Porównywanie ułamków o jednakowych licznikach lub mianownikach
1. Cele lekcji
a) Wiadomości1. Uczeń zna sposób porównywania ułamków o jednakowych licznikach.
2. Uczeń zna sposób porównywania ułamków o jednakowych mianownikach.
b) Umiejętności
1. Uczeń potrafi porównać ułamki o jednakowych licznikach.
2. Uczeń potrafi porównać ułamki o jednakowych mianownikach.
3. Uczeń rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania ułamków o jednakowych licznikach lub mianownikach.
c) Postawy
Uczeń współpracuje w grupie.
2. Metoda i forma pracy
Metody
• Metoda czynnościowa Formy
• Praca z całą klasą
• Praca w grupach dwuosobowych
• Praca indywidualna
3. Środki dydaktyczne
- dwa „kartonowe torty” podzielone na trzy i pięć równych części
- kartki z narysowanymi sześcioma kołami podzielonymi na 2, 3, 4, 6, 8 części z zamalowaną jedną częścią w każdym kole, po jednej dla każdego ucznia - kartki z narysowanymi trzema prostokątami podzielonymi na 3, 5, 15 części z
zamalowanymi dwoma częściami w każdym prostokącie, po jednej dla każdego ucznia - kartki z sześcioma kołami podzielonymi na osiem części, z zamalowaną różną liczbą
wycinków w każdym kole, po jednej dla każdego ucznia - kartki z zadaniami po jednej na ławkę
- karteczki z plusami
- plansza z napisem „Ułamki zwykłe”, z imionami uczniów i kolumnami kratek odpowiadających kolejnym lekcjom o ułamkach
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza N – nauczyciel, U – uczniowie
N – Pyta, którą cześć tortu chcieliby wybrać: 1/5 czy 1/3. Prezentuje dwa koła podzielone na trzy i pięć części, z zamalowaną jedną z części w każdym kole. Prosi o porównanie
zamalowanych wycinków, nazwanie liczb w ułamkach i przypomnienie, o czym nas informują.
U – Wypowiadają się na temat wielkości wycinków, podziału kół, pojęć mianownika i licznika.
N – Podaje temat lekcji: „Porównywanie ułamków o jednakowych licznikach lub mianownikach”.
b) Faza realizacyjna
N – Daje każdemu uczniowi kartkę z rysunkiem sześciu kół podzielonych na 2, 3, 4, 6, 8 równych części. Prosi o opisanie ułamkami zamalowanych pojedynczych cząstek i porównanie ich wielkości.
U – Opisują rysunki, wklejają kartki do zeszytu, porządkują ułamki rosnąco.
N – Poleca przyjrzeć się licznikom i mianownikom ułamków uporządkowanym rosnąco.
U – Zauważają, że wszystkie liczniki są równe 1, bo na każdym została zamalowana jedna cześć koła, a mianowniki zmniejszają się.
N – Rozdaje kartki z rysunkami trzech prostokątów podzielonych na 3, 5, 15 części,
porównuje je do placków i prosi o podpisanie dwóch zamalowanych części na każdym z nich i uporządkowanie ich malejąco.
U – Podpisują rysunki, wklejają kartki do zeszytu, wypisują ułamki w porządku malejącym, zauważają, że liczniki są jednakowe, a mianowniki przy takim uporządkowaniu rosną.
Zapisują: „Z dwóch ułamków o jednakowych licznikach ten jest większy, którego mianownik jest mniejszy”.
N – Wręcza każdemu uczniowi kartkę z rysunkami sześciu kół, z których każde zostało podzielone na osiem części, z zamalowaną różną liczbą wycinków. Prosi o opisanie ułamkami zamalowanych części i uporządkowanie ich malejąco.
U – Opisują zamalowane części ułamkami, porządkują je od największego do najmniejszego, zauważają, że wszystkie mianowniki są równe, bo każde koło zostało podzielone na tę samą liczbę części, a liczniki są liczbami malejącymi.
N – Poleca narysować cztery odcinki długości 7 cm, każdy podzielić na 7 części i zakreślić kolorem 5/7, 4/7, 2/7, 1/7 długości każdego odcinka i uporządkować ułamki rosnąco.
U – Rysują odcinki, zakreślają kolorami, porządkują ułamki rosnąco i zapisują: „Z dwóch ułamków o jednakowych mianownikach, ten jest większy, którego licznik jest większy”.
N – Rozdaje na każdą ławkę kartkę z zadaniami (załącznik 1), prosi o rozwiązanie i zapisanie rozwiązań w zeszycie.
c) Faza podsumowująca
N – Rozdaje losowo karteczki z ułamkami albo o jednakowych mianownikach, albo
o jednakowych licznikach. Prosi, aby uczniowie utworzyli dwie grupy: jedną z jednakowymi licznikami i drugą z jednakowymi mianownikami i w każdej grupie uporządkowali ułamki malejąco.
U – Każda z grup porządkuje swoje ułamki i ustawia je w kolejności rosnącej lub malejacej.
N – Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi, aby uczniowie, którzy potrafią porównywać ułamki o jednakowych licznikach, lub mianownikach i będą umieć samodzielnie wykonać zadania domowe, przykleili kolorowy kwadracik przy swoim nazwisku na planszy z napisem „Ułamki zwykłe”, w kolumnie „Porównywanie ułamków o jednakowych licznikach lub mianownikach”.
5. Bibliografia
1. H. Lewicka, E. Rosłon, Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSiP, Warszawa 2000.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1
1. Tata zjadł 4/16 tortu, mama 1/16, a dzieci 2/16 i 3/16 tortu. Kto zjadł najmniej, a kto najwięcej tortu?
2. Mama po upieczeniu placka zawsze w tej samej foremce, odkłada jeden kawałek dla babci.
W ostatnim miesiącu odłożyła w kolejne soboty 1/8, 1/5, 1/12 i 1/9 placka. W którym tygodniu babcia dostała największy kawałek placka?
b) Zadanie domowe
Zadania 2, 3, 4, /189 z podręcznika H. Lewickiej, E. Rosłona, Matematyka wokół nas.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz lekcji matematyki „Porównywanie ułamków o jednakowych licznikach lub mianownikach” z działu „Ułamki zwykłe” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej z podręcznikiem H. Lewickiej i E. Rosłon Matematyka wokół nas.
W trakcie lekcji stosujemy ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z „plusem”.
Dziesięć karteczek uczeń może wymienić na ocenę bardzo dobrą.
N – Zachęca uczniów do przeczytania i przerobienia przykładów z matematycznej czytanki umieszczonej przed zadaniami przy temacie „Porównywanie ułamków o jednakowych licznikach i jednakowych mianownikach”.