SPR - Zawiesinowa metoda PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199 3 ujawniania śladów linii papilarnych na mokrych podłożach

SPR - Zawiesinowa metoda

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199

3

ujawniania śladów

linii papilarnych

na mokrych podłożach

Jarosław Moszczyński

Beata Łęczyńska

Istnieją dwa sposoby użycia SPR: a) spryskiwanie,

b) zanurzanie.

Ad a. Spryskiwanie prowadzi się za pomocą zwykłego rozpylacza - uży­ wanego w gospodarstwie domowym - w kierunku od góry do dołu, pozwala­ jąc, aby zawiesina swobodnie spływa­ ła po pionowo (lub ukośnie) ustawio­ nych powierzchniach przedmiotu. W trakcie ujawniania co pewien czas wstrząsamy rozpylaczem, w celu unik­ nięcia nadmiernego gromadzenia się cząsteczek na dnie pojemnika. Do „świeżych" śladów wystarcza niewiel­ ka ilość zawiesiny, dla starszych czyn­ ność spryskiwania należy prowadzić dłużej.

Przez cały czas obserwujemy efe­ kty ujawniania, aby nie doprowadzić do zbyt dużego zabrudzenia podłoża.

Po ujawnieniu śladów przystępuje­ my do ostrożnego spłukiwania nad­ miaru osadu pod strumieniem wody z kranu lub za pomocą drugiego rozpy­ lacza (wypełnionego wodą). Jeżeli wy­ stąpią kłopoty z oczyszczeniem podło­ ża z zawiesiny, do wody można dodać niewielką ilość substancji zmiękczają­ cej.

Ujawnione ślady należy sfotografo­ wać. Po dokładnym wysuszeniu moż­ na je także przenieść na folię daktylo-Techniki ujawniania śladów

metodąSPR

Ujawnianie śladów linii papilarnych na wyjętych z wody, mokrych od de­ szczu lub zroszonych przedmiotach stanowi istotny problem w praktyce kryminalistycznej. Wykorzystanie do tego celu, stosowanych u nas dotąd, technik daktyloskopijnych staje się możliwe dopiero po osuszeniu powie­ rzchni, co sprawia z reguły duże trud­ ności podczas oględzin miejsc prze­ stępstw i znacznie wydłuża proces ujawniania śladów.

Na skuteczne, szybkie i nie wyma­ gające skomplikowanych czynności ujawnianie śladów linii papilarnych na mokrych powierzchniach - bez potrze­ by ich uprzedniego osuszenia - po­ zwala zawiesinowa metoda SPR (spr - skrót od angielskiej nazwy „smali particie reagent", co oznacza „odczyn­ nik małych cząstek". Zamiennie używa się także nazwy „aąuaprint"). Daje ona bardzo dobre rezultaty na wszelkiego rodzaju gładkich i niechłonnych powie­ rzchniach, zarówno mokrych jak i su­ chych, a ponadto stosowana jest przy ujawnianiu śladów na powierzchniach natłuszczonych.

Pierwsze badania w kierunku wyko­ rzystania zawiesin do ujawniania śla­ dów linii papilarnych przeprowadzili w latach siedemdziesiątych angielscy eksperci J.R. Morris, J.M. Wells oraz P.A. Hart [1].

Zasada działania SPR polega na tym, że cząsteczki zawiesiny, będącej w bezpośrednim kontakcie z podło­ żem, przylegają łatwo do tłuszczo­ wych składników śladów i

uwidocznia-skopijną, podobnie, jak w przypadku zastosowania metody proszkowej. Proces suszenia z reguły poprawia czytelność śladów.

Ad b. Stosując drugą technikę ujaw­ niania wykorzystujemy naczynie o wy­ miarach pozwalających na swobodne zanurzenie przedmiotu.

Zawiesina stosowana przy tej tech­ nice powinna mieć stężenie ok. 1,5 razy niższe od używanej do spryski­ wania.

Bezpośrednio przed włożeniem przedmiotu do naczynia z SPR należy odczynnik wprowadzić w ruch. Przed­ miot pozostawiamy na dnie na ok. 30- 60 sek., a następnie delikatnie wyj­ mujemy, uważając, aby nie zniszczyć ujawnionych śladów.

Należy pamiętać, że w czasie zanu­ rzenia przedmiotu opadające cząste­ czki osadzają się głównie na górnych jego powierzchniach, w związku z czym proces ujawniania powinien być powtórzony dla wszystkich głównych powierzchni przedmiotu. Za każdym razem zawiesina powinna być dokład­ nie wymieszana; w przeciwnym razie cząsteczki osiądą na dnie i efekt ujaw­ niania będzie bardzo slaby. Po wyjęciu przedmiotu z zawiesiny spłukujemy go pod bieżącą wodą i suszymy. Ujawnio­ ne ślady fotografujemy i ewentualnie dodatkowo przenosimy na folię.

Dobre rezultaty daje wcześniejsze przetrzymywanie przedmiotów, na których mają być ujawniane ślady, w naczyniach lub workach wypełnionych wodą i wstawionych do lodówki na ją obraz linii papilarnych tworząc na

Przygotowanie odczynnika SPR Badania własne A. Stężony roztwór SPR. Uwagi BHP 4 PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199 gęstej pasty;

4. Dodać połowę pozostałego roz­ tworu powierzchniowo czynnego, do­ kładnie mieszając;

5. Przelać zawartość do drugiego pojemnika o pojemności 1 I;

6. Wypłukać pierwszy pojemnik po­ zostałością roztworu powierzchniowo czynnego i dodać do drugiego poje­ mnika.

Uzyskany w ten sposób stężony roztwór SPR można przechowywać w

Dwusiarczek molibdenu nie jest to­ ksyczny, lecz może spowodować pod­ rażnienie skóry i oczu bądź inne obja­ wy typowe dla zati uć metalami. Łatwo brudzi, zwłaszcza podczas

stosowa-Podczas ujawniania śladów przy ni­ skich temperaturach otoczenia zawie­ sina może zamarzać zarówno w roz­ pylaczu jak i na spryskiwanej powierz­ chni. Aby zapobiec temu niekorzy­ stnemu zjawisku, do SPR należy do­ dać metanolu w ilości 200 ml na każdy litr roztworu roboczego.

Zgodnie z recepturami zalecanymi przez niektórych autorów publikacji, do przygotowania roztworu powie­ rzchniowo czynnego oprócz Tergitolu 7 należy dodać 2-4 g chlorku choliny na 500 ml wody.

F. Hague, A.D. Westland i inni eks­ perci opublikowali w 1987 roku wyniki 1. Potrząsnąć pojemnikiem z roz­ tworem stężonym i przelać do naczy­ nia o pojemności 5 litrów;

2. Dodać 4,5 litra wody (z kranu) i dokładnie wymieszać przed każdym zanurzeniem przedmiotu.

1. Potrząsnąć pojemnikiem z roz­ tworem stężonym i przelać do naczy­ nia o pojemności 5 litrów;

2. Dodać 3 litry wody (z kranu) i dokładnie wymieszać przed każdym napełnieniem rozpylacza.

C. Roboczy roztwór SPR do ujaw­ niania przez zanurzenie.

B. Roboczy roztwór SPR do ujaw­ niania przez spryskiwanie.

Zamierzeniem autorów niniejszego artykułu było nie tylko zaprezentowa­ nie nowej metody ujawniania śladów linii papilarnych, lecz także ocena jej skuteczności w porównaniu z innymi metodami. Ponadto chcieliśmy spraw­ dzić celowość stosowania metody SPR, nie tylko do ujawniania śladów na mokrych podłożach, ale również w odniesieniu do tych, które nie były na­ rażone na działanie wilgoci.

W tym celu przeprowadzone zostały badania polegające na ujawnianiu trzema metodami śladów linii papilar­ nych, pozostawionych na różnych podłożach, przechowywanych zarów­ no w wodzie jak i w powietrzu, przez okres od 1 do 30 dni.

Ślady ujawniano za pomocą SPR, cyjanoakrylanu i proszków daktylo- skopijnych. Jako podłoża wybrano: szkło, metal lakierowany, metal nie malowany i tworzywa sztuczne.

W kategorii „podłoże szklane” wyko­ rzystano płytki ze szkła laboratoryjne­ go. Z metali lakierowanych przebada­ no różne rodzaje blach (używaną do produkcji szaf metalowych, z puszki po piwie, z karoserii samochodowej, z opakowania na amunicję). Z metali nie malowanych zastosowano jako próbki blachę cynkową, kawałki wewnętrznej strony puszek po napojach i blachy stanowiące stopy różnych metali. Próbki z tworzyw sztucznych pocho­ dziły: z przezroczystych butelek na na­ poje gazowane, z foliowych opakowań na mleko, opakowań po polskiej mar­ garynie oraz z pudełek po lodach pro­ dukcji polskiej i z importu.

Na każdej z próbek 3 osoby pozo­ stawiały po 3 ślady potowo-tłuszczo- we trzema różnymi palcami, co w su­ mie dawało po 9 śladów na każdej próbce. Połowę próbek przechowywa­ no w powietrzu, drugą część - w wo­ dzie. Po upływie kolejno: 1,3, 7 i 30 dni ujawniano ślady trzema ww.

meto-nia techniki ujawmeto-niameto-nia przez spryski­ wanie. Z powierzchni gładkich zmywa się go wodą bez trudu; zabrudzenia rąk można usunąć wodą z mydłem.

Podczas ujawniania śladów metodą SPR należy używać gumowych ręka­ wic oraz odzieży ochronnej.

kilka godzin. Nadaje to lipidom wię- szczelnie zamkniętym pojemniku do- kszą trwałość i ułatwia wykonanie po- wolnie długo.

wtórzeń procesu ujawniania [2].

Roztwory robocze można wykorzy­ stywać wielokrotnie, o ile nie ulegną zanieczyszczeniu. Należy je przecho- Poniżej przedstawiony jest sposób wywać w zamkniętych pojemnikach. przygotowywania odczynnika SPR,

zalecany przez angielskich eksper­ tów [3],

Spośród zawiesin, które dotychczas zbadano pod kątem przydatności do ujawniania śladów linii papilarnych, największą popularność zdobyła za­ wiesina dwusiarczku molibdenu (M0S2) w wodzie z niewielkim dodat­ kiem substancji powierzchniowo czyn­ nych.

Gotowy odczynnik SPR dostępny jest we wszystkich firmach, zajmują­ cych się sprzedażą materiałów i sprzę­ tu daktyloskopijnego. Jego przygoto­ wanie do użycia sprowadza się wy­ łącznie do rozcieńczenia w wodzie zagęszczonego preparatu w propo­ rcjach określonych przez producenta. Specjalnie dla potrzeb daktyloskopii produkowany jest także dwusiarczek molibdenu pod nazwą ROCOL AS POWDER.

1. Odmierzyć 500 ml wody (z kra­ nu);

2. Odmierzyć 4 ml substancji powie­ rzchniowo czynnej Tergitol 7 (może być inna substancja zmiękczająca wo­ dę) i dokładnie wymieszać z wodą w celu uzyskania roztworu powierzch­ niowo czynnego;

3. Odważyć 50 g Rocol AS Powder (M0S2), wsypać do pojemnika o poje­

mności 1 I i mieszać dodając niewielką swoich badań, z których wynika, że ilość roztworu powierzchniowo czyn- zastąpienie M0S2 przez FegOA pozwa­ nego (pkt. 2), aż do uzyskania niezbyt la na otrzymanie zawiesiny o znacznie lepszych właściwościach ujawniania śladów [4]. Cytowane rezultaty badań nie znalazły jak dotąd szerszego za­ stosowania w praktyce.

5 PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199

i

darni na trzech próbkach reprezentu­

jących dany rodzaj podłoża. W sumie zbadano 96 próbek zawierających po 9 śladów.

W odniesieniu do próbek przecho­ wywanych w wodzie, ujawnień śladów proszkami i cyjanoakrylanem dokony­ wano po uprzednim wysuszeniu pod­ łoży, natomiast metodę SPR stosowa­ no bezpośrednio po wyjęciu próbek z wody.

Do metody SPR wykorzystano pre­ parat pod nazwą Aąuaprint, zakupiony w firmie Krimfo-DORO ze Szczecina, który zawierał M0S2. W ramach meto­ dy proszkowej stosowano: argentorat (firmy E. Paine-Glutz), czarny proszek ferromagnetyczny (P.H.U. „Kwadro” z Białegostoku), czarny proszek PS 27 (P.S. Industry Tokyo) oraz Blancopo- dium, Cupropodium i Dragon Blood (firmy Folien-Vogel).

Metodą cyjan o akry Iową ujawniano ślady, używając folii Hard-Evidence.

Efekty ujawniania oceniano wg na­ stępującej skali:

0 - śladu nie ujawniono, 1 - ślad nieczytelny,

2-ślad mało czytelny, lecz nadają­ cy się do identyfikacji,

3 - w pełni czytelny ślad.

Średnie arytmetyczne uzyskanych ocen stanowiły podstawę oceny sku­ teczności poszczególnych metod, po­ dobnie jak wskaźniki procentowe na­ dających się do identyfikacji śladów, czyli tych, które zgodnie z powyższą punktacją otrzymały ocenę 2 lub 3.

Wyniki badań zostały przedstawio­ ne w tabelach 1 i 2, oddzielnie dla próbek przechowywanych w wodzie i powietrzu. Każdy cykl ujawnień, doko­ nywanych w ramach poszczególnych metod, na wybranych podłożach oraz w ustalonych odstępach czasowych, oceniono podając w tabelach procent śladów nadających się do identyfikacji oraz średnią arytmetyczną ocen wszy­ stkich 9 śladów z jednej próbki.

Warto zauważyć, że procentowy wskaźnik liczby śladów nadających się do identyfikacji stanowi ostrzejsze kryterium oceny efektywności ujaw­ nień niż średnia arytmetyczna z ocen, ponieważ w przypadku tej drugiej śla­ dom ujawnionym, lecz nie nadającym się do identyfikacji (nieczytelnym)

•fr

■*

Ryc. 1. Ślad linii papilarnych, ujawniony metodą SPR, na podłożu z tworzywa sztucznego (opako­ wanie po lodach), po miesięcznym okresie prze­

chowywania w wodzie

Pig. 1. ringrrpri/il on thcplasticsurfucc (ice-craun pinghlcucloped by SPR niethod iifteru nionlh longkegńng in Ihe wat er

przypisywano wartość różną od zera (jeden).

Zanim zostaną omówione rezultaty badań należy wyjaśnić powód, dla któ­ rego w kilku przypadkach wyniki ujaw­ nień śladów przechowywanych przez długi okres (miesiąca) były lepsze od

tych, które uzyskano, w ramach tej

samej metody, w stosunku do śladów kilkudniowych. Z wcześniejszych in­

formacji wiadomo już, że próbki podło­

ży, należące do jednego z czterech wybranych rodzajów, nie były jedno­

rodne. Autorom zależało przede wszy­ stkim na dokonaniu porównania sku­ teczności nowej metody ze skuteczno­ ścią metod już stosowanych - na wielu

różnych podłożach, a nie na ocenie efektywności SPR w funkcji czasu.

Różnorodność podłoży (np. różne gatunki blachy) sprawiła, że w tabe­ lach ilustrujących wyniki badań obser­ wujemy kilka pozornych wyjątków od, potwierdzonej przez codzienną pra­ ktykę daktyloskopijną, reguły zmniej­ szania się efektywności dowolnej me­ tody ujawniania śladów wraz z wydłu­ żaniem się czasu, od momentu pozo­ stawienia śladów do chwili ich ujaw­ niania. W ramach każdej próby czaso­ wej podłoża były natomiast całkowicie jednorodne, co pozwala na obiektyw­ ne porównanie skuteczności stosowa­ nych metod.

W odniesieniu do śladów przecho­ wywanych w wodzie, efektywność me- ; tody SPR była zdecydowanie najwię­ ksza. Na metalu nie malowanym we ' wszystkich próbach czasowych ujaw- > niono 100% śladów i prawie każdy z nich uzyskał najwyższą ocenę czytel- ności. Jednocześnie za pomocą cyja- i noakrylanu ujawniono 77,8% śladów,

a przy użyciu proszków - tylko 41,6%. Bardzo wyraźną przewagę metody SPR stwierdzono także na próbkach metalu lakierowanego, gdzie za jej po­ mocą ujawniono w sumie 61,1% śla­ dów, podczas gdy proszki i cyjano- akrylan pozwoliły na ujawnienie kolej­ no: 38,9% i 27,8% śladów. Ponadto w 4 próbach, w których na metalu malo­ wanym ujawniono za pomocą SPR od 33,3% do 66t7% śladów, pozostałe dwie metody nie dały żadnych rezulta­ tów.

Nowa metoda była także skutecz­ niejsza w przypadku śladów pozosta­

wionych na szkle: SPR - 91,7%, cyja- noakrylan 75%, proszki 66,6%. Jedy­ nie na próbkach z tworzyw sztucznych niewielką przewagę nad SPR uzyska­ ła metoda cyjanoakrylowa (63,9% oraz 75%), ale skuteczność proszków znacznie odbiegała od efektywności pozostałych środków (tylko 36,1%). Poza tym w dwóch próbach na plasty­ kach nie ujawniono proszkami żadne­ go czytelnego śladu.

W przypadku śladów przechowywa­ nych w powietrzu efekty ujawniania były znacznie mniej zróżnicowane. Niemal identyczne i zarazem bardzo dobre wyniki uzyskano podczas ujaw­ niania śladów na podłożach ze szkła, za pomocą wszystkich metod. Metoda SPR i cyjanoakrylan były jednakowo skuteczne podczas ujawniania śladów na tworzywach sztucznych (72,2%), natomiast stosując proszki ujawniono na tych podłożach 66,7% śladów.

Zarówno na próbkach z metalu la­ kierowanego, jak i nie malowanego najlepsze efekty otrzymano stosując cyjanoakrylan (86,1%; 91,7%). Nieco mniej skuteczny byl odczynnik SPR (72,2%; 66,7%), a najmniejszą efe­ ktywność - podobnie jak i w innych przypadkach - wykazały proszki (63,9%; 63,9%). • 7

7.

-~ ■ ■ ■ ■

o

to Ol <> 8 Cb o o o o C9 CO <2 CO CO 0 CL vr

3

o o to co CO CO 0 CO 04 O CN CL O <ł O o o o co Ol CO CO 0 to 04 Cb CL O 3 OJ co co _co co cO co _co 04 O. O O. O O CL O. O PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199 6 ■O-o o tO tO O O o o o o o co Cb o co O CO co' CO O o o o Cb CO CO O O -O to' to o o co oj' OJ oj' CO oj' Cb o •2 OJ co oj' OJ OJ* o o o o o o o o o o o o CO CO co o o o o o o o o o o -o to' to Cb 04 Cb oj' co OJ

<

□

o

CO co' co o xr 04 ó o co o 'CT oj' CO o ■^r C£ CL co CO oj' co o

o

a? <

z

<

z

§

—>

3 <> <2 C O > o o c o > O CO oj' a •o XJ O

<

NI Q O DC c o

I

o o 0

E

c

□

z

o o E ® c o ®

E

co co CO Cb co CO Cb co O *o o Cb OJ •o o. ■o c ■0 _0 o ■0 o oj' o

i

co

i

£ N O £ £

<

•NI O Q O a. O 3

2

o o <5 ?

2

2

o _Q 'O CL O

2

u □ N </) o 3; o $ 04 OJ Ol Cb co co O U CT 0 "0 O c 2 •o ■o o JD -o Q_ C "0

□

•0 o c <D 2 o ■o ą> ŁO ■© £

2

2

o o "o c <D O

□

c © o o o c ■O 0 LU

s

OJ oj' OJ co CO CO 5 o c C u o o.

•2

o 5 o <?» 04^ Oj' OJ CO O 35

□

■0 o c © u o o 0 ■© 2 N a o 2 o 0 O o o. jłć

£

v> 2 © c ’o. o v> -O V) y °0 CLXJ O

h

_o-S

0 *

S

_0^

1

o

h

o-o o£

cb

o?

o |o o| 0-«

□

c

ii

0-^ O w

ji

E o

I

>

CL ■*-

ri

o 5 0)

3 -

o o

i

£

i 5

Li

1

O

>

S g

□. o

ii

-H

3 £ £ < O v»

o

04 04 CL Cb 3 o

°°

₀₄ 04 cO CO O o oj' o CL OJ _Ol OJ co co CO O 04 OJ D_ < _<> o 3 cO _OJ CO co O OJ CL 3 OJ OJ CO cO co 04 O CL o a CL o o 7 PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199 o o o o o o o o o o o o o o co

ó

co 04 CO OJ Cb oj' Cb oj' co co' co o o <3 LO LO o o o o <> ló LO o o o o o o o o o o o o o oj' «o 04 Cb oj' <3 oj' CO OJ «q 04 •o 04 Cb oj' co oj' CO OJ <2 o o o o o 04 OJ 04 o o ■p o o o o o o o o o o o o o o

s

04 04 OJ Cb oj' <3 Ol' Q

o

Cb co xr

5

OJ

5

Cb co' co o OJ •o OJ 04 OJ o o <> o co 04 Cb 04 CO co 04 oj' £V £Ł CO CO 04 O a?

<

□ 0 co CO

<

bJ Q 0 a Cb co CO 04 <3 IO LO c 0

I

p o © E p o. ■© c ■O _© □ ■U o oj' ©

2

O D N </) 0 o

i

Ul 5 04 04 O*

2

2

o n p o. ■© a X5 -2, o ■O 77 o c © o 73 a> co o o cr ’□ 73 o c 2 o 73 O O S

2

2

o £ o o c o 3 p o E © G o © E

<

z

<

I

“ł z> Cb co' CO C O o o c 0 > U OJ OJ Cb CO CO

s

o c © o

p

o.

.2

O co co' co U

2

2

o n p o. o s >* N c/> 5 o X5 O G © U O o ’c ■O © N 0 o o "O 0 u 'o c © u □ c © o o o c 73 © o v> 3 O c © u o o. a co £ < ■bJ O ó

i

!

i

s

© c o. o w _ o n£

oś

□.■0 a

S£

h

Ou □3

8g

p

h

OT) □3

8g

c

h

0-3

og

o^> o 52

h

0^ 0

g-

Q3

og

I

o o

s

l

fj

i i

_{a -o}

H

= s>

"2 o

£

•C 2

ii

1

2

p ? o CL

5

JZ °- u 0 c O *~ £ -£ a co © ~ o 2 0 CL7Z >« <o *4 O O •n w O cl a

8 *

V ©

3

5

£

£ 2 c “ a o a c

BIBLIOGRAFIA Wnioski

O

MOŻLIWOŚCIACH

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199

8

WYKORZYSTANIA W KRYMINALISTYCE

NAJNOWSZYCH OSIĄGNIĘĆ NAUKI I TECHNIKI

1. SPR jest prostą w użyciu i skute­

czną metodą ujawniania śladów linii papilarnych na podłożach gładkich i

niechlonnych.

2. Szczególnie dobre rezultaty, le­ psze niż w przypadku stosowania cyjanoakrylanu i proszków, uzyskuje się za pomocą metody SPR w odnie­ sieniu do śladów, które przebywały w

wodzie lub w warunkach dużej wilgot­

ności.

3. W przypadku ujawniania śladów, które pozostawały w warunkach poko­ jowych, skuteczność metody SPR jest, w zależności od podłoży, porów­ nywalna lub nieco mniejsza niż meto­ dy cyjanoakrylowej, lecz z reguły wy­

ższa od skuteczności proszków dakty- loskopijnych.

4. Metoda SPR może być z powo­ dzeniem stosowana po nieudanych próbach ujawniania za pomocą pro­ szków.

5. Jest ze wszech miar wskazane, aby metoda SPR znalazła szerokie zastosowanie w polskiej praktyce daktyloskopijnej.

proszków jak i poprzez okopcenie, spalając szpulkę od błony fotogra­ ficznej.

W stosunku do śladów przechowy­ wanych w powietrzu kontrastowanie

dawało bardzo dobre wyniki, przy czym sadze były skuteczniejsze niż

proszki. Podczas prób kontrastowania śladów, które przebywały w wodzie, ich czytelność pogarszała się w wielu

przypadkach. Jako przykład uzyskanych wyników

badań prezentujemy fotogram śladu linii papilarnych ujawnionego na opa­ kowaniu po lodach po miesięcznym okresie przechowywania w wodzie (ryc. 1).

Podczas badań dokonano także kil­ ku innych, interesujących spostrze­ żeń. Przede wszystkim wielokrotnie stwierdzono, że zastosowanie metody SPR pozwala na poprawienie wcześ­ niej uzyskanych rezultatów ujawniania śladów za pomocą proszków. W jed­ nej z prób, na 9 śladów pozostawio­ nych na lakierowanej blasze stalowej, przechowywanej przez tydzień w wo­ dzie, proszkami nie ujawniono żadne­ go czytelnego śladu. Po spryskaniu blachy zawiesiną ujawniono 4 ślady, z których aż 3 uzyskały najwyższą oce­

nę czytelności.

Zauważono również, że przy okazji stosowania metody SPR spryskiwane podłoże oczyszcza się w naturalny sposób z różnego rodzaju nalotów i zabrudzeń, których obecność znacz­ nie utrudnia ujawnianie śladów, za­ równo cyjanoakrylanem jak i proszka­ mi.

W szczególności odnosi się to do śladów przechowywanych w wodzie, gdzie podłoża narażone są na tworze­ nie się osadów i rdzy. Ważne jest, aby przedmioty wyjęte z wody, z widocz­ nymi na ich powierzchniach osadami, nie były suszone przed poddaniem ich działaniu SPR.

Kolejna uwaga dotyczy kontrasto­ wania śladów ujawnionych cyjano­ akrylanem w celu poprawienia ich czy­ telności. Czynności tej dokonywano zarówno przy wykorzystaniu czarnych

SUMMARY

New method of fingerprint develop- ment called Smali Particie Reagent (SPR) is presented.

The authors in the course of their own examinations madę compari- sons as to the effectiveness of this method, Super Glue method and ap- plication of fingerprint powders. They stated that in the case of fin- gerprints found in water (kept 1 to 30 daysthere) SPR method brought the best results. On the surfaces in the open both the SPR method and Super Glue method were eąually ef- fective. The application of powders in both cases gave the poorest re­ sults.

1. Morris J.R., Wells J.M., Hart P.A.: A Surfactant Controlled Smali Par­ ticie Reagent for the Detection of Fingerprints, SSCD Memo 580, 1978.

2. Onstwedder J., Gamboe T.: Smali Particie Reagent: Developing La- tent Prints on Water- Soaked Fire- arms and Effect on Firearms Analy- sis, "Journal of Forensic Sciences" 1989, t.34, nr 2, s. 321-327. 3. Manuał of Fingerprint Development

Techniąues, Home Office Scientific Research and Development Branch. London 1986.

4. Hague F., Westland A.D., Milligan J., Kerr F.M.: A Smali Particie (Iron Oxide) Suspension for Detection of Latent Fingerprints on Smooth Sur­ faces, "Forensic Science Interna­ tional" 1989, t. 41, nr 1,2, s. 73-82.