• Nie Znaleziono Wyników

Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1939.02.11, R. 21, nr 18

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1939.02.11, R. 21, nr 18"

Copied!
6
0
0

Pełen tekst

(1)

fowWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAq 10 flrwtry

PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW

Nr *18 II so b o ta d n ia 11 lu teg o 1939

Głowa św. Kościoła Rzymsko-Katolickiego Wielki Przyjaciel Polski

| | Rok 21

Ojciec Święty Pius XI Achilles Ratti

zmarl dzisiaj rano o godzinie 530

R Z Y M . 9. 2. 39. W czo raj po p o łu d n iu O jciec Ś w ięty u leg ł atak o w i serco w em u , k tó ry m in ął o g o d zin ie 17,00. P o atak u P ap ież u sn ął. N ag łe i p o w ażn e zasłab ­ n ięcie O jca Ś w iętego zg ro m ad ziło w W a­

ty k an ie liczny ch d o sto jn ik ó w kości-el- n y ch o raz n iek tó ry ch czło n k ó w ro d zin y P ap ieża.

Z d an iem lek arzy , p o g o rszen ie stan u zd ro w ia n astąp iło w sk u tek p rzep raco w a­

n ia. P ap ież zm ęczy ł się szczeg ó lnie w n o cy z so b o ty n a n ied zielę, p rzy g o to w u ­ jąc m ow ę, jak ą zam ierzał w y g ło sić o so ­ biście w d n iu 11 bm , do arcy b isk u p ó w i b isk u p ó w w ło sk ich .

N ad zd ro w iem P ap ieża czu w ali stale lek arze: R ecch i, B ian ch i i B o n an em i.

W iado m o ść o w czo rajszy m atak u serco ­ w y m O jca Ś w iętego w y w o łała o lb rzy m ie w rażen ie w sferach w aty k ań sk ich i w R zy m ie. W k o ścio łach rzy m sk ich o d p ra ­ w ian o g o rące m o d ły za O jca Ś w iętego.

* »

D ziś ran o o g o d zin ie 5,30 n astąp ił zgon O jca Ś w iętego.

P iu s X I, p rzed tem Achilles Ratti,

u ro d ził się d n ia 31 m aja 1857 ro k u w D esio k o ło M onzy. B y ł sy n em d y rek to ra fab ry k i jed w ab iu . W ro k u 1882 b y ł p ro ­ feso rem w ielkieg o sem in ariu m w M ed io ­ lan ie, o d 1907 d y rek to r A m b ro siam u n , g d zie p raco w ał o w o cn ie n ad p aleog rafią łaciń sk ą. P o d czas sw eg o d łu g ieg o p o b y tu w M ed iolan ie w sław ił się jak o g o rliw y alp in ista, m ięd zy in n y m i zn alezien iem n o w ej d ro g i n a szczy t M o n te R o sa. O d 1914 ro k u p refek t b ib lio tek i w aty k ań sk iej b y ł (zaufanym p rzy jacielem B en ed y k ta X V , k tó ry w 1917 ro k u w y słał G o do

Nowy polski statek dalekomorski .

W A R S Z A W A . D n ia 25 lu teg o 1939 ro k u o d b ęd zie się w d u ń sk iej sto czn i N ak sk o v S k ib sv aerft p o d K o p enh ag ą u - ro czy sto ść w o d o w an ia sta tk u m o to ro w e ­ go „C H R O B R Y ", p rzezn aczo n eg o d o o b ­ słu g i lin ii p asażersk o - to w aro w ej z G d y ­ n i d o p o rtó w A m ery k i P o łu d n io w ej.

M atk ą ch rzestn ą b ęd zie p an i m in i­

stro w a Ja n in a S tarzew sk a, żo n a p o sła R . P . w D an ii.

s. o. s.

N O W Y JO R K . S ta te k an g ielsk i ,,M a­

ria d e L arrin g a" (4 9 8 8 to n ), n a d a ł sy g­

n a ły w zy w ające p o m o cy . S tatek to n ie w o d leg ło ści 1200 m il m o rsk ich n a w sch ó d o d N o w eg o Jo rk u .

N a ratu n ek p o śp ieszy ł p aro w iec „A u - ra n ia ", zn ajd u jący się w p o b liżu m iejsca k atastro fy , n a cały m atlan ty k u szaleje b u rza. S zereg statk ó w p ły n ie ze zn acz­

n y m o p ó źn ien iem .

Sejm R. P. czci pamięć

wielkiego przyjaciela Polski

W dzisiejszej uroczystej sesji jubile­

uszowej Sejmu, Marszalek Sejmu pik.

Miedziński wspomniał wiekopomne chwi le, gdy przed lat 20 wierny przyjaciel Polski, ówczesny nuncjusz papieski A- chilles Ratti, zmarły dzisiaj Ojciec Świe

KTOBWSS

I P o lsk i o k u p o w an ej p rzez w o jsk a n iem iec kie.

A . R atti zy sk ał w P o lsce w ielk ą p o ­ p u larn o ść, w k ro tce też m ian o w an y zo ­ stał p ierw szy m n u n cju szem p ap iesk im p rzy rząd zie p o lsk im . P o d czas n a ja zd u b o lszew ick ieg o k ied y w ięk szo ść p rz e d ­

staw icielstw d y p lo m aty czn y ch u ciek ała d o P o zn an ia, p o zo stał w W arszaw ie. W ro k u 1921 arcy b isk u p M ed io lan u i k a rd y n ał, 6 lutego 1922 roku wybrany został

na papieża.

W p o lity ce k o n sek w en tn ie d ąży ł d o zap ew n ien ia k ato licy zm u n ajw ięk szy ch u p raw n ień p rzez zaw ieran ie z p o szczeg ó l­

n y m i p ań stw am i k o n k o rd atu : w r, 1922 z Ł o tw ą, w ro k u 1924 z P o lsk ą i B a w a­

rią, w ro k u 1927 z R u m u n ią, w ro k u 1928 z P o rtug alią, w ro k u 1929 z P ru sam i.

Z F ra n cją sto su n k i, n aw iązan e p o ­ n o w nie p rzez P ap ieża B en ed yk ta X V , ro z w ija ją się p o m y śln ie d la p ap iestw a.

i W M ek sy k u p o p o czątk o w y m zerw an iu

। w szy stkich sto su n k ó w z K u rią, z a ry so ­ w u j e się o b ecn ie ten d en cja p o jed naw cza 11 lu teg o 1929 P iu s X I zaw arł z rz ą­

d em w ło sk im ep o k o w ej d o n io sło ści u m o ­ w ę L aterań sk ą, n a zasad zie k tó rej P a ­ p ież sta je się zn ó w n iep o d leg ły m w ła d ­ cą św ieck im , aczk o lw iek n a o g ran iczo­

n y m o b szarze, ty m sam y m p rz e sta je się u w ażać za "w ięźn ia" w W aty k an ie i u - zn aje k ró lestw o W ło sk ie.

W p o lity ce k o ścieln ej P iu s X I d b ał p rzed e w szy stk im o zach o w an ie n a jd a lej id ąceg o k o n taktu o so b isteg o z m asam i k ato lick im i.

ty Pius XZ uczestniczył w pierwszej se­

sji Sejmu Ustawodawczego, otwartego przez osobistego Jego przyjaciela W skrze siciela i Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego.

Karambol dwóch statków

L O N D Y N . N a m o rzu p ó łn o cn y m p o d ­ czas m g iy p aro w iec g reck i ,,K atm a B u l­

g ari" zd erzy ł się z p aro w cem a m e ry k a ń ­ sk im „M ean ticu t", k tó ry zab rał n a sw ó j p o k ład zało g ę to n ąceg o p aro w ca g reck ie

Narodowcy przerwali

go-

łączność arm i republikańskich

P R A T S D E M O L L O . Z ajęcie m iej- w iad a n o w ą falę u ch o d źcó w w liczb ie ok.

sco w o ści R ipo li i O lo t p rzez o d d ziały g e- 3 0 .0 0 0 lu d zi.

n e ra ła F ran co p rzerw ało łączn o ść m ię-j P A R Y Ż . S y tu acja H iszp ań sk ieg o R zą d zy arm iam i rep u b lik ań sk im i, d ziałają- d u R ep u b lik ań sk ieg o w d alszy m ciąg u

C ym i W K atalo nii. j — --- _ o * . . UK.11? waguuuw juaieuaiu wujcnntgu.

W szczeg ó ln ie tru d n y m p o ło żeniu w czo raj n a tery to riu m fran cu sk ie 1 zatrzy z n a jd u je się arm ia p ó łn o cn a d o w od zo n a m ał się w m iasteczk u P erth u s. P a n u je o- p rzez g en . P erea, k tó ra zo stała p rzy - p in ia, że p rem ier N eg rin p o k ró tk im p o ­

p a rta d o p iren ejó w i w y cofać się m u si w b y cie w e F ra n c ji o p u ści ją o stateczn ie b y tern A zan ą, k tó ry w czoraj p rzy b y ł z S a- w aru n k ach b ard zo tru d ny ch . ' u d ać się sam olotem do M ad ry tu lu b W a- b ad u ii d o P ary ża. R o zb ieżn o ść ta b o w iem

W ciąg u u b ieg łej n o cy p rzeszło p rzez len cji, d o k ąd w y jech ali ju ż m inistro w ie d o p ro w ad zić m o że d o teg o , że alb o p rez.

g ran icę fran cu sk ą o k o ło 2 ty s. żo łn ierzy o św iaty i ro b ó t p u b liczn y ch jeg o rząd u . A zan a zło ży o ficjaln ie u rząd , alb o też, że arm ii p o łu d n io w ej, m ającej łatw iejsze W P a ry ż u u trzy m u ją się p o g łosk i o w y stąp i o tw arcie p rzeciw p o lity ce d alsze w aru n k i o d w ro tu . D o w ó d ca jed neg o z o d co raz w ięk szej ro zb ieżn o ści zd ań , zary so go o p o ru , k tó rej zw o len n ikiem m a b y ć d ziałó w , k tó ry p rzek ro czy ł g ran icę zap o iw u jącej się m ięd zy N eg rin em a p re zy d e n :p rem ier N eg rin .

Łub wojenny

C E R B E R A . W d n iu d zisiejszy m p rzy b y ło d o C erb era 60 w ag o n ó w m a te ria łu w o jen n eg o , w y co fan eg o p rzez w o jsk a re ­ p u b lik ańsk ie, n aład o w an e k arab in am i m aszy n o w y m i o raz am u n icją.

Ł ączn ie z p o ciąg am i ew aku o w any m i, d u R ep u b lik ań sk ieg o w d alszy m ciąg u ju ^ p O p rzec[n iOf w C erb era z n a jd u je się jest n iejasn a. P rem ier N eg n n p rzy b y ł 2 0 0 w ag o nó w m a te ria łu w o jenn eg o .

(2)

Str. a ,G Ł O S' Nr. 1&

Cudowny wynalazek

w dziedzinie radia

TSRQPONMLKJIHGFEDCBA Postęp w dziedzinie ratna jest zadzi- kich w arstw ach pow ietrznych przy po-

i lodnum nrau/d 71 u/vrh flirinw ___

w iający. Jednym z praw aziw ycn cudów są rucuom e stacje rautow e tak m ale, ze w ygodnie je m ożna nosie na plecach, w kieszeni a krotki pręt m etalow y spełni zadania anteny nadaw czej. M ale takie stacyjki są zaopatrzone w e w łasne źró­

dła energii elektrycznej, tak, iź z każde­

go m iejsca, gdzie nie m a przew odów i kabli m ożna z nich nadaw ać i za pośred­

nictw em w ielkich stacyj radiow ych audy cje te m ogą dojść do w szystkich radiosłu chaczy.

P rzy nadaw aniu ciekaw ych reporta­

ży z dziedziny sportu, jak rów nież i w nauce, ow e m ałe lotne stacje radiow e znajdują bardzo szerokie zastosow anie.

Pew ien niezw ykle pom ysłow y reporter a- m erykański um ieścił taką m ałą stację radiow ą podczas w yścigów konnych w cylindrze. N iestety transm isja ta nie do­

szła do skutku, poniew aż w tłoku i w czasie przeżyw anych na w yścigach em o- cyj, dziennikarzow i zgnieciono cylinder i nadw yrężoną aparaturę nadaw czą. In­

ny reporter przy; pom ocy takiej stacji podzielił się sw ym i bezpośrednim i w ra­

żeniam i podczas szalonej jazdy sanecz­

kam i na krętej trasie. C elem uspraw nię nia służby inform acyjnej w ielkich dzien­

ników . reporter na m iejscu w ydarzenia nie potrzebuje szukać telefonu lub pisać lecz m oże odrazu połączyć się z redak­

cją, która w iadom ość w ykorzysta w ga­

zecie.

T akim i aparatam i posługują się człon kaw ie ekspedycji naukow ej na szczyt H im alajów , celem utrzym ania łączności z resztą członków , w balonach pow ietrz nych ,.sonda radiow a” dociera do re­

gionów bezludnych i rejestruje dokład­

nie ciśnienie pow ietrza, tem peraturę w ilgoć itd. oraz sam oczynnie dokon uje pom iarów , W sam ych N iem czech T ele- funken dostarcza rocznie kilka tysięcy sam oczynnych baloników stacyj radio­

w ych, z których około 10 procent ginie, reszta zaś po pęknięciu balonu w w yso-

m ocy m ałych spadochronów pow oli opa­

da na ziem ię, poczym dostarcza się so­

ndy radiow e stacjom m eteorologicznym . JKW

Zmiana przepisów

w opłatach przemiałowych

W najbliższym już czasie ogłoszone jopłat w ym iana zboża na m ąkę i chleb

— j przez rolników .

Jednocześnie ' jednak zostanie za­

ostrzona kontrola nad uiszczaniem tych o płat przez zakłady do tego obow iązane, co zostało um ożliw ione dzięki tem u, że z w pływ ów z opłat od m ąki i kasz prze­

znaczono w w ysokości 1 m iliona zł na kontrolę.

D otychczasow a praktyka w ykazuje, że na ogół drobne m łyny w ykonują lojalnie obw iązujące przepisy o uiszczaniu opłat.

N atrafiono natom iast na pew ne usiłow a­

nie obejścia odnośnego rozporządzenia w w iększych piekarniach. T ak np. jedna z takich piekarni w stolicy zainstalow ała ła u siebie m ały m łynek i dokonyw ała przem iału zboża na cele w łasnego w y­

pieku. nie uiszczając oczyw iście obow ią­

zujących opłat.

zostanie rozporządzenie, rozluźniające w pew nym stopniu dotychczasow e prze­

pisy o opłatach od m ąki i kasz. M ianow i­

cie dopuszczona zostanie bez uiszczenia

P an P rezydent R . P. w tow arzystw ie P ana M arszałka Śm igłego - R ydza przed pałacem rezydencji spalskiej, w drodze na polow anie.

Kto ponosi winę za

N iedom agania w zaopatryw aniu w ęglem rynku w ew nętrznego, a zw łaszcza ośrod­

ków m niejszych i terenu w iejskiego, zm uszają do zastanow ienia się w tę spra w ę i m uszą doprow adzić do w niosku, że jednej z przyczyn szukać należy w w adli w ej organizacji sprzedaży. K oncerny, za w iedzą i aprobatą K onw encji W ęglow ej, poszły w organizacji sprzedaży w ęgla po linii najm niejszego oporu; nie troszczyły się zupełnie o to, kim są hurtow nicy i ajenci, którym pow ierzono sprzedaż, a nadto tw orzyły w łasne biura sprzedaży, które oczyw iście w ręcz uniem ożliw iały

Kredyt amerykański

dla Polski w wysokości 35 milion, zł

G ospodarstw o polskie otrzym ało od am erykańskiego ,,E xport and Im port B ank" kredyt w w ysokości 6 m ilionów dolarów (32m il. zł), przeznaczony na za­

kup w ełny i m iedzi.

K redyt ten udzielony jest na 6 do 9 m iesięcy i będzie rozprow adzony w Pol-

sce przez B ank G ospodarstw a K rajow e­

go w W arszaw ie, który udzielił sw ej gw arancji.

K redyt jest dalszym ciągiem akcji trw ającej już od lat kilku ale jest znacz­

nym pow iększeniem kw oty w stosunku do sum udzielanych w latach ubiegłych.

Zmiany w sposobie gospodarowania

W kołach rolniczych zw racają uw agę,] w zbyciu słom y lnianej zm niejszają za- że m im o niskich cen na zboża nie dało j interesow anie upraw ą lnu w i-lK ieniste- słę m u w ażyć zm niejszenia areału obsie- ] go. Z pow odu pogarszania koniunktury w ow ego żytem na korzyść roślin przem y na chm iel zostało zaorane około 10 ha słow ych; w idoczny jest natom iast w zrost ] plantacji chm ielu.

areału roślinam i pastew nym i. T rudności! _ _ _ _ _ _ _ _

z<e dostawy węgla

pracę w dziedzinie zbytu w ęgla solidne­

m u kupiectw u chrześcijańskiem u oraz spółdzielczości.

Jako konsekw encja takiego postępo­

w ania w ytw orzyła się tego rodzaju sy­

tuacja. że na całym terenie kraju, poza w ojew ództw am i zachodnim i, W arszaw ą1 i Ł odzią, jest zaledw ie kilku hurtow ni-1 ków chrześcijańskich na praw ach kate- gorii A (najw iększe rabaty), spółdzielni jednak nie m a zupełnie. D opiero zw iązki (centralne) tych spółdzielni korzystają z praw hurtow ników kat. A . N ie trzeba się zatem dziw ić, że w tych w arunkach 78 procent sprzedaży w ęgla w kraju przeszło w roku 1938 przez ręce hurtow ­ ników i ajentów żydow skich.

D rugim zasadniczym pow odem złej obsługi konsum enta w w ęgiel w ostatnim sezonie jest stan naszego kolejnictw a.

O statnio odzyw ało się w prasie na ten tem at w iele krytycznych głosów . P rzyz­

nać trzeba, że nie bez racji. Jak nas in­

form ują, w ostatnich m iasiącach kolej podstaw iała m niej w agonów , aniżeli tego żądały kopalnie, tak, że w ogólnym za­

potrzebow aniu ilość podstaw ow ych w agonów była w m iesiącach zim ow ych 193S roku m niejsza, aniżeli w tym sa­

m ym okresie roku 1937, m im o, że zbyt w ęgla w roku 1938. a w ięc i zapotrzebo ­ w anie na w agony było znacznie w iększe.

C zy w ięc w tych w arunkach m ożna racjonalnie przeprow adzać akcję w zro­

stu konsum cji w ęgla w Polsce w ogóle, a w szczególności na w si, która z pow o­

du braku środków obrotow ych zaopatru­

je się w w ęgiel dopiero po zrealizow aniu

Rozebrali cały tramwaj

ŁÓ D Ź. N iezw ykłą spraw ę rozpatry­

w ał Sąd G rodzki. Ł aw ę oskarżonych za­

jęło 10 osób, oskarżonych o użycie nie­

bezpiecznych narzędzi.

W październiku ul. P om orską obok stacji tram w aj, przechodziły dw ie osoby:

Irena R ogalska i B ron. Szym kiew icz z W . K ozłow skim . N araz zostali zaatako­

w ani przez kilku aw anturników .

N apastow ani skryli się w stojącym w agonie, aw anturnicy jednak w darli się tu.

G dy w eszło jeszcze kilku pasażerów w ynikła bijatyka. Po kilkunastu m inu­

tach z tram w aju zostało tylko podw ozie na kołach. Pogotow ie kilku poturbow a­

nych przew iozło do szpitala, pozostałych zaś opatrzono na m iejscu.

POKOJE

tanie, czyste, ciche i ciepłe z wodą bież, blisko Dworca Gł.

poleca

ROYAL

Chmielna 31 Bezpłatny garai.—

sw oich zbiorów , a w ięc w późnej jesieni lub w m iesiącach zim ow ych. O rganizacje rolnicze dokonują w ielkiego w ysiłku ce­

lem zw iększenia konsum cji w ęgla na w si jednak ostatnie w ypadki, jak np. takie, że rolnik m usiał niejednokrotnie czekać na odbiór w ęgla po 6 do 8 tygodni, znie­

chęcają ludność w iejską do konsum cji w ęgla.

K ara i hum or

Okrucieństwo na wesoło

Przerażają swą grozą kary, jakie sto­

sowało średniow iecze w obec przestęp­

ców. W śród tych kar, pełnych barba­

rzyńskiego okrucieństw a, spotykam y

jednak także kary nie pozbaw ione new -

nego celow ego — choć w sw ym rodza­

ju również okrutnego — hum oru.

O to kilka tego rodzaju kar, niezw y­

kle charakterystycznych i ciekaw ych

zarówno z punktu w idzenia krym inal­

nego, jak i psychologiczno-społecznego.

W ięc przede w szystkim t. zw . „flet hańby**, stosow any w obec m uzyków , którzy zapom ocą sw ej „sztuki“ znęcali

się nad uszym a słuchaczów . Staw iono

nieboraka na podw yższeniu, w m iejscu

gęsto uczęszczanym , a do szyi przyku­

wano mu instrum ent, co sw ym w yglą­

dem przypom inał flet. G radem docin­

ków i szyderstw a obrzucała nieszczę­

śliwca zgraja m ężczyzn, kobiet i dziat­

wy. O n sam skruszony, z rękom a kur­

czowo a rozpaczliwie splecionymi na

„flecie** przeklinał pow ołanie „artysty", przysięgając, że z pod jego rąk już ni­

gdy żadna fałszyw a nie w ypłynie nuta.

N a w ystaw ianiu „w innego" na publi­

czne pośm iew isko polegała rów nież ka­

ra, przew idziana

dla swarliwych niewiast.

K u uciesze gaw iedzi um ieszczono je na publiczny w idok z rękom a, um ieszczo­

nym i w dybach. Szczególnie w ielka m u- siała być z tego w idoku uciecha dla płci m ęskiej. M niej praw dopodobnie rade były tem u niew iasty, zatrw ożone, że i je także m oże łatw o spotkać podob na ka­

ra, jeżeli nie poskrom nią kąśliw ego ję­

zyka i niepoham ow anej żądzy gadania.

M ilczą jedynie średniow ieczne kroniki krym inalne o tym , czy kara ta istotnie w ydała pożądane w yniki. W każdym razie stosow ano ją często.

Z łe się działo w ow ych czasach pi­

jakom i nocnym hulakom . C zekał ich szczególnego rodzaju

„hiszpański kołnierz".

W okół niego w idniały w izerunki, uzm y­

sław iające nocne w ybryki aw anturnika:

jak to z beczki bez opam iętania czerpie gorący trunek, jak w św ietle księżyco­

w ego rogalka m knie na zakazaną nocną zabaw ę, jak to się oknem zakrada do niew ieściej kom naty i jak w końcu — w idocznie niezadow oloną z tego w szy­

stkiego — w łasną żonę niem iłosiernie okłada jakim ś srogim narzędziem . Ł a­

godził sobie niezaw odnie delikw ent cię­

żką sw ą i srom otną karę w spom nienia­

m i o m iłych łajdactw ach, a m oże też m yślał o tym , jakby to się udało popeł­

nić now e.

„C iężką" w dosłow nym tego słow a brzm ieniu była kara, grożąca tym , co

oszukańczą uprawiali grę w karty lub kości.

B o oto żelaznym i łańcucham i w iązano im w okół ciała kam ienne „kości" i ka­

m ienne karty do gry. K ażdy w yłudzo­

ny od w spółgraczy szeląg „ciążył"

brzem ieniem dźw iganych kam ieni. Stał nieszczęsny szuler pod pręgierzem , nie­

zdolny naw et ugiąć się pod sw ym cię­

żarem , ileże grube pow rozy krępow ały każdy jego ruch. P atrzył na niego tłum

ku jego hańbie, a sw ojej uciesze, a m o­

że też i nauce.

A le szczególnie dotkliw ym był

' „chrzest piekarzy**

którzy oszukali sw ych klientów na w a­

dze chleba. M iędzy w ięziennym i m u- ram i urządzano niew ielką, ale odpo­

w iednio głęboką sadzaw kę. W obecno­

ści sądu przy pom ocy specjalnego urzą­

dzenia zanurzano um ieszczonego w klatce w inow ajcę razporaz w w odzie, przy czym liczba tych zanurzeń w ynosi­

ła czasem i kilkadziesiąt — zależnie od w ielkości przew iny. Po tym „chrzcie"

m iał już w rócić do sw ego zaw odu „od­

rodzony", „now y", uczciw y piekarz.

Skuteczne kary

D zisiejsze czasy w zdrygałyby się nie­

w ątpliw ie przed tego rodzaju karam i, u- w ażając je za zbyt brutalne i nieludzkie.

A le kto w ie, czy na ów czesnego, o pry­

m ityw nym i nieskom plikow anym spo­

sobie m yślenia człow ieka, nie działały w łaśnie one odstraszająco i pouczająco sw ą plastycznością i drastycznością.

(3)

Hr 18 ,G Ł O S“

f Wiadomości ciekawe z bliska I daleka ]

VUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

T O R U Ń .

i Rozwiązanie Zarządu i Rady gmi­

ny żydowskiej. L p o w o d u u ja w n io n y c h n ie d o k ład n o śc i w d z ia łaln o śc i g m in y w y z n a n io w e j ż y d o w sk ie j w e W ło c ła w k u o - ra z n iez a sto so w an ia się w ła d z te j g m in y d o p o le c eń w ła d z p a ń stw o w y c h , z a rz ą ­ d z e n ie m w o j. p o m o rsk ie g o Z a rz ąd i R a ­ d a g m in y z o sta ły ro z w ią za n e . W ła d z e sp ra w u je n o w o m ia n o w a n y z a rz ąd ty m ­ c z aso w y .

S p ra w a ta w y w o ła ła k o n ste rn a c ję w śró d m ie jsc o w e j lu d n o śc i ż y d o w sk iej.

G R U D Z IĄ D Z .

3 Wypadek samochodu wiozącego 3 piekarzy. W d n iu w c z o rajszy m je ch a li n a p o g rz eb śp . L an zk eg o , m istrz a p ie k a r­

sk ieg o z T u c h o li, 3 m istrz o w ie p ie k a rsc y z G ru d z ią d z a , E d m u n d P a w lu s J a n Z a-

sz k a ń c y M ro c zy c h o d z ą o b e c n ie d o b o ż­

n icy w N a k le . G A R W O L IN .

A Kląska w sadach nadwiślańskich.

W sa d a ch n a d w iśla ń sk ic h w o k o lic ac h G a rw o lin a z n a n y c h sz e ro k o z b a rd z o d o b ry c h o w o có w sz e rz y się k lę sk ą, w y ­ rz ą d z a n a p rz e z sz k o d n ik i w p o stac i k o - k o n o w i o p rz ęd ó w .

W A R S Z A W A .

A Walka z żebractwem w stolicy.

S to lic a w a lc z y e n e rg icz n ie z ż e b ra c tw e m . W m ie sią c u sty c z n iu 4 3 o so b y z o sta ły sk a z an e n a p o b y t w D o m u P ra c y P rz y ­ m u so w ej w O ry sz e w ie , 8 n a u m ie sz c z e­

n ie w p rz y tu łk a c h , 2 w D o m u P ra cy D o ­ b ro w o ln e j, 1 w z a k ład z ie sp e c ja ln y m . W 19 w y p a d k a c h w y d a n o w y ro k i u n ie w in ­ n ia ją c e . D o d o m u E ta p o w e g o d o p ro w a ­ d z o n o 7 2 o so b y z a trz y m a n e w W a rsza ­ w ie p rz e z p o licję z a ż e b rac tw o i w łó c z ę-

w ty m z a k re sie z a p y ta n ia z z a g ra n ic y , a n ie d a w n o w y słan e z o sta ły p ie rw sze w ięk sze p a rtie to rfu p lsk ie g o d o U S A .

Dzieje twierdzy przemyskiej uwiecznione w imueuin

wojskowym w Wiedniu W IE D E Ń , W W ied n iu z a w ią za ł się z in ic ja ty w y g ro n a o fic e rsk ie g o p o d p rz e ­ w o d n ictw em p łk . P o e ffe la w ra m a c h m u z eu m w o jsk o w e g o sp e c ja ln y k o m ite t, k tó ry p rz y stą p ił d o g ro m a d z e n ia m a te r­

ia łó w , z w ią z a n y c h ze z n a c z e n ie m i ro lą tw ie rd z y p rz e m y sk iej w c z a sie w o jn y św ia to w e j. D u ż y re lie f stan o w ić b ę d z ie p o d o b iz n ę b y łe j tw ie rd z y . W w ie lk ic h

g a b lo tk a ch m u z ea ln y ch z a c z ę to ju ż g ro ­ m a d z ić o b ra z y , z d ję c ia o ra z w sz e lk ie in n e p rz e d m io ty , k tó re sta n o w ią w y ­ m o w n e d o w o d y w sp o m n ie ń o p o sz c z e g ó l n y c h e tap a c h ż y c ia w o je n n e g o w P rz e ­ m y ślu w o k re sie z w ła sz cz a o d d ru g ie j p o ło w y w rz e śn ia 1 9 1 4 ro k u d o c z e rw c a 1 9 1 5 r. W d z ia le p o św ię c o n y m P rz e m y ­ ślow i, a m ie sz c z ą c y m się w t. zw . n o w y m sk rz y d le B u rg u w ied e ń sk ie g o , b ę d z ie o - b e c n ie w y ło ż o n a k sięg a h o n o ro w a , d o k tó re j ju ż w p isu je się n a z w isk a o b ro ń ­ có w tw ie rd z y p rz e m y sk iej w c z a sie o b u o b lę ż e ń , a to k ró tk o trw ałe g o w ro k u 1 9 1 4 i d ru g ie g o o d ro k u 1 9 1 4 ,d o m a rc a 1 9 1 5 .

Rozwój Działu Ubezpieczeń na życie P. K. O.

ją cz k o w sk i i L eo n K o w a lsk i. G d y sa m o ­ c h ó d m ija ł m a ję tn o ść S a rto w ic e w o d le g ło ści 8 k m o d S w iecia. w sk u tek n ie u w a g i sz o fera sa m o ch ó d w p a d ł n a p rz y d ro ż n e d rz e w o , u le g ają c ro zb iciu . P o w a ż n e o - b ra ż e n ia c iele sn e o d n ie śli Z a jąc z k o w sk i i P a w lu s. R a n n y c h u m ie sz c z o n o w sz p i­

ta lu m ie jsk im w Ś w ieciu . N a m ie jsc e w y ­ p a d k u z je c h a ła K o m isja , k tó ra b a d a p rz y c zy n y k a tastro fy .

g o stw o .

C Z Ę S T O C H O W A .

A Wypaliła oczy ukochanemu. W b a ­ ra k a c h m ie jsk ic h z a m ie sz k a ły c h p rz e z b e z ro b o tn y ch , d o sz ło d o n ie b y w ałe j a- w a n tu ry m ięd z y Z o fią N ep arto w sk ą> a 31 le tn im S te fa n e m S to b raw ą , k tó re m u L e p a rto w sk a z a rzu c a ła , że ją z d ra d z a .

P o c z to w a K a sa O sz cz ę d n o śc i o g ło si­

ła ju ż z a m kn ię c ie b ila n so w e i sp ra w o z d a n ie z a ro k o p e ra c y jn y 1 9 3 8 , o b e jm u ją c e ró w n ie ż d z ia ła ln o ść D z ia łu U b e zp iec z eń n a Ż y cie P K O .

W sz y scy u b e z p ie c ze n i w P K O , p o ­ c z ą w sz y o d c z w a rte g o ro k u u b e z p ie c z e­

n ia u c z e stn ic z ą w z y sk a c h , o siąg n ię ty ch

w y c h P K O . K w o ty te są w y p łac a n e p rz y lik w id a c ji p o lisy w ra z z su m ą u b e z p ie­

c z e n ia , k tó ra ty m sa m y m w z ra sta z ro k u n a ro k . O b lic z o n e ju ż są za ro k 1 9 3 8 u - d z ia ły w z y sk ac h d la u b e z p ie c z o n y c h b e z b a d a n ia le k a rsk ie g o ; w y n o sz ą d la u b e z p ie c z e ń z a w a rty ch w ro k u :

1 9 2 8 — 1 2 2 ,9 % 1 9 3 26 3 % L U B A W A .

3 Zamiast świni — skradli worki.

W m iejsc o w o ści S z u m in a sk ra d z io n o w n o c y ro b o tn ik o w i K rau z e m u w ie p rz a . W k ilk a d n i p ó ź n ie j z a k ra d li się p o n o w n ie , c e le m z a b ran ia d ru g ie tu cz n ik a , k tó re g o p o p rz e d n io n ie sk ra d li. W iep rz a n ie z a ­ stali, p o n ie w a ż K ra u z e z a b ił g o . Z e złoś ci u k ra d li ze sto d o ły p ró ż n e w o rk i.

W c z a sie a w an tu ry L e p a rto w sk a n a ­ g le c h lu sn ę ła z b u te lk i k w a se m sia rcz a - n y m w tw a rz S to b ra w ie. N a p rz era ź liw e ję k i p o śp iesz y li z p o m o c ą S to b ra w ie in ­ n i m ieszk ań cy * b a ra k ó w . S to b ra w a p rz e ­ w iez io n y z o stał d o sz p ita la N . M . P a n n y . D o z n a ł o n w y p a le n ia o czu , u sz k o d ze n ia tw a rz y a sz c z e g ó ln ie j n o sa.

p rz e z D z ia ł U b e z p ie c ze ń . Z y sk i te z a p i­

sy w a n e są p o sia d a c zo w i p o lisy n a sp e c ja ł n y ra c h u n e k , o p ro c e n to w a n y w e d łu g sto p y p rc e n to w e j, o b o w ią z u ją c e j p rz y z w y k ły c h k sią że c z k a c h o sz c z ę d n o ścio -

1 9 3 3 — 4 4 % 1 9 3 4 — 2 6 % 1 9 3 5 1 1 ,7 % P ro c e n ty o b lic zo n e są w sto su n k u d o sk ła d k i ro c z n ej.

1 9 2 9 — 1 0 8 ,1 % 1 9 3 0 9 5 ,4 % 1931 — 8 4 ,2 %

P U C K .

3 Przylot ptactwa z ciepłych krajów.

N a w y b rz eż u z a u w aż o n o o sta tn io lic z n e s ta d a p ta c tw a , p o w ra c a ją c e g o z p o łu d ­ n ia . N a jw ięc e j p rz y b y w a g ęsi i ż u ra w i.

P ta k i w y p o c z y w a ją n a w y b rz e ż u i ż e ru ją b y n a b rać sił d o d a lsz e g o lo tu . W o k o li­

c y R o z e w ia p o ja w iły się sk o w ro n k i p o l­

n e.

A Płacz dziecka uratował całą rodzi­

ną- W M iro w ie o m al n ie u le g ła śm ie rte l­

n e m u z a cz a d ze n iu c a ła ro d z in a R o ssó w , z ło ż o n a z m a tk i, o jc a i tro jg a d zieci.

W n o c y 2 -le tn ia c ó re c zk a R o ssó w z a ­ c z ę ła p ła k ać . P ła cz d z ie c k a o b u d z ił m a t­

k ę, k tó ra z tru d e m w sta ła i o b u d z iła m ę­

ża. W sp ó ln ie z o sta tk ie m sił z d o ła li o n i z a ala rm o w ać są sia d ó w , k tó rz y z a ję li się ra tu n k iem z a c z ad z o n y ch , o tw ie ra ją c o k ­ n a i w ie trz ą c m iesz k an ie . J a k u sta lo n o , c z a d w y d z ie la ł się z p rz e d w c z eśn ie z a m k n ię te g o n ie w y g asz o n e g o p ieca.

1 całej Polsk'

G N IE Z N O .

A Pół rok uwiązienia za połamanie 107 drzewek. S ą d G ro d z k i w G n ie ź n ie sk a za ł n a p ó ł ro k u w ię z ie n ia a k ro b a tę J a n a P a c h o lcz y k a , k tó ry w sta n ie p ija ­ n y m p o łam a ł n a d ro d z e O lsz y n a — P a - rz y n ó w 107 d rz e w e k .

Ż N IN .

A Sprzedawał cuchnące jajka. P rz e d S ą d e m G ro d zk im w Ż n in ie to c z y ła się sp ra w a k a rn a J a n a Ja n k o w sk ieg o , la t 5 5 , w ła ścic iela 8 0 m o rg o w eg o g o sp o d a r­

stw a w T o n o w ie. O d w o ła ł się o n o d m a n - stem

d a tu k a rn e g o , w y sto so w a n e g o p rz e z s ta -' ro stw o , sk a z u jąc e g o g o n a 10 z ło ty c h g rz y w n y i 10 z ło ty c h k o sz tó w b a d a n ia ja j, z sp rz e d a ż ja j z e p su ty c h . P o p rz e - o sk a rż o n e m u g rz y w n ę z 10 n a 15 zł i p o - o sk a rż n em u g rz y w n ę z 10 n a 15 zł i p o ­ n a d to z a sąd z ił n a p o n o sz e n ie k o sz tó w b a d a n ia ja j.

R U G IA (N ie m c y ).

□ Zastrelil żoną, teściową i wetery­

narza. N a w y sp ie K u g ii U N iem cy) n ie ja k i L o re n z z a strz e lił sw ą żo n ę i te śc io w ą .

Z a b ó jc a u d a ł się n a tęp n ie a u te m d o S tralsu n d u , g d z ie z a b ił p e w n eg o w e te­

ry n a rza , p o czy m o d e b ra ł so b ie ży cie.

Kozporządzenie ministra a Kard u o scalonym podatAU obrotowym

O sta tn i n u m e r D z ie n n ik a U staw z l T e n ż e D z ie n n ik U sta w p rz y n o si ro z- d n ia 6 lu te g o b r. p rz y n o si sz e re g ro z p o - p o rz ą d z e n ie m in istra sk a rb u , w y d a n e w rz ą d z e ń m in istra sk a rb u , ty c z ą c y c h p o -

stan o w ie ń o p o b o rz e sc a lo n e g o p o d a tk u o b ro to w eg o .

R o z p o rzą d z en ia te m ian o w icie u sta ­ la ją p o b ó r sc a lo n e g o p o d a tk u o b ro to w e g o o d n a stęp u ją cy c h a rty k u łó w : o d o b ro tu

c u k re m w w y so k o śc i 5 ,2 5 % , c e m en te m .. , . , , . _ 4 % n a stę p n ie staw k i o d sp rz e d aż y p iw a 6 6 ,9 9 z ło ty ch , łó d z k ie g o — 6 7 ,0 4 . z ło ty c h n a p o jó w w in n y ch , w ó d e k g a tu n k o w y c h , d la k ie le c k ieg o — 6 6 ,3 3 z ło ty c h , d la lu - k w a su o c to w e g o i d ro ż d ż y , d a le j o d b e łsk ie g o 5 6 ,1 4 z ło ty ch , d la b ia ło sto c k ie sp rz e d a ż y a rty k u łó w m o n o p o lu ty to n io - g o 6 8 ,8 5 z ło ty c h , d la w ile ń sk ie g o w eg o i sp iry tu so w e g o o ra z o d so li i lo - 7 5 ,7 8 z ło ty c h d la n o w o g ró d z k ie g o 7 1 ,3 1 só w lo te rii, p rz y c z y m p o d a te k te n w y - z ło ty c h , d la p o lesk ieg o — ■ 7 0 ,2 1 z ło ty c h , n o si 6 ,8 p ro c e n t o d c a łk o w itej su m y p ro ­

w izji, u d z ie lo n e j p rz y sp rz e d a ż y p o w y ż ­ szy ch a rty k u łó w ; w re szc ie ro z p o rz ą d z e­

n ie o sta tn ie u sta la p o b ó r p o d a tk u o b ro to w eg o o d sp rz e d a ż y z a p ałe k , k tó ry w y n o si 3 5 z ło ty c h i 4 3 ,8 0 z ło ty c h o d je d n eg o m i­

lio n a z a p a łe k w z a le ż n o śc i o d g a tu n k u d a n y ch z a p a łe k .

p o ro z u m ien iu z m in istre m ro ln ic tw a w sp ra w ie u sta le n ia p o d staw o w e j c e n y za sp iritu s n a k a m p a n ię 1 9 3 8 -3 9 r, d la p o ­ sz c ze g ó ln y c h w o jew ó d z tw . 1 ta k p o d sta ­ w o w a c e n a z a 1 h i. 1 0 0 p ro c , sp iry tu su su ro w e g o u sta lo n a z o sta ła w w y so k o śc i n a stę p u jąc e j: d la w o j. w a rsza w sk ie g o

d la w o ły ń sk ie g o — 6 7 .6 7 z ło ty c h , d la p o z n a ń sk ie g o — 6 4 ,4 2 , d la p o m o rsk ie g o

6 6 ,5 1 z ło ty c h , d la k ra k o w sk ie g o — 6 6 ,5 0 z ło ty c h d la lw o w sk ieg o — 6 6 ,6 1 zł d la stan isła w o w sk ie g o 6 4 ,8 3 z ł, d la ta r­

n o p o lsk ie g o 6 3 .3 2 z ł i d la ślą sk ie g o — 7 3 ,8 9 zł.

. P O Z N A Ń .

A Konduktor wypadł z pociągu. W

L u b isz y n ie , p o w . sz am o tu lsk ieg o w y d a­

rz y ł się tra g ic z n y w y p a d ek . W iec z o rem g d y p o c ią g to w aro w y ru sz y ł ze stac ji, z n ie u sta lo n y c h n a ra z ie p rz y c z y n w y p a d ł z w a g o n u 5 1 -le tn i k o n d u k to r W o jc ie c h P lic h , zam . w P o z n a n iu . U p a d ek b y ł ta k fa ta ln y ,źe k o ła p o c ią g u p rz e sz ły n ie­

sz c zę śliw em u p rz e z tu łó w , p o w o d u jąc n a ty c h m iasto w ą śm ie rć . T ra g ic z n ie z m a r ły o sie ro cił żo n ę, trz y c ó rk i i trz ec h sy ­ n ó w .

P , ż y c ze ń Im ien in o w y c h p rz e z lu d - P re z y d en te m sto i: m in . generał

M o m en t sk ła d a n ia P a n u P re z y d e n to w i R . n o ść w ie jsk ą i d z iatw ę sz k o ln ą . Z a P a n e m

K a sp rz y c k i, g en . S c h a lly i m in. Ł e p k o w sk i.

M A R O K K O .

□ Marokko zachwycone polskim ma- i. W M a ro k k o fra n c u sk im o tw ie ra ją się c o ra z le p sz e p e rsp e k ty w y d la z b y tu p o lsk ie g o m a sła . J a k się d o w iad u je m y , m a sło sta n d ary z o w a n e p o lsk ie c ie sz y się d o b rą o p in ią w śró d o d b io rc ó w m a ro k a ń ­ sk ich , ja k o że sm ak ie m i k o lo re m o d p o - w ia d a p rz y z w y c z a je n io m k lie n teli; g a tu n e k je g o je st z n a c z n ie le p sz y o d ro z p o w ­ sz e c h n io n e g o m a sła a rg e n ty ń sk ie g o i zb li ż o n y je st n ieco d o g a tu n k u d o b re g o m a ­ sła h o le n d e rsk ieg o ; p o z a ty m m a sło p o l­

sk ie z a lic z a się d o m a sła t, zw , ^ sto ło ­ w e g o’.

M R O C Z A .

A Budynek bożnicy rozebrano. B u­

d y n e k b o ż n icy w M ro c z y z o sta ł ro z e ­ b ra n y a ż d o fu n d a m e n tó w . Ż y d zi, m ie-

Wiadomości ogólne Zagranica poszukuje polskiego torfu.

W P o lsc e istn ie je o k o ło 2 0 0 .0 0 0 h a p ó l to rfo w y ch , u w a ż an y c h , w o lb rzy m ie j w ię k szo śc i z a b e z p ań sk ie n ie u ż y tk i, w z g lę d n ie e k sp lo ato w a n e w b a rd z o p ry ­ m ity w n y sp o só b . W o sta tn ic h c z a sa c h n a su ro w c e to rfo w e z w ró c ił u w a g ę z a ró w n o p rz e m y sł c h e m ic zn y , ja k i in n e d z iały w y tw ó rc ze . N ie d o c e n ia n y te n u n a s m a­

te riał stan o w i p o sz u k iw a n y z a g ra n ic ą p ro d u k t. N ie jed n o k ro tn ie o trz y m y w a n o

Cytaty

Powiązane dokumenty

— Proszę pani, zda je mi się, żeś- my źle zaczęli — podjął.. —

Przypom inam y, że m iejsca nie będą num erow ane, A KONCERT ROZPOCZ- NIE SIĘ PUNKTUALNIE, w obec czego Szan.. Publiczność proszona jest rów nież o punktualne przybycie z uw

Niezwykle doniosłe wydarzenia na całym iwiecie sprawiają, ie trudno jest obyć się dziś bez pisma, bieżąco informującego o wy­. darzeniach

Następnie odbyła się podniosła u- roczystość na ul.. Jęczkowia- ka rozpoczęli rozbrajanie okupantów w dniu 11 listopada 1918

Tak w najogólniejszych zarysach przed staw ia się ew olucja, dokonująca się na U- krainie sow ieckiej. 1 I tak przedstaw ia się

W razie, gdyby jedna ze stron umawiających się znalazła się w działaniach wojennych z jednym z mocarstw europejskich na skutek agresji tego ostatniego przeciwko tejże

C hcąc się upew nić, czy ktoś nie w szedł, udała się do tego po­. koju, lecz po drodze została

perunego rana o godzinie ?-ej słyszałam przez służbę informacyjną niemieckiej radiostacji, że istnieją ro Polsce 10-złotoTue banknoty, za które obecnie dostaje się