U N I V E R S I TAT I S M A R I A E C U R I E - S K à O D O W S K A L U B L I N – P O L O N I A
VOL. XLVI, 1 SECTIO H 2012
Katedra Finansów PrzedsiĊbiorstwa Uniwersytet SzczeciĔski
DOMINIKA KORDELA
Ocena inwestycji na NewConnect... na podstawie páynnoĞci rynku i stopy zwrotu z akcji
*Investment evaluation of NewConnect based on liquidity and return
Wprowadzenie
Na rynku kapita áowym – jednym z segmentów rynku finansowego – dokonywa- ne s ą transakcje kupna–sprzedaĪy, których przedmiotem są instrumenty finansowe o okresie wykupu d áuĪszym niĪ rok. Rynek kapitaáowy jest „miejscem mobilizacji wolnych funduszy w okresie Ğrednio- i dáugoterminowym na cele modernizacyjno- -inwestycyjne przedsi Ċbiorstwa”
1. Klasycznymi instrumentami finansowymi b Ċdą- cymi przedmiotem obrotu na rynku kapita áowym są akcje i obligacje. W paĔstwach charakteryzuj ących siĊ wysokim poziomem rozwoju gospodarczego istotne znaczenie w pozyskiwaniu finansowania zewn Ċtrznego udziaáowego oraz dáuĪnego w postaci emisji papierów warto Ğciowych mają gieády papierów wartoĞciowych.
Gie áda w literaturze ekonomicznej badana jest w trzech ujĊciach
2:
• tradycyjnym – gie áda jako instytucja rynku kapitaáowego,
• funkcjonalnym – zorientowanym na jej dzia áalnoĞü i sprawnoĞü funkcjono- wania,
• organizacji – gie áda jako przedsiĊbiorstwo dziaáające na konkurencyjnym rynku.
* Publikacja finansowana ze Ğrodków na naukĊ w latach 2009–2011 jako projekt badawczy.
1 W. DĊbski, Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 95.
2 F. Fernholz, Börse und ihre Alternativen. Eine Transaktionskostensicht, EUL Verlag, Köln 2005, s. 7.
Wed áug ekonomicznej definicji „gieáda jest formą organizacji handlu, którego przedmiotem s ą zestandaryzowane przedmioty, transakcje dokonywane są w kon- kretnym miejscu i nadzorowane przez odpowiedni ą instytucjĊ”
3.
Polski rynek papierów warto Ğciowych umoĪliwia dostĊp do finansowania za poĞred- nictwem gie ády coraz wiĊkszej liczbie przedsiĊbiorstw. Rozwój Gieády Papierów WartoĞ- ciowych w Warszawie ma charakter ilo Ğciowy (wzrost liczby emitentów) i jakoĞciowy (tj.
nowe rynki, nowe platformy obrotu: NewConnect, Catalyst, Poee Rynek Energii GPW).
Z punktu widzenia finansowania przedsi Ċbiorstw najbardziej istotne byáo utwo- rzenie alternatywnego systemu obrotu NewConnect 31.08.2007 r. (rynek akcji) i rynku Catalyst 30.09.2009 r. (cztery platformy obrotu obligacjami). Z jednej strony powsta áe rynki stworzy áy szerszej grupie przedsiĊbiorstw szanse finansowania za poĞredni- ctwem rynku kapita áowego, z drugiej strony poszerzyáy moĪliwoĞci inwestycyjne na polskim rynku papierów warto Ğciowych.
G áówną motywacją inwestorów mobilizujących swoje wolne Ğrodki na rzecz inwestycji na rynku papierów warto Ğciowych jest ich pomnoĪenie w zakáadanym w strategii inwestycyjnej czasie. Inwestycje w walory notowane na NewConnect obarczone s ą wyĪszym ryzykiem niĪ inwestycje w akcje notowane na rynku regu- lowanym z nast Ċpujących powodów:
• specyfika spó áek: mikro, maáe i Ğrednie, znajdujące siĊ na początkowych etapach rozwoju,
• ograniczone obowi ązki informacyjne notowanych spóáek,
• utrudniona mo ĪliwoĞü przeprowadzenia analizy fundamentalnej: w przypadku wielu przedsi Ċbiorstw z NewConnect inwestuje siĊ nie w strukturĊ (wiĊkszoĞü spó áek charakteryzuje niska wartoĞü aktywów, dominacja aktywów niematerial- nych, tj.: licencji i patentów, niewielkie przychody, niewielki udzia á w rynku), ale w pewn ą wizjĊ, w pomysá, w przedsiĊwziĊcie,
• ograniczona mo ĪliwoĞü stosowania analizy technicznej: krótka historia na gie ádzie, w przypadku wielu spóáek niewielkie obroty, nieduĪe bądĨ przeciw- nie – znaczne wahania cen.
Ponadto w ocenie ryzyka zwi ązanego z inwestycjami w akcje spóáek o niskiej kapitalizacji – a taki profil prezentuj ą notowane na NewConnect przedsiĊbiorstwa – uwzgl Ċdniaü naleĪy wystĊpującą ujemną korelacjĊ miĊdzy kapitalizacją rynkową spó áek a ryzykiem
4. Im ni Īsza kapitalizacja rynku (spóáki), tym wiĊksze jest ryzyko zwi ązane z inwestycją.
W artykule autorka przedstawi áa strukturĊ inwestorów na rynku alternatywnym NewConnect oraz dokona áa próby oceny inwestycji na NewConnect, bazując na analizie p áynnoĞci rynku oraz stóp zwrotu z akcji i indeksu NCIndex.
3 Ibidem, s. 18.
4 D. Zarzecki, Szacowanie kosztu kapitaáu metodą skáadania, [w:] Inwestycje finansowe i ubezpieczenia – tendencje Ğwiatowe a rynek polski, red. K. Jajuga, W. Ronka-Chmielowiec, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocáawiu, Wrocáaw 2010, s. 492–493.
1. Struktura inwestorów na NewConnect
W za áoĪeniu rynki alternatywne (alternatywne systemy obrotu) skierowane są do inwestorów instytucjonalnych, a w szczególno Ğci do funduszy inwestycyjnych oraz funduszy venture capital/private equity. Na najbardziej rozwini Ċtym brytyjskim rynku alternatywnym AIM dominuj ą inwestorzy instytucjonalni oraz bogaci i doĞwiadcze- ni inwestorzy indywidualni. Natomiast na NewConnect inwestorzy instytucjonalni w latach 2008 - 2010 nie stanowili nawet 10% ogó áu inwestorów
5. Zdecydowana wi ĊkszoĞü obrotów generowana jest przez inwestorów indywidualnych, chociaĪ i oni do Ğü sceptycznie oceniają inwestowanie na NewConnect.
Wed áug Ogólnopolskich BadaĔ Inwestorów (OBI) przeprowadzonych przez Sto- warzyszenie Inwestorów Indywidualnych spada odsetek inwestorów indywidualnych anga Īujących swoje Ğrodki finansowe na rynku NewConnect: w 2008 roku na rynku NewConnect inwestowa áo 26,5%, w 2009 roku – 18,7%, natomiast w roku 2010 – 17,4% badanych inwestorów
6.
Jako g áówne powody nieobecnoĞci na NewConnect podawano:
7• s áabą znajomoĞü rynku (49,3% w 2008 r., 58% w 2009 r., 49,6% w 2010 r.),
• nisk ą páynnoĞü (36% w 2008 r., 42,9% w 2009 r., 23,7% w 2010 r.),
• wysokie ryzyko (33,8% w 2008, 25,3% w 2009 r., 20,9% w 2010 r.),
• profil spó áek nie odpowiada zaáoĪeniom rynku (9,6% w 2008 r., 5,4% w 2009 r., 3,2% w 2010 r.).
S áaboĞcią rynku, mimo dynamicznego rozwoju strony podaĪowej, jest nieobecnoĞü inwestorów instytucjonalnych. Wed áug struktury inwestorów pod wzglĊdem udziaáu w obrotach w 2008 roku dominuj ącą grupĊ stanowili inwestorzy indywidualni – mieli oni 92% udzia á w obrotach na NewConnect, w 2009 roku odnotowano niewielkie zmniejszenie si Ċ ich udziaáu do 89 % (instytucjonalni 9%), dane za 2010 rok wskazują na wzrost zaanga Īowania inwestorów instytucjonalnych do 11% wartoĞci obrotów
8. Pozytywnym sygna áem jest wartoĞciowy wzrost zaangaĪowania na rynku New- Connect wszystkich grup inwestorów, wyra Ĩny zwáaszcza w roku 2010 (tab.1).
Jednak dominacja inwestorów indywidualnych na NewConnect przewa Īa w caáym badanym okresie.
W strukturze inwestorów instytucjonalnych dominuj ą, biorąc pod uwagĊ wartoĞü obrotów, animatorzy rynku i przedsi Ċbiorstwa niefinansowe (tab.2), zauwaĪalna jest korzystna zmiana wyra Īająca siĊ we wzroĞcie zaangaĪowania towarzystw funduszy inwestycyjnych.
5 Rocznik Gieádowy 2009, Gieáda Papierów WartoĞciowych w Warszawie, s. 200.
6 Ogólnopolskie Badanie Inwestorów Indywidualnych OBI, 2008, 2009, 2010, www.sii.org.pl z 03.01.2011 r.
7 Ibidem.
8 Analizy: Udziaá róĪnych grup inwestorów o obrotach gieádowych 2008,2009, 2010, www.gpw.pl z dnia 01.03.2011 r.
Tabela 1. Udziaá poszczególnych grup inwestorów w obrotach na NewConnect w latach 2007–2010 w mln zá
Grupa inwestorów: 2007 2008 2009 2010
Inwestorzy indywidualni 72 377 480 1361
Inwestorzy instytucjonalni 3,9 27 50 165
Inwestorzy zagraniczni 2,3 7,1 9,3 38
ħródáo: Inwestorzy w obrotach gieádowych 2007, 2008, 2009, 2010, Gieáda Papierów WartoĞciowych w Warszawie www.gpw.pl (stan na 01.03.2011r.)
Tabela 2. Udziaá poszczególnych grup krajowych inwestorów instytucjonalnych w obrotach generowanych przez inwestorów instytucjonalnych na NewConnect9
Inwestorzy: 2007* 2008** 2009 2010
TFI 7% 14% 10% 15%
PrzedsiĊbiorstwa niefinansowe 35% 21% 16% 34%
Animatorzy 48% 50% 54% 31%
Inni*** 10% 15% 20% 20%
ObjaĞnienia:
* Dane za II póárocze 2007 roku.
** Dane za I póárocze 2008 roku.
*** W kategorii inni ujĊte zostaáy: Otwarte Fundusze Emerytalne, Towarzystwa Ubezpieczeniowe, Asset Management oraz banki.
ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie www.gpw.pl z dnia 01.03.2011 r.
W niewielkim stopniu si Ċgającym od 1 do 3% wartoĞci obrotów obecni są na NewConnect inwestorzy zagraniczni
10. Najwi Ċkszy udziaá wĞród inwestorów zagranicznych w 2009 roku mieli inwestorzy z Czech 11% (nie bez wp áywu na to zapewne jest fakt, Īe czeskie spóáki notowane są na NewConnect), niemieccy i brytyjscy inwestorzy zaanga Īowanie w obroty mieli na poziomie 1% ich warto- Ğci. Natomiast aĪ 87% stanowi „rozproszony akcjonariat z zagranicy” (z róĪnych krajów).
Przyczyn ą maáego zaangaĪowania inwestorów instytucjonalnych na rynku mogą by ü mniej restrykcyjne obowiązki informacyjne obejmujące spóáki notowane na NewConnect. Nie bez znaczenia jest te Ī rentownoĞü inwestycji oraz niskie wartoĞci transakcji. Fundusze emerytalne nie anga Īują Ğrodków na NewConnect, uzasadniając
9 Jako procent obrotów w grupie inwestorów instytucjonalnych; na podstawie odpowiedzi czáonków gieády, których udziaá w obrotach w II poá. 2007 r. stanowiá 98%, dla akcji na rynku NewConnect – 95%.
10 Udziaá róĪnych grup inwestorów w obrotach gieádowych, www.gpw.pl z dnia 10.01.2011 r.
swoj ą nieobecnoĞü niską páynnoĞcią rynku oraz niewielką liczbą spóáek o poziomie kapitalizacji, który uzasadnia áby inwestycje
11.
2. Analiza p áynnoĞci rynku
Stron Ċ popytową tworzą inwestorzy instytucjonalni, indywidualni oraz zagraniczni, a miar ą ich aktywnoĞci są miĊdzy innymi wskaĨniki páynnoĞci (wartoĞü obrotów, wska Ĩnik obrotów) oraz Ğrednia wartoĞü transakcji.
P áynnoĞü rynku jest kluczowym czynnikiem prorozwojowym. WiĊksze obroty na rynku (mierzone warto Ğciowo i iloĞciowo, precyzowane dziĊki wskaĨnikowi ob- rotu) zmniejszaj ą ryzyko wáaĞciwe inwestycjom w akcje. Ryzyko inwestycyjne jest mniejsze na rynkach charakteryzuj ących siĊ wyĪszą páynnoĞcią
12.
W publikacjach na temat NewConnect oraz badaniach inwestorów pojawiaj ą siĊ stwierdzenia o niskiej p áynnoĞci rynku. Porównując wskaĨnik obrotu rynku regu- lowanego i alternatywnego w uj Ċciu rocznym, zauwaĪalny jest brak potwierdzenia tego zarzutu – w roku 2007 i 2010 wska Ĩnik obrotu NewConnect byá nawet wyĪszy ni Ī rynku regulowanego (rys.1).
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
2007 2008 2009 2010
Rynek Regulowany GPW ASO NewConnect
Rys. 1. WskaĨnik obrotu na rynku regulowanym GPW i rynku alternatywnym NewConnect ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie danych z www.gpw.pl, www.newconnect.pl (stan na 30.01.2011 r.)
Z rysunku 2 wynika, Īe wskaĨnik páynnoĞci akcji spóáek wchodzących w skáad NCIndex jest wy Īszy niĪ wskaĨnik páynnoĞci spóáek z WIG40 i WIG80. Porów- nanie to jest kolejnym przyk áadem, na nieprawdziwoĞü tezy o niskiej páynnoĞci rynku.
11 N. ChudzyĔska, P. Rosik, Duzi inwestorzy przeáamują lody, Almanach rynku alternatywnego New- Connect 2010, Warszawa 2010, s. 5.
12 R. Stulz, Globalization of Equity Markets and the Costs of Capital, NBER, Working Paper 1999, nr 7021.
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180
WIG20 WIG40 WIG80 NCIndex
Rys. 2. WskaĨnik obrotu spóáek wchodzących w skáad indeksów WIG20,WIG40, WIG80 i NCIndex za rok 2009 ħródáo: Raport: Rynek NewConnect pod 2 latach, www.newconnect.pl z dnia 10.11.2010 r.
Na rynku NewConnect istnieje problem innego rodzaju, cz Ċsto identyfikowany i definiowany jako niska p áynnoĞü, tj.: niska wartoĞü transakcji. Niskie wartoĞci transakcji powoduj ą, Īe rynek jest páytki, a w uproszczeniu przez wielu nazy- wany ma áo páynnym. Ponadto w pierwszych trzech latach funkcjonowania ryn- ku warto Ğü obrotów byáa niewielka i charakteryzowaáa siĊ zmiennoĞcią, dopiero w drugiej po áowie 2010 roku zauwaĪalny jest trend wzrostowy wartoĞci obrotów (rys. 3.).
0 50000 100000 150000 200000 250000 300000 350000 400000 450000 500000
IX 2007
I 2008
V IX I
2009
V IX I
2010 V IX
Wartość obrotów w tys. zł
0 50 100 150 200 250
Wskaźnik obrotu
Wartość obrotów tys. zł Wskaźnik obrotów
Rys. 3. WartoĞü obrotów i wskaĨnik obrotów 2007–2010 ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie danych z www.newconnect.pl z dnia 10.01.2011 r.
Analizuj ąc rys. 3, na którym przedstawiona zostaáa wartoĞü obrotów oraz wskaĨ- nik obrotów, zauwa Īa siĊ duĪą zmiennoĞü wartoĞci obrotów na rynku. W okresie najsilniejszych przecen na Ğwiatowych rynkach gieádowych (czwarty kwartaá 2008 r.
i pierwszy kwarta á 2009 r.), obroty byáy rekordowo niskie – poniĪej 30 000 tys. zá
miesi Ċcznie. DuĪymi wahaniami charakteryzowaá siĊ równieĪ wskaĨnik obrotów, którego warto Ğci w początkowych miesiącach funkcjonowania rynku byáy bardzo wysokie. Dane z lat 2009–2010 wskazuj ą równieĪ na duĪe zmiennoĞci tego wskaĨnika.
Wska Ĩnik obrotów w tym okresie oscylowaá miĊdzy 30% a 100% (pomijając pierwszy kwarta á 2009 roku, kiedy byá bardzo niski) – dla porównania wskaĨnik páynnoĞci rynku regulowanego Gie ády Papierów WartoĞciowych w Warszawie ksztaátowaá siĊ na poziomie mi Ċdzy 40% a 70%
13.
Średnia wartość transakcji na sesję w zł
0 500 1000 1500 2000 2500 3000
IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII
IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
2007 2008 2009 2010
Średnia wartość transakcji na sesję w zł
Rys. 4. ĝrednia wartoĞü transakcji na sesjĊ
ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie danych z www.newconnect.pl z dnia 10.01.2011 r.
Zawierane na NewConnect transakcje kupna–sprzeda Īy mają bardzo niskie warto Ğci (od 1000zá do 2500zá). Biorąc pod uwagĊ prowizje pobierane przez domy maklerskie (0,29% – 1 % warto Ğci transakcji, nie mniej niĪ 3–8 zá), są to wartoĞci, od których p áaci siĊ minimalne prowizje. Na rynku regulowanym GPW w Warszawie Ğrednie wartoĞci transakcji wynoszą kilkanaĞcie tysiĊcy záotych. WartoĞü transakcji równie Ī wpáywa na páynnoĞü akcji, a takĪe w znacznym stopniu na ryzyko, bowiem mo ĪliwoĞü i prawdopodobieĔstwo spekulacji oraz znaczących wahaĔ cen w wy- niku spekulacji s ą wyĪsze na rynku charakteryzującym siĊ niskimi wartoĞciami transakcji.
3. Analiza stóp zwrotu na NewConnect
Wed áug danych na koniec paĨdziernika 2010 roku akcje 35% spóáek notowanych na NewConnect w okresie od dnia debiutu do dnia badania uzyska áo dodatnie stopy
13 Na podstawie wybranych Biuletynów MiesiĊcznych Gieády Papierów WartoĞciowych z badanego okresu, www.gpw.pl z 10.01.2011 r.
zwrotu, w przypadku rynku regulowanego – w analogicznym badaniu – dodatnie stopy zwrotu mia áa ponad poáowa badanych spóáek
14.
Próby wst Ċpnej oceny inwestycji NewConnect dokonano na podstawie dynamiki zmian warto Ğci indeksu NCIndex oraz analizy poziomu stóp zwrotu notowanych akcji.
Punktem wyj Ğcia do oceny inwestycji na NewConnect w analizowanym okresie jest analiza porównawcza dynamiki zmian indeksu NCIndex i indeksu WIG80 (rys. 5.).
NCIndex zestawiono z WIG80, poniewa Ī spóáki zakwalifikowane do obu indeksów s ą zbliĪone pod wzglĊdem kapitalizacji, co zgodnie ze wspomnianą ujemną korelacją kapitalizacja–ryzyko uzasadnia to porównanie.
0 20 40 60 80 100 120 140 160
IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
2007 2008 2009 2010
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000 20000
NCIndex WIG80
Rys.5. Dynamika zmian wartoĞci indeksów NCIndex i WIG80
ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie danych z www.newconnect.pl, www.gpw.pl (stan na 20.01.2011 r.).
Zauwa Īalna jest korelacja (z wyjątkiem okresu wrzesieĔ 2007–luty 2008) nie tylko mi Ċdzy kierunkiem zmian wartoĞci indeksów, ale równieĪ siáą zmian (rys. 5.).
W okresie najwi Ċkszej dekoniunktury na rynku gieádowym (marzec 2008–luty 2009) indeksy NCIndex i WIG80 straci áy odpowiednio 58% i 57%. Straty odrabiaáy w podobnym tempie, jednak wi Ċkszą siáĊ miaá indeks rynku regulowanego (do koĔca grudnia 2010 r. indeksy zyska áy 83% – NCIndex, a WIG80 ponad 100%).
Rozwa Īania dotyczące stopy zwrotu z indeksu moĪna uzupeániü o przegląd stóp zwrotu z g áównych indeksów polskiego rynku papierów wartoĞciowych (rys. 6.)
Wykres zaprezentowany na rys. 6 jest potwierdzeniem teorii z zakresu inwe- stycji. Mianowicie spó áki silne i duĪe, tzw. blue chips, charakteryzują siĊ mniejszą wra ĪliwoĞcią na ogólną koniunkturĊ gieádową. W trakcie bessy (wrzesieĔ 2007–luty 2009), WIG20 odnotowa á najmniejsze spadki i do umownego koĔca bessy (luty 2009) straci á najmniej spoĞród prezentowanych czterech indeksów. JednoczeĞnie wraz z powrotem optymizmu na rynek akcyjny, zwrot z indeksu blue chips kszta átowaá si Ċ na najniĪszym poziomie wĞród analizowanych indeksów. Natomiast wskaĨnik NC
14 A. DroĨdziel, Spóáki z NewConnect: duĪy zysk przy duĪym ryzyku, www.money.pl (z dnia 29.10.2010 r.).
Index traci á zdecydowanie wiĊcej niĪ trzy pozostaáe indeksy w okresie dekoniunktury, a w okresie przewagi rynku byka (rok 2010) jego wzrost by á najbardziej dynamiczny.
-100 -80 -60 -40 -20 0 20 40 60 80
2007 2008 2009 2010
WIG20 (%) mWIG40 (%) sWIG80 (%) NCIndex (%)
Rys. 6. Stopy zwrotu r/r NCIndex, WIG20, WIG40 i WIG80 (2007–2010)
ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie danych z www.newconnect.pl, www.gpw.pl (stan na 20.01.2011 r.).
Analiz Ċ poziomu stóp zwrotu akcji notowanych na NC przeprowadzono, tworząc siedem przedzia áów stóp zwrotu i badając liczbĊ spóáek oraz udziaá liczby spóáek w danym przedziale wielko Ğci YTD (tab. 3).
Tabela 3 . Stopy zwrotu z akcji notowanych na NewConnect 2008–2010
Stopa zwrotu od początku roku (YTD)
2008 2009 2010
Liczba
spóáek Udziaá w liczbie spóáek na rynku
Liczba
spóáek Udziaá w liczbie spóáek na rynku
Liczba
spóáek Udziaá w liczbie spóáek na rynku
PowyĪej 100% 0 0% 13 12% 10 5%
50%-99% 0 0% 9 8% 13 7%
10%-49% 0 0% 20 19% 20 11%
0-9% 0 0% 6 6% 9 5%
Od -1% do -10% 0 0% 3 3% 9 5%
Od -11 do -50% 1 1,64% 16 15% 26 14%
PowyĪej -51% 60 98,36% 40 37% 98 53%
ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie danych www.newconnect.pl (stan na 30.01.2011 r.).
W roku 2008 – roku najwi Ċkszych przecen na Ğwiatowych rynkach akcji kursy
wszystkich spó áek odnotowaáy duĪe spadki, z czego w ponad 98% przypadków
spadki przekroczy áy 50%. Rok 2009, gdy na rynkach pojawiáo siĊ wiĊcej optymizmu,
akcje 45% spó áek zakoĔczyáy z dodatnimi stopami wzrostu. Jednak w roku 2010
przewaga przedsi Ċbiorstw o ujemnej stopie zwrotu wzrosáa, stanowiáy one bowiem
72% wszystkich notowanych spó áek. Szczególnie Ĩle wypadają inwestycje w akcje
spó áek notowanych na NewConnect w porównaniu z rynkiem regulowanym GPW, na którym w 2010 roku 60% spó áek odnotowaáo zysk, z czego w 30% przypadków zysk kszta átowaá siĊ na poziomie powyĪej 50%. Charakterystyczne dla rynku NewConnect s ą spektakularne wzrosty akcji niektórych spóáek (np.: wzrost cen spóáki Assetus w ci ągu miesiąca o 563%, akcje Astro SA wzrosáy w póá roku o ponad 1300%, akcje funduszu inwestycyjnego Quercus o ponad 300%
15). Jednak traktowane one powinny by ü jako anomalia rynku, są w pewnym stopniu związane z niedojrzaáoĞcią rynku.
W odniesieniu do NC nie mo Īna równieĪ traktowaü inwestycji w akcje debiutujących spó áek jako strategii inwestycyjnej, poniewaĪ akcje wielu spóáek straciáy znacząco na warto Ğci w dniu debiutu, choü miaáy miejsce równieĪ spektakularne wzrosty w pierwszym dniu notowa Ĕ.
Warto podkre Ğliü, Īe badania nie wskazują na istnienie zaleĪnoĞci miĊdzy stopą zwrotu z inwestycji w akcje spó áek a poziomem free float czy czasem obecnoĞci na rynku
16.
Nale Īy dodaü, Īe z punktu widzenia inwestowania i ryzyka inwestycyjnego istotną s áaboĞcią wiĊkszoĞci spóáek są bardzo wysokie wskaĨniki: cena do wartoĞci ksiĊgowej (c/wk) i cena do zysku (c/z), lub brak mo ĪliwoĞci ich obliczenia. Utrudnia to analizĊ oraz mo Īe zniechĊcaü do inwestycji, zwáaszcza Īe bardzo dobrze funkcjonuje rynek regulowany, wi Ċc z punktu widzenia inwestorów NewConnect moĪe byü uznawany za mniej atrakcyjny.
Zako Ĕczenie
Inwestycje w akcje spó áek notowanych na NewConnect, z powodu niskiej kapita- lizacji, charakteryzuj ą siĊ wyĪszym ryzykiem inwestycyjnym niĪ inwestycje w akcje spó áek notowanych na rynku regulowanym.
W strukturze inwestorów na NewConnect dominuj ą inwestorzy indywidualni, zauwa Īalny jest jednak spadek odsetka tej grupy inwestorów angaĪujących swoje Ğrodki na rynku alternatywnym. SáaboĞcią rynku jest niewielki udziaá w obrotach inwestorów instytucjonalnych i zagranicznych. Strona poda Īowa rynku rozwija si Ċ bardzo dynamicznie (wzrasta liczba notowanych spóáek i kapitalizacja rynku), natomiast ocena rynku dokonywana przez stron Ċ popytową (inwestującą) jest nie najlepsza – g áówne zarzuty to niska páynnoĞü oraz wysokie ryzyko.
W wielu publikacjach akcjom notowanym na NewConnect przypisuje si Ċ niską p áynnoĞü – opinia ta staáa siĊ powszechna. Wedáug autorki páynnoĞü rynku NewConnect nale Īy oceniaü neutralnie. Sam poziom páynnoĞci mierzony wskaĨnikiem obrotu jest
15 A. DroĨdziel, op.cit.
16 R. Pastusiak, EfektywnoĞü inwestycji na rynku NewConnect w Ğwietle wybranych czynników, [w:]
Skuteczne inwestowanie, red. W. TarczyĔski, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu SzczeciĔskiego nr 616, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 29, Szczecin 2010, s. 75–77.
do Ğü zadowalający, negatywnym zjawiskiem są znaczne wahania wskaĨnika obrotów oraz bardzo niska warto Ğü transakcji. SáaboĞciami rynku negatywnie wpáywającymi na jego wizerunek inwestycyjny s ą niska páynnoĞü akcji charakteryzująca niektóre spó áki oraz niewielka lub wrĊcz zerowa liczba transakcji podczas sesji odnoĞnie do wybranych spó áek. Rynek alternatywny jest nieformalnie podzielony na spóáki cha- rakteryzuj ące siĊ zadowalającą páynnoĞcią jak i te o niewielkiej liczbie transakcji.
Zauwa Īalna jest zaleĪnoĞü: im wiĊkszy udziaá free float w akcjonariacie spóáki, tym wy Īsza páynnoĞü akcji
17.
Na NewConnect notowanych jest du Īo spóáek, których Ğrednia liczba transakcji na sesj Ċ jest niĪsza od 10 oraz spóáek o wskaĨniku obrotu ksztaátującym siĊ poniĪej 10%, co na rynku regulowanym jest rzadko Ğcią. Wedáug raportu rocznego za 2010 rok 25 spó áek odnotowaáo udziaá w sumie obrotów na rynku powyĪej 1%. WartoĞü tego wska Ĩnika dla ponad 85% notowanych spóáek wynosi poniĪej 1%, z czego ponad 30% ma udzia á mniejszy od 0,10%
18. Jednak struktura udzia áu w obrotach – mimo koncentracji na 25 spó ákach – jest lepsza niĪ na rynku regulowanym GPW, gdzie ponad 1% udzia á w obrotach wykazuje zaledwie 15 spóáek
19.
Ocena inwestycji dokonana zosta áa na podstawie dynamiki zmian z indeksu NCIndex oraz na podstawie jego stopy zwrotu, a tak Īe na podstawie stopy zwrotu z notowanych akcji. Wska Ĩnik rynku alternatywnego NCIndex charakteryzowaá siĊ wi Ċkszymi spadkami w okresie bessy gieádowej niĪ indeksy rynku regulowanego.
Natomiast w roku 2009, gdy na Ğwiatowych rynkach obserwowano odbicie, siáa korekty NCIndex by áa niĪsza niĪ WIG-u40 i WIG-u80, w roku 2010 stopa zwrotu z indeksu rynku alternatywnego by áa wyĪsza niĪ stopy zwrotu z indeksów rynku regulowanego.
Analiza stóp zwrotu z akcji notowanych na NewConnect nie potwierdza sformu- áowaĔ o wyĪszej stopie zwrotu przy wyĪszym ryzyku. Okazuje siĊ, Īe zakup akcji wi ĊkszoĞci spóáek notowanych na NewConnect przynosi ujemne stopy zwrotu (YTD).
Inwestycje na NewConnect charakteryzuje bardzo niska Ğrednia wartoĞü transakcji oraz du Īa zmiennoĞü wartoĞci obrotów. To gáówne sáaboĞci rynku, zniechĊcające do inwestycji i generuj ące wyĪsze ryzyko. Charakterystyczne dla rynku są spektakularne – cho ü bardzo rzadkie, nieliczne – wzrosty cen akcji, zaliczyü je naleĪy równieĪ do s áaboĞci rynku, bowiem wzrost zmiennoĞci oznacza wzrost ryzyka inwestycyjnego.
Investment evaluation of NewConnect based on liquidity and return
The investment risk on alternative markets is higher that the risk on the main stock exchange. The issuing companies – small and medium, young, with growth potential – have either no specific or very little admission criteria as well as restricted listing and reporting requirements. The author presents and discusses the investors’ structure on NewConnect. On the Polish alternative market more then 90%
17 M. Gáuska, PáynnoĞü przede wszystkim, e-Biuletyn NewConnect 11/2010.
18 Raport roczny 2010, www.newconnect.pl z dnia 10.01.2011 r.
19 Raport roczny 2010, www.gpw.pl z dnia 19.01.2011 r.
