REWOLUCJA £UPKOWA: ŒWIATOWE RYNKI GAZU I ROPY NAFTOWEJ W WARUNKACH TRANSFORMACJI
S ³ o w a k l u c z o w e
gaz i ropa naftowa z ³upków, geopolityka, makroekonomia
S t r e s z c z e n i e
Rewolucja ³upkowa, opieraj¹ca siê na gazie i ropie z ³upków, nieoczekiwanie i jednoznacznie zaczê³a zmieniaæ krajobraz energetyczny Stanów Zjednoczonych. Nale¿y siê spodziewaæ jej roz- szerzenia poza terytorium Stanów Zjednoczonych, z daleko id¹cymi konsekwencjami nie tylko dla globalnej energetyki, ale tak¿e dla makroekonomii i polityki wielu krajów. Celem niniejszej pracy jest lepsze zrozumienie uwarunkowañ, które doprowadzi³y do wy¿ej wspomnianej rewolucji, ocena metod eksploatacji oraz zwi¹zanych z nimi zagro¿eñ dla œrodowiska naturalnego, przedstawienie scenariuszy, jakich mo¿na racjonalnie oczekiwaæ w nadchodz¹cych dekadach, jak i próba zarysu wp³ywu dojrzewaj¹cej rewolucji ³upkowej na polityczne i ekonomiczne decyzje dokonywane przez kraje eksportuj¹ce energiê, jak równie¿ j¹ importuj¹ce. Prognozuje siê, ¿e najbli¿sze dwie dekady w Stanach Zjednoczonych dadz¹ pocz¹tek szeroko zakrojonej ekspansji pod wzglêdem aktywnoœci na rynku gazu i ropy z ³upków. W skali globalnej, liderami przemys³u ³upkowego mog¹ byæ te kraje, które s¹ ju¿ znacz¹cymi producentami gazu i ropy naftowej. Ustanowienie ramowych za³o¿eñ maj¹cych umo¿liwiæ i wspieraæ bezpieczny rozwój przemys³u ³upkowego jest warunkiem koniecz- nym dla rozpoczêcia eksploatacji ³upków. Najwa¿niejsz¹ konsekwencj¹ udanej rewolucji ³upkowej bêdzie presja na obni¿kê cen gazu i wêgla na rynkach regionalnych oraz ropy naftowej na rynkach globalnych.