,

- specjalistyczne, które stanowi zespół cech środowiska przy

rodniczego umożliwiajęcy uprawianie różnych form turystyki kwalifikowanej lub korzystanie z różnych form lecznictwa uzdrowiskowego,

- krajoznawcze, które obejmuję zarówno osobliwości przyrod

nicze /parki narodowe, rezerwaty/ jak i elementy kultury duchowej i materialnej /zabytki, folklor, obiekty kultu narodowego/.

2.1. środowisko przyrodnicze

Województwo krakowskie pod względem ukształtowania po

wierzchni należy do najbardziej zróżnicowanych i urozmaico

nych. Zbiegaję się tutaj trzy bardzo różnięce się od siebie Jednostki geomorfologiczne: Wyżyna ślęsko-Krakowaka, Kotliny Podkarpackie i Karpaty.

Z Wyżyny ślęsko-Krakowskiej na terenie województwa znaj

duję się Wyżyna Krakowska i Wyżyna Miechowska, oddzielone - od siebie dolinę rzeki Ołubni.

Wyżyna Krakowska położona Jest w północno - zachodniej części województwa. Dla krajobrazu wyżyny najbardziej charak

terystyczne sę zjawiska i formy krasowe, będęce wynikiem po

datności wapieni jurajskich, z których zbudowana Jest wyży

na, na działanie dwutlenku węgla zawartego w wodzie opadowej.

Wykształciły się tutaj skaliste dolinki, jaskinie, ostańce skalne. Dużą atrakcją Wyżyny sę tziy. "dolinki podkrakowskie"

majęce w większości" charakter Jarów krasowych. Teren Wyżyny Krakowskiej w granicach województwa wznosi się do wysokości 502 m npm. Wyżyna Krakowska należy do regionów o wybitnych walorach krajoznawczych.

Wyżyna Miechowska , położona w północnej części wojewódz

twa wznosi się do wysokości 326 m npm. Zbudowana jest z utwo

rów kredowych, głównie z margll. Rzeźba Wyżyny Miechowskiej jest łagodniejsza niż na Wyżynie Krakowskiej. Charakterys

tyczne sę tutaj rozległe garby wzniesień, oddzielone doli

nami rzek i potoków o łagodnie zarysowanych zboczach. W więk

szości teren Wyżyny Miechowskiej pokryty Jest lessem, stęd charakterystyczna rzeźba lessowa z głębokimi węwozami i pa

rowami .

(8)

go znajduje się Kotlina Sandomierska. Tworzy ona klin za

czyna jęcy się w centrum Krakowa i rozszerzajęcy się ku wschodowi, środkiem Kotliny płynie rzeka Wisła. Teren Kotli

ny Sandomierskiej jest najniżej położony w województwie kra

kowskim - poniżej 200 m npm. tworzęc charakterystyczny kraj

obraz niziny. -

Na południe od Kotliny Sandomierskiej rozcięgaję się Kar- k paty, w granicach województwa Pogórze Wielickie i część

Beskidu średniego.

Pogórze Wielickie jak i Beskid średni zbudowane sę z fli

szu karpackiego Araretwy piaskowców, margli i iłów wieku trzeciorzędowego/. Charakterystyczne dla Pogórza Wielickiego sę głębokie doliny, oddzielajęce wierzchowiny lub wydłużone garby. Maksymalna wysokość Pogórza to 436 m npm. /Choręgwi- ca k/Wieliczki/.

Teren Beskidu średniego posiada wszystkie cechy krajobra

zu górskiego: duże różnice wysokości, względnych, różnice klimatyczne, rzeki o górskim charakterze i rozległe widoki.

Najciekawsze grupy górskie na terenie województwa krakowskie

go to: masyw Lubomira /912 m npm/, Kotonia /868 m npm/ i Koskowej Góry /874 m npm/.

Obszary Pogórza Wielickiego i Beskidu średniego eę atrak

cyjnym terenem wycieczkowym przede wszystkim dla mieszkańców Krakowa.

Na terenie województwa krakowskiego występuję dość znacz

ne różnice klimatyczne, będęce wynikiem różnic wysokości.

Prawie cały teren województwa krakowskiego znajduje się w piętrze klimatycznym umiarkowanym ciepłym o średniej rocznej temperaturze od +6° do +8°C. Najcieplejszym miesięcem roku Jest lipiec /temperatury +16,5 do 17°C/T najzimniejszym sty

czeń /temperatura ok.-2°C/.

Szczytowe partie Beskidu średniego, powyżej 680 m npm znajduję się w piętrze klimatycznym umiarkowanym chłodnym, gdzie średnie temperatury sę ok.2°C niższe od pozostałych terenów województwa. Długość okresu wegetacyjnego na terenie województwa krakowskiego wynosi 200-220 dni.

Tereny miast: Krakowa, Skawiny, Wieliczki 1 Niepołomic maję bardzo niekorzystne warunki klimatyczne ze względu na zanieczyszczenie powietrza. Wyraża się to zmniejszonym dopły-

(9)

9 wem bezpośredniego promieniowania słonecznegs ' wzmożoną częstością występowania mgieł.

Największe rzeka województwa krakowskiego jest Wisła *":6- ra ze względu na zanieczyszczenie nie nadaje się do wykorz>,:

tania dla celów turystycznych. Lewobrzeżne dopływy Wiały, spływające przede wszystkim ze stoków Wyżyny Krakowskiej, tworzę bardzo ciekawe krajobrazowo dolinki. Największe zna

czenie dla celów turystycznych maję rzeki i potoki spływają

ce z regionu górskiego e będące prawobrzeżnymi dopływami Wisły. Ze względu na możliwość kąpieli i plażowania największe znaczenie ma rzeka Raba.

Do większych kompleksów leśnych na terenie województwa krakowskiego należą Puszcza Duloweka na zachodzie województwa i Puszcza Niepołomicka na wschodzie.

Ola ochrony różnych zbiorowisk roślinnych oraz krajobrazu na terenie województwa krakowskiego utworzono Ojcowski Park Narodowy i 21 rezerwatów; 6 krajobrazowych, 6 folklorystycz

nych, 3 przyrody nieożywionej, 3 leśne, 2 stepowe i 1 wodny.

2.2. Walory pozaprzyrodnicze

Spośród walorów pozaprzyrodniczych najistotniejsze są wa

lory dóbr kultury 1 walory współczesnych osiągnięć człowieka.

Nagromadzony w Krakowie zespół zabytków kultury stewie go - w rzędzie wyjątkowo atrakcyjnych die turystyki. Szczególnie założenia urbanistyczne Starego Miasta, zamknięte Plantami i Kazimierz stanowią przykłady średniowiecznych zespołów za

bytkowych o międzynarodowym znaczeniu. Z innych ważniejszych zabytków Krakowa należy wymienić; Zamek Królewski ne Wawelu, zespół fortyfikacji Bramy Floriańskiej, Wieżę Ratuszową w Rynku Głównym, Sukiennice, kościoły św.Anny, Mariacki, św.Piotra i Pawła, św.Katarzyny, Collegium Malus, klasztory i Kemedułów na Bielanach, Paulinów na Skałce, Norbertanek na Zwierzyńcu. Na obrzeżu Krakowa na uwagę zasługują: klasztor Benedyktynów w Tyńcu, klasztor £ kościół Cystersów w Mogiła, muzeum i zamek w Pieskowej Skale i wiele innych. Samoistnym celem wycieczek Jest Wieliczka z unikalnym w skali światowej Muzeum Żup Krakowskich.

Obok wielu muzeów , galerii, teatrów będących celem zainte

resowania turystów, w Krakowie zwiedzać można również nie

które zakłady przemysłowe np. Kombinat Huty im.Lenina, Fa

brykę Kosmetyków "Pollena-Miraculum" i inne.

(10)

Elementem! przyciągającymi turystów do Krokowa sę również liczne, stele Imprezy regionalne, a wśród nich np. Emaus, Rękawka, Ouverrlie, Oni Krakowa, Lajkonik, Konkurs Szopek Krakowskich, Tynieckie Recitale Organowe, Muzyka w Starym Krakowie, Dni Sztuki Ludowej “Cepeliada", Krakowskie Dni Turystyki i inne.

2.3. Ośrodki i regiony turystyczne

Ośrodkami turystycznymi o znaczeniu międzynarodowym na terenie województwa krakowskiego sę Kraków i Wieliczka.

Miasta te posiadają wybitne walory krajobrazowe.

Ośrodkami o znaczeniu krajowym sę Pieskowa Skała z wybit

nymi walorami krajoznawczymi, Ojców i Myślenice z walorami krajoznawczymi i wypoczynkowymi.

Z ośrodków o znaczeniu regionalnym wymienić należy: Nie

połomice, Dobczyce, Krzeszowice, Pcim.

Z regionów turystycznych na obszarze województwa krakow

skiego wymienić należy region Wyżyny Krakowskiej z Ojcowskim Parkiem Narodowym, szczególnie atrakcyjny dla turystyki wę

drownej , region Beskidu średniego na południe od Sułkowic i Myślenic atrakcyjny dla turystyki pobytowej i region Po

górza Wielickiego szczególnie przydatny dla wypoczynku świą

tecznego.

III. ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE VV03EWÖ0ZTWA KRAKOWSKIEGO 3.1. Baza noclegowa

3.1.1. Stan i struktura bazy noclegowej

Baza noclegowa jest podstawowym elementem zagospodaro

wania turystycznego, umożliwiającym przebywanie turystom poza miejscem zamieszkania dłużej niż 1 dzień. Wielkość bazy noclegowej jest elementem stymulującym rozmiary ruchu turystycznego na danym obszarze.

W latach 1980-84 zauważyć można stały spadek liczby miejsc noclegowych w województwie krakowskim /tebl. 3/.

(11)

11 Tabl,3 Baza noclegowa w województwie krakowskim w latach

1980-84

Wyszczególnienie 1980 1981 1982 1983 1984

Miejsca noclegowe ogółem 18301 16593 15669 15538 14233 w tym :

obiekty turystyczne 16798 15190 13997 14249 13303 obiekty wczasowo-

wypoczynkowe 1503 1403 1672 1289 930

Liczba miejsc noclegowych w 1984 r. stanowiła 78 % bazy 1980 r.

Udział województwa krakowskiego w krajowej bazie noclegowej w 1984 r. wynosił 1,7 %.

W strukturze bazy noclegowej w omawianym pięcioleciu średnio ok.90 % miejsc noclegowych znajdowało się w obiektach turystycz

nych a tylko ok.10 % w obiektach wczasowo-wypoczynkowych /tebl.4/.

Tabl.4 Struktura bazy noclegowej w województwie krakowskim w latach 1980-84

Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Obiekty turystyczne 91,8 91,5 89,3 91,7 93,5 Obiekty wczasowo-wypo

czynkowe 8,2 8,5 10,7 8,3 6,5

Taka struktura bazy noclegowej charakterystyczna Jest dla te

renów, gdzie dominuję przyjazdy krótkookresowe, wycieczkowe, związane w przypadku Krakowa przede wszystkim ze zwiedzaniem za

bytków.

Znikomy udział miejsc noclegowych w obiektach wczeeowo-wypo- ctynkowych spowodowany Jest małą atrakcyjnością województwa kra

kowskiego, w porównaniu z sąsiednimi województwami np. nowosądec

kim, bielskim, dla turystyki pobytowej i tendencją opędzania urlopów poza obrębem "własnego" województwa.

W porównaniu z województwem krakowskim struktura bazy noclego

wej w Polsce w 1984 r. była mniej zróżnicowana. W krajowej etuk- turze dominują obiekty wczasowo-wypoczynkowe - 58,4 %.

Udział województwa krakowskiego w liczbie miejsc noclegowych w Polsce, w obiektach turystycznych wynosił w 1984 r. 3,9 % , a w obiektach wczasowo-wypoczynkowych 0,2 %.

(12)

3.1.2. Obiekty turystyczne

W województwie krakowskim, stanowiącym główny region turystyki krajoznawczej w Polsce, zasadnicze znaczenie odgrywaję obiekty ogólnodostępne czyli turystyczne.

W latach 1980-84 nastąpił spadek liczby miejsc nocle

gowych w obiektach turystycznych /tabl.5/.

Tabl.5 Miejsca noclegowe w obiektach turystycznych w województwie krakowskim w latach 1980-84®/

Ogółem W tym m.Kraków Lata

Rodzaje obiektów

obiel miejsce

noclegowe ob lek miejsca noclegowe ty

razem w tym cało

roczne ty

razem w ty cało rocz

1980 ogółem 74 16798 11601 30 10829 8168 hotele i

motele 17 2788 2788 14 2603 2603

domy wy

cieczkowe 7 1140 1140 4 1008 1008

pokoje

gościnne X 7294 6996 X 3997 3997

zespół ogól

nodostęp

nych domków turystycz

nych

kempingi 9 1557 40 5 911 -

pola biwa

kowe 13 895 1 30

schroniska

młodzieżowe 26 1414 537 4 570 460

inne obiekty 2 1710 100 2 1710 100

1981 ogółem 105 15190 10602 36 10009 7606 1982 ogółem 108 13997 10236 35 9127 7693 1983 ogółem 114 14249 9915 36 9315 7451 1984 ogółem 108 13303 9168 36 6985 6957

hotele i

motele 21 3112 3112 15 2844 2844

domy wy

cieczkowe 7 1073 1053 4 941 941

pokoje

gościnne 38 4810 4596

!

8 2892 2892

(13)

13 Tabl.5 Hiajace noclegowe w obiektach turyetycznyuh

w latach 13)0-84=/ /dok./

Ogółem W tym m.Kraków

Lata

Rodzaje obiektów obiek-

miejsce

noclegowe obiek miejsca noclegowe ty

razem

w tym cało

roczne ty

razem w tym cało

roczne 1984 /dok./

zespół ogólno

dostępnych domków

turystycznych 2 115 - 1 54 -

kempingi 6 1365 - 3 810 -

pola biwakowe 2 300 - - - -

schroniska młodzie-

żowe 27 1305 200 3 330 180

inne obiekty 5 1223 207 2 1114 100

a/ Stan w dniu 31 VII.

Największy spadek liczby miejsc noclegowych zanotowano na po

lach biwakowych o 67 % i w pokojach gościnnych o 34 %. W tych ostatnich spadek liczby miejsc, spowodowany był trudnościami za

opatrzeniowymi prywatnych właścicieli głównie w pościel, a także niskimi cenami noclegów, nie rekompensującymi wydatków na utrzy

manie tych miejsc noclegowych.

W porównaniu z 1980 r. nieznaczny wzrost liczby miejsc noclego

wych zanotowano jedynie w hotelach o 3 % i motelach o 55 %. Licz

ba tych obiektów zwiększyła się o 4. '.V 1982 r. oddano do użytku motel "Orbis" w Krakowie /240 miejsc noclegowych/, zajazd "Orle Gniazdo" w Białym Kościele /23 miejsca noclegowe/ a w 1983 r.

zajazd "Kosynier" w Bibicach /22 miejsca noclegowe/. W tym samym roku zajazd "Smok" w Słomnikach /42 miejsca noclegowe/ przeklasy

fikowano na hotel. Wybudowane zajazdy turystyczne sę efektem realizacji Planu Zagospodarowania Turystycznego Województwa Kra

kowskiego na lata 1976-90. Z zaplanowanych do realizacji do 1980 r. 7 zajazdów, do tej pory wybudowano jedynie 3. Zajazdy te maję być głównie lokalizowane na trasach międzynarodowych E-7 oraz E—22 i E-22e.

(14)

W strukturze miejsc noclegowych według rodzajów obiektów w latach 1980-84 nie zaszły większe zmiany /tcbl.6/.

Tabl.6 Struktura miejsc noclegowych w obiektach turystycznych w województwie krakowskim w 1980 i 1984 r.

1980 1984

obiektów ogółem w tym

m.Kraków ogółem w tym m.Kraków

Ogółem 100,0 64,5 100,0 67,5

Hotele i motele 16,6 15,5 23,4 21,4

Domy wycieczkowe 6,8 6,0 8,1 7,1

Pokoje gościnne 43,4

a

⁰⁰

36,1 21,7 Zespół ogólnodostępnych

domków turystycznych - - 0,9 0,4

Kempingi 9.3 5,4 10,3 6,1,

Pola biwakowe 5.3 0.2 2,2 -

Schroniska młodzieżowe 8,4 3.4 9,8 2,4

Inne obiekty 10,2 10,2 9,2 8,4

W strukturze miejsc noclegowych dominuję pokoje gościnne. Ich udział w liczbie miejsc noclegowych zmniejszył się z 43,4 % do 36,1 %. Dla porównania w Polsce, w 1984 r. udział pokoi gościn

nych w ogólnej liczbie miejsc noclegowych w obiektach turystycz

nych wynosił tylko 15,7 %.

Około 23 % miejsc noclegowych znajduje alę w hołeiach i mote

lach /w Polsce 15 %/.

W Strukturze obiektów turystycznych należy zwrócić uwagę na małę liczbę tanich miejsc noclegowych, szczególnie w schronis

kach młodzieżowych. Ich udział zwiększył się z 8,4 % do 9,8 % ale nie było to efektem przyrostu miejsc noclegowych /liczba miejsc noclegowych, spadła o 109/, ale spadku ogólnej liczby miejsc noclegowych,w obiektach turystycznych.

Warto zwrócić uwagę na udział a.Krakowa w liczbie miejsc noc

legowych w poszczególnych rodzajach obiektów. Około 90 % ogólnej licżby miejsc noclegowych w hotelach i motelach, domach wyciecz

kowych oraz w innych obiektach znajduje się w Krakowie, w przy

padku pokoi gościnnych, kempingów udział ten wynosił ok.60 %.

W schroniskach młodzieżowych udział ten zmniejszył się o 1/3.

Udział miejsc noclegowych całorocznych w obiektach turystycz

nych utrzymywał się na podobnym poziomie ok.70 %, w Krakowie

(15)

15 ok.75 %. Na uwagę zasługuje fakt zmniejszenia się liczby miejsc całorocznych w schroniskach młodzieżowych o ok.60 %.

W strukturze miejsc noclegowych całorocznych dominuję pokoje gościnne 50 %, następnie hotele 1 motele 34 % i domy wycieczkowe 11,5 %.

W województwie krakowskim występuję cztery kategorie hoteli, od cztero do jednogwiazdkowej. Z ogólnej liczby miejsc noclegowych w hotelach, połowa znajduje się w najwyższej klasie hotelowej. Na hotele trzy i dwugwiazdkowe przypada 43 % miejsc noclegowych a na jednogwiazdkowe 7 %.

Pozostałe obiekty podlegajęce kategoryzacji to motele, kempingi, domy wycieczkowe, gdzie obowięzuję trzy kategorie. W kategorii I znajduje się 42,3 % miejsc noclegowych z czego 2/3 przypada na kempingi. Do III kategorii zaliczono 13 % miejsc noclegowych. Na uwagę zasługuje fakt iż 75 % miejsc noclegowych w domach wyciecz

kowych przypada na II kategorię.

W tabl.7 przedstawiono miejsca noclegowe według gestorów.

Tabl.7 Miejsca noclegowe w obiektach turystycznych według gesto

rów w 1984 r.

Obiekty Miejsca noclegowe

Gestorzy ogó

łem

w tym cało-

w liczbach

bezwzględnych W % rocz

ne ogółem w tym

cało- ogó- w tym cało- roczne rocz

ne

OGÓŁEM 108 72 13303 9168 100,0 68,9

Wojewódzkie,lokalne i regionalne przedsiębior

stwa i biura turystyczne 47 43 6877 5659 51,7 42,5

PP 'Orbis" 4 4 1636 1636 12,3 12,3

Polskie Towarzystwo

Schronisk Młodzieżowych 27 3 1305 200 9,8 1,5

PTTK 6 6 1128 993 8,5 7,5

BPiT "Almatur" 1 - • 1014 - 7,6 -

Min.Leśnictwa i Przemys

łu Drzewnego 2 ^- 300 ^- 2,3 ^-

Ośrodki Sportu

i Rekreacji 4 1 299 74 2,3 0,6

Centralny Zwięzak Spół

dzielni Rolniczych

"Samopomoc Chłopska * 6 6 165 165 1,2 1,2

Kluby aportowe 4 4 184 184 1,4 1,4

TKKF 1 1 30 30 0,2 0,2

Pozostałe 6 4 365 227 2,7 1,7

(16)

W 1984 r., 90 % miejsc noclegowych w obiektach turys

tycznych znajdowało aię w gestii 5 jednostek /KPT "Wawel- Tourist“, PP "Orbis", PTSM, PTTK, BPiT "Almatur"/, z czego ponad 50 % przypadało na KPT "Wawel-Tourist". W gestii tego przedsiębiorstwa turystycznego znajduję się przede wszystkim hotele i pokoje gościnne, a więc baza całoroczna.

3.1.3. Obiekty wczasowo-wypoczynkowe

Cherakterystycznę cechę bazy noclegowej województwa kra

kowskiego jest znikomy udział obiektów wczasowo-wypoczynko

wych . W latach 1980-84 udział miejsc noclegowych w obiek

tach wczasowo-wypoczynkowych wahał się od 6,5 % do 10,7 % , ogólnej liczby miejsc noclegowych w województwie. Minimalnę liczbę miejsc noclegowych - 930 notowano w 1984 r., a ma

ksymalną - 1672 w 1982 r. /tabl.8/. Dla porównania udział miejsc noclegowych w obiektach wczesowo-wypoczynkowych w latach 1980-84 w Polsce wahał się od 57,3 % do 58,8 %.

Tabl.8 Miejsca noclegowe w obiektach wczasowo-wypoczynko

wych w województwie krakowskim w latach l980-84a/

Rodzaje obiektów 1980 1981 1982 | 1983 1984

OBIEKTY '

Ogółem 22 21 24 21 18

Obiekty wczasowe 10 10 11 11 10

Ośrodki szkolenio

wo-wypoczynkowe 3 4 5 4 4

Domy pracy twór

czej 2 2 2 2 2

Inne obiekty wy- korzyetywane na

wczasy 6 4 6 4 2

Obiekty noclegowe w ośrodkach wy

łącznie do wypo

czynku sobotnio-

niedzielnego 1 1

MIEOSCA NOCLEGOWE

Ogółem 1503 1403 1672 1289 930

Obiekty wczasowe 391 303 327 342 319

Ośrodki szkolenio

wo-wypoczynkowe 251 408 505 376 292

(17)

17 Tebl.8 Miejsca noclegowe w obiektach wc za so wo - »yp.. ry nk owy c ii

w województwie krakowskim w latach 1980-84®/ /dok./

Rodzaje obiektów 1980 1981 1982 1983 198»

MIEJSCA NOCLEGOWE /dók./

Domy pracy twórczej 77 78 78 110 108

Inne obiekty wykorzysty

wane na wczasy 772 602 762 461 211

Obiekty noclegowe w ośrodkach wyłącznie do wypoczynku sobotnio-

niedzielnego 12 12

a/ Stan w dniu 31 VII.

W porównaniu z 1980 r.liczba miejsc noclegowych w. obiektach wczasowo-wypoczynkowych w 1984 r. spadła o ok.38 % a w porówna

niu z 1982 r., kiedy to notowano maksymalną liczbę miejsc nocle

gowych o ok.44 %. Najwyraźniejszy spadek liczby miejsc noclego

wych wystąpił w innych obiektach wykorzystywanych na wczasy.

W województwie krakowskim są to przede wszystkim bursy i inter

naty przyszkolne, które w sezonie letnim w zależności od możli

wości i zapotrzebowania wykorzystuje się na wczasy. O ile w 1980 r. wykorzystywano 6 tego typu obiektów, o tyle w 1984 r.

tylko 2.

Spadek liczby miejsc noclegowych o ok.19 % zanotowano również w ośrodkach wczasowych przy utrzymanej na tym samym poziomie liczbie obiektów. Wzrost liczby miejsc -noclegowych zanotowano w domach pracy twórczej o ok.40 % i w ośrodkach szkoleniowo-wy

poczynkowych o ok.16 %.

Tabl.9 Struktura miejsc noclegowych w obiektach wczasowo-wypoczynkowych według rodzajów obiektów w województwie krakowskim w latach 1980-84

Rodzaje obiektów 1980 1981 1982 1983 1984

Og ół em 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Ośrodki wczasowe 26,0 21,6 19,5 26,5 34,3

Ośrodki szkoleniowo-wy

poczynkowe 16,7 29,1 30,2 29,2 31,4

Domy pracy twórczej 5,1 5,6 4,7 8,5 11,6

(18)

czynkowych według roi zajów obiektów w województwie krakowskim w latach 1980-84 /dok./

Rodzaje obiektów 1980 1981 1982 1983 1984

Inne obiekty wykorzysty

wane na wczasy 51,4 42,9 45,6 35,8 22,7

Obiekty noclegowe w ośrodkach wyłącznie do wypoczynku sobot

nio-niedzielnego 0.8 0,8

W strukturze miejsc noclegowych w omawianym okresie wystąpiła wyraźna zmiana. W 1980 r. ponad połowa miejsc noclegowych przypa

dała na inne obiekty gdy w 1984 r. niespełna 1/4. W 1984 r. ok.

2/3 miejsc noclegowych notowano w ośrodkach wczasowych i szkole- n iowo-wyp oczynk owyc h .

Liczba miejsc noclegowych całorocznych w obiektach yczesowo- wypoczynkowych w 1984 r. zmniejszyła się w porównaniu do 1980 r.

o 65 miejsc /tabl.10/.

Tabl.10 Miejsce noclegowe całoroczne i ich struktura w obiektach wczasowo-wypoczynkowych w województwie krakowskim w la

tach 1980-84

Rodzaje obiektów 1980 1981 1982 . 1983 1984

W LICZBACH BEZWZGLĘDNYCH

Ogółem 363 380 466 378 298

Ośrodki wczasowe 71 29 18 18 18

Ośrodki szkoleniowo-wypo

czynkowe 215 273 370 250 172

Domy pracy twórczej 77 78 78 110 108

N ODSETKACH

Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Ośrodki wczasowe 19,6 7.6 3,9 4,8 6,1

Ośrodki szkoleniowo-wypo

czynkowe 59,2 71.9 79,4 66,1 , '57,7

Dony pracy twórczej 21,2 20,5 16,7 29,1 36,2

Udział miejsc noclegowych całorocznych w ogólnej liczbie miejsc w obiektach wczasowo-wypoczynkowych wzrósł z 24,1 % w 1980 r. do 32,0 % w 1984 r. Nie było to więc wynikiem przyrostu miejsc noc-

(19)

I

19 lęgowych całorocznych ale zmniejszeniem eię liczby miejsc ogółem.

W strukturze miejsc noclegowych całorocznych ponad po

łowa miejsc przypada na ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe.

Zmniejszył się natomiast o ponad połowę udział miejsc noc

legowych całorocznych w ośrodkach wczasowych.

W poszczególnych rodzajach obiektów miejsca noclegowe całoroczne stanowię:

- w ośrodkach wypoczynkowych 5,6 % ogółu miejsc /w 1980 r.

- 18,2 %/,

- w ośrodkach szkoleniowo-wypoczynkowych 58,9 % ogółu miejsc /w 1980 r. - 85,7 %/,

- w domach pracy twórczej 100,0 % ogółu miejsc /w 1980 r.

- 100,0 %/.

Gestorami obiektów wczasowo-wypoczynkowych w województwie krakowskim sę przede wszystkim zakłady pracy i zwięzki za

wodowe. Brak było w przećlęgu ostatnich pięciu lat obiektów Funduszu Wczasów Pracowniczych, co świadczy o niskiej atrakcyjności województwa krakowskiego dla wypoczynku urlo

powego . ,

" z

3.1.4. Rozmieszczenie bazy noclegowej

Przestrzenne rozmieszczenie miejsc noclegowych w obiek

tach . turystycznych według miast i gmin przedstawiono w tabl.ll.

Tabl.ll Miejsca noclegowe w obiektach turystycznych według miast i gmin

Wyszczególnienie Obiekty

Miejsca noclegowe w liczbach

bezwzględ

nych

w odset

kach

Województwo 1980 191 16798 100,0

- 1981 105 15190 100,0

1982 108 13997 100,0

1983 114 14249 100,0

1984 108 13303 100,0

Miasta razem 1980 91 13720 81,7

1981 54 12804 84,3

1982 56 11963 85,5

1983 57 11527 80,9

1984 54 11069 83,2

(20)

Tabl.ll Miejsca noclegowe w obiektach turystycznych według miast i gmin /cd./

Wyszczególnienie Obiekty

Miejsca noclegowe w liczbach

bezwzględ

nych

w odset

kach

Kraków 36 8985 67,5

dz .Krowodrza 12 4413 33,2

dz.Nowa Huta 3 921 6,9

dz.Podgórze 10 1594 11,9

dz.śródmieście . 11 2057 15,5

Dobczyce 3 251 1,9

Krzeszowice 1 45 0,3

Myślenice 5 651 4,9

Niepołomice 3 160 1,2

Skawina 2 441 3,4

Słomniki 1 42 0,3

Sułkowice 1 30 0,2

Wieliczka 2 464 3,5

Gminy razem 1980 100 3078 18,3

1981 51 2386 15,7

1982 52 2034 14,5

1983 57 2722 19,1

1984 54 2234 16,8

Alwernia 1 10 0,1

Biskupice 1 4 0,0

Czernichów 1 4 0,0

Dobczyce 1 25 0,2

Drwinia 2 26 0,2

Gdów 5 312 2,3

Gołcza 2 30 0,2

Iwanowice 1 25 0,2

Oerzmenowic e-Przeginie 1 1 0,0

Kłaj . 1 76 0,6

Koniusza 1 26 0,2

Krzeszowice 2 214 1.6

Liszki 1 1 0,0

Mogilany 1 8 0,1

Niepołomice 1 25 0,2

Pcim " 3 150 1.2

Radziemice 1 1 0,0

(21)

21 Tabl.ll Miejsca noclegowe w obiektach turystycznych według

miast i gmin /dok./

Miejsca noclegowe

Gminy Obiekty w liczbach

bezwzględ

nych

w odset

kach

Gminy /dok./

Skała 5 333 2.5

Skawina 2 113 0.8

Słomniki 1 22 0.2

Sułkowice 1 25 0,2

Sułoszowa 1 1 0,0

Świątniki Górne 2 27 0,2

Tokarnia 2 61 0,5

Trzyciąż 1 1 0,0

Wielka Wieś 4 141 1,0

Wiśniowa 3 88 0,7

Zabierzów 1 62 0,5

Zielonki 4 109 0,8

W 9 Jednostkach administracyjnych województwa krakowskiego w 1984 r. nie występowały miejsca noclegowe w obiektach turystycz

nych.

Najwyższę liczbę miejsc noclegowych notowano w m.Krakowie - 67,5 %. Podkreśla to wyjętkowę rolę Krakowa w turystyce wojewódz

twa . w rozkładzie miejsc noclegowych w samym Krakowie 50 ;i znaj

duje się w dzielnicy Krowodrza a 23 jó w. śródmieściu.

Spośród pozostałych miast - Myślenice, Wieliczka, Skawina cha

rakteryzuję się udziałem w liczbie miejsc noclegowych w granicach 3,4 - 4,9 %.

Wśród gmin województwa krakowskiego największy odsetek miejsc noclegowych notowano w Skale 2,5 %, Myślenicach 2,3 % i w Gdowie 2,3 %.

Miernikiem obrazujęcym terytorialne rozmieszczenie miejsc noc

legowych jest wskaźnik Deferta - rozwoju funkcji turystycznej - informujęcy o liczbie miejsc noclegowych na 100 mieszkańców.

Wskaźnik Deferta dla województwa krakowskiego wynosił w 1984 r.

1,1 dla Krakowa 1,2 a dla dzielnicy Krowodrza 2,6. Wskaźnik ten dla Polski w tym roku wynosił 0,9. Wskaźnik Deferta w jednostkach administracyjnych województwa krakowskiego zamykał się w przedziale 0,0 - 6,1. Najwyższe wartości wskaźnika notowano w Dobczycach 6,1,

(22)

Myślenicach 3,9, Skale 3,9, Niepołomicach i Wieliczce 2,6. Wartość wskaźnika Peferta zamykajęca się w przedziale 1,0 - 10,0 świadczy o wyraźnej funkcji turystycznej danej jednostki.

Rozmieszczenie miejsc noclegowych w obiektach wcżasowo-wypoccyn

kowych przedstawiono w tebl.12.

Tabl.12 Miejsca noclegowe w obiektach wczasowo-wypoczynkowych według miast i gmin

Miejsca noclegowe Wyszczególnienie

• Obiekty w liczbach

bezwzględ

nych

w odset

kach

Województwo i960 22 1503 100,0

1981 21 1403 100,0

1982 24 1672 100,0

1983 21 1289 100,0

1984 18 930 100,0

Miasta razem 1980 17 1233 82,0

1981 11 765 54,5

1982 12 867 51,8

1983 10 582 45,1

1984 7 313 33,6

Dobczyce 1 12 1,3

Gminy razem 1980 5 270 18,0

1981 10 638 45,5

1982 12 805 48,2

1983 11 707 54,9

1984 11 617 66,4

Dobczyce 1 70 7,6

Gdów 2 30 3,3

Liszki 1 51 5,5

Pcim 2 136 14,6

Siepraw 1 78 8,4

Obiekty wczasowo-wypoczynkowe występuję jedynie na terenie ośmiu jednostek administracyjnych województwa krakowskiego. W os

tatnich pięciu latach zauważyć można proces zmniejszania się licz

by miejsc noclegowych w obiektach wczasowo-wypoczynkowych w mias

tach na rzecz gmin województwa krakowskiego. W mieście 1 gminie Myślenice znajduje się 60 % miejsc noclegowych. Wskaźnik Deferta dla obiektów wczasowo-wypoczynkowych dla województwa krakowskiego wynosi 0,1 /dla Polski - 1,3/. Wskaźnik Deferta zamykajęcy się w przedziale 0,0 - 0,5 mówi o braku funkcji turystycznej. Najwyż

szy wskaźnik notowano w mieście i gminie Myślenice odpowiednio 1,8 i 1,4.

(23)

23

Innym wskaźnikiem obrazującym rozmieszczenie miejsc nocle

gowych jest liczba miejsc noclegowych przypadających na Jed

nostkę powierzchni.

Dla obiektów turystycznych wartość tego wskaźnika zamyka się w przedziale 0,01 - 33,1 mn/l km2. Najwyższą koncentrację miejsc noclegowych 20 mn/l km2 notowano w Wieliczce, Kra

kowie, Myślenicach, Skawinie. Dla obiektów wczasowo-wypoczyn

kowych wartość ta zamyka się w przedziale 0,3 - 10,0 mn/l km2.

Największą wartość notowano w Myślenicach.

3,2. Baza żywieniowa

Zadaniem bazy żywieniowej jest zapewnienie turystom możli

wości” wyżywienia . Główne rodzaje urządzeń żywieniowych to urządzenia gastronomiczne i punkty sprzedaży detalicznej.

W 1984 r. na terenie województwa znajdowało się 899 zakła

dów gastronomicznych w tym 644 uspołecznione. Liczba miejsc konsumenckich w porównaniu do 1980 r. spadła o 17 % 1 wyno

siła 37,2 tye. Na jedno miejsce konsumenckie przypadało śred

nio 32 mieszkańców i było to zbliżone do poziomu w Polsce /tabl.13/.

Tabl.13 Zakłady gastronomiczne

1980 1984

miasta miasta '

Wyszczególnienie

ogó

łem

ra

zem w tym m .Kra- .ków

ogó

łem ra

zem w tym m.Kr ków

Ogółem zakłady 861 721 610 899 771 652

Liczba ludności na

1 zakład 1356 1114 1173 1341 1080 1135

Zakłady uspołecz

nione

zakłady 699 591 513 644 652 489

miejsca konsumenc

kie w tys. 39,6 31,9 26,2 37,2 30,3 24,8 liczba ludności na

1 miejsce konsu

menckie 29 25 27 32 28 30

Zakłady prywatne 162 130 97 255 219 163

W strukturze uspołecznionych zakładów gastronomicznych 18 % obiektów stanowię restauracje a bary mleczne tylko 3,3 ,j.

(24)

W miejscach konsumenckich te różnice są jeszcze bardziej wi

doczne ; 39 ia miejsc w restauracjach i tylko 2,5 % w barach mlecznych.

W 1984 r. na terenie województwa krakowskiego istniało 6066 punktów sprzedaży detalicznej w tym 4894 uspołecznione.

W ostatnich latach zauważyć można stały wzrost liczby tych punktów /w porównaniu do 1980 r. o 406 punktów/.

3.3. Baza towarzysząca

W skład bazy towarzyszącej wchodzę cztery główne rodzaje obiektów: urzędzenia umożliwiajęce turystom korzystanie z wa

lorów turystycznych, urzędzenia rozrywkowe, usługowe i uła

twiaj ęce uprawianie turystyki.

W 1984 r. na terenie województwa krakowskiego znajdowało się 59 szlaków turystycznych o łęcznej długości 1299 km, w tym 301 km szlaków górskich i 898 km szlaków nizinnych. Wy

znaczaniem i opiekę nad szlakami turystycznymi zajmuje się PTTK. Do najciekawszych należę : szlak okrężny wokół Krakowa /129 km/, szlak Dolinek Du rajskich /49 "km/, szlak Warowni Ju

rajskich /50,5 km/.

W 1984 r. na terenie województwa krakowskiego istniało 40 punktów sprzedaży i skupu walut zagranicznych i czeków. Naj

więcej punktów prowadzi KPT "Wawel-Tourist" - 13, Narodowy Bank Polski -91 PBP "Orbis" - 8.

3.4. Dostępność komunikacyjna

Przez dostępność komunikacyjnę danej miejscowości czy re

gionu rozumie się możliwość dojazdu środkami komunikacji do celu podjętej podróży przez turystę.

Od stopnia rozwoju sieci komunikacyjnej zależy wielkość ruchu turystycznego.

Teren województwa krakowskiego przecineję dwie trasy mię

dzynarodowe : E-22 ze wschodu na zachód z odgałęzieniem w Kra

kowie E-22a oraz E-7 północ-południe z odgałęzieniem T-7 do przejścia granicznego w Chyżnem.

Teren województwa krakowskiego pokryty lest eiecię dróg publicznych o łęcznej długości 3295 km w tym państwowych 895 km. Gęstość dróg publicznych wynosi 112,4 km/100 km2 w tym państwowych 30,5 km/100 km2. Drogi o twardej nawierzchni 0 stanowię 86 ^ ogólnej długości dróg. Kraków stanowi duży

węzeł linii PKS. Kraków posiada połęczenia autobusowe PKS

(25)

25 z ważniejszymi miejscowościami między Cieszynem a Krynicę e także z Iwoniczem, Krosnem, Ustrzykami Dolnymi a ponadto m.in. ze Stalową Wolę, z Lublinem, Sandomierzem, Łodzią, Warszawę, Płockiem, Katowicami.

Na terenie województwa krakowskiego znajduje się 286 km linii kolejowych w tym 76 % zelektryfikowanych. Gęstość linii kolejowych wynosi 8,8 km/100 km2. Kraków posiada bezpośred

nie, dalekobieżne połączenia m.in. z wybrzeżem, Warszawę, Olsztynem, Szczecinom, Poznaniem, Zakopanem; Krynicę, Zagó

rzem, Lublinem. Z Krakowa kursuje przeważnie okresowo pocią

gi do Wiednia, Budapesztu* Warny, a także Frankfurtu.

Ważnym elementem w sieci komunikacyjnej m.Krakowa i regio

nu jest port lotniczy w Balicach. W 1983 r. odprawiono ponad 1 90 tys. osób w tym 10 % do portów zagranicznych a przybyło

drogę lotniczą ok .92 tys.1 osób w tym z portów zagranicznych 10 %.

IV. RUCH TURYSTYCZNY NA TERENIE WOJEWÓDZTWA KRAKOWS KIEGO

Według danych szacunkowych WKFSiT Urzędu M.Krakowa przy

jazdy na teren województwa krakowskiego wynosiły w latach 1980-84 1700,0-3600,0 tys. osób. Maksymalną ilość przyjaz

dów zanotowano w 1980 r. a minimalną w 1982 r. W 1984 r. za

notowano 2230,0 tys. przyjazdów co stanowiło 61,9 % przyjaz

dów w 1980 r. /tabl. 14/.

Tab1.14 Ruch turystyczny przyjazdowy w województwie kra

kowskim w latach 1980-84 '

Wyszczególnienie I960 1981 1982 1983 1984 w tysiącach osób

Przyjazdy ogółem 3600 2900 1700 1970 2230

w tym z zagranicy 600 200 . 30 70 130

Turystyka pobytowa 800 500 300 400 450

Turystyka wycieczko«

wa 2800 2400 1400 1570 1780

W omówionym okresie 17-22 % stanowiła turystyka pobytowa, pozostałe 78-83 % przyjazdów stanowiły przyjazdy wycieczkowe.

Z ogólnej' liczby przyjazdów 2-17 % stanowiły przyjazdy za

graniczne. Wyraźny regres w ruchu turystycznym z zagranicy

(26)

notowano w 1982 r. Udział przyjazdów z zagranicy w 1984 r. zbli

żony jest do poziomu roku 1981,

Ruch turystyczny realizowany za pośrednictwem obiektów turys

tycznych i wczasowo-wypuczynkowych przedstawiono w tabl.15.

Tabl.15 Ruch turystyczny według rodzajów obiektów w wojewódz

twie krakowskim w latach 1980-84

Wyszczególnienie 1980 1981 1982 1983 1984s'

i w tysiącach

KORZYSTAD/spY Z NOCLEGÓW

Ogółem 837,9 722,8 574,8 716,9

Obiekty turystyczne 823,9 710,9 560,0 702,8 Obiekty wczasowo-wy-

poczynkowe 14,0 11,9 14,8 14,1

UDZIELONE NOCLEGI

Ogółem 3304,2 2947,7 2619,4 2737,0

Obiekty turystyczne 3175,6 2841,5 2510,1 2634,5 Obiekty wczasowo-wy

poczynkowe 128,6 106,2 109,3 102,5

568,7 556,5

12,2

2097,4 2018,9

78,5

a/ W 1984 r, w okresie I-IX.

W 1983 r. ruch turystyczny na terenie województwa krakowskie

go stanowił 6 % ruchu krajowego a w obiektach turystycznych 7 %.

W strukturze ruchu turystycznego w omawianym okresie nie za

notowano zmian. Z noclegów w obiektach turystycznych skorzysta

ło 97,4 - 98,3 % ogółu korzystających z noclegów, natomiast udzielone noclegi w tych obiektach mieszczę, się w przedziale 95,8 - 96,4 %.

Wskaźnikami określającymi intensywność ruchu turystycznego są wskaźniki : Schneidera - mówiący o liczbie osób korzystających z noclegów na 100 mieszkańców danej jednostki i Charvata - mówiący o ilości udzielonych noclegów na 100 mieszkańców. Wskaź

nik Schneidera w 1983 r. dla województwa krakowskiego wynosił 59,9, dla Krakowa 79,9 /przy średniej w Polsce 40,3/.

Wskaźnik Chervats wynosił dla województwa 228,6, dla Krakowa 286,3 przy średniej w Polsce. 216,9.

(27)

27 4.1. Ruch turystyczny w obiektach turystycznych

Wielkość ruchu turystycznego w obiektach turystycznych według rodzajów przedstawiono w tabl.16.

Tabl.16 Ruch turystyczny w obiektach turystycznych w woje

wództwie krakowskim w latach 1980-84

Korzystajęcy Udzielone noclegi z noclegów

Lata

Rodzaje obiektów w tym w

ogółem w tym w ogółem m .Krako- m.Krako-

■ wie wie

w tysięcach

1980 ogółem 823,9 649,1 3175,6 2490,3

hotele i mote-

le 338,9 319,8 717,5 676,5

domy wyciecz-

kowe 135,7 128,4 294,1 277,1

pokoje

gościnne 177,5 ' 66,1 1788,6 1213,1 zespoły ogól-

nodostępnych domków tu rys-

tycznych - - * -

kempingi 55,9 40,4 110,6 78,9

pola biwakowe schroniska

2,8 0,2 3,6

124,3

0,3

102,5

młodzieżowe 62,2 43,3

inne obiekty 50,9 50,9 136,9 136,9

1981 ogółem 710,9 571,3 2841,5 2223,9

1982 ogółem 560,0 454,7 2520,1 2017,6

1983 ogółem 702,8 587,3 2634,5 2104,5

hotele i mote-

le 384,ł 354,8 721,5 668,3

domy wyciecz-

kowe 104,7 96,4 232,7 215,1

pokoje

gościnne 101,6 50,1 1409,5 1011,8

zespoły ogól- nodostępnych domków turys

tycznych 8,6 3,0 22,3 7,3

kempingi 19,7 15,1 39,2 28,7

pola biwakowe 2,0 - 9,2

(28)

Tabl.16 Ruch turystyczny w obiektach turystycznych w wojewódz

twie krakowskim w latach 1980-84 /dok./-

Korzystający

z nocleaów Udzielone noclegi Rodzaje obiektów

ogółem w tym w m .Kra

kowie

kowie w tysiecach

1983 /dok./

schroniska mło,

dzieżowe 47.2 36,5 107,5 92,0

inne obiekty • 34.9 31,4 92,6 81,3

1984 ogółem8^ 556,5 461,5 2018,9 1579,0

a/ W 1984 r. w okresie I-IX,

Nsjmniejszę liczbę korzystajęcych z noclegów i udzielonych noclegów zanotowano w 1982 r. IV porównaniu do roku 1980 zanoto

wano spadek o 32 % w korzystających i o 21 % w noclegach, w roku 1983 zanotowano wzrost w korzystających o 20 % a w udzielonych noclegach o 4 % /w stosunku do 1982 r./

Około 80 % usług noclegowych w województwie krakowskim przy

pada na obiekty w Krakowie, jest to powyżej udziału tych obiektów w ogólnej liczbie miejsc noclegowych. W latach 1980-83 stele wzrastał udział Krakowa w liczbie korzystających z usług nocle

gowych w województwie, przy utrzymanym na tym samym poziomie udziale udzielonych noclegów, świadczy to o mniejszej penetracji turystów terenów województwa poza Krakowem. W samym zaś Krakowie zmalała długość pobytów.

Tabl.17 Struktura wykorzystania obiektów turystycznych w woje

wództwie krakowskim w 1983 r.

Rodzaje obiektów

Korzystający

z noc lepów Udzielone noclegi

kowie

ogółem w tym w m.Kra

kowie

W %

Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0

Hotele i motele 54,6 60,5 27,4 31,8

(29)

29 Tabl.17 Struktura wykorzystania obiektów turystycznych w woje

wództwie krakowskim w 1983 r. /dok./

Rodzaje obiektów

Korzystający

z noclegów Udzielone noclegi

ogółem

w tym w m.Kra

kowie

ogółem

w tym w m.Kra

kowie w %

Pokoje gościnne 14,5 8,5 53,5 48,1

Zespoły ogólnodostęp

nych domków turysty

cznych 1,2 0,5 0,8 0,3

Kempingi ^ 2,8 2,6 1.5 1.4

Pola biwakowe 0,3 - 0,3 -

Schroniska młodzieżowe 6,7 6.2 4,1 4,4

Inne obiekty 5,0 5,3 3,6 3,8

W strukturze korzystających z noclegów w 1983 r. największy udział przypadał na nocujących w hotelach i motelach -55% w wo

jewództwie i 60 % w Krakowie, w domach wycieczkowych odpowiednio 15.% i 16 % i w pokojach gościnnych - odpowiednio, 14,5 % i 8,5 %.

W strukturze udzielonych noclegów dominowały pokoje gościnne - 53,5 % noclegów w województwie i 48 % noclegów w Krakowie przy mniejszym udziale hoteli i moteli - odpowiednio 27 ■% i 32 %.

Dysproporcje między korzystającymi z noclegów a udzielonymi noclegami wynikają z różnej przeciętnej liczby noclegów jednej osoby w poszczególnych rodzajach obiektów /tabl.18/.

Tabl.18 Przeciętny pobyt w obiektach turystycznych w województwie krakowskim w 1980 i 1933 r.

Województwo M.KrakóiV

Rodzaje obiektów 1980 1983 1980 1983

przeciętny pobyt w dniach

Ogółem 3,8 3,7 3,8 3,6

Hotele i motele 2,1 1,9 2,1 1,9

Pokoje gościnne 10,1 13,9 18,4 20,2

Zespoły ogólnodostęp

nych domków turysty

cznych 2,6 2,4

Kempingi 2,0 2,0 2,0 1,9

Pola biwakowe 1,3 4,6 1.5 -

(30)

Tabl.18 Przeciętny pobyt w obiektach turystycznych w województwie krakowskim w 1980 1 1983 r.

Województwo M.Kraków

Rodzaje obiektów 1980 1983 1980 1983

przeciętny pobyt w dniach

Schroniska młodzieżowe 2,0 2,3 2,4 2,5

Inne obiekty 2,7 2,6 2,7 2,6

Przeciętny czas pobytu 1 osoby wynosił w 1983 r. 3,7 dnia. We wszystkich rodzajach obiektów oprócz pokoi gościnnych czas ten wynosił ok.1,9 - 2,6 dnia co odpowiada potrzebom wycieczek zwie

dza jęcych Kraków. Nieznacznie zmalał przeciętny pobyt w hotelach i motelach z 2,1 do 1,9 dnia.

Przeciętny pobyt w pokojach gościnnych wzrósł 1 w 1983 r. wy

nosił 13,9 dnia a w Krakowie 20,2. Wynika to z wykorzystywania tego rodzaju bazy na zastępcze hotele pracownicze.

Liczba korzystajęcych z noclegów przypadejęce na 1 miejsce noclegowe w 1983 r. wynosiła dla województwa 49, dla Krakowa 63 przy średniej w Polsce 33 osoby. Liczba udzielonych noclegów przypadajęca na 1 miejsce noclegowe wynosiła dla województwa 185, dla Krakowa 226 przy średniej w Polsce 109.

świadczy to o wysokim wykorzystaniu miejsc noclegowych w wo

jewództwie krakowskim.

Stopień wykorzystania obiektów turystycznych w 1983 r. wyno

sił 69,8 %. Najwyższy stopień wykorzystania notowano w hotelach, domach wycieczkowych i w pokojach gościnnych ok.70 %. Najniższy stopień wykorzystania notowano na polach biwakowych i .kempingach- - 3 a i 13 J6.

W tabl.19 przedstawiono korzystaJęcych z noclegów i udzielone noclegi według miesięcy.

Tabl.19 Korzystajęcy i udzielone noclegi w województwie krakowskim według miesięcy

KORZYSTAJĄCY Z NOCLEGÓW w tys.

Ogółem 823.9 710,9 560,0 702,8 556,5

I 35.9 35,3 19,1 38.0 38,5

II 38,4 . 39,6 22,3 36,8 40,4

III 45.8 45.8 30,3 42,8 48,0

(31)

31 Tabl,19 ' Korzystający 1 udzielone noclegi w województwie

krakowskim według miesięcy /dok./

Wyszczególnienie 1980 1981 1982 1983 198- KORZYSTAJĄCY Z NOCLEGÓW -w t ys. /dok ./

IV 62,3 52,0 34,9 49,6 48,5

V 94,4 84,7 53,6 73,4 73,0

VI 92,8 79,8 62,8 68,5 71,5

VII 119,7 80,7 62,9 79,8 87,7

VIII 104,9 79,5 67,1 80,7 82,2

IX 76,9 68,0 54.8 70,7 66,7

X 70,4 65,4 60,2 65,9 •

50,5 54,7 53,1 56,2 .

-XII 31,9 25,4 38,9 40,4 •

UDZIELONE NOCLEGI w tys.

Ogółem 3175,6 2841,5 2520,1 2634,5 2018,9

I 204,6 197,2 161,2 168,3 173,4

II 217,2 202,4 175,5 178,5 196,1

-III 232,1 215,2 183,1 187,4 199,0

IV 253,2 217,3 167,0 196,1 194,7

V 300,8 274,8 220,4 242,0 237,4

VI 297,5 272,0 228,4 226,3 222,6

VII 370,1 303,2 251,9 288,8 289,0

VIII 339,4 281,5 240,9 282,9 278,2

IX 273,8 249,8 220,7 240,8 228,5

X 259,3 248,4 235,9 234,2 •

XI 231,9 218,8 227,6 207,2 .

XII 195,7 160,9 207,5 182,0 .

Ruch turystyczny w województwie krakowskim trwa przez cały rok. Największe jego nasilenie notowane jest w miesiącach ciepłych od maja do września a w 1983 r. do października. Udział tego okresu /V - X/ w wielkościach 1983 r. wynosi dla korzystających z noclegów 62,5■%, dla liczby udzielonych noclegów 57,5 %.

W latach 1980-84 województwo krakowskie odwiedziło 547,4 tys.

turystów zagranicznych /tabl.20/.

(32)

Tabl.20 Turyści zagraniczni

Lata

Rodzaje obiektów Ogółem

Turyści zagraniczni

razem

w tym z krajów ka

pitalisty

cznych

KORZYSTAJĄCY Z NOCLEGÓW w tye.

1980 ogółem 823,9 292,9 162,9

1981 ogółem 710,9 76,0 52,8

1982 ogółem 560,0 25,4 18,7

1983 ogółem 702,8 65,1 42,5

hotele i motele 384,1 48,3 35,8

domy wycieczkowe 104,7 4,2 1,2

kempingi 19,7 4,5 2,3

pokoje gościnne 101,6 0,9 0,5

1984 ogółem 556,5 88,0 55,2

UDZIELONE NOCLEGI w tys.

1980 ogółem 3175,6 656,6 357,5

1981 ogółem 2841,5 200,6 135,2

1982 ogółem 2520,1 68,5 49,3

1983 ogółem 2634,5 162,0 102,7

hotele i motele 721,5 109,7 81,2

domy wycieczkowe 232,7 8,2 2,5

kempingi 39,2 8,3 4,3

pokoje gościnne 1409,5 12,4 9,0

1984 ogółem 2018,9 236,2 136,5

W najlepszym 1980 r., województwo krakowskie odwiedziło 293 tys. Cudzoziemców, co stanowiło 35,5 % ogółu korzystających z no

clegów i udzielono im 20,7 % ogółu noclegów,’ W 1982 r., kiedy to występił regres w turystyce Zagranicznej zanotowano spadek w ko

rzystających o 91 ‘j i w udzielonych noclegach o 90 %. Dane za 9 miesięcy 1984 r. świadczę o tym, że przekroczono poziom 1981 r.

zarówno w korzystajęcych jak i w udzielonych noclegach.

W latach 1980-82 notowano stały spadek udziału turystów z kra

jów socjalistycznych z 44,4 % do 26,4 %. Od 1983 r. notuje się wzrost przyjazdów z krajów socjalistycznych.

(33)

33 W 1983 r. 74,2 % turystów zagranicznych i 84,2 % turystów z krajów kapitalistycznych korzystało z noclegów w hotelach ifl iotelach, Stanowili oni 13 % ogółu korzystających z tego rodzaju bazy noclegowej-,

W tabl.21 przedstawiono rozmieszczenie ruchu- turystycznego w województwie krakowskim według miast i gmin.

Tabl.21 Ruch turystyczny w miastach i gminach województwa krakowskiego w 1980 i 1983 r.

Wyszczególnienie

Korzystający

z noclegów Udzielone noclegi

1980 1983 1980 1983

w tysi;jcach

Ogółem 823,9 702,8 3175,6 2634,5

Miasta razem 745,4 648,6 2848,6 2394,2

Kraków 649,1 587,3 2490,3 2104,5

Dobczyce 4,9 3,2 42,5 70,8

Krzeszowice 4,9 1,5 25,1 6.9

Myślenice 39,6 22,5 139,0 57,3

Niepołomice 5,6 ,3,4 24,9 26,9

Proszowice 0,5 - 13,1 -

Skawina 0,2 8,7 5,2 63,9

Słomniki 4,6 4,2 7,9 5.6

Sułkowice. 0,6 0,2 0,6 1,7

Wieliczka 35,4 17,6 100,0 56,6

Gminy razem 78,5 54,2 327,0 240,3

Alwernia 1.2 0,2 28,3 4,6

Biskupice - 0,0 - 0,6

Czernichów 0,5 0,0 8,8 1,5

Dobczyce 0,6 0,2 0,6 0,2

Drwinia 1,0 0,3 9,2 1.2

Gdów 6,2 4,4 16,0 10,6

Gołcza 0,7 0,4 7,7 2,5

Igołomia-Wawrzeńczyce 0,0 . 0,3 -

Iwanowice 1,0 0,3 1,3 0,3

Derzmanowice-Przeginia 0,2 0,0 4,3 0,7

Kłaj 0,2 0,5 5,6 16,5

Koc my rz ów-Lubo rzyca 0,7 - 1.4

Koniusza 0,8 0,3 0,8 0.6

Krzeszowice 5.8 2,1 16,4 44,0

(34)

Tabl.21 Ruch turystyczny w miastach i gminach województwa krakowskiego w 1980 1 1983 r. /dok./

Wyszczególnienie

Korzystający

z noclegów Udzielone noclegi 1980 i 1983 1980 ! 1983

w tv piecach Gminy /dok. /

Liszki 0,0 0,4

Michałowice , 0,0 - 1.5 -

Mogilany 0,0 — 0.4 -

Myślenice - 3,4 - 51,8

Niepołomice 0.4 0,5 0.4 0,4

Nowe Brzesko 0.7 - 1,8 -

Pcim 4.0 4,5 5.0 10,0

Radziemice - 0,0 - 0,4

Skała 28,0 14,5 50.2 25,7

Skawina 10,8 3.9 93.7 10,7

Słomniki i.5 0,6 1.5 0,6

Sułkowice • 0,6 - 0,6

Sułoszowa 0,0 0,0 2.4 0,4

świętniki Górne 0,5 0,2 1.2 0,6

Tokarnia 2,4 0,4 8,1 3,1

T rzyćięż 0,0 0,0 1,0 0,7

Wieliczka - 0,0 - 0,2

Wielka Wieś 5.9 8,8 14,7 12,5

Wiśniowe 2.8 2,4 5,6 : 4,1

Zabierzów 1,4 0,8 36,0 23,4

Zielonki 1,2 4.9 2,8 11,6

Powyższe zestawienie dobitnie podkreśla rolę Krakowa w ruchu turystycznym w województwie. W 1983 r. 83,6 % ogółu korzystają

cych z noclegów, skorzystało z bazy noclegowej Krakowa i udzielo

no im 79,9 % ogółu noclegów.

Z innych jednostek odgrywej*cych pewna rolę w ruchu turysty

cznym to Wieliczka, Myślenice, Skała, Gdów, Pcim, Wielka Wieś i Zielonki.

(35)

35

4.2. Ruch turystyczny w obiektach wczasowo-wypoczynkowych

Obiekty wczasowo-wypoczynkowe odgrywają bardzo mnłę rolę zarówno w bazie noclegowej jęk i w ruchu turystycznym ■ te

renie województwa krakowskiego.

Korzystający z noclegów w obiektach wczasowo-wypoczynko- wych stanowili średnio w omawianym okresie ok.2 % ogólnej ilości osób korzystających z noclegów w województwie krakow

skim a udzielono im średnio ok.4 % ogólnej liczby udzlelo«.

nych noclegów.

Tabl.22 Korzystający i udzielone noclegi w obiektach wczasowo-wypoczynkowych w województwie krakowskim w latach 1980-84

Rodzaje obiektów 1980 1981 1 1982 I 1983 | 1984 w tysiącach

KORZYSTAJĄCY Z NOCLEGÓW

Ogółem 14,0 11,9 14,8 ' 14,0

Ośrodki wczasowe 3,6 1.2 1,4 2,2

Ośrodki szkoleniowo-

wypoczynkowe 6,9 7,2 8,1 5,2

Domy pracy twórczej 1.2 1,9 2,7 - 3,1

Inne obiekty 2,3 1,6 2,6 3,5

12,2 2,5

4,8 2,5 2,4

UDZIELONE NOCLEGI

Ogółem 128,6 106,2 109,3 102,5

Ośrodki wczasowe 45,8 19,0 20,3 23,5 Ośrodki szkoleniowo-

wypoczynkowe 42,4 50,6 51,1 39,7

Domy pracy twórczej 9,9 12,9 11,4 19,2

Inne obiekty 30,5 23,7 26,5 20,1

78.5 19,7

34.6 13,5 10.7

a/ W 1984 r. w okresie I-IX.

Rocznie, średnio korzysta z noclegów w obiektach wcza

sowo- wypoczynkowych ok.14 tye. osób. Największą Ilość ko

rzystających notowano w ośrodkach szkoleniowo-wypoczynko

wych 37 - 60 %, Tam też udzielono największą ilość nocle

gów 33 - 48 % /tabl.23/

(36)

TAbl.23 Struktura wykorzystania obibktów wczasowo-wypoczynkowych w województwie krakowskim w latach 1980*84

i 980 1 1981 | 1982 1 1983 1984 w %

KORZYSTAJĄCY Z NOCLEGÓW

Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

'Ośrodki wczasowe 25.7 10,1 9,5 15,7 20,5

wypoczynkowe ‘49.3 60,5 54,7 37,1 39,3

Domy pracy twórczej 8,6 16,0 18,2 22,1 20,5

Inne obiekty 16.4 13,4 17,6 25,1 19,7

- UDZIELONE NOCLEGI

Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Ośrodki'wczasowe 35,6 17.9 18,6 22,9 25,1

wypoczynkowe 33.0 47,6 46,8 38,7 44,1

Domy pracy twórczej 7,7 12.1 10,4 18,7 17,2

Inne obiekty 23.7 22,4 24,2 19.7 13,6

a/ W 1984 r. w okresie I-IX.

Na uwagę zasługuje wzrost udziału osób korzystających i udzie

lonych noclegów, w domach pracy twórczej, odpowiednio z 9 na 22 % i z 8 na 19

Przeciętna długość pobytu 1 osoby w obiekcie wczasowo-wypo

czynkowym wynosiła w 1983 r. 7 dni a w poszczególnych rodzajach rodzajach obiektów wahąłe się od 11 dni w ośrodkach wczasowych do 6 dni w domach pracy twórczej i w innych obiektach. W porów

naniu do 1980 r. zanotowano skracanie pobytu, średnio o 2 dni a w innych obiektach o 7 dni.

Stopień wykorzystania obiektów wczasowo-wypoczynkowych w okre

sie X 1983 - IX 1984 r. wynosi 45 %. Największy stopień wykorzys

tania 49 % notowano w ośrodkach szkoleniowo-wypoczynkowych. Ma uwagę zasługuję inne obiekty wykorzystywane na potrzeby wczasów.

Sę to obiekty sezonowe /internaty szkół/ wykorzystywane w raie- sięcach V-IX. W tych miesięcach wykorzystanie ich wynosi

ok.94 %. Maksymalne wykorzystanie, obiekty wczasowo-wypoczynkowe notuję w miesięcach VII i VIII - ok.95 %.

*

(37)

37 4.3. Ruch turystyczny przyjazdowy zorganizowany przez krakowskie

biura i przedsiębiorstwa turystyczne

Według danych 12 krakowskich biur 1 przedsiębiorstw tu

rystycznych w 1984 r. obsłużono największą ilość osób przy

jeżdżających w latach 1980-84. /tebl.24/.

Tab 1.24 Ruch turystyczny przyjazdowy zorganizowany w latach 1980-84

Lata

Przedsiębiorstwa Imprezy Osoby Osobodni w tysiącach

#

PRZY3AZDY KRAJOWE

1980 ogółem 26789 1058,4 1843,8

1981 ogółem 25890 1019,6 2039,2

1982 ogółem 14946 613,2 1374,5

1983 ogółem 26367 1012,0 1761,1

1984 ogółem 38469 1381,0 1874,7

BPiT "Almatur" - - -

BTZ P^TK 58 2,1 4,7

BUT "Harctur" 364 12,0 48,2

BPiT "Logos-Tour" - - -

KPT "Wawel-Toju riet * 2987 124,2 353,9

OST "Gromada" 634 26,9 67,4

PBP "Orbis" 1411 37,0 94,5

PISiT "Sports-

. Tourist" 64 2,3 6,2

PZMot OBT 36 1,3 3,6

SBT "Turysta" 586 25,8 64,5

WBTM "Ouventur" 164- 6,0 11,9

ZW PTTK /BORT/ 32165 1143,4 1219,8

PRZYJAZDY ZAGRANICZNE

1980 ogółem 5598 190,2 578,0

1981 ogółem 2060 59,0 191,1

i982 ogółem 585 9,8 24,6

1983 ogółem 1386 32,6 98,7

1984 ogółem 2283 58,3 178,6

BPiT "Almatur” 239 8,0 25,6

BTZ PTTK 36 1.1 2,7

BUT "Harctur" 53 3.0 8.1

BPiT "Logos-Tour" 20 0,8 4.0

KPT "Wawel-Tourist" - - - '

OST "Gromada" - 1.3 4.0

PBP "Orbis" 1544 33,6 88,6

I

(38)

Tsbl.24 Ruch turystyczny przyjazdowy zorganizowany w latach 1980-84 /dok./

Przedsiębiorstwa Imprezy Osoby Osobodni

w tysiącach

PRZY3AZDY ZAGRANICZNE /dok./

PISiT "Sports-Tourist" 29 0,9 2,8

PZMot OBT 37 0,7 2,5

SBT "Turysta" 190 4.0 27,9

VVBTM "üuventur* 135 4,9 ' 12,4

ZW PTTK /BORT/ - . - -

Szczególny wzrost zarówno liczby imprez jak i obsłużonych osób zanotowano w przyjazdach krajowych. Liczba obsłużonych osób w 1984 r, przewyższyła o 23 % największy do tej pory no

towany liczbę osób z 1980 r. Liczba os ob od ni jest zbliżona do 1980 r., świadczy to /przy zwiększonej liczbie osób/ o skróceniu czasu trwania imprez. Vterost liczby obsłużonych tu

rystów krajowych spowodowany jest między innymi tendencję zlecania obsługi przede wszystkim wycieczek biurom i przedsię

biorstwom turystycznym wobec znanych trudności żywieniowych i noclegowych w województwie krakowskim a przede wszystkim w Krakowie.

Największy udział w obsłudze przyjazdów krajowych w 1984 r.

notowały Biura Obsługi Ruchu Turystycznego PTTK /83 ■% ogółu przyjazdów/.

W przyjazdach zagranicznych wyraźny regres zanotowano w roku 1982, co spowodowane było niekorzystną dla tego rodza

ju turystyki sytuację polityczną i gospodarczą kraju. Liczba obsłużonych osób w 1984 r. zbliżona była do poziomu roku 1981

i wynosiła one 58,3 tys. osób. Stanowi to 31 % ilości osób z najlepszego 1980 r. Największą ilość osób /58 %/ obsłużyło PBP "Orbis”.

V. RUCH TURYSTYCZNY LUDNOŚCI W03EWÓDZTWA

Ludność województwa kieruje swoje wyjazdy głównie poza teren województwa krakowskiego. w tabl.25 przedstawiono sza

cunkowe dane Wydziału Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Urzędu M.Krakowa dotyczące wielkości tego ruchu.

(39)

39 Tabl.25 Ruch turystyczny wyjazdowy z województwa krakowskiego

za lata 1980-84

Wyszczególnienie

1980 1981 1982 1983 1984

W tysiącach osób

Ogółem wyjazdy 2500 2000 1150 1250 1230

w tym zagraniczne 200 160 50 120 130

Turystyka pobytowa 600 550 300 300 300

Turystyka wycieczkowa 1150 1050 600 650 630

Wypoczynek świąteczny 750 400 250 300 300

Uwaga. Dane szacunkowe.

Sytuacja polityczna i gospodarcza Polski w latach 1980-84 wy

raźnie odbiła się w liczbie wyjazdów poza teren województwa.

W badanym okresie minimalną liczbę wyjazdów zanotowano w 1982 r.

W porównaniu z 1980 r. spadek o 50 % zanotowano zarówno w turysty

ce pobytowej jak i wycieczkowej. W wypoczynku świątecznym zanoto

wano natomiast spadek o ok.70 %. Od 1982 r. według szacunków WKFSiT Urzędu M.Krakowa wyjazdy turystyczne w ruchu krajowym ule

gły nieznacznemu wzrostowi, natomiast podwojeniu uległa liczba wyjazdów w ruchu zagranicznym /choć nie osiągnęła jeszcze poziomu 1980 r./, na co wpływ miało zniesienie pewnych ograniczeń wprowa

dzonych w czasie stanu wojennego.

IV latach 1980-84 , 20 - 38 % wyjazdów było zorganizowanych przez krakowskie biura i przedsiębiorstwa obsługi ruchu turystycznego.

W tabl. 26 przedstawiono wyjazdy krajowe i zagraniczne zorgani

zowane przez biura i przedsiębiorstwa turystyczne.

Tabl.26 Turystyka krajowa i zagraniczna wyjazdowa zorganizowane przez krakowskie biura 1 przedsiębiorstwa turystyczne

Lata

Przedsiębiorątwa Imprezy Osoby Osobodni

w tysiącach WY3AZDY KRAJOWE

1980 ogółem 8891 461,4 1221,2

1982 ogółem 6433 300,7 655,4

1984 ogółem 7930 377,4 973,0

BPiT "Almatur" 201 8,2 106,4

BUT "Harctur" 284 14,6 37,4

BPiT "Logos-Tour" 319 4,8 62,7

(40)

Tabl.26 Turystyka krajowa i zagraniczna wyjazdowa zorganizowana przez krakowskie biura i przedsiębiorstwa turystycz

ne /dok./

Lata

Przed si ęb io rs twa Imprezy Osoby Osobodnl w tysiącach

! I

^/dok./

KPT "Wawel-Tourist" 1645 95,7 213,7

OST "Gromada" 420 22,3 66,8

. PBP "Orbis" 710 42,7 159,7

PISiT "Sports-Tourist" 3 0,0 0,1

PZMot OST 36 3,6 3,6

SBT "Turysta" 947 41,3 124,6

VV3TM "Ouventur" 14 0,4 0.9

BTZ" PTTK - - -

ZW PTTK /BORT/ 3351 143,8 197,7

WYJAZDY ZAGRANICZNE 1980 ogółem

1982 ogółem 1984 ogółem

6971 2401 5241

filo 94,7

346,7 441,2 970,0

BPiT "Almatur" 184 9,8 102,2

BUT "Harctur" 118 2,5 19,4

BPIT "Logos-Tour* 94 3,3 46,3

KPT "Wawel-Tóurist" 7 0,3 1.2

OST "Gromada" - 11,1 110,1

PBP "Orbis" 1904 22,7 195,8

PISIT "Sports-Tourist" 444 4,0 43,5

PZMot OBT 512

1'6, 21,7

SBT "Turysta* 258 15,9 223,2

WBTM "Ouventur" 1269 7,0 65,3

BTZ PTTK 451 16,5 141,3

ZW PTTK /BORT/ - - -

Dwanaście krakowskich biur i przedsiębiorstw turystycznych zorganizowało wyjazdy w 1980 r. dla 514,1 tys. osób a w 1984 r.

dla 472,1 tys. osób. Oznacza to, że w 1980 r. co trzeci a w 1984 r co drugi wyjeżdżający korzystał z usług przedsiębiorstw turystycz

nych. W wyjazdach zagranicznych z pośrednictwa biur turystycznych w 1980 r. korzystał co czwarty a w 1984 r. prawie każdy wyjeżdża

jący.