Generacje rozwojowe systemów Generacje rozwojowe systemów
informacyjnych informacyjnych
Halina Tańska
Halina Tańska
Literatura Literatura
P. Adamczewski, Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, MIKOM, Warszawa 2003P. Adamczewski, Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, MIKOM, Warszawa 2003
Architektura zintegrowanego systemu informatycznego zarządzania, red. A. Bytniewski, Architektura zintegrowanego systemu informatycznego zarządzania, red. A. Bytniewski, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2005
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2005
M. Cieciura, Podstawy technologii informacyjnych z przykładami zastosowań, Vizja Press&IT, M. Cieciura, Podstawy technologii informacyjnych z przykładami zastosowań, Vizja Press&IT, Warszawa 2006
Warszawa 2006
W. Flakiewicz, Systemy informacyjne w zarządzaniu. Uwarunkowania, technologie, rodzaje, W. Flakiewicz, Systemy informacyjne w zarządzaniu. Uwarunkowania, technologie, rodzaje, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002
Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002
J. Kisielnicki, H. Sroka, Systemy informacyjne biznesu, Placet, Warszawa 2005J. Kisielnicki, H. Sroka, Systemy informacyjne biznesu, Placet, Warszawa 2005
E. Kolbusza, W. Olejniczak, Z. Szyjewski, Inżynieria systemów informatycznych w e-gospodarce, E. Kolbusza, W. Olejniczak, Z. Szyjewski, Inżynieria systemów informatycznych w e-gospodarce, PWE, Warszawa 2005
PWE, Warszawa 2005
P. Lech, Zintegrowane systemy zarządzania ERP/ERP II, Difin, Warszawa 2003P. Lech, Zintegrowane systemy zarządzania ERP/ERP II, Difin, Warszawa 2003
T. Łagowski, Systemy informacyjne zarządzania organizacjami gospodarczymi w procesie T. Łagowski, Systemy informacyjne zarządzania organizacjami gospodarczymi w procesie globalizacji z wspomaganiem informatycznym, Wydawnictwo PJWSTK, Warszawa 2006 globalizacji z wspomaganiem informatycznym, Wydawnictwo PJWSTK, Warszawa 2006
C. Olszak, H. Soroka, Zintegrowane systemy informatyczne w zarządzaniu, AE, Katowice 2001 C. C. Olszak, H. Soroka, Zintegrowane systemy informatyczne w zarządzaniu, AE, Katowice 2001 C.
Olszak, H. Soroka, Zintegrowane systemy informatyczne w zarządzaniu, AE, Katowice 2001 Olszak, H. Soroka, Zintegrowane systemy informatyczne w zarządzaniu, AE, Katowice 2001
Wstęp do informatyki gospodarczej, red. A. Rokicka-Broniatowska, Szkoła Główna Handlowa, Wstęp do informatyki gospodarczej, red. A. Rokicka-Broniatowska, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2006
Warszawa 2006
St. Wrycza, Ćwiczenia UML 2.1, Helion, Gliwice 2007St. Wrycza, Ćwiczenia UML 2.1, Helion, Gliwice 2007
St. Wrycza, Język UML 2,0 w modelowaniu systemów informatycznych, Helion, Gliwice 2006St. Wrycza, Język UML 2,0 w modelowaniu systemów informatycznych, Helion, Gliwice 2006
System System
To każda
To każda celowo wyodrębniona całośćcelowo wyodrębniona całość złożona z części, powiązań (relacji) złożona z części, powiązań (relacji) między nimi oraz między każdą częścią i całością. Oznacza to, że system:
między nimi oraz między każdą częścią i całością. Oznacza to, że system:
Jest tworem celowym (zamierzonym przez twórcę)Jest tworem celowym (zamierzonym przez twórcę)
Może on realizować cel (lub ich wiązkę) w jeden lub na wiele sposobówMoże on realizować cel (lub ich wiązkę) w jeden lub na wiele sposobów
Nie ma części izolowanych w stosunku do innych jego częściNie ma części izolowanych w stosunku do innych jego części
Części i ich wzajemne powiązania tworzą strukturę systemuCzęści i ich wzajemne powiązania tworzą strukturę systemu
Powiązania między częściami a całością (systemu) polegają na tym, że każda Powiązania między częściami a całością (systemu) polegają na tym, że każda część systemu ma przyczyniać się do powodzenia całości.
część systemu ma przyczyniać się do powodzenia całości.
Uwaga
Uwaga: cel lub ich wiązka może być zrealizowana wyłącznie przez system, : cel lub ich wiązka może być zrealizowana wyłącznie przez system, rozpatrywany jako całość. Stąd system, rozpatrywany całościowo, nabywa rozpatrywany jako całość. Stąd system, rozpatrywany całościowo, nabywa
takich własności, jakich nie posiada żadna z jego części. Ten efekt zwany jest takich własności, jakich nie posiada żadna z jego części. Ten efekt zwany jest
synergią (wzmocnieniem).
synergią (wzmocnieniem).
System a otoczenie System a otoczenie
Każdy system jest „zanurzony” w jego otoczeniu. Oznacza to, że badając Każdy system jest „zanurzony” w jego otoczeniu. Oznacza to, że badając
określony system, obserwator ustala jego granice. Wszystko to, co znajduje się określony system, obserwator ustala jego granice. Wszystko to, co znajduje się
poza granicami systemu, stanowi jego otoczenie, które może być traktowane poza granicami systemu, stanowi jego otoczenie, które może być traktowane
jako system. Otoczenie systemu dzieli się na: otoczenie bliższe i dalsze.
jako system. Otoczenie systemu dzieli się na: otoczenie bliższe i dalsze.
Możliwie dokładnie trzeba określić otoczenie bliższe, tzn. ten wycinek Możliwie dokładnie trzeba określić otoczenie bliższe, tzn. ten wycinek
otoczenia z którym badany system wchodzi w istotne dla jego funkcjonowania otoczenia z którym badany system wchodzi w istotne dla jego funkcjonowania
związki i współzależności.
związki i współzależności.
Wewnętrzne części systemu traktowane są jako jego podsystemy. Tworzą one Wewnętrzne części systemu traktowane są jako jego podsystemy. Tworzą one powiązany relacjami zbiór hierarchiczny. Podział taki jest zawsze skończony i powiązany relacjami zbiór hierarchiczny. Podział taki jest zawsze skończony i
kończy się na podsystemie elementarnym w ramach danej obserwacji kończy się na podsystemie elementarnym w ramach danej obserwacji
systemu. Obserwator systemu dokonuje ustalenia, co jest podsystemem systemu. Obserwator systemu dokonuje ustalenia, co jest podsystemem elementarnym, w ramach każdej jego obserwacji i zgodnie z jej celem.
elementarnym, w ramach każdej jego obserwacji i zgodnie z jej celem.
System jest powiązany z otoczeniem przez jego Wejścia (WE) oraz Wyjścia System jest powiązany z otoczeniem przez jego Wejścia (WE) oraz Wyjścia (WY). Istnieją dwa rodzaje WE i WY: zasileniowe i informacyjne.
(WY). Istnieją dwa rodzaje WE i WY: zasileniowe i informacyjne.
Funkcjonowanie systemu polega na transformacji (T), czyli przekształceniu Funkcjonowanie systemu polega na transformacji (T), czyli przekształceniu (zamianie) WE na WY. Im więcej wiemy o zasadach (regułach) transformacji (zamianie) WE na WY. Im więcej wiemy o zasadach (regułach) transformacji
systemu i im dokładniej potrafimy ją zdefiniować, w tym większym stopniu systemu i im dokładniej potrafimy ją zdefiniować, w tym większym stopniu
możemy mieć wpływ na sposób jego funkcjonowania.
możemy mieć wpływ na sposób jego funkcjonowania.
System
WE WY
Otoczenie dalsze Otoczenie bliższe
Graficzna prezentacja systemu
Organizacja gospodarcza
•
Organizacja gospodarcza i jej otoczenie należą do systemów, które charakteryzują się ogólnymi właściwościami. Są to
systemy: rzeczywiste, sztuczne, złożone z ludzi oraz zasobów materialnych i
niematerialnych o niemożliwych do
jednoznacznego ustalenia rzeczywistych regułach zachowania się, otwarte i
dynamiczne. Są zarówno informowane,
jak i informujące.
Organizacja gospodarcza Organizacja gospodarcza
Warunkiem koniecznym skutecznego funkcjonowania każdej organizacji
gospodarczej jest zorganizowanie sprawnego przepływu informacji. Należy stworzyć system informacyjny, który będzie stanowił jej
integralną część.
System informacyjny
•
Każdy system umożliwiający rejestrowanie, przetwarzanie, przechowywanie i
udostępnianie lub przekazywanie informacji.
•
Jest on pochodną systemu zarządzania.
•
Uporządkowany układ odpowiednich
elementów, charakteryzujących się pewnymi właściwościami, połączonych wzajemnie
określonymi relacjami
System informacyjny - ujęcie statyczne System informacyjny - ujęcie statyczne
N a d a w c y in fo rm a c ji O d b io rc y in fo rm a c ji Z b io ry in fo rm a c ji K a n a ły in fo rm a c y jn e M e to d y i te c h n ik i p rz e tw a rz a n ia
in fo rm a c ji S tru k tu ra s y s te m u in fo rm a c y jn e g o
Nadawcy i odbiorcy informacji Nadawcy i odbiorcy informacji
W ujęciu ogólnym: fizyczne organizacyjne i prawne W ujęciu ogólnym: fizyczne organizacyjne i prawne podmioty informacyjne uczestniczące w przekazie i podmioty informacyjne uczestniczące w przekazie i
wymianie informacji.
wymianie informacji.
Fizycznymi podmiotami informacyjnymiFizycznymi podmiotami informacyjnymi są ludzie, czyli są ludzie, czyli pracownicy zatrudnieni w danym obiekcie gospodarczym pracownicy zatrudnieni w danym obiekcie gospodarczym
lub automatyczne urządzenia nadawczo-odbiorcze.
lub automatyczne urządzenia nadawczo-odbiorcze.
Podmioty organizacyjnePodmioty organizacyjne to różne komórki obiektu to różne komórki obiektu
gospodarczego (poszczególne stanowiska pracy, sekcje, gospodarczego (poszczególne stanowiska pracy, sekcje,
wydziały, zakłady) wydziały, zakłady)
Podmioty prawnePodmioty prawne to obiekty jako jednostki w rozumieniu to obiekty jako jednostki w rozumieniu formalnym, traktowane przy tym jako jednostki
formalnym, traktowane przy tym jako jednostki wyodrębnione całości.
wyodrębnione całości.
Zbiory informacji Zbiory informacji
To To zestawy wiadomości o charakterze zestawy wiadomości o charakterze ekonomicznym
ekonomicznym - w postaci liczbowej - w postaci liczbowej
(numerycznej), tekstowej (alfabetycznej lub (numerycznej), tekstowej (alfabetycznej lub
alfanumerycznej), graficznej lub dźwiękowej alfanumerycznej), graficznej lub dźwiękowej
(multimedialnej) - generowane przez nadawców (multimedialnej) - generowane przez nadawców
informacji w określonym porządku przestrzennym informacji w określonym porządku przestrzennym
i czasowym.
i czasowym.
Mają w coraz większym stopniu Mają w coraz większym stopniu charakter charakter zestandaryzowanych zestawów danych czy zestandaryzowanych zestawów danych czy
komunikatów
komunikatów , o ściśle zdefiniowanej zawartości i , o ściśle zdefiniowanej zawartości i formie.
formie.
Podstawowe rodzaje zbiorów informacji Podstawowe rodzaje zbiorów informacji
L p . K r y t e r i u m
g r u p o w a n i a W y o d r ę b n i o n e g r u p y z b i o r ó w i n f o r m a c j i
1 . M ie js c e w p r o c e s ie p r z e t w a r z a n ia
w e jś c io w e
w e w n ę t r z n e ( w e w n ą t r z y s t e m o w e ) w y jś c io w e
2 . S t o p ie ń p r z e t w o r z e n ia ź r ó d ło w e ( p ie r w o t n e ) p o ś r e d n ie ( p r z e jś c io w e ) w y n ik o w e
3 . T y p ( f o r m a ) lic z b o w e ( n u m e r y c z n e )
t e k s t o w e ( a lf a b e t y c z n e i a lf a n u m ) m u lt im e d ia ln e
4 . S p o s ó b o p is u z ja w is k a e k o n o m ic z n e g o
id e n t y f ik u ją c e k w a n t y f ik u ją c e 5 . P o z io m z m ie n n o ś c i s t a łe
w z g lę d n ie s t a łe z m ie n n e
Kanały informacji Kanały informacji
Sformalizowane i nie sformalizowane drogiSformalizowane i nie sformalizowane drogi (trasy) (trasy)
przepływów informacyjnych, stanowiących ewidencyjne lub przepływów informacyjnych, stanowiących ewidencyjne lub
informacyjne odwzorowanie przepływów zasileniowych informacyjne odwzorowanie przepływów zasileniowych (rzeczowych i finansowych) zarówno w obrębie obiektu (rzeczowych i finansowych) zarówno w obrębie obiektu
gospodarczego, jak i w relacjach obiektu z jego otoczeniem.
gospodarczego, jak i w relacjach obiektu z jego otoczeniem.
Sformalizowane kanały informacyjne to takie drogi obiegu Sformalizowane kanały informacyjne to takie drogi obiegu dokumentów i takie procedury wykonywania zadań, które dokumentów i takie procedury wykonywania zadań, które
przybierają postać obowiązujących regulaminów lub przybierają postać obowiązujących regulaminów lub
instrukcji, określających nadawców i odbiorców instrukcji, określających nadawców i odbiorców
poszczególnych informacji, miejsca wykonywania poszczególnych informacji, miejsca wykonywania
konkretnych operacji przetwarzania, odpowiedzialnych za nie konkretnych operacji przetwarzania, odpowiedzialnych za nie
oraz ramy czasowe ich wykonywania.
oraz ramy czasowe ich wykonywania.
Metody i techniki przetwarzania Metody i techniki przetwarzania
informacji informacji
To zalgorytmizowane procedury oraz nie sformalizowane To zalgorytmizowane procedury oraz nie sformalizowane reguły automatycznej i nieautomatycznej (tradycyjnej) reguły automatycznej i nieautomatycznej (tradycyjnej)
obróbki zbiorów informacji, które w drodze od nadawcy obróbki zbiorów informacji, które w drodze od nadawcy
do odbiorcy (czyli od postaci źródłowej do wynikowej) są do odbiorcy (czyli od postaci źródłowej do wynikowej) są
w całości lub częściowo poddawane koniecznym w całości lub częściowo poddawane koniecznym
transformacjom czynnościowym (ewidencji, transformacjom czynnościowym (ewidencji,
przechowywaniu, kontroli, przesyłaniu, prezentacji oraz przechowywaniu, kontroli, przesyłaniu, prezentacji oraz
operacjom arytmetycznym i logicznym).
operacjom arytmetycznym i logicznym).
Metody i techniki przetwarzania dzielimy na dwie grupy: Metody i techniki przetwarzania dzielimy na dwie grupy:
tradycyjne (nieinformatyczne) i informatyczne tradycyjne (nieinformatyczne) i informatyczne
(automatycznego przetwarzania danych) (automatycznego przetwarzania danych)
Funkcje systemu informacyjnego Funkcje systemu informacyjnego
g ro m a d z e n ie in fo rm a c ji
p rz e tw a rz a n ie in fo rm a c ji
p rz e c h o w y w a n ie in fo rm a c ji
p re z e n to w a n ie in fo rm a c ji
p rz e s y ła n ie
in fo rm a c ji
F u n k c je s y s te m u in fo rm a c y jn e g o
Gromadzenie informacji Gromadzenie informacji
Istotą jest Istotą jest zbieranie, rejestrowanie i ewidencjowanie zbieranie, rejestrowanie i ewidencjowanie danych
danych (i komunikatów gospodarczych), czyli (i komunikatów gospodarczych), czyli
informacyjne zasilanie obiektu i jego poszczególnych informacyjne zasilanie obiektu i jego poszczególnych
komórek organizacyjnych.
komórek organizacyjnych.
Dane identyfikujące i opisujące ilościowo, Dane identyfikujące i opisujące ilościowo,
wartościowo i jakościowo operacje gospodarcze są wartościowo i jakościowo operacje gospodarcze są
zbierane zgodnie z obowiązującymi przepisami, zbierane zgodnie z obowiązującymi przepisami,
regulującymi ewidencje zaszłości gospodarczych, regulującymi ewidencje zaszłości gospodarczych,
rejestrowane na przeznaczonych do tego celu rejestrowane na przeznaczonych do tego celu
urządzeniach ewidencyjnych i porządkowane w urządzeniach ewidencyjnych i porządkowane w
postaci zbiorów danych.
postaci zbiorów danych.
Przetwarzanie informacji Przetwarzanie informacji
To wykonywanie na danych typowych operacji To wykonywanie na danych typowych operacji arytmetycznych (dodawania, odejmowania,
arytmetycznych (dodawania, odejmowania,
mnożenia, dzielenia itp.) i logicznych (ustalania mnożenia, dzielenia itp.) i logicznych (ustalania
relacji równości, większości czy mniejszości, relacji równości, większości czy mniejszości, porządkowania zbiorów danych na podstawie porządkowania zbiorów danych na podstawie
ustalonych relacji). Z danych źródłowych ustalonych relacji). Z danych źródłowych
zgromadzonych i wprowadzonych do systemu zgromadzonych i wprowadzonych do systemu
uzyskuje się w wyniku ich przetwarzania informacje uzyskuje się w wyniku ich przetwarzania informacje
wynikowe żądane przez odbiorców. Służą one wynikowe żądane przez odbiorców. Służą one zasilaniu informacyjnemu zbiorów informacji.
zasilaniu informacyjnemu zbiorów informacji.
Przechowywanie informacji Przechowywanie informacji
Polega ono na zapisywaniu danych na trwałych Polega ono na zapisywaniu danych na trwałych nośnikach (papierowych, magnetycznych,
nośnikach (papierowych, magnetycznych,
optycznych) w postaci i formie umożliwiających optycznych) w postaci i formie umożliwiających
ich łatwe wykorzystanie w kolejnych procesach ich łatwe wykorzystanie w kolejnych procesach
przetwarzania, bez konieczności ponownego przetwarzania, bez konieczności ponownego
realizowania operacji wejściowych.
realizowania operacji wejściowych.
Prezentowanie informacji Prezentowanie informacji
Polega na dostarczeniu odbiorcom niezbędnych Polega na dostarczeniu odbiorcom niezbędnych
informacji wynikowych w wymaganych przez nich informacji wynikowych w wymaganych przez nich terminach, miejscu, zakresie, postaci, przekrojach terminach, miejscu, zakresie, postaci, przekrojach czy stopniu szczegółowości (agregacji), dlatego też czy stopniu szczegółowości (agregacji), dlatego też często bywa nazywane wyjściem systemu
często bywa nazywane wyjściem systemu informacyjnego.
informacyjnego.
Zakres i jakość informacji wynikowych Zakres i jakość informacji wynikowych
emitowanych przez system stanowią jedne z emitowanych przez system stanowią jedne z
najważniejszych kryteriów jego oceny zarówno najważniejszych kryteriów jego oceny zarówno przy pozyskiwaniu systemu, jak i w trakcie jego przy pozyskiwaniu systemu, jak i w trakcie jego eksploatacji.
eksploatacji.
Przesyłanie informacji Przesyłanie informacji
Wiąże się z przemieszczaniem się zasobów Wiąże się z przemieszczaniem się zasobów informacyjnych pomiędzy komórkami
informacyjnych pomiędzy komórkami
organizacyjnymi obiektu wykonującymi kolejne organizacyjnymi obiektu wykonującymi kolejne
operacje przetwarzania.
operacje przetwarzania.
Polega na wymianie informacji między obiektem a Polega na wymianie informacji między obiektem a jego otoczeniem; wtedy mówi się o zewnętrznych jego otoczeniem; wtedy mówi się o zewnętrznych
procesach informacyjno-komunikacyjnych.
procesach informacyjno-komunikacyjnych.
Polega często operacjom pomocniczym jak: ich Polega często operacjom pomocniczym jak: ich dodatkowe porządkowanie i kompletowanie, dodatkowe porządkowanie i kompletowanie,
konwersja, kompresja i szyfrowanie
konwersja, kompresja i szyfrowanie
Cechy jakościowe informacji wynikowych Cechy jakościowe informacji wynikowych
L p . N a z w a c e c h y K r ó t k a c h a r a k t e r y s t y k a
1 . R z e t e l n o ś ć i n f o r m a c j e w y n i k o w e m u s z ą w i e r n i e o p i s y w a ć o p e r a c j e g o s p o d a r c z e i s t a n y 2 . S e l e k t y w n o ś ć i n f o r m a c j e w y n i k o w e p o w i n n y b y ć
z a w s z e d o b r a n e p o d k ą t e m
c h a r a k t e r y s t y k o p i s y w a n e g o p r o b l e m u c z y s t o s o w a n e j m e t o d y z a r z ą d z a n i a 3 . A d r e s o w a l n o ś ć z a k r e s p r z e d m i o t o w y , d o k ł a d n o ś ć i
a k t u a l n o ś ć i n f o r m a c j i m u s z ą b y ć d o s t o s o w a n e d o i n d y w i d u a l n y c h p o t r z e b o k r e ś l o n e g o o d b i o r c y , w y z n a c z a n y c h p r z e z c h a r a k t e r w y k o n y w a n y c h p r z e z n i e g o z a d a ń
4 . T e r m i n o w o ś ć d o s t a r c z a n i e i n f o r m a c j i n a ż ą d a n i e , w e w ł a ś c i w y m c z a s i e l u b d a n y c h
o k r e s o w y c h w ś c i ś l e w y z n a c z o n y c h t e r m i n a c h
5 . O d p o w i e d z i a l n o ś ć
z g o d n o ś ć z k o n k r e t n y m
z a p o t r z e b o w a n i e m n a i n f o r m a c j e 6 . W y m a g a n a
p o s t a ć
s p o s ó b p r e z e n t a c j i , s z c z e g ó ł o w o ś ć , r o d z a j n o ś n i k a z g o d n e z w y m a g a n i a m i o k r e ś l o n e g o o d b i o r c y
Funkcja przesyłania informacji Funkcja przesyłania informacji
Rozumiana jest jako czysty przekaz Rozumiana jest jako czysty przekaz
informacji (jednostronny lub dwustronny, informacji (jednostronny lub dwustronny,
kanałami informacyjnymi od nadawcy do kanałami informacyjnymi od nadawcy do
odbiorcy). Powinna być traktowana jako odbiorcy). Powinna być traktowana jako
podstawowa (i jedyna) funkcja systemu podstawowa (i jedyna) funkcja systemu
komunikacyjnego obiektu gospodarczego.
komunikacyjnego obiektu gospodarczego.
Strukturalizacja systemu informacyjnego Strukturalizacja systemu informacyjnego
struktura funkcjonalna struktura funkcjonalna
struktura informacyjna struktura informacyjna
struktura techniczna struktura techniczna
struktura przestrzenna struktura przestrzenna
struktura konstrukcyjno-technologiczna struktura konstrukcyjno-technologiczna
Struktura funkcjonalna Struktura funkcjonalna
Stanowi zbiór celów i zadań systemu oraz ich Stanowi zbiór celów i zadań systemu oraz ich
wzajemnych współzależności. Wiąże ona wzajemnych współzależności. Wiąże ona
bezpośrednio system informacyjny z bezpośrednio system informacyjny z
wytwórczymi i zarządczymi funkcjami obiektu wytwórczymi i zarządczymi funkcjami obiektu
gospodarczego w układzie: misja obiektu - cele gospodarczego w układzie: misja obiektu - cele
obiektu - cele systemu wytwarzania i obiektu - cele systemu wytwarzania i
zarządzania - cele systemu informacyjnego - zarządzania - cele systemu informacyjnego -
zadania systemu informacyjnego. Struktura ta zadania systemu informacyjnego. Struktura ta
ma charakter nadrzędny w stosunku do ma charakter nadrzędny w stosunku do
pozostałych struktur
pozostałych struktur
Struktura funkcjonalna - przekroje Struktura funkcjonalna - przekroje
Przekrój struktury organizacyjnej (wg Przekrój struktury organizacyjnej (wg schematu organizacyjnego obiektu).
schematu organizacyjnego obiektu).
Przekrój struktury procesów gospodarczych Przekrój struktury procesów gospodarczych (procesy finansowe, procesy logistyczne i (procesy finansowe, procesy logistyczne i
dystrybucyjne, procesy produkcyjne itd.)
dystrybucyjne, procesy produkcyjne itd.)
Przekrój struktury organizacyjnej Przekrój struktury organizacyjnej
Umożliwia odniesienie celów i zadań systemu Umożliwia odniesienie celów i zadań systemu informacyjnego do elementów struktury
informacyjnego do elementów struktury
organizacyjnej obiektu, pozwalając sporządzić organizacyjnej obiektu, pozwalając sporządzić
ich mapę na tle tej struktury.
ich mapę na tle tej struktury.
Umożliwia ich szczegółowe analizy i Umożliwia ich szczegółowe analizy i wyciągnięcie wniosków dotyczących wyciągnięcie wniosków dotyczących
restrukturyzacji obiektu w celu usprawnienia restrukturyzacji obiektu w celu usprawnienia
procesów informacyjnych i komunikacyjnych.
procesów informacyjnych i komunikacyjnych.
Przekrój struktury procesów gospodarczych Przekrój struktury procesów gospodarczych
Pozwala zdefiniować cele i zadania informacyjne i Pozwala zdefiniować cele i zadania informacyjne i
komunikacyjne w poszczególnych wyodrębnionych komunikacyjne w poszczególnych wyodrębnionych
sferach działalności obiektu. Przykładowo w sferach działalności obiektu. Przykładowo w
sferach wytwarzania w nowoczesnych systemach sferach wytwarzania w nowoczesnych systemach
wspomagania produkcji opartych na koncepcji wspomagania produkcji opartych na koncepcji
MRP II wyróżnia się następujące cele: zwiększenie MRP II wyróżnia się następujące cele: zwiększenie
terminowości działania o 90%, wzrost wydajności terminowości działania o 90%, wzrost wydajności
pracy o 20%, podniesienie rentowności pracy o 20%, podniesienie rentowności
wykorzystania majątku produkcyjnego o połowę
wykorzystania majątku produkcyjnego o połowę
itp. itp.
Zwiększenie terminowości działania Zwiększenie terminowości działania
Dekompozycja celu na zadania:
Dekompozycja celu na zadania:
określenie struktur wyrobów i transakcji materiałowych,określenie struktur wyrobów i transakcji materiałowych,
zarządzanie bazą danych produkcyjnych,zarządzanie bazą danych produkcyjnych,
planowanie sprzedaży i produkcji w różnych horyzontach planowanie sprzedaży i produkcji w różnych horyzontach czasowych, z planowaniem kroczącym włącznie,
czasowych, z planowaniem kroczącym włącznie,
planowanie zdolności produkcyjnych,planowanie zdolności produkcyjnych,
harmonogramowanie produkcji i sterowanie nią,harmonogramowanie produkcji i sterowanie nią,
zarządzanie popytem i planowanie dystrybucji,zarządzanie popytem i planowanie dystrybucji,
planowanie potrzeb materiałowych i prowadzenie kontroli planowanie potrzeb materiałowych i prowadzenie kontroli zasileń materiałowo-technicznych, w tym przyjmowanie zasileń materiałowo-technicznych, w tym przyjmowanie
dostaw wraz z elementami kontroli jakości, dostaw wraz z elementami kontroli jakości,
zarządzanie zapasami i produkcją w toku.zarządzanie zapasami i produkcją w toku.
Struktura informacyjna - dwa podstawowe Struktura informacyjna - dwa podstawowe
elementy elementy
zbiory informacyjne zbiory informacyjne tj. zbiory danych tj. zbiory danych
wejściowych, zbiory podstawowe (systemowe, wejściowych, zbiory podstawowe (systemowe, wewnętrzne), zbiory informacji wynikowych a wewnętrzne), zbiory informacji wynikowych a także procedury ich transformacji (algorytmy) także procedury ich transformacji (algorytmy)
w układzie: wejście - zbiory - wyjście w układzie: wejście - zbiory - wyjście
zbiór metainformacji zbiór metainformacji , czyli zbiór informacji o , czyli zbiór informacji o zasobach informacyjnych systemu. Odgrywa zasobach informacyjnych systemu. Odgrywa
rolę swoistego katalogu zasobów wchodzących rolę swoistego katalogu zasobów wchodzących
w skład systemu.
w skład systemu.
Struktura informacyjna a struktura funkcjonalna Struktura informacyjna a struktura funkcjonalna
Realizacja każdej funkcji i zadania systemu Realizacja każdej funkcji i zadania systemu angażuje w procesie przetwarzania określone angażuje w procesie przetwarzania określone elementy struktury informacyjnej. Precyzyjne elementy struktury informacyjnej. Precyzyjne
ustalenie struktury funkcjonalnej umożliwia ustalenie struktury funkcjonalnej umożliwia
wierne odwzorowanie jego struktury wierne odwzorowanie jego struktury
informacyjnej; z kolei jej dokładny opis informacyjnej; z kolei jej dokładny opis
pozwala weryfikować funkcje i zadania z pozwala weryfikować funkcje i zadania z
punktu widzenia kompletności, zupełności oraz punktu widzenia kompletności, zupełności oraz
dostępności wymaganych przez nie zasobów dostępności wymaganych przez nie zasobów
informacyjnych.
informacyjnych.
Struktura techniczna Struktura techniczna
Jest utworzona z zastosowanych w przetwarzaniu Jest utworzona z zastosowanych w przetwarzaniu środków technicznych wraz z oprogramowaniem.
środków technicznych wraz z oprogramowaniem.
Prawidłowa struktura techniczna powinna być zgodna Prawidłowa struktura techniczna powinna być zgodna
ze strukturami funkcjonalną i informacyjną, tzn.
ze strukturami funkcjonalną i informacyjną, tzn.
zapewnić swobodną realizację funkcji i zadań zapewnić swobodną realizację funkcji i zadań
przetwarzania określonych w tej pierwszej, a przetwarzania określonych w tej pierwszej, a
jednocześnie obsługiwać (przechowywać i jednocześnie obsługiwać (przechowywać i
przetwarzać) zasoby informacyjne określone w tej przetwarzać) zasoby informacyjne określone w tej
drugiej.
drugiej.
Podstawowa teza: dobór sprzętu do wymagań Podstawowa teza: dobór sprzętu do wymagań
funkcjonalnych i informacyjnych, a nie „przycinanie”
funkcjonalnych i informacyjnych, a nie „przycinanie”
systemu do możliwości sprzętowych.
systemu do możliwości sprzętowych.
Struktura przestrzenna Struktura przestrzenna
Rozumiana jako zbiór miejsc środowiska (najczęściej Rozumiana jako zbiór miejsc środowiska (najczęściej geograficznego), w których rozmieszczone są obiekty geograficznego), w których rozmieszczone są obiekty systemu określone w trzech poprzednich strukturach:
systemu określone w trzech poprzednich strukturach:
funkcjonalnej, informacyjnej i technicznej. Chodzi o funkcjonalnej, informacyjnej i technicznej. Chodzi o
podmioty wytwarzania i zarządzania, miejsca podmioty wytwarzania i zarządzania, miejsca
tworzenia, zbierania, gromadzenia, przetwarzania, tworzenia, zbierania, gromadzenia, przetwarzania, przechowywania, przesyłania oraz emisji danych i przechowywania, przesyłania oraz emisji danych i
informacji, lokalizacja procedur przetwarzania oraz informacji, lokalizacja procedur przetwarzania oraz
stosowane środki techniczne i programowe.
stosowane środki techniczne i programowe.
Struktura przestrzenna określa rozmieszczenie Struktura przestrzenna określa rozmieszczenie
zasobów i elementów systemu w środowisku oraz zasobów i elementów systemu w środowisku oraz
zasady i sposoby ich wzajemnego powiązania.
zasady i sposoby ich wzajemnego powiązania.
Struktura konstrukcyjno-technologiczna Struktura konstrukcyjno-technologiczna
Przedstawia z jednej strony istotę konstrukcji systemu Przedstawia z jednej strony istotę konstrukcji systemu informacyjnego, z drugiej zaś aspekt stosowanej w nim informacyjnego, z drugiej zaś aspekt stosowanej w nim technologii przetwarzania danych
technologii przetwarzania danych
W pierwszym przypadku postrzegamy jego podział na W pierwszym przypadku postrzegamy jego podział na podsystemy, moduły, jednostki przetwarzania, elementy, podsystemy, moduły, jednostki przetwarzania, elementy, które mogą być przedmiotem samodzielnego wdrożenia i które mogą być przedmiotem samodzielnego wdrożenia i eksploatacji, a więc stanowią swoiste tworzywo
eksploatacji, a więc stanowią swoiste tworzywo
konstrukcyjne, czyli segmenty, z których można składać konstrukcyjne, czyli segmenty, z których można składać system, dopasowując go do potrzeb użytkownika.
system, dopasowując go do potrzeb użytkownika.
W przypadku drugim mamy na myśli ramy, które narzuca W przypadku drugim mamy na myśli ramy, które narzuca systemowi zastosowana w nim technologia
systemowi zastosowana w nim technologia przetwarzania.
przetwarzania.
Typologia systemów informacyjnych Typologia systemów informacyjnych
Zróżnicowane cele, funkcje i zadania wykonywane Zróżnicowane cele, funkcje i zadania wykonywane przez systemy informacyjne oraz związane z nimi przez systemy informacyjne oraz związane z nimi
skala i zakres zastosowań informatyki ekonomicznej skala i zakres zastosowań informatyki ekonomicznej
powodują konieczność przeprowadzenia podziału powodują konieczność przeprowadzenia podziału
typologicznego tych systemów.
typologicznego tych systemów.
Systemy informacyjne można grupować według Systemy informacyjne można grupować według różnych kryteriów. Przyjęte kryteria podziału różnych kryteriów. Przyjęte kryteria podziału powinny stanowić istotne cechy, pozwalające powinny stanowić istotne cechy, pozwalające
wyróżnić podstawowe klasy spotykane w wyróżnić podstawowe klasy spotykane w
rzeczywistości gospodarczej.
rzeczywistości gospodarczej.
Typologia systemów informacyjnych - kryteria Typologia systemów informacyjnych - kryteria
Skala funkcjonowania systemu Skala funkcjonowania systemu
Zakres merytoryczny systemu Zakres merytoryczny systemu
Generacja systemu (poziom wspomagania) Generacja systemu (poziom wspomagania)
Poziom kompleksowości Poziom kompleksowości
Stopień integracji Stopień integracji
Stopień uniwersalności Stopień uniwersalności
Kryterium: skala funkcjonowania systemu Kryterium: skala funkcjonowania systemu
Systemy można podzielić na dwie podstawowe Systemy można podzielić na dwie podstawowe
grupy:
grupy:
systemy makroekonomiczne (ponad- i systemy makroekonomiczne (ponad- i międzyobiektowe)
międzyobiektowe)
systemy mikroekonomiczne systemy mikroekonomiczne
Informacyjne systemy makroekonomiczne Informacyjne systemy makroekonomiczne
Obejmują swym zasięgiem obszar całego kraju lub Obejmują swym zasięgiem obszar całego kraju lub regionu (ewentualnie innej struktury geograficznej, regionu (ewentualnie innej struktury geograficznej,
administracyjnej czy gospodarczej) albo też są tworzone administracyjnej czy gospodarczej) albo też są tworzone z myślą o wspomaganiu informacyjnym poszczególnych z myślą o wspomaganiu informacyjnym poszczególnych
działów, sektorów, gałęzi czy branż (np. bankowości, działów, sektorów, gałęzi czy branż (np. bankowości,
ubezpieczeń, rynku kapitałowego, administracji ubezpieczeń, rynku kapitałowego, administracji
publicznej, ewidencji statystycznej). Wyróżnia je nie publicznej, ewidencji statystycznej). Wyróżnia je nie
tylko skala funkcjonowania, ale też konieczność tylko skala funkcjonowania, ale też konieczność uwzględnienia niejednorodności obsługiwanych uwzględnienia niejednorodności obsługiwanych
obiektów, powodująca znaczne trudności w trakcie ich obiektów, powodująca znaczne trudności w trakcie ich
tworzenia i eksploatacji (konieczność standaryzacji tworzenia i eksploatacji (konieczność standaryzacji
procedur, struktur danych).
procedur, struktur danych).
Informacyjne systemy mikroekonomiczne Informacyjne systemy mikroekonomiczne
Są one związane z funkcjonowaniem wyodrębnionych Są one związane z funkcjonowaniem wyodrębnionych
jednostek gospodarczych, administracyjnych i instytucji jednostek gospodarczych, administracyjnych i instytucji
szczebla „podstawowego”. Stanowią one znaczną większość szczebla „podstawowego”. Stanowią one znaczną większość systemów informacyjnych. Ich zróżnicowanie merytoryczne, systemów informacyjnych. Ich zróżnicowanie merytoryczne,
przedmiotowe czy też technologiczne jest zdecydowanie przedmiotowe czy też technologiczne jest zdecydowanie
największe, wynika bowiem z różnorodności form własności największe, wynika bowiem z różnorodności form własności
(jednostki państwowe, prywatne, spółdzielcze, samorządowe), (jednostki państwowe, prywatne, spółdzielcze, samorządowe),
zakresów działania (produkcja, obrót towarowy, bankowość i zakresów działania (produkcja, obrót towarowy, bankowość i
finanse, ubezpieczenia, administracja rządowa i samorządowa, finanse, ubezpieczenia, administracja rządowa i samorządowa,
usługi instytucje informacyjne itp.), wielkości (od usługi instytucje informacyjne itp.), wielkości (od
jednoosobowych po ogromne korporacje), rozproszenia (od jednoosobowych po ogromne korporacje), rozproszenia (od
skupionych terytorialnie po działające na znacznym obszarze - skupionych terytorialnie po działające na znacznym obszarze -
np. duże banki).
np. duże banki).
Kryterium: zakres merytoryczny Kryterium: zakres merytoryczny
Systemy wspomagające:
Systemy wspomagające:
sferę wytwarzania (produkcji)sferę wytwarzania (produkcji)
logistykę i dystrybucję (zaopatrzenie, gospodarkę logistykę i dystrybucję (zaopatrzenie, gospodarkę materiałową i sprzedaż itp.)
materiałową i sprzedaż itp.)
gospodarkę zasobami finansowymi firm (budżetowanie, gospodarkę zasobami finansowymi firm (budżetowanie, controlling, analizy finansowe, sprawozdawczość itp.) controlling, analizy finansowe, sprawozdawczość itp.)
zarządzanie i administrowanie (na szczeblach zarządzanie i administrowanie (na szczeblach strategicznym, taktycznym i operacyjnym)
strategicznym, taktycznym i operacyjnym)
obrót towarowy (detaliczny, hurtowy i giełdowy)obrót towarowy (detaliczny, hurtowy i giełdowy)
bankowość (rachunki bieżące, lokaty, kredyty itp.)bankowość (rachunki bieżące, lokaty, kredyty itp.)
administrację publiczną (ewid. gosp. ludności, pojazdów, administrację publiczną (ewid. gosp. ludności, pojazdów, podatki, rejestr gruntów itp.)
podatki, rejestr gruntów itp.)
Kryterium: generacja systemu Kryterium: generacja systemu
systemy transakcyjne (ewidencyjno- systemy transakcyjne (ewidencyjno- sprawozdawcze)
sprawozdawcze)
systemy informowania (informacyjno- systemy informowania (informacyjno- decyzyjne)
decyzyjne)
wspomagania decyzyjnego (doradcze i wspomagania decyzyjnego (doradcze i ekspertowe)
ekspertowe)
Kryterium: poziom kompleksowości Kryterium: poziom kompleksowości
systemy proste systemy proste (niekompleksowe) - nie (niekompleksowe) - nie
obsługują całego zakresu tematycznego (funkcji, obsługują całego zakresu tematycznego (funkcji,
zadań i zasobów informacyjnych) we zadań i zasobów informacyjnych) we
wspomaganej dziedziny wspomaganej dziedziny
kompleksowe kompleksowe
Kompleksowość jest cechą wyrażającą zakres Kompleksowość jest cechą wyrażającą zakres
tematyczny systemu oraz stopień wykorzystania tematyczny systemu oraz stopień wykorzystania
informacji wynikowych generowanych przez system w informacji wynikowych generowanych przez system w
procesach informowania, sprawozdawczości czy procesach informowania, sprawozdawczości czy
podejmowania decyzji, związanych z obszarem, który podejmowania decyzji, związanych z obszarem, który
jest wspomagany.
jest wspomagany.
Kryterium: stopień integracji systemu Kryterium: stopień integracji systemu
zintegrowane zintegrowane - spełniające przedstawione - spełniające przedstawione warunki integracji funkcjonalnej,
warunki integracji funkcjonalnej, informacyjnej i technologicznej informacyjnej i technologicznej
nie zintegrowane nie zintegrowane , w których brakuje , w których brakuje silnych związków funkcjonalnych, silnych związków funkcjonalnych,
informacyjnych czy technologicznych informacyjnych czy technologicznych
(nazywane są również systemami (nazywane są również systemami
autonomicznymi)
autonomicznymi)
Kryterium: stopień uniwersalności Kryterium: stopień uniwersalności
systemy indywidualne systemy indywidualne - tworzone, gdy - tworzone, gdy
użytkownik nie jest w stanie znaleźć na rynku użytkownik nie jest w stanie znaleźć na rynku
rozwiązań w pełni go satysfakcjonujących. Ich rozwiązań w pełni go satysfakcjonujących. Ich
realizacja obejmuje pełny cykl tworzenia SI realizacja obejmuje pełny cykl tworzenia SI
systemy powielarne systemy powielarne (zw. powtarzalnymi, (zw. powtarzalnymi, typowymi, standardowymi). Ze względu na typowymi, standardowymi). Ze względu na
przyjęcie przy ich tworzeniu założenia, że będą przyjęcie przy ich tworzeniu założenia, że będą
eksploatowane przez wielu różniących się eksploatowane przez wielu różniących się
użytkowników, w odmiennych warunkach, użytkowników, w odmiennych warunkach,
projektuje się je uwzględniając wymogi projektuje się je uwzględniając wymogi
uniwersalności i nadając im elastyczny charakter.
uniwersalności i nadając im elastyczny charakter.
Generacje rozwojowe systemów informacyjnych Generacje rozwojowe systemów informacyjnych
Początkowo system informacyjny obiektu Początkowo system informacyjny obiektu
gospodarczego miał na celu realizację funkcji gospodarczego miał na celu realizację funkcji gromadzenia, przetwarzania i magazynowania gromadzenia, przetwarzania i magazynowania
dużych porcji danych ewidencyjnych.
dużych porcji danych ewidencyjnych.
Głównymi jego wykonawcami i użytkownikami Głównymi jego wykonawcami i użytkownikami
były osoby związane z pracami księgowymi.
były osoby związane z pracami księgowymi.
Ewidencjonowały one podstawowe transakcje Ewidencjonowały one podstawowe transakcje
gospodarcze oraz przetwarzały je dla celów gospodarcze oraz przetwarzały je dla celów
sprawozdawczych.
sprawozdawczych.
Systemy transakcyjne (ST) Systemy transakcyjne (ST)
We wczesnym stadium swojej ewolucji ST służyły do We wczesnym stadium swojej ewolucji ST służyły do przeprowadzania cyklicznych kalkulacji na dużych przeprowadzania cyklicznych kalkulacji na dużych
zbiorach danych ewidencyjnych. Stosowano wówczas zbiorach danych ewidencyjnych. Stosowano wówczas tzw. technologię przetwarzania partiowego. Przed
tzw. technologię przetwarzania partiowego. Przed przetwarzaniem dane należało zakodować, tzn.
przetwarzaniem dane należało zakodować, tzn.
doprowadzić do postaci zrozumiałej dla urządzeń doprowadzić do postaci zrozumiałej dla urządzeń
wejściowych komputera oraz zorganizować w zestawy wejściowych komputera oraz zorganizować w zestawy (partie). Proces ten był żmudny i istotnie wydłużał
(partie). Proces ten był żmudny i istotnie wydłużał ogólny czas przetwarzania. Wynikiem pracy systemu ogólny czas przetwarzania. Wynikiem pracy systemu były obszerne wydruki zestawień tabelarycznych. Okres były obszerne wydruki zestawień tabelarycznych. Okres rozwoju tych systemów - późne lata pięćdziesiąte.
rozwoju tych systemów - późne lata pięćdziesiąte.
Systemy dziedzinowe
Gospodarka magazynowa
Finanse i księgowość
Kadry i płace
Środki trwałe
Systemy transakcyjne (bazy danych) Systemy transakcyjne (bazy danych)
W latach sześćdziesiątych metodę przetwarzania W latach sześćdziesiątych metodę przetwarzania
partiowego zastąpiono technologią baz danych. Kładzie partiowego zastąpiono technologią baz danych. Kładzie ona nacisk na realizację funkcji gromadzenia i
ona nacisk na realizację funkcji gromadzenia i magazynowania danych dzięki czemu powstała magazynowania danych dzięki czemu powstała
możliwość wielokrotnego dostępu do przechowywanych możliwość wielokrotnego dostępu do przechowywanych informacji. Na tym etapie rozwoju ST przestały być
informacji. Na tym etapie rozwoju ST przestały być utożsamiane jedynie ze wspomaganiem czynności utożsamiane jedynie ze wspomaganiem czynności
księgowych. Zgromadzone dane mogły być przetwarzane księgowych. Zgromadzone dane mogły być przetwarzane według różnych algorytmów, a zatem służyć realizacji według różnych algorytmów, a zatem służyć realizacji bardziej złożonych zadań. Wyniki generowane przez te bardziej złożonych zadań. Wyniki generowane przez te systemy znalazły zastosowanie we wspieraniu
systemy znalazły zastosowanie we wspieraniu
operacyjnego szczebla zarządzania w podejmowaniu operacyjnego szczebla zarządzania w podejmowaniu decyzji.
decyzji.
Systemy informatyczne zarządzania- klasy MIS Systemy informatyczne zarządzania- klasy MIS
SIZ ( SIZ ( Management Information Systems Management Information Systems - MIS) - MIS) jednodziedzinowe
jednodziedzinowe
SIZ ( SIZ ( Management Information Systems Management Information Systems - MIS) - MIS) wielodziedzinowe
wielodziedzinowe
Systemy informowania kierownictwa Systemy informowania kierownictwa
Do powstania systemów MIS przyczyniły się rozwój technologii baz Do powstania systemów MIS przyczyniły się rozwój technologii baz danych oraz zmiana przetwarzania transakcyjnego na przetwarzanie danych oraz zmiana przetwarzania transakcyjnego na przetwarzanie
bezpośrednie (on-line). Pozwoliło to na bieżące planowanie i kontrolę bezpośrednie (on-line). Pozwoliło to na bieżące planowanie i kontrolę
procesów produkcji.
procesów produkcji.
Systemy informowania kierownictwa powinny ułatwiać Systemy informowania kierownictwa powinny ułatwiać
podejmowanie decyzji na różnych poziomach zarządzania. Ponieważ podejmowanie decyzji na różnych poziomach zarządzania. Ponieważ
podejmowane decyzje mają różną strukturę, nie ma więc jednego podejmowane decyzje mają różną strukturę, nie ma więc jednego
systemu informowania kierownictwa, który byłby przeznaczony dla systemu informowania kierownictwa, który byłby przeznaczony dla wszystkich. Systemy klasy MIS upowszechniły się na operacyjnym wszystkich. Systemy klasy MIS upowszechniły się na operacyjnym
poziomie zarządzania przy podejmowaniu decyzji dobrze poziomie zarządzania przy podejmowaniu decyzji dobrze
ustrukturalizowanych.
ustrukturalizowanych.
W porównaniu z systemami transakcyjnymi zyskały one przyjazne W porównaniu z systemami transakcyjnymi zyskały one przyjazne procedury obsługi użytkownika, bibliotekę procedur statystyczno- procedury obsługi użytkownika, bibliotekę procedur statystyczno-
ekonometrycznych oraz zbiory danych historycznych.
ekonometrycznych oraz zbiory danych historycznych.
Systemy automatyzacji biura Systemy automatyzacji biura
Systemy automatyzacji biura (Systemy automatyzacji biura (Office Automation SystemsOffice Automation Systems, OAS lub , OAS lub SAB) powstały na przełomie lat 60. i 70. Systemy tej klasy nie służą SAB) powstały na przełomie lat 60. i 70. Systemy tej klasy nie służą
do tworzenia nowych danych, lecz do ich przetwarzania, przesyłania i do tworzenia nowych danych, lecz do ich przetwarzania, przesyłania i
analizy. Można je podzielić na kilka kategorii:
analizy. Można je podzielić na kilka kategorii:
– Systemy publikacji elektronicznych: przetwarzanie tekstów, DTP Systemy publikacji elektronicznych: przetwarzanie tekstów, DTP (desktop-publishing), systemy kopiowania (powielania)
(desktop-publishing), systemy kopiowania (powielania)
– Systemy komunikacji: poczta elektroniczna, poczta głosowa, faks, Systemy komunikacji: poczta elektroniczna, poczta głosowa, faks, wideokonferencje Systemy współpracy: telekonferencje, systemy wideokonferencje Systemy współpracy: telekonferencje, systemy zarządzania pracą grupową
zarządzania pracą grupową
– Przetwarzanie obrazów: zarządzanie dokumentami elektronicznymi, Przetwarzanie obrazów: zarządzanie dokumentami elektronicznymi, przetwarzanie i prezentacja grafiki, systemy multimedialne
przetwarzanie i prezentacja grafiki, systemy multimedialne
– Systemy zarządzania biurem: harmonogramowanie, przydzielanie i Systemy zarządzania biurem: harmonogramowanie, przydzielanie i kontrola wykonywanych zadań.
kontrola wykonywanych zadań.
Systemy automatyzacji biura zmieniały się w czasie i zyskiwały coraz Systemy automatyzacji biura zmieniały się w czasie i zyskiwały coraz większą funkcjonalność.
większą funkcjonalność.
Systemy wspomagania decyzji Systemy wspomagania decyzji
Systemy wspomagania decyzji (Systemy wspomagania decyzji (Decision Support Systems - DSSDecision Support Systems - DSS) to systemy ) to systemy
komputerowe wyposażone w interaktywny dostęp do danych i modeli, wspomagające komputerowe wyposażone w interaktywny dostęp do danych i modeli, wspomagające
rozwiązanie specyficznych sytuacji decyzyjnych, które nie dają się rozwiązać rozwiązanie specyficznych sytuacji decyzyjnych, które nie dają się rozwiązać
automatycznie z użyciem samego komputera.
automatycznie z użyciem samego komputera.
Architektura systemów DSS składa się z trzech głównych elementów:Architektura systemów DSS składa się z trzech głównych elementów:
– Interaktywnego dialoguInteraktywnego dialogu – Baz danychBaz danych
– Baz modeli.Baz modeli.
W systemach wspomagania decyzji istotny i konieczny jest udział decydenta. Następuje W systemach wspomagania decyzji istotny i konieczny jest udział decydenta. Następuje wtedy interakcja między użytkownikiem a komputerem.
wtedy interakcja między użytkownikiem a komputerem.
Systemy wspomagania decyzji zostały stworzone w celu usprawnienia procesu Systemy wspomagania decyzji zostały stworzone w celu usprawnienia procesu
podejmowania decyzji przez pojedynczych menedżerów. Jednak większość decyzji nie podejmowania decyzji przez pojedynczych menedżerów. Jednak większość decyzji nie
jest podejmowana przez pojedyncze osoby lub grupy osób. W takich sytuacjach jest podejmowana przez pojedyncze osoby lub grupy osób. W takich sytuacjach
stosowane są specjalne pakiety komputerowe - systemy klasy GDS (
stosowane są specjalne pakiety komputerowe - systemy klasy GDS (Groupe DecisionGroupe Decision Support
Support – grupowe wspomaganie decyzji), GDSS (Groupe Decision– grupowe wspomaganie decyzji), GDSS (Groupe Decision Support System Support System grupowe –systemy wspomagania decyzji
grupowe –systemy wspomagania decyzji), GSS (Groupe Decision ), GSS (Groupe Decision Support System Support System – – grupowe systemy wspomagania) lub
grupowe systemy wspomagania) lub CSCWCSCW (Computer Supported co-Operative Work (Computer Supported co-Operative Work – – komputerowe wspomaganie pracy grupowej).
komputerowe wspomaganie pracy grupowej).
G e n e r a c ja s y s t e m u P o w s t a n ie i r o z w ó j
P o d s t a w o w a c h a r a k t e r y s t y k a
U w a g i
S y s t e m y t r a n s a k c y jn e ( e w id e n c y jn o - s p r a w o z d a w c z e )
je d n o d z ie d z in o w e ( M IS )
l a t a 6 0 i 7 0 r e je s t r a c ja z a s z ł o ś c i g o s p o d a r c z y c h , e w id e n c ja w e d ł u g ś c iś l e o k r e ś l o n y c h z a s a d ,
s p r a w o z d a w c z o ś ć o k r e s o w a , r a p o r t y o z a d a n e j
z a w a r t o ś c i
b r a k m o ż l iw o ś c i s w o b o d n e j e k s p l o a t a c ji
d a n y c h , z a z w y c z a j h is t o r y c z n y c h c h a r a k t e r in fo r m a c ji w y n ik o w y c h
w ie lo d z ie d z in o w e , z in te g r o w a n e ( I M I S
la ta 7 0 i 8 0 ja k w y ż e j - r ó ż n ic a p o le g a n a o b ję c iu z a s ię g ie m k ilk u p o w ią z a n y c h d z ie d z in
ja k w y ż e j - r ó ż n ic a p o le g a n a m o ż liw o ś c i tw o r z e n ia z e s ta w ie ń p r z e k r o jo w y c h S y s te m y
in f o r m o w a n ia ( in f o r m a c y jn o - d e c y z y jn e )
S I K - s y s te m y in f o r m o w a n ia k ie r o w n ic tw a
la ta 8 0 m o ż liw o ś ć s w o b o d n e j e k s tr a k c ji, p r e z e n ta c ji w o d p o w ie d n ie j f o r m ie i tr a n s f e r u d o w y s p e c ja liz o w a n y c h a p lik a c ji a n a lity c z n y c h
ję z y k i z a p y ta ń , m o ż liw o ś ć a n a liz y d a n y c h p o c h o d z ą c y c h z w ie lu ź r ó d e ł
S y s te m y w s p o m a g a n ia d e c y z ji
d o r a d c z e la ta 8 0 i 9 0 w s p o m a g a n ie d e c y z ji d o b r z e
u s tr u k tu r a liz o w a n y c h
z a s to s o w a n ie m e to d m a te m a ty c z n y c h , s ta ty s ty c z n y c h , o p ty m a liz a c y jn y c h e k s p e r to w e d r u g a p o ł la t
8 0 , la ta 9 0
w s p o m a g a n ie d e c y z ji s ła b o
u s tr u k tu r a liz o w a n y c h , d o s ta r c z a n ie
s p e c ja lis ty c z n e j w ie d z y
z a s to s o w a n ie m e to d s z tu c z n e j in te lig e n c ji
SZCZEBLE ORGANIZACYJNE
strategiczny
taktyczny
operacyjny
personel biurowy
czas
1950 1960 1970 1980
DP TPS
MIS
OAS DSS
ES Ewolucyjność, hierarchiczność i sytuacyjność
rozwoju systemów informacyjnych w świecie
System informacyjny System informacyjny
Powinien być rozumiany jako wyodrębniony czasowo i przestrzennie układ przetwarzania informacji, będący zbiorem czasowo ze sobą powiązanych elementów, takich jak: źródła
danych, metody ich gromadzenia i przetwarzania, kanały przepływu informacji, środki materialne i ludzie realizujący to przetwarzanie oraz miejsca przeznaczenia informacji. Każdy z wymienionych elementów realizuje funkcje wynikające z
głównego celu systemu.
System informacyjny – ujęcie statyczne i System informacyjny – ujęcie statyczne i
dynamiczne dynamiczne
Wielopoziomowa struktura, która pozwala użytkownikowi Wielopoziomowa struktura, która pozwala użytkownikowi tego systemu na transformowanie określonych informacji tego systemu na transformowanie określonych informacji
wejścia na pożądane informacje wyjścia za pomocą wejścia na pożądane informacje wyjścia za pomocą
odpowiednich procedur i modeli. Na podstawie odpowiednich procedur i modeli. Na podstawie
otrzymywanych informacji są podejmowane określone otrzymywanych informacji są podejmowane określone
decyzje (definicja statyczna).
decyzje (definicja statyczna).
W podejściu dynamicznym definiuje się go jako „zbiór W podejściu dynamicznym definiuje się go jako „zbiór strumieni informacyjnych opisanych na jego strukturze strumieni informacyjnych opisanych na jego strukturze
organizacyjnej, tzn. na strukturze sfery procesów realnych organizacyjnej, tzn. na strukturze sfery procesów realnych
i sfery procesów zarządzania. Definicja ta kładzie nacisk i sfery procesów zarządzania. Definicja ta kładzie nacisk
na obieg strumieni informacyjnych w organizacji, na obieg strumieni informacyjnych w organizacji, wskazuje jednak, że obieg ten zależy od struktury wskazuje jednak, że obieg ten zależy od struktury
organizacyjnej.
organizacyjnej.
System informatyczny System informatyczny
•
Rodzaj zastosowania komputerów w procesach informacyjnych przy takim doborze urządzeń i kompozycji oprogramowania, aby
uwzględniając wymogi otoczenia i możliwości zespołów ludzkich, z określonych wejść za
pomocą odpowiednich metod (technologii) uzyskać wyjścia realizujące cel procesu
informacyjnego.
System informatyczny System informatyczny
Podstawowe elementy składowe systemu
informatycznego to: główne zadania, wejście, metoda, wyjście, ludzie, wyposażenie i
otoczenie. Cechą charakterystyczną jest
różnorodność tych elementów, a także
podatność na wszelkie zmiany.
Grupy systemów informacyjnych Grupy systemów informacyjnych
transakcyjne (ewidencyjno-sprawozdawcze) transakcyjne (ewidencyjno-sprawozdawcze)
informowania (informacyjno-decyzyjne) informowania (informacyjno-decyzyjne)