Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 : raport

(1)

Aktywność polskich posłów

do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Raport

pod redakcją

Agaty Olszaneckiej i Macieja Marmoli

Katowice 2014

(2)

Recenzent:

dr Agnieszka Turska-Kawa Skład i korekta:

Maciej Marmola Projekt okładki:

Maciej Marmola

Towarzystwo Inicjatyw Naukowych

ISBN: 978-83-61975-77-9

Wydawca:

Towarzystwo Inicjatyw Naukowych w Katowicach ul. Bankowa 11

40-007 Katowice www.tin.us.edu.pl

(3)

3 SPIS TREŚCI

Wprowadzenie ...4

Część I: Aktywność eurodeputowanych na forum Parlamentu Europejskiego ...6 Maciej Marmola

Aktywność plenarna a reelekcja polskich posłów do Parlamentu Europejskiego ...7 Karolina Cięszczyk

Aktywność polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014 w trakcie posiedzeń plenarnych ...21 Rafał Mrowiec

Aktywność polskich eurodeputowanych w pracach komisji parlamentarnych ...44

Część II: Aktywność posłów do Parlamentu Europejskiego w Internecie ...57 Agata Olszanecka

Analiza stron internetowych polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014 ...58 Paulina Kubczak

Aktywność polskich eurodeputowanych w Internecie ...79

Część III: Działalność polskich eurodeputowanych w kontekście przynależności do grupy politycznej w PE ...100 Marek Czaja

Analiza działalności polskich eurodeputowanych z frakcji Europejskich Konserwatystów

i Reformatorów (ECR) ...101 Damian Orłowicz

Lojalność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego wobec frakcji i partii ...118

Zakończenie...135 Aneks ...137

(4)

4

Wprowadzenie

W maju 2014 roku obchodzić będziemy 10. rocznicę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Okres ten niewątpliwie wpłynął na umocnienie pozycji naszego kraju zarówno w polityce europejskiej, jak i na arenie międzynarodowej. Było to możliwe m. in. dzięki inicjatywom członków polskiej delegacji zasiadających w Parlamencie Europejskim.

Kończąca się kadencja oraz zbliżające się wybory do Parlamentu Europejskiego skłaniają do refleksji nad działalnością naszych przedstawicieli na forum UE. Oddajemy do rąk Czytelnika publikację, która stanowi próbę szerokiego spojrzenia na kwestię aktywności polskich eurodeputowanych. Jest ona efektem współpracy studentów i doktorantów z zakresu nauk o polityce na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. Badania działalności posłów do Parlamentu Europejskiego obejmują okres od czerwca 2009 roku do lutego 2014 roku. Publikacja została podzielona na trzy części, obejmujące: działalność na forum Parlamentu Europejskiego, aktywność polskich eurodeputowanych w sieci oraz działalność polskich partii i deputowanych w kontekście ich przynależności do grup parlamentarnych zasiadających w PE. Ze względu na specyfikę podejmowanych kwestii analiza ma charakter ilościowo-jakościowy.

Rozważania rozpoczyna tekst Macieja Marmoli, w którym porównana zostaje działalność parlamentarna polskich eurodeputowanych, którzy dostąpili reelekcji w wyborach z 2009 roku. Autor próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, czy doświadczenia tej grupy nabyte w trakcie wcześniejszych kadencji wpływają na wzrost aktywności i profesjonalizację działalności na forum Parlamentu Europejskiego.

Karolina Cięszczyk przedstawia natomiast całościowe ujęcie aktywności polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014 podczas posiedzeń plenarnych Parlamentu Europejskiego. Autorka porównuje efekty działalności naszych przedstawicieli zasiadających w ławach PE, formułując ranking najbardziej aktywnych posłów i ugrupowań.

Tekst Rafała Mrowca dotyczy działalności polskich eurodeputowanych w komisjach parlamentarnych PE. Stanowi on zarówno analizę stanowisk piastowanych w ramach tychże komisji, jak i realnej aktywności naszych przedstawicieli w pracach komisji, której miernikami są, według Autora, sprawozdania i opinie wygłoszone podczas posiedzeń plenarnych.

(5)

5

Drugą część raportu rozpoczyna artykuł Agaty Olszaneckiej, która analizuje funkcjonalność stron internetowych polskich posłów do PE oraz sposób wykorzystania tego narzędzia komunikacji w procesie angażowania i mobilizowania elektoratu. Autorka bada witryny eurodeputowanych pod kątem czterech kategorii: funkcjonalności, hipertekstowości, odnośników do mediów społecznościowych oraz możliwości kontaktu.

Paulina Kubczak podejmuje refleksję związaną z aktywnością posłów do PE w Internecie. Autorka skupia się przede wszystkim na wykorzystaniu przez nich mediów społecznościowych, badając zarówno ich zawartość, jak i odbiór społeczny. W drugiej części analizy przeprowadzone zostaje również badanie „tajemniczego wyborcy”, które ma na celu sprawdzenie jakości i możliwości komunikacji elektoratu z politykiem.

Trzecią część raportu rozpoczyna Marek Czaja, który gruntownie analizuje działalność polskich eurodeputowanych z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. Autor podejmuje refleksję zarówno nad specyfiką tej grupy politycznej, jak i lojalnością oraz aktywnością polskich przedstawicieli względem reszty członków ECR oraz polskich delegacji w pozostałych grupach politycznych.

Raport kończą rozważania Damiana Orłowicza, który podejmuje kwestię lojalności polskich eurodeputowanych w trakcie głosowań względem swoich partii i frakcji w Parlamencie Europejskim.

Oczywiście z racji na wielość kategorii składających się na działalność parlamentarną publikacja nie aspiruje do tego, by traktować ją jako ujęcie całościowe. Raport ten może być jednak przyczynkiem do dyskusji związanej z efektywnością działań polskich europarlamentarzystów oraz możliwością wpływu na ich poczynania ze strony elektoratu.

Maciej Marmola Agata Olszanecka

(6)

AKTYWNOŚĆ

EURODEPUTOWANYCH NA FORUM

PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

(7)

7

DOI: 10.6084/m9.figshare.988251

Maciej Marmola

Aktywność plenarna a reelekcja polskich posłów do Parlamentu Europejskiego

Wprowadzenie

W maju 2014 roku nastąpią dwa ważne wydarzenia w historii integracji Polski ze strukturami europejskimi: jubileusz dziesięciolecia akcesji do UE oraz kolejne wybory do Parlamentu Europejskiego. Doświadczenia związane z przynależnością naszego kraju do UE oraz dwa cykle wyborcze do PE niewątpliwie wpłynęły na większe rozeznanie w tematyce europejskiej wszystkich podmiotów polityki, zarówno partii politycznych, kandydatów, jak i samego elektoratu. Jak wskazują badania, w obliczu kryzysu w strefie euro nastąpiło pogorszenie opinii Polaków o działaniu głównych instytucji unijnych, w tym Parlamentu Europejskiego¹. Na negatywną recepcję działalności tej instytucji może mieć również wpływ niezadowolenie elektoratu ze sposobu pełnienia mandatu eurodeputowanego przez polskich przedstawicieli².

Przedmiotem niniejszego artykułu jest porównanie aktywności polskich posłów do PE sprawujących swój mandat zarówno w parlamencie VI, jak i VII kadencji. Punkt wyjścia badań zawartych w artykule stanowi hipoteza głosząca, że w ostatnich pięciu latach nastąpił wzrost poziomu aktywności polskich eurodeputowanych w stosunku do kadencji 2004-2009.

Na oczekiwany wynik powinny wpłynąć trzy czynniki. Po pierwsze, wynika to ze specyfiki ścieżki kariery wybranej przez analizowaną grupę eurodeputowanych. Aktorzy polityczni wiążący swoją przyszłą działalność ze strukturami europejskimi wykazują bowiem większą aktywność (zarówno na poziomie komisji, jak i podczas posiedzeń plenarnych) niż osoby traktujące działalność w PE jako swoistą trampolinę zwiększającą ich rozpoznawalność, a tym samym umożliwiającą im zaistnienie na arenie krajowej polityki [Meserve, Pemstien,

1 W początkowej fazie kryzysu i bezpośrednio przed wyborami do PE w 2009 r. 63% Polaków pozytywnie oceniało działalność Parlamentu Europejskiego. W ostatnich badaniach opinii przeprowadzonych przez CBOS odsetek ten wynosił już jedynie 48% [BS/56/2013].

2 Jak podkreślają badacze, część polskich eurodeputowanych zbyt dużą wagę przywiązuje polityce krajowej, zaniedbując tym samym swoje rzeczywiste pole działania w PE [Łada, Szczepanik 2013], a większość ich sukcesów przypada na kwestie, w których PE nie ma bezpośredniego wpływu decyzyjnego oraz sprawy niebędące uznawane za priorytet polskiej delegacji [Szczepanik, Kaca, Łada 2009: 68-69].

(8)

8

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Berhard 2009]³. Należy więc przypuszczać, że eurodeputowani zabiegający o reelekcję będą charakteryzowali się także coraz większą aktywnością w strukturach europejskich w trakcie kolejnych sprawowanych kadencji [Wojtasik 2013: 30-31]. Po drugie, doświadczenia wynikające ze sprawowania urzędu w przeszłości powinny skutkować profesjonalizacją działań, a co z tym związane wyższym poziomem aktywności. Po trzecie, na większą aktywność wszystkich polskich posłów do PE powinno wpłynąć sprawowanie przewodnictwa w Radzie UE w drugiej połowie 2011 roku.

Metodologia

W pierwszej części badań analizie poddana zostanie aktywność 18 polskich eurodeputowanych, którzy dostąpili reelekcji do PE w wyborach z 2009 roku. Analiza ta nie będzie uwzględniać 3 posłów zasiadających w parlamencie VI i VII kadencji (Michała Kamińskiego, Zbigniewa Zaleskiego oraz Janusza Lewandowskiego) ze względu na to, że nie sprawowali oni mandatu przez cały analizowany okres⁴. Miernikiem działań eurodeputowanych będzie aktywność na posiedzeniach plenarnych, składająca się z siedmiu kategorii: wystąpień na forum PE, sprawozdań, opinii, projektów rezolucji, oświadczeń pisemnych, pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach. W przypadku sprawozdań i rezolucji analizie poddane zostały jedynie te, w których polski eurodeputowany był posłem sprawozdawcą. W trakcie analizy będę posługiwał się liczbami bezwzględnymi z racji tego, że lepiej obrazują realną zmianę badanych wskaźników.

W drugiej części zbadano zagregowaną aktywność eurodeputowanych tych ugrupowań, które posiadały swoich przedstawicieli w PE zarówno w latach 2004-2009, jak i 2009-2014, a więc: Platformy Obywatelskiej, Prawa i Sprawiedliwości, Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Czynnikiem określającym przynależność partyjną była w tym przypadku lista wyborcza, z jakiej eurodeputowany dostał

3 Czynnik ten może być ograniczany przez system wyborczy do PE, a konkretnie sposób selekcji kandydatów na listy wyborcze. Aktorzy polityczni, którzy planują długoterminową karierę w strukturach europejskich, powinni podejmować zadania uważane za istotne dla liderów wewnątrz PE, aby zwiększyć swoją pozycję wewnątrz tej instytucji. Jednocześnie ich działalność powinna również zadowalać tych, którzy decydują o ich ponownej selekcji na listy wyborcze, a co z tym związane ewentualnej reelekcji, zwykle umiejscowionym na poziomie krajowym [Hix, Hobolt, Høyland 2012: 7-9]. Wydaje się to szczególnie ważne w polskich warunkach, gdzie mamy do czynienia z ustalaniem partyjnych list wyborczych do PE na poziomie centralnym. Należy również pamiętać, że reelekcja posłów do PE w dużym stopniu zależy od poparcia w ich okręgu wyborczym, co zmusza ich do odpowiedniego pozycjonowania swoich działań między aktywnością europejską i regionalną.

4 Michał Kamiński pełnił urząd posła do PE jedynie przez połowę VI kadencji z racji tego, że w lipcu 2007 roku został sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta RP. Zbigniew Zaleski objął mandat eurodeputowanego VII kadencji 17 grudnia 2013 roku w związku z rekonstrukcją rządu, po której Lena Kolarska-Bobińska zamieniła miejsce w PE na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Natomiast Janusz Lewandowski po kilku miesiącach pracy w PE został członkiem Komisji Europejskiej.

(9)

9

się do PE w wyborach 2009 roku. Z tego względu w ramach PiS ujęci zostali Zbigniew Ziobro, Jacek Kurski, Tadeusz Cymański, Jacek Włosowicz (obecnie Solidarna Polska);

Paweł Kowal, Marek Migalski, Adam Bielan (Polska Razem) oraz niezrzeszony Michał Kamiński. Na wynik PO wpłynęła aktywność Artura Zasady (Polska Razem), natomiast na średnią SLD działalność Marka Siwca (Twój Ruch). Przyjęcie tego założenia wydaje się zasadne z dwóch powodów. Po pierwsze, w momencie głosowania wyborcy nie mogli przewidzieć zmiany przynależności partyjnej przez wymienionych powyżej przedstawicieli, tym bardziej, że w kadencji 2004-2009 podobne przetasowania miały charakter incydentalny.

Po drugie zaś, ze względu na częstotliwość zmian przynależności partyjnej (przykładowo Adam Bielan reprezentował w kadencji 2009-2013 trzy rożne partie, a przez niemal 2 lata był posłem bezpartyjnym⁵) trudno określić cezurę, od której aktywność danego deputowanego miałaby być zaliczona na konto innego ugrupowania. W celu porównania zagregowanej aktywności eurodeputowanych wyciągnięta została średnia arytmetyczna przytoczonych powyżej składowych aktywności parlamentarnej dla obu analizowanych okresów⁶. Z tej części analizy wykluczona została kategoria obecności na posiedzeniach plenarnych ze względu na trudności metodologiczne związane z jej wyliczeniem, wynikające z klasyfikowania wyników osób niesprawujących pełnej kadencji. Aby zminimalizować wpływ piastowania funkcji przewodniczącego PE przez Jerzego Buzka, dla Platformy Obywatelskiej zostały obliczone dwie grupy wskaźników, uwzględniające aktywność byłego premiera oraz pomijające jego działalność w analizowanych kadencjach.

W obu przypadkach wykorzystane dane (aktualne na dzień 11.02.2014 r.) zostały zaczerpnięte z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego oraz MEPranking.eu.

Aktywność plenarna polskich deputowanych

W literaturze przedmiotu panuje zgodność, że aktorzy polityczni planujący wieloletnią karierę w organach legislacyjnych wykazują większą autonomię decyzyjną oraz charakteryzują się wyższą aktywnością i skutecznością [Barber 1965, Ehrenhalt 1991]. Wraz z rozwojem instytucji przedstawicielskich należy również spodziewać się większej liczby posłów wiążących swoją przyszłość z danym organem [Turska-Kawa 2013: 121]. Nie inaczej było w przypadku Parlamentu Europejskiego. W latach 1979-1994 odsetek eurodeputowanych pełniących swoją funkcję przez ponad 1,5 kadencji wynosił 36% [Scarrow

5 Adam Bielan od początku kadencji do listopada 2010 roku był członkiem Prawa i Sprawiedliwości, następnie do marca 2011 roku związał się z ugrupowaniem Polska Jest Najważniejsza, a od stycznia 2014 roku działa w strukturach Polski Razem Jarosława Gowina.

6 Dzielnikiem we wszystkich przypadkach była liczba mandatów w PE.

(10)

10

1997: 256-257]⁷. Obecnie połowa eurodeputowanych sprawuje mandat co najmniej drugą kadencję, a w przypadku niektórych krajów odsetek ten jest jeszcze wyższy. Największym procentem posłów, którzy dostąpili reelekcji w 2009 roku może się pochwalić Malta, gdzie taki wynik uzyskało 4 z 5 przedstawicieli (80%) [Stats on the new European Parliament].

W wyniku ostatnich wyborów do PE 20 polskich przedstawicieli (40%) mogło poszczycić się reelekcją. Najwięcej eurodeputowanych ponownie sprawujących swój mandat zostało wybranych z list Platformy Obywatelskiej (9 posłów). Reelekcji dostąpiło także 6 europarlamentarzystów wybranych z list Prawa i Sprawiedliwości, 4 z koalicji Sojuszu Lewicy Demokratycznej-Unii Pracy oraz jeden reprezentujący Polskie Stronnictwo Ludowe.

W trakcie kadencji liczba ta ulegała niewielkim zmianom, bowiem w lutym 2010 roku wchodzący w skład tej grupy Janusz Lewandowski objął stanowisko komisarza ds. budżetu i programowania finansowego. W grudniu 2013 roku do tego grona dołączył natomiast Zbigniew Zaleski, który objął mandat po Lenie Kolarskiej-Bobińskiej. Obecnie odsetek ten jest również nieco niższy ze względu na dodatkowy mandat dla polskiej delegacji wynikający z wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego.

W pierwszej kolejności analizie poddano aktywność posłów do PE wybranych ponownie do europarlamentu z list PO (tabela 1). W niemal każdym z analizowanych przypadków nastąpił wzrost liczby wystąpień na forum PE oraz zgłoszonych projektów rezolucji (jedynie Jacek Saryusz-Wolski zanotował o 66 mniej wystąpień niż w kadencji 2004-2009). Największy przyrost liczby wypowiedzi plenarnych zanotował Jerzy Buzek (o 726 więcej). Wynikało to jednak z jego obowiązków związanych z pełnieniem funkcji przewodniczącego PE, przede wszystkim prowadzenia dyskusji oraz podejmowania spraw proceduralnych. Znaczący postęp w tej kategorii osiągnęli również: Jacek Protasiewicz (o 137 wypowiedzi plenarnych więcej niż w poprzedniej kadencji), Filip Kaczmarek (o 78 więcej), Małgorzata Handzlik (o 54 więcej), Bogusław Sonik (o 52 więcej) i Tadeusz Zwiefka (o 50 więcej). Biorąc pod uwagę liczbę projektów rezolucji, największy postęp zaliczył Filip Kaczmarek, który zgłosił ich o 250 więcej względem poprzedniej kadencji. Nieco mniejszy wzrost w tej kategorii zanotował Bogusław Sonik (o 144 projektów), Jacek Protasiewicz (o 48) oraz Tadeusz Zwiefka (o 39). W pozostałych przypadkach wyniki były zbliżone do tych uzyskanych w trakcie VI kadencji.

7 Amerykańska badaczka w swojej analizie badała losy posłów do PE z czterech największych krajów UE:

Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch. Z racji tego, że w pierwszych wyborach bezpośrednich z 1979 roku na państwa te przypadało 324 na 410 mandatów (w elekcji z 1994 roku było to już 360 z 626 mandatów) oraz krótkiej historii członkostwa krajów przyjętych do struktur unijnych w latach 80. wyniki te można uogólnić na całą wspólnotę.

(11)

11

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Tabela 1. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list PO

Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Projekty rezolucji

Oświadczenia

pisemne Pytania Obecność

Jerzy Buzek

2009 799 1 0 9 0 3 0

2004 73 4 2 7 1 8 0,80

Różnica 726 -3 -2 2 -1 -5 -0,80

Małgorzata Handzlik

2009 152 1 5 3 2 49 0,94

2004 98 1 5 0 1 8 0,92

Różnica 54 0 0 3 1 41 0,02

Filip Kaczmarek

2009 178 4 6 280 8 166 0,95

2004 100 1 4 30 1 23 0,97

Różnica 78 3 2 250 7 143 -0,02

Jan Olbrycht

2009 28 2 3 11 1 10 0,89

2004 27 2 2 0 0 8 0,87

Różnica 1 0 1 11 1 2 0,02

Jacek Protasiewicz

2009 191 0 1 59 3 15 0,73

2004 54 1 2 11 1 24 0,89

Różnica 137 -1 -1 48 2 -9 -0,16

Jacek Saryusz-

Wolski

2009 67 1 3 39 0 22 0,83

2004 133 22 1 29 1 10 0,96

Różnica -66 -21 2 10 -1 12 -0,13

Bogusław Sonik

2009 183 1 3 163 1 35 0,88

2004 131 2 2 19 3 30 0,87

Różnica 52 -1 1 144 -2 5 0,01

Tadeusz Zwiefka

2009 102 11 4 53 1 28 0,89

2004 50 1 4 14 2 7 0,91

Różnica 52 10 0 39 -1 21 -0,02

Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Znaczące różnice w aktywności względem lat 2004-2009 widoczne są również w przypadku pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach. W pierwszej z wymienionych kategorii niewielki spadek aktywności zaliczyli Jacek Protasiewicz i Jerzy Buzek. Największy progres zaliczył po raz kolejny Filip Kaczmarek, który zadał o 143 pytań więcej niż w poprzedniej kadencji. Odmienna tendencja widoczna jest w przypadku obecności na posiedzeniach. Okazuje się bowiem, że jedynie Małgorzata Handzlik, Jan Olbrycht i Bogusław Sonik nieznacznie (o 1-2 punkty proc.) poprawili się w tej kategorii.

Znaczący regres odnotowali natomiast Jacek Protasiewicz i Jacek Saryusz-Wolski, których

(12)

12

obecność na posiedzeniach plenarnych spadła odpowiednio o 16 i 13 punktów proc., co może wiązać się ze wzrostem ich zaangażowania w politykę krajową. Niemiarodajny jest natomiast wskaźnik Jerzego Buzka, który z racji pełnionej funkcji nie mógł uczestniczyć w głosowaniach parlamentarnych.

W pozostałych kategoriach nie występują znaczące różnice. Wartym odnotowania jest jedynie wzrost liczby sprawozdań w przypadku Tadeusza Zwiefki (o 10) i spadek w tym względzie zanotowany przez Jacka Saryusza-Wolskiego (o 21).

Podsumowując, największy wzrost w poziomie aktywności spośród osób wybranych z list PO zanotował Filip Kaczmarek. W jego przypadku nastąpił znaczący progres we wszystkich analizowanych kategoriach z wyjątkiem obecności na posiedzeniach plenarnych, która, mimo spadku o 2 punkty procentowe, jest najwyższa w partii. Na drugim biegunie znaleźli się natomiast Jacek Saryusz-Wolski i Jacek Protasiewicz, notujący spadek w 4 z 7 analizowanych wskaźników.

W szeregach PSL reelekcji w wyborach 2009 dostąpił jedynie Czesław Siekierski.

W jego przypadku nastąpił wzrost aktywności w 4 z 7 analizowanych kategorii (tabela 2).

Największy progres eurodeputowany zanotował pod względem liczby wystąpień plenarnych (wzrost o 53), a największe spadki aktywności w kategoriach: pytania parlamentarne i obecność na posiedzeniach.

Tabela 2. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list PSL

Oświadczenia

Czesław Siekierski

2009 310 2 4 6 1 32 0,87

2004 257 1 1 2 2 48 0,96

Różnica 53 1 3 4 -1 -16 -0,09

Kolejną grupą eurodeputowanych, którzy zostali poddani analizie byli posłowie wybrani z list SLD-UP (tabela 3). Najbardziej aktywna przedstawicielka tej koalicji Lidia Geringer de Oedenberg zaliczyła wzrost w 5 z 7 analizowanych kategorii. Największy dotyczył wystąpień plenarnych i zgłoszonych projektów rezolucji, odpowiednio o 83 i 80.

Wartym podkreślenia jest również wzrost obecności na posiedzeniach plenarnych, która jest najwyższa spośród wszystkich badanych eurodeputowanych (98%). W przypadku Lidii Geringer de Oedenberg nastąpił spadek liczby sprawozdań i opinii względem poprzedniej

(13)

13

kadencji. Mimo tego europarlamentarzystka nadal pozostaje najaktywniejsza w tych kategoriach w porównaniu z partyjnymi kolegami.

Wzrost aktywności w pięciu kategoriach (jednak mniej znaczący) zanotowali także dwaj inni eurodeputowani wybrani z list SLD-UP: Bogusław Liberadzki oraz Adam Gierek.

Słabiej zaprezentował się natomiast Marek Siwiec, który w analizowanym okresie zaliczył znaczny spadek w kategorii wystąpień plenarnych (aż o 156) oraz nieco mniejszy pod względem obecności na posiedzeniach. Można przypuszczać, że wynika to z większego zaangażowania w politykę krajową oraz dążenia do rozwoju inicjatyw politycznych formowanych wokół Janusza Palikota – Twojego Ruchu oraz Europy Plus.

Tabela 3. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list SLD-UP

Oświadczenia

Lidia Geringer de

Oedenberg

2009 249 14 3 81 6 45 0,98

2004 166 23 14 1 1 33 0,97

Różnica 83 -9 -11 80 5 12 0,01

Bogusław Liberadzki

2009 177 2 4 4 1 20 0,87

2004 130 4 2 0 1 10 0,90

Różnica 47 -2 2 4 0 10 -0,03

Adam Gierek

2009 71 0 1 0 2 16 0,97

2004 30 2 0 0 0 11 0,92

Różnica 41 -2 1 0 2 5 0,05

Marek Siwiec

2009 50 1 0 41 3 7 0,82

2004 206 0 0 10 4 4 0,85

Różnica -156 1 0 31 -1 3 -0,03

Ostatnią z badanych grup eurodeputowanych są ci, którzy zostali wybrani z list PiS (tabela 4). Najlepiej w tym gronie wypadł Adam Bielan (obecnie Polska Razem), który poprawił się w 5 kategoriach, a w jednej osiągnął wynik identyczny, jak w kadencji 2004- 2009. Największy progres zaliczył on pod względem pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach plenarnych (wzrost aż o 14 punktów proc.).

Na drugim biegunie znaleźli się dwaj eurodeputowani uważani za jednych z najaktywniejszych w poprzedniej kadencji: Ryszard Czarnecki i Konrad Szymański. Mimo tego, że ich aktywność nadal pozostaje powyżej średniej, to część z analizowanych kategorii uległa w ich przypadku gwałtownemu załamaniu. Jest tak szczególnie w przypadku Konrada Szymańskiego, który na moment badania miał o 53 mniej wystąpień na forum PE oraz o 105

(14)

14

mniej zgłoszonych projektów rezolucji (zadał jednak aż o 80 pytań parlamentarnych więcej niż w poprzedniej kadencji). Jeśli zaś chodzi o Ryszarda Czarneckiego, to zanotował on spadek w kategoriach wystąpień plenarnych i pytań parlamentarnych, rekompensując to jednak znaczącym wzrostem pod względem sprawozdań.

Pozostali posłowie wybrani z list PiS zanotowali nieznaczne wzrosty większości kategorii, jednak ich aktywność należy ocenić na poziomie poniżej średniej.

Tabela 4. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list Prawa i Sprawiedliwości

Oświadczenia

Adam Bielan

2009 345 1 3 222 0 115 0,89

2004 323 0 0 240 0 4 0,75

Różnica 22 1 3 -18 0 111 0,14

Ryszard Czarnecki

2009 182 10 0 234 2 54 0,80

2004 267 0 1 217 1 96 0,80

Różnica -85 10 -1 17 1 -42 0

Mirosław Piotrowski

2009 70 0 0 22 1 16 0,96

2004 81 0 0 12 0 7 0,97

Różnica -11 0 0 10 1 9 -0,01

Konrad Szymański

2009 107 1 3 85 2 140 0,90

2004 160 2 0 190 5 60 0,90

Różnica -53 -1 3 -105 -3 80 0

Janusz Wojciechow

ski

2009 98 3 1 26 7 72 0,77

2004 66 4 0 18 7 27 0,90

Różnica 32 -1 1 8 0 45 -0,13

Podsumowując, w przypadku większości badanych eurodeputowanych nastąpił wzrost aktywności podczas posiedzeń plenarnych w porównaniu z kadencją 2004-2009. Największy progres zaliczył Filip Kaczmarek (PO), który znacząco poprawił 6 z 7 analizowanych mierników aktywności. Podobny wynik osiągnął Jan Olbrycht (PO), jednak w jego przypadku zarówno poziom obecnej, jak i wcześniejszej aktywność, należy określić jako poniżej średniej. Na uwagę zasługuje również wynik Lidii Geringer de Oedenberg (SLD), która poprawiła 5 z 7 badanych wskaźników, umacniając tym samym wizerunek jednego z najaktywniejszych polskich eurodeputowanych. Podobny progres (wzrost 5 z 7 mierników)

(15)

15

zanotowali także: Małgorzata Handzlik (PO), Bogusław Sonik (PO), Adam Gierek (UP) oraz Adam Bielan (PRJG).

Na przeciwległym biegunie znaleźli się: Jacek Protasiewicz (PO), Jacek Saryusz- Wolski (PO), Marek Siwiec (TR), Ryszard Czarnecki (PiS), Mirosław Piotrowski (niezależny), którzy poprawili 3 z 7 analizowanych składowych aktywności. Za największy regres należy natomiast uznać postawę Konrada Szymańskiego, który poprawił jedynie 2 z 7 wskaźników. Na taki wynik w jego przypadku miała jednak wpływ bardzo wysoka aktywność w latach 2004-2009, należy bowiem podkreślić, że wyniki jego działalności w obecnej kadencji plasują go znacząco powyżej średniej. Tylko dwa wskaźniki poprawił również Jerzy Buzek, lecz w jego przypadku wpłynęły na to ograniczenia związane z piastowaniem funkcji przewodniczącego PE.

Zagregowana aktywność polskich eurodeputowanych

W dalszej części badań analizie poddano zagregowaną aktywność polskich eurodeputowanych w kadencji 2009-2014. W tym celu wyciągniętą średnią wartość mierników aktywności dla każdej partii, która uzyskała mandaty w ostatnich wyborach do PE.

Jak już wspomniano, kryterium przyporządkowania eurodeputowanych stanowiła w tym przypadku ich obecność na liście wyborczej danego ugrupowania w elekcji z 2009 roku.

W momencie badania polska delegacja w PE charakteryzowała się przeciętną aktywnością w stosunku do przedstawicieli innych państw członkowskich. Pod względem wystąpień plenarnych polscy eurodeputowani zajmowali 13. miejsce w UE, ze średnią 152,88 wystąpienia na jednego posła (dla porównania średnia najlepszej w tej kwestii delegacji portugalskiej wynosiła 826,64). Jeszcze gorzej polscy europarlamentarzyści prezentowali się w kategoriach: oświadczeń (średnio 1,53 – 15. miejsce w UE), pytań parlamentarnych (50,22 – 16. miejsce w UE) oraz obecności na posiedzeniach plenarnych (84,76% - 18. miejsce w UE). Jedynym polem aktywności, w którym polscy przedstawiciele znajdowali się w czołówce, była liczba zgłoszonych projektów rezolucji (średnio 55,31 – 3 miejsce w UE)⁸.

W pierwszej kolejności analizie poddano aktywność eurodeputowanych wybranych z list PO (tabela 5). W tym przypadku wyliczone zostały dwie grupy wskaźników, aby ograniczyć wpływ pełnienia funkcji przewodniczącego PE przez Jerzego Buzka na poziom aktywności ugrupowania.

8 Dla porównania najlepszymi delegacjami narodowymi w PE w poszczególnych kategoriach aktywności były:

Portugalia (średnio 243,45 pytania parlamentarne), Austria (średnio 91,42% obecności na posiedzeniach), Irlandia (średnio 3,25 oświadczenia) oraz Estonia (średnio 105 projektów rezolucji) [MEPranking.eu].

(16)

16

Przedstawiciele PO zanotowali postęp w 4 z 6 badanych kategorii (w 5 w przypadku nieuwzględnienia Jerzego Buzka). Największy wzrost dotyczył w ich przypadku liczby wystąpień plenarnych, zgłoszonych rezolucji oraz zadanych pytań parlamentarnych. Warta odnotowania jest również średnia liczba sprawozdań, która choć spadła w porównaniu z kadencją 2004-2009, jest najwyższa spośród wszystkich analizowanych ugrupowań.

Tabela 5. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PO (w nawiasie wynik nieujmujący Jerzego Buzka)

PLATFORMA OBYWATELSKA

Kadencja

Wystąpienia na posiedzeniu

plenarnym

Sprawozdanie jako sprawozdawca

Opinia jako sprawozdawca

Projekty rezolucji

Oświadczenia pisemne

Pytania parlamenta

rne

2009 141,88

(109,92)

2,88 (2,84)

2,72 (2,72)

45,12 (44,76)

1,8 (1,8)

37,4 (37,28)

2004 70,73

(65,87)

3,6 (3,33)

2,73 (2,6)

13,33 (12,87)

0,93 (0,87)

17,4 (16,87)

Różnica 71,15

(44,05)

-0,72 (-0,49)

-0,01 (0,12)

31,79 (31,89)

0,87 (0,93)

20 (20,41) Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

W następnej kolejności zbadana została zagregowana aktywność przedstawicieli PSL (tabela 6). W przypadku tego ugrupowania nastąpił wzrost jedynie połowy z analizowanych wskaźników. Największy zanotowany został w kategorii wystąpień plenarnych (średnio o 57 więcej niż w poprzedniej kadencji). Wartym podkreślenia jest fakt, że przedstawiciele PSL są również najbardziej aktywni w tym względzie spośród całej polskiej delegacji. Znaczący regres nastąpił natomiast w kategorii pytań parlamentarnych, oświadczeń pisemnych i sprawozdań.

Tabela 6. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PSL

POLSKIE STRONNICTWO LUDOWE

Kadencja

plenarnym

Projekty rezolucji

Pytania parlamenta

rne

2009 220,25 0,5 1,75 18,75 1,25 20,25

2004 163,25 1,25 0,75 16,25 3,5 43

Różnica 57 -0,75 1 2,5 -2,25 -22,75

Posłowie wybrani z list SLD-UP w obecnej kadencji poprawili 4 z 6 analizowanych wskaźników aktywności (tabela 7). Największy postęp koalicja zanotowała w liczbie

(17)

17

zgłoszonych projektów rezolucji (wzrost o 27,94). Wartym podkreślenia jest jednak znaczący spadek średniej liczby sprawozdań i opinii wygłoszonych na forum PE (odpowiednio o 3,43 i 1,34), co wiąże się przede wszystkich ze spadkiem aktywności Lidii Geringer de Oedenberg na tych polach działalności.

Tabela 7. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list SLD-UP

SOJUSZ LEWICY DEMOKRATYCZNEJ - UNIA PRACY

Kadencja

plenarnym

Projekty rezolucji

Pytania parlamenta

rne

2009 158,71 2,57 1,86 30,14 2,43 25,86

2004 145,4 6 3,2 2,2 1,2 15,6

Różnica 13,31 -3,43 -1,34 27,94 1,23 10,26

Ostatnią z badanych kwestii była zagregowana aktywność eurodeputowanych wybranych z list PiS (tabela 8). W przypadku tej grupy nastąpił wzrost w 4 z 6 analizowanych wskaźników. Największy z nich dotyczy zadanych pytań parlamentarnych (więcej o 73,84 w stosunku do kadencji 2004-2009). Najbardziej widoczny spadek zanotowano natomiast w kategorii projektów rezolucji. Mimo to posłowie wybrani z list PiS nadal zgłaszają zdecydowanie najwięcej takich projektów spośród polskiej delegacji.

Tabela 8. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PiS

PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ

Kadencja

plenarnym

Projekty rezolucji

Pytania parlamenta

rne

2009 169,27 1,6 1,27 103,53 1,07 95,27

2004 151,57 0,86 1,14 146,14 2,14 21,43

Różnica 17,7 0,74 0,13 -42,61 -1,07 73,84

Wartym odnotowania jest fakt, że dobre wyniki tej grupy są w dużej mierze zasługą eurodeputowanych, którzy nie są już członkami PiS, a więc: przedstawicielom Solidarnej Polski (Zbigniew Ziobro, Tadeusz Cymański, Jacek Kurski, Jacek Włosowicz), Polski Razem Jarosława Gowina (Marek Migalski, Paweł Kowal, Adam Bielan) oraz niezależnemu

(18)

18

Michałowi Kamińskiemu. Ich wskaźniki aktywności (za wyjątkiem liczby projektów rezolucji, oświadczeń i sprawozdań) są zdecydowanie wyższe niż wyniki siedmiu posłów nadal legitymujących się przynależnością do PiS (tabela 9).

Tabela 9. Wskaźniki aktywności przedstawicieli Solidarnej Polski, Polski Razem Jarosława Gowina (jedynie tych wybranych z list PiS) oraz niezależnego Michała Kamińskiego

Partia (Poseł do

PE)

plenarnym

Projekty rezolucji

Pytania parlamenta

rne Solidarna

Polska 245,25 0,25 1,25 27 0,25 94,5

Polska

Razem 202,33 0,33 2 134 0,33 130,33

Michał

Kamiński 304 1 0 150 1 241

Podsumowując tę część analizy, wszystkie partie zanotowały wzrost ogólnej aktywności swoich członków na forum PE. Największy przypadł w udziale eurodeputowanym wybranym z list PO, którzy poprawili 5 z 6 badanych składowych aktywności. Nieco gorzej wypadły SLD oraz PiS (wzrost w 4 analizowanych kategoriach).

Na wynik tej drugiej partii wpłynęła jednak stosunkowo wysoka aktywność posłów, którzy opuścili szeregi PiS. Najgorzej w tej analizie wypadło PSL, które zaliczyło progres jedynie w połowie badanych kategorii. Należy jednak podkreślić, że mimo tendencji wzrostowej poziomu aktywności polskich europarlamentarzystów, nasza delegacja nadal znacząco ustępuje w tym względzie innym członkom wspólnoty, w szczególności krajom „starej piętnastki”.

Wnioski

Celem badań było sprawdzenie poziomu aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego, którzy dostąpili reelekcji w wyborach z 2009 roku. Zgodnie z oczekiwaniami wyniki analizy wskazują na wzrost aktywności w porównaniu z poprzednią kadencją, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i zagregowanym. Największy progres w pierwszym analizowanym wymiarze zaliczył Filip Kaczmarek (PO), który poprawił niemal wszystkie kategorie składające się na aktywność plenarną. Na wyróżnienie w tym względzie zasługują również: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Jan Olbrycht (PO), Małgorzata Handzlik (PO), Bogusław Sonik (PO), Adam Gierek (UP) oraz Adam Bielan (PRJG). Stały

(19)

19

wzrost aktywności tych eurodeputowanych może oznaczać, że wiążą oni swą przyszłą działalność polityczną z instytucjami europejskimi.

Podobne wnioski przynosi analiza zagregowanej aktywności polskich europarlamentarzystów. Okazuje się bowiem, że wszystkie ugrupowania, które w 2009 roku po raz drugi wprowadziły swoich przedstawicieli do PE poprawiły większość z analizowanych wskaźników aktywności (wyjątkiem w tej kwestii jest PSL, które osiągnęło lepsze rezultaty jedynie w przypadku 3 z 6 kategorii). Należy przypuszczać, że tendencja ta ze względu na dalszą profesjonalizację działalności posłów do PE będzie utrzymana również w kolejnych kadencjach, co daje nadzieję na poprawę aktywności polskich eurodeputowanych względem wyników przedstawicieli innych państw członkowskich.

Bibliografia

Barber James D. (1965), The Lawmakers, New Haven: Yale University Press.

BS/56/2013, Instytucje i obywatele w Unii Europejskiej, Centrum Badań Opinii Społecznej, Warszawa 2013.

Ehrenhalt Alan (1991), The United States of Ambition, New York: Times Books.

Hix Simon, Hobolt Sara, Høyland Bjørn (2012), Career Paths and Legislative Activities of Members of the European Parliament, Paper prepared for presentation at the Annual Conference of the American Political Science Association, August 30-September 2, 2012, New Orleans.

Łada Agnieszka, Szczepanik Melchior (2013), Kandydat idealny. Na co powinny zwracać uwagę polskie partie polityczne, układając listy kandydatów w wyborach do Parlamentu Europejskiego?, „Analizy i Opinie” nr 134, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Meserve Stephen A., Pemstien Daniel, Berhard William T. (2009), Political Ambition and Legislative Behavior in the European Parliament, „Journal of Politics”, 71-3.

Scarrow Susan E. (1997), Political Career Paths and the European Parliament,

„Legislative Studies Quarterly”, XXII.

Szczepanik Melchior, Kaca Elżbieta, Łada Agnieszka (2009), Bilans aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Cele, osiągnięcia, wnioski na przyszłość, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Turska-Kawa Agnieszka (2013), Reactive political leadership, „Political Preferences”

4/2013.

(20)

20

Wojtasik Waldemar (2013), Functions of Elections in Democratic Systems, „Political Preferences” 4/2013.

Źródła internetowe

MEPranking.eu – The best quantitative view of the EP activity http://www.mepranking.eu/ (11.02.2014).

Parlament Europejski – Posiedzenia Plenarne

http://www.europarl.europa.eu/plenary/pl/home.html (11.02.2014).

Stats on the new European Parliament,

http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM- PRESS+20090629STO57513+0+DOC+XML+V0//EN (11.02.2014).

(21)

21

DOI: 10.6084/m9.figshare.988249

Karolina Cięszczyk

Aktywność polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014 w trakcie posiedzeń plenarnych

W wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego z 2009 roku w ławach parlamentarnych znalazło się 50 deputowanych z Polski. Na mocy Traktatu Lizbońskiego zwiększono nie tylko kompetencje tego organu, ale wprowadzono również zmiany w jego składzie. Po konferencji międzyrządowej z 23 czerwca 2010 roku wprowadzono zapis, że do końca VII kadencji Parlamentu Europejskiego liczba mandatów (736) wynikających z wyborów bezpośrednich, zostanie zwiększona o 18 mandatów. Wprowadzone zmiany spowodowały, że Polska otrzymała dodatkowe miejsce w Parlamencie Europejskim, co ostatecznie daje obecnie liczbę 51 mandatów [Węc 2011: 198].

Polityczny skład reprezentacji polskich wyborców uzyskany w wyniku opisywanej elekcji był, w dużym stopniu, powtórzeniem efektów wyborów parlamentarnych z 2007 roku.

Podobnie jak wtedy, mandaty zostały rozdzielone pomiędzy 4 partie polityczne, a ich rozkład odpowiadał uzyskanej wtedy strukturze poparcia [Wojtasik 2010A]. Może to być więc argument za osłabieniem hipotezy o drugorzędności (second-order elections) wyborów do PE w Polsce [Wojtasik 2010B: 135]. Z drugiej jednak strony, wśród kandydatów na listach wyborczych i wybranych eurodeputowanych próżno by szukać liderów ugrupowań parlamentarnych, co wskazuje na ewidentną preferencję dla politycznej aktywności na gruncie krajowym [Turska-Kawa 2010: 215-216].

Specyfika mandatu eurodeputowanego [Glajcar 2010: 51-54], kompetencje Parlamentu Europejskiego [Domagała 2010: 23-25] oraz polityczna konstrukcja jego frakcji sprawiają, że nie można przyjąć do oceny politycznej aktywności miar wywodzących się z polityki krajowej. Celem prezentowanego artykułu jest stworzenie porównawczego narzędzia do analizy aktywności polskich przedstawicieli w PE, ze szczególnym uwzględnieniem ich sformalizowanego udziału w pracach plenarnych. Jest to najbardziej transparentny obszar ich działalności, którego analiza powinna pozwolić wyborcom na ocenę jakości pracy i zaangażowania w sprawowanie mandatu.

(22)

22

Metodologia

Przedmiotem badań zawartych w artykule jest aktywność polskich posłów w toku prac PE, z wyszczególnieniem ośmiu kategorii aktywności: pytań parlamentarnych, projektów rezolucji, opinii jako sprawozdawca, opinii jako kontrsprawozdawca, sprawozdań jako sprawozdawca, sprawozdań jako kontrsprawozdawca, wystąpień na posiedzeniach plenarnych oraz oświadczeń pisemnych. Dane zawarte w niniejszej analizie (aktualne na 15 lutego 2014 roku) pochodzą z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego¹. Kilka miesięcy wcześniej Lena Kolarska-Bobińska i Rafał Trzaskowski w wyniku rekonstrukcji rządu Donalda Tuska zostali powołani w skład Rady Ministrów². Delegacja polskich posłów w Parlamencie Europejskim została uzupełniona 17 grudnia 2013 roku, gdy mandaty objęli Tadeusz Ross oraz Zbigniew Zaleski. Pomimo konieczności rezygnacji z funkcji przed zakończeniem kadencji Lena Kolarska-Bobińska i Rafał Trzaskowski zostali objęci niniejszymi badaniami.

Wykluczeni zostali natomiast ich zastępcy, ze względu na bardzo krótki czas sprawowania przez nich funkcji.

Badając aktywność parlamentarną polskich deputowanych VII kadencji PE, założyłam, że przedstawione kategorie aktywności eurodeputowanych mają różny wpływ na proces legislacyjny. W końcowej analizie, wyłaniającej najmniej oraz najbardziej aktywnych polskich eurodeputowanych, do badanych kategorii aktywności zostały przypisane wagi, wynikające z wpływu na proces legislacyjny. Przyjęte wagi są wynikiem subiektywnej oceny autora, opartej na znajomości sposobu działania instytucji UE. W ten sposób kategorie, mające realny wpływ na kształt przepisów, uzyskują większy udział w określeniu średniej ważonej, niż te, które choć pozornie wpływają na poziom aktywności, nie są istotą działalności poselskiej.

Analizując aktywność polskich posłów do PE, dla każdej z wymienionych kategorii aktywności została przydzielona ważona wartość punktowa:

6 pkt. - sprawozdania jako sprawozdawca;

5 pkt. - sprawozdania jako kontrsprawozdawca;

4 pkt. - opinie jako sprawozdawca;

3 pkt. - opinie jako kontrsprawozdawca;

1 pkt. - wystąpienia na posiedzeniu plenarnym, pytania, oświadczenia pisemne.

1 zob. też. http://www.europarl.europa.eu/meps/pl/search.html?country=PL.html (dostęp: 15.02.2014)

2zob. też. https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/nowi-ministrowie-zaprzysiezeni.html (dostęp:

15.02.2014)

(23)

23

Średnia ważona kategorii aktywności, liczona dla każdego polskiego przedstawiciela indywidualnie, kształtuje pozycję w ostatecznym rankingu, a wyniki uzyskane przez eurodeputowanych zostały przedstawione w formie procentowej - najlepszy wynik został uznany jako maksimum, a wartości kolejnych posłów obliczone zostały procentowo względem lidera.

Podsumowana została również działalność eurodeputowanych w poszczególnych kategoriach aktywności, uwzględniając przynależności do partii rodzimych. Wyniki przedstawione zostały w formie wykresu, obrazującego sumę aktywności posłów przynależących do tej samej partii, przyjmowaną dla każdej z analizowanych kategorii aktywności, podzieloną przez liczbę deputowanych tej partii.

Aktywność polskich deputowanych pod względem zadanych pytań parlamentarnych Jedną z podstawowych form aktywności posłów do Parlamentu Europejskiego jest możliwość zadawania pytań skierowanych do Rady, Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Centralnego [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art.115-118]. Tryb i forma pytań uzależniona jest od sposobu, w jaki poseł chce uzyskać odpowiedź. Pytania do Rady lub Komisji, wymagające odpowiedzi ustnej i debaty muszą być zadawane przez komisję, grupę polityczną lub co najmniej 37 posłów. Decyzję o wpisaniu pytania do porządku dziennego podejmuje Konferencja Przewodniczących, a odpowiedzi udziela przedstawiciel instytucji, której pytanie dotyczy.

W przypadku, gdy pojedynczy poseł chciałby zadać pytanie, może to zrobić w trakcie tzw. tury pytań, odbywającej się podczas każdej sesji miesięcznej Parlamentu Europejskiego.

Poseł przekazuje wówczas swoje pytanie pisemnie przewodniczącemu PE, do którego należy decyzja czy pytanie zostanie dopuszczone do tury pytań sesji miesięcznej. Poseł może skorzystać z tej formy zadawania pytań raz w miesiącu. Inną możliwością skorzystania z tej formy działalności przez jednego posła jest wniesienie pytania wymagającego odpowiedzi na piśmie. W tym przypadku pytanie przekazywane jest za pośrednictwem przewodniczącego Parlamentu Europejskiego instytucji, do której jest skierowane. Jeżeli nie zostanie udzielona odpowiedź, pytanie dołącza do tury pytań sesji miesięcznej. Pytania kierowane do Europejskiego Banku Centralnego muszą być składane w formie pisemnej za pośrednictwem przewodniczącego właściwej komisji tematycznej, a odpowiedź publikowana jest w Dzienniku Urzędowym UE [Naturski 2007].

W pierwszej kolejności przedmiotem badań została uczyniona aktywność polskich eurodeputowanych wynikająca z liczby zadanych przez nich pytań parlamentarnych. Poseł,

(24)

24

który najczęściej korzystał z możliwości zadawania pytań zajmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania.

Tabela 1. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem pytań parlamentarnych

Lp. Poseł do PE Przynależność

partyjna

Liczba zadanych

pytań Aktywność w %

1. Kamiński Michał Niezależny 241 100%

2. Ziobro Zbigniew SP 210 87%

3. Migalski Marek PRJG 208 86%

4. Kaczmarek Filip PO 167 69%

5. Szymański Konrad PiS 140 58%

6. Bielan Adam PRJG 115 48%

7. Wałęsa Jarosław PO 75 31%

8. Włosowicz Jacek SP 75 31%

9. Wojciechowski Janusz PiS 72 30%

10. Zasada Artur PRJG 70 29%

11. Kowal Paweł PRJG 69 29%

12. Łukacijewska Elżbieta PO 66 27%

13. Poręba Tomasz PiS 62 26%

14. Zalewski Paweł PO 56 23%

15. Czarnecki Ryszard PiS 54 22%

16. Legutko Ryszard PiS 52 22%

17. Senyszyn Joanna SLD 50 21%

18. Handzlik Małgorzata PO 49 20%

19. Kurski Jacek SP 48 20%

20. Cymański Tadeusz SP 46 19%

21. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 45 19%

22. Skrzydlewska Joanna PO 45 19%

23. Borys Piotr PO 43 18%

24. Kolarska-Bobińska Lena* PO 40 17%

25. Marcinkiewicz Bogdan PO 39 16%

26. Sonik Bogusław PO 36 15%

27. Siekierski Czesław PSL 32 13%

28. Nitras Sławomir PO 29 12%

29. Zwiefka Tadeusz PO 28 12%

30. Grzyb Andrzej PSL 26 11%

31. Zemke Janusz SLD 26 11%

32. Lisek Krzysztof PO 25 10%

33. Gróbarczyk Marek PiS 23 10%

34. Trzaskowski Rafał* PO 23 10%

35. Saryusz-Wolski Jacek PO 22 9%

36. Kalinowski Jarosław PSL 21 9%

37. Liberadzki Bogusław SLD 20 8%

38. Olejniczak Wojciech SLD 19 8%

39. Jędrzejewska Sidonia PO 18 7%

40. Gierek Adam UP 17 7%

41. Hibner Jolanta PO 16 7%

(25)

25

42. Jazłowiecka Danuta PO 16 7%

43. Piotrowski Mirosław PiS 16 7%

44. Kozłowski Jan PO 15 6%

45. Protasiewicz Jacek PO 15 6%

46. Thun Róża PO 15 6%

47. Hübner Danuta PO 13 5%

48. Olbrycht Jan PO 10 4%

49. Siwiec Marek TR 7 3%

50. Bratkowski Arkadiusz PSL 3 1%

51. Buzek Jerzy PO 3 1%

*Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013

*Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013.

Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp:

15.02.2014)

Analiza wykazała, że najbardziej aktywnym pod względem liczby pytań parlamentarnych był Michał Kamiński, który zadał w badanym okresie 241 pytań. Drugą pozycję w rankingu zajął Zbigniew Ziobro, który możliwość zadania pytania parlamentarnego wykorzystał 210 razy. Niewiele mniej, bo 208 pytań zadał Marek Migalski. Najrzadziej z tej formy aktywności korzystali natomiast: Marek Siwiec (7 pytań), Arkadiusz Bratkowski oraz Jerzy Buzek (po 3 pytania). Na wynik tego ostatniego wpłynęło jednak piastowanie funkcji przewodniczącego PE, co ogranicza możliwość udzielania się na forum plenarnym.

Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem projektów rezolucji

Każdy poseł ma możliwość złożenia projektu rezolucji dotyczącego spraw objętych zakresem działalności Unii Europejskiej [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art. 115- 118]. Projekt ten nie może przekroczyć dwustu słów. Właściwa komisja podejmuje decyzję, czy dołączyć przedstawioną propozycję do innych projektów rezolucji bądź sprawozdań.

Może również zarządzić wydanie opinii, jak również wydać decyzję o sporządzeniu sprawozdania. Decyzja o wyborze procedury musi zostać przekazana autorom projektu rezolucji. Elementem sprawozdania jest wówczas tekst złożonego projektu rezolucji.

Przewodniczący przekazuje opinie w formie pisemnej, które są kierowane do innych instytucji Unii Europejskiej. Przed ostatecznym podjęciem przez właściwą komisję decyzji o sporządzeniu sprawozdania autor, autorzy lub jego pierwszy sygnatariusz mają możliwość wycofania projektu. W przypadku, kiedy projekt zostanie przyjęty przez komisję, jedynie ona może go wycofać. Może to zrobić do chwili rozpoczęcia ostatecznego głosowania nad nim.

Projekt, który został wycofany, może zostać ponownie zgłoszony przez komisję, grupę polityczną, jak również grupę co najmniej 40 posłów [Naturski 2007].

(26)

26

Liczba przedstawionych projektów rezolucji przez polskich eurodeputowanych stanowi drugą z analizowanych kategorii aktywności. Poseł, który przygotował najwięcej projektów rezolucji obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji, uwzględniającej to narzędzie i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania.

Tabela 2. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby projektów rezolucji

Lp. Poseł do PE Przynależność

partyjna

Liczba projektów

rezolucji Aktywność w %

1. Kaczmarek Filip PO 280 100%

2. Poręba Tomasz PiS 270 96%

3. Legutko Ryszard PiS 248 89%

4. Czarnecki Ryszard PiS 234 84%

5. Bielan Adam PRJG 222 79%

6. Sonik Bogusław PO 163 58%

7. Kamiński Michał Niezależny 150 54%

8. Kolarska-Bobińska Lena* PO 129 46%

9. Lisek Krzysztof PO 117 42%

10. Migalski Marek PRJG 96 34%

11. Szymański Konrad PiS 85 30%

12. Kowal Paweł PRJG 84 30%

13. Senyszyn Joanna SLD 83 30%

14. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 81 29%

15. Wałęsa Jarosław PO 76 27%

16. Grzyb Andrzej PSL 62 22%

17. Protasiewicz Jacek PO 59 21%

18. Zwiefka Tadeusz PO 53 19%

19. Kurski Jacek SP 45 16%

20. Siwiec Marek TR 41 15%

21. Saryusz-Wolski Jacek PO 39 14%

22. Łukacijewska Elżbieta PO 30 11%

23. Skrzydlewska Joanna PO 27 10%

24. Zalewski Paweł PO 27 10%

25. Wojciechowski Janusz PiS 26 9%

26. Cymański Tadeusz SP 24 9%

27. Thun Róża PO 24 9%

28. Ziobro Zbigniew SP 23 8%

29. Piotrowski Mirosław PiS 22 8%

30. Włosowicz Jacek SP 17 6%

31. Trzaskowski Rafał* PO 17 6%

32. Hübner Danuta PO 14 5%

33. Zasada Artur PRJG 12 4%

34. Olbrycht Jan PO 11 4%

35. Borys Piotr PO 9 3%

36. Buzek Jerzy PO 9 3%

37. Gróbarczyk Marek PiS 8 3%

38. Nitras Sławomir PO 8 3%